LuËn v¨n tèt nghiÖp
LỜI MỞ ĐẦU
Xu híng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ ngµy cµng lan réng lµm cho nÒn kinh
tÕ thÕ giíi tiÕn dÇn ®Õn mét chØnh thÓ thèng nhÊt. C¸c quèc gia, c¸c nÒn kinh tÕ
cã khuynh híng më vµ ®an xen vµo nhau, dùa vµo nhau cïng ph¸t triÓn.
Mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a c¸c quèc gia, c¸c nÒn kinh tÕ thÓ hiÖn th«ng
qua hai c«ng cô chÝnh lµ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. Trong hai c«ng cô ®ã, xuÊt
khÈu thêng ®îc coi lµ ho¹t ®éng môc tiªu chiÕn lîc cã vai trß quyÕt ®Þnh, ®Þnh híng ®Õn sù ph¸t triÓn l©u dµi cña nÒn kinh tÕ trong t¬ng lai. §ång thêi, ho¹t ®éng
xuÊt nhËp khÈu t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
NhËn thøc ®îc ®iÒu nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ Nhµ níc hÕt
søc chó träng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. ViÖt Nam chñ yÕu cã thÕ
m¹nh trong xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp, mét trong sè ®ã lµ chÌ. HiÖn
t¹i , ViÖt Nam lµ mét trong mêi níc dÉn ®Çu vÒ s¶n xu©t vµ xuÊt khÈu chÌ trªn
thÕ giíi. Tuy nhiªn, do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ chÊt lîng, vÒ chñng lo¹i chÌ
xuÊt khÈu nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu chÌ vÉn cßn qu¸ thÊp. V× vËy, ®Ó t¨ng søc
c¹nh tranh nh»m gi÷ v÷ng vµ më réng ®îc thÞ phÇn, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu
chóng ta cÇn ph¶i cã chiÕn lîc ®Æc biÖt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, híng tíi xuÊt khÈu
c¸c s¶n phÈm chÌ cã gi¸ trÞ cao phï hîp víi xu thÕ tiªu dïng thÕ giíi, kh«ng
ngõng n©ng cao tÝnh linh ho¹t hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu
Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng C«ng ty chÌ ViÖt Nam, tõ ®Þnh híng trªn
cïng nhËn thøc : Trong quy tr×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu, t¹o nguån vµ mua hµng lµ
kh©u c¬ b¶n më ®Çu vµ hÕt søc quan träng ®em l¹i th¾ng lîi cho ho¹t ®éng xuÊt
khÈu chÌ, em ®· chän ®Ò tµi “ BiÖn ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t¹o nguån vµ
mua hµng cho xuÊt khÈu ë Tæng C«ng ty chÌ ViÖt Nam“ víi hy väng sö
dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®îc ë trêng kÕt hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng
t¹o nguån vµ mua hµng thùc tÕ t¹i Tæng C«ng ty ®Ó cã thÓ häc hái nghiªn cøu vµ
®ãng gãp mét sè ý kiÕn bæ Ých cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ ho¹t ®éng
t¹o nguån vµ mua hµng nãi riªng cña Tæng C«ng ty trong thêi gian tíi
Víi môc tiªu trªn, b¶n lu¹n v¨n nµy kh«ng cã tham väng tr×nh bµy tÊt c¶
c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cña Tæng c«ng ty,
mµ chØ tËp trung tr×nh bµy c¸c kh©u, c«ng viÖc c¬ b¶n trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn
ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu.
KÕt cÊu cña luËn v¨n bao gåm:
Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua
hµng cho xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.
Ch¬ng II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng phôc vô cho
xuÊt khÈu chÌ ë Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ch¬ng III. BiÖn ph¸p ®Èy m¹nh t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu
chÌ ë Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam.
Sau ®©y lµ néi dung cña chuyªn ®Ò.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
CH¦¥NG I : NH÷NG VÊN §Ò Lý LUËN C¥ B¶N VÒ T¹O NGUåN
Vµ MUA HµNG CHO XUÊT KHÈU CñA DOANH NGHIÖP
I/ Nguån hµng vµ vai trß cña nã trong ho¹t ®éng kinh doanh.
1. Kh¸i niÖm vÒ nguån hµng cho xuÊt khÈu.
Nguån hµng xuÊt khÈu lµ toµn bé hµng ho¸ cña mét c«ng ty hoÆc mét
®Þa ph¬ng, mét vïng hoÆc toµn bé ®Êt níc cã kh¶ n¨ng vµ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn
xuÊt khÈu ®îc.
Nh vËy, nguån hµng cho xuÊt khÈu kh«ng thÓ lµ nguån hµng chung
chung, mµ ph¶i ®îc g¾n víi mét ®Þa danh cô thÓ. VÝ dô : ph¶i nãi r»ng nguån g¹o
cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ 2 triÖu tÊn. Nguån tái xuÊt khÈu cña H¶i D¬ng lµ
50.000 tÊn.
MÆt kh¸c, nguån hµng cho xuÊt khÈu ph¶i b¶o ®¶m nh÷ng yªu cÇu vÒ
chÊt lîng quèc tÕ. Do vËy, kh«ng ph¶i toµn bé khèi lîng hµng ho¸ cña mét ®¬n
vÞ, mét ®Þa ph¬ng, mét vïng ®Òu lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu, mµ chØ cã phÇn
hµng ho¸ ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu míi lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu.
2. Ph©n lo¹i nguån hµng xuÊt khÈu.
Ph©n lo¹i nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ cÇn thiÕt cho sù lùa chän vµ u tiªn cña
c¸c doanh nghiÖp ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸ ®ã.
C¸c nguån hµng xuÊt khÈu ®îc ph©n lo¹i theo mét sè tiªu thøc sau ®©y:
a) Ph©n lo¹i theo chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý:
+ Nguån hµng thuéc chØ tiªu kÕ ho¹ch Nhµ níc ph©n bæ: §©y lµ nguån
hµng ®îc Nhµ níc cam kÕt giao cho níc ngoµi trªn c¬ së c¸c HiÖp ®Þnh (HiÖp
®Þnh th¬ng m¹i, HiÖp ®Þnh hîp t¸c s¶n xuÊt, Hiªp ®Þnh hîp t¸c khoa häc, viÖn trî
…), hoÆc c¸c NghÞ ®Þnh th hµng n¨m. Sau khi ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh hoÆc c¸c
NghÞ ®Þnh th víi níc ngoµi, Nhµ níc ph©n bæ chØ tiªu cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, ®Ó
c¸c ®¬n vÞ nµy giao hµng cho tæ chøc kinh doanh hµng xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn.
V× thÕ, ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu nguån hµng nµy kh¸ ®¶m b¶o c¶
vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ thêi gian giao hµng.
Ngµy nay, chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× nguån hµng thuéc
chØ tiªu kÕ ho¹ch Nhµ níc gi¶m nhiÒu. Nhµ níc chØ giao nhng chØ tiªu mang tÝnh
®Þnh híng víi môc ®Ých t¨ng cêng qu¶n lý c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu. Cßn c¸c
doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th«ng
qua viÖc nghiªn cøu thÞ trêng vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ.
+ Nguån hµng ngoµi kÕ ho¹ch: Nguån hµng ngoµi kÕ ho¹ch lµ nguån
hµng ®îc trao ®æi bu«n b¸n trªn tÊt c¶ c¸c thÞ trêng trong níc. C¸c tæ chøc kinh
doanh xuÊt khÈu c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång ®· ®îc kÝ kÕt víi níc ngoµi mµ tiÕn
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
hµnh s¶n xuÊt , thu mua, chÕ biÕn theo sè lîng, chÊt lîng vµ thêi gian giao hµng
®îc, tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng níc ngoµi trong hîp ®ång kinh tÕ.
Cïng víi viÖc gi¶m nguån hµng trong chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ níc lµ viÖc t¨ng nhanh nguån hµng xuÊt khÈu ngoµi kÕ ho¹ch, phong phó vµ ®a
d¹ng vÒ chñng lo¹i, ngµy cµng lín vÒ khèi lîng vµ gi¸ trÞ. ViÖc giao dÞch trao
®æi nguån hµng nµy phÇn lín lµ mua b¸n trao tay hoÆc hîp ®ång ng¾n h¹n.
Trong t¬ng lai, cÇn t¨ng tû träng giao dÞch th«ng qua hîp ®ång mua b¸n dµi
h¹n.
b) Ph©n lo¹i nguån hµng theo ®¬n vÞ giao hµng:
C¸c doanh nghiÖp cã thÓ thu mua, huy ®éng (nh ®æi hµng , gia c«ng , ®¹i
lÝ thu mua…) tõ:
+ C¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp (gåm c¶ chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n)
cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng.
+ C¸c xÝ nghiÖp n«ng, l©m, nghiÖp cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng.
+ C¸c c¬ së s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp.
+
C¸c c¬ së c«ng t hîp doanh .
+ C¸c hîp t¸c x·, hé gia ®×nh.
c) Ph©n lo¹i nguån hµng theo ph¹m vi doanh nghiÖp ®îc ph©n c«ng
khai th¸c:
+ Nguån hµng n»m trong khu vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. §©y lµ ®Þa bµn chÝnh mµ doanh nghiÖp khai th¸c hµng.
+ Nguån hµng n»m ngoµi khu vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
Víi viÖc qui ®Þnh khu vùc cña doanh nghiÖp, tuy ng¨n chÆn t×nh tr¹ng
“tranh mua” , h¹n chÕ gi¸ mua hµng xuÊt khÈu t¨ng cao, song dÉn ®Õn ®éc quyÒn
cña mét sè tæ chøc ngo¹i th¬ng ë ®Þa ph¬ng. ViÖc khèng chÕ gi¸ dÔ g©y thiÖt h¹i
cho ngêi s¶n xuÊt, vµ vÒ l©u dµi k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt.
d) Ph©n lo¹i nguån hµng theo khèi lîng hµng ho¸ thu mua bao gåm:
- Nguån chÝnh (chñ yÕu) lµ nguån hµng cã khèi lîng thu mua lín nhÊt
cña doanh nghiÖp.
- Nguån phô lµ nguån hµng chiÕm mét khèi lîng nhá trong tæng sè
hµng xuÊt kh©ñ thu mua ®îc cña doanh nghiÖp.
e) Ph©n lo¹i nguån hµng theo mèi quan hÖ kinh tÕ bao gåm:
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ Nguån hµng truyÒn thèng l©u dµi, lµ nguån hµng mµ doanh nghiÖp
cã mèi quan hÖ giao dÞch mua b¸n tõ l©u, thêng xuyªn liªn tôc. Víi nguån hµng
nµy, ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc ®¶m b¶o æn ®Þnh .
+ Nguån hµng míi, lµ nguån hµng mµ doanh nghiÖp míi cã quan hÖ
giao dÞch vµ míi khai th¸c. Nguån hµng nµy gióp c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng
më réng ph¹m vi vµ ph¸t triÓn kinh doanh.
+ Nguån hµng v·ng lai, lµ nguån hµng mµ doanh nghiÖp chØ giao dÞch
mua b¸n mét ®«i lÇn hoÆc mua b¸n hµng tr«i næi trªn thÞ trêng
3.Vai trß cña nguån hµng xuÊt khÈu.
Sù æn ®Þnh còng nh kh¶ n¨ng chi phèi, kiÓm so¸t nguån hµng ®îc coi
nh mét thíc ®o dïng ®Ó ®o tiÒm lùc cña doanh nghiÖp. §Æc biªt, víi doanh
nghiÖp trùc tiÕp kinh doanh xuÊt khÈu th× nguån hµng xuÊt khÈu l¹i ®ãng mét
vai trß v« cïng quan träng. Nã ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh sau:
· Tríc hÕt, nguån hµng lµ mét ®iÒu kiÖn cña ho¹t ®éng kinh doanh.
Víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, xÐt mét c¸ch ®¬n gi¶n lµ nã
còng thùc hiÖn ho¹t ®éng mua ®Ó b¸n, mua hµng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng cho
chÝnh m×nh mµ mua ®Ó b¸n l¹i cho ngêi tiªu dïng trªn thÞ trêng (thÞ trêng quèc
tÕ). Nh thÕ, c¸c doanh nghiÖp nµy cÇn ph¶i ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ®Çu vµo
nh»m chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
nh vèn, søc lao ®éng, c¸c b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ vµ ®Æc biÖt lµ hµng ho¸ vµ
dÞch vô ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng. Do vËy, cã nguån hµng æn ®Þnh, ®¹t
yªu cÇu lµ mét nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Nguån
hµng xuÊt khÈu ®îc coi lµ ®¹t yªu cÇu khi ®¸p øng dîc ba yÕu tè c¬ b¶n :
Sè lîng: §¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu kinh doanh.
ChÊt lîng: ®¶m b¶o chÊt lîng quèc tÕ .
Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm : Ph¶i hîp lý nh»m gi¶m bít tèi ®a chi
phÝ ph¶i bá ra cho ho¹t ®éng thu mua.
H¬n n÷a, trong trêng hîp x¶y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm mét sè lo¹i
hµng ho¸ mµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng thÓ ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu cña
kh¸ch, mét nguån hµng æn ®Þnh sÏ gióp cho doanh nghiÖp l«i kÐo thªm nhiÒu
kh¸ch hµng míi, cñng cè uy tÝn víi kh¸ch hµng cò. Nh vËy, nã sÏ gióp cho
doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng b¸n hµng.
· Hai lµ, nguån hµng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c
chiÕn lîc kinh doanh. C¸c chiÕn lîc còng nh c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh thêng ®îc x©y dùng theo t×nh huèng thùc t¹i thêi ®iÓm x©y dùng. Tuy cã tÝnh ®Õn biÕn
®éng cña thÞ trêng, song kh«ng ®îc vît qua mét tû lÖ biÕn ®éng nµo ®ã. Sù thay
®æi qu¸ møc cña “®Çu vµo” sÏ ¶nh hëng ®Õn “gi¸ ®Çu vµo”, “ chi phÝ”, “thêi
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
®iÓm giao hµng”, “ khèi lîng cung cÊp”… ®· ®îc tÝnh ®Õn trong hîp ®ång ®Çu
ra. Kh«ng kiÓm so¸t, chi phèi hoÆc kh«ng ®¶m b¶o ®îc sù æn ®Þnh, chñ ®éng vÒ
nguån hµng cho doanh nghiÖp cã thÓ ph¸ vì hoÆc lµm háng hoµn toµn ch¬ng
tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.
·Ba lµ, nguån hµng tèt cßn gióp cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp thuËn lîi. Bëi v×, khi ®ã hµng ho¸ sÏ ®îc b¸n ra cã chÊt lîng tèt, phï hîp
víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ sè lîng, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm giao hµng. §iÒu
nµy khiÕn cho doanh nghiÖp b¸n ®îc hµng nhanh, ®Èy nhanh tèc ®é lu chuyÓn
hµng ho¸, cung øng hµng diÔn ra liªn tôc, tr¸nh ®øt ®o¹n. MÆt kh¸c, nã cßn h¹n
chÕ bít ®îc t×nh tr¹ng thõa, thiÕu, hµng ø ®äng, chËm lu©n chuyÓn, hµng kÐm
ph¶m chÊt, kh«ng b¸n ®îc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kÓ trªn sÏ gióp cho doanh nghiÖp
thu håi vèn nhanh, cã tiÒn bï ®¾p chi phÝ kinh doanh, cã lîi nhuËn ®Ó ph¸t triÓn
vµ më réng kinh doanh, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ
nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc.
II/ N«i dung ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng cho xuÊt khÈu cña doanh
nghiÖp.
1. Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng t¹o nguån, mua hµng cho xuÊt khÈu.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh th× ho¹t ®éng t¹o nguån, mua hµng rÊt
quan träng. §ã còng lµ nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt cña m«t doanh nghiªp. Nh chóng
ta ®· biÕt, môc ®Ých cña mét doanh nghiÖp lµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Nhng ®Ó
thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn th× doanh nghiÖp ph¶i b¸n ®îc nhiÒu hµng ho¸.Vµ nh ®·
tr×nh bµy ë phÇn trªn, muèn b¸n ®îc nhiªï hµng ho¸ th× nhÊt thiÕt doanh nghiÖp
ph¶i cã ®îc mét nguån hµng tèt vµ æn ®Þnh. ChÝnh v× vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i
tæ chøc tèt ho¹t ®éng t¹o nguån, mua hµng. Ho¹t ®éng mua hµng, t¹o nguån lµ
vÊn ®Ò c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. H¬n n÷a, nã
trùc tiÕp chi phèi tíi nguån hµng cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp chñ ®éng ®äc nguån hµng sÏ chñ ®éng ®îc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. NÕu qu¸ tr×nh
thu mua tèt, cã hiÖu qu¶ sÏ ®¸p øng ®îcc¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ sè lîng
vµ chÊt lîng, tõ ®ã sÏ n©ng cao ®îc uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng vµ
mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp . Ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp tæ
chøc thu mua t¹o nguån hµng kh«ng tèt sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu cña
kh¸ch hµng ®a ra. §iÒu ®ã sÏ lµm cho doanh nghiÖp th¬ng m¹i mÊt dÇn ®i b¹n
hµng vµ thÞ trêng. V× vËy, kh«ng ngõng hoµn thiÖn ho¹t ®éng t¹o nguån, mua
hµng lµ mét vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp .
2. §Æc ®iÓm nguån hµng chÌ xuÊt khÈu.
ChÌ ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng lín trong xuÊt khÈu. Víi ®Æc ®iÓm khÝ
hËu, thæ nhìng phï hîp cho sù ph¸t triÓn cña c©y chÌ cïng víi sù quan t©m, ®Çu
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
t tho¶ ®¸ng tõ phÝa ChÝnh phñ, chÌ ®ang ®îc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu víi khèi lîng kh«ng ngõng t¨ng. Nguån chÌ cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ nh÷ng s¶n
phÈm ®¹t tiªu chuÈn vµ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu ®îc. Nh vËy, nguån hµng
chÌ cho xuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ nguån chÌ cña c¶ níc mµ chØ lµ nh÷ng s¶n
phÈm chÌ tèt, cã phÈm cÊp cao, ®· ®îc tuyÓn chän trong sè tÊt c¶ s¶n phÈm chÌ
®îc lµm ra. HiÖn t¹i, ViÖt Nam ®· h×nh thµnh nªn nh÷ng vïng chuyªn canh chÌ
lín. §ã lµ T©y B¾c, ViÖt B¾c, Trung du, B¾c Trung Bé vµ ®ång b»ng duyªn h¶i
miÒn Trung, T©y Nguyªn. ViÖc h×nh thµnh nªn nh÷ng vïng chÌ lín sÏ cho phÐp
gi¶m chi phÝ , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt. MÆt kh¸c, nã lµ mét ®iÒu
kiÖn cÇn ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn chÌ hiÖn ®¹i, cã c«ng suÊt
lín t¬ng øng víi s¶n lîng chÌ bóp t¬i cña tõng vïng ®ång thêi c¬ giíi ho¸ c¸c
qu¸ tr×nh trång chÌ.
Khèi lîng nguån chÌ cho xuÊt khÈu lín vµ ®Çy tiÒm n¨ng. Do viÖc më
réng vÒ diÖn tÝch nªn s¶n lîng chÌ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, gióp cho khèi lîng
nguån chÌ dµnh cho xuÊt khÈu ngµy cµng gia t¨ng. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2001, c¶
níc cã gÇn 89000 ha chÌ trong ®ã cã gÇn 73000 ha chÌ cho thu ho¹ch , xuÊt
khÈu ®¹t 66000 tÊn. Trong c¶ thêi kú 1990 – 2001 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n vÒ
diÖn tÝch lµ 3,727 % / n¨m, s¶n lîng xuÊt khÈu t¨ng 19,982%. Trong nh÷ng n¨m
tíi, diÖn tÝch vµ s¶n lîng chÌ sÏ t¨ng nhanh h¬n tríc bëi lÏ: Thø nhÊt lµ c©y chÌ
rÊt phï hîp víi khÝ hËu vµ ®Æc ®iÓm ®Êt ®ai níc ta. Quü ®Êt dïng cho s¶n xuÊt
chÌ cßn rÊt lín cã thÓ lªn tíi 200000-250000 ha, hiÖn míi ®¹t cha ®Õn 1/2 so
víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ®îc. §©y lµ mét lîi thÕ quan träng v× diÖn tÝch trång chÌ
ë c¸c níc kh¸c trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng hÇu nh ®îc khai th¸c
hÕt. Thø hai lµ, s¶n xuÊt chÌ cÇn nhiÒu lao ®éng nªn ph¸t triÓn chÌ cã kh¶ n¨ng
thu hót ®îc lao ®éng lín. NÕu s¶n xuÊt 1 ha chÌ cÇn 5-6 lao ®éng th× cø t¨ng 1
ha diÖn tÝch chÌ cho phÐp ®iÒu hoµ t¹i chç hoÆc chuyÓn tõ vïng kh¸c ®Õn tõ 15
– 20 nh©n khÈu. §iÒu ®ã phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu ®éng d©n c vµ ®iÒu
hoµ ®©n sè c¶ níc. Thø ba lµ, n¨ng suÊt chÌ míi ®¹t 3,5 - 3,7 tÊn/ ha(bóp t¬i) t¬ng ®¬ng 0,7 – 0,9 tÊn/ ha (bóp kh«) chØ b»ng mét nöa so víi thÕ giãi vµ ch©u
¸. Tuy nhiªn, trong vïng ®· cã nhiÒu ®iÓn h×nh n¨ng suÊt cao b»ng møc n¨ng
suÊt c¸c níc tiªn tiÕn trong khu vùc. Víi nh÷ng c¶i tiÕn vÒ gièng, kü thuËt canh
t¸c trong thêi gian tíi n¨ng suÊt sÏ cßn t¨ng cao. Thø t lµ s¶n xuÊt chÌ ®· trë nªn
quen thuéc víi ®ång bµo d©n téc. Do thÊy râ gi¸ trÞ kinh tÕ cña chÌ so víi c©y
trång kh¸c nªn n«ng d©n dÔ dµng chÊp nhËn s¶n xuÊt khi møc thu nhËp ®îc ®¶m
b¶o h¬n so víi trång lóa. Song song víi sù t¨ng m¹nh vÒ diÖn tÝch canh t¸c, viÖc
®Èy m¹nh ®Çu t vµo ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ trong nh÷ng n¨m tíi theo
“®Ò ¸n tæ chøc vµ qu¶n lý ngµnh chÌ ®Õn n¨m 2000 vµ 2010” nh»m n©ng cao
kh¶ n¨ng cña trang thiÕt bÞ, c«ng suÊt chÕ biÕn tong xøng víi s¶n lîng chÌ bóp
tu¬i, n©ng cao chÊt lîng vµ t¨ng cêng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm sÏ lµm cho nguån
chÌ cho xuÊt khÈu ngµy mét gia t¨ng.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ChÊt lîng nguån hµng chÌ cho xuÊt khÈu cßn thÊp. ChÊt lîng nguån
chÌ phô thuéc vµo 4 yÕu tè : gièng, n¨ng suÊt, kü thuËt canh t¸c, c«ng nghÖ chÕ
biÕn tuy nhiªn ViÖt Nam l¹i yÕu kÐm c¶ bèn. Tríc tiªn, xÐt vÒ c¸c gièng chÌ.
HiÖn viÖt Nam trång nhiÒu gièng nhng chñ yÕu lµ gièng ®Þa ph¬ng trång l©u
®êi (chiÕm 90% diÖn tÝch). GÇn ®©y ta míi nhËp mét sè gièng chÌ cña Trung
Quèc, §µi Loan, NhËt B¶n nh gièng B¸t Tiªn, V©n X¬ng,Yabuki, PH1, TRI777,
LDP 2…cã chÊt lîng cao, tuy nhiªn diÖn tÝch trång cßn nhá chØ chiÕm kho¶ng díi 10%. S¶n xuÊt ®¹i trµ chñ yÕu lµ gièng trung du (chiÕm 62,72% diÖn tÝch) vµ
gièng chÌ Shan (chiÕm 31,10% diÖn tÝch) mÆc dï vËy 2 gièng nµy l¹i cã chÊt lîng kh«ng cao: Gièng trung du trång b»ng h¹t lÊy ngay tõ n¬ng chÌ ®Ó s¶n xuÊt
®¹i trµ v× vËy mµ chÌ sinh trëng kh«ng ®Òu, cã nhiÒu diÖn tÝch n¨ng suÊt thÊp,
chÊt lîng vµ nguyªn liÖu kh«ng ®ång ®Òu. Gièng chÌ Shan trång cha theo quy
tr×nh chuÈn, cßn chän h¹t x« bå. §iÒu nµy ¶nh hëng râ rÖt ®Õn chÊt lîng nguån
chÌ cho xuÊt khÈu. Kh«ng nãi ®Õn chØ tiªu c¶m quan hay ph©n tÝch c¸c yÕu tè vi
lîng, chØ xÐt vÒ h×nh thøc th× kÝch thíc l¸, bóp chÌ cu¶ ta còng ®· kh«ng ®ång
®Òu. TiÕp ®Õn lµ n¨ng suÊt. Theo c¸c chuyªn gia, n¨ng suÊt ph¶i tõ 4 tÊn/ha trë
lªn th× ngêi trång chÌ míi cã l·i. Nhng theo thèng kª chÝnh thøc cña Vinatea
cho thÊy cã 75% sè tØnh trång chÌ n¨ng suÊt b×nh qu©n díi 4 tÊn/ha trong ®ã cã
nhiÒu vïng chÌ l©u ®êi nh Th¸i Nguyªn, Phó Thä, Hµ Giang, Tuyªn Quang.
N¨ng suÊt thÊp dÉn ®Õn thu nhËp thÊp , thu nhËp thÊp th× ch¾c ch¾n møc ®Çu t
cho vên chÌ sÏ bÞ c¾t gi¶m, kÜ thuËt canh t¸c sÏ kh«ng ®óng nh qui ®Þnh cô thÓ
nh : bãn ph©n kh«ng ®ñ, mËt ®é trång trªn 1 ha thÊp, kh«ng lµm hÖ thèng tíi
tiªu, thËm chÝ cßn cã nh÷ng vên chÌ nhiÒu n¨m nay kh«ng ®îc bãn ph©n. Do
®ã, chÊt lîng chÌ bÞ suy gi¶m lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Cuèi cïng, ph¶i kÓ
®Õn c«ng nghÖ chÕ biÕn. C«ng nghÖ chÕ biÕn lµ mét kh©u quan träng cã tÝnh
quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng cña s¶n phÈm chÌ. C«ng nghÖ chÕ biÕn chÌ ViÖt Nam
trong nh÷ng n¨m qua ph¸t triÓn kh¸ nhanh, bíc ®Çu ®¸p øng yªu cÇu chÕ biÕn
ngµy cµng më réng do t¨ng n¨ng suÊt vµ diÖn tÝch c©y trång. Tuy nhiªn, do
nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan, c«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ cña níc
ta cßn nhiÒu bÊt cËp g©y ¶nh hëng xÊu ®Õn tíi chÊt lîng chÌ xuÊt ra. Trong
nh÷ng n¨m qua, chóng ta cha quan t©m ®óng møc vµo viÖc ®Çu t theo chiÒu s©u
®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. §iÒu kiÖn nhµ xëng, c¸c c¬ së chÕ biÕn cßn
mang tÝnh ch¾p v¸, cha ®ång bé vµ cha cã tÝnh quy m«. MÆt kh¸c, d©y chuyÒn
thiÕt bÞ chÕ biÕn chñ yÕu theo quy tr×nh c«ng nghÖ cña Liªn X« xuÊt hiÖn nhiÒu
®iÓm kh«ng cßn thÝch hîp lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm ®ång thêi c«ng suÊt chØ
®¹t 80 ®Õn 90%. Mét sè nhµ m¸y ®îc x©y dùng theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cña
Anh, Ên §é vµ Trung Quèc song phÇn lín kh«ng ®îc hiÖn ®¹i, cßn nhiÒu nhîc
®iÓm nªn nh÷ng s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu cña ta chØ ®¹t møc trung
b×nh cña thÕ giíi. VÒ h×nh thøc, chÌ ViÖt Nam cßn th«, lÉn lo¹i, nhiÒu m¶nh, lé
cÉng, nhÑ vµ nhiÒu x¬. VÒ chÊt lîng, mét lîng lín chÌ bÞ chua thiu, ngèt cao löa
vµ hµm lîng chÊt hoµ tan thÊp.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
C¬ cÊu nguån hµng chÌ cho xuÊt khÈu cßn ®¬n ®iÖu. HiÖn t¹i, ViÖt
Nam míi chØ s¶n xuÊt 2 lo¹i chÌ ®en vµ chÌ xanh, trong ®ã nguån chÌ dµnh cho
xuÊt khÈu chñ yÕu lµ chÌ ®en mµ phÇn lín lµ chÌ ®en s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ
truyÒn thèng Orthodox, kh«ng cã uy tÝn trªn thÞ trêng thÕ giíi v× chÊt lîng thÊp.
ChÌ ViÖt Nam vÉn cha thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng níc ngoµi do cßn nghÌo
nµn vÒ chñng lo¹i, mÉu m· kh«ng ®a d¹ng vµ kÐm hÊp dÉn
3. H×nh thøc vµ h×nh thøc ho¹t ®éng t¹o nguån cho xuÊt khÈu.
3.1. H×nh thøc cña ho¹t ®éng t¹o nguån.
a. Tù s¶n xuÊt khai th¸c hµng ho¸: Do cã tiÒm n¨ng lín vÒ m¸y mãc,
lao ®éng, thiÕt bÞ vµ vèn kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp thêng tù tæ chøc s¶n
xuÊt khai th¸c hµng ho¸. B»ng c¸ch ®Çu t c¸c dù ¸n s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp
x©y dùng nhµ m¸y, më réng ph¹m vi kinh doanh vµ t¹o ra mét nguån hµng t¬ng
®èi æn ®Þnh.
b. Liªn doanh, liªn kÕt víi c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn : Liªn doanh, liªn
kÕt víi nh÷ng c¬ së chÕ biÕn, t¹o lËp mèi quan hÖ l©u dµi ®Ó cïng nhau ph¸t
triÓn. §ã còng lµ mét h×nh thøc t¹o nguån hµng l©u dµi.
c. §Çu t cho c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn : Víi nh÷ng thÕ m¹nh vÒ vèn ,
vÒ m¸y mãc trang thiÕt bÞ , c¸c bÝ quyÕt kü thuËt, c¸c b»ng s¸ng chÕ ph¸t minh ,
doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn ®Ó s¶n xuÊt ra
hµng ho¸
3. 2. Néi dung cña ho¹t ®éng t¹o nguån hµng.
3. 2. 1. T×m hiÓu c¬ héi vµ x¸c lËp ph¬ng ¸n t¹o nguån.
A, Nghiªn cøu thÞ trêng: §Ó nghiªn cøu thÞ trêng doanh nghiÖp sö dông
hai ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i v¨n phßng: Lµ viÖc nghiªn cøu thu thËp
th«ng tin qua c¸c tµi liÖu nh s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, ®µi ph¸t thanh truyÒn h×nh ,
m¹ng internet, niªn gi¸m thèng kª, c¸c tµi liÖu s½n cã cña doanh nghiÖp( b¸o
c¸o cña c¸c phßng ban, b¸o c¸o tæng kÕt h»ng n¨m cña doanh nghiÖp). Qua
nguån tµi liÖu trªn, doanh nghiÖp cã thÓ t×m hiÓu dîc t×nh h×nh cung cÇu cña
hµng ho¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi, møc nhu cÇu cña hµng ho¸ ®èi víi doanh
nghiÖp…§©y lµ ph¬ng ph¸p t¬ng ®èi dÔ lµm, thêi gian tiÕn hµnh nhanh, chi phÝ
thÊp nhng ®ßi hái ngêi nghiªn cóu ph¶i cã chuyªn m«n v÷ng, biÕt c¸ch thu thËp,
®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch th«ng tin. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy cã nhiÒu h¹n chÕ lµ :
Dùa vµo tµi liÖu ®· ®îc xuÊt b¶n nªn cã ®é trÔ h¬n so víi thùc tÕ.
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng: Lµ viÖc trùc tiÕp cö nh©n viªn
®Õn kh¶o s¸t thÞ trêng ngoµi níc tiªu thô hµng ho¸ cña doanh nghiÖp. Nghiªn
cøu t¹i hiÖn trêng cã thÓ thu thËp ®îc th«ng tin sinh ®éng, thùc tÕ, hiÖn ®¹i vµ cã
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
®é chÝnh x¸c cao h¬n so víi ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn. Tuy nhiªn ph¬ng
ph¸p nµy ®ßi hái chi phÝ lín h¬n, c¸n bé thu thÊp th«ng tin ph¶i v÷ng chuyªn
m«n vµ cã ®Çu ãc thùc tÕ.
Nh vËy, mçi ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cã nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ riªng.
ViÖc kÕt hîp c¶ hai ph¬ng ph¸p nghiªn cøu sÏ h¹n chÕ ®îc nh÷ng thiÕu sãt vµ
ph¸t huy ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña tõng ph¬ng ph¸p.
Néi dung cña nghiªn cøu thÞ trêng.
Doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng vÊn ®Ò sau:
- Khi nµo ngêi tiªu dïng sÏ mua s¶n phÈm?
- KÝch cì, mÉu m·, träng lîng hµng ho¸ mµ kh¸ch hµng yªu cÇu.
- Gi¸ c¶ nµo sÏ ®îc ngêi mua chÊp nhËn.
- §Þa ®iÓm giao hµng do kh¸ch hµng yªu cÇu.
- Tæng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ lo¹i s¶n phÈm nµy.
- Xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng.
B, Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ hoµn c¶nh m«i trêng kinh doanh vµ tiÒm lùc
doanh nghiÖp.
M«i trêng kinh doanh : Nghiªn cøu c¸c nh©n tè m«i trêng kinh doanh
lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng trong ho¹t ®éng t¹o nguån còng nh ho¹t ®éng
kinh doanh. Sù biÕn ®éng cña m«i trêng kinh doanh sÏ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi
mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §Ó ho¹t ®éng t¹o nguån thÝch øng ®îc sù biÕn
®æi ®ã cÇn ph¶i nghiªn cøu chóng kü lìng.
C¸c yÕu tè cña m«i trêng kinh doanh cÇn ®îc xem xÐt ®ã lµ:
C¸c yÕu tè kinh tÕ: C¸c yÕu tè kinh tÕ cã rÊt nhiÒu nhng quan träng nhÊt
lµ sù t¨ng trëng kinh tÕ, tû lÖ l¹m ph¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tÝn
dông, sù gia t¨ng ®Çu t ... T¸c ®éng ®Õn søc mua, d¹ng nhu cÇu tiªu dïng hµng
ho¸, lµ “m¸y ®o nhiÖt ®é” cña thÞ trêng, quy ®Þnh c¸ch thøc doanh nghiÖp sö
dông c¸c nguån lùc cña m×nh.
Dù b¸o vÒ kinh tÕ lµ c¬ së ®Ó dù b¸o ngµnh kinh doanh: dù b¸o ho¹t ®éng
kinh doanh vµ dù b¸o ho¹t ®éng t¹o nguån doanh nghiÖp.
Dù b¸o vÒ kinh tÕ
(¶nh hëng xa)
Dù b¸o ngµnh kinh doanh
(¶nh hëng gÇn)
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
Dù b¸o m¹i vô cña
doanh nghiÖp
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ChÝnh trÞ ph¸p luËt vµ hÖ thèng chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc: sù hoµn
thiÖn vµ hiÖu lùc thi hµnh cña ph¸p luËt t¸c ®éng ®Õn viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi ngêi
tiªu dïng, b¶o vÖ quyÒn lîi c¸c doanh nghiÖp trong c¹nh tranh, chèng lèi kinh
doanh v« tr¸ch nhiÖm nh lµm hµng gi¶, bu«n lËu. ChÕ ®é chÝnh s¸ch u ®·i dµnh
cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¸c ®éng cña hÖ thèng thuÕ, ...
§iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng: tr×nh ®é hiÖn ®¹i cña c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt
kinh doanh nh ®ßng giao th«ng vµ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c ...
C¸c yÕu tè kh¸c…
TiÒm lùc doanh nghiÖp.
TiÒm lùc tµi chÝnh : lµ mét yÕu tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña
doanh nghiÖp th«ng qua khèi lîng vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo
kinh doanh ; kh¶ n¨ng ph©n phèi (®Çu t) cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ; kh¶ n¨ng
qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn trong kinh doanh. TiÒm lùc tµi chÝnh cã ¶nh
hëng quan träng trong viÖc x¸clËp c¸c ph¬ng ¸n vµ h×nh thøc t¹o nguån, quy m«
khèi lîng nguån hµng.
Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t nguån hµng mµ doanh nghiÖp ®ang n¾m gi÷ : YÕu
tè nµy t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng t¹o nguån cña doanh nghiÖp vµ ho¹t
®éng kinh doanh. Nã chi phèi c¶ hai ho¹t ®éng t¹o nguån vµ mua hµng t¸c ®éng
gi¸n tiÕp ®Õn c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong doanh nghiÖp. Còng nh tiÒm lùc tµi chÝnh
nã chi phèi h×nh thøc vµ ph¬ng ¸n t¹o nguån, quy m« khèi lîng nguån hµng.
Tr×nh ®é tiªn tiÕn cña trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt cña doanh
nghiÖp:
Tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc.
C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp.
T×m hiÓu ba néi dung chñ yÕu nµy bao gåm nghiªn cøu thÞ trêng, m«i trêng kinh doanh, tiÒm lùc doanh nghiÖp ®Ó tr¶ lêi cho c©u hái cã nªn tiÕp tôc t¹o
thªm nguån hµng míi hay kh«ng vµ nÕu cã th× t¹o nguån hµng theo ph¬ng ¸n
nµo . §Ó ®a ra ®îc ph¬ng ¸n t¹o nguån phï hîp, th× víi tõng tiªu thøc ®· tr×nh
bµy ë trªn ngêi ta sÏ tiÕn hµnh cho ®iÓm theo tõng ph¬ng ¸n . Th«ng thêng ph¬ng ¸n t¹o nguån nµo cã ®iÓm cao nhÊt sÏ ®îc lùa chän.
CÇn lu ý : Trong mçi lÇn nghiªn cøu, ®Ó lùa chän ra ph¬ng thøc t¹o
nguån kh«ng nhÊt thiÕt ngêi ta ph¶i lùa chän hoÆc chØ tù s¶n xuÊt hoÆc chØ liªn
doanh liªn kÕt hoÆc ®Çu t cho c¬ së s¶n xuÊt. Ngîc l¹i, ngêi ta cã thÓ cã nhiÒu
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ph¬ng ¸n t¹o nguån, mçi ph¬ng ¸n l¹i cã nhiÒu h×nh thøc t¹o nguån kh¸c nhau
tuú theo tõng lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh.
Tuú thuéc vµo mçi ph¬ng ¸n t¹o nguån ra sÏ cã nh÷ng bíc ®i tiÕp theo.
3.2.2. Thùc hiÖn t¹o nguån theo ph¬ng ¸n ®· lùa chän.
Cã hai c«ng ®o¹n chÝnh : Lùa chän nhµ cung øng vµ thùc hiÖn ®Çu t
t¹o nguån. Tuú theo tõng h×nh thøc t¹o nguån mµ cã bíc ®i thÝch hîp . ë
h×nh thøc tù s¶n xuÊt t¹o nguån hµng, doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i thùc
hiªn c«ng ®o¹n lùa chän c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn
A, Lùa chän nh»m thiÕt lËp mèi quan hÖ l©u dµi víi c¸c c¬ së chÕ biÕn s¶n
xuÊt.
X¸c ®Þnh ®¬n vÞ cung øng hµng ho¸ : Khi x¸c lËp cho m×nh ®¬n vÞ cung
øng hµng ho¸ c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu vÒ:
- Uy tÝn cña nhµ cung cÊp trªn thÞ trêng.
- Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nhµ cung cÊp.
- Kh¶ n¨ng cung øng c¸c dÞch vô kÌm theo.
Sau khi t×m hiÓu c¸c ®¬n vÞ cung øng theo yÕu tè trªn, doanh nghiÖp cã
thÓ sµng läc vµ giíi h¹n ®îc sè lîng c¸c nhµ cung cÊp. Mçi mét ®¬n vÞ cung øng
®Òu kÌm theo nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. §Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh lùa chän c¸c
doanh nghiÖp cÇn t×m hiÓu vÒ ®iÒu kiÖn cung cÊp cña mçi nhµ cung cÊp.
- Khèi lîng hµng ho¸ nhµ cung cÊp cã thÓ cung cÊp cho doanh nghiÖp.
- ChÊt lîng hµng ho¸.
- Thêi gian giao hµng.
- Ph¬ng thøc thanh to¸n.
- Ph¬ng thøc giao nhËn.
- C¸c dÞch vô kÌm theo (dÞch vô tríc trong vµ sau khi mua hµng).
Sau khi t×m hiÓu, ph©n tÝch c¸c nhµ ph©n phèi, doanh nghiÖp cã thÓ ®i ®Õn
quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Doanh nghiÖp cÇn u tiªn cho nh÷ng ®¬n vÞ cung øng:
- Cã thÓ cung cÊp hµng ho¸ theo chÊt lîng, kiÓu d¸ng hay mÉu m· yªu
cÇu.
- Cã s½n hµng víi møc gi¸ c¶ vµ nh÷ng ®iÒu kho¶n mong muèn víi sè lîng cÇn thiÕt.
- Tin cËy ®îc.
- Cã sù b¶o vÖ hîp lý vµ hîp lÖ cho nh÷ng lîi Ých cña ngêi mua hµng nh
b¶o ®¶m vÒ chÊt lîng, khèi lîng hµng mua ....
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Cung cÊp dÞch vô tèt.
- Trong viÖc lùa chän nhµ cung øng, doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i xem xÐt
vµ quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng t¹o nguån tõ mét hay nhiÒu nhµ cung øng. Th«ng thêng
víi doanh nghiÖp cã quy m« kinh doanh lín th× doanh nghiÖp thêng chän nhiÒu
nhµ cung øng, bëi lÏ: thø nhÊt lµ víi quy m« kinh doanh cña m×nh khã cã nh÷ng
nhµ cung øng nµo ®¸p øng ®îc, thø hai t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ cung
øng, thø ba b¶o vÖ cho doanh nghiÖp tríc rñi ro nÕu nh ®¬n vÞ cung øng quyÕt
®Þnh thay ®æi mÆt hµng kinh doanh.
Tuú theo tõng h×nh thøc t¹o nguån lµ liªn doanh – liªn kÕt hay ®Çu t cho
c¬ së s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn ®Ó ®Ó ®µm ph¸n th¬ng lîng, tiÕp ®Õn x©y dùng vµ kÝ
kÕt hîp ®ång tong øng(vÝ dô h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt sÏ kÝ hîp ®ång liªn
doanh , liªn kÕt)
B, X©y dùng vµ ®Çu t theo dù ¸n .
LËp dù ¸n ®Çu t
· Nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t: ®©y lµ giai ®o¹n h×nh thµnh dù ¸n vµ lµ bíc nghiªn
cøu s¬ bé nh»m x¸c ®Þnh triÓn väng ®em l¹i hiÖu qu¶ vµ sù phï hîp víi thø tù u
tiªn trong chiÕn lîc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cña
ngµnh; trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña vïng, cña ®Êt níc.
Môc ®Ých cña giai ®o¹n nµy lµ x¸c ®Þnh nhanh chãng vµ Ýt tèn kÐm nhng l¹i dÔ thÊy vÒ c¸c kh¶ n¨ng ®Çu t trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n ®a ra ®ñ
®Ó lµm cho ngêi cã kh¶ n¨ng ®Çu t c©n nh¾c xem xÐt vµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh xem
cã triÓn khai tiÕp sang giai ®o¹n nghiªn cøu sau hay kh«ng.
· Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi: §©y lµ bíc tiÕp theo cña c¸c c¬ héi ®Çu t cã nhiÒu
triÓn väng ®· ®îc lùa chän cã quy m« ®Çu t lín, phøc t¹p vÒ mÆt kü thuËt, thêi
gian thu håi vèn l©u, cã nhiÒu yÕu tè bÊt ®Þnh t¸c ®éng. Bíc nµy nghiªn cøu s©u
h¬n c¸c khÝa c¹nh mµ khi xem xÐt c¬ héi ®Çu t cßn thÊy ph©n v©n cha ch¾c ch¾n
nh»m tiÕp tôc lùa chän, sµng läc c¸c c¬ héi ®Çu t hoÆc ®Ó kh¼ng ®Þnh l¹i c¬ héi
®Çu t ®· ®îc lùa chän cã ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi hay kh«ng.
· Nghiªn cøu kh¶ thi: §©y lµ bíc sµng läc cuèi cïng ®Ó lùa chän ®îc dù ¸n tèi
u. ë bíc nghiªn cøu nµy, mäi khÝa c¹nh nghiªn cøu ®Çu ®îc xem xÐt ë tr¹ng th¸i
®éng tøc lµ cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh cã thÓ x¶y ra theo tõng néi dung
nghiªn cøu. Xem xÐt sù v÷ng ch¾c hay kh«ng cña dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã sù t¸c
®éng cña yÕu tè bÊt ®Þnh, hoÆc cÇn cã c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng g× ®Ó ®¶m b¶o cho
dù ¸n ®¹t hiÖu qu¶.
KÕt qu¶ cña giai ®o¹n nghiªn cøu nµy lµ luËn chøng kinh tÕ kü thuËt (dù
¸n ®Çu t).
* Néi dung chñ yÕu cña dù ¸n ®Çu t:
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Xem xÐt khÝa c¹nh kinh tÕ – x· héi tæng qu¸t cã liªn quan ®Õn viÖc thùc
hiÖn vµ ph¸t huy t¸c dông cña dù ¸n ®Çu t.
- Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm hoÆc tiÕn hµnh c¸c
ho¹t ®éng dÞch vô cña dù ¸n.
- Nghiªn cøu khÝa c¹nh kü thuËt cña dù ¸n.
- Ph©n tÝch khÝa c¹nh tæ chøc qu¶n lý vµ nh©n lùc cña dù ¸n.
- Ph©n tÝch khÝa c¹nh tµi chÝnh cña dù ¸n.
- Ph©n tÝch khÝa c¹nh kinh tÕ - x· héi cña dù ¸n
Thùc hiÖn ®Çu t:
Gåm 3 giai ®o¹n: hoµn tÊt thñ tôc ®Çu t ®Ó triÓn khai thùc hiÖn ®Çu t, thiÕt
kÕ vµ lËp dù to¸n thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh, ch¹y thö vµ nghiªm thu sö dung.
Trong giai ®o¹n nµy, vÊn ®Ò thêi gian lµ quan träng h¬n c¶.ë giai ®o¹n nµy 8599,5% vèn ®Çu t cña dù ¸n ®îc chi ra n»m khª ®äng trong suèt nh÷ng n¨m thùc
hiÖn ®Çu t. §©y lµ nh÷ng n¨m vèn kh«ng sinh lêi. Thêi gian ®Çu t cµng dµi, vèn ø
®äng cµng nhiÒu, tæn thÊt vµ rñi ro cµng lín. MÆt kh¸c, thêi gian thùc hiÖn ®Çu t
l¹i phô thuéc nhiÒu vµo c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t, vµo viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc
hiÖn ®Çu t, qu¶n lý viÖc thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp
®Õn c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t ®· ®îc xem xÐt trong dù ¸n ®Çu t.
VËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t:
VËn hµnh c¸c kÕt qu¶ cña giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t nh»m ®¹t ®îc c¸c môc
tiªu cña dù ¸n. NÕu c¸c kÕt qu¶ do giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t t¹o ra ®¶m b¶o tÝnh
®ång bé, gi¸ thµnh thÊp, chÊt lîng tèt, ®óng tiÕn ®é, t¹i ®Þa ®iÓm thÝch hîp víi
quy m« tèi u th× hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña c¸c kÕt qu¶ nµy vµ môc tiªu cña
dù ¸n chØ phô thuéc trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng c¸c kÕt qu¶
®Çu t. Lµm tèt c¸c c«ng viÖc cña giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t vµ thùc hiÖn ®Çu t t¹o
thuËn lîi cho qu¸ tr×nh tæ chøc qu¶n lý ph¸t huy t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t.
3.2.3. Khai th¸c nguån hµng.
C¸c bíc trªn doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh t¹o nguån trong mét thêi gian dµi
sao cho c©n ®èi ®îc.
§Ó hµng n¨m cã mét lîng hµng cÇn thiÕt doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh
c¸c ho¹t ®éng sau:
- LËp b¶ng biÓu ghi râ n¨ng lùc cung øng s¶n phÈm cña tõng nhµ m¸y vµ
®¬n vÞ cung øng.
S §¬n vÞ
TT cung cÊp
MÆt hµng
A
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
B
C
D
...
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lîng
Gi¸ trÞ
Lîng
Gi¸ trÞ
...
...
...
- Lªn kÕ ho¹ch vµ tæ chøc hÖ thèng kho tµng t¹i c¸c ®iÓm nót cña c¸c kªnh
®Ó tiÕp nhËn c¸c dßng hµng.
- Lªn kÕ ho¹ch tæ chøc vËn chuyÓn s¶n phÈm theo c¸c ®Þa ®iÓm quy ®Þnh,
lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó thuª ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch hîp, thuª bèc dì
sao cho cíc phÝ phï hîp.
- §a c¸c c¬ së chÕ biÕn ho¹t ®éng theo c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh ®· ®Þnh.
TiÕn hµnh lµm viÖc cô thÓ c¸c c¬ së nµy ®Ó h¹n chÕ víng m¾c ph¸t sinh.
- §¸nh gi¸ viÖc khai th¸c nguån hµng theo tõng n¨m ®Ó cã thÓ ®óc rót
kinh nghiÖm cho c¸c n¨m sau
3.2.3. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng t¹o nguån.
Sau mét thêi kú cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé ho¹t ®éng t¹o nguån, ®a ra
nh÷ng kÕt luËn vÒ u ®iÓm, h¹n chÕ ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh kÞp thêi. M¨t kh¸c, nã
cßn lµ c¬ së quan träng ®Ó quyÕt ®Þnh cã nªn tiÕp tôc x©y dùng dù ¸n ®Çu t t¹o
nguån hay kh«ng. Th«ng qua c«ng thøc:
Tæng nhu cÇu
Tæng khèi lîng nguån hµng +
Tæng khèi lîng
=
kh¸ch hµng
tõ ho¹t ®éng t¹o nguån
mua hµng
Nghiªn cøu thÞ trêng
M«i trêng kinh doanh vµ
tiÒm lùc doanh nghiÖp
S¬ ®å ho¹t ®éng t¹o nguån:
X¸c lËp ph¬ng
¸n t¹o nguån
4. H×nh thøc vµ néi dung ho¹t ®éng mua hµng.
Thùc hiÖn t¹o nguån
4.1.C¸c h×nh thøc mua hµng .
A, Mua hµng theo ®¬n ®Æt hµng ký kÕt hîp ®ång.
§¬n hµng lµ v¨n b¶n yªu cÇu vÒ mÆt quy c¸ch, cì lo¹i cã ghi sè lîng, thêi
gian giao hµng.
Khai th¸c nguån hµng
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
§¸nh gi¸ ho¹t ®éng t¹o nguån
15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
LËp ®¬n hµng ph¶i b¶o ®¶m chÝnh x¸c vÒ sè lîng, thêi gian giao hµng.
Muèn lËp ®¬n hµng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ph¶i n¾m ®îc
n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã nguån hµng. BÊt cø mét sai sãt nµo trong
c«ng t¸c lËp ®¬n hµng còng cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ®Æt mua nh÷ng mÆt hµng kh«ng
phï hîp. Ph¬ng ph¸p tÝnh chñ yÕu lµ tÝnh trùc tiÕp. §¬n hµng lµ c¬ së quan träng
®Ó ký kÕt hîp ®ång.
B, Mua hµng theo hîp ®ång kinh tÕ.
Mua hµng theo hîp ®ång kinh tÕ lµ mét h×nh thøc phæ biÕn ®îc ¸p dông
réng r·i trong mèi quan hÖ mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ hiÖn nay.
Tuú thuéc vµo hîp ®ång cô thÓ cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau mµ sè lîng c¸c
®iÒu kho¶n ký kÕt gi÷a c¸c bªn nhiÒu hay Ýt. Nhng hÇu hÕt c¸c hîp ®ång mua
hµng thêng lµ nh÷ng hîp ®ång “mua ®øt b¸n ®o¹n”. §©y lµ hîp ®ång mµ trong
®ã ngêi mua nhËn hµng vµ tr¶ tiÒn vµ ngêi b¸n giao nhËn tiÒn. Hîp ®ång nµy ¸p
dông phæ biÕn v× nã dÔ dµng chÊm døt nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña hai bªn ngay
sau khi giao hµng vµ tr¶ tiÒn t¹i n¬i b¸n.
C, Mua hµng kh«ng theo hîp ®ång.
§©y lµ h×nh thøc mua b¸n trao tay ngay trªn thÞ trêng mµ kh«ng cã bÊt cø
mét lo¹i v¨n b¶n ph¸p lý nµo, kÕt thóc cña h×nh thøc mua b¸n nµy ngêi b¸n nhËn
tiÒn vµ ngêi mua nhËn hµng. H×nh thøc nµy hay ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ cã
khèi lîng nhá, chñ yÕu lµ ®i gom hµng tr«i næi trªn thÞ trêng nh÷ng hµng th« cha qua chÕ biÕn.
D, NhËn lµm ®¹i lý b¸n hµng cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc.
Trêng hîp nµy doanh nghiÖp trë thµnh ®¹i lý b¸n hµng nh»m tranh thñ vÒ
nguån hµng, kinh nghiÖm kinh doanh tËn dông søc m¹nh tµi chÝnh vµ c¬ së vËt
chÊt cña c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh.
Tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n vµ lîi Ých c¸c bªn ®îc tho¶ thuËn, quy ®Þnh râ
trong hîp ®ång ®¹i lý.
E, Mua hµng theo h×nh thøc hµng ®æi hµng.
§©y lµ h×nh thøc mua hµng rÊt phæ biÕn trong trêng hîp doanh nghiÖp
®ång thêi lµ ngêi cung øng nguån nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, vËt t kÜ thuËt, m¸y
mãc thiÕt bÞ, ph©n bãn cho ngêi s¶n xuÊt. H×nh thøc nµy lµ mét biÖn ph¸p tèt
khuyÕn khÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt b¸n hµng cho doanh nghiÖp
4. 2. Néi dung ho¹t ®éng mua hµng.
4. 2. 1 . C¸c c¨n cø lËp kÕ ho¹ch mua hµng.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
A, Nhu cÇu kh¸ch hµng hµng n¨m.
§Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶
cao th× ho¹t ®éng mua hµng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc kh¶ n¨ng b¸n cña m×nh tøc lµ kh¶
n¨ng mµ doanh nghiÖp mua ®îc lo¹i hµng ho¸ ®ã ë ®©u, bao nhiªu còng nh kh¶
n¨ng vÒ nhu cÇu trong thÞ trêng b¸n. ë ®©y cÇn nhÊn m¹nh ®Õn viÖc nghiªn cøu
vÒ kh¶ n¨ng vÒ nhu cÇu trong thÞ trêng b¸n ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ mua víi lîng
hµng ho¸ phï hîp.
Nhu cÇu vÒ hµng ho¸ lu«n biÕn ®éng th«ng qua tõng thêi kú vµ thêi ®iÓm
kh¸c nhau, do ®ã ®ßi hái c«ng t¸c t¹o nguån ph¶i hÕt søc nh¹y bÐn, n¾m ch¾c
mäi th«ng tin nguån hµng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh mua phï hîp víi thêi gian.
B, C¨n cø vµo t×nh h×nh tµi chÝnh.
CÇn xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng, nguån vèn cña doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh mua
hµng cho thÝch hîp. ViÖc thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh nµy sÏ lµm cho ho¹t ®éng kinh
doanh kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n v× thiÕu vèn, kh«ng ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña
kh¸ch hµng hoÆc mua qu¸ nhiÒu mµ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n.
C, C¨n cø vµo thÞ trêng mua.
§Ó mua ®îc hµng ho¸ ®ñ vÒ sè lîng, ®óng vÒ chÊt lîng, kÞp thêi vÒ thêi
gian th× doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng c¸c nguån hµng.
Khi nghiªn cøu thÞ trêng mua doanh nghiÖp xem xÐt ai lµ ngêi b¸n lo¹i
hµng ®ã, chÊt lîng ra sao, ph¬ng thøc thanh to¸n cã g× khã kh¨n so víi kh¶ n¨ng
cña doanh nghiÖp
D, C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc hiÖn cña n¨m tríc.
Th«ng qua sè liÖu lîng hµng ho¸ ®îc mua tõ n¨m tríc, nã sÏ gióp cho
doanh nghiÖp dù ®o¸n vµ ®Æt kÕ ho¹ch ®Þnh møc mua hµng cho kú kinh doanh
tíi. ViÖc lµm nµy cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh tiÕp theo, nã lµm cho
ho¹t ®éng mua vµ b¸n khíp nhau, kh«ng bÞ tån ®äng nhiÒu hµng, gióp cho viÖc
quay vßng vèn nhanh, tr¸nh viÖc ø ®äng tiÒn trong hµng tõ ®ã gi¶m ®îc tiÒn vay
ng©n hµng gãp phÇn t¨ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
E, C¨n cø vµo t×nh h×nh t¹o nguån cña doanh nghiÖp.
Dùa vµo b¶ng biÓu tæng kÕt hµng n¨m t¹o nguån, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh lîng hµng mua sao cho phï hîp.
4. 2. 2. LËp kÕ ho¹ch mua hµng.
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Dùa vµo c¸c c¨n cø quan träng nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn ngêi ta x©y
dùng kÕ ho¹ch mua hµng. KÕ ho¹ch mua hµng lµ bé phËn quan träng cña kÕ
ho¹ch kinh doanh. Nã quan hÖ mËt thiÕt víi ho¹t ®éng t¹o nguån, ngoµi ra nã
cßn cã mèi quan hÖ víi c¸c kÕ ho¹ch kh¸c nh kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch tµi
chÝnh.
A, Néi dung cña kÕ ho¹ch mua hµng.
KÕ ho¹ch mua hµng x¸c ®Þnh lîng hµng cÇn mua, c¸c nhµ cung øng, khèi
lîng chÊt lîng tõng chñng lo¹i hµng ho¸ cô thÓ, tæng gi¸ trÞ mua cña tõng lo¹i.
Díi ®©y lµ mét biÓu kÕ ho¹ch:
KÕ ho¹ch mua hµng n¨m ........
Tªn hµng ho¸
§¬n vÞ tÝnh
Nhµ cung cÊp
Khèi lîng
TrÞ gi¸ hµng mua
B, Thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua.
§èi víi mçi h×nh thøc mua hµng kh¸c nhau th× qu¸ tr×nh mua hµng kh¸c
nhau ë ®©y ta sÏ xem xÐt trêng hîp t¬ng ®èi kh¸i qu¸t lµ mua hµng theo hîp
®ång
B.1. Tæ chøc giao dÞch, ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hîp ®ång mua hµng
§µm ph¸n ®îc tiÕn hµnh nh»m tho¶ thuËn c¸c ®iÒu kho¶n vÒ hµng ho¸, gi¸
c¶ vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n. Nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n, ®µm ph¸n lµ sù trao ®æi, mÆc
c¶, tranh luËn víi cïng mét môc ®Ých lµ ®i ®Õn tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn. §µm
ph¸n lµ mét kh©u rÊt cÇn thiÕt, kÕt qu¶ cña nã lµ c¬ së ®Ó ký kÕt mét hîp ®ång.
Khi ®µm ph¸n, th¬ng lîng vÒ gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c doanh nghiÖp
nªn thu thËp vµ lu tr÷ cµng nhiÒu th«ng tin cµng tèt vÒ gi¸ c¶ hiÖn hµnh trªn thÞ
trêng. Trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, ngêi phô tr¸ch mua hµng nªn quan t©m tíi c¸c
kho¶ng gi¶m gi¸: gi¶m gi¸ khi tr¶ sím vµ thêi h¹n thanh to¸n - ®é dµi thêi h¹n
tÝn dông ®îc hëng. Víi mét doanh nghiÖp ®ang trong t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi
chÝnh th× viÖc quan t©m tíi c¸c mèc thanh to¸n lµ mét ®iÒu ®¬ng nhiªn v× nã ®em
l¹i cho hä mét nguån vèn lu ®éng. Cßn ®èi víi doanh nghiÖp cã tiÒm lùc tµi
chÝnh dåi dµo th× viÖc gi¶m gi¸ khi tr¶ sím thêng quan träng h¬n so víi thêi h¹n
hëng tÝn dông, v× nã sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp mét kho¶n tiÕt kiÖm.
C¸c h×nh thøc ®µm ph¸n bao gåm: ®µm ph¸n qua th tÝn, ®µm ph¸n qua
®iÖn tho¹i, ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp.
* Tr×nh tù qu¸ tr×nh ®µm ph¸n:
Mét cuéc ®µm ph¸n thêng tr¶i qua mét sè bíc sau:
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hái gi¸ -> Th¬ng lîng -> §Æt hµng -> X¸c nhËn ®iÒu kiÖn -> ChÊp nhËn
-> Ký hîp ®ång mua-b¸n.
* Ký kÕt hîp ®ång.
ViÖc giao dÞch ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ sÏ dÉn ®Õn mét hîp ®ång mua b¸n.
Hîp ®ång mua b¸n chÝnh lµ sù tho¶ thuËn gi÷a bªn mua vµ bªn b¸n. Trong ®ã,
quy ®Þnh bªn b¸n ph¶i cung cÊp hµng ho¸ vµ quyÒn së h÷u hµng ho¸ bªn mua
ph¶i thµnh to¸n tiÒn hµng vµ nhËn hµng. Hîp ®ång mua b¸n lµ c¬ së ®Ó c¸c bªn
chuÈn bÞ hµng ho¸, lµm tèt nghÜa vô cña m×nh, lµ c¨n cø ®Ó ph©n xö tr¸ch nhiÖm
mçi bªn khi cã tranh chÊp vµ xö lý vi ph¹m hîp ®ång. Hîp ®ång thÓ hiÖn díi
h×nh thøc v¨n b¶n lµ b¾t buéc víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Mét hîp ®ång
ph¶i cã c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu, nÕu thiÕu mét trong c¸c ®iÒu kho¶n nµy th× coi
nh hîp ®ång cha h×nh thµnh. C¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu gåm:
- Tªn hµng
- Sè lîng vµ c¸ch x¸c ®Þnh.
- Quy c¸ch, phÈm chÊt vµ c¸ch x¸c ®Þnh.
- Gi¸ c¶- ®¬n gi¸, tæng gi¸.
- §iÒu kho¶n thanh to¸n.
- §iÒu kho¶n giao hµng.
Víi hîp ®ång phøc t¹p, nhiÒu mÆt hµng th× cã thªm c¸c phô lôc cña hîp
®ång, nã lµ bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña hîp ®ång. NÕu trong trêng hîp kh«ng
quy ®Þnh kh¸c vÒ ®iÒu kho¶n tuú nghi th× hai bªn coi nh sÏ thùc hiÖn theo quy
®Þnh cña Nhµ níc.
B.2. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång.
Sau khi ký kÕt hîp ®ång mua b¸n, nghÜa lµ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c
bªn ®· ®îc x¸c lËp, doanh nghiÖp víi t c¸ch lµ mét bªn ký kÕt hîp ®ång, tiÕn
hµnh s¾p xÕp nh÷ng phÇn viÖc ph¶i lµm, ghi thµnh biÓu b¶ng theo dâi tiÕn ®é
thùc hiÖn hîp ®ång. Ngoµi viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh, doanh nghiÖp cßn
ph¶i yªu cÇu bªn b¸n thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm cña hä ®Ó hîp ®ång ®îc thùc hiÖn
®óng tiÕn ®é, tr¸nh g©y c¶n trë hoÆc chËm thêi gian thùc hiÖn dÉn ®Õn nh÷ng hËu
qu¶ xÊu ¶nh hëng ®Õn kinh tÕ cña c¶ hai bªn.
Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång bao gåm c¸c c«ng viÖc sau:
S¬ ®å quy tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n trong níc.
§«n ®èc bªn b¸n giao hµng
Tæ chøc tiÕp nhËn vµ vËn chuyÓn
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Thanh to¸n
Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i (nÕu cã)
* §«n ®èc bªn b¸n giao hµng.
§Ó hîp ®ång ®îc thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é doanh nghiÖp cÇn nh¾c nhë bªn
b¸n giao hµng ®óng thêi h¹n nh th, ®iÖn tho¹i, Fax, ... ViÖc nµy sÏ gióp cho bªn
b¸n nhËn thÊy râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh h¬n, khÈn tr¬ng giao hµng, bªn mua sÏ
nhËn ®îc hµng ®óng thêi h¹n, qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång diÔn ra tr«i ch¶y.
* Tæ chøc tiÕp nhËn vµ vËn chuyÓn.
Tríc khi hµng vÒ ®Õn kho bªn mua, bªn b¸n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho
bªn mua ®Ó chuÈn bÞ nhËn hµng. Sau khi nhËn ®îc th«ng b¸o cña bªn mua cã
tr¸ch nhiÖm s¾p xÕp bè trÝ ngêi nhËn hµng vµ n¬i ®Ó hµng. ViÖc nhËn hµng cã thÓ
qua hai bíc tiÕp nhËn s¬ bé vµ tiÕp nhËn cô thÓ, còng cã thÓ bá qua bíc tiÕp nhËn
s¬ bé nÕu hµng Ýt vµ ®¬n gi¶n.
ViÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ kho ngêi b¸n ®Õn kho ngêi mua cßn tuú
thuéc vµo hîp ®ång gi÷a hai bªn. NÕu trong hîp ®ång cã quy ®Þnh bªn mua ph¶i
tù vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ kho ngêi b¸n th× bªn mua ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chuÈn
bÞ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, tæ chøc vËn chuyÓn hµng ho¸ vÒ kho cña m×nh. NÕu
hîp ®ång quy ®Þnh bªn b¸n cã tr¸ch nhiÖm giao hµng tËn n¬i theo yªu cÇu cña
ngêi mua th× bªn mua kh«ng ph¶i tæ chøc vËn chuyÓn hµng ho¸. Tuy nhiªn lóc
nµy trong gi¸ hµng bao gåm c¶ gi¸ cíc vËn chuyÓn.
* Thanh to¸n
Sau khi nhËn hµng ®ñ doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cho ngêi
b¸n. Thêi h¹n thanh to¸n phô thuéc vµo thêi h¹n thanh to¸n quy ®Þnh trong hîp
®ång. Doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng thanh to¸n ®óng h¹n cho ngêi b¸n. ViÖc
thanh to¸n ®óng h¹n kh«ng chØ ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn ®óng hîp ®ång, tr¸nh sù
khiÕu n¹i cña ngêi b¸n mµ nã cßn t¹o uy tÝn trong bu«n b¸n víi nhµ cung cÊp.
Cã thÓ nãi danh tiÕng hay uy tÝn vÒ viÖc thanh to¸n ho¸ ®¬n lµ mét tµi s¶n ®èi víi
doanh nghiÖp.
* Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i.
Trong trêng hîp bªn b¸n kh«ng giao ®ñ hµng hoÆc chÊt lîng, chñng lo¹i
hµng ho¸ kh«ng ®óng hîp ®ång vµ ®¬n hµng doanh nghiÖp cã thÓ gi¶i quyÕt theo
ba c¸ch sau:
§inh ThÞ BÝch Ngäc - Líp QTKDTM 40A
20
- Xem thêm -