Tài liệu Lối thoát nào cho các doanh nghiệp việt nam hội nhập và trường quốc tế phần 1

Lêi më ®Çu Lối thoát nào cho các doanh nghiệp Việt Nam hội nhập vào trường quốc tế Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ Quèc tÕ lµ mét ®iÒu tÊt yÕu ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cña ViÖt Nam. Mµ khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc víi vai trß lµ ®Çu tµu. VËy c¸c doanh nghiÖp ®ã víi c«ng nghÖ vµ sù qu¶n lý cßn l¹c hËu ®· lµm g× ®Ó héi nhËp ®©y? Mét lèi tho¸t rÊt cã hiÖu qu¶ lµ c¸c doanh nghiÖp ®ã ph¶i liªn minh, liªn kÕt hoÆc gãp vèn thµnh mét c«ng ty lín ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh vµ giµnh ­u thÕ víi c¸c c«ng ty kh¸c. Cã mét lo¹i c«ng ty cã thÓ ®ñ søc lµm ®iÒu ®ã, ®ã chÝnh lµ c«ng ty cæ phÇn ho¸. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· h×nh thµnh khung ph¸p lý vµ nh÷ng ­u ®·i g× ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghÞªp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ ch­a? VÒ phÝa doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ theo luËt doanh nghiÖp, nghÞ ®Þnh ch­a? C¸c doanh nghiÖp ®ã sau khi cæ phÇn ho¸ ®· lµm ¨n ra sao? §ã lµ vÊn ®Ò mµ em muèn ®Ò cËp tíi trong bµi tiÓu luËn nµy mµ tiªu biÓu lµ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cña c«ng ty GiÊy H¶i Phßng Hapaco (HP_Paper Toinstock Company) Nh­ng víi kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ em mong thÇy c« gi¸o gãp ý thªm Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn I §«i nÐt vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN 1. Mét sè kh¸i niÖm - C«ng ty cæ phÇn (CTCP) lµ mét doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së gãp vèn cæ phÇn cña c¸c cæ ®«ng. Cæ ®«ng ®­îc tham gia qu¶n lý doanh nghiÖp theo phÇn vèn gãp vµo doanh nghiÖp ®­îc h­ëng lîi nhuËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nã vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi vèn ®· gãp, ®­îc quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp. Sè l­îng cæ ®«ng tèi thiÓu lµ 3 vµ kh«ng h¹n chÕ tèi ®a. - Cæ phÇn: lµ vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau. - Cæ ®«ng: lµ nh÷ng c¸ nh©n hoÆc tæ chøc, ph¸p nh©n së h÷u cæ phÇn cña CTCP - Cæ phiÕu: lµ chøng tõ ghi nhËn quyÒn së h÷u vÒ tµi s¶n cña cæ ®«ng ®èi víi cæ phÇn. MÖnh gi¸ mét cæ phiÕu cã thÓ b»ng mét hoÆc nhiÒu cæ phÇn. - Cæ tøc: lµ mét phÇn lîi nhuËn sau thuÕ cña CTCP chia cho c¸c cæ ®«ng. 2. C¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸ ë c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc (DNNN) tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ sÏ theo c¸c h×nh thøc sau: - Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ thuéc vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp ph¸t hµnh cæ phiÕu thu hót thªm vèn. - B¸n mét phÇn gi¸ trÞ thuéc vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp. - T¸ch mét bé phËn cña doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cæ phÇn ho¸. - B¸n toµn bé gi¸ trÞ hiÖn cã thuéc vèn nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp. 3. Thñ tôc chuyÓn ®æi DNNN ®­îc cæ phÇn ho¸ thµnh CTCP Sau khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸,DN sÏ ho¹t ®éng theo chÕ ®é c«ng ty cæ phÇn trong luËt doanh nghiÖp cã hiÖu lùc tõ 1/1/2000. DN ®¨ng ký kinh doanh t¹i c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cÊp tØnh hå s¬ ®¨ng ký nh÷ng giÊy tê sau: - QuyÕt ®Þnh chuyÓn DN thµnh CTCP cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. - §iÒu lÖ c«ng ty ®· ®­îc ®¹i héi cæ ®«ng th«ng qua - Biªn b¶n bÇu héi ®ång qu¶n trÞ vµ cö gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. - GiÊy ®¨ng ký kinh doanh cña DNNN tr­íc khi cæ phÇn ho¸. PhÇn II Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN ë ViÖt Nam 1. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh cæ phÇn ho¸ DNNN 1.1. T×nh h×nh cæ phÇn ho¸ DNNN Tõ n¨m 1992 ®Õn nay, c¶ n­íc ®· cã trªn 1000 DNNN ®­îc chuyÓn ®æi së h÷u trong ®ã cæ phÇn ho¸ trªn 850 doanh nghiÖp, sè cßn l¹i lµ chuyÓn giao, b¸n vµ kho¸n kinh doanh. Ch­¬ng tr×nh s¾p xÕp, ®æi míi 0DNNN mµ träng t©m lµ cæ phÇn ®­îc triÓn khai thÝ ®iÓm tõ 1992. Môc ®Ých cña ch­¬ng tr×nh nµy lµ t¹o ra lo¹i h×nh DN cã nhiÒu chñ së h÷u, trong ®ã cã chñ së h÷u lµ ng­êi lao ®éng, ®Ó qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn t¹o c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng cho doanh nghiÖp ®ång thêi gióp DN cã thÓ huy ®éng vèn trong nh©n d©n ®Ó ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh, thóc ®Èy ph¸t triÓn DN . Song do ch­a cã ®Çy ®ñ c¸c v¨n b¶n, quy ph¹m ph¸p luËt vµ c¸c h­íng dÉn cô thÓ nªn tõ n¨m 1992 ®Õn 1997, c¶ n­íc míi chØ cã 38 DNNN ®­îc cæ phÇn ho¸. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN thùc sù cã b­íc chuyÓn biÕn m¹nh mÏ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng kÓ tõ khi chÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 44/1989/N§ - CP ngµy 29/6 n¨m 1998 cña ChØnh phñ qui ®Þnh, vÒ viÖc chuyÓn DNNN thµnh CTCP vµo th¸ng 6/1998, trong ®ã nªu râ c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi DN vµ ng­êi lao ®éng t¹i c¸c DNCPH .NghÞ ®Þnh nµy ®· trë thµnh ®ßn b¶y ®­a lé tr×nh cæ phÇn ho¸ ®i nhanh h¬n. 1.2. Mét sè kÕt qu¶ sau khi cæ phÇn ho¸ ViÖc chuyÓn ®æi DNNN thµnh CTCP kh«ng chØ gióp nhµ n­íc b¶o tån nguån vèn vµ cßn t¨ng ®¸ng kÓ tØ suÊt lîi nhuËn trªn ®ång vèn. C¸c DN ho¹t ®éng n¨ng ®éng nh¹y bÐn vµ chñ ®éng h¬n trong kinh doanh. Trong mét cuéc ®iÒu tra 300 DN ®· cæ phÇn ho¸ trªn mét n¨m th× DN t¨ng 1,53 lÇn, lîi nhuËn t¨ng 2,03 lÇn nép ng©n s¸ch t¨ng 1,18 lÇn thu nhËp ng­êi lao ®éng t¨ng 22%. 2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ khã kh¨n khi cæ phÇn ho¸