Tài liệu Luận văn hoạch định chiến lược kinh doanh cho công ty cổ phần xây lắp và địa ốc vũng tàu (vrc) đến năm 2017

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI --------- -------- ĐẶNG VĂN LỰC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP VÀ ĐỊA ỐC VŨNG TÀU (VRC) ĐẾN NĂM 2017 LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN NGỌC ĐIỆN LỜI CAM ĐOAN   Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ “Hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu (VRC) đến năm 2017” là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học độc lập. Tôi xin cam đoan các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn và có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, tạp chí, các công trình nghiên cứu đã được công bố, các trang web, … Tôi xin cam đoan các giải pháp nêu trong luận văn được rút ra từ cơ sở lý luận và quá trình nghiên cứu thực tiễn.   Hà Nội, ngày tháng năm 2014 Học viên Đặng Văn Lực 1    LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô thuộc Viện kinh tế và quản lý trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, đặc biệt là TS. Nguyễn Ngọc Điện đã trực tiếp hướng dẫn và tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn Thạc sỹ này. Xin cảm ơn Ban lãnh đạo Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu, gia đình, bạn bè cùng đồng nghiệp đã ủng hộ, hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và cho đến khi hoàn thành luận văn. Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù đã có sự cố gắng của bản thân, song do khả năng và kinh nghiệm có hạn, thời gian nghiên cứu không nhiều nên luận văn không tránh khỏi một số thiếu sót ngoài mong muốn và những hạn chế nhất định vì vậy rất mong được Quý thầy cô giáo, các đồng nghiệp góp ý để các nghiên cứu trong luận văn này được hoàn thiện và có thể áp dụng vào thực tiễn. Trân trọng. Hà nội, tháng năm 2013 Học viên Đặng Văn Lực 2    MỤC LỤC MỞ ĐẦU...................................................................................................................11 CHƯƠNG I: CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ..........................................................................................................14 1.1 Định nghĩa về chiến lược và quản trị chiến lược trong kinh doanh ...............14 1.1.1 Khái niệm chiến lược trong kinh doanh ..................................................14 1.1.2 Khái niệm quản lý chiến lược trong kinh doanh ......................................15 1.1.3. Ý nghĩa của quản lý chiến lược: ..............................................................15 1.1.4. Các cấp quản lý chiến lược .......................................................................16 1.1.5. Các bước của quá trình Quản lý chiến lược ............................................17 1.1.6. Hoạch định chiến lược ..............................................................................19 1.1.7. Ý nghĩa của hoạch định chiến lược...........................................................19 1.2. Các bước của quá trình hoạch định chiến lược..............................................20 1.2.1. Phân tích môi trường ................................................................................20 1.2.1.1 Môi trường vĩ mô ................................................................................21 1.2.1.2 Môi trường tác nghiệp.........................................................................24 1.2.1.3. Môi trường bên trong .........................................................................29 1.2.2. Chức năng nhiệm vụ và mục tiêu của doanh nghiệp ...............................31 1.2.2.1. Khái niệm chức năng nhiệm vụ..........................................................31 1.2.2.2. Khái niệm mục tiêu ............................................................................32 1.2.3. Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược .....................................32 1.2.3.1. Phương án chiến lược cấp công ty .....................................................33 1.2.3.2. Quy trình lựa chọn chiến lược ...........................................................35 1.3. Các công cụ phục vụ hoạch định chiến lược ..................................................37 1.3.1. Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh ....................................................37 1.3.2. Ma trận cơ hội, ma trận nguy cơ. .............................................................38 1.3.3. Ma trận SWOT .......................................................................................40 3    1.3.4. Ma trận BCG ..........................................................................................41 1.3.5. Ma trận GE-McKinsey ...........................................................................42 1.3.6. Mô hình QSPM ........................................................................................43 1.3.7. Ma trận nội dung và ưu thế cạnh tranh của Porter ...................................44 TÓM TẮT CHƯƠNG I ............................................................................................45 CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC CỦA CÔNG TY CP XÂY LẮP VÀ ĐỊA ỐC VŨNG TÀU...........46 2.1. Giới thiệu tổng quan về Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu........46 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển............................................................46 2.1.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Công ty, chiến lược phát triển kinh doanh công ty .............................................................................................48 2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức ...................................................................................48 2.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của công ty.......................................................50 2.1.2.3 Chiến lược phát triển kinh doanh của công ty đến năm 2013 ............51 2.2 Tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty ....................................................51 2.2.1 Kết quả kinh doanh....................................................................................51 2.2.2 Tình hình hoạt động tài chính ..................................................................54 2.2.2.1 Các chỉ tiêu cơ bản..............................................................................54 2.2.2.2 Các chỉ tiêu tài chính chủ yếu .............................................................55 2.2.3 Hoạt động sản xuất kinh doanh................................................................59 2.2.3.1 Hoạt động kinh doanh bất động sản....................................................60 2.2.3.2 Hoạt động xây dựng............................................................................62 2.2.3.3 Hoạt động cung cấp dịch vụ cho thuê.................................................66 2.3. Đánh giá công tác quản trị chiến lược của công ty hiện tại............................67 2.3.1. Công tác hoạch định chiến lược ...............................................................67 2.3.2. Công tác triển khai thực hiện chiến lược..................................................68 2.3.3 Công tác đánh giá kiểm tra kết quả thực hiện chiến lược .........................69 2.3.4 Đánh giá công tác quản trị chiến lược của công ty ..................................69 TÓM TẮT CHƯƠNG II ...........................................................................................71 4    CHƯƠNG III: HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP VÀ ĐỊA ỐC VŨNG TÀU ĐẾN NĂM 2017 .......................72 3.1. Phân tích môi trường kinh doanh của Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu: ..............................................................................................................72 3.1.1. Phân tích môi trường vĩ mô.....................................................................72 3.1.1.1. Phân tích môi trường kinh tế.............................................................72 3.1.1.2. Phân tích sự ảnh hưởng của các yếu tố chính trị, pháp luật..............77 3.1.1.3. Phân tích sự ảnh hưởng của các điều kiện xã hội .............................79 3.1.1.4 Phân tích ảnh hưởng của môi trường tự nhiên...................................80 3.1.1.5. Phân tích sự ảnh hưởng của thay đổi công nghệ...............................80 3.1.2. Phân tích môi trường ngành ...................................................................82 3.1.2.1. Phân tích đối thủ cạnh tranh..............................................................82 3.1.2.2. Phân tích áp lực của khách hàng.......................................................86 3.1.2.3. Phân tích áp lực của nhà cung cấp ....................................................87 3.1.2.4. Phân tích áp lực của sản phẩm mới thay thế.....................................89 3.1.2.5. Phân tích đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn.................................................90 3.1.3. Các yếu tố môi trường bên trong VRC ....................................................93 3.1.3.1 Nguồn tài chính...................................................................................93 3.1.3.2 Nguồn nhân lực:..................................................................................95 3.1.3.3 Trình độ công nghệ sản xuất và năng lực máy móc thiết bị ...............97 3.1.3.4 Tình hình nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới .............................99 3.1.3.5 Hoạt động Marketing ........................................................................100 3.1.4. Ma trận cơ hội ........................................................................................105 3.1.5. Ma trận nguy cơ......................................................................................106 3.1.6. Ma trận SWOT .......................................................................................107 3.2 Chức năng nhiệm vụ và mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh của VRC đến năm 2017..............................................................................................................109 3.2.1 Chức năng nhiệm vụ...............................................................................109 3.2.2 Mục tiêu tổng quát..................................................................................109 5    3.2.3 Mục tiêu cụ thể đến năm 2017 ................................................................109 3.3 Lựa chọn chiến lược kinh doanh bằng ma trận QSPM..................................109 3.4 Chiến lược cạnh tranh của công ty ................................................................112 3.5 Hoạch định các chiến lược chức năng ...........................................................112 3.5.1 Chiến lược nguồn nhân lực .....................................................................112 3.5.2 Chiến lược tài chính ................................................................................119 TÓM TẮT CHƯƠNG III........................................................................................124 KẾT LUẬN .............................................................................................................125 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................126 PHỤ LỤC I .............................................................................................................127 PHỤ LỤC II ............................................................................................................128          6    DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT, THUẬT NGỮ Từ Ý nghĩa VRC Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu GDP Tổng sản phẩm quốc nội SWOT Ma trận điểm mạnh điểm yếu cơ hội nguy cơ QSPM Ma trận hoạch định chiến lược định lượng R&D Nghiên cứu và phát triển SBU Đơn vị kinh doanh chiến lược WTO Tổ chức thương mại thế giới TSCĐ Tài sản cố định HDC Công ty cổ phần Phát triển nhà tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu TPT Công ty cổ phần Tân Phước Thinh DIC Tổng công ty đầu tư và phát triển xây dựng CBCNV Cán bộ công nhân viên M-E Cơ điện CN Chi nhánh AS Số điểm hấp dẫn TAS Tổng số điểm hấp dẫn 7    DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1-1: Các yếu tố môi trường vĩ mô.......................................................................... 24 Bảng 1-2: Bảng tổng hợp môi trường kinh doanh .......................................................... 37 Bảng 1-3: Ma trận SWOT ............................................................................................... 40 Bảng 2-1: Tổng số lao động phân theo phòng ban và công ty con ................................. 49 Bảng 2-2: Tổng số lao động phân theo trình độ.............................................................. 50 Bảng 2-3: Bảng cân đối kế toán năm 2010-2012............................................................ 52 Bảng 2-4: Bảng kết quả kinh doanh năm 2010-2012...................................................... 53 Bảng 2-5: Bảng tổng hợp nợ vay ngân hàng năm 2012.................................................. 55 Bảng 2-6: Một số chỉ tiêu tài chính của VRC giai đoạn từ năm 2009 - 2012................. 56 Bảng 2-7: Một số dự án đã, đang và sẽ triển khai trong kế hoạch.................................. 60 Bảng 2-8: Một số hợp đồng xây dựng đấu thầu.............................................................. 63 Bảng 2-9: Một số công trình xây dựng do công ty là chủ đầu tư.................................... 65 Bảng 2-10: Một số hợp đồng dịch vụ cho thuê............................................................... 66 Bảng 3-1: Tốc độ tăng trưởng GDP giai đoạn 2010-2013.............................................. 72 Bảng 3-2: Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 2010-2013 ....................................... 74 Bảng 3-3: Lãi suất cơ bản tiền gửi Việt Nam đồng giai đoạn 2010-2013 ...................... 75 Bảng 3-4: Tổng vốn đầu tư FDI vào Việt Nam giai đoạn 2010-2013 ............................ 76 Bảng 3-5: Tổng hợp các yếu tố môi trường vĩ mô.......................................................... 81 Bảng 3-6: Bảng đánh giá vị thế cạnh tranh của VRC và các doanh nghiệp cạnh tranh . 85 Bảng 3-7: Tổng hợp môi trường tác nghiệp.................................................................... 92 Bảng 3-8: Kết quả kinh doanh của VRC từ năm 2010-2012 .......................................... 93 Bảng 3-9: Bảng tổng hợp lao động VRC đến năm 2012 ................................................ 95 Bảng 3-10: Danh mục tài sản thiết bị thi công................................................................ 98 Bảng 3-11: Bảng so sánh giá bán căn hộ chung cư ...................................................... 101 Bảng 3-12: Tổng hợp các yếu tố môi trường bên trong................................................ 104 Bảng 3-13: Ma trận SWOT ........................................................................................... 108 Bảng 3-14. Ma trận QSPM............................................................................................ 110 Bảng 3-15. Bảng kế hoạch nhân sự giai đoạn 2014-2017 ............................................ 113 8    Bảng 3-16. Bảng kế hoạch cơ cấu lao động giai đoạn 2014-2017................................ 115 Bảng 3-17. Bảng kế hoạch chi phí nâng cao chất lượng nhân lực................................ 118 Bảng 3-18: Bảng tổng hợp mục tiêu tài chính dự kiến năm 2014-2017 ....................... 119 Bảng 3-19: Bảng tổng hợp kế hoạch cơ cấu nợ vay đến năm 2017.............................. 120 Bảng 3-20: Bảng tổng hợp kế hoạch chuyển nhượng dự án đến năm 2017 ................. 121 9    DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1-1: Mô hình quản lý chiến lược.......................................................................... 17 Hình 1-2: Mô hình Hoạch định chiến lược ................................................................... 20 Hình 1-3: Định nghĩa và mối quan hệ giữa các cấp độ môi trường.............................. 21 Hình 1-4: Sơ đồ môi trường tác nghiệp trong ngành .................................................... 25 Hình 1-5: Ma trận cơ hội............................................................................................... 38 Hình 1-6: Ma trận nguy cơ............................................................................................ 39 Hình 1-7: Ma trận BCG................................................................................................. 41 Hình 1-8: Ma trận GE-McKinsey ................................................................................. 42 Hình 1-9: Ma trận nội dung và ưu thế cạnh tranh của Porter........................................ 44 Hình 2-1: Sơ đồ tổ chức Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu...................... 49 Hình 2-2: Kết quả kinh doanh VRC giai đoạn năm 2009-2012 ................................... 54 Hình 3-1: Tốc độ tăng trưởng GDP giai đoạn 2010-2013 ............................................ 73 Hình 3.2:Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 2010-2013 ....................................... 74 Hình 3-3:Lãi suất cơ bản tiền gửi Việt Nam đồng giai đoạn 2010-2013...................... 75 Hình 3-4:Ma trận cơ hội áp dụng cho công ty ............................................................ 106 Hình 3-5:Ma trận nguy cơ áp dụng cho công ty ......................................................... 107               10    MỞ ĐẦU   1. Sự cần thiết lựa chọn đề tài nghiên cứu Thị trường bất động sản Việt Nam đang trên đà phát triển và giữ tỷ trọng ngày càng lớn trong cơ cấu nền kinh tế. Với sự phát triển mạnh mẽ, ngoài các công ty hoạt động truyền thống trong lĩnh vực bất động sản thì cũng có rất nhiều công ty hoạt động trong các lĩnh vực khác cũng mở rộng thêm mảng hoạt động bất động sản để giành lấy miếng thị phần béo bở này. Điều này đã tạo nên một thị trường bất động sản với sự cạnh tranh hết sức gay gắt giữa các doanh nghiệp để giành được miếng bánh thị phần cao nhất. Tuy nhiên sau khoảng thời gian tăng trưởng mạnh mẽ, tới thời điểm hiện nay các doanh nghiệp bất động sản đang gặp phải vô vàn những khó khăn, thậm chí đứng bên bờ vực phá sản mà nguyên nhân do chính sự phát triển quá nóng của ngành bất động sản, lượng cung vượt quá cầu thêm vào đó là những yếu tố vĩ mô không tốt như khủng hoảng kinh tế, chính sách siết chặt của chính phủ, lãi suất ngân hàng tăng cao. Trong giai đoạn này, các doanh nghiệp phải hoạch định được những chiến lược kinh doanh trong ngắn hạn, dài hạn hợp lý để có thể tồn tại và phát triển nếu như không muốn sớm bị loại khỏi thị trường bất động sản đang có sự cạnh tranh rất khốc liệt. Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu là một công ty hoạt động trong lĩnh vực bất động sản nên cũng phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ sự suy thoái của nền kinh tế nói chung và lĩnh vực bất động sản nói riêng. Công ty đang đứng trước hàng loạt các vấn đề cần giải quyết như đầu tư dự án nào để có hiệu quả nhất, nguốn vốn đầu tư từ đâu, nhu cầu tiêu thụ của thị trường. Công ty phải có được chiến lược kinh doanh cụ thể để có thể vượt qua được giai đoạn khó khăn hiện nay đồng thời có những sự chuẩn bị cần thiết để đón đầu khi thị trường hồi phục trở lại. Xuất phát từ thực tiễn đó, tôi chọn đề tài: “Hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu (VRC) đến năm 2017” làm luận văn của mình. 11    2. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu (VRC). - Phạm vi nghiên cứu: Phân tích đánh giá những vấn đề liên quan đến chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu đến năm 2017 3. Mục đích nghiên cứu - Tập hợp lý thuyết về chiến lược và quản trị chiến lược: Khái quát lý luận cơ bản về chiến lược kinh doanh, quy trình xây dựng chiến lược, các công cụ xây dựng chiến lược, các đặc điểm của ngành bất động sản ảnh hưởng đến quản trị chiến lược. - Đánh giá thực trạng kinh doanh và quản trị chiến lược tại Công ty VRC: Phân tích các yếu tố bên ngoài, các yếu tố nội bộ để tìm điểm mạnh -điểm yếu, cơ hội - nguy cơ của Công ty VRC. - Hoạch định chiến lược cho Công ty VRC đến năm 2017 và đề ra giải pháp để thực hiện các chiến lược đó. 4. Phương pháp nghiên cứu - Các nguồn thông tin: Luận văn sử dụng các thông tin thứ cấp từ sách báo, tạp chí Bất động sản, wesite, các báo cáo được công bố. - Các phương pháp tiếp cận: Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp tiếp cận. Khi phân tích thực trạng kinh doanh của Công ty VRC thì sử dụng phương pháp tiếp cận cá biệt, khi phân tích các yếu tố môi trường bên trong, bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của Công ty VRC th ì sử dụng phương pháp tiếp cận lịch sử, kết hợp phương pháp tiếp cận định tính và định lượng. - Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp: Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp quan sát, phỏng vấn, chuyên gia. - Phương pháp xử lý thông tin: Luận văn sử dụng phương pháp mô hình hóa, phân tích nhân quả, thống kê mô tả khi phân tích về kết quả họat động kinh doanh của Công ty VRC. Kết hợp sử dụng phương pháp các môn học: Quản trị chiến lược, Quản trị nhân sự, Marketing… 12    5. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu Luận văn đã dựa trên cơ sở những lý luận liên quan đến quản trị chiến lược và vận dụng lý luận đó phân tích điểm mạnh - điểm yếu, cơ hội - nguy cơ của Công ty VRC. Từ đó họach định chiến lược kinh doanh và đề ra các giải pháp để thực hiện các chiến lược này nhằm giúp công ty VRC phát triển ngày càng vững mạnh. 6. Nội dung luận văn Chương I: Cơ sở phương pháp luận về chiến lược và quản trị chiến lược. Chương II: Đánh giá thực trạng kinh doanh và quản trị chiến lược của Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu. Chương III: Hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần Xây lắp và Địa ốc Vũng Tàu đến năm 2017 13    CHƯƠNG I: CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC 1.1 Định nghĩa về chiến lược và quản trị chiến lược trong kinh doanh 1.1.1 Khái niệm chiến lược trong kinh doanh Trên thực tế có rất nhiều quan điểm khác nhau về chiến lược. Tuỳ theo mục đích nghiên cứu khác nhau và vào từng thời kỳ phát triển khác nhau mà các nhà kinh tế có những quan niệm khác nhau về chiến lược. Theo General Ailleret, chiến lược là “việc xác định những con đường và những phương tiện vận dụng để đạt tới các mục tiêu đã được xác định thông qua các chính sách”. F.J.Gouillart lại cho rằng chiến lược của các nhà doanh nghiệp là “toàn bộ các quyết định nhằm vào việc chiếm được các vị trí quan trọng, phòng thủ và tạo các kết quả khai thác và sử dụng ngay được”. “ Chiến lược là nghệ thuật phối hợp các hành động và điều khiển chúng nhằm đạt tới các mục tiêu dài hạn “ (G. Hissh). “ Chiến lược của doanh nghiệp là nhằm phác hoạ những quỹ đạo tiến triển đủ vững chắc và lâu dài, chung quanh quĩ đạo đó có thể sắp xếp những quyết định và những hành động chính xác của doanh nghiệp” ( Alain Charlec Martinet). Theo Michael Porter (1996), “Chiến lược là việc tạo ra một sự hài hòa giữa các hoạt động của một công ty. Sự thành công của chiến lược chủ yếu dựa vào việc tiến hành tốt nhiều việc và kết hợp chúng với nhau. Cốt lõi của chiến lược là “lựa chọn cái chưa được làm”. Theo cách tiếp cận thông thường, chiến lược là hệ thống các mục tiêu dài hạn, các chính sách và biện pháp chủ yếu về sản xuất kinh doanh về tài chính và về giải quyết nhân tố con người nhằm đưa doanh nghiệp phát triển lên một bước mới về chất. Từ các quan niệm khác nhau về chiến lược, chúng ta có thể rút ra được một khái niệm chung nhất về chiến lược như sau: 14    Chiến lược là hệ thống các quan điểm, các mục đích và các mục tiêu cơ bản cùng các giải pháp, các chính sách nhằm sử dụng một cách tốt nhất các nguồn lực, lợi thế, cơ hội của doanh nghiệp để đạt được các mục tiêu đề ra trong một thời hạn nhất định. 1.1.2 Khái niệm quản lý chiến lược trong kinh doanh “Quản lý chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như trong tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức; đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như tương lai” (Nguồn:Garry D. Smith – Danny R. Arnold – Boby R. Bizzell, “Chiến lược và Sách lược kinh doanh”, NXB Thống kê, 1997) Quản lý chiến lược bao gồm các hành động liên tục: soát xét môi trường (cả bên trong lẫn bên ngoài); xây dựng chiến lược; thực thi chiến lược và đánh giá kiểm soát chiến lược. Do đó, nghiên cứu chiến lược nhấn mạnh vào việc theo dõi và đánh giá các cơ hội và đe dọa bên ngoài trong bối cảnh của các sức mạnh và điểm yếu bên trong. Quản trị chiến lược có nguồn gốc là các chính sách kinh doanh, quản trị chiến lược kết hợp các chủ đề hoạch định dài hạn với chiến lược. Tuy nhiên quản trị chiến lược không chỉ quan tâm đến sự tích hợp các chức năng bên trong giống như chính sách kinh doanh mà còn nhấn mạnh hơn vào môi trường và chiến lược.( Theo tác phẩm “ Lý thuyết và nghiên cứu quản trị chiến lược” của R.E. Hoskisson xuất bản năm 1982). 1.1.3. Ý nghĩa của quản lý chiến lược: - Thứ nhất quản lý chiến lược giúp các tổ chức thấy rõ mục đích và hướng đi của mình. Nó khiến cho lãnh đạo phải xem xét và xác định xem tổ chức đi theo hướng nào và khi nào thì đạt tới một điểm cụ thể nhất định. - Thứ hai là điều kiện môi trường mà các tổ chức gặp phải luôn biến đổi nhanh. Những biến đổi nhanh thường tạo ra các cơ hội và nguy cơ bất ngờ. Phương cách dùng quản lý chiến lược giúp nhà quản trị nhằm vào các cơ hội và nguy cơ trong tương lai. Mặc dù các quá trình kế hoạch hóa không loại trừ việc các nhà quản 15    lý dự kiến hoặc dự báo trước các điều kiện môi trường trong tương lai, song các quá trình đó không chú trọng đến tương lai. Trong khi đó, quá trình quản trị chiến lược buộc nhà quản lý phân tích và dự báo các điều kiện môi trường trong tương lai gần cũng như tương lai xa. Nhờ thấy rõ điều kiện môi trường tương lai mà nhà quản trị có khả năng nắm bắt tốt hơn các cơ hội, tận dụng hết các cơ hội đó và giảm bớt nguy cơ liên quan đến điều kiện môi trường. - Thứ ba là nhờ có quá trình quản lý chiến lược, hãng sẽ gắn liền các quyết định đề ra với điều kiện môi trường liên quan. Do sự biến động và tính phức tạp trong mội trường ngày càng gia tăng, hãng càng cần phải cố gắng chiếm được vị thế chủ động hoặc thụ động tấn công. Quyết định chủ động là sự cố gắng dự báo điều kiện môi trường và sau đó tác động hoặc làm thay đổi các điều kiện dự báo sao cho hãng đạt được mục tiêu đề ra. Quyết định thụ động tấn công là dự báo các điều kiện mội trường trong tương lai và thông qua biện pháp hành động nhằm tối ưu hóa vị thế của hãng trong môi trường đó bằng cách tránh những vấn đề đã thấy trước và chuẩn bị tốt hơn để thực hiện bằng được cơ hội tiềm tàng. - Thứ tư việc vận dụng quản trị chiến lược sẽ giảm bớt rủi ro gặp phải các vấn đề trầm trọng và tăng khả năng của công ty trong việc tranh thủ các cơ hội trong môi trường khi chúng xuất hiện 1.1.4. Các cấp quản lý chiến lược Quản lý chiến lược có thể tiến hành thành các cấp khác nhau trong một tổ chức. Có thể đưa ra 3 cấp chiến lược: - Chiến lược cấp công ty: xác định ngành kinh doanh (hoặc các ngành kinh doanh) mà hãng đang hoặc sẽ phải tiến hành, mỗi ngành cần phải được kinh doanh như thế nào (thí dụ liên kết với các chi nhánh khác của công ty hoặc kinh doanh độc lập), và mỗi quan hệ của nó với xã hội như thế nào. - Chiến lược cấp cơ sở kinh doanh: xác định từng cơ sở có thể hoàn thành chức năng nhiệm cụ của mình như thế nào (vì vậy góp phần hoàn thành chiến lược công ty) trong lĩnh vực của mình. - Chiến lược cấp bộ phận chức năng: tập trung cho chiến lược cấp công ty và 16    chiến lược cấp cơ sở kinh doanh. 1.1.5. Các bước của quá trình Quản lý chiến lược   Phân tích môi trường Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược Thực hiện chiến lược Đánh giá và kiểm tra thực hiện Hình 1-1: Mô hình quản lý chiến lược (Nguồn: Garry D. Smith – Danny R. Arnold – Boby R. Bizzell, “Chiến lược và Sách lược kinh doanh”, NXB Thống kê, 1997) Mô hình quản trị chiến lược có thể chia thành năm bước chính, bao gồm: (1) Phân tích môi trường; (2) Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu; (3) Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược; (4) Thực hiện chiến lược ; (5) Đánh giá và kiểm tra thực hiện. (1) Phân tích môi trường Phân tích môi trường bao gồm phân tích môi trường bên ngoài và môi trường bên trong của doanh nghiệp, vai trò của việc phân tích môi trường gồm thứ nhất là tạo cơ sở căn bản việc hoạch định chức năng nhiệm vụ (hoặc khẳng định lại các chức năng nhiệm vụ đã được hoạch định từ trước) và hoạch định mục tiêu; thứ hai giúp ta xác định việc gì cần làm để đạt được mục tiêu và chức năng nhiệm vụ đề ra. (2) Xác định chức năng nhiệm vụ và mục tiêu 17    Mục tiêu được định nghĩa là những thành quả hoặc kết quả mà nhà quản trị muốn đạt được trong tương lai cho tổ chức mình. Mục tiêu có thể phân tích làm 3 thành phần: chức năng nhiệm vụ, mục đích dài hạn và mục đích ngắn hạn. Bộ phận đầu tiên và lớn nhất của mục tiêu là chức năng nhiệm vụ, nó thể hiện lý do cơ bản để doanh nghiệp tồn tại. Mục đích dài hạn và mục đích ngăn chặn là cái đích hay kết quả cụ thể hơn mà doanh nghiệp mong muốn đạt được. Mục đích được rút ta từ chức năng nhiệm vụ và phải nhằm vào việc thực hiện chức năng nhiệm vụ đó. Sau khi đề ra chức năng nhiệm vụ và mục đích của hãng mọi người tham gia thực hiện phải biết được chính xác điều hãng muốn đạt được là gì. (3) Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược Sau khi phân tích các phương án chiến lược, cần lựa chọn sự kết hợp thích hợp các chiến lược cấp công ty, chiến lược cấp cơ sở kinh doanh và chiến lược cấp bộ phận chức năng. Một bộ phận không tách rời của việc lựa chọn chiến lược bao gồm một phương pháp được sử dụng một cách phổ biến là lý thuyết và phân tích danh mục vốn đầu tư. Việc phân tích này nhằm đánh giá từng ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này làm nảy sinh nhiều chiến lược, từ việc tìm kiếm cơ hội mới cho đến việc từ bỏ các ngành nghề đang kinh doanh. Có nhiều chiến lược cấp công ty, chiến lược cấp cơ sở kinh doanh, chiến lược cấp bộ phận chức năng có thể áp dụng nhằm đặt được mục tiêu mong muốn. Nội dung bao quát nhất về phương cách làm thế nào để công ty đạt được mục tiêu mong muốn là nội dung chiến lược. Chiến lược cần được định ra như là kế hoạch hoặc sơ đồ tác nghiệp tổng quát dẫn dắt hoặc hướng tổ chức đi đến mục tiêu mong muốn. Kế hoạch tác nghiệp tổng quát này tạo cơ sở cho các chính sách và các thủ pháp. (4) Thực hiện chiến lược Việc thực hiện chiến lược là điểm hết sức quan trọng trong quản lý chiến lược. Làm thế nào để các thành viên của tổ chức chấp nhận các thay đổi do yêu cầu của chiến lược là một việc đặc biệt quan trọng để thực hiện chiến lược. (5) Đánh giá và kiểm tra thực hiện Sau khi thực hiện chiến lược hãng cần phải kiểm tra xem các chiến lược đó 18    có được tiến hành như dự định không. Có nhiều nguyên nhân khiến cho chiến lược nào đó không thể đạt được tốt như mục tiêu mong muốn. Một số nguyên nhân là do các biến đổi về hoàn cảnh môi trường, do không có khả năng thực hiện một số chiến lược nhất định và do thu hút không đủ nguồn lực. Cần đề ra và thực hiện các hệ thống thông tin phản hồi và các thủ pháp kiểm tra để theo dõi và kiểm tra thực hiện. 1.1.6. Hoạch định chiến lược Hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình nhà quản trị sử dụng các công cụ, các kỹ thuật thích hợp nhằm xác định chiến lược doanh nghiệp và từng bộ phận của doanh nghiệp trong từng thời kỳ chiến lược. - Các rào cản khi triển khai thực hiện hoạch định chiến lược kinh doanh: Không đánh giá hết được những biến động của môi trường kinh tế vĩ mô và môi trường kinh doanh của doanh nghiệp, lập chiến lược dựa trên suy nghĩ chủ quan xa rời với thực tế hoặc thiếu đảm bảo để thực hiện. - Hoạch định chiến lược kinh doanh phải đảm bảo sự thực hiện lâu dài những mục tiêu của doanh nghiệp, được tiến hành ít nhất ở những bộ phận quan trọng nhất không thì phải trên toàn công ty. - Những nhà quản lý cấp cao nhất của công ty là những người có đủ năng lực, tầm nhìn và phải chịu trách nhiệm chính trong việc hoạch định chiến lược của doanh nghiệp. 1.1.7. Ý nghĩa của hoạch định chiến lược - Giúp doanh nghiệp nhận biết được các cơ hội và nguy cơ trong tương lai để có được những kế hoạch cụ thể nhằm thích nghi, giảm thiểu những tác động xấu từ môi trường, đồng thời tận dụng những cơ hội của môi trường khi nó xuất hiện. Xác định rõ hướng đi của doanh nghiệp trong tương lai. - Xác định được đối với mỗi lĩnh vực hoạt động khác nhau của doanh nghiệp đang thực hiện thì cần phải phân bổ bao nhiêu nguồn lực, thời gian để đảm bảo hiệu quả nhất. - Là cơ sở bản lề để khuyến khích doanh nghiệp hướng về tương lai, phát huy 19