Tài liệu Luận văn hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty tnhh hệ thống dây sumi hanel

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI --------------------------------------- NGUYỄN ANH TIẾN HOÀN THIỆN HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH HỆ THỐNG DÂY SUMI-HANEL Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỦY BÌNH Hà Nội – Năm 2014 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan bản luận văn tốt nghiệp “ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH HỆ THỐNG DÂY SUMI-HANEL” do em tự thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. TRẦN THỦY BÌNH. Mọi số liệu và biểu đồ mô tả trong luận văn đều do em trực tiếp thu thập và được sự đồng ý của Ban giám đốc công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel. Để hoàn thành bản luận văn này, em chỉ sử dụng những tài liệu được ghi trong TÀI LIỆU THAM KHẢO ở cuối quyển, ngoài những tài liệu trên em không sử dụng bất cứ một tài liệu nào khác. Nếu phát hiện sai sót, em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Học viên Nguyễn Anh Tiến i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành bản luận văn này em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ nhiều phía. Em xin được chân thành cảm ơn TS. Trần Thủy Bình, người hướng dẫn khoa học đã hướng dẫn một cách chi tiết, tận tình để em có phương pháp nghiên cứu phù hợp với đề tài được giao. Xin cảm ơn vợ em là Phạm Thu Hằng, người đã động viên, hi sinh và giúp đỡ em trong thời gian đi học và tạo điều kiện cho em thực hiện luận văn này. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn toàn thể các anh chị cán bộ bộ phận Hành chính tổng hợp, bộ phận Kế toán, bộ phận sơ chế dây, bộ phận Lắp ráp và quản lý Chất lượng của Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel đã nhiệt tình giúp đỡ em trong việc thu thập dữ liệu và tham quan hiện trường sản xuất để đưa ra được các giải pháp hợp lý. Với những đề xuất trong bản luận văn này, em mong muốn một góp phần công sức nhỏ bé của mình vào sự phát triển chung của Công ty trong tương lai. Trong quá trình viết, do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế nên các giải pháp được đưa ra khó tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp quý báu của thầy cô trong bộ môn để bản luận văn của em có tính khả thi hơn./. Học viên Nguyễn Anh Tiến ii DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Một loại chi tiết dạng khuôn tháo App, Applicator lắp thường xuyên trên máy ACC Bộ phận kế toán ADM Bộ phận Hành chính tổng hợp ASSY Bộ phận Lắp ráp C&C Bộ phận Sơ chế dây (cắt và bao ép) EFU Tên phiếu chỉ thị gia công sản phẩm HaiPro Phòng Hỗ trợ sản xuất HVN Honda Việt Nam ISS Phòng Hệ thống thông tin MC Bộ phận Quản lý vật tư NCR, Claim Khiếu nại khách hàng PC Bộ phận Kế hoạch sản xuất PE Bộ phận Kĩ thuật sản xuất PROJ Bộ phận Dự án PUR Bộ phận Mua hàng QA Bộ phận Chất lượng QH Quốc hội SDVN Sumidenso Việt Nam SEI Sumitomo Electric Industries SHWS Sumi-Hanel Wiring Systems SVWS Sumitomo-Việt Nam SWS Sumitomo Wiring Systems Leader Người quản lý nhóm công nhân TNHH Trách nhiệm hữu hạn W/H Wire Harness iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ ii DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ............................................ iii MỤC LỤC .................................................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ..................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ SẢN XUẤT VÀ QUẢN LÝ SẢN XUẤT, SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT. ...... 4 1.1 Khái quát về doanh nghiệp và quản lý sản xuất...............................................4 1.1.1 Khái niệm doanh nghiệp. ..............................................................................4 1.1.2 Các hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp.....................................................6 1.1.3 Mục tiêu của quản lý sản xuất. ......................................................................7 1.1.4 Quản lý các dòng trong sản xuất. ..................................................................8 1.1.5 Kế hoạch quá trình sản xuất. .........................................................................9 1.1.6 Năng suất trong quá trình sản xuất. ........................................................ 9 1.1.7 Quản trị năng lực sản xuất của doanh nghiệp. ............................................11 1.1.8 Mối quan hệ giữa quản lý sản xuất và các chức năng quản lý khác. ..........12 1.1.9 Lãng phí trong sản xuất. ..............................................................................16 1.2 Khái quát về hệ thống sản xuất. .....................................................................19 1.2.1 Khái niệm về hệ thống sản xuất. .................................................................19 1.2.1. Các phân xưởng sản xuất chính. ................................................................20 1.2.2. Các phân xưởng sản xuất phụ. ...................................................................20 1.2.3. Các bộ phận phục vụ có tính chất sản xuất. ...............................................20 1.2.4 Các dạng hệ thống sản xuất.........................................................................20 1.2.5 Các nguyên tắc bố trí mặt bằng sản xuất. ...................................................23 1.2.6 Kiểm soát hệ thống sản xuất. ......................................................................26 iv 1.2.7 Một số phương pháp quản lý tác nghiệp sản xuất.......................................27 CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH HỆ THỐNG DÂY SUMI-HANEL............. 31 2.1 Giới thiệu chung về Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel...................31 2.1.1 Quá trình hình thành và các mốc quan trọng ..............................................31 2.1.2 Quá trình phát triển .....................................................................................33 2.1.3 Chủ trương phát triển sản xuất kinh doanh của Công ty Sumi-Hanel ........34 2.1.4 Sơ đồ tổ chức Công ty .................................................................................36 2.1.5 Chức năng các bộ phận ...............................................................................36 2.2 Các đặc trưng của Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel .....................38 2.2.1 Đặc trưng về công nghệ- sản phẩm.............................................................38 2.2.2 Đặc trưng về thiết bị ....................................................................................41 2.2.3 Đặc trưng về nhân sự ..................................................................................44 2.2.4 Đặc trưng về vật tư .....................................................................................46 2.3 Thực trạng hệ thống quản lý sản xuất tại Công ty TNHH Hệ thống dây SumiHanel ....................................................................................................................48 2.3.1 Đánh giá khái quát thực trạng sản xuất kinh doanh công ty. ......................48 2.3.2 Đánh giá hệ thống quản lý sản xuất bộ phận. .............................................49 2.4 Đánh giá về thực trạng hệ thống quản lý sản xuất của Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel..........................................................................................51 2.4.1 Phân tích thực trạng về giá bán sản phẩm của SHWS ................................52 2.4.2 Phân tích thực trạng về năng lực sản xuất của SHWS. ..............................57 2.4.3 Phân tích thực trạng về chi phí sản xuất của SHWS..................................63 2.5 Một số yếu tố khách quan tác động đến hệ thống quản trị sản của công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel. ......................................................................73 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH HỆ THỐNG DÂY SUMI-HANEL ..... 75 3.1 Mục tiêu và phương hướng hoạt động của Công ty.......................................75 v 3.2 Các giải pháp về quản trị sản xuất của Công ty TNHH Hệ thống dây ..........76 Sumi-Hanel ..........................................................................................................76 3.2. 1 Giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm ..................................................76 3.2.2 Giải pháp nâng cao năng lực sản xuất.........................................................82 3.2.3 Giải pháp nhằm giảm lãng phí trong SX theo mô hình MUDA................89 3.2.4 Giải pháp nhằm giảm chi phí trong sản xuất ............................................97 3.2.5 Hoàn thiện và nâng cao công tác quản lý để tăng cường hiệu quả quản lý ....101 KẾT LUẬN CHƯƠNG III ......................................................................... 102 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 103 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 104 PHỤ LỤC .................................................................................................. 105 vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Lịch cấp cho bộ phận lắp ráp Assy. .............................................. 40 Bảng 2.2 Số lượng thiết bị gia công sơ chế dây tại bộ phận C&C ................. 42 Bảng 2.3 Số lượng dây chuyền lắp ráp tại nhóm nhà máy lắp ráp ASSY ... 43 Bảng 2.4 Bảng cơ cấu nhân sự của công nhân viên SHWS .......................... 44 Bảng 2.5 Bảng cơ cấu kinh nghiệm của công nhân viên SHWS .................. 44 Bảng 2.6 Các nhà cung cấp vật tư cho SHWS cùng Leadtime đặt hàng ........ 47 Bảng 2.7 Bảng đánh giá khái quát hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty SHWS .......................................................................................................... 49 Bảng 2.8 Bảng đánh giá hiệu quả sử dụng nhân lực của Công ty SHWS ...... 50 Bảng 2.9 Giá bán sản phẩm trung bình của các công ty W/H: SHWS, SDVN, SVWS .......................................................................................................... 52 Bảng 2.10 Báo cáo chất lượng tổng hợp năm 2012 ....................................... 53 Bảng 2.11 Phân bố NCR theo bộ phận phát sinh .......................................... 54 Bảng 2.12 NCR tại các dây chuyền. ............................................................ 55 Bảng 2.13 Chi phí lương ............................................................................. 58 Bảng 2.14 Số liệu máy cắt tự động theo thời gian dừng................................ 62 Bảng 2.15 Tact time máy cắt tự động từng đời máy ..................................... 63 Bảng 2.16 Chi phí cho việc hủy sản phẩm không dùng. ............................... 64 Bảng 2.17 Chi phí cho phế thải 2012 ............................................................ 68 Bảng 2.18 Chi phí sửa hàng do dùng sai chi tiết applicator........................... 70 Bảng 2.19 Tỉ trọng các loại vật tư đặt hàng theo nhà cung cấp và tỉ lệ nội địa hóa . 71 Bảng 2.20 Tỉ trọng các loại chi tiết đặt hàng theo nhà cung cấp và tỉ lệ nội địa hóa 72 Bảng 3.1 Mục tiêu về sản lượng, lợi nhuận của SHWS đến năm 2017 ......... 75 Bảng 3.2 Dự kiến mức tăng doanh thu năm 2012 nếu giá sản phẩm tăng ..... 78 Bảng 3.3 Kết quả rà soát diện tích sử dụng tại các công đoạn của C&C ....... 84 Bảng 3.4 Mối quan hệ tact time và năng suất lô 100 ..................................... 87 Bảng 3.5 Dự tính kết quả khi giảm được 80% thời gian dừng máy ............... 92 vii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1 Sự tương tác trong doanh nghiệp .................................................... 5 Hình 1.2 Mối quan hệ giữa các chức năng cơ bản của doanh nghiệp. ............. 7 Hình 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất. ........................................... 11 Hình 1.4 Mối quan hệ giữa quản lý sản xuất và vấn đề tài chính. ............... 12 Hình 1.5 Sơ đồ hóa dòng tài chính............................................................... 13 Hình 1.6 Các yếu tố cho quá trình sản xuất (1) ............................................ 14 Hình 1.7 Các yếu tố cho quá trình sản xuất (2) ............................................ 14 Hình 1.8 Mô hình 7 lãng phí (MUDA). ....................................................... 17 Hình 1.9 So sánh tổng chi phí theo sản lượng giữa hai mô hình hệ thống sản xuất 23 Hình 1.10 Mặt bằng sản xuất tuân thủ hành trình công nghệ gia công sản phẩm... 24 Hình 2.1 Sản phẩm của Công ty Sumi-Hanel ............................................... 32 Hình 2.2 Sơ đồ bố trí các nhà máy của Công ty Sumi-Hanel ........................ 33 Hình 2.3 Biểu đồ doanh thu qua các năm của Công ty Sumi-Hanel .............. 34 Hình 2.4 Biểu đồ sản lượng sản xuất qua các năm của Công ty Sumi-Hanel 35 Hình 2.5 Sơ đồ tổ chức Công ty Sumi-Hanel ................................................ 36 Hình 2.6 Sơ đồ công nghệ chung của sản phẩm W/H ................................... 39 Hình 2.7 Biểu đồ cơ cấu kinh nghiệm của công nhân viên SHWS ................ 45 Hình 2.8 Tỉ lệ nghỉ việc trung bình của SHWS ............................................. 45 Hình 2.9 Đồ thị so sánh nhân lực SHWS với 2 công ty cùng ngành năm 2012 Hình 2.10 Biểu đồ Parreto minh họa bộ phận phát sinh NCR. ..................... 54 Hình 2.11 Biểu đồ so sánh năng suất các nhà máy C&C. ............................. 59 Hình 2.12 Đồ thị so sánh thời gian thao tác các nhà máy ............................. 60 Hình 2.13 Thống kê thời gian dừng máy theo nguyên nhân .......................... 61 Hình 2.14 Các dòng chảy sản phẩm chung tại nhà máy SHWS. .................. 66 Hình 2.15 Các dòng chảy sản phẩm tại bộ phận sơ chế dây ........................ 67 Hình 2.16 Đồ thị phân loại phế thải trung bình 1 ngày ................................. 69 viii Hình 3.1 Sơ đồ layout 1 máy cắt hợp thành sau khi thay đổi phương pháp cấp dây85 Hình 3.2 Mô tả đào tạo kỹ năng công nhân.................................................. 86 Hình 3.3 Mô tả kiểm soát tốc độ từ hệ thống ................................................ 87 Hình 3.4 Mô hình khu làm bù chuyên dụng .................................................. 90 Hình 3.5 Lịch cấp dây và đáp ứng từng công đoạn ...................................... 93 Hình 3.6 Thời gian tiêu chuẩn từng công đoạn theo mã hàng ...................... 94 Hình 3.7 Theo dõi tiến độ từng mạch công đoạn quấn băng silicon ............. 95 ix Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel PHẦN MỞ ĐẦU Lựa chọn đề tài nghiên cứu. Mục tiêu cơ bản định hướng chung cho mọi hoạt động của các doanh nghiệp là tạo ra lợi nhuận lớn một cách lâu dài và ổn định. Từ khi Việt Nam chính thức là thành viên của tổ chức Thương mại thế giời WTO, nền kinh tế thị trường chấp nhận cạnh tranh với nhiều cơ hội và thách thức. Sản xuất là chức năng chính của doanh nghiệp sản xuất và cung cấp dịch vụ, cùng với chức năng marketing và chức năng tài chính , sản xuất tạo thành cái kiềng “ doanh nghiệp” mà mỗi chức năng là một cái chân. Quản lý sản xuất là yếu tố quyết định trực tiếp đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và sức cạnh tranh của doanh nghiệp thông qua chất lượng sản phẩm, giá thành sản xuất và thời gian cung cấp sản phẩm. Do đó quản lý sản xuất được coi là một trong những nội dung chính của quản trị doanh nghiệp, là nhiệm vụ đòi hỏi chủ doanh nghiệp phải thường xuyên quan tâm tới. Hiện tại công nghiệp ngành ô tô đang cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty ô tô của Nhật, Hàn quốc, Mỹ, Đức với các hãng xe như Toyota, Huyndai, Kia, GM, Force….Bản thân công ty Sumi-Hanel là một doanh nghiệp mà thị trường chủ yếu là Nhật bản, cung cấp hệ thống dây điện trong ô tô cho một số hãng xe lớn Toyota, Suzuki…cũng cạnh tranh khốc liệt để có được đơn đặt hàng, có được lợi nhuận. Để có thể cạnh tranh được với các doanh nghiệp thì yêu cầu về việc nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua chất lượng sản phẩm, giá thành sản xuất là nhiệm vụ chiến lược, thông qua giải pháp như tăng năng suất lao động. Do đó quản lý sản xuất là rất cần thiết. Mục tiêu nghiên cứu Thông qua các lý thuyết về hệ thống quản lý sản xuất doanh nghiệp, các loại hình sản xuất, các phương pháp quản lý tác nghiệp sản xuất, các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hệ thống quản lý sản xuất doanh nghiệp, tác giả khái quát các yếu tố ảnh hưởng đến các mục tiêu của quản lý sản xuất của doanh nghiệp. Từ việc đi sâu mô tả tình trạng về hệ thống sản xuất của doanh nhìn từ nhiều góc độ, qua đó phân tích và 1 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel tìm ra các vấn đề ảnh hưởng đến việc hoàn thành mục tiêu doanh, tác giả xây dựng các giải pháp phù hợp cho doanh nghiệp để cải thiện các vấn đề đó. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Trong khuôn khổ đề tài, đối tượng nghiên cứu của đề tài là Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel với đầy đủ sự có mặt của các bộ phận, phòng ban. Để đạt được kết quả, nghiên cứu này trực tiếp tham gia vào quá trình sản, quản lý của Công ty để có cái nhìn chi tiết và các giải pháp thực sự khả thi. Phạm vi nghiên cứu là tình hình sản xuất kinh doanh của công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel năm 2011 và 2012. Phương pháp nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh, phân tích tình huống… để rút ra các kết luận. Đóng góp của luận văn Trên cơ sở sự phân tích, tổng hợp đề tài đã làm rõ bản chất hệ thống quản lý sản xuất, các phương pháp quản lý áp dụng trong các doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất. Dựa vào các số liệu, thông tin thu thập được, đề tài đã phân tích, đánh giá đúng thực trạng về hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Hệ thống dây SumiHanel, tìm tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu trong hệ thống quản lý sản xuất của Công ty. Từ đó đề xuất một số giải pháp mang tính thực tiễn nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel. 2 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận chung và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về sản suất và quản lý sản xuất, sự cần thiết phải hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất. Chương 2: Phân tích thực trạng hệ thống quản lý sản xuất tại Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel. 3 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ SẢN XUẤT VÀ QUẢN LÝ SẢN XUẤT, SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN HỆ THỐNG QUẢN LÝ SẢN XUẤT. 1.1 Khái quát về doanh nghiệp và quản lý sản xuất 1.1.1 Khái niệm doanh nghiệp. Trong nền kinh tế, mô hình tổ chức cơ bản để hoạt động sản xuất, kinh doanh tiến hành thuận lợi là doanh nghiệp. Con người có thể độc lập tổ chức, sản xuất kinh doanh dưới nhiều hình thức khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp. Một cá thể có thể sản xuất kinh doanh, một tổ sản xuất với số lượng ít người cũng có thể sản xuất tốt. Tuy nhiên cùng với quá trình phân công lao động trong xã hội, cùng với việc xã hội hoá cao và trình độ tiến bộ của lực lượng sản xuất, nhiều mô hình tổ chức sản xuất ra đời. Cách thức liên kết từng cá thể trong lao động sản xuất tạo ra hình thức tổ chức để sản xuất. Lúc đầu là một hộ gia đình, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp, liên hiệp doanh nghiệp, Công ty, tổng Công ty, tập đoàn kinh tế... Doanh nghiệp là một tổ chức bằng nguồn lực, các phương tiện vật chất và tài chính của mình có thể thỏa mãn những nhu cầu của khách hàng ( người tiêu dùng) bằng cách cung cấp các sản phẩm ( ô tô, quần áo,...) và các dịch vụ ( du lịch, vận tải…). Mỗi doanh nghiệp không phải là một đơn vị độc lập trong môi trường. Trong môi trường sống, các doanh nghiệp thực hiện quá trình trao đổi vật chất và thông tin. Họ mua yếu tố sản xuất từ phía các nhà cung cấp, bán sản phẩm của mình cho khách hàng. Trong mối quan hệ với môi trường sống, chúng ta phân biệt ba loại dòng sau đây : - Dòng vật chất : Nguyên, vật liệu, năng lượng, nhiên liệu, các loại dụng cụ và trang thiết bị công nghệ ; các đơn vị lắp ráp được mua từ bên ngoài, các bán thành phẩm, thành phẩm của quá trình sản xuất bán ra ngoài thị trường. - Dòng thông tin : Quảng cáo, chiêu hàng, các đơn đặt hàng, hóa đơn, chứng từ và mọi sự trao đổi với môi trường kinh tế, xã hội, luật pháp, khoa học và kỹ thuật. 4 Luận văn tốt nghiệp - Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel Dòng tài chính : Sự thay đổi vốn chủ sở hữu của công ty, các khoản vay ngân hàng, trả tiền của khách, trả người cung cấp, nộp thuế, trả lương, lãi vay, phân chia lợi nhuận, các khoản phạt,… Các dòng trên không chỉ là sự trao đổi tương tác giữa doanh nghiệp với môi trường mà còn tồn tại ngay trong lòng doanh nghiệp, trong các xưởng sản xuất, các phòng ban quản lý chức năng. Mối quan hệ này được tóm tắt trong sơ đồ hình 1.1. LÃNH ĐẠO        DÒNG THÔNG TIN Marketing  Quy trình công Nghiên cứu sản phẩm. nghệ. Nghiên cứu phát triển.  Mua sắm, dự trữ. Phương pháp sản xuất.  Đưa vào sản xuất. Thiết bị.  Kiểm tra chất Dự báo bán hàng. lượng. Quản lý đặt hàng.  Quản lý con người.  Kế toán. DÒNG VẬT CHẤT  Nguyên liệu  Gia công, chế biến  Lắp ráp  Sản phẩm   Đơn vị lắp ráp ( Bộ phận, linh kiện mua ngoài) HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT VÀ LOGISTIC Hình 1.1 Sự tương tác trong doanh nghiệp Quản lý sản xuất doanh nghiệp bắt đầu ngay từ khi doanh nghiệp đó xuất hiện. Nói cách khác, quản lý sản xuất có cùng tuổi đời với doanh nghiệp. Như vậy, mỗi một doanh là một đơn vị kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm cung cấp các sản phẩm / dịch vụ thỏa mãn nhu cầu thị trường và thu được lợi nhuận. Doanh nghiệp là 1 hệ thống mở với môi trường bên ngoài và doanh nghiệp cũng lại được cấu thành bởi nhiều bộ phận với những chức năng riêng biệt. 5 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel Muốn đạt được các mục tiêu của mình đòi hỏi các doanh nghiệp phải tổ chức tốt các bộ phận cấu thành như sản xuất, marketing, tài chính, nhân lực. Theo tiếp cận thế chân kiềng của doanh nghiệp thì sản xuất cùng với marketing và tài chính được xác định là 3 trục cơ bản. 1.1.2 Các hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp. Như trên đã đề cập, dưới góc nhìn của quản trị tác nghiệp thì ba trục cơ bản của doanh nghiệp là sản xuất, marketing và tài chính : - Hoạt động sản xuất là một bộ phận chính có vai trò quyết định trong việc tạo ra sản phẩm/ dịch vụ cho doanh nghiệp. Quản trị hệ thống sản xuất là chức năng , nhiệm vụ cơ bản của mọi doanh nghiệp. Thiết lập, phát triển và tổ chức điều hành tốt hoạt động sản xuất là cơ sở và yêu cầu bảo đảm cho mỗi doanh nghiệp có thể đứng vững và phát triển trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. - Hoạt động marketing : Marketing là quá trình xúc tiến với thị trường nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của con người, hoạt động marketing là một dạng hoạt động của con người ( bao gồm tổ cả tổ chức doanh nghiệp) nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn thông qua quá trình trao đổi. - Hoạt động tài chính : là hoạt động huy động vốn để bảo đảm cho các khoản của doanh nghiệp được thực hiện. Mặc dù không thường xuyên và không trực tiếp tạo ra giá trị cho doanh nghiệp nhưng hoạt động tài trợ cũng có vai trò rất quan trọng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp do có tính quyết định trong việc bảo đảm tính khả thi của các khoản đầu tư và tạo ra đòn bẩy tài chính nếu xem xét dưới góc độ chủ sở hữu doanh nghiệp. Trong những phân hệ trên , hoạt động sản xuất được coi là khâu quyết định tạo ra sản phẩm / dịch vụ và giá trị gia tăng cho doanh nghiệp , góp phần tăng trưởng kinh tế tạo ra cơ sở vật chất thúc đẩy xã hội phát triển. Quá trình sản xuất được quản trị tốt góp phần tiết kiệm các nguồn lực cần thiết trong sản xuất, hạ giá thành, tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm/ dịch vụ và suy đến cùng là nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Mối quan hệ giữa các chức năng cơ bản của một doanh nghiệp được thể hiện trong hình 1.2 bên dưới : 6 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel Sản xuất Tài chính Marketing Hình 1.2 Mối quan hệ giữa các chức năng cơ bản của doanh nghiệp. Khẳng định vai trò quan trọng quyết định sản xuất trong việc tạo ra và cung cấp sản phẩm/ dịch vụ cho xã hội không có nghĩa là xem xét nó một cách biệt lập với các chức năng quản trị khác trong doanh nghiệp. Sự thống nhất, phối hợp cùng phát triển dựa trên cơ sở chung là thực hiện mục tiêu tổng quát của doanh nghiệp. Các phân hệ trong doanh nghiệp được hình thành và tổ chức các hoạt động sao cho vừa thực hiện tốt mục tiêu trực tiếp của mình vừa phải thực hiện tốt nhất mục tiêu tổng quát của hệ thống đặt ra. 1.1.3 Mục tiêu của quản lý sản xuất. Các doanh nghiệp tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục tiêu sinh lời ( ngoại trừ các doanh nghiệp công ích không vì lợi nhuận). Lợi nhuận tối đa là mục tiêu chung nhất và là mục tiêu cuối cùng của mọi doanh nghiệp khi đầu tư vật lực và tài lực vào các hoạt động kinh doanh trên thị trường. Quản trị sản xuất tác nghiệp có mục tiêu tổng quát là bảo đảm cung cấp đầu ra cho doanh nghiệp trên cơ sở khai thác có hiệu quả nhất các nguồn lực của doanh nghiệp đồng thời thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Để đạt được mục tiêu chung nhất này, quản trị sản xuất, tác nghiệp có những mục tiêu cụ thể sau: 7 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel - Bảo đảm chất lượng sản phẩm/ dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng trên cơ sở khả năng của doanh nghiệp. - Bảo đảm đúng dung lượng mong muốn của thị trường. - Giảm chi phí sản xuất tới mức thấp nhất có thể khi tạo ra một đơn vị đầu ra. - Rút ngắn thời gian sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ. - Đảm bảo cung ứng đúng thời điểm, đúng địa điểm, đúng số lượng và đúng khách hàng. - Xây dựng hệ thống sản xuất năng động, linh hoạt. - Đảm bảo mối quan hệ qua lại tốt với khách hàng và nhà cung ứng. - Xây dựng hệ thống và các phương pháp quản trị gọn nhẹ và không có lỗi với khách hàng. Hệ thống mục tiêu cụ thể trên cần gắn bó chặt chẽ với nhau, tạo ra sức mạnh tổng hợp, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường. 1.1.4 Quản lý các dòng trong sản xuất. a. Dòng thông tin. Quản lý sản xuất cần quản lý toàn bộ quá trình cung cấp sản phẩm từ nghiên cứu, thiết kế, chuẩn bị sản xuất, sản xuất đến kiểm tra, theo dõi,... Thông tin cần phải tin cậy, chính xác , và chọn lựa sao cho chúng mang đến một ý nghĩa đúng đắn đối với những bộ phận sản xuất và những người có liên quan. b. Dòng vật chất. - Cung cấp nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm. - Tuân thủ các cam kết ( đúng thời gian, chất lượng, số lượng và chủng loại). - Giảm chu kỳ sản xuất sản phẩm bằng cách tác động tới mọi giai đoạn của quá trình sản xuất ( dự trữ , tiếp nhận, sản xuất, lắp ráp, kiểm tra, tiêu thụ...). - Giảm tất cả các loại dự trữ ( nguyên, vật liệu, chế phẩm và sản phẩm cuối cùng). 8 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel 1.1.5 Kế hoạch quá trình sản xuất. Thực tế luôn luôn có sự khai thác giữa dự báo và thị trường, nơi mà một doanh nghiệp muốn thâm nhập. Kế hoạch được xây dựng trên cơ sở năng lực sản xuất tính đến thời gian chờ đợi, thời gian máy hỏng,... và khả năng tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy, chỉ bằng cách dự báo chính xác nhu cầu sản phẩm, trên cơ sở phân tích sự tồn kho, tính toán chính xác năng lực sản xuất thì kế hoạch mới được xây dựng chính xác, quản lý sản xuất mới trở thành một nhân tố quan trọng đảm bảo sự thành công trong kinh doanh, thỏa mãn yêu cầu của quản lý sản xuất. Đó là: - Sản xuất sản phẩm chất lượng cao. - Duy trì có hiệu quả toàn bộ sự hoạt động của hệ thống sản xuất nhằm cực tiểu các hỏng hóc và chi phí sản xuất. - Quản lý tốt các nguồn lực ( đào tạo, khuyến khích, giải thích,...). - Quyết định đầu tư phù hợp. - Các thiết bị được lắp đặt phù hợp với dòng di chuyển vật chất. 1.1.6 Năng suất trong quá trình sản xuất. a. Thực chất và tầm quan trọng của năng suất trong sản xuất và dịch vụ Quản trị sản xuất gắn liền với việc nâng cao năng suất và đánh giá năng suất đạt được của từng khâu, từng bộ phận cũng như của toàn bộ dây chuyền sản xuất của doanh nghiệp. Năng suất là tiêu chuẩn phản ánh tổng hợp nhất hiệu quả của hoạt động quản trị sản xuất và tác nghiệp. Năng suất trở thành nhân tố quan trọng nhất đánh giá khả năng cạnh tranh của hệ thống sản xuất trong mỗi doanh nghiệp, đồng thời cũng thể hiện trình độ phát triển của các doanh nghiệp, các quốc gia. Về mặt toán học, năng suất là tỷ số giữa đầu ra và những yếu tố đầu vào được sử dụng để tạo ra đầu ra đó. Đầu ra có thể là tổng giá trị sản xuất hoặc giá trị gia tăng, hoặc khối lượng hàng hoá tính bằng đơn vị hiện vật. Đầu vào được tính theo các yếu tố tham gia để sản xuất ra đầu ra, đó là lao động, nguyên vật liệu, thiết bị máy móc,.... Việc chọn đầu vào và đầu 9 Luận văn tốt nghiệp Hoàn thiện hệ thống quản lý sản xuất tại công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel ra khác nhau sẽ tạo ra các mô hình đánh giá năng suất khác nhau. Có thể biểu diễn công thức tính năng suất chung cho tất cả các yếu tố như sau: Như vậy, năng suất được đánh giá chung cho tất cả các yếu tố và cho từng yếu tố đầu vào. Nó được lượng hoá thông qua những con số cụ thể, phản ánh mức hiệu quả của việc khai thác sử dụng các yếu tố đầu vào. Tuy nhiên ngoài những yếu tố có thể lượng hoá được năng suất cần được đánh giá đầy đủ về mặt định tính như tính hữu ích của đầu ra, mức độ thoả mãn người tiêu dùng, mức độ đảm bảo những yêu cầu về xã hội gồm bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên, ít gây ô nhiễm,... Khái niệm năng suất phản ánh tính lợi nhuận, tính hiệu quả, sự đổi mới và chất lượng hoạt động của doanh nghiệp. Chỉ tiêu năng suất cho doanh nghiệp biết được trình độ và chất lượng của hoạt động quản trị sản xuất, đồng thời là cơ sở để xem xét việc trả công cho người lao động sau mỗi quá trình sản xuất. Vì vậy, việc tính toán năng suất có ý nghĩa rất quan trọng trong quản trị sản xuất của các doanh nghiệp. b. Những nhân tố tác động đến năng suất. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất chia thành hai nhóm chủ yếu: - Nhóm nhân tố bên ngoài: bao gồm môi trường kinh tế thế giới, tình hình thị trường, cơ chế chính sách kinh tế của nhà nước. 10