Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Luận văn hoạch định chiến lược phát triển của trường trung cấp nghề giao thông v...

Tài liệu Luận văn hoạch định chiến lược phát triển của trường trung cấp nghề giao thông vận tải nam định giai đoạn 2010 2015.

.PDF
103
710
51

Mô tả:

Mẫu 1b MẪU TRANG PHỤ BÌA LUẬN VĂN BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI --------------------------------------PHẠM QUANG THỂ TÊN ĐỀ TÀI HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ GIAO THÔNG VẬN TẢI NAM ĐỊNH GIAI ĐOẠN 2010-2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ: KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC : TS NGUYỄN ĐẠI THẮNG Hà Nội – Năm 2011 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa. Lời cam đoan. Danh mục các chữ viết tắt. Danh mục bảng biểu. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 1 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 2 4. Phương pháp nghiên cứu 2 5. Những đóng góp của luận văn. 2 6. Kết cấu của luận văn 2 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA MỘT TỔ CHỨC 1.1. Tổng quan về chiến lược 3 1.1.1. Khái niệm về chiến lược 3 1.1.2. Mục đích của chiến lược 4 1.1.3. Vai trò của chiến lược 4 1.1.4. Các yêu cầu của chiến lược 5 1.1.5. Các cấp độ chiến lược 6 1.2. Quản trị chiến lược 7 1.2.1. Khái niệm, vai trò của quản trị chiến lược 7 1.2.2. Quá trình quản trị chiến lược 8 a. Hoạch định chiến lược 9 b. Thực hiện chiến lược 9 c. Đánh giá, điều chỉnh 9 1.3 Hoạch định chiến lược Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 9 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 1.3.1. Khái niệm hoạch định chiến lược 9 1.3.2. Vai trò, mục đích của hoạch định chiến lược . 9 1.3.3. Nội dung và trình tự để hoạch định chiến lược. 10 1.3.3.1. Xác định sứ mệnh, mục tiêu chiến lược của tổ chức. 10 a. Sứ mệnh . 10 b. Mục tiêu chiến lược. 10 1.3.3.2. Phân tích môi trường hoạt động của tổ chức. 11 a. Phân tích môi trường vĩ mô. 12 b. Phân tích môi trường vi mô (môi trường ngành) 16 c. Phân tích, đánh giá nội bộ tổ chức 20 1.3.3.3. Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược 24 a. Các loại hình chiến lược đối với tổ chức 24 b. Các mô hình phân tích và lựa chọn chiến lược 27 1.3.3.4. Xác định các giải pháp nguồn lực để thực hiện các phương án chiến lược 34 CHƯƠNG II PHÂN TÍCH CÁC CĂN CỨ HÌNH THÀNH CHIẾN LƯỢC CHO TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ GIAO THÔNG VẬN TẢI NAM ĐỊNH 2.1 Tổng quan về Trường trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định 35 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Trường 35 2.1.2 Chức năng nhiệm vụ của Trường Trung cấp nghề giao 37 thông vận tải Nam Định 2.1.3 Cơ cấu tổ chức của Trường Trung cấp nghề giao thông 38 vận tải Nam Định 2.1.4 Một số kết quả hoạt động của Trường 41 a. Lĩnh vực đào tạo lái xe 41 b. Công tác tổ chức luyện và sát hạch 43 tại trung tâm sát hạch c. Qui mô đào tạo 2007 ÷ 2009 44 d. Chất lượng đào tạo. 44 Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 2.1.5 Đội ngũ cán bộ viên chức của trường 45 2.1.6 Cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy 46 2.1.6.1 Khu đào tạo 46 a. Hệ thống phòng học lý thuyết và thực hành 46 b. Hệ thống xe tập lái và sân tập lái: 47 2.1.6.2 Khu sát hạch 49 2.1.6.3 Xưởng thực hành 2.1.7 Tài chính của Trường 2.2 Phân tích môi trường vĩ mô 50 51 56 2.2.1. Môi trường kinh tế 56 2.2.2 Môi trường chính trị và pháp lý 57 2.2.3 Môi trường xã hội 57 2.2.4 Môi trường công nghệ 58 2.2.5 Môi trường địa lý, tự nhiên 58 2.3 Phân tích môi trường ngành 59 2.3.1 Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Nam Định 59 2.3.2 Đối thủ cạnh tranh trực tiếp .2.3.2.1 Trường Cao đẳng nghề quân khu 3 65 65 phân hiệu 2 Nam Định: 2.3.2.2 Trường Trung cấp nghề Đại Lâm 2.3.4 Đối thủ tiềm ẩn 68 72 2.4 Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ của Trường 73 2.4.1 Điểm mạnh 73 2.4.2 Điểm yếu 74 CHƯƠNG 3 HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ GIAO THÔNG VẬN TẢI NAM ĐỊNH ĐẾN NĂM 2015 3.1.Định hướng phát triển Trường trung cấp nghề 75 Giao thông vận tải Nam Định 3.2. Sứ mệnh mục tiêu của Trường trung cấp nghề Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 76 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 Giao thông vận tải Nam Định 3.2.1. Sứ mệnh 76 3.2.2. Mục tiêu 76 3.3. Lựa chọn phương án chiến lược 77 3.3.1. Cơ sở lựa chọn theo mô hình SWOT 77 3.3.2. Lựa chọn phương án chiến lược của Trường đến năm 2015 79 3.4. Các giải pháp để thực hiện mục tiêu của phương án chiến lược 79 3.4.1. Giải pháp về phát triển nhân lực 79 3.4.2. Giải pháp phát triển cơ sở vật chất. 82 3.4.3. Giải pháp về nguồn tài chính 3.4.3.1. Nguồn thu từ học phí 87 87 3.4.3.2. Nguồn thu từ công tác sát hạch và dịch vụ. 88 3.4.3.3. Đánh giá về khả năng tài chính để thực hiện quy hoạch 89 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH - HĐH : Công nghiệp hóa – hiện đại hóa CCN : Cụm công nghiệp ĐT-BD : Đào tạo-bồi dưỡng ĐT : Đào tạo NĐ : Nghị định NXB : Nhà xuất bản GTVT : Giao thông vận tải GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GV : Giáo viên GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS - SV : Học sinh – sinh viên HCSN : Hành chính sự nghiệp KT-XH : Kinh tế - xã hội LĐTB& XH : Lao động Thương binh và Xã hội TCĐB VN : Tổng cục đường bộ Việt Nam TCDN : Tổng cục dạy nghề TC-KT : Tài chính kế toán TC-HC : Tổ chức hành chính TCN GTVT NĐ : Trung cấp nghề giao thông vận tải Nam Định TH-NN : Tin học-ngoại ngữ PVGD : Phục vụ giảng dạy QĐ : Quyết định QTKD : Quản trị kinh doanh PVGD : Phục vụ giảng dạy Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG Trang Hình 1.1: 6 chiến lược chức năng........................................................... 6 Hình 1.2. Quá trình quản trị chiến lược.................................................. 8 Hình 1.3. Mô phỏng môi trường kinh doanh của tổ chức...................... 12 Hình 1.4. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài - Ma trận EFE........... 16 Hình 1.5. Mô hình năng lực cạnh tranh của Michael E.Porter............... 17 Hình 1.6. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong - Ma trận IFE............. 24 Hình 1.7. Ma trận chiến lược chính........................................................ 29 Hình 1.8. Ma trận Mc.Kinsey.................................................................. 30 Hình 1.9. Các chiến lược kinh doanh theo ma trận Mc.Kinsey................ 31 Hình 1.10. Ma trận SWOT để hình thành chiến lược............................. 32 Hình 2.1. Sơ đồ bộ máy quản lý nhà trường........................................... 40 Bảng 2.2. Qui mô đào tạo và sát hạch các năm....................................... 44 Bảng 2.3. Số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ viên chức.................. 46 Bảng 2.4. Số lượng diện tích các phòng học........................................... 47 Bảng 2.5. Số lượng phương tiện tập lái................................................... 48 Bảng 2.6. Số phòng chức năng và sân sát hạch........................................ 49 Bảng 2.7. Số phương tiện sát hạch.......................................................... 50 Bảng 2.8. Tổng hợp thu chi năm 2010................................................... 52 Bảng 2.9. Mức thu học phí đào tạo của nhà trường................................ 54 Bảng 2.10. Mức thu phí ôn luyện và sát hạch của nhà trường................ 55 Bảng 2.11. Thống kê tăng trưởng GDP của Việt Nam trong các năm gần đây........................................................ 57 Bảng 2.12. Số lượng phương tiện xe tập lái của trường Cao đẳng nghề quân khu 3.................................................. 66 Bảng 2.13. Số lượng đội ngũ cán bộ viên chức.................................... 67 Bảng 2.14. Mức thu học phí đào tạo của nhà trường........................... 68 Bảng 2.15. Số lượng xe tập lái trường trung cấp nghề Đại Lâm......... 69 Bảng 2.16. Số lượng xe sát hạch.......................................................... 70 Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 Bảng 2.16. Số lượng đội ngũ cán bộ viên chức................................... 72 Bảng 2.17. Mức thu học phí đào tạo của nhà trường.......................... 72 Bảng 3.1. Mô hình SWOT..................................................................... 78 Bảng 3.2. Dự kiến nhu cầu cán bộ giáo viên giai đoạn 2009-2015.... 80 Bảng 3.3. Phòng học.............................................................................. 83 Bảng 3.4.Ký túc xá................................................................................ 84 Bảng 3.5 Nhà làm việc.......................................................................... 84 Bảng 3.6. Nhà ăn.................................................................................. 84 Bảng 3.7. Phương tiện đào tạo............................................................ 85 Bảng 3.8. Phương tiện sát hạch........................................................... 86 Bảng 3.9. Sân luyện tập........................................................................ 86 Bảng 3.10. Các công trình thể thao..................................................... 86 Bảng 3.11. Mức thu học phí đào tạo của nhà trường đến năm 2015..... 88 Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 LỜI CAM ĐOAN Luận văn thạc sĩ kinh tế ngành Quản trị kinh doanh với đề tài “Hoạch định chiến lược phát triển trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015” tác giả viết với sự hướng dẫn của TS Trần Đại Thắng. Luận văn này được viết trên cơ sở vận dụng lý luận chung về chiến lược kinh doanh và thực trạng hoạt động tại Trường trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định để phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp chiến lược cho nhà trường trong giai đoạn 2010 đến 2015. Khi viết luận văn này , tác giả có tham khảo và kế thừa một số lý luận chung về công tác đào tạo và sát hạch của các cơ sở đào tạo và sử dụng những thông tin số liệu từ các cơ quan quản lý, sách , mạng internet......theo danh mục tham khảo. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chính bản thân tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn theo đúng quy định và trung thực, nếu có gì sai trái tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Học viên Phạm Quang Thể Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009-2011 LỜI CẢM ƠN Luận văn: “Hoạch định chiến lược phát triển trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015” được hoàn thành với sự hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô khoa Kinh tế và Quản lý, Viện sau đại học trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Sở Giao thông vận tải tỉnh Nam Định, trường Trung cấp nghề giao thông vận tải Nam Định. Xin trân trọng cảm ơn thầy giáo Tiến sĩ Nguyễn Đại Thắng người đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn quý thầy cô Khoa Kinh tế và Quản lý, cán bộ công nhân viên Viện sau Đại học trường Đại học Bách khoa Hà Nội, đã gợi ý và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện viết luận văn này. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, Lãnh đạo các phòng ban của Sở Giao thông vận tải tỉnh Nam Định, Ban Giám hiệu các phòng ban, trung tâm và các cán bộ giáo viên công nhân viên của trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đã giúp tôi thu thập số liệu, tài liệu, góp ý cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn quý thầy cô và toàn thể quý vị. Nam Định, ngày 15 tháng 12 năm 2011 Học viên thực hiện. Phạm Quang Thể Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong điều kiện hiện nay, những trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng nghề, Trung cấp nghề thành công là những trường đã sẵn sàng đương đầu với những thay đổi và có định hướng chiến lược phát triển phù hợp với sự thay đổi đó. Hầu như không có trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng nghề, Trung cấp nghề nào có thể tồn tại và phát triển lâu dài trên thị trường mà không có định hướng chiến lược đúng đắn cho sự phát triển của mình. Một chiến lược đúng đắn sẽ giúp trường phát huy điểm mạnh và khắc phục những điểm yếu của mình, đồng thời giúp trường tận dụng tốt được các cơ cơ hội và hạn chế các rủi ro có thể xảy ra. Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng khốc liệt như hiện nay, việc xây dựng một chiến lược đúng đắn sẽ giúp trường có được một lợi thế cạnh tranh bền vững nhằm duy trì sự ổn định và phát triển bền vững. Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) từ ngày 07 tháng 11 năm 2006. Cùng với sự phát triển của thế giới, Việt Nam muốn phát triển, muốn ngang hàng với các nước trong khu vực ngoài việc đầu tư cho các ngành kinh tế mũi nhọn thì đầu tư cho giáo dục là điều được ưu tiên hàng đầu. Đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài phục vụ cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước luôn là nhu cầu cấp bách mà các ngành, các cấp rất quan tâm. Đường lối, chính sách của Đảng là chìa khóa để ngành giáo dục nói chung và các trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng nghề, Trung cấp nghề nói riêng xây dựng chiến lược phát triển trường của mình một cách hiệu quả. Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định cũng đang đổi mới trong công tác hoạch định chiến lược của trường để hòa nhập với các trường trong địa bàn tỉnh và khu vực, quốc gia. Đề tài “Hoạch định chiến lược phát triển trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015” nhằm định hướng chiến lược cho mọi hoạt động cũng như các chính sách phát triển của trường để thực hiện sứ mạng và mục tiêu của nhà trường, đáp ứng nhu cầu phát triển của nhà trường. Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 1 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 2. Mục đích nghiên cứu Hình thành chiến lược phát triển trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định. Phạm vi nghiên cứu là các hoạt động đào tạo, cơ sở vật chất, chương trình giảng dạy và những yếu tố môi trường tác động đến hoạt động của trường Trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định. 4. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu lý thuyết, điều tra thực tế, tổng hợp, phân tích dữ liệu, đề xuất phát triển Trường trong từng lĩnh vực và giai đoạn. 5. Những đóng góp của luận văn. Luận văn góp phần hệ thống lý luận cơ bản xây dựng chiến lược phát triển quản lý các nguồn lực, đánh giá thực trạng của nhà trường hiện nay nêu những thành quả, tồn tại nguyên nhân của nó, những vấn đề đặt ra cần giải quyết. Kết quả quan trọng nhất của luận văn là đưa ra một số giải pháp chiến lược nhằm để thực hiện các mục tiêu phát triển của trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015. 6. Kết cấu của luận văn: gồm 3 chương Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạch định chiến lược phát triển của một tổ chức. Chương 2: Phân tích căn cứ để hoạch định chiến lược phát triển trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015. Chương 3: Chiến lược phát triển và các giải pháp thực hiện chiến lược cho trường Trung cấp nghề Giao thông vận tải Nam Định đến năm 2015. Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 2 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA MỘT TỔ CHỨC 1.1. Tổng quang về chiến lược. 1.1.1. Khái niệm về chiến lược. Chiến lược là tiến trình xác định các mục tiêu cơ bản dài hạn của tổ chức, lựa chọn cách thức hoặc phương hướng hành động và phân bổ các tài nguyên thiết yếu để thực hiện các mục tiêu đó – Alfred Chandler. Chiến lược là một dạng thức hoặc một kế hoạch phối hợp các mục tiêu chính, các chính sách và các trình tự hành động thành một tổng thể thống nhất James B. Quinn. Chiến lược là một kế hoạch mang tính thống nhất, tính toàn diện và tính phân phối được thiết kế để đảm bảo rằng các mục tiêu cơ bản của công ty sẽ được thực hiện - William J. Glueck. Chiến lược kinh doanh là nghệ thuật xây dựng lợi thế cạnh tranh để phòng thủ - Micheal E.Porter Từ cách tiếp cận trên có thể định nghĩa chiến lược như sau: “Chiến lược của tổ chức là trong điều kiện kinh tế thị trường, căn cứ vào điều kiện khách quan và chủ quan, vào nguồn lực mà tổ chức có thể định ra mưu lược biện pháp đảm bảo sự tồn tại, phát triển ổn định, lâu dài theo mục tiêu phát triển mà tổ chức đã đặt ra”. Chiến lược của tổ chức phản ánh kế hoạch hoạt động bao gồm các mục tiêu, các giải pháp và các biện pháp để đạt được mục tiêu đó. Chiến lược giúp tổ chức đạt được mục tiêu trước mắt và lâu dài, tổng thể và bộ phận, là một điều hết sức quan trọng và cần thiết. Mục đích của việc hoạch định chiến lược là dự kiến tương lai trong hiện tại. Tuy nhiên, quá trình đó phải có sự kiểm soát chặt chẽ, hiệu chỉnh trong từng bước đi. Một chiến lược vững mạnh luôn cần đến khả năng điều hành linh hoạt, sử dụng được các nguồn lực vật chất, tài chính và con người thích ứng. Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 3 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 Vậy có thể hiểu chiến lược là phương thức mà các tổ chức sử dụng để định hướng tương lai nhằm đạt được những thành công. Chiến lược của tổ chức được hiểu là tập hợp thống nhất các mục tiêu, các chính sách và sự phối hợp hoạt động của các đơn vị kinh doanh trong chiến lược tổng thể của tổ chức. 1.1.2. Mục đích của chiến lược Thông thường trong chiến lược bao giờ cũng có hai nội dung chính là: mục tiêu chiến lược và biện pháp chiến lược. Nhưng cái cốt lõi của chiến lược là các biện pháp chiến lược, đó là phương án tối ưu để thực hiện các mục tiêu chiến lược. Chiến lược được coi như là bánh lái của con thuyền, còn mục tiêu là cái đích mà con thuyền phải đến. Mục đích của chiến lược đó là thông qua hệ thống các mục tiêu, các biện pháp chủ yếu và các chính sách, chiến lược sẽ vẽ ra một bức tranh toàn cảnh của tổ chức, doanh nghiệp muốn có trong tương lai, chiến lược còn phác họa ra những triển vọng, quy mô, vị thế, hình ảnh của tổ chức, doanh nghiệp trong tương lai. Chiến lược còn vạch một khuôn khổ để hướng dẫn cho các nhà quản trị tư duy và hành động. 1.1.3. Vai trò của chiến lược Trong nền kinh tế thị trường luôn cạnh tranh gay gắt, xã hội luôn luôn biến đổi và phát triển. Để ứng phó với những thay đổi đó cũng như để tồn tại và phát triển, mỗi tổ chức, mỗi doanh nghiệp hay công ty cần xây dựng cho mình một chiến lược đúng đắn. Mintzberg (1987) đã giải thích bốn lý do cơ bản giúp các nhà quản lý và các nhà khoa học hiểu rõ hơn vai trò của chiến lược đối với mỗi tổ chức nói chung và đối với một doanh nghiệp nói riêng. Theo Mintzberg tổ chức cần có chiến lược bởi vì chiến lược cho phép: - Xác lập định hướng dài hạn cho tổ chức, đây là vai trò cơ bản của chiến lược, là xác định một hướng đi, một con đường để hướng tới mục tiêu đã định. Theo quan điểm này, nếu chiến lược tốt, tổ chức có thể điểm xuất phát ở một vị Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 4 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 thế yếu vẫn có thể đạt được mục tiêu đã định. Chandler (1962) đã khẳng định: “thương trường giống như chiến trường, nếu chiến lược cơ bản là đúng đắn thì ngay cả với một số sai sót về mặt chiến thuật tổ chức vẫn đạt được các mục tiêu đã định”. Như vậy, tổ chức nào có chiến lược tốt hơn sẽ là tổ chức thành công trên thị trường của mình và vượt trội hơn tổ chức không có chiến lược. - Tập trung các nỗ lực của tổ chức vào việc thực hiện các nhiệm vụ để đạt được mục tiêu mong muốn. Trên cơ sở định hướng đề ra một chính sách hợp lý đối với mỗi tổ chức là xác định được cái mà mỗi thành viên trong tổ chức cần làm và cách thức là việc kết hợp để đạt hiệu quả cao nhất. - Xác định được phương thức tổ chức và hành động định hướng các mục tiêu đề ra. Hoạt động của tổ chức mang tính tập thể, do vậy chiến lược là cần thiết để xác định cách thức tổ chức liên kết các hoạt động. Chiến lược là cần thiết để xác định đặc điểm, chỉ rõ tính chất về sự tồn tại cũng như tiền đồ của tổ chức; giúp các thành viên hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của tổ chức và sự khác biệt với các tổ chức khác. - Xây dựng tính vững chắc và hài hòa của tổ chức, một chiến lược tối ưu sẽ giúp cho tổ chức hạn chế bớt rủi ro, bất trắc đến mức thấp nhất, tạo điều kiện cho tổ chức ổn định lâu dài và phát triển không ngừng. 1.1.4. Các yêu cầu của chiến lược - Chiến lược kinh doanh phải xác định rõ những mục tiêu cơ bản cần phải đạt được trong từng thời kỳ và cần quán triệt ở mọi cấp, mọi lĩnh vực hoạt động trong tổ chức hoặc trong cơ quan. - Chiến lược phải bảo đảm huy động tối đa và kết hợp một cách tối ưu việc khai thác và sử dụng các nguồn lực, nhằm phát huy được những lợi thế, nắm bắt những cơ hội để giành ưu thế trong cạnh tranh. - Chiến lược của tổ chức hay cơ quan được phản ánh trong một quá trình liên tục từ xây dựng đến thực hiện, đánh giá, kiểm tra, điều chỉnh chiến lược. - Chiến lược được lập ra cho một khoảng thời gian tương đối dài thường là 3 năm, 5 năm hay 10 năm. Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 5 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 1.1.5. Các cấp độ chiến lược Có 3 cấp độ chiến lược: Chiến lược tổng thể cấp công ty; Chiến lược cấp đơn vị bộ phận và Chiến lược tác nghiệp. - Chiến lược tổng thể cấp công ty: Nó liên quan đến mục tiêu và quy mô tổng thể của công ty, đáp ứng kỳ vọng của nhà chủ quản. Đây là cấp độ quan trọng, nó chịu ảnh hưởng lớn từ nhà chủ quản của công ty và đồng thời nó hướng dẫn quá trình ra quyết đinh chiến lược trong toàn bộ công ty. - Chiến lược cấp đơn vị bộ phận: Đây là bộ phận liên quan nhiều đến việc làm thế nào để đơn vị có thể thành công trên một lĩnh vực cụ thể, quyết định phòng thủ hay tấn công, cạnh tranh như thế nào, bằng sự khác biệt của sản phẩm hay dịch vụ hoặc tạo ra một khúc thị trường mới. - Chiến lược tác nghiệp: Liên quan tới từng bộ phận trong công ty sẽ được tổ chức để thực hiện được phương hướng chiến lược ở cấp độ công ty. Vì vậy chiến lược tác nghiệp tập trung vào các vấn đề về nguồn lực, quá trình xử lý và con người. Chiến lược thương mại Chiến lược xã hội Chiến lược tài chính Chiến lược đổi mới công nghệ Chiến lược sản xuất Chiến lược mua sắm hậu cần Hình 1.1: 6 chiến lược chức năng Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 6 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 + Chiến lược thương mại: Là tập hợp các chính sách dài hạn nhằm xác định vị trí của công ty trên thị trường. + Chiến lược xã hội: Là tập hợp các chính sách xác lập hành vi của công ty đối với thị trường lao động, nói rộng hơn là đối với môi trường kinh tế văn hoá và xã hội. + Chiến lược đổi mới công nghệ: Là tập hợp các chính sách nhằm nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, công nghệ mới và hoàn thiện các sản phẩm hiện hành cũng như phương pháp công nghệ đang sử dụng hiện nay. + Chiến lược tài chính: Là tập hợp các chính sách nhằm đảm bảo sự phù hợp giữa nhu cầu tài chính để theo đuổi các mục tiêu thương mại với những điều kiện đặt ra bới thị trường vốn. + Chiến lược sản xuất: Là tập hợp các chính sách nhằm xác định loại sản phẩm cần sản xuất, số lượng sản phẩm từng loại và phân bổ phương tiện hay các nguồn sản xuất để sản xuất có hiệu quả sản phẩm cung cấp cho thị trường. + Chiến lược mua sắm và hậu cần: Là tập hợp các chính sách nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp “mua tốt” và sử dụng hợp lý các nguồn vật chất từ khâu mua sắm đến sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Nếu chiến lược thương mại nhằm “bán tốt” thì chiến lược mua sắm nhằm “mua tốt” và “mua tốt” cũng cần như “bán tốt”. Chiến lược tổng thể cấp công ty, chiến lược cấp đơn vị bộ phận và chiến lược tác nghiệp liên kết với nhau thành một chiến lược kinh doanh hoàn chỉnh của một công ty. Các chiến lược này tác động qua lại với nhau, là tiền đề để xây dựng chiến lược và thực hiện một chiến lược sẽ ảnh hưởng đến việc thực hiện các chiến lược còn lại. 1.2. Quản trị chiến lược. 1.2.1. Khái niệm, vai trò của quản trị chiến lược Quản trị chiến lược có thể định nghĩa như là một nghệ thuật và khoa học thiết lập, thực hiện và đánh giá các quyết định liên quan nhiều chức năng cho phép một tổ chức đạt được các mục tiêu đề ra. Quản trị chiến lược tập trung vào Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 7 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 việc hợp nhất vào quản trị, tiếp thị, tài chính kế toán, nghiên cứu phát triển và các hệ thống thông tin các linh vực để đạt được thành công của tổ chức. Trong điều kiện môi trường luôn biến động như hiện nay, thường tạo ra những cơ hội và nguy cơ bất ngờ, quá trình quản trị chiến lược giúp chúng ta nhận biết được cơ hội và nguy cơ trong tương lai, tổ chức xác định rõ hướng đi, vượt qua những thử thách, vươn tới tương lai bằng nỗ lực của mình. Việc nhận thức kết quả mong muốn và mục đích trong tương lai giúp cho nhà quản trị cũng như nhân viên nắm bắt được việc gì cần làm để đạt được thành công. Như vậy sẽ khuyến khích nhà quản trị cũng như nhân viên đạt được những thành tích ngắn hạn, nhằm cải thiện tốt hơn phúc lợi lâu dài của tổ chức. Quá trình quản trị chiến lược giúp tổ chức gắn kết được kế hoạch đề ra và môi trường bên ngoài, sự biến động càng lớn tổ chức càng phải cố gắng chủ động. Để có thể tồn tại và phát triển, tổ chức phải xây dựng cho mình hệ thống quản trị chiến lược có tính thích ứng, thay đổi sự biến động của thị trường. Tóm lại, quản trị chiến lược là một sản phẩm của khoa học quản lý hiện đại dựa trên cơ sở thực tiễn, đúc kết kinh nghiệm của rất nhiều tổ chức. Tuy vậy mức độ thành công của mỗi tổ chức lại phục thuộc vào năng lực triển khai, thực hiện, kiểm soát của hệ thống bên trong và được xem như là nghệ thuật trong quản trị kinh doanh. 1.2.2. Quá trình quản trị chiến lược Hoạch định chiến lược Tổ chức thực hiện Đánh giá, điều chỉnh Hình 1.2. Quá trình quản trị chiến lược Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 8 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 a. Hoạch định chiến lược Thiết lập chiến lược bao gồm việc phát triển nhiệm vụ, xác định các cơ hội, nguy cơ đến với tổ chức từ bên ngoài, chỉ rõ các điểm mạnh, điểm yếu bên trong, thiết lập các mục tiêu dài hạn, tạo ra các chiến lược thay thế và chọn ra các chiến lược đặc thù để theo đuổi. b. Thực hiện chiến lược Hình thành hoặc xây dựng chiến lược là chưa đủ đối với các nhân viên của tổ chức mà cần phải thực hiện chiến lược. Thực hiện chiến lược là quá trình đưa ra những chiến lược khác nhau của tổ chức vào thực thi. Các biện pháp thực hiện những cấp khác nhau của chiến lược được gắn chặt với xây dựng chiến lược. c. Đánh giá, điều chỉnh Giai đoạn cuối của quản lý chiến lược là đánh giá chiến lược. Tất cả chiến lược tuỳ thuộc vào thay đổi tương lai vì các yếu tố bên trong và bên ngoài thay đổi đều đặn. Giai đoạn đánh giá chiến lược là cần thiết vì thành công và hiện tại không đảm bảo cho thành công tương lai. Sự thành công luôn tạo ra các vấn đề mới khác, các tổ chức có tư tưởng thoả mãn phải trả giá cho sự thất bại. 1.3. Hoạch định chiến lược 1.3.1. Khái niệm hoạch định chiến lược Hoạch định chiến lược là một quy trình có hệ thống nhằm đi đến xác định các chiến lược kinh doanh được sử dụng để tăng cường vị thế cạnh tranh của tổ chức. Nó bao gồm từ việc phân tích môi trường để xây dựng các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ, xác định các mục tiêu dài hạn và xây dựng, triển khai thực hiện các chiến lược kinh doanh trên cơ sở phát huy đầy đủ những điểm mạnh, khắc phục tối đa những điểm yếu, tận dụng nhiều nhất những cơ hội và giảm thiểu những nguy cơ. 1.3.2. Vai trò, mục đích của hoạch định chiến lược . Mục đích của hoạch định chiến lược bao gồm hàng loạt các bước đi mà tổ chức phải theo, cùng nhau cố gắng nhất trí đạt được điều gì - tầm nhìn và cách mà Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 9 Khoa Kinh tế và Quản lý - ĐHBK Hà Nội 2009 - 2011 tổ chức sẽ đạt đến đó - chiến lược. Đây là hai mục đích của hoạch định chiến lược. Tuy nhiên còn một mục đích khác là phát triển năng lực cốt lõi và lợi thế bền vững của tổ chức. 1.3.3. Nội dung và trình tự để hoạch định chiến lược. Trình tự các bước hoạch định chiến lược của một tổ chức được thực hiện theo 4 bước sau: Bước 1: Xác định sứ mệnh, mục tiêu chiến lược. Bước 2: Phân tích môi trường hoạt động của tổ chức. - Phân tích môi trường bên trong của tổ chức. - Phân tích môi trường bên ngoài của tổ chức. Bước 3: Phân tích và lựa chọn phương án chiến lược. Bước 4: Xây dựng các giải pháp (nguồn lực) để thực hiện chiến lược. - Đưa ra các giải pháp thực hiện. - Đưa ra các biện pháp cụ thể. - Tính hiệu quả của biện pháp kinh tế. - Quyết định áp dụng biện pháp. 1.3.3.1. Xác định sứ mệnh, mục tiêu chiến lược của tổ chức. a. Sứ mệnh . Sứ mệnh chiến lược chỉ ra những vấn đề tổng quát, từ đó xác định được phạm vi hoạt động của tổ chức trong lĩnh vực sản phẩm và thị trường. Khi đề ra sứ mệnh chiến lược cần chú ý đến những yếu tố như: lịch sử hình thành, mong muốn của Ban lãnh đạo, các điều kiện môi trường kinh doanh, nguồn lực hiện có và các khả năng của tổ chức. Sứ mệnh chiến lược giúp Ban lãnh đạo xác định mục tiêu dễ dàng hơn, cụ thể hơn, nó xác định mức độ ưu tiên của tổ chức nhằm đánh giá tiềm năng của từng đơn vị kinh doanh và vạch ra hướng đi tương lai cho tổ chức. b. Mục tiêu chiến lược. Mục tiêu chiến lược là để chỉ cụ thể mà tổ chức muốn đạt được, chức năng nhiệm vụ cụ thể và rõ ràng hơn thường có hai loại mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Học viên: Phạm Quang Thể - Lớp Cao học QTKD - Trường ĐHBK Hà Nội 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan