Tài liệu Luận văn hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty cổ phần bia và nước giải khát hạ long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI --------------------------- NGUYỄN TRUNG HẬU HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BIA VÀ NƯỚC GIẢI KHÁT HẠ LONG Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1.TS. NGUYỄN NGỌC ĐIỆN HÀ NỘI – 2012 Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu tham khảo và số liệu từ công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long, không sao chép của bất kỳ luận văn nào trước đó. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung luận văn này. Hà nội, tháng 9 năm 2012 Tác giả luận văn Nguyễn Trung Hậu Nguyễn Trung Hậu -i- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân trọng cảm ơn các thầy cô giáo khoa kinh tế và quản lý, trung tâm sau đại học Đại học Bách khoa Hà Nội, ban lãnh đạo công ty cổ phần Bia và nước giải khát Hạ Long, bạn bè đồng nghiệp, gia đình đã giúp đỡ tôi trong qua trình làm luận văn. Đặc biệt em xin chân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Điện – giảng viên khoa kinh tế và quản lý – Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã tận tình giúp đỡ và trực tiếp hướng dẫn em nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu, song do khả năng và kinh nghiệm của bản thân có hạn, nên luận văn không tránh khỏi những tồn tại, hạn chế và thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong được nhận được sự góp ý chân thành của các thầy giáo, cô giáo, của các đồng nghiệp nhằm bổ sung hoàn thiện trong quá trình nghiên cứu tiếp theo. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 9 năm 2012 Tác giả Nguyễn Trung Hậu Nguyễn Trung Hậu - ii - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ii DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT.........................................................vii DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................viii DANH MỤC HÌNH VẼ......................................................................................... x CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG KINH DOANH ......................................................................................................1 1.1. Các khái niệm cơ bản về quản trị chiến lược và hoạch định chiến lược trong kinh doanh. ..........................................................................................................1 1.1.1. Khái niệm chung về chiến lược trong kinh doanh ...................................1 1.1.2. Quản trị chiến lược .................................................................................2 1.1.2.1. Định nghĩa về quản trị chiến lược.....................................................2 1.1.2.2.Mô hinh quản trị chiến lược ..............................................................3 1.1.2.3.Ý nghĩa của việc quản trị chiến lược: ................................................3 1.1.2.4. Vai trò của quản trị chiến lược .........................................................4 1.1.3. Hoạch định chiến lược............................................................................5 1.1.3.1. Định nghĩa về hoạch định chiến lược ...............................................5 1.1.3.2. Ý nghĩa của hoạch định chiến lược...................................................5 1.1.4. Các cấp của quản trị chiến lược ..............................................................5 1.2.Các bước của quá trình hoạch định chiến lược ...............................................7 1.2.1.Phân tích môi trường ...............................................................................7 1.2.1.1. Phân tích môi trường vĩ mô ..............................................................8 1.2.1.2. Môi trường tác nghiệp .................................................................... 11 1.2.1.3. Phân tích môi trường bên trong ...................................................... 15 1.2.2. Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu............................................ 18 1.2.2.1. Khái niệm chức năng nhiệm vụ ..................................................... 18 1.2.2.2. Mục tiêu........................................................................................ 19 1.2.3. Phân tích và lựa chọn chiến lược .......................................................... 19 Nguyễn Trung Hậu - iii - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO 1.2.3.1. Phương án chiến lược cấp công ty. ................................................. 20 1.2.3.2. Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh .................................................. 21 1.2.3.3. Chiến lược bộ phận chức năng ....................................................... 22 1.2.3.4. Quy trình lựa chọn chiến lược ........................................................ 22 1.3. Các công cụ phục vụ hoạch định chiến lược................................................ 24 1.3.1. Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh.................................................. 24 1.3.2. Ma trận cơ hội, ma trận nguy cơ. .......................................................... 25 1.3.2.1. Ma trận cơ hội:............................................................................... 25 1.3.2.2. Ma trận nguy cơ ............................................................................. 26 1.3.3 Ma trận SWOT ...................................................................................... 27 1.3.4. Ma trận BCG ........................................................................................ 29 1.3.5. Ma trận Mc. Kinsey – GE (General Electric) ........................................ 30 1.3.6. Ma trận QSPM...................................................................................... 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG I..................................................................................... 33 CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BIAVÀ NƯỚC GIẢI KHÁT HẠ LONG................................................................................................................... 34 2.1. Giới thiệu tổng quan về công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long. .... 34 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển......................................................... 34 2.1.2.Chức năng và nhiệm vụ của công ty cổ phần Bia và nước giải khát Hạ Long............................................................................................................... 35 2.1.3. Tổ chức bộ máy của công ty ................................................................. 37 2.2. Một số kết quả kinh doanh của HALOBECO từ năm 2009 – 2011.............. 40 2.3. Đánh giá khái quát thực trạng sản xuất kinh doanh của HALOBECO t 2009 – 2011................................................................................................................... 42 2.3.1. Về hoạt động sản xuất........................................................................... 42 2.3.2. Về hoạt động tiêu thụ sản phẩm............................................................ 43 2.3.3. Về hoạt động tài chính.......................................................................... 43 Nguyễn Trung Hậu - iv - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO 2.4. Đánh giá khái quát thực trạng công tác hoạch định chiến lược kinh doanh của HALOBECO ..................................................................................................... 43 2.4.1. Công tác quản trị chiến lược ................................................................. 43 2.4.2. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong quản trị chiến lược ............ 44 2.5. Một số thuận lợi và khó khăn trong việc hoạch định và thực hiện chiến lược của HALOBECO ............................................................................................... 45 2.5.1. Về thuận lợi:......................................................................................... 45 2.5.2. Về khó khăn: ........................................................................................ 45 KẾT LUẬN CHƯƠNG II ................................................................................... 47 CHƯƠNG III: HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH TAI CÔNG TY CỔ PHẦN BIA VÀ NƯỚC GIẢI KHÁT HẠ LONG GIAI ĐOẠN 2012 – 2015 .............................................................................................................................. 48 3.1. Phân tích cơ sở cho hoạch định chiến lược .................................................. 48 3.1.1. Phân tích môi trường vĩ mô .................................................................. 48 3.1.1.1. Phân tích môi trường kinh tế .......................................................... 48 3.1.1.2. Ảnh hưởng của các yếu tố chính trị, pháp luật................................ 54 3.1.1.3. Ảnh hưởng của sự thay đổi công nghệ............................................ 55 3.1.1.4. Ảnh hưởng của các điều kiện dân số, văn hóa. ............................... 55 3.1.1.5. Ảnh hưởng của môi trường tự nhiên............................................... 55 3.1.2. Phân tích môi trường ngành .................................................................. 57 3.1.2.1. Phân tích áp lực của khách hàng..................................................... 57 3.1.2.2. Phân tích đối thủ cạnh tranh ........................................................... 57 3.1.2.3. Phân tích áp lực của nhà cung cấp. ................................................. 59 3.1.2.4. Phân tích áp lực của sản phẩm mới thay thế. .................................. 60 3.1.2.5. Phân tích đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn............................................... 60 3.1.3. Phân tích các yếu tố môi trường bên trong của HALOBECO................ 62 3.1.3.1. Hoạt động marketing của HALOBECO ......................................... 62 3.1.3.2. Hoạt động về tài chính ................................................................... 63 3.1.3.3. Hoạt động sản xuất và nghiên cứu phát triển .................................. 64 Nguyễn Trung Hậu -v- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO 3.1.3.4. Nguồn nhân lực:............................................................................. 66 3.1.3.5. Về tổ chức quản lý chung............................................................... 68 3.2.1. Ma trận cơ hội ...................................................................................... 70 3.2.2. Ma trận nguy cơ.................................................................................... 71 3.2.3. Bảng phân tích SWOT.......................................................................... 72 3.2.4. Dự báo về thị trường Bia Việt Nam đến năm 2015 .............................. 74 3.3. Chức năng nhiệm vụ và mục tiêu của HALOBECO đến năm 2015 ............ 75 3.3.1. Chức năng nhiệm vụ ............................................................................. 75 3.3.2. Mục tiêu ............................................................................................... 75 3.4. Lựa chọn chiến lược tại HALOBECO giai đoạn 2012-2015........................ 76 3.4.1.Phân tích QSPM nhóm chiến lược S – O .............................................. 76 3.4.2. Lựa chọn chiến lược cạnh tranh ............................................................ 78 3.5. Xây dựng các chiến lược chức năng ........................................................... 78 3.5.1. Chiến lược marketing ........................................................................... 78 3.5.1.1 Mục tiêu:......................................................................................... 78 3.5.1.2. Thực hiện:...................................................................................... 78 3.5.2. Chiến lược tài chính.............................................................................. 83 3.5.2.1. Mục tiêu:........................................................................................ 83 3.5.2.2. Thực hiện....................................................................................... 84 TỔNG KẾT CHƯƠNG III ................................................................................. 86 KẾT LUẬN.......................................................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO MỤC LỤC PHỤ LỤC Nguyễn Trung Hậu - vi - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu, chữ viết tắt Nguyên văn HALOBECO Công ty cổ phần Bia và nước giải khát Hạ long HĐQT Hội đồng quản trị P. Giám đốc Phó giám đốc SX Sản xuất KD Kinh doanh XN Xí nghiệp P. Kỹ thuật Phòng kỹ thuật P. Cơ điện Phòng cơ điện P. Tổ chức Phòng tổ chức P. Thị trường Phòng thị trường P. Kế hoạnh Phòng kế hoạch DT Doanh thu CP Chi phí LN Lợi nhuận KH Kỳ hạn VND Việt nam đồng TTXK Thị trường xuất khẩu TTNĐ Thị trường nội địa Thu nhập BQ Thu nhập bình quân T.bình Trung bình VBL Tổng công ty rượu,bia và nước giải khát Việt nam SABECO Tổng công ty rượu,bia và nước giải khát Sài gòn HABECO Tổng công ty rượu,bia và nước giải khát Hà nội Nguyễn Trung Hậu - vii - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh .................................................. 25 Bảng 2.1: Tóm tắt kết quả hoạt động kinh doanh của công ty Halobeco ............... 40 từ năm 2009 -2011 ................................................................................................ 40 Bảng 3.1: Bảng tổng hợp tốc độ tăng trưởng GDP từ năm 2008 đến 2011 ............. 48 Bảng 3.2: Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam từ năm 2009 đến 2011 ............................. 49 Bảng 3.3: Lãi suất tiền gửi của Việt Nam từ năm 2009 đến 2011........................... 50 Bảng 3.4: Tỷ giá hối đoái giữa USD/ VND từ năm 2009 đến 2011........................ 51 Bảng 3.5: Tỷ lệ thất nghiệp của Việt nam từ năm 2009 đến 2011 .......................... 52 Bảng 3.6: Vồn đầu tư nước ngoài vào Việt nam Từ 2008 đến 2011 ....................... 53 Bảng 3.7: Tổng hợp các yếu tố môi trường kinh tế vĩ mô ...................................... 56 Bảng 3.8 Đánh giá vị thế cạnh tranh của HALOBECO với đối thủ HABECO ....... 58 Bảng 3.9: Bảng giá một số nguyên liệu đầu vào của công ty.................................. 59 Bảng 3.10: Bảng tổng hợp môi trường tác nghiệp.................................................. 61 Bảng 3.11. Bảng tiêu thụ sản phẩm của HALOBECO. .......................................... 63 Bảng 3.12: Tổng hợp một số chỉ số tài chính của HALOBECO............................. 63 từ năm 2008 đến 2011 ........................................................................................... 63 Bảng 3.13 : Tổng hợp các trang thiết bị của HALOBECO..................................... 66 Bảng 3.14: Phân loại lao động theo trình độ .......................................................... 67 Bảng 3.15: Phân loại lao động theo độ tuổi............................................................ 67 Bảng 3.16: Tổng hợp các yếu tố môi trường bên trong .......................................... 69 Bảng 3.17: Ma trận SWOT rút gọn của HALOBECO............................................ 72 Bảng 3.18: Dự báo tăng trưởng về thị trường Bia của Việt Nam đên 2015............ 74 Bảng 3.19: Mục tiêu doanh thu và lợi nhuận giai đoạn từ 2012 đến 2015 ............. 75 Bảng 3.20: Phân tích QSPM nhóm chiến lược S - O............................................. 76 Bảng 3.21: Mục tiêu sản lượng và doanh thu giai đoạn từ 2012 đến 2015.............. 78 Bảng 3.22: Ước tính chi phí cho hoạt động xúc tiến bán hàng từ 2012 - 2015........ 80 Bảng 3.23: Dự tính mở thêm đại lý bán sản phẩm tại thị trường truyền thống........ 80 Bảng 3.24: Mở các đại lý bán sản phẩm ở các thị trường mới................................ 81 Nguyễn Trung Hậu - viii - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO Bảng 3.25: Ước tính bổ sung về lao động cho chiến lược marketing 2012 - 2015 .. 82 Bảng 3.26: Ước tính chi phí cho toàn bộ chiến lược marketing từ 2012 - 2015 ..... 83 Bảng 3.27: Mục tiêu các chỉ số tài chính từ 212 đến 2015 .................................... 83 Bảng 3.28: Lượng vốn cần bổ sung hàng năm từ 2012 - 2015............................... 84 Bảng 3.29: Nguồn huy động vốn từ 2012 - 2015 .................................................. 85 Nguyễn Trung Hậu - ix - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1 Mô hình quản trị chiến lược ......................................................................3 Hình 1.2: Các bước chủ yếu của quá trình hoạch định chiến lược ...........................7 Hình 1.3: Định nghĩa và mối quan hệ giữa các cấp độ môi trường ...........................8 Hình 1.4: Các yếu tố môi trường ngành ................................................................. 12 Hình 1.5. Ma trận nội dung và ưu thế cạnh tranh của Porter .................................. 21 Hình 1.6: Ma trận cơ hội........................................................................................ 26 Hình 1.7: Ma trận nguy cơ..................................................................................... 27 Hình 1.8: Ma trận BCG ......................................................................................... 30 Hình 1.9: Ma trận chiến lược của Mc. Kinsey – GE............................................... 31 Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức của công ty cổ phần Bia và nước giải khát Hạ Long ........ 37 Hình 2.2. Doanh thu của HAOLOBECO từ 2009-2011 ......................................... 40 Hình 2.3. Lợi nhuận của HALOBECO từ 2009-2011 ............................................ 41 Hình 2.4. Sản lượng tiêu thụ của HALOBECO từ 2009-2011................................ 41 Hình 3.1: Tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam từ năm 2008 đến 2011.............. 48 Hình 3.2: Tốc độ lạm phát của Việt Nam từ năm 2009 đến 2011 ........................... 49 Hình 3.3.Lãi suất tiền gửi ngân hàng ..................................................................... 51 Hình 3.4: Tỷ giá hối đoái giữa USD/ VND từ năm 2009 đến 2011 ........................ 52 Hình 3.5: Tỷ lệ thất nghiệp của Việt Nam từ năm 2009 đến 2011 ......................... 53 Hình 3.6: Đầu tư FDI vào Việt Nam từ 2008 đến 2011.......................................... 54 Hình 3.7. Sơ đồ kênh phân phối một cấp của HALOBECO ................................... 62 Hình 3.8: Sơ đồ qui trình dây chuyền công nghệ sản xuất...................................... 65 Hình 3.9: Ma trận cơ hội áp dụng cho công ty ...................................................... 70 Hình 3.10: Ma trận nguy cơ áp dụng cho công ty.................................................. 71 Hình 3.11: Dự báo tăng trưởng về thị trường bia Việt Nam đến 2015 .................... 74 Hình 3.12: Mục tiêu doanh thu và lợi nhuận giai đoạn từ 2012 đến 2015.............. 76 Hình 3.13: Chỉ số ROA và ROE giai đoạn từ 2012 đến 2015................................. 84 Hình 3.14: Lượng vốn hàng năm cần bổ sung từ 2012 - 2015 .............................. 84 Nguyễn Trung Hậu -x- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: - Trong những năm qua ngành sản xuất và kinh doanh rượu bia, nước giải khát của Việt nam đã và đang có sự phát triển nhanh chóng, nhưng đồng thời cũng đang đứng trước thức lớn. - Công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long là doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh bia hàng đầu của Quảng Ninh. Trong những năm vừa qua công ty có bước tăng trưởng đáng kể trong hoạt động sản xuất kinh doanh, khẳng định vị thế của một doanh nghiệp có uy tín cao trong toàn ngành công nghiệp của tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên, công ty đang đứng trước những khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản lượng và doanh thu giảm sút, nguyên nhân cơ bản là do công ty chưa thực sự quan tâm đến công tác hoạt động chiến lược kinh doanh. - Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng và sự cần thiết của việc hoạch định chiến lược kinh doanh đối với các doanh nghiệp . Xuất phát từ nhu cầu thực tế của công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long, tôi quyết định chọn đề tài: “ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long giai đoạn 2012 – 2015” để nghiên cứu, với mong muốn đóng góp phần nào những kiến thức đã được đào tạo nhằm ứng dụng vào thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong thời gian tới. 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài. - Tổng hợp kiến thức cơ bản về quản trị chiến lược và hoạch định chiến lược. - Phân tích thực trạng sản xuất kinh doanh và quản trị chiến lược của doanh nghiệp. - Hoạch định chiến lược kinh doanh cụ thể cho công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long trong giai đoạn 2012 – 2015 dựa vào các dữ liệu thu được. 3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long. 4. Phạm vi nghiên cứu: Phân tích đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty HALOBECO trong những năm gần đây (2009 – 2011). Nghiên cứu các vấn đề có liên quan tác động đến ngành sản xuất bia nói chung và công ty HALOBECO Nguyễn Trung Hậu - xi - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO nói riêng. Trên cơ sở đó hoạch định chiến lược kinh doanh cho công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long giai đoạn 2012 – 2015. 5. Cấu trúc luận văn: Gồm ba chương Chương I: Cơ sở lý luận về quản trị chiến lược trong kinh doanh. Chương II: Phân tích và đánh giá thực trạng kinh doanh và quản trị chiến lược tại công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long . Chương III: Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long giai đoạn 2012-2015. 6. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu: phương pháp thống kê, tổng hợp; phương pháp diễn giải; phương pháp phân tích tình huống cụ thể, phân tích đề tài nghiên cứu để xác định các yếu tố thích hợp khi thiết lập chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần bia và nước giải khát Hạ Long. 7. Ý nghĩa khoa học của đề tài: - Tập hợp cơ sở lý luận và quá trình quản trị chiến lược . Áp dụng cho doanh nghiệp Việt Nam. - Đánh giá thực trạng kinh doanh và quản trị chiến lược của công ty cổ phần Bia và nước giải khát Hạ Long. - Hoạch định chiến lựợc cho công ty đến năm 2015 đồng thời tạo tiền đề cho công ty áp dụng các kiến thức và kỹ năng quản trị chiến lược cho tương lai. Nguyễn Trung Hậu - xii - Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG KINH DOANH 1.1. Các khái niệm cơ bản về quản trị chiến lược và hoạch định chiến lược trong kinh doanh. 1.1.1. Khái niệm chung về chiến lược trong kinh doanh Chiến lược là một thuật ngữ, có nguồn gốc từ tiếng Hy lạp, được dùng trong lĩnh vực quân sự, đó là phương cách để chiến thắng trong một cuộc chiến tranh. Ngày nay thuật ngữ chiến lược được áp dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực trong đó có lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Có nhiều định nghĩa khác nhau về chiến lược nhưng có thể hiểu:” Chiến lược là chương trình hành động, kế hoạch hành động được thiết kế để đạt được một mục tiêu cụ thể, là tổ hợp các mục tiêu dài hạn và các biện pháp, các cách thức, con đường đạt đến mục tiêu đó”. Thuật ngữ chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh được các chuyên gia kinh tế đưa ra như sau: - Nhà chiến lược cạnh tranh Michael Porter của Mỹ: “Chiến lược kinh doanh là nghệ thuật xây dựng lợi thế cạnh tranh”. - William J. Guech cho rằng: “Chiến lược là một kế hoạch mang tính thống nhất, tính toàn diện và tính phối hợp, được thiết kế để đảm bảo rằng các mục tiêu cơ bản của một ngành sẽ được thực hiện”. - Theo K. Ohmae: “ Mục đích của chiến lược kinh doanh là mang lại điều thuận lợi nhất cho một phía, đánh giá đúng thời điểm tấn công hay rút lui, xác đinh danh giới của sự thỏa hiệp”. - Theo Minzebezg: Chiến lược là tổng hợp của: + Kế hoạch dài hạn để đạt được mục tiêu (Plan). + Âm mưu, thủ đoạn, cơ mưu để đạt được mục tiêu (Ploy). + Mô thức (Pattem). + Lựa chọn đúng vị thế và đạt được vị trí trong ngành (Posilioning). + Viễn cảnh, triển vọng (Perspective). Nguyễn Trung Hậu -1- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO Tóm lại: chiến lược kinh doanh nhằm đảm bảo sự thành công của doanh nghiệp, không có đối thủ cạnh tranh thì không cần chiến lược, mục đích của chiến lược là đảm bảo thắng lợi trước đối thủ cạnh tranh. Quan niệm phổ biến hiện nay cho rằng: “Chiến lược kinh doanh là nghệ thuật phối hợp các hoạt động của doanh nghiệp và điều khiển chúng nhằm đạt tới mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp”. (Ngô Kim Thanh – Lê Văn Tâm, Giáo trình quản trị chiến lược, NXB Đại học kinh tế quốc dân) 1.1.2. Quản trị chiến lược 1.1.2.1. Định nghĩa về quản trị chiến lược Có nhiều định nghĩa khác nhau về quản trị chiến lược: - Quản trị chiến lược là quá trình quản lý việc theo đuổi chức năng nhiệm vụ của một tổ chức trong khi quản lý mối quan hệ tổ chức đó đối với môi trường của nó. - Quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và hành động quản lý quyết định sự thành công lâu dài của công ty. - Quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và biện pháp hành động dẫn đến việc hoạch định và thực hiện các chiến lược nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức. - Quản trị chiến lược là nghệ thuật và khoa học của việc phân tích, xây dựng, thực hiện và đánh giá các quyết định tổng hợp giúp cho mỗi tổ chức có thể đạt được mục tiêu của nó. (Ngô Kim Thanh – Lê Văn Tâm, Giáo trình quản trị chiến lược, NXB Đại học kinh tế quốc dân). Trong khuôn khổ luận văn này, dựa trên quan điểm của Garry D. Smith và các cộng sự, tác giả dùng định nghĩa sau để làm cơ sở: “ Quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như trong tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức; đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như trong tương lai” Nguyễn Trung Hậu -2- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO 1.1.2.2.Mô hinh quản trị chiến lược Hình 1.1 Mô hình quản trị chiến lược Phân tích môi trường Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược Thực hiện chiến lược Đánh giá và kiểm tra chiến lược ( Nguồn : Garry D.Smith-Danny và các cộng sự , NXB Lao động - XH, 2007) 1.1.2.3.Ý nghĩa của việc quản trị chiến lược: - Quản trị chiến lược giúp nhà quản lý nhằm vào các cơ hội và nguy cơ trong tương lai. Quá trình quản trị chiến lược bắt buộc nhà quản lý phải phân tích và dự báo các điều kiện trong tương lai gần và tương lai xa. Nhờ thấy rõ điều kiện môi trường trong tương lai mà nhà quản lý có khả năng nắm bắt và tận dụng tốt hơn các cơ hội và loại bỏ được các nguy cơ liên quan tới điều kiện môi truờng. - Thực hiện quản trị chiến lược sẽ giúp các doanh nghiệp thấy rõ được mục đích và hướng đi của mình. Nó khiến cho ta phải xem xét và xác định xem doanh nghiệp đi theo hướng nào và khi nào thì đạt được kết quả cụ thể nhất định. Việc nhận thức kết quả mong muốn và mục đích trong tương lai giúp ta nắm vững được việc gì phải làm để đạt được thành công. Nguyễn Trung Hậu -3- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO - Nhờ có quản trị chiến lược, chúng ta sẽ gắn liền các quyết định đề ra với môi trường liên quan. Quyết định chủ động là sự cố gắng dự báo môi trường và sau đó tác động hoặc làm thay đổi các điều kiện dự báo sao cho chúng ta có thể đạt được những mục tiêu đề ra. Quyết định chủ động tấn công là dự đoán các điều kiện môi truờng trong tuơng lai và thông qua biện pháp hành động nhằm tối ưu hóa vị thế của mình trong môi trường đó bằng cách tránh những vấn đề đã thấy truớc và chuẩn bị tốt hơn để thực hiện các cơ hội. - Thực tế đã chứng minh nếu doanh nghiệp áp dụng quản trị chiến lược thì đạt được kết quả sản xuất kinh doanh tốt hơn so với kết quả trước đó( khi không áp dụng quản trị chiến lược). Đồng thời cũng tốt hơn các doanh nghiệp không áp dụng quản trị chiến lược, điều này có nghĩa là việc áp dụng quản trị chiến lược sẽ giảm bớt rủi ro gặp phải các vấn đề trầm trọng và tăng khả năng trong việc tranh thủ các cơ hội trong môi trường khi chúng xuất hiện. 1.1.2.4. Vai trò của quản trị chiến lược Quản trị chiến lược giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn dài hạn hơn, từ đó doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong việc vạch rõ tương lai của mình. Quản trị chiến lược làm tăng thêm khả năng ngăn chặn những nguy cơ của doanh nghiệp, bởi trong đó có sự khuyến khích trao đổi giữa các nhà quản lý tại mọi bộ phận, các cấp chức năng. Sự trao đổi giúp cho mọi người ý thức được những mục tiêu của công ty và cùng chia sẻ những mục tiêu cần đạt tới với năng suất lao động cao hơn. Vai trò của quản trị chiến lược được thể hiện cụ thể như sau: - Là kim chỉ nam cho sự tập hợp và thống nhất tất cả mọi lực lượng và nhân tố trong doanh nghiệp. - Tạo sự chủ động trong phòng ngừa và đối phó rủi ro, tận dụng cơ hội phát huy lợi thế cạnh tranh. - Bảo đảm sự phát triển liên tục và có hệ thống trên cơ sở kế thừa, kết hợp giữa quá khứ - hiện tại – tương lai. - Cung cấp thông tin giúp cho doanh nghiệp, phân tích đánh giá được sự biến động của nhân tố chủ yếu trên thương trường. Nguyễn Trung Hậu -4- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO 1.1.3. Hoạch định chiến lược 1.1.3.1. Định nghĩa về hoạch định chiến lược Hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình tư duy của nhà quản lý nhằm tạo lập chiến lược dựa trên các phân tích cơ bản. - Hoạch định chiến lược là đảm bảo sự thực hiện lâu dài những mục đích và mục tiêu trọng yếu của doanh nghiệp. - Hình thành chiến lược dựa trên cạnh tranh nội bộ thì không phải là hoạch định chiến lược kinh doanh. - Phân tích và định hướng chiến lược phải có tính chất lâu dài. - Hoạch định chiến lược kinh doanh được tiến hành trong toàn bộ công ty hoặc ít ra cũng là những bộ phận quan trọng nhất. - Năng lực và trách nhiệm của hoạch định chiến lược thuộc về những nhà quản lý cao nhất của công ty. 1.1.3.2. Ý nghĩa của hoạch định chiến lược - Khuyến khích doanh nghiệp hướng về tương lai, phát huy sự năng động sáng tạo, ngăn chặn những tư tưởng ngại thay đổi, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tăng cường tính tập thể. Tăng vị thế cạnh tranh, cái thiện các tiêu chí về doanh số, nâng cao đời sống cán bộ công nhân viên, đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh. - Phân phối một cách có hiệu quả về thời gian, nguồn lực cho các lĩnh vực hoạt động khác nhau. - Nhận thấy rõ mục đích hướng đi, làm cơ sở cho mọi kế hoạch hành động cụ thể. Nhận biết được các cơ hội và nguy cơ trong tương lai, thích nghi, giảm thiểu sự tác động xấu từ môi trường, tận dụng những cơ hội của môi trường khi nó xuất hiện. - Tạo ra thế chủ động tác động đến các môi trường, thậm chí thay đổi luật chơi trên thương trường, tránh tình trạng thụ động. 1.1.4. Các cấp của quản trị chiến lược Có 3 cấp quản trị chiến lược cơ bản gồm: Chiến lược cấp công ty, chiến lược cấp cơ sở kinh doanh và chiến lược cấp bộ phận chức năng. Nguyễn Trung Hậu -5- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO a. Chiến lược cấp công ty Đây chính là cấp chiến lược tổng quát nhất nhằm thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp. Tùy thuộc vào mục tiêu tăng trưởng nhanh, chậm, ổn định hay tạm thời suy giảm cùng với điều kiện bên trong và điều kiện bên ngoài mà doanh nghiệp quyết định theo đuổi một chiến lược phù hợp. Xác định ngành kinh doanh (hoặc các ngành kinh doanh) mà công ty sẽ phải tiến hành, mỗi ngành cần được kinh doanh như thế nào (thí dụ như liên kết với các chi nhánh của công ty hoặc kinh doanh độc lập) và mối liên hệ của nó với xã hội như thế nào. Có các chiến lược cấp công ty như sau: - Các chiến lược tăng trưởng tập trung gồm: Chiến lược thâm nhập thị trường, chiến lược phát triển thị trường, chiến lược phát triển sản phẩm. - Các chiến lược phát triển hội nhập gồm: Chiến lược hội nhập ngược chiều (về phía sau), chiến lược hội nhập thuận chiều (về phía trước). - Các chiến lược đa dạng hóa gồm: chiến lược đa dạng hóa đồng tâm, chiến lược đa dạng hóa hàng ngang, chiến lược đa dạng hóa hỗn hợp. - Chiến lược liên doanh liên kết (liên minh chiến lược). - Chiến lược thu hẹp. b. Chiến lược cấp cơ sở kinh doanh Là tổng thể các cam kết và hành động giúp doanh nghiệp dành được lợi thế cạnh tranh bằng cách khai thác các năng lực cốt lõi của họ vào những sản phẩm thị trường cụ thể. Chiến lược cấp cơ sở kinh doanh xác định từng cơ sở có thể hoàn thành chức năng nhiệm vụ của mình như thế nào (và vì vậy góp phần hoàn thành chiến lược công ty) trong lĩnh vực của mình. Chiến lược cấp cơ sở kinh doanh bao gồm các chiến lược sau: - Chiến lược dẫn đầu chi phí thấp. - Chiến lược khác biệt hóa. - Chiến lược tập trung. Nguyễn Trung Hậu -6- Luận văn thạc sĩ Hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty HALOBECO c.Chiến lược cấp bộ phận chức năng. Chiến lược cấp bộ phận chức năng nhằm tập trung hỗ trợ cho chiến lược công ty và chiến lược cấp cơ sở kinh doanh. Đây là chiến lược hướng đến cải thiện hiệu lực của các hoạt động cơ bản trong phạm vi Công ty như: Sản xuất, marketing, quản trị vật liệu, nghiên cứu và phát triển, quản trị nguồn nhân lực. Các chức năng này phải phối hợp chặt chẽ với nhau để tạo nên lợi thế cạnh tranh chung thông qua các khối cạnh tranh cơ bản đó là: Hiệu quả vượt trội, chất lượng vượt trội, đáp ứng khách hàng vượt trội và cải tiến vượt trội. 1.2.Các bước của quá trình hoạch định chiến lược Theo hình 1.1 là mô hình quản trị chiến lược cơ bản, trong đó bố trí các phần chủ yếu của quy trình quản trị chiến lược. Để hoạch định chiến lược cần thực hiện ba bước của mô hình 1.2 như sau: Hình 1.2: Các bước chủ yếu của quá trình hoạch định chiến lược Phân tích môi trường Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược ( Nguồn : GarryD. Smith và các cộng sự, NXB Lao động – XH, 2007) 1.2.1.Phân tích môi trường Các yếu tố môi trường có ảnh hưởng sâu rộng vì chúng ảnh hưởng đến toàn bộ các bước tiếp theo của quá trình quản trị chiến lược. Vì vậy việc quản trị chiến lược tốt hay không phụ thuộc vào sự am hiểm tường tận các điều kiện môi trường mà doanh nghiệp đang phải đương đầu. Nguyễn Trung Hậu -7- Luận văn thạc sĩ