Tài liệu Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném bóng rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường thpt ninh giang hải dương

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRẦN VĂN THÀNH LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KỸ THUẬT NÉM RỔ BẰNG MỘT TAY TRÊN CAO CHO HỌC SINH NAM KHỐI 11 TRƢỜNG THPT NINH GIANG – HẢI DƢƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hà Nội, 5 – 2016 TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRẦN VĂN THÀNH LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KỸ THUẬT NÉM RỔ BẰNG MỘT TAY TRÊN CAO CHO HỌC SINH NAM KHỐI 11 TRƢỜNG THPT NINH GIANG – HẢI DƢƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Sƣ phạm Giáo dục thể chất Hƣớng dẫn khoa học ThS. Nguyễn Xuân Đoàn Hà Nội, 5 – 2016 LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Trần Văn Thành Sinh viên lớp: K38B - GDTC Tôi xin cam đoan đề tài “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trƣờng THPT Ninh Giang – Hải Dƣơng” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, đề tài không trùng với kết quả nghiên cứu của tác giả khác. Toàn bộ những vấn đề nêu ra trong đề tài là những vẫn đề mang tính cấp thiết và đúng thực tế khách quan của trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. Hà Nội, ngày 7 tháng 5 năm 2016 Tác giả khóa luận Trần Văn Thành DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BGD & ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo CLB Câu lạc bộ ĐC Đối chứng GDTC Giáo dục thể chất HLV Huấn luyện viên NXB Nhà xuất bản STT Số thứ tự TDTT Thể dục thể thao THPT Trung học phổ thông TN Thực nghiệm TTCB Tư thế chuẩn bị VĐV Vận động viên ĐƠN VỊ ĐO LƢỜNG m mét s giây MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................................ 1 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CƢ́U 1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nước về công tác GDTC trường học ................... 4 1.2. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi THPT ..................................................................... 5 1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT ......................................................................... 5 1.2.2. Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT ............................................................... 6 1.3. Khái niệm kỹ thuật thể thao, kỹ thuật bóng rổ ..................................................... 7 1.4. Vai trò tác dụng của các bài tập trong giảng dạy nâng cao trình độ tập luyện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao. ...................................................................... 10 1.5. Khuynh hướng phát triển bóng rổ thế giới. ........................................................ 10 1.6. Những yếu tố chi phối hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao......... 12 1.6.1. Yếu tố kỹ thuật .................................................................................................... 13 1.6.2. Yếu tố thể lực ...................................................................................................... 13 1.6.3. Các yếu tố tâm lý ............................................................................................... 13 1.7. Những sai lầm thường mắc trong thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao .................................................................................................................................. 13 CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU 2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................... 15 2.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 15 2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu................................................... 15 2.2.2. Phương pháp phỏng vấn, tọa đàm ................................................................... 16 2.2.3. Phương pháp quan sát sư phạm....................................................................... 16 2.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ................................................................ 16 2.2.5. Phương pháp kiểm tra sư phạm ....................................................................... 17 2.2.6. Phương pháp toán thống kê.............................................................................. 17 2.3. Tổ chức nghiên cứu .............................................................................................. 18 2.3.1. Thời gian nghiên cứu ........................................................................................ 18 2.3.2.Đối tượng nghiên cứu......................................................................................... 18 2.3.3. Địa điểm nghiên cứu ......................................................................................... 18 CHƢƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Thực trạng công tác GDTC và sử dụng bài tập kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. ........ 19 3.1.1. Thực trạng công tác GDTC của trường THPT Ninh Giang – Hải Dương. 19 3.1.1.1. Thực trạng dạy học môn học GDTC trong giờ chính khóa. ...................... 19 3.1.1.2. Thực trạng hoạt động thể thao ngoại khóa.................................................. 19 3.1.1.3. Thực trạng cơ sở vật chất trong giảng dạy môn học GDTC...................... 20 3.1.2. Thực trạng sử dụng bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ bằng 1 tay trên cao.20 3.2. Lựa chọn và đánh giá hiệu quả bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương............................................................................................................................ 22 3.2.1. Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bằng một tay trên cao cho sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. ............................................. 22 3.2.1.1. Cơ sở lựa chọn bài tập. .................................................................................. 22 3.2.1.2. Phỏng vấn lựa chọn bài tập........................................................................... 23 3.2.1.4. Phỏng vấn lựa chọn test đánh giá bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao.............................................................................................. 30 3.2.2. Ứng dụng và đánh giá hiệu quả các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng 1 tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương............................................................................................................................ 32 3.2.2.2. Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm ............................................................. 36 3.2.2.3. Kết quả kiểm tra sau khi thực nghiệm. ......................................................... 37 3.2.2.4. So sánh kết quả các kết quả kiểm tra trước thực nghiệm và sau thực nghiệm của hai nhóm TN và ĐC bằng phương pháp tự đối chiếu.......................... 38 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................... 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC BẢNG - BIỂU - HÌNH VẼ Nội dung STT Bảng 3.1 Bảng 3.1. Thực trạng sử dụng bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ bằng một tay trên cao Trang 21 Bảng 3.2. Kết quả phỏng vấn xác định mức độ ưu tiên Bảng 3.2 các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT 23 Ninh Giang - Hải Dương (n=20) Hình 3.1 Hình 3.2 Hình 3.3 Hình 3.4 Hình 3.5 Bảng 3.3 Bài tập 6: Ném rổ bằng một tay trên cao tựa bảng cự ly gần 1m (quả) Bài tập 7: Ném rổ bằng một tay trên cao ở góc 90o cự ly gần 3m (quả) Bài tập 8: Hai người đứng đối diện nhau thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao (theo nhịp còi) Bài tập 9: Ném rổ bằng một tay trên cao ở góc 90o và 45o cự ly trung bình 4m (quả) Bài tập 10: Ném rổ bằng một tay trên cao tại điểm ném phạt (quả) Bảng 3.3. Phỏng vấn mức độ ưu tiên thời gian mỗi buổi (n=20) 26 27 28 28 29 30 Bảng 3.4: Kết quả phỏng vấn lựa chọn các test đánh giá hiệu quả bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ Bảng 3.4 bằng 1 tay trên cao cho nam học sinh khối 11 trường 31 THPT Ninh Giang - Hải Dương (n = 20) Bảng 3.5 Kế hoạch tổ chức thực nghiệm(8 tuần) 34 Bảng 3.6 Bảng 3.7 Bảng 3.8 Bảng 3.9 Kết quả test kiểm tra trước thực nghiệm của hai nhóm đối chứng và thực nghiệm(n=80) Kết quả kiểm tra thành tích sau thực nghiệm của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng Kết quả test kiểm tra trước và sau thực nghiệm của nhóm đối chứng Kết quả test kiểm tra trước và sau thực nghiệm của nhóm thực nghiệm 36 37 38 39 Kết quả bài tập kỹ thuật tại chỗ ném rổ bằng 1 tay trên Biểu đồ 3.1 cao ở vị trí ném phạt (quả) trước thực nghiệm và sau 40 thực nghiệm của 2 nhóm Biểu đồ 3.2 Kết quả bài tập kỹ thuật ném rổ ở 3 vị trí trước và sau thực nghiệm 40 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới trên tất cả các lĩnh vực kinh tế chính trị - xã hội - văn hóa - ngoại giao... Đặc biệt, Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của Tổ chức thương mại thế giới, đây là cơ hội để học hỏi tiếp cận nền khoa học hiện đại của nhân loại ở tất cả các lĩnh vực, trong đó có TDTT. Để thực hiện được mục tiêu đó thì yếu tố con người luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ "Muốn có xã hội chủ nghĩa thì phải có con người xã hội chủ nghĩa". Xuất phát từ tinh thần đó mà ngày nay trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập của đất nước, TDTT là bộ phận không thể thiếu của nền giáo dục Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, nền kinh tế - chính trị, văn hóa, xã hội của Việt Nam đang hội nhập và phát triển nhanh chóng cùng với các nước trong khu vực và thế giới. Song hành cùng với sự lớn mạnh của nền kinh tế, chính trị, xã hội, ngành TDTT cũng đang có những bước tiến vượt bậc. Thể thao Việt Nam đã chứng tỏ và khẳng định mình trên đấu trường khu vực và trên thế giới. Đứng trước xu thế đổi mới giáo dục, trường THPT Ninh Giang – Hải Dương đang ngày càng củng cố, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới của đổi mới giáo dục phổ thông. Mục tiêu đổi mới giáo dục là giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện, hài hoà đức, trí, thể, mỹ và phát huy tối đa tiềm năng của mỗi người. Do vậy hoạt động giảng dạy và giáo dục trong nhà trường ngoài các môn học văn hóa, thì hoạt động giáo dục thể chất cũng được nhà trường quan tâm. 2 Giáo dục thể chất trong nhà trường gồm 2 hình thức đó là giờ học chính khóa và giờ học ngoại khóa. Trong giờ học chính khóa học sinh được học các môn thể thao như: Điền kinh, đá cầu, cầu lông, bóng bàn, bóng rổ và một số môn thể thao khác. Trong các môn thể thao, bóng rổ là môn thể thao tuy còn mới mẻ với học sinh, nhưng nó đã được học sinh đón nhận rất sôi nổi. Do tính chất hưng phấn vốn có của mình, ngoài ra nó cũng là một môn thể thao có hình thức tổ chức tập luyện rất đa dạng và phong phú, điều kiện tập luyện lại tương đối đơn giản. Bóng rổ ra đời năm 1891 ở Mỹ. Do G.Naysmit, một giáo viên GDTC của trường Huấn luyện Springphild tại bang Massachuset, trong khi tìm cách làm cho các giờ học thể dục của mình thêm sinh động dựa trên các trò chơi với bóng. Ông đã sáng tạo ra môn Bóng rổ và cải tiến thành môn Bngs rổ hiện đại như ngày nay. Bóng rổ là một môn thể thao phong phú hấp dẫn và có sức lôi cuốn mạnh mẽ, nhất là đối với thanh thiếu niên lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đây là môn thể thao đối kháng trực tiếp và được phát triển rộng rãi ở hầu hết các quốc gia trên thế giới và là một nội dung thi đấu chính thức trong các Đại hội thể thao Olympic, Châu lục và Khu vực [5]. Ngày nay trước sự phát triển của kỹ thuật và chiến thuật, bóng rổ ngày càng phát triển, đã đưa trình độ thi đấu và kỹ thuật của vận động viên lên một tầm cao mới. Ngoài các kỹ thuật tiên tiến, các kỹ thuật cơ bản như ném rổ, dẫn bóng, chuyền bóng cũng được các vận động viên sử dụng rất đa dạng và linh hoạt trong thực tế tập luyện và thi đấu. Theo chương trình của nhà trường, ngoài kỹ thuật di chuyển và chuyền bắt bóng, học sinh được học hai kỹ thuật cơ bản là kỹ thuật dẫn bóng thực hiện hai bước ném rổ một tay trên cao và kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên cao. 3 Tại chỗ ném rổ một tay trên cao là kỹ thuật cơ bản và phổ biến, được sử dụng để ném rổ ở cự ly gần, xa, trung bình và khi ném phạt đền, là kỹ thuật cơ bản cho những người mới tập môn bóng rổ như những học sinh, sinh viên. Kỹ thuật này đòi hỏi người thực hiện sự phối hợp nhịp nhàng của chân, tay, thân người, nhưng tốc độ ném bóng cũng như thời điểm ném bóng không đúng cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kỹ thuật động tác. Chính vì vậy việc nghiên cứu các bài tập bổ trợ cho kỹ thuật ném rổ một tay trên vai là rất quan trọng và cần thiết. Thông qua quá trình lên lớp nội dung môn bóng rổ tại trường THPT Ninh Giang trong quá trình thực tập sư phạm chúng tôi thấy, đa số học sinh thực hiện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao còn chưa tốt nên hiệu quả ném bóng vào rổ còn chưa cao. Vì vậy chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang – Hải Dương”. *MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Tìm hiểu thực trạng các bài tập trong quá trình giảng dạy kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao, từ đó lựa chọn bài tập bổ trợ nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao cho học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. * GIẢ THIẾT KHOA HỌC Nếu lựa chọn bài tập có tác dụng nâng cao kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao thì hiệu quả tập luyện kỹ thuật ném rổ sẽ tốt hơn, từ đó nâng cao được thành tích tập luyện và thi đấu bóng rổ của học sinh nam khối 11 trường THPT Ninh Giang - Hải Dương. 4 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CƢ́U 1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nƣớc về công tác GDTC trƣờng học Giáo dục thể chất là một trong các mặt của giáo dục toàn diện và là phương tiện để hoàn thành mục tiêu xây dựng con người trong thời đại mới. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng công tác TDTT nói chung và GDTC trường học nói riêng. GDTC là nội dung bắt buộc trong các bậc học, ngành học, từ mầm non cho tới đại học. Chỉ thị 36/CT-TW ngày 24/03/1994 của Ban Bí thư TW Đảng giao trách nhiệm cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng cục TDTT thường xuyên phối hợp chỉ đạo công tác GDTC bắt buộc ở tất cả các trường học, để việc tập luyện TDTT trở thành nếp sống hàng ngày của hầu hết học sinh, sinh viên. Chỉ thị 36/CT - TW đã được Đại hội Đảng lần thứ IX xác định phương hướng và nhiệm vụ “Đẩy mạnh hoạt động TDTT, nâng cao thể trạng và tầm vóc của người Việt Nam. Phát triển phong trào TDTT quần chúng với mạng lưới cơ sở rộng khắp, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ VĐV thể thao thành tích cao, đưa Việt Nam lên trình độ chung trong khu vực Đông Nam Á và có vị trí cao trong nhiều bộ môn. Đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích nhân dân và các tổ chức tham gia thiết thực, có hiệu quả cao trong các hoạt động văn hóa thể thao” [1]. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII cũng khẳng định: “Công tác TDTT cần được coi trọng và nâng cao chất lượng GDTC trong các trường học. Tổ chức hướng dẫn và vận động nhân dân tham gia rèn luyện hàng ngày” [15]. Với mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ tương lai của đất nước phát triển toàn diện: Đức, trí, thể, mĩ, lao động. Tại Hội nghị TW IV khóa VIII về đổi mới 5 công tác Giáo dục - Đào tạo, trong Văn kiện có ghi: Con người trong thời đại mới là “Phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức,là động lực của sự nghiệp xây dựng xã hội mới, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội” đã khẳng định mục tiêu giáo dục nhằm giáo dục về nhân cách tăng cường thể lực cho học sinh, sinh viên. Ngày 07/08/1995 Thủ Tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị 113/TT nêu rõ yêu cầu đối với tổng cục TDTT: “Ngành TDTT phải xây dựng định hướng phát triển có tính chiến lược, trong đó quy định rõ các hình thức hoạt động mang tính phổ cập đối với mọi đối tượng lứa tuổi tạo thành phong trào tập luyện rộng rãi của quần chúng hướng đến mục tiêu khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [2]. GDTC trong nhà trường phổ thông nhằm từng bước nâng cao trình độ văn hóa thể thao cho học sinh góp phần vào sự nghiệp TDTT của đất nước và đặc biệt Nghị quyết TW II khoá VIII về công tác Giáo dục và Đào tạo đã khẳng định rõ GDTC trong trường học là rất quan trọng. Công tác TDTT phải góp phần tích cực thực hiện các nhiệm vụ kinh tế xã hội, Quốc phòng - An ninh và mở rộng quan hệ đối ngoại của đất nước, trước hết là góp phần nâng cao sức khỏe, rèn luyện ý chí, giáo dục đạo đức, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, nâng cao lòng tự hào dân tộc và đẩy lùi tệ nạn xã hội ở từng địa phương. 1.2. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi THPT 1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT Đây là lứa tuổi mộng mơ , khao khát sáng tạo , thích cái mới lạ , chuộng cái đẹp hình thức nên dễ bị cái đẹp bề ngoài làm lung lay ý chí, có mới nới cũ. Các em đang trong độ tuổi phát triển về tài năng , tiếp thu cái mới nhanh, rất thông minh sáng tạo nhưng cũng dễ sinh ra chủ quan, nông nổi, kiêu ngạo ít chịu học hỏi đến nơi đến chốn để nâng cao trình độ. Các em thích hướng đến tương lai, ít chú ý đến hiện tại và dễ quên quá khứ. Chính vì vậy, sự thành 6 công sẽ tạo cho các em sự kiêu kỳ và khi thất bại các em trở nên tự ti, rụt rè, sự đánh giá cao sẽ gây tác động không tốt trong luyện tập, do vậy quá trình huấn luyện cần kèm theo khen thưởng đúng mức. Từ đó các em tỏ ra không chán nản, có định hướng rõ ràng, khi đó hiệu quả bài tập sẽ được nâng lên. 1.2.2. Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT Ở lứa tuổi này các em đã phát triển mạnh mẽ về các cơ quan cũng như yếu tố thể lực để tiến tới sự hoàn thiện chức năng nên có những biểu hiện về sinh lý như sau: - Hệ xƣơng Vẫn phát triển cho tới 24 – 25 tuổi bộ xương mới hoàn thiện, các cơ tăng khối lượng và đạt 43 – 44% trọng lượng toàn thân. Sự cốt hóa bộ xương điều đó có ý nghĩa chấm dứt sự phát triển chiều dài. Quá trình đó xảy ra do các màng xương được phát triển dày lên bao bọc xung quanh sụn. - Hệ cơ Thành phần quan trọng của bộ máy vận động là cơ. Sự phát triển của cơ phụ thuộc rất nhiều vào sự phát triển của xương. Khối lượng của cơ cũng tăng dần theo độ tuổi. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này xảy ra không đều, (cơ chân phát triển nhanh hơn cơ tay). Riêng các bắp cơ lớn phát triển nhanh (cơ đùi, cơ cánh tay), các cơ co phát triển nhanh hơn cơ duỗi. Trên cơ sở nắm vững các đặc điểm phát triển của hệ xương, hệ cơ chúng ta cần phải lựa chọn, áp dụng và dựa vào các bài tập chuyên môn phù hợp với sự phát triển của chúng. Có như vậy mới đem lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và huấn luyện. Nếu không chú trọng những đặc điểm này không những kìm hãm sự phát triển mà còn ảnh hưởng đến cơ thể người tập. - Hệ tuần hoàn Phát triển hoàn thiện, nam khoảng 70 - 75 lần/phút, nữ 75 - 80 lần/phút. Sau vận động huyết áp và mạch đập tương đối nhanh cho nên phù hợp với 7 những bài tập chạy dai sức và những bài tập có khối lượng, cường độ tương đối lớn. - Hệ hô hấp Ở lứa tuổi này có sự thay đổi rõ nét về độ dài của chu kỳ hô hấp. Tỷ lệ thở ra hít vào thay đổi tần số hô hấp, dung tích sống và thông khí phổi tăng, khả năng hấp thụ oxy tối đa lớn. Tuy nhiên, các cơ hô hấp vẫn còn yếu nên sự co giãn của lồng ngực nhỏ, chủ yếu là co giãn cơ hoành. Trong tập luyện cần thở sâu và tập trung chú ý thở bằng ngực: Các bài tập bơi, chạy cự ly trung bình, chạy việt dã có tác dụng tốt đến sự phát triển của hệ hô hấp [10]. - Hệ thần kinh Được phát triển một cách hoàn thiện khả năng tư duy, phân tích tổng hợp và trừu tượng hóa được phát triển thuận lợi tạo điều kiện tốt cho việc hình thành phản xạ có điều kiện. Ngoài ra, do hoạt động mạnh của hệ thần kinh chiếm ưu thế. Giữa hưng phấn và ức chế không cân bằng đã có ảnh hưởng đến hoạt động có thể lực, cho nên phải sử dụng các bài tập sao cho phù hợp. 1.3. Khái niệm kỹ thuật thể thao, kỹ thuật bóng rổ * Kỹ thuật thể thao Trong bất kỳ môn thể thao nào muốn đạt được hiệu quả và thành tích tốt nhất thì người chơi phải có kỹ thuật thực hiện động tác hợp lý và phù hợp với đặc điểm cá nhân của từng người. Kỹ thuật bài tập là cách thức sắp xếp, tổ chức và thực hiện hệ thống các động tác để giải quyết nhiệm vụ vận động, hoặc nói ngắn gọn, đó là cách thức để giải quyết nhiệm vụ vận động một cách hợp lý và hiệu quả. Kỹ thuật thể thao luôn được đổi mới và hoàn thiện. Sự tìm tòi, khám phá khoa học về các quy luật vận động của cơ thể sự tiến bộ về trình độ thể 8 lực của vận động viên, sự hoàn thiện về phương pháp giảng dạy, huấn luyện, sự đổi mới các thiết bị dụng cụ, sân bãi thể thao là những nhân tố chủ yếu thúc đẩy sự ra đời các kỹ thuật thể thao mới trong hầu hết các môn thể thao. Kỹ thuật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong cấu trúc thành tích hầu hết các môn thể thao. Đối với các môn thể thao sức bền, kỹ thuật đảm bảo cho việc thực hiện các bài tập thi đấu thu được một hiệu quả cao và tiết kiệm năng lượng. Đối với các môn thể thao mang tính chất sức mạnh tối đa và sức mạnh nhanh, kỹ thuật là cơ sở để vận động viên có thể phát huy sức mạnh một cách nhanh nhất và hiệu quả lớn nhất. Đối với các môn thể thao kỹ thuật phức tạp thì kỹ thuật là yếu tố quyết định trực tiếp tới thành tích thi đấu. Từ những ý nghĩa trên, huấn luyện kỹ thuật có thể được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của huấn luyện thể thao. Có nhiều phương pháp huấn luyện kỹ thuật khác nhau do mỗi môn thể thao có một đặc thù riêng về cấu trúc kỹ thuật động tác. Để đạt được thành tích tốt nhất trong Bóng rổ phải có kỹ thuật thực hiện động tác hợp lý và hiệu quả nhất. Kỹ thuật phải phù hợp với đặc điểm cá nhân cũng như cấu tạo giải phẫu của từng vận động viên. Một trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật là phải biết vận dụng những động tác nhằm đơn giản hóa kỹ thuật, thực hiện bằng cách phân chia nhỏ và sử dụng các bài tập bổ trợ kỹ thuật. Học sinh phải hiểu rõ từng động tác, định hình được cách thực hiện động tác, phải tích cực suy luận để hiểu rõ vì sao kỹ thuật mình áp dụng là thực sự hợp lý. Cần nâng cao tính tích cực của học sinh. 9 Trong khi trình độ thành tích thể thao đang ở mức cao, nếu không nghiên cứu sâu để ngày càng hoàn thiện kỹ thuật thì không thể đạt được thành tích cao, nhất là những môn có kỹ thuật phức tạp, việc hoàn thiện kỹ thuật phải được tiến hành trong suốt quá trình huấn luyện. HLV không được bỏ qua việc giảng dạy các thành phần riêng lẻ khắc phục các sai lầm trong kỹ thuật. Vốn dự trữ kỹ năng vận động được tạo nên thông qua áp dụng các bài tập huấn luyện chung và huấn luyện chuyên môn khác nhau. Điều quan trọng là phải tính đến mối quan hệ hữu cơ giữa các việc phát triển các tố chất thể lực với việc tiếp tục hoàn thiện kỹ thuật. Kỹ thuật hoàn thiện đó là tập hợp các cách thức thực hiện động tác thể thao có hiệu quả nhằm mục đích đạt được thành tích tốt nhất trong quá trình giảng dạy. Mức độ nắm vững kỹ thuật được thay đổi từ kỹ thuật sơ đẳng của người mới tập đến kỹ thuật hoàn thiện được hình thành trên cơ sở các quy luật sinh cơ và sinh hóa sẽ cho phép VĐV thực hiện và hoàn thiện các động tác. Từ đó các hoạt động tiết kiệm hơn và có hiệu quả hơn [9]. Trong các môn thể thao phức tạp về kỹ thuật thì việc hình thành kỹ thuật là nhiệm vụ hàng đầu. Và do đó, thời gian dành cho kỹ thuật ở các buổi tập sẽ nhiều hơn để nắm vững được các động tác và các yếu tố kỹ thuật. * Kỹ thuật bóng rổ Kỹ thuật Bóng rổ là tổ hợp các động tác giúp cho vận động viên giải quyết hiệu quả nhất các nhiệm vụ khi tập luyện và thi đấu. Trong quá trình phát triển ở mỗi giai đoạn phát triển của Bóng rổ có sự khác nhau về số lượng các động tác, các phương pháp thực hiện động tác cũng thay đổi và hoàn thiện. Thường thì phương pháp thực hiện động tác được xác định bởi 3 yếu tố chủ yếu: Cấu trúc động hình học, cấu trúc động học và cấu trúc 10 nhịp điệu. Những thay đổi này xảy ra trước hết là do sự khác nhau trong quá trình tấn công và phòng thủ [5]. 1.4. Vai trò tác dụng của các bài tập trong giảng dạy nâng cao trình độ tập luyện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao. Kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên cao là kỹ thuật tương đối phổ biến, được sử dụng để ném rổ ở cự ly xa, trung bình, gần và khi ném phạt. Là động tác tương đối khó đòi hỏi độ chính xác cao. Đồng thời phụ thuộc vào việc nắm bắt chính xác yếu lĩnh động tác và thực hiện kỹ thuật với độ chuẩn xác cao. Do vậy chúng ta có thể lựa chọn sử dụng các bài tập tác động một cách có hiệu quả và hợp lý vào các thành phần chi phối trình độ tập luyện của người được tiếp thu kỹ thuật và thể lực. Từ đó có tác động bổ trợ nâng cao hiệu quả kỹ thuật tại chỗ ném rổ một tay trên cao. Song song với việc sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn người ta cũng chú trọng đưa vào quá trình giảng dạy, huấn luyện các bài tập để tăng cường một số tố chất thể lực chuyên môn cần thiết. Có thể nói bài tập bổ trợ vừa là biện pháp để nắm vững kỹ thuật, vừa là khâu quan trọng để hoàn thiện và nâng cao kỹ thuật. Đồng thời cũng là khâu quan trọng để thúc đẩy nhanh quá trình hình thành kỹ năng kỹ xảo vận động. 1.5. Khuynh hƣớng phát triển bóng rổ thế giới. Quan sát các giải đấu quốc tế những năm gần đây, cho ta khả năng dự báo về các khía cạnh phát triển chất lượng và số lượng của môn thể thao Bóng rổ. - Phân tích, quan sát các giải thi đấu quốc tế những năm gần đây, cho ta khả năng với mức độ đáng tin cậy để dự báo về các khía cạnh phát triển chất lượng và số ượng của môn thể thao này. - Thường xuyên tăng số lượng các đội trình độ cao và dĩ nhiên các đội đó sẽ giành vị trí cao trong các đại hội Olimpic, Vô địch thế giới và Châu âu; 11 các chỉ số về kỹ - chiến thuật, tính tích cực, tính hiệu quả, tính vững chắc trong các hành động tấn công và phòng thủ của các đội nói trên đều xích lại gần nhau, sự ganh đua giữa các đội đó tăng lên gay gắt. - Sự tiến bộ không ngừng về trình độ kỹ - chiến thuật cả các VĐV trong những đội mạnh nhất thế giới, được thể hiện ở sự ổn định trong các trận đấu quan trọng luôn thể hiện tính tích cực trong tấn công cũng như trong phòng thủ, ở sự kết hợp hài hòa giữa tấn công và phòng thủ, sự tăng cường thể lực, trình độ điêu luyện, độ chính xác, tính ổn định. - Mức độ phát triển nhanh trình độ cá nhân trong tấn công được phản ánh ở quá trình thực hiện động tác kỹ thuật và động tác giả một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, liên tục, ở tốc độ và sức nhanh trong di động, sự mở rộng phạm vi biến đổi và điều khiển các kỹ năng vận động, ở sự đa dạng của kỹ thuật dẫn qua người, chuyền bóng nhanh qua hàng phòng thủ chặt, ném bóng chính xác từ cự li xa vào rổ và chuyền bóng mạnh để đột phá. - Đội phòng thủ kèm người chặt, tích cực tranh bóng và chiếm vị trí trên từng điểm của sân, giành quyền chủ động trận đấu, không cho đối phương tự do nhận và khống chế bóng và thi đấu theo sự chuẩn bị phối hợp được tính từ trước. - Hoàn thiện hơn nữa khả năng đua tranh sức mạnh tốc độ của hậu vệ với tiền đạo, làm phong phú các kỹ thuật động tác yểm hộ, kết hợp phòng thủ khu vực và kèm chặt tiền đạo ở sân đối phương và ở rổ của đội mình; - Nâng cao tính linh hoạt, năng động của tất cả 5 vận động viên bóng rổ trên cơ sở rút ngắn quá trình chuẩn bị, sử dụng hợp lý các hành động phối hợp cực nhanh của tiền đạo khi chơi với tốc độ lớn. - Kết hợp một cách thông minh lối chơi phối hợp đã được chuẩn bị kỹ bằng cách chơi toàn sân và hướng toàn đội vào phản công nhanh (đặc biệt là sau khi đối phương ném rổ thành công).