Tài liệu Lịch sử thế giới ôn thi đại học

Page 1 LÞch sö thÕ giíi Ch­¬ng I. Bµi 1: Liªn x« tõ 1945-1951. I.Thêi kú kh«i phôc kinh tÕ vµ xd c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña CNXH(1945-nöa ®Çu nh÷ng n¨m 1970). 1.Hoµn c¶nh Liªn x« sau chiÕn tranh TG2. Trong cuéc chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt, nh©n d©n Liªn x« ®· g¸nh chÞu nh÷ng hy sinh vµ tæn thÊt hÕt søc to lín: h¬n 20tr ng­êi chÕt, 1710 tp vµ h¬n 7000 lµng m¹c bÞ ph¸ huû, 32000 xÝ nghiÖp bÞ tµn ph¸, thiÖt h¹i t­¬ng ®­¬ng 400 tû róp. Sau chiÕn tranh c¸c n­íc ph­¬ng T©y do Mü cÇm ®Çu tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ, c« lËp chÝnh trÞ, g©y cuéc “chiÕn tranh l¹nh” vµ ra søc ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ ph¸t ®éng mét cuéc chiÕn tranh tæng lùc nh»m tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN Trong bèi c¶nh Êy Liªn X« ph¶i tù lùc, tù c­êng ®Ó kh«i phôc kinh tÕ, cñng cè quèc phßng, gióp ®ì phong trµo CM thÕ giíi vµ c¸c n­íc XHXN anh em. Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n, Liªn X« vÉn cã nhiÒu ®k thuËn lîi, ®ã lµ sù tµi t×nh, l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng B«nsªvÝch ®Æc biÖt lµ tinh thÇn lao ®éng cÇn cï s¸ng t¹o cña nh©n d©n, Liªn X« ®· v­ît lªn trªn khã kh¨n ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong c«ng cuéc xd kinh tÕ vµ xd c¬ së vËt chÊt cña CNXH. *Kinh tÕ: -Hoµn thµnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn 1 vÒ kh«i phôc kinh tÕ trong vßng 4 n¨m 3 th¸ng. -§Õn 1950 tæng s¶n l­îng CN t¨ng 72% so víi tr­íc chiÕn tranh, liªn tiÕp thùc hiÖn nhiÒu kÕ ho¹chdµi h¹n nh»m xd c¬ së vËt chÊt cña CNXH vµ ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín. +1972: s¶n l­îng CN t¨ng 321 lÇn so víi n¨m 1922(n¨m .i vnLiªn X« b¾t ®Çu xd CNXH), thu nhËp quèc d©n t¨ng 112 lÇn(chØ cÇn 4 ngµy s¶n xuÊt lµ ®¹t s¶n th l­îng c¶ n¨m 1913). n +Trong nh÷ng thËp kû 50, 60 vµ nöa ®Çu 70 th× Liªn o X« lµ c­êng quèc CN ®øng thø 2 thÕ giíi sau u e MÜ. S¶n l­îng CN chiÕm 20% tæng s¶n l­îng i trªn toµn thÕ giíi. Tõ n¨m 1951-1975 CN t¨ng l i a tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m 9,6% vµ cã métt sè ngµnh cao nhÊt thÕ giíi. Cô thÓ lµ: dÇu má, than, / ®Çu trong mét sè ngµnh CN míi(vò trô, ®iÖn tö..) / : quÆng s¾t, xi m¨ng. Ngoµi ra Liªn X« cßn dÉn ttp ngò cèc cao ch­a tõng cã ®¹t 186 triÖu tÊn, n¨ng suÊt -VÒ N«ng nghiÖp: ®Õn n¨m 1970 s¶nhl­îng trung b×nh cña ngò cèc t¨ng 15,6 t¹/ha. *KH-KT: -1949 Liªn X« chÕ t¹o thµnh c«ng bom nguyªn tö, ph¸ vì thÕ ®éc quyÒn vÒ bom nguyªn tö cña MÜ,®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ kh-kt. -1957 Liªn X« ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o, ®Õn 1961 phãng tµu vò trô ®­a Gagarin bay vßng quanh Tr¸i §Êt më ®Çu kû nguyªn chinh phôc vò trô cña loµi ng­êi. -Tr×nh ®é häc vÊn cao nhÊt thÕ giíi: 3/4 d©n sè cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trung häc_ ®©y lµ c¬ së ®Ó Liªn X« ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu so víi thÕ giíi, c«ng nh©n chiÕm h¬n1/2 sè ng­êi lao ®éng trong n­íc. §Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70 Liªn X« ®¹t ®­îc thÕ c©n b»ng chiÕn l­îc vÒ søc m¹nh qu©n sù nãi chung vµ søc m¹nh lùc l­îng h¹t nh©n nãi riªng ®èi víi n­íc MÜ vµ c¸c n­íc ph­¬ng T©y, lµm ®¶o lén chiÕn l­îc cña MÜ vµ c¸c n­íc ®ång minh cña MÜ. 2.ý nghÜa. Thµnh tùu cña Liªn X« trong c«ng cuéc xd CNXH cùc kú vÜ ®¹i, thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña CNXH. Nã gãp phÇn b¶o vÖ v÷ng ch¾c tæ quèc XHCN ë Liªn X«, gãp phÇn quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña Liªn X« trong c«ng cuéc ®Êu tranh chèng CNPX vµ c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng kh¸c . 1 N©ng cao vÞ trÝ cña Liªn X« trªn tr­êng quèc tÕ, lµm ®¶o lén toµn bé chiÕn l­îc cña MÜ vµ ®ång minh cña MÜ. T¹o ®iÒu kiÖn vµ gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña phong trµo céng s¶n quèc tÕ vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc. Gãp phÇn quan träng vµo viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi sau chiÕn tranh thÕ giíi 2. II.T×nh h×nh chÝnh trÞ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Liªn X« (tõ 1945-nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70) 1.T×nh h×nh chÝnh trÞ. Sau chiÕn tranh, trong vßng 30 n¨m ®Çu, t×nh h×nh chÝnh trÞ Liªn X« æn ®Þnh, néi bé §¶ng vµ gi÷a c¸c d©n téc toµn liªn bang ®oµn kÕt, thèng nhÊt. Bªn c¹nh nh÷ng c«ng lao trong viÖc thóc ®Èy c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vµ xd c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña CNXH ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín, c¸c nhµ l·nh ®¹o x« viÕt vÉn tiÕp tôc m¾c nh÷ng thiÕu sãt, sai lÇm vèn ®· tån t¹i trong ®­êng lèi xd CNXH ë Liªn X«. -Chñ quan, nãng véi, ®èt ch¸y giai ®o¹n(®Þnh kÕ ho¹ch xd CNCS trong vßng 15-20 n¨m). -Thùc hiÖn chÕ ®é nhµ n­íc bao cÊp vÒ kinh tÕ vµ phñ nhËn nh÷ng qui luËt kh¸ch quan vÒ kinh tÕ. -ThiÕu d©n chñ, vi ph¹m ph¸p chÕ XHCN, thiÕu c«ng b»ng XH, ch­a nh©n ®¹o... MÆc dï thiÕu sãt,sai lÇm song ®­îc sù tin t­ëng ñng hé cña nh©n d©n nªn c«ng cuéc xd CNXH thêi kú nµy vÉn ph¸t triÓn, møc sèng cña nh©n d©n n©ng cao. Toµn liªn bang vÉn ®oµn kÕt, thèng nhÊt. 2.ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. Liªn X« theo quan ®iÓm tinh thÇn “quèc tÕ v« s¶n” cña Lªnin ®èi ngo¹i hoµ b×nh, tÝch cùc ñng hé CMTG vµ Liªn X« ®· gióp ®ì tÝch cùc vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cho c¸c n­íc XHCN anh em ®Ó t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c n­íc lµm CM XHCN vµ xd CNXH. Liªn X« lu«n ñng hé sù nghiÖp ®Êu tranh v× ®éc lËp, d©n chñ vµ tiÕn bé XH cña c¸c n­íc. Lµ n­íc XHCN ®Çu tiªn ®i ®Çu trong ®Êu tranh kh«ng mÖt mái cho hoµ b×nh an ninh thÕ giíi, kiªn quyÕt chèng l¹i c¸c chÝnh s¸ch g©y chiÕn tranh x©m l­îc cu¶ bän §Õ Quèc vµ c¸c thÕ lùc ph¶n n ®éng Quèc TÕ v . i quèc” (1945- tæ chøc quèc tÕ lín nh©t Víi t­ c¸ch lµ mét trong nh÷ng n­íc s¸ng lËp ra “liªnthhîp hµnh tinh). Liªn X« ®· ®Ò ra nhiÒu s¸ng kiÕn quan träng, on ®Ò nghÞ Gi¬-ne-v¬ bµn vÒ vÊn ®Ò b¸n ®¶o u TriÒu Tiªn vµ §«ng D­¬ng(1945) Liªn X« ®· ®Ò ie ra, thñ tiªu hoµn toµn CNTD vµ trao tr¶ ®éc lËp l i cho c¸c quèc gia thuéc ®Þa (1960), tuyªn bètavÒ cÊm sö dông vò khÝ h¹t nh©n(1961), vµ thñ tiªu tÊt c¶ c¸c chÕ ®é ph©n biÖt chñng téc(1963). :// 3.VÞ trÝ quèc tÕ cña Liªn X«. ttp h Sau chiÕn tranh thÕ giíi 2 Liªn X« lu«n lµ n­íc XHCN lín m¹nh nhÊt vÒ qu©n sù, kinh tÕ, ®èi träng víi MÜ, ®i ®Çu trong b¶o vÖ hoµ b×nh, an ninh thÕ giíi, lµ chç dùa, lµ thµnh tr× cña CMTG nh÷ng n¨m 1970. Ngµy nay liªn bang Nga còng xøng ®¸ng lµ chç dùa v÷ng ch¾c cho lùc l­îng hoµ b×nh d©n chñ vµ tiÕn bé cho CMTG. III.T×nh h×nh x©y dùng CNXH cña Liªn X« tõ nöa sau nh÷ng n¨m 70-1991. (§©y lµ thêi kú Liªn X« r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ, khñng ho¶ng vµ dÉn tíi sôp ®æ) 1.Bèi c¶nh dÉn tíi t×nh tr¹ng tr× trÖ, khñng ho¶ng ë Liªn X«. 1973 cuéc khñng ho¶ng dÇu má nghiªm träng ch­a tõng cã bïng næ råi nhiÒu cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ chÝnh trÞ, tµi chÝnh, tiÒn tÖ tiÕp diÔn sau ®ã më ®Çu cuéc khñng ho¶ng chung cña toµn thÕ giíi, ®Æt cho nh©n lo¹i nh÷ng vÊn ®Ò bøc thiÕt ph¶i gi¶i quyÕt: bïng næ d©n sè, c¹n kiÖt tµi nguyªn thiªn nhiªn, yªu cÇu ®æi míi tr­íc sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña CM KH-KT vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ cao vÒ mäi mÆt ®Æc biÖt lµ vÒ kinh tÕ. Lóc nµy c¸c n­íc TB ph¸t triÓn ®· sím nh¹y bÐn c¶i tæ l¹i c¬ cÊu kinh tÕ, t×m c¸ch thÝch nghi vÒ chÝnh trÞ, XH tr­íc nh÷ng ®ßi hái cña quÇn chóng, do ®ã hä ®· v­ît qua cuéc khñng ho¶ng, ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 80 ph¸t triÓn m¹nh vµ ®êi sèng nh©n d©n ®­îc n©ng cao. Trong khi ®ã nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o x« viÕt chñ quan b¶o thñ cho r»ng quan hÖ s¶n xuÊt XHCN kh«ng chÞu sù t¸c ®éng cña khñng ho¶ng chung toµn TG nªn kh«ng söa ch÷a, thay ®æi g× nªn m« h×nh CNXH vÉn nhiÒu 2 sai lÇm, thiÕu sãt trë nªn kh«ng phï hîp trë thµnh ch­íng ng¹i lµm cho Liªn X« tr× trÖ vÒ mäi mÆt ®Æc biÖt lµ vÒ kinh tÕ. BiÓu hiÖn: trong CN: KT chÊt l­îng thÊp so víi ph­¬ng t©y ph¶i nhËp l­¬ng thùc, thùc phÈm, hµng tiªu dïng. Nöa sau nh÷ng n¨m 80 kinh tÕ cµng khã kh¨n, c«ng-n«ng nghiÖp bÞ ®×nh trÖ, l­îng l­¬ng thùc thùc phÈm thiÕu thèn, ®êi sèng nh©n d©n thÊp kÐm, nhiÒu tÖ n¹n XH x¶y ra. 2.C«ng cuéc c¶i tæ cña Gooc-ba-chèp N¨m 1985, Gooc-ba-chèp n¾m quyÒn l·nh ®¹o §¶ng vµ nhµ n­íc, «ng ®· thùc hiÖn c«ng cuéc c¶i tæ ®Êt n­íc. Víi môc ®Ých: ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng vµ xd CNXH d©n chñ nh©n d©n. BiÖn ph¸p thùc hiÖn: *ChÝnh trÞ Thùc hiÖn chÕ ®é tæng thèng n¾m mäi quyÒn lùc. Thùc hiÖn chÕ ®é ®a nguyªn vÒ chÝnh trÞ xo¸ bá vai trß l·nh ®¹o cña mét §¶ng ®ã lµ §¶ng Céng S¶n. Thùc hiÖn khÈu hiÖu d©n chñ c«ng khai. C¶i tæ chñ yÕu vÒ chÝnh trÞ mét c¸ch tuú tiÖn sai lÇm vÒ nguyªn t¾c dÉn tíi t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ, t¹o c¬ héi cho thÕ lùc ph¶n ®éng ngãc ®Çu chèng ph¸, XH l©m vµo t×nh tr¹ng rèi ren kh«ng æn ®Þnh. *Kinh tª: ChÝnh phñ ®­a ra nhiÒu ph­¬ng ¸n nh»m chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ sang c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ng kÕ ho¹ch chØ lµ mÞ d©n, lêi høa kh«ng ®i ®«i víi viÖc lµm. V× vËy mµ kÕt qu¶ ch­a thøc hiÖn ®­îc g× trong khi ®ã quan hÖ cò bÞ ph¸ vì, quan hÖ s¶n xuÊt míi ch­a h×nh thµnh. Phñ nhËn qu¸ khø lÞch sö(th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng10, vµ vai trß cña Lªnin) lµm cho quÇn chóng mÊt ph­¬ng h­íng dÉn ®Õn hçn lo¹n vÒ t­ t­ëng. n *§èi ngo¹i v . Trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ mèi quan hÖ quèc tÕ, Liªn hi X« ®i hÕt tõ nh­îng bé nµy sang nh­îng t bé kh¸c ®èi víi MÜ vµ c¸c n­íc ph­¬ng t©y. Liªn X« onxo¸ bá hoÆc thùc hiªn nh÷ng cam kÕt víi c¸c u n­íc ®ång minh vµ b¹n bÌ cña Liªn X«. ie l i *NhËn xÐt: a t / / C¶i tæ lµ ®iÒu tÊt yÕu song c¶i tæ nh­ thÕ:nµo míi lµ ®iÒu quan träng. C«ng cuéc c¶i tæ cña Goocba-chèp ®· m¾c ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm ttp träng vµ dÉn tíi hËu qu¶ nÆng nÒ: h Kinh tÕ suy sôp kÐo theo khã kh¨n vÒ chÝnh trÞ vµ nh÷ng tÖ n¹n XH kh¸c. Sù xung ®ét gi÷a c¸c d©n téc vµ s¾c téc(t«n gi¸o) ®· dÉn ®Õn hiÖn t­îng ly khai cña mét sè n­íc céng hoµ ra khái liªn bang. Néi bé §¶ng céng s¶n bÞ chia thµnh nhiÒu phe ph¸i, sù ngãc ®Çu cña c¸c thÕ lùc chèng CNXH cïng víi sù chèng ph¸ cña nã. Ngµy 19-8-1991 mét sè nhµ l·nh ®¹o §¶ng vµ nhµ n­íc Liªn X« ®· tiÕn hµnh ®¶o chÝnh ®Ó lËt ®æ Gooc-ba-chèp nh­ng cuéc ®¶o chÝnh kh«ng thµnh dÉn tíi §¶ng Céng s¶n bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng, chÝnh phñ x« viÕt bÞ gi¶i thÓ, 11 n­íc céng hoµ tuyªn bè ®éc lËp vµ thµnh lËp céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp(21-12-1991) lµn sãng chèng céng s¶n vµ CNXH d©ng lªn ë kh¾p n¬i. 25-12-1991 l¸ cê ®á bóa liÒm trªn nãc ®iÖn Kremly ®· bÞ h¹ xuèng tõ ®©y XHCN cña Liªn X« bÞ sôp ®æ vµ liªn bang x« viÕt hoµn toµn tan r·. 3.Nguyªn nh©n sôp ®æ CNXH ë Liªn X«. Liªn X« ®· xd lªn mét sè m« h×nh vÒ CNXH ch­a ®óng ®¾n, ch­a phï hîp (kh«ng phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan) trªn nhiÒu mÆt ph¸t triÓn kinh tÕ XH, ch­a d©n chñ, ch­a c«ng b»ng vµ ch­a nh©n ®¹o. 3 Liªn X« chËm söa ®æi tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÕ giíi, khi söa ®æi l¹i m¾c ph¶i sai lÇm, thiÕu sãt(cuéc khñng ho¶ng b¾t ®Çu tõ kinh tÕ nh­ng gi¶i quyÕt khñng ho¶ng th× Gooc-bachèp l¹i ®i tõ chÝnh trÞ). Sù sai lÇm tha ho¸ vÒ phÈm chÊt chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña mét sè nhµ l·nh ®¹o cña §¶ng vµ nhµ n­íc. Ho¹t ®éng chèng ph¸ CNXH ë trong vµ ngoµi n­íc (khi c¶i tæ Ðp Liªn X« ®i tõ nh­îng bé nµy ®Õn nh­îng bé kh¸c). TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n trªn dÉn ®Õn sù sôp ®æ CNXH ë Liªn X«. ?!C©u hái liªn hÖ? 1.Em cã suy nghÜ g× vÒ sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ §«ng ¢u. Sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ §«ng ©u ®ã lµ mét sù thËt lÞch sö. §©y lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ, ®au ®ín vµ mét h­íng lïi cña CNXH trªn ph¹m vi toµn TG, g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ vµ ¶nh h­ëng xÊu ®Õn tÝnh ­u viÖt vµ b¶n chÊt cña CNXH, lµm gi¶m sót lßng tin cña nh©n d©n víi CNXH. §©y chØ lµ sù thÊt b¹i t¹m thêi hoÆc sôp ®æ cña mét m« h×nh vÒ CNXH chø kh«ng ph¶i lµ sù sôp ®æ lý t­ëng CNXH vµ cµng kh«ng ph¶i lµ sù sôp ®æ cña CNXH khoa häc. Bëi v× trong lÞch sö XH loµi ng­êi viÖc x¸c lËp mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn ch­a bao giê diÔn ra nhanh chãng dÔ dµng theo mét con ®­êng th¼ng t¾p mµ lu«n gÆp nh÷ng khã kh¨n, tr¾c trë (VD: CM ph¸p 1789 ph¶i tr¶i qua 5 chÕ ®é céng hoµ sau ®ã CNTB míi ®­îc x¸c lËp). V× vËy Lªnin nãi: “NÕu ng­êi ta nhËn xÐt thùc chÊt vÊn ®Ò th× cã bao giê ng­êi ta thÊy r»ng trong lÞch sö cã mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt míi ®­îc x¸c lËp l¹i ®øng v÷ng ®­îc mµ kh«ng liªn tiÕp tr¶i qua nhiÒu thÊt b¹i vµ nh÷ng sai lÇm t¸i ph¹m”. V× vËy sù thÊt b¹i nµy lµ mét b­íc lïi mang tÝnh t¹m thêi cña CNXH trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®i lªn cña lÞch sö. Nã ®Ó l¹i nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm cho CMTG trong ®ã bµi häc quan träng nhÊt lµ ph¶i lu«n n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng v« s¶n CM. ntrong bèi c¶nh vµ t×nh h×nh TG hiÖn 2.ThÕ hÖ thanh niªn VN cã suy nghÜ g× vµ hµnh ®éng ntn v . nay? hi t Sù thÊt b¹i cña CNXH ë Liªn X« vµ §«ng ©u kh«ng on lµm gi¶m sót niÒm tin cña nh©n d©n vµo sù u th¾ng lîi sù nghiÖp c¸ch m¹ng do §¶ng ta l·nhie®¹o: xd thµnh c«ng CNXH víi môc tiªu: d©n giµu il n­íc m¹nh , XH c«ng b»ng,v¨n minh. a t / nh÷ng ®ãng gãp cho sù thµnh c«ng ®ã. Chóng ta tin V× vËy ®ßi hái thÕ hÖ trÎ h·y v÷ng tin vµ:/cã p r»ng lý t­ëng XHCN vÉn tån t¹i vµ nhÊttt ®Þnh sÏ chiÕn th¾ng. h 3.VN sÏ xd mét CNXH ntn? C­¬ng lÜnh xd ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn CNXH cña ®¹i héi §¶ng céng s¶n VN ghi râ: XHCN_x· héi mµ ta ®ang xd lµ XH: Do d©n lao ®éng lµm chñ. Cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao dùa trªn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ chÕ ®é c«ng h÷u vÒ TLSX chñ yÕu. Cã nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Con ng­êi ®­îc gi¶i phãng khái mäi ¸p bøc, bãc lét, bÊt c«ng, lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng, cã chÝnh s¸ch Êm no, tù do, h¹nh phóc, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn c¸ nh©n. C¸c d©n téc trong n­íc b×nh ®¼ng, ®oµn kÕt, gióp nhau cïng tiÕn bé. Cã quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi nh©n d©n tÊt c¶ c¸c n­íc trªn TG. 4.C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi x­íng cã g× kh¸c chñ tr­¬ng vµ biÖn ph¸p c¶i tæ cña Liªn X«? C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta l·nh ®¹o kh«ng xa rêi môc tiªu CNXH, kiªn quyÕt kh«ng chÊp nhËn ®a nguyªn, ®a §¶ng. Thõa nhËn c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¹nh tranh do nhµ n­íc n¾m quyÒn chñ ®¹o. 4 §a ph­¬ng ho¸ quan hÖ. Do vËy c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc ta ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu vÒ mäi mÆt, n©ng cao uy tÝn vµ ®Þa vÞ VN trªn tr­êng quèc tÕ. Trong khi Liªn X« c¶i tæ ®· lµm x¸o ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ sôp ®æ, ®êi sèng nh©n d©n xa sót, c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng ph¸ ho¹i. Bµi 2: C¸c n­íc §«ng ¢u. I.Sù thµnh lËp c¸c n­íc DCND. Nhµ n­íc DCND lµ nhµ n­íc cña d©n do d©n vµ v× d©n, h­íng ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc lµ ®i theo con ®­êng CNXH. Tr­íc chiÕn tranh TG 2, c¸c n­íc §«ng ¢u phô thuéc vµo ph­¬ng t©y. Khi chiÕn tranh bïng næ th× hä lµ n¹n nh©n cña chiÕn tranh, bÞ ph¸t xÝt §øc, Italia chiÕm ®ãng ®Ó gãp søc ng­êi, søc cña phôc vô chiÕn tranh x©m l­îc cña chóng. V× vËy cuéc ®Êu tranh chèng ph¸t xÝt, gi¶i phãng ®Êt n­íc, giµnh ®éc lËp d©n téc lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cÊp b¸ch nhÊt cña nh©n d©n c¸c n­íc §«ng ¢u. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã, §¶ng céng s¶n cña c¸c n­íc kÕt hîp víi c¸c §¶ng ph¸i yªu n­íc tiÕn bé thµnh lËp mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt chèng ph¸t xÝt d­íi nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau cïng chung mét c­¬ng lÜnh chÝnh trÞ lµ lËt ®æ CNPX, lËp nhµ n­íc DCND. Cuèi 1944-®Çu 1945, lîi dông hång qu©n Liªn X« tiÕn qu©n truy kÝch ph¸t xÝt §øc trµn qua l·nh thæ §«ng ¢u, nh©n d©n vµ c¸c lùc l­îng vò trang §«ng ¢u ®· næi dËy phèi hîp víi hång qu©n Liªn X« ®¸nh ®uæi qu©n ph¸t xÝt giµnh chÝnh quyÒn, lËp nhµ n­íc DCND gåm 7 n­íc: CHND Ba Lan: 22-7-1944. CHND Rumani: 23-8-1944. CHND Hungari: 4-4-1945. CHND TiÖp kh¾c: 9-5-1945. CHND Bungari : 15-9-1945. CHND Nam t­: 29-11-1945. n CHND Anbani: 11-12-1945. v . i ®éi 4 n­íc Liªn X«, Anh, Ph¸p , MÜ Riªng ë §øc theo sù tho¶ thuËn t¹i Héi nghÞ Pètx®am hqu©n t ®· ph©n chia khu vùc t¹m chiÕm ®ãng n­íc §øc víi on nhiÖm vô: tiªu diÖt tËn gèc CNPX, ®­a ®Êt u n­íc §øc trë thµnh mét quèc gia thèng nhÊt, hoµieb×nh, d©n chñ thùc sù. ilphiÖt, chia c¾t l©u dµi n­íc §øc nªn 3 n­íc Anh, Nh­ng do ©m m­u phôc håi chñ nghÜa qu©n a t / hîp nhÊt 3 miÒn t¹m chiÕm ®ãng cña Anh, Ph¸p, MÜ / Ph¸p, MÜ ®· gióp ®ì c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng : p lËp ra nhµ n­íc CHLB §øc(9-1949) htt 7-10-1949 miÒn ®Êt phÝa ®«ng s«ng Enb¬ ®­îc Liªn X« gióp ®ì vµ thÓ theo nguyÖn väng cña nh©n d©n ®· lËp ra n­íc CHDC §øc(§«ng §øc). *ý nghÜa: Sù ra ®êi cña c¸c n­íc DCND §«ng ¢u lµ mét biÕn ®æi to lín cña côc diÖn ch©u ¢u sau chiÕn tranh TG 2. 2.Hoµn thµnh CM DCND. *Hoµn c¶nh: Tuy ®· thµnh lËp nhµ n­íc DCND nh­ng chÝnh quyÒn míi vÉn lµ chÝnh quyÒn liªn hiÖp(gåm ®¹i biÓu c¸c giai cÊp, §¶ng ph¸i chÝnh trÞ trong mÆt trËn d©n téc chèng ph¸t xÝt. Trong ®ã giai cÊp TS vµ chÝnh §¶ng cña hä chiÕm vai trß kh¸ quan träng). Trong nh÷ng n¨m 1947- 1948 c¸c chÝnh §¶ng ë nhiÒu n­íc ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng thùc hiÖn nhiÒu ©m m­u ®Ó giµnh chÝnh quyÒn, ®Ó g¹t bá nh÷ng ng­êi céng s¶n ra khái chÝnh phñ. V× vËy nhiÖm vô cña c¸c n­íc §«ng ¢u lóc nµy lµ thñ tiªu tµn tÝch cña chÕ ®é cò vµ tõng b­íc thùc hiÖn d©n chñ ho¸ chÕ ®é. *kÕt qu¶: 5 §­îc sù gióp ®ì cña Liªn X«, nh©n d©n §«ng ¢u ®· ®¸nh b¹i mäi ©m m­u ph¶n CM, dµnh ®­îc toµn bé chÝnh quyÒn vµ thiÕt lËp chuyªn chÝnh v« s¶n. Sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn c¸c n­íc ®· thùc hiÖn nhiÒu c¶i c¸ch d©n chñ. §ã lµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt, quèc h÷u ho¸ nh÷ng xÝ nghiÖp TB trong vµ ngoµi n­íc, thùc hiÖn réng r·i quyÒn tù do d©n chñ, ch­a ban hµnh chÕ ®é l­¬ng bæng vµ nghØ ng¬i. §Õn n¨m 1948-1949 c¸c n­íc §«ng ¢u ®· hoµn thµnh CM DCND vµ b¾t ®Çu b­íc vµo thêi kú xd XHCN . *ý nghÜa ViÖc hoµn thµnh CM DCND vµ b­íc vµo thêi kú xd CNXH cña c¸c n­íc §«ng ¢u cïng víi sù ra ®êi cña n­íc CHND Trung Hoa(1-10-1949) ®· ®¸nh dÊu CNXH v­ît ra khái ph¹m vi mét n­íc vµ b­íc ®Çu trë thµnh hÖ thèng TG. 3.C«ng cuéc xd CNXH cña c¸c n­íc §«ng ¢u(1950-nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70) *Hoµn c¶nh C«ng cuéc xd CNXH diÔn ra trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n phøc t¹p. Tuy lµ nh÷ng n­íc TB song c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu nghÌo ®ãi. Cô thÓ Anbani ch­a cã ®­êng s¾t, ch­a cã c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp m¸y mãc kÐm(Hungari, Rumani còng gÇn nh­ vËy). C¸c n­íc ®Õ quèc bao v©y kinh tÕ, c« lËp chÝnh trÞ, kÝch ®éng chèng ph¸. Trong n­íc c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng t×m c¸ch chèng ph¸ lµm cho t×nh h×nh chÝnh trÞ, XH kh«ng æn ®Þnh. *Thµnh tùu Víi sù gióp ®ì cña Liªn X« vµ sù gióp ®ì cña nh©n d©n c¸c n­íc §«ng ¢u, c¸c n­íc §«ng ¢u ®· ®¹t ®­îc thµnh tùu to lín: ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ®­îc n©ng cao. Tõ 1950-1975 ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m. Anbani tõ mét n­íc nghÌo nµn, l¹c hËu kh«ng cã c«ng nghiÖp th× sau 5 kÕ ho¹ch 5 n¨m ®· cã n nghiÖp ®· tho¶ m·n nhu cÇu l­¬ng hµng tr¨m xÝ nghiÖp, hoµn thµnh ®iÖn khÝ ho¸ c¶ n­íc, n«ng v . thùc cña nh©n d©n. hi t Balan sx c«ng nghiÖp t¨ng gÊp 20 lÇn so víi 1938, o sxnn«ng nghiÖp t¨ng gÊp ®«i. u §Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70, c¸c n­íc §«ng ¢u ®·itrë e thµnh nh÷ng n­íc c«ng b»ng, d©n chñ ®Ëp tan l i nh÷ng ©m m­u ph¶n ®éng trong vµ ngoµi n­íc. a t / / *Sai lÇm p: xd XHCN ë §«ng ¢u ®· ph¹m mét sè sai lÇm, thiÕu Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu to lín, c«ngttcuéc h sãt: RËp khu«n mét c¸ch m¸y mãc theo m« h×nh CNXH ë Liªn X« trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh kh«ng gièng Liªn X« (VD : ­u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng trong khi lµ n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu mµ c«ng nghiÖp nÆng ®ßi hái vèn lín, l·i chËm, c«ng nghiÖp nhÑ kÐm ph¸t triÓn lµm ®êi sèng kh«ng ®­îc n©ng cao nªn mÊt lßng tin nh©n d©n). Nhµ n­íc n¾m ®éc quyÒn vÒ kinh tÕ(bao cÊp kinh tÕ). ThiÕu d©n chñ,c«ng b»ng vµ vi ph¹m ph¸p chÕ XHCN, lµm gi¶m lßng tin cña nh©n d©n §«ng ¢u ®èi víi CNXH, lµm gi¶m b¶n chÊt ­u viÖt cña CNXH. 4.Cuéc khñng ho¶ng cña CNXH ë c¸c n­íc §«ng ¢u(cuèi1988-1991) *Hoµn c¶nh 1985 khi Liªn X« tiÕn hµnh c¶i tæ th× c¸c n­íc §«ng ¢u vÉn duy tr× c¬ chÕ cò. Anbani vÉn “khÐp kÝn cöa” ®èi víi bªn ngoµi, Rumani vµ CHDC §øc cho r»ng n­íc m×nh kh«ng cßn g× sai sãt ®Ó c¶i tæ, c¶i c¸ch chÝnh v× vËy mµ kinh tÕ c¸c n­íc bÞ sa sót vµ t×nh h×nh chÝnh trÞ XH trë nªn c¨ng th¼ng, rèi ren. *Qu¸ tr×nh khñng ho¶ng. ë Balan: cuéc khñng ho¶ng næ ra ®Çu tiªn ë Balan (cuèi 1958) sau ®ã lan sang c¸c n­íc. C¸c thÕ lùc chèng CNXH ®· kÝch ®éng c«ng nh©n b·i c«ng, quÇn chóng biÓu t×nh, ®Êu tranh ®ßi §¶ng vµ 6 nhµ n­íc cã nh÷ng c¶i tæ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, ®ßi ®a nguyªn vÒ chÝnh trÞ, xo¸ bá mäi chÕ ®é ®éc quyÒn l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n. ë §øc: ®· xuÊt hiÖn phong trµo di t¶n ë CHDC §øc dÉn ®Õn thùc hiÖn chÕ ®é ®a nguyªn vÒ chÝnh trÞ vµ quÇn chóng nh©n d©n ®· yªu cÇu tiÕn hµnh tæng tuyÓn cö tù do ®Ó ®­a thÕ lùc chèng CNXH lªn n¾m chÝnh quyÒn vµ §¶ng céng s¶n mÊt quyÒn l·nh ®¹o. ë Rumani: quÇn chóng nh©n d©n ®· ®Êu tranh vò trang ®Ó lËt ®æ chÕ ®é ®éc tµi “gia ®×nh trÞ” Xªauxixcu. *HËu qu¶ qua c¸c h×nh thøc ®Êu tranh th× c¸c thÕ lùc chèng CNXH ®· lªn n¾m chÝnh quyÒn. §¶ng céng s¶n mÊt vai trß l·nh ®¹o. C¸c n­íc quay l¹i con ®­êng TBCN, riªng CHDC §øc s¸t nhËp vµo CHLB §øc thµnh CHLB §øc. C¸c §¶ng ë §«ng ¢u ®Òu thay ®æi tªn, quèc kú, quèc huy (VD CHND TiÖp Kh¾c thµnh CH SÐc). CNXH ë §«ng ¢u ®· hoµn toµn sôp ®æ. ViÖc nµy ®· dÉn ®Õn kÕt luËn trªn thùc tÕ hÖ thèng CNXH kh«ng cßn tån t¹i. Bµi 3: Quan hÖ hîp t¸c gi÷a Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u. Gi÷a Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u cã mèi quan hÖ hîp t¸c vÒ mäi mÆt: kinh tÕ, chÝnh trÞ, XH. I.Héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ(SEV). 1.Hoµn c¶nh ra ®êi. Khi c¸c n­íc §«ng ¢u b­íc vµo xd CNXH, ®Ó thóc ®Èy sù hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c n­íc Liªn X« vµ §«ng ¢u. Ngµy 8-1-1949 héi nghÞ ®¹i biÓu gåm c¸c n­íc Liªn X«, Anbani, Hungari, TiÖp Kh¾c, Balan, Rumani ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp tæ chøc kinh tÕ cña c¸c n­íc XHCN. §ã lµ héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ. TiÕp ®ã 1950 th× CHDC §øc gia nhËp, ®Õn 1962 M«ng Cæ gia nhËp, 1972 Cu Ba gia nhËp, 1978 CHXHCN ViÖt nam gia nhËp. .i vn 2.Môc ®Ých. th n TiÕp tôc cñng cè, hoµn thiÖn sù hîp t¸c XHCN, ph¸to triÓn sù liªn hiÖp quèc tÕ XHCN. Thóc ®Èy sù u lÖch vÒ t­¬ng quan kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc tiÕn bé vÒ kinh tÕ, kü thuËt nh»m gi¶m dÇn sùliechªnh XHCN. N©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. ai t / 3.T¸c dông. :/ p t t ®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ, xd vËt chÊt CNXH, n©ng cao ®êi Gãp phÇn ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸chgióp sèng nh©n d©n. Cô thÓ ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70(víi d©n sè b»ng 1/10 thÕ giíi, diÖn tÝch b»ng 19% TG). C¸c n­íc trong tæ chøc SEV ®· chiÕm 35% s¶n l­îng c«ng nghiÖp TG, nhÞp ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trung b×nh t¨ng 10%/n¨m. Liªn X« gi÷ vai trß quan träng: tõ 1969-1970 Liªn X« ®· cho c¸c thµnh viªn vay 13 tû róp víi l·i suÊt nhÑ vµ viÖn trî 20 tû róp kh«ng hoµn l¹i. 4.H¹n chÕ Ho¹t ®éng khÐp kÝn cöa, kh«ng hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ TG ®ang ngµy cµng quèc tÕ ho¸ cao ®é. NÆng nÒ trao ®æi hµng ho¸ mang tÝnh bao cÊp. Sù hîp t¸c trong kÕ ho¹ch kinh tÕ gÆp nh÷ng trë ng¹i cña c¬ chÕ quan liªu bao cÊp. Sx chuyªn ngµnh cã chç ch­a hîp lý. 5.Sù gi¶i thÓ cña héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ vµ ý nghÜa cña nã. Cïng víi sù sôp ®æ cña CNXH ë c¸c n­íc §«ng ¢u 28-6-1991 Héi nghÞ ®¹i biÓu cña c¸c n­íc thµnh viªn ®· quyÕt ®Þnh chÊm døt mäi ho¹t ®éng cña héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ. Sù gi¶i thÓ cña SEV dÉn ®Õn hÖ thèng kinh tÕ cña c¸c n­¬c XHCN kh«ng cßn tån t¹i. Quan hÖ cña c¸c n­íc trong khèi tr­íc kia nÕu cã cßn th× mang tÝnh chÊt kh¸c tr­íc lµ: 2 bªn cïng cã lîi vµ hoµn toµn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. 7 II.Tæ chøc liªn minh phßng thñ Vacsava. 1.Hoµn c¶nh. Vµo n¨m 1955 th× khèi Nato ®· phª chuÈn hiÖp ­íc Pari(1954) nh»m t¸i vò trang cho T©y §øc, ®­a T©y §øc gia nhËp khèi Nato nh»m chèng l¹i Liªn X«, chèng CHDC §øc. ViÖc lµm nµy ®· lµm cho hoµ b×nh vµ an ninh ch©u ©u bÞ uy hiÕp nghiªm träng. Tr­íc t×nh h×nh ®ã Anbani, Hungari, Rumani, Liªn X«, TiÖp kh¾c, Balan, CHDC §øc ®· tæ chøc héi nghÞ Vacsava. Ngµy 145-1955 kÝ kÕt hiÖp ­íc h÷u nghÞ vµ t­¬ng trî víi thêi h¹n 20 n¨m. 2.Môc tiªu. Nh»m gi÷ g×n an ninh cña c¸c n­íc thµnh viªn. Duy tr× hoµ b×nh ë ch©u ©u. Cñng cè t×nh h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c thµnh viªn XHCN. 3.TÝnh chÊt. §©y lµ liªn minh phßng thñ cña Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u nh»m chèng l¹i ©m m­u cña khèi Nato do MÜ cÇm ®Çu. 4.Vai trß. Lµm t¨ng c­êng vÒ qu©n sù dÉn tíi h×nh thµnh thÕ chiÕn l­îc c©n b»ng vÒ søc m¹nh qu©n sù gi÷a c¸c n­íc XHCN víi c¸c n­íc §QCN ®Çu nh÷ng n¨m 1970. B¶o vÖ chÕ ®é XHCN ë c¸c n­íc §«ng ¢u tr­íc sù tÊn c«ng cña c¸c thÕ lùc chèng CNXH ë trong vµ ngoµi n­íc. 5.Sù gi¶i thÓ vµ ý nghÜa cña nã. Sau nh÷ng biÕn ®éng chÝnh trÞ ë §«ng ¢u, sau khi MÜ vµ Liªn X« chÊm døt chiÕn tranh l¹nh (1989). §Çu 1991, Héi nghÞ ®¹i biÓu cña c¸c n­íc thµnh viªn ®· chÊm døt mäi ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy. Ngµy 1-7-1991 “liªn minh phßng thñ Vacsava” ®¸nh dÊu liªn minh chÝnh trÞ, XH cña c¸c n­íc CNXH kh«ng cßn tån t¹i. n 2. Ch­¬ng II: C¸c n­íc ¸-phi-MÜ la tinh sau chiÕn tranh .TG v hi A.Ch©u ¸ t I.Trung quèc tõ sau chiÕn tranh TG 2. on u 1.CM d©n téc d©n chñ TQ th¾ng lîi. ie l i a,Hoµn c¶nh: ta / / : lóc nµy §¶ng céng s¶n ®· chñ ®éng ®Ò nghÞ víi quèc 7-1931 NhËt g©y chiÕn tranh x©m l­îc TQ, p t t d©n §¶ng hîp t¸c víi nhau cïng chèng h NhËt. §Õn 8-1945 kh¸ng chiÕn chèng NhËt kÕt thóc th¾ng lîi th× ë TQ tån t¹i 2 thÕ lùc ®èi lËp ®ã lµ: §¶ng céng s¶n do Mao Tr¹ch §«ng lµm chñ tÞch l·nh ®¹o CM gi¶i phãng d©n téc. Quèc d©n §¶ng do T­ëng Giíi Th¹ch ®øng ®Çu-lùc l­îng ph¶n CM. -VÒ phÝa CM TQ côc diÖn CM­ do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o cã nhiÒu thuËn lîi. Lùc l­îng qu©n chñ lùc lªn tíi 120 v¹n qu©n, d©n qu©n 200 v¹n ng­êi. Vïng gi¶i phãng gåm 19 khu c¨n cø chiÕm 1/4 ®Êt ®ai, 1/3 d©n sè c¶ n­íc. §­îc sù gióp ®ì cña Liªn X« chuyÓn giao vïng ®«ng b¾c cña TQ-vïng c«ng nghiÖp quan träng, toµn bé vò khÝ tÞch thu ®­îc cña h¬n 1tr qu©n quan ®«ng cña NhËt giao l¹i cho qu©n gi¶i phãng. -Tuy vËy vÉn cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n: Tr­íc sù lín m¹nh cña CM TQ tËp ®oµn T­ëng Giíi Th¹ch ph¸t ®éng néi chiÕn tiªu diÖt §¶ng céng s¶n vµ CM TQ. §­îc sù gióp ®ì cña MÜ nh»m biÕn TQ thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi cña MÜ. MÜ trang bÞ huÊn luyÖn cho 50 v¹n qu©n T­ëng, cho 10 v¹n qu©n MÜ ®æ bé vµo ®Êt TQ. Trong 2 n¨m MÜ viÖn trî 4,5 tû USD cho qu©n T­ëng. Sau khi chuÈn bÞ ®Çy ®ñ, 20-7-1946 T­ëng Giíi Th¹ch b¾t ®Çu cuéc néi chiÕn. b, DiÔn biÕn: Cuéc néi chiÕn TQ tr¶i qua 2 giai ®o¹n. Giai ®o¹n 1 kÐo dµi gÇn 1 n¨m: 20-7-1946 ®Õn6-1947: phßng ngù tÝch cùc. Giai ®o¹n 2 tõ 6-1947 ®Õn 10-1949 giai ®o¹n chiÕn l­îc ph¶n c«ng. 8 -Giai ®o¹n 1: 20-7-1946 T­ëng Giíi Th¹ch huy ®éng 160 v¹n qu©n tÊn c«ng vµo khu gi¶i phãng do ®¶ng céng s¶n l·nh ®¹o. Qu©n gi¶i phãng TQ thùc hiÖn chiÕn l­îc phßng thñ tÝch cùc v× qu©n T­ëng ®ang chiÕm ­u thÕ vÒ kinh tÕ vµ qu©n sù, chóng khèng chÕ tÊt c¶ c¸c thµnh phè lín, c¸c ®­êng giao th«ng, tµi nguyªn. ChÝnh v× vËy qu©n gi¶i phãng ph¶i phßng ngù tÝch cùc, kh«ng gi÷ ®Êt mµ chñ yÕu nh»m tiªu diÖt sinh lùc ®Þch vµ x©y dùng lùc l­îng cña m×nh. V× vËy chØ sau mét n¨m,so s¸nh lùc l­îng hai bªn ®· cã sù thay ®æi to lín: qu©n gi¶i phãng ®· diÖt ®­îc 1.112.000 qu©n T­ëng vµ xd lùc l­îng lªn tíi 2tr qu©n. -Do ®ã tõ th¸ng 6, 7 ®Õn 10-1949 qu©n gi¶i phãng thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¶n c«ng. Tõ th¸ng 6-1947 ®Õn 6-1948 qu©n gi¶i phãng ®· tiÕn c«ng vµo vïng bÞ qu©n Quèc D©n §¶ng chiÕm gi÷. 9-1948 ®Õn 1-1949 qu©n gi¶i pháng më 3 chiÕn dÞch lín (Liªu-PhÈm; Hoµi-H¶i; B×nh-T©n), tiªu diÖt 1,54tr qu©n chñ lùc T­ëng, lµm cho qu©n chñ lùc cña Quèc D©n §¶ng vÒ c¬ b¶n ®· bÞ tiªu diÖt. 21-4-1949 qu©n gi¶i phãng më cuéc tiÕn c«ng v­ît s«ng Tr­êng Giang. §Õn 23-4-1949 th× gi¶i phãng Nam Kinh-Trung t©m thèng trÞ cña qu©n T­ëng. Qu©n T­ëng hoµn toµn sôp ®æ lµm qu©n cßn l¹i ch¹y sang §µi Loan. c,KÕt qu¶: TËp ®oµn Quèc D©n §¶ng do T­ëng Giíi Th¹ch cÇm ®Çu ®· bÞ sôp ®æ. 1-10-1949 n­íc CHND Trung Hoa ra ®êi, ®øng ®Çu lµ chñ tÞch Mao Tr¹ch §«ng-®¸nh dÊu CM d©n téc ®Êt n­íc TQ ®· hoµn thµnh. d,ý nghÜa: CM d©n téc d©n chñ TQ hoµn thµnh th¾ng lîi 1949 lµ 1 trong nh÷ng sù kiÖn to lín cã ý nghi· quan träng cña lÞch sö TG sau chiÕn tranh TG 2. Th¾ng lîi nµy kÕt thóc h¬n 100 n¨m n« dÞch vµ thèng n kû nguyªn ®éc lËp, tù do vµ tiÕn lªn trÞ cña §Q, phong kiÕn TS m¹i b¶n, ®­a nh©n d©n TQ vµo v . i sè toµn TG, th¾ng lîi cña CM TQ vµo CNXH. Víi diÖn tÝch b»ng 1/4 ch©u ¸ vµ chiÕm gÇn 1/4 hd©n t thêi ®iÓm ®ã ®· t¨ng c­êng ¶nh h­ëng vµo lùc l­îng oncña CNXH trªn ph¹m vi TG vµ cã ¶nh h­ëng u to lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng ie d©n téc TG. l i 2.Thµnh tùu 10 n¨m ®Çu xd chÕ ®é míi(1949-1959). a t / / -Sau khi hoµn thµnh cuéc CM d©n téc ®Êt:n­íc, TQ b­íc vµo thêi kú CM XHCN thùc hiÖn nhiÖm vô ®­a TQ tõ 1 n­íc n«ng nghiÖp nghÌo ttp nµn, l¹c hËu tiÕn lªn CNXH kh«ng qua giai ®o¹n ph¸t h triÓn TBCN. -§Ó thùc hiÖn nhiªm vô ®ã tõ 1950 chÝnh phñ ®· tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸... Cô thÓ: tiÕn hµnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt, hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, c¶i t¹o c«ng th­¬ng nghiÖp TB, t­ doanh; tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ XHCN, tiÕn hµnh CM t­ t­ëng v¨n ho¸. -Dùa vµo sù gióp ®ì cña Liªn X« vµ sù nç lùc cña nh©n d©n, TQ ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt(1953-1958) vµ ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu: Kinh tÕ, gi¸o dôc ph¸t triÓn. 1957: s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng lªn140%,s¶n l­îng n«ng nghiÖp t¨ng lªn25% (so víi n¨m 1952).Tù s¶n xuÊt ®­îc 60% m¸y mãc cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, trong vßng 10n¨m ®Çu tæng s¶n l­îng c«ng-n«ng nghiÖp t¨ng lªn11,8 lÇn. Hoµn thµnh c¨n b¶n c«ng cuéc hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp,c«ng cuéc c¶i t¹o c«ng-th­¬ng nghiÖp TB ,t­ doanh. -VÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i:TQ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i tÝch cùc: 2-1950 TQ ký víi Liªn X« hiÖp ­íc h÷u nghÞ liªn minh t­¬ng trî, TQ ph¸i qu©n t×nh nguyÖn sang TriÒu Tiªn chèng MÜ, ñng hé VN trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ c¸c n­íc ¸, phi, MÜ latinh trong phong trµo gi¶i phãng d©n téc. Do ®ã ®Þa vÞ cña TQ ®­îc n©ng cao trªn tr­êng quèc tÕ. 3.TQ sau n¨m 1959 ®Õn nay: 9 a,Tõ 1959-1978: lµ t×nh h×nh kh«ng æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, XH. *VÒ kinhtÕ: chÝnh phñ ®Ò ra ®­êng lèi “3 ngän cê hång”. §ã lµ ®­êng lèi chung xd XHCN-®¹i nh¶y vät, c«ng x· nh©n d©n. Ngän cê mét ®­êng lèi víi ph­¬ng ch©m: nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ. Ngän cê 2 ®¹i nh¶y vät: t¨ng s¶n l­îng thÐp gÊp 10 lÇn so víi kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 2 (19581962), c«ng nghiÖp t¨ng gÊp 3 lÇn, n«ng nghiÖp t¨ng gÊp 2 lÇn. Ngän cê 3 c«ng x· nh©n d©n: hîp nh÷ng hîp t¸c x· thµnh c«ng x· nh©n d©n ®Ó nhµ n­íc bao cÊp chç ¨n, ë, mÆc, häc hµnh, thËm chÝ c¶ lóc chÕt. NhËn xÐt: §­êng lèi “3 ngän cê hång” do TQ ®Ò ra chñ quan, sai lÇm. V× vËy dÉn tíi hËu qu¶ nghiªm träng: kinh tÕ l©m vµo t×nh tr¹ng hçn lo¹n, s¶n xuÊt gi¶m sót, ®êi sèng nh©n d©n gÆp nhiÒu khã kh¨n. N¨m 1959 cã hµng chôc triÖu ng­êi chÕt ®ãi; ®ång ruéng bá hoang, nhµ m¸y ®ãng cöa. *VÒ chÝnh trÞ: kh«ng æn ®Þnh. Tõ 1959 L­u ThiÕu Kú lªn thay Mao Tr¹ch §«ng, trong giíi l·nh ®¹o diÔn ra bÊt ®ång vÒ ®­êng lèi, tranh chÊp quyÒn lùc quyÕt liÖt. Mµ ®Ønh cao lµ cuéc ®¹i CM v¨n ho¸ v« s¶n(1966-1968). 1968-1978 néi bé tiÕp tôc diÔn ra nhiÒu cuéc thanh trõng, lËt ®æ lÉn nhau khiÕn t×nh h×nh kinh tÕ, XH ®en tèi, hçn lo¹n ®au th­¬ng. *§èi ngo¹i: Thùc hiÖn ®­êng lèi bÊt lîi cho CM TQ vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc c¸c n­íc kh¸c: Coi Liªn X« lµ kÎ thï sè 1, lµ “§Q XHCN”. G©y chiÕn tranh xung ®ét vò trang, tranh chÊp biªn giíi víi Ên §é (1958), Liªn X«, M«ng Cæ, ViÖt Nam(1979). TQ thùc hiÖn ®­êng lèi g©y tæn thÊt nghiªm träng cho sù nghiÖp CM, cho nh©n d©n 3 n­íc ViÖt Nam-Lµo-Campuchia. n b,Tõ 1978 ®Õn nay: v . 12-1978 héi nghÞ trung ­¬ng §¶ng TQ ®· häp v¹ch trahi®­êng lèi ®æi míi, më ®Çu cho cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ, XH ë TQ. on u Qua ®¹i héi §¶ng Céng S¶n lÇn thø XII (1982)ivµ e XIII(1987) ®­êng lèi nµy ®­îc n©ng lªn thµnh l i ®­êng lèi chung cña §¶ng vµ Nhµ n­íc TQ: a giai ®o¹n ®Çu cña CNXH sÏ xd “CNXH mang mµu t / / s¾c TQ” (dùa vµo ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh vµ: ®Æc ®iÓm XH mµ xd CNXH riªng mang mµu s¾c TQ); lÊy xd kinh tÕ lµm trung t©m; kiªn tr× 4ttp nguyªn t¾c c¬ b¶n: kiªn tr× XHCN, nÒn chuyªn chÝnh d©n h chñ nh©n d©n, l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n, chñ nghÜa M¸c-Lªnin-t­ t­ëng Mao Tr¹ch §«ng; thùc hiÖn c¶i c¸ch më cöa, quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c n­íc; phÊn ®©u xd TQ hiÖn ®¹i ho¸, giµu m¹nh, d©n chñ, v¨n minh. +Nhê ®ã TQ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín: -VÒ kinh tÕ: 1988 møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m cña tæng sp quèc d©n lµ 9,6%, xuÊt khÈu t¨ng 4 lÇn. Thu nhËp quèc d©n ®¹t 1777tû (t¨ng 20 lÇn so víi n¨m 1949)-®øng thø 8 TG. S¶n l­îng c«ng nghiÖp 1978-1990 t¨ng 12,6% /n¨m. ThËp kû 90 ho¹t ®éng c¶i c¸ch më cöa s«i ®éng vµ ®¹t ®­îc tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµo lo¹i cao nhÊt TG, tæng sp quèc d©n 3138tû nh©n d©n tÖ. -VÒ XH: t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc n©ng cao. -VÒ ®èi ngo¹i: tõ nh÷ng n¨m 80 cã nhiÒu ®æi míi: b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Liªn X«, Lµo, ViÖt Nam...; më réng quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c n­íc trªn TG; gãp søc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ. NhËn xÐt: Nhê c¶i c¸ch, ®æi míi TQ ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín, t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh, ®¹t nhiÒu thµnh tùu vÒ kinh tÕ, më ra triÓn väng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ c¸c mÆt, ®­a ®Þa vÞ TQ lªn cao trªn tr­êng quèc tÕ. 10 II.Ên §é, TriÒu Tiªn vµ Khu vùc Trung §«ng. 1.Ên §é. a,Cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp cña nh©n d©n Ên §é. *Nguyªn nh©n: Ên §é lµ mét trong nh÷ng n­íc cã lÞch sö l©u ®êi vµ nÒn v¨n minh lín nhÊt TG, Ên §é bÞ thùc d©n Anh x©m l­îc tõ ®Çu thÕ kû XIX, víi chÝnh s¸ch c­íp bãc, thèng trÞ tµn b¹o cña thùc d©n Anh lµm cho ®êi sèng cña nh©n d©n v« cïng cùc khæ, v× vËy nh©n d©n Ên §é lu«n vïng lªn ®Êu tranh ®ßi gi¶i phãng d©n téc, ®Æc biÖt lµ sau chiÕn tranh TG 2 cµng s«i næi, quyÕt liÖt. *DiÔn biÕn: Sau chiÕn tranh TG 2 d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng quèc ®¹i do «ng M.G¨ng®i ®øng ®Çu víi h×nh thøc phong phó, quyÕt liÖt tõ b·i c«ng tiÕn tíi tæng b·i c«ng råi khëi nghÜa vò trang víi quy m« ngµy cµng lín thu hót ®­îc mäi tÇng líp, giai cÊp c«ng nh©n tham gia. Më ®Çu lµ 2 v¹n thuû binh trªn 20 chiÕn h¹m ë thµnh phè c¶ng Bombay khëi nghÜa, h¹ cê Anh vµo ngµy 19-2-1946. Khi Anh ®µn ¸p hä ®· chiÕn ®Êu ®¸nh tr¶ rÊt dòng c¶m. Phong trµo ®Êu tranh nµy lan sang 20 v¹n c«ng nh©n, häc sinh, sinh viªn, nh©n d©n tæng b·i c«ng, b·i thÞ suèt trong vßng 3 ngµy liÒn tõ 21, 23-2-1946 míi bÞ dËp t¾t. Tõ thµnh phè Bombay phong trµo lan sang c¸c thµnh phè Cancutta, Ma®¬r¸t, Carasi... ë n«ng th«n, phong trµo “Tephaga”(chØ nép 1/3 s¶n phÈm cho ®Þa chñ) næ ra ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng vµ phong trµo c«ng nh©n ë Cancutta b·i c«ng phèi hîp cña h¬n 40 v¹n c«ng nh©n (2-1947). Phong trµo ®ßi ®éc lËp ngµy cµng quyÕt liÖt buéc thùc d©n Anh kh«ng thÓ tiÕp tôc thèng trÞ theo h×nh thøc thùc d©n kiÓu cò ®­îc n÷a, buéc ph¶i th­¬ng l­îng víi §¶ng quèc ®¹i vµ liªn ®oµn håi gi¸o. Chia Ên §é thµnh 2 quèc gia dùa trªn c¬ së t«n gi¸o: Ên §é cña nh÷ng ng­êi theo ®¹o Ên §é gi¸o, Pakixtan cña nh÷ng ng­êi theo håi gi¸o. 15-8-1947 Ên §é t¸ch ra thµnh 2 quèc gia: Ên §é vµ Pakixtan (®Õn 26-3-1971 nh©n d©n miÒn ®«ng ntrang t¸ch ra khái Pakixtan, tuyªn bè Pakixtan vèn lµ d©n téc B¨nggan ®· næi dËy ®Êu tranh vò v . n­íc CH B¨ngla®Ðt). hi t n tranh ®ßi thùc d©nAnh ph¶i trao tr¶ ®éc lËp Kh«ng tho¶ m·n víi quy chÕ tù trÞ nh©n d©n Ên §é o ®Êu u cho Ên §é vµ ngµy 26-1-1950, Ên §é tuyªn bè i®éc e lËp vµ n­íc CH Ên §é chÝnh thøc ®­îc thµnh l i lËp. a t / / b,C«ng cuéc xd ®Êt n­íc vµ chÝnh s¸ch ®èi: ngo¹i: Sau khi giµnh ®éc lËp chÝnh phñ Ên §éttp ®Ò ra nh÷ng ho¹ch ®Þnh nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, h XH ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp vµ xd ®Êt n­íc phån vinh. Tr­íc tiªn lµ ngµnh n«ng nghiÖp Ên §é thùc hiÖn “CM xanh” ®em l¹i cho nh÷ng hiÖu qu¶ to lín: tõ thiÕu ®ãi, nghÌo khæ, ph¶i nhËp l­¬ng thùc Ên §é ®· tù tóc nu«i sèng ®­îc h¬n 1tû d©n, Ên §é cßn dù tr÷ vµ xuÊt khÈu l­¬ng thùc. VÒ c«ng nghiÖp: vèn cã nÒn c«ng nghiÖp l©u ®êi truyÒn thèng nay Ên §é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®éc lËp, tù chñ, thùc hiÖn CM KH-KT, ®iÖn khÝ ho¸ kÕt qu¶, ®Õn 1986-1987 Ên §é s¶n xuÊt ®­îc 170tû KWh ®iÖn, 30 tr tÊn dÇu má, 150 tr tÊn than. L­¬ng thùc n¨m 1950 lµ: 56 tr tÊn ®Õn 1981 lµ 133tr tÊn. C«ng nghiÖp xÕp thø 10 tg. 1974 Ên §é chÕ t¹o bom nguyªn tö, 1975 cã vÖ tinh nh©n t¹o. Ên §é lµ mét trong nhiÒu c­êng quèc h¹t nh©n, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ ph¸t triÓn, nay lµ c­êng quèc vÒ m¸y tÝnh vµ m¹ng Internet. B­íc vµo thËp kû 90, nh÷ng biÕn ®éng trªn TG vµ nh÷ng khã kh¨n lµm cho kinh tÕ Ên §é suy tho¸i nghiªm träng, møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ gi¶m xuèng. ChÝnh phñ Ên §é ®· ®­a ®Êt n­íc ra khái khñng ho¶ng vµ tõng b­íc ®i lªn. VÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i: trong nöa thËp kû qua, trªn c¬ së lËp tr­êng ®éc lËp kh«ng liªn kÕt, Ên §é chñ tr­¬ng hîp t¸c, h÷u nghÞ víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn TG. Ên §é g¾n bã vµ gióp ®ì tÝch cùc phong trµo gi¶i phãng d©n téc trªn TG, ñng hé m¹nh mÏ cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n­íc cña nh©n d©n §«ng D­¬ng. Sau khi kÕt thóc chiÕn tranh l¹nh, chÝnh phñ Ên §é ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh 11 quan träng vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i theo h­íng ®Èy m¹nh “®a d¹ng ho¸” quan hÖ, c¶i thiÖn quan hÖ l¸ng giÒng-nhÊt lµ víi TQ. Ên §é tranh thñ MÜ, NhËt B¶n, t¨ng c­êng quan hÖ víi ASEAN ®Ó t¹o m«i tr­êng hoµ b×nh, tranh thñ nguån viÖn trî, c«ng nghÖ cao phôc vô c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, lµm c¬ së ph¸t huy vai trß cña m×nh trong trËt tù TG míi ®ang h×nh thµnh. 2,TriÒu Tiªn. ChiÕn tranh TG 2 kÕt thóc, héi nghÞ ngo¹i th­¬ng 5 c­êng quèc ®· häp 12-1945 t¹i Matxc¬va gåm: TQ, Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p tho¶ thuËn vÒ vÊn ®Ò TriÒu Tiªn nh­ sau: -xd 1 n­íc TriÒu Tiªn ®éc lËp; -thµnh lËp mét chÝnh phñ d©n chñ TriÒu Tiªn ®Ó ®¶m b¶o viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ chung cho c¶ n­íc; -Uû Ban hçn hîp gåm ®¹i biÓu cña 2 bé t­ lÖnh qu©n ®éi Liªn X« vµ MÜ ®ãng ë b¸n ®¶o sÏ gióp viÖc thµnh lËp mét chÝnh phñ l©m thêi TriÒu Tiªn. Sau Héi nghÞ tho¶ thuËn chung qu©n ®éi Liªn X« ®ãng qu©n ë phÝa b¾c vü tuyÕn 380, cßn qu©n ®éi MÜ ®ãng qu©n ë nam vÜ tuyÕn 300. Nh­ vËy TriÒu Tiªn bÞ chia c¾t thµnh 2 miÒn. ë miÒn b¾c, Liªn X« thùc hiÖn nghiªm chØnh nh÷ng quy ®Þnh cña hiÖp nghÞ ë Matxc¬va ®· quyÕt ®Þnh ®Ó nh©n d©n TriÒu Tiªn tù quyÕt vËn mÖnh d©n téc m×nh, gióp ®ì nh©n d©n TriÒu Tiªn xd chÝnh quyÒn, tiÕn hµnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt vµ ban bè quyÒn tù do d©n chñ. ë miÒn Nam, MÜ kh«ng tu©n thñ theo hiÖp nghÞ Matxc¬va. MÜ ®· thµnh lËp ra chÝnh quyÒn th©n MÜ lµm tay sai cho MÜ do Lý Thõa V¨n cÇm ®Çu; t×nh c¶nh chia c¾t ®Êt n­íc TriÒu Tiªn l©u dµi: 51948 ®· gióp ®ì c¸c thÕ lùc tay sai ph¶n ®éng tiÕn hµnh tæng tuyÓn cö bÇu quèc héi thµnh lËp 1 n­íc riªng gäi lµ §¹i Hµn D©n Quèc hay cßn gäi lµ Hµn Quèc. Tr­íc t×nh h×nh ®ã 8-1948 B¾c TriÒu Tiªn tiÕn hµnh bÇu cö quèc héi. 9-9-1948 quèc héi häp th«ng qua hiÕn ph¸p bÇu cö chÝnh phñ vµ tuyªn bè thµnh lËp n­íc CHDCND TriÒu Tiªn. Cuèi 1948, theo lêi ®Ò nghÞ cña Quèc héi CHDCND TriÒu Tiªn, qu©n ®éi Liªn X« rót khái b¾c TriÒu Tiªn. 1950-1953, 2 miÒn nam b¾c TriÒu Tiªn ®· næ ra cuéc chiÕn tranh víi quy m« lín. 7-1953, 2 bªn n ®i theo nh÷ng ®Þnh h­íng kh¸c nhau. ký hiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn, tõ ®©y 2 miÒn trë thµnh 2 quèc gia v . MiÒn B¾c ®i theo XHCN, miÒn nam ®i theo TBCN. thi Sau h¬n nöa thÕ kû ®èi ®Çu, 13-6-2000 diÔn ra Héi on nghÞ th­îng ®Ønh liªn TriÒu, më ra thêi kú u hoµ b×nh, hîp t¸c gi÷a CHDCND TriÒu Tiªn vµ iHµn e Quèc, h­íng tíi viÖc thèng nhÊt ®Êt n­íc trªn l i b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. a t / / a,CHDCND TriÒu Tiªn. tp: ®¹o cña §¶ng lao ®éng TriÒu Tiªn do Kim NhËt Thµnh Sau khi chiÕn tranh chÊm døt, d­íi sù tl·nh h ®øng ®Çu, nh©n d©n B¾c TriÒu tiÕn hµnh c«ng cuéc xd CNXH. Sau chiÕn tranh, b¾c TriÒu Tiªn chÞu tæn thÊt nÆng nÒ: 8700 nhµ m¸y, 28 tr m2 nhµ ë, 5000 tr­êng häc, 1000 bÖnh viÖn vµ tr¹m x¸.. bÞ ph¸ huû. C«ng nghiÖp ®iÖn chØ cßn b»ng 1/4 møc tr­íc chiÕn tranh, c«ng nghiÖp ho¸ häc cßn 1/5, c«ng nghiÖp chÊt ®èt vµ ngµnh luyÖn kim cßn 1/10. ë n«ng th«n 400.000 hÐcta ruéng bÞ tµn ph¸ hoÆc bá hoang. Tr¶i qua kÕ ho¹ch 3 n¨m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ(1954-1956) vµ kÕ ho¹ch dµi h¹n (tõ 1957) ®Ó xd CNXH ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín: hoµn thµnh ®iÖn khÝ ho¸ trong c¶ n­íc; nÒn c«ng nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc vÒ xe «t« du lÞch, vËn t¶i, m¸y kÐo vµ c¸c n«ng cô kh¸c, ngµnh n¨ng l­îng luyÖn kim ph¸t ®¹t. VÒ n«ng nghiÖp: n«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Æc biÖt lµ ®¸nh b¾t c¸ vµ h¶i s¶n. VÒ v¨n ho¸ - gi¸o dôc cã nh÷ng b­íc tiÕn bé ®¸ng kÓ (1949 thanh to¸n n¹n mï ch÷, 1975 thùc hiÖn chÕ ®é gi¸o dôc phæ cËp 11 n¨m). 12-1972 hiÕn ph¸p XHCN ®­îc ban hµnh ®Ò ra nhiÖm vô tiÕp tôc xd c¬ së vËt chÊt cho XHCN vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. 1986 ®· s¶n xuÊt 51tr tÊn than, 1 tr tÊn quÆng vµ 31 tû KWh ®iÖn. T¹i thñ ®« B×nh Nh­ìng ®· xd hÖ thèng xe ®iÖn ngÇm, toµ nhµ cao 3-4 chôc tÇng. B­íc vµo thËp niªn 90 kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n: s¶n l­îng l­¬ng thùc vµ c«ng nghÖ kh«ng ph¸t triÓn kÞp so víi nhu cÇu cña ®Êt n­íc, nî n­íc ngoµi nhiÒu, thiªn tai nÆng nÒ. 1998 t×nh h×nh kinh 12 tÕ ®· phÇn nµo ®­îc c¶i thiÖn. 1999 thu nhËp quèc d©n ®¹t 18 tû USD víi møc b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 514 USD. VÒ ®èi ngo¹i CHDCND TriÒu Tiªn cã quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c n­íc XHCN vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc trªn TG, cã quan hÖ ngo¹i giao víi 131 n­íc, lµ thµnh viªn cña phong trµo kh«ng liªn kÕt, thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi VN tõ 1950 vµ quan hÖ ®ã ®­îc gi÷ v÷ng vµ ngµy cµng ph¸t triÓn tèt ®Ñp. b, §¹i Hµn D©n Quèc(Hµn Quèc) Tõ sau 1953 t×nh h×nh kinh tÕ XH Hµn Quèc gÆp nhiÒu khã kh¨n, t×nh h×nh chÝnh trÞ bÊt æn vµ nh÷ng hËu qu¶ do chiÕn tranh rÊt nÆng nÒ. ChÝnh quyÒn Lý Thõa V¨n ®­îc sù viÖn trî cña MÜ nh­ng thµnh tùu ®¹t ®­îc rÊt h¹n chÕ, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm ch¹p. 16-5-1961, Park Trung Hy ®¶o chÝnh dµnh chÝnh quyÒn, ­u tiªn ph¸t triÓn kinh tÕ. Tõ 1962 Hµn Quèc v­ît qua nhiÒu trë ng¹i, thö th¸ch nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu,tù cung, tù cÊp, sau bao nhiªu n¨m ph¸t triÓn Hµn Quèc trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp míi ®ång thêi lµ mét trong 4 con rång nhá ë ch©u ¸. Tõ 1962-1991 ®· thùc hiÖn ®­îc 6 kÕ ho¹ch 5 n¨m ®¹t nh÷ng thµnh tùu rÊt to lín: Tæng sp quèc d©n t¨ng 130 lÇn: tõ 2,3 tû ®«la (1962) t¨ng lªn 294,5 tû ®«la(1992). NhiÒu sp næi tiÕng: m¸y ghi h×nh, m¸y tÝnh ®iÖn tö. Thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ng­êi 1990 lµ 2690 ®« la/ng­êi. HÖ thèng ®­êng giao th«ng hiÖn ®¹i, hÖ thèng ®­êng cao tèc ngµy cµng ph¸t triÓn. 1993 thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ míi nh»m c¶i thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ, ®Æt c¬ së ®Ó Hµn Quèc tham gia vµo hµng ngò c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn TG. VÒ gi¸o dôc: tû lÖ ng­êi biÕt ch÷ vµo lo¹i cao nhÊt TG, tiÕn hµnh gi¸o dôc phæ cËp tiÓu häc tõ 1953, sè häc sinh ®¹i häc chiÕm 33,9% sè d©n. 1997 Hµn Quèc l©m vµo khñng ho¶ng kinh tÕ-tµi chÝnh lµm nÒn kinh tÕ sôt gi¶m. Sau ®ã cã nhiÒu biÖn ph¸p phôc håi nÒn kinh tÕ vµ ®Õn 1999, Hµn n h¬n 10%. Quèc ®· tho¸t khái khñng ho¶ng, møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ.v®¹t 3,Khu vùc Trung §«ng. hi t Trung §«ng lµ cöa ngâ cña 3 ch©u: ¸-©u-phi, cßn on®­îc gäi lµ t©y ¸, cã vÞ trÝ chiÕn l­îc quan u träng; cã nguån dÇu má phong phó chiÕm 2/3 tr÷ ie l­îng toµn TG. §©y lµ ®Çu mèi giao th«ng vËn l i t¶i quan träng ch¹y qua kªnh ®µo Xuyª cña aAi cËp. Sau chiÕn tranh TG 1, thùc d©n Anh, Ph¸p t / / thèng trÞ c¸c n­íc vïng Trung §«ng. Sau:chiÕn tranh TG 2, ®Õ quèc MÜ víi tiÒm lùc kinh tÕ, qu©n sù lín m¹nh ®· t×m mäi c¸ch hÊt c¼ngttpAnh, Ph¸p nh»m khèng chÕ, thèng trÞ khu vùc nµy. M©u h thuÉn vµ tranh chÊp gi÷a c¸c thÕ lùc MÜ-Anh vµ Ph¸p, ®Æc biÖt ©m m­u cña MÜ nh»m thèng trÞ khu vùc Trung §«ng lµ nguyªn nh©n chñ yÕu g©y lªn côc diÖn kh«ng æn ®Þnh, lu«n c¨ng th¼ng, diÔn ra nhiÒu cuéc tranh chÊp l·nh thæ vµ xung ®ét gi÷a c¸c t«n gi¸o. Sau chiÕn tranh TG 2 phong trµo gi¶i phãng d©n téc næ ra m¹nh mÏ do cuéc t¨ng c­êng bãc lét vµ khai th¸c c¸c nguån nguyªn liÖu phong phó ®Æc biÖt lµ d©u má dÉn ®Õn sù ra ®êi cña giai cÊp TS d©n téc vµ t¨ng c­êng lùc l­îng cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n tham gia ngµy cµng ®«ng vµo cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ®Ó hy väng gi¶i phãng ruéng ®Êt. C¸c tÇng líp kh¸c ®· cã chuyÓn biÕn vÒ ý thøc d©n téc. 1946, tr­íc ¸p lùc ®Êu tranh cña nh©n d©n Xyri vµ Lyb¨ng, Ph¸p buéc ph¶i c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña 2 n­íc vµ rót qu©n ®éi khái 2 n­íc nµy. ë Iraq, 14-7-1958 cuéc CM cña nh©n d©n lËt ®æ chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ vµ chÝnh quyÒn ®éc tµi th©n §Õ quèc Nurixcut, ph¸ vì khèi qu©n sù Bat®a do Anh vµ MÜ lËp ra ë khu vùc Trung §«ng 1955. 11-2-1979 CM Iran ®· thñ tiªu chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ Palªvi vµ lËt ®æ nÒn thèng trÞ Trung §«ng kiÓu míi. VÊn ®Ò ë Palextin lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n vµ nan gi¶i nhÊt. 1948 ®­îc MÜ gióp ®ì, bän phôc quèc Do Th¸i lËp ra n­íc Israel, sau ®ã Israel g©y chiÕn tranh x©m l­îc toµn bé Palextin, cao nguyªn 13 G«r« vµ miÒn nam Lyb¨ng- ®©y lµ nguån gèc g©y nªn cuéc xung ®ét kÐo dµi lµm cho t×nh h×nh Trung §«ng thªm c¨ng th¼ng. Page24 Tõ 1948 ®Õn nay, d­íi sù l·nh ®¹o cña tæ chøc gi¶i phãng Palextin ®­îc sù ñng hé cña nh©n d©n c¸c n­íc A rËp & c¸c lùc l­îng tiÕn bé trªn TG, nh©n d©n Palextin ®· kiªn c­êng ®tranh chèng Ixaren. Sau h¬n 40 n¨m chiÕn ®Êu, 11/1988 n­íc Palextin ®­îc thµnh lËp do Yatxe Araphat- chñ tÞch PLO, lµm tæng thèng.15/12/1989 Liªn hiÖp quèc c«ng nhËn Palextin lµ ®¹i diÖn cña nh©n d©n Palextin.. 4/5/94 chñ tÞch PLO & thñ t­íng Itxaren ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ quyÒn tù do cña ng­êi Palextin ë Gada vµ Gierico buéc I xaren ph¶i rót khái vïng nµy vµ th¶ tï nh©n cña ng­êi Palextin. 6/96 cuéc tæng tuyÓn cö bÇu quèc héi ë I xaren th× §¶ng Licut (cña nh÷ng phÇn tö dtéc cùc ®oan ph¸t ®éng) ®· th¾ng thÕ, v× vËy ®· kh«ng chÞu thùc hiÖn néi dung ®· cam kÕt nªn t×nh h×nh Trung §«ng vÉn c¨ng th¼ng, b¹o lùc liªn tiÕp x¶y ra. KL: H¬n 40 n¨m qua, khu vùc Trung ®«ng cã nhiÒu biÕn ®æi to lín, hÇu hÕt c¸c n­íc ®· giµnh ®éc lËp trõ Palextin, nhê nguån dÇu má mµ cã n­íc ®· trë nªn trï phó. Song t×nh h×nh vÉn tiÕp tôc c¨ng th¼ng ®Æc biÖt lµ cuéc chiÐn vïng vÞnh Pecxich 1990-1991 ®· g©y hËu qu¶ nghiªm träng, Palextin vµ I xaren hiÖn nay vÉn rÊt c¨ng th¼ng. III. C¸c n­íc ®«ng nam ¸ c¸c n­íc ®«ng nam ¸ trong cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc Nh»m ®Ì bÑp lµn sãng CMGP dtéc ë §«ng Nam A vµ kh«ng muèn mÊt vïng ®Êt giµu cã, ph× nhiªu, ngay sau khi ctranh TG2 s¾p kÕt thóc, c¸c n­íc ®Õ quèc ®· ®­a nh÷ng ®éi qu©n tinh nhuÖ, ®­îc trang bÞ vò khÝ tèi t©n vµo ®µn ¸p phong trµo gphãng dtéc vµ t¸i chiÕm l¹i khu vùc nµy. Lµo: nthuéc ®Þa cña Ph¸p, nd©n Lµo ®· nhiÒu Lµo bÞ thùc d©n Ph¸p x©m l­îc ®Õn 1893 th× chÝnh thøc lµ v . lÇn ®øng lªn chèng ¸ch n« dÞch cña Ph¸p nh­ng ®Òu thÊt hi b¹i. 1930 §¶ng céng s¶n §«ng d­¬ng ra t ®êi, l·nh ®¹o nh©n d©n 3 n­íc chèng ®Õ quèc phong onkiÕn giµnh ®éc lËp. §Õn 1940, pxÝt NhËt vµo u §«ng d­¬ng vµ ®¶o chÝnh Ph¸p ngµy 9/3/45 ®Óie®éc chiÕm §«ng d­¬ng. Ngµy 14/8/45 NhËt ®Çu ilhéi ngµn n¨m cã mét cho nh©n d©n §«ng d­¬ng.. hµng qu©n ®ång minh kh«ng ®iÒu kiÖn, t¹o tc¬ a / nghÜa dµnh chÝnh quyÒn, chÝnh quyÒn Lµo ®­îc thµnh / 12/10/45 nh©n d©n thñ ®« Viªng Ch¨n, khëi : lËp ra m¾t qu©n d©n vµ tuyªn bè n­íc Lµo ttp ®éc lËp. h * Cuéc kh/chiÕn chèng Ph¸p vµ can thiÖp Mü (46-54) Cïng víi xl­îc ViÖt Nam /23/9/45 th× 3/46 Ph¸p trë l¹i Lµo, tõ ®ã nh©n d©n Lµo anh dòng ®øng lªn chèng Ph¸p. Tõ 1947, d­íi sù l·nh ®¹o cña nh÷ng ng­êi céng s¶n Lµo vµ ®­îc sù gióp ®ì cña qu©n t×nh nguyÖn VN, phong trµo kh¸ng chiÕn cña nd Lµo ngµy cµng më réng, c¸c chiÕn khu ®­îc thµnh lËp ë th­îng Lµo, T©y Lµo, §«ng B¾c Lµo. 20/1/1949 qu©n d©n gi¶i phãng Lµo ®­îc thµnh lËp do Cayxán Ph«mvih¼n chØ huy. 13/8/50 ®¹i héi toµn quèc kh/chiÕn cña nd©n Lµo häp, thµnh lËp ra mÆt trËn Lµo tù do vµ c/quyÒn kh¸ng chiÕn do hoµng th©n Xuphanu v«ng lµm thñ t­ëng. 3/51 liªn minh kh¸ng chiÕn ViÖt-Lµo-Kh¬me thµnh lËp, t¨ng c­êng t×nh ®oµn kÕt chiÕn ®Êu cña nd©n 3 n­íc §«ng d­¬ng chung kÎ thï chung. 1953-1954 qu©n d©n Lµo phèi hîp cïng víi qu©n t×nh nguyÖn VN ®· më nhiÒu chiÕn dÞch lín vµ dµnh th¾ng lîi to lín: chiÕn dÞch Th­îng Lµo (4/53) gi¶i phãng tØnh SÇm N­a vµ mét phÇn tØnh Lu«ng Pha B¨ng vµ Xiªng Kho¶ng; chiÕn dÞch Trung Lµo (12/53) gi¶i phãng phÇn lín tØnh XavanakhÐt & Kh¨m Muén. ChiÕn dÞch Hµ Lµo gi¶i phãng tØnh At«p¬ vµ 1 phÇn tØnh Xaravan. 7/5/54 sau thÊt b¹i ë §iÖn biªn phñ, TD Ph¸p buéc ph¶i ký HiÖp ®Þnh Genev¬ (21/7/54) c«ng nhËn ®Þa vÞ hîp ph¸p cña c¸c lùc l­îng CM Lµo & thõa nhËn 2 tØnh tËp kÕt Ph«ngxal× vµ SÇm N­a lµ khu vùc qu¶n lý trùc tiÕp cña ll­îng CM Lµo. 14 * Sau khi TD Ph¸p thÊt b¹i, Mü t×m c¸ch hÊt c¼ng Ph¸p nh¶y vµo §«ng d­¬ng hßng biÕn Lµo thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi. Mü ngµy cµng can thiÖp s©u vµo §«ng d­¬ng, vµ Lµo, xo¸ bá HiÖp ®Þnh Genev¬ vµ CM Lµo th«ng qua “ viÖn trî” vÒ kinh tÕ, qu©n sù cho qu©n ®éi tay sai. 21 n¨m chèng Mü cña Lµo tr¶i qua 3 thêi kú. - 1954-1963: ®tranh chèng chiÕn lùoc 2 mÆt trËn CM, diÕn biÕn hoµ b×nh kÕt hîp víi b¹o lùc ph¶n CM cña Mü vµ tay sai. - D­íi sù l/®¹o cña §¶ng nd CM Lµo (t/lËp 3/55) qu©n d©n Lµo ®· ®¸nh b¹i c¸c cuéc tÊn c«ng qu©n sù cña ®Þch, gi¶i phãng nhiÒu vïng ®Êt ®ai réng lín cña Th­îng- Trung Lµo. §Çu n¨m 60 vïng gi¶i phãng Lµo ®· chiÕm 2/3 diÖn tÝch & 1/3 d©n sè cña c¶ n­íc, p/trµo ®Êu tranh - 1964-1973 ®¸nh b¹i “ chiÕn tranh ®Æc biÖt” cña Mü Nguþ. 5/64 Mü dïng kh«ng qu©n nÐm bom më réng” chiÕn tranh ®Æc biÖt” sang Lµo víi ®Ønh cao lµ “ chiÕn tranh ®Æc biÖt t¨ng c­êng” (1969 sau khi NÝch X¬n lªn lµm tæng thèng), Mü nÐm bom xuèng Lµo (kho¶ng 3 triÖu tÊn, 1tÊn/1 ng­êi), ®ång thêi më cuéc tiÕn c«ng lín ®¸nh chiÕm vïng gi¶i phãng vµ tiªu diÖt CM. Qu©n d©n Lµo ®· tõng b­íc ®¸nh b¹i c¸c chiÕn dÞch leo thang cña Mü, 2/1970 lËp chiÕn th¾ng ë c¸nh ®ång Chum ë Xiªng Kho¶ng cïng ViÖt nam ®Ëp tan cuéc hµnh qu©n “ Lam s¬n 719” cña MüNguþ. - Mü thÊt b¹i nÆng nÒ nªn ph¶i ký HiÖp ®Þnh Viªn Ch¨n (21/2/73) lËp l¹i hoµ b×nh, thùc hiÖn hoµ hîp d©n téc ë Lµo, Mü rót hÕt cè vÊn vµ nh©n viªn qu©n sù ra khái Lµo. - 1973-1975: ®Çu tranh hoµn thµnh CM d©n téc d©n chñ trong c¶ n­íc. §Æc ®iÓm næi bËt cña t×nh h×nh lóc nµy lµ n­íc Lµo t¹m chia lµm 3 vïng: vïng gi¶i phãng, vïng kiÓm so¸t cña ph¸i h÷u vµ vïng trung lËp; víi 3 chÝnh quyÒn: c/quyÒn CM, c/quyÒn ph¸i h÷u Viªn ch¨n & c/quyÒn liªn hiÖp TW. §¶ng nh©n d©n CM Lµo ph¸t ®éng n/d©n ®/tranh ®ßi ®èi ph­¬ng thi hµnh HiÖp ®Þnh Viªn ch¨n. - Th¾ng lîi cña VN 30/4/75 ®· cæ vò vµ t¹o ®/k thuËn lîi cho CM Lµo giµnh ®­îc th¾ng lîi hoµn n n/d©n Lµo ®· næi dËy giµnh chÝnh toµn. D­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng nd©n CM Lµo; 5-12/1975 v . quyÒn trong c¶ n­íc. hi t - 2/12/1975 n­íc CH DC ND Lµo ®­îc th/lËp Tõ n¨m on 1975 tíi nay n­íc Lµo b­íc sang thêi kú u míi xdùng DC ND theo ®Þnh h­íng XHCN. Tõiecuèi nh÷ng n¨m 80 thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi il dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. ®Êt n­íc ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu trong tx©y a / 30 n¨m tr­êng kú gian khæ cña n/d©n Lµo cã ý nghÜa / * Y nghÜa lÞch sö cña CM Lµo; Th¾ng lîi :cña tp bän TD Ph¸p vµ can thiÖp Mü giµnh ®­îc ®éc lËp, chñ lÞch sö träng d¹i cña n­íc nµy. §¸nh tb¹i h quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ. ChÊm døt vÜnh viÔn nÒn qu©n chñ phong kiÕn lËp nÒn CHDC ND §­a n­íc Lµo sang kû nguyªn míi: hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ, thÞnh v­îng vµ tiÕn bé x· héi. §©y lµ th¾ng lîi cña t×nh ®oµn kÕt, chiÕn ®Êu keo s¬n gi÷a nh©n d©n 3 n­íc §«ng D­¬ng chèng kÎ thï chung lµ Ph¸p råi Mü tr­íc ®©y & c«ng cuéc x/dùng CNXH ngµy cµng bÒn v÷ng tèt ®Ñp. b- CAMPUCHIA CPC bÞ Ph¸p x©m l­îc tõ cuèi TK 19 vµ trë thµnh thuéc ®Þa cña P. 8/45 NhËt ®Çu hµng qu©n ®ång minh, th× chÝnh quyÒn n»m trong tay bän th©n NhËt. 10/45 Ph¸p trë l¹i x©m l­îc, chÝnh quyÒn th©n NhËt bÞ b¾t, triÒu ®×nh PK cam chÞu quy thuËn Ph¸p. §Õn 7/4/46 ký víi Ph¸p hiÖp ®Þnh chÊp nhËn sù thèng trÞ cña Ph¸p ë CPC. D­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng CS §«ng D­¬ng (sau 1951 lµ §¶ng nd CM CPC) nd CPC ®· anh dòng ®øng lªn chèng TD Ph¸p. ¥ nh÷ng n¨m ®Çu, phong trµo mang tÝnh tù ph¸t côc bé, ch­a cã mét trung t©m l·nh ®¹o thèng nhÊt, song tõ 1950 p/trµo p/triÓn m¹nh mÏ ®ßi hái ph¶i thèng nhÊt lùc l­îng trong c¶ n­íc. 15 17-19/4/50nh÷ng ng­êi kh¸ng chiÕn ®· tiÕn hµnh ®¹i héi quèc d©n, bÇu ra Uû ban d©n téc gi¶i phãng TW do S¬n Ngäc Minh lµm chñ tÞch. 19/6/51 qu©n ®éi CM chÝnh thøc ®­îc thµnh lËp, lÊy tªn lµ Ixar¾c. Thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña ®¹i héi 2, cña §CS §«ng d­¬ng th× 7/51 nh÷ng §¶ng viªn §ang céng s¶n ®· thµnh lËp §¶nh Nh©n d©n C¸ch m¹ng Campuchia. B­íc sang n¨m 1953-1954 phong trµo kh¸ng chiÕn ph¸t triÓn kh¾p c¶ n­íc, vïng gi¶i phãng ®­îc më réng (1/4 diÖn tÝch, 2 triÖu d©n) qu©n Ph¸p gÆp nhiÒu khã kh¨n, trong bèi c¶nh ®ã, Xihanóc tiÕn hµnh vËn ®éng ngo¹i giao g©y søc Ðp buéc buéc Ph¸p ph¶i ký HiÖp ®Þnh “ trao tr¶ ®éc lËp cho CPC” (9/11/53) tuy vËy CPC vÉn n»m trong khèi liªn hiÖp Ph¸p. Sau thÊt b¹i ë §B phñ, buéc Ph¸p ph¶i ký HiÖp ®Þnh Genev¬ (21/7/54) c«ng nhËn ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ §«ng d­¬ng, qu©n viÔn chinh Ph¸p rót khái CPC, chÊm døt mét thËp kû thèng trÞ. * Tõ 1954-1970 Cphñ do Xihanóc ®øng ®Çu ®· thùc hiªn ®­êng lèi hoµ b×nh, trung lËp, kh«ng tham gia bÊt cø 1 khèi qsù nµo, tiÕp nhËn viªn trî tõ mäi phÝa miÒn lµ kh«ng cã ®kiÖn rµng buéc. Nhê ®­êng lèi ®ã, ®· ®­a CPC phtriÓn vÒ mÆt ktÕ, vho¸, gi¸o dôc theo h­íng tèt ®Ñp. 18/3/1970 Mü ®iÒu khتn thÕ lùc tay sai lµm cuéc ®¶o chÝnh lËt ®æ quèc v­¬ng Xihanóc, ®­a bän ph¶n ®éng Lonnon-Xiric-Mactac lªn cÇm quyÒn, ph¸ ho¹i hoµ b×nh, trung lËp ë CPC, ®­a CPC vµo quü ®¹o cña ctranh x©m l­îc Td©n míi cña Mü ë b¸n ®¶o § d­¬ng. * Cuéc kchiÕn chèng Mü 1970-1975: Sau ®¶o chÝnh 1970 ®­îc sù gióp ®ì cña qu©n t×nh nguyÖn VN cuéc kchiÕn chèng Mü cña nd©n CPC ptriÓn theo h­íng ®i lªn, ll­îng vò trang lín m¹nh, vïng gi¶i phãng më réng,9/1973 ll­îng vò trang chuyÓn sang thÕ tÊn c«ng. Mïa xu©n 1975 qu©n d©nCPC ®· phèi hîp víi chiÕn tr­êng miÒn Nam VN më cuéc tæng tÊn c«ng gi¶i phãgn thñ ®« Phn«m Pªnh (17/4). Cuéc kchiÕn chèng MÜ ®· giµnh th¾ng lîi hoµn toµn. n * Tõ 1975-1979: chèng c/®é diÖt chñng P«n Pèt Jªng Xary v . Sau khi thñ ®« ®­îc gi¶i phãng t©p ®oµn ph¶n ®éng P«n hiP«t-Jªng Xary ph¶i CM ®­a CPC vµo thêi t kú ®en tèi. on u - §èi néi: chóng xua ®uæi nd©n ra khái c¸c tphèievÒ l®éng sinh ho¹t trong c¸c tr¹i tËp trung ë n«ng il chî, ng¨n s«ng, tµn s¸t d· man d©n v« téi. th«n, chóng tèt ph¸ chïa chiÒn, tr­êng häc, cÊm a t / VN, g©y ctranh biªn giíi T©y Nam x©m l­îc VN. / - §èi ngo¹i: kÝch ®éng g©y thï kÕt o¸n chèng : Tr­íc th¶m ho¹ diÖt chñg ®ã, nd©n CPC ttpv« cïng c¨m giËn ®øng lªn c®Êu diÖt chñng P«n P«t Ing h Xª ry. 3/12/1978 mÆt trËn d©n téc cøu n­íc CPC ®­îc thµnh lËp, l·nh ®¹o nd©n ®­îc sù gióp ®ì to lín cña qu©n t×nh nguyÖn VN, qu©n vµ d©n CPC ®· næi dËy kh¾p n¬i.7/1/1979 gi¶i phãng Phn«m Pªnh lÇn 2. ChÕ ®é diÖt chñng P«n pèt sôp ®æ. * Tõ 1979- nay: nd©n CPC b­íc sang thêi kú võa ph¶i håi sinh xdùng l¹i ®n­íc, d­íi sù l®¹o cña ®¶ng nd©n CPC, võa ph¶i tiÕn hµnh cuéc néi chiÕn kÐo dµi chèng l¹i c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng liªn kÕt víi nhau. Tr¶i qua h¬n 1 thËp kû cuéc néi chiÕn ®· g©y lªn biÕt bao ®au th­¬ng tæn thÊt cho nd©n CPC. Tr­íc t×nh h×nh quèc tÕ cã nhiÒu chuyÓn biÕn CquyÒn Phn«m Pªnh ®Ò ra ®­êng lèi: hoµ b×nh vµ hoµ hîp d©n téc, chñ ®éng th­¬ng l­îng víi c¸c phe c¸nh ®èi lËp ®Ó chÊm døt néi chiÕn, thóc ®Çy tiÕn tíi 1 gi¶i ph¸p ctrÞ cho CPC. 8/1989 qu©n t×nh nguyÖn VN chñ ®éng ®¬n ph­¬ng rót khái CPC, víi sù gãp søc tÝch cùc cña Ph¸p vµ Ind«nªxia & 5 n­íc héi ®ång b¶o an LHQ. Qua nhiÒu n¨m th­¬ng l­îng, c¸c bªn ®· ®i ®Õn tho¶ thuËn thµnh lËp héi ®ång d©n téc tèi cao CPC do Th¸i tö Xihanóc lµm chñ tÞch. 23/10/1991 t¹i Héi nghÞ qtÕ ë Pari vÒ CPC hiÖp ®Þnh hoµ b×nh vÒ CPC ®· ®­îc ký kÕt t¹o ®kiÖn cho nd©n CPC kh«i phôc vµ xdùng ®Êt n­íc. C¨n cø vµo HiÖp ®Þnh Pari vÒ CPC vµ quyÕt ®Þnh cña héi ®ång d©n téc tèi cao tõ 23 ®Õn 27/5/1993 cuéc bÇu cö quèc héi lËp hiÕn ®­îc tæ chøc d­íi sù gi¸m s¸t cña LHQ, quèc héi míi ®­îc th«ng qua hiªn ph¸p thiÕt lËp nÒn qu©n chñ lËp hiÕn do vua 16 Xihanóc ®øng ®Çu. CquyÒn míi do hoµng th©n Noro®«m Ranait lµm thñ t­íng. Hunxen lµm ®ång thñ t­íng. Tõ ®©y CPC b­íc sang thêi kú míi xdùng l¹i ®Êt n­íc qua mÊy thËp kû chèng ngo¹i x©m vµ néi chiÕn, ®­¬ng ®Çu víi bao thö th¸ch, khã kh¨n chång chÊt ®Ó ®­a ®n­íc tho¸t khái khñng kho¶ng ®Ó tiÕn lªn h¹nh phóc phån vinh. - §Çu 1999 cquyÒn míi (cphñ hoµ hîp d©n téc) ®· ®­a ®n­íc xdùng hoµ b×nh phån vinh. 30/4/1999 CPC ®­îc kÕt n¹p lµ héi viªn thø 10 cña hiÖp héi c¸c n­íc §NA " ASEAN" t¹i Hµ Néi. c) C¸c n­íc ®«ng nam ¸ kh¸c Ind«nªxia Sau khi NB ®Çu hµng, ngµy 17/8/45 b¸c sÜ Xucacn« ®äc b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp, tuyªn bè thµnh lËp n­íc CH Ind«nªxia. ë c¸c tphè Giac¸cta, Xurabaya, nd©n h­ëng øng næi dËy chiÕm c«ng së, ®µi ph¸t thanh, giµnh l¹i quyÒn tõ tay NhËt. 18/8/45 Héi nghÞ " Uban trï bÞ ®éc lËp In®«nªxia" häp th«ng qua HiÕn ph¸p vµ bÇu Xuc¸cn« lµm thæng thèng. 11/45 td©n Anh gióp ®ì Hµ lan ph¸t ®éng ctranh xl­îc trë l¹i In®«, cquyÒn In®« coi träng th­¬ng l­îng ®· ký víi Hµ Lan HiÖp ®Þnh lµ biÕn In®« trë thµnh n­íc nöa thuéc ®Þa Tõ 1953 cphñ d©n téc d©n chñ do §¶ng quèc d©n lµnh ®¹o thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p kh«i phôc vµ cñng cè nÒn ®éc lËp cña ®Êt n­íc. 30/9/65 x¶y ra cuéc ®¶o chÝnh nh­ng bÞ dËp t¾t nhanh chãng. Sau ®ã Xuh¸ct« lªn lµm tæng thèng, ®Êt n­íc In®« dÇn dÇn æn ®Þnh trë l¹i vµ sau ®ã ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ c¸c mÆt ktÕ, vho¸, gi¸o dôc. Thùc hiÖn cs¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh, kh«ng tham gia liªn minh qu©n sù, thóc ®Èy xu thÕ ®èi tho¹i, hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia §NA, ®ãng vai trß quan träng trong kvùc vµ trªn tr­êng quèc tÕ. Th¸i Lan Sau khi ctranh kÕt thóc, d­íi danh nghÜa ®ång minh, qu©n ®éi Anh vµo chiÕm ®ãng Th¸i lan. Nh­ng th«ng qua viÖn trî, ktÕ, qu©n sù, vµ ®Æc biÖt c¸c cuéc ®¶o chÝnh qu©n sù (11/1947 vµ 11/51) n 9/1945 Mü l«i kÐo Th¸i lan gia Mü hÊt c¼ng ®­îc Anh, vµ ®­a thÕ lùc th©n Mü lªn cÇm.vquyÒn. hi ph¸i c¸c ®¬n vÞ lÝnh ®¸nh thuª Th¸i lan nhËp khèi phßng thñ §NA (SEATO). Cphñ Th¸i lan t®· sagn tham chiÕn bªn c¹nh Mü ë Lµo vµ VN. Tõ n¨m on 1979, Th¸i lan ®· ñng hé vµ cung cÊp ®Êt u e vµ c«ng cuéc håi sinh cña nh©n d©n CPC. th¸nh cho c¸c thÕ lùc chèng ®èi l¹i cphñ Phn«mliPªnh i Th¸i lan thùc hiÖn ®­êng lèi ®èi ®Çu chèngtal¹i sù nghiÖp CM cña nd©n 3 n­íc § D lµm cho khu / kh«ng ®em l¹i lîi Ých g× cho Tlan. Nªn cuèi nh÷ng vùc §NA thªm c¨ng th¼ng, mÊt æn ®Þnh:/vµ ttpra khÈu hiÖun " biÕn § D tõ chiÕn tr­êng thµnh thÞ tr­êng' n¨m 80, nh÷ng ng­êi cÇm quyÒn ®· ®­a h chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, hîp t¸c. Tõ n¨m 1960, nÒn ktÕ Th¸ilan cã nh÷ng b­íc ptriÓn m¹nh mÏ ®Æc biÖt lµ ngµnh CnghiÖp dÖt vµ may mÆc, du lÞch, HiÖn nay Tlan ®­îc xÕp vµo hµng nh÷ng quèc gia ®ang ®øng tr­íc ng­ìng cöa trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. Malaxia D­íi danh nghÜa " §ång minh", 9/1945 qu©n ®éi Anh tiÕn vµo M· lai ®Ó t­íc khÝ giíi qu©n NhËt, nh­ng thùc ra chñ yÕu nh»m thiÕt lËp trë l¹i nÒn thèng trÞ cña hä ë Ma Lai. Tr­íc sù khñng bè, ®µn ¸p d· man, lùc l­îng kh¸ng chiÕn, §CS M· Lai kªu gäi nd©n ®øng dËy knghÜa vò trang chèng thùc d©n Anh, gi¶i phãng dtéc. Td©n Anh cµng ra søc ®µn ¸p nh­ng kh«ng thÓ dËp t¾t ®­îc ptrµo kchiÕn cña nd©n M· lai. 2/1956 cphñ Anh buéc ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi ®oµn ®¹i biÓu" chÝnh phñ liªn bang M· lai" vµ c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña M· lai 3/8/1957 M· lai tuyªn bè ®éc lËp, 1963 Liªn bang Malai thµnh lËp. Sau khi giµnh ®­îc ®lËp, cquyÒn M· lai ®· thi hµnh nhiÒu biÖn ph¸p nh»m cñng cè nÒn ®éc lËp d©n téc vµ thóc ®Èy sù phtriÓn vÒ ktÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc. Tõ nh÷ng n¨m 70 trë l¹i ®©y, ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ ktÕ: dÇu má, khÝ ®èt, thiÕc & cao su (chiÕm 1/3 s¶n l­îng toµn TG, c«ng nghÖ l¾p r¸p « t«, m¸y ®iÖn tö, truyÒn h×nh...) 17 Xingapo N¨m 1957, cïng víi viÖc c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña Malaxia, Xinggapo còng ®­îc Anh c«ng nhËn ®éc lËp. N¨m 1963, Xingapo ra nhËp liªn bang Malaixia nh­ng ®Õn 1965 l¹i rót ra khái liªn bang vµ thµnh lËp 1 n­íc ®éc lËp. N»m ë vÞ trÝ thuËn lîi vµ do tÝnh n¨ng ®éng cña giíi cÇm quyÒn trong nh÷ng n¨m 70 & 80, Xingapo ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ptriÓn hÕt søc nhanh chãng vÒ ktÕ- ®­îc mÖnh danh lµ 1 trong 4 " rång nhá" cña ch©u A, vµ ®­îc gäi lµ n­íc c«ng nghiÖp míi víi nh÷ng s¶n phÈm næi tiÕng TG, giµn khoan dÇu trªn biÓn, c¸c linh kiÖn ®iÖn tö, thiÐt bÞ vµ m¸y mãc tÝnh ®iÖn tö. - Sau ctranh TG lÇn 2, d­íi sù l·nh ®¹o c¶u liªn minh tù do nd©n chèng Ph¸t xÝt, phong trµo gphãng d©n téc lªn cao s«i næi ë MiÕn ®iÖn (nay gäi lµ Miama). Tr­íc søc Ðp ®tranh cña quÇn chóng, 10/1947 A ph¶i ký " HiÖp ­íc Anh MiÕn" c«ng nhËn nÒn ®éc lËp & tù chñ cña MiÕn §iÖn. 4/1/48, Liªn bang MiÕn ®iÖn tuyªn bè chÝnh thøc thµnhlËp. tõ sau khi giµnh ®éc lËp, MiÕn ®iÖn theo ®­êng lèi trung lËp- kh«ng tham gia bÊt cø liªn minh qu©n sù chÝnh trÞ nµo. - 1944, sau khi ®æ bé trë l¹i Philipin, Mü tiÕn hµnh ®µn ¸p d· man ll­îng k¸ng chiÕn chèng NhËt. D­íi sù l®¹o cña §CS Philipin, qu©n ®éi kh¸ng chiÕn vµ nh©n d©n Philipin tiÕp tôc cuéc ®Êu tranh vò trang chèng l¹i §Q Mü ®Ó gi¶i phãgn d©n téc. 7/1946 Mü c«ng nhËn ®éc lËp cña Philipin, n­íc CH Philipin ®ùoc thµnh lËp. Tuy vËy, Philipin vÉn ph¶i ký kÕt nhiÒu hiÖp ­íc bÊt b×nh ®¼ng. CquyÒn Philipin nh÷ng thËp kû gÇn ®©y cã nhiÒu biÖn ph¸p h¹n chÕ sù rµng buéc cña Mü vµ cñng cè nÒn ®éc lËp, tù chñ. -Brun©y: Brun©y bÞ thùc d©n Anh x©m chiÕm, biÕn vïng nµy thµnh xø b¶o hé. Brun©y giµnh ®­îc quyÒn tù trÞ tõ n¨m 1971 & ®éc lËp hoµn toµn n¨m 1984. 2. Khèi qu©n sù SEAto Sau cuéc chiÕn tranh xl­îc cña Ph¸p ë § D bÞ thÊt b¹i, 8/9/1945, .i vn 8 n­íc Mü, Anh, Ph¸p, Oxtralia, Pakistan, Newdila, Philipin, Th¸ilan ®· ký kÕt t¹i Manila th (Philipin) " HiÖp ­íc phßng thñ tËp thÓ n §NA" & thµnh lËp " tæ chøc" hiÖp ­íc phßng thñ tËp o thÓ §NA (SEATO). §©y lµ liªn minh qu©n u e sù do Mü cÇm ®Çu nh»m môc tiªu: i ll¹i i Chèng l¹i ptrµo gi¶i phãng dtéc ë DNA, chèng a t ah­ëng cña CNXH ®ang lan réng ë §NA / / Trong cuéc ctranh xl­îc 3 n­íc § D cña :§Q Mü, khèi SEATO lµ chç dùa cho Mü trong viÖc thùc ttp hiÖn ý ®å ctrÞ qu©n sù h Sau thÊt b¹i cña Mü trong cuéc ctranh xl­îc § D. 9/1975 khèi SEATO quyÕt ®Þnh gi¶i thÓ. 3. HiÖp héi c¸c n­íc ®n¸ (asean) a. sù thµnh lËp tæ chøc ASEAN §NA gåm 10 n­íc, sau khi gµnh ®éc lËp, c¸c n­íc §NA cã dù tÝnh thµnh lËp 1 tæ chøc kvùc nh»m t¹o ®kiÖn cho sù hîp t¸c phtriÓn trªn c¸c lÜnh vùc KHKT-KtÕ, v¨n ho¸ & h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña c¸c n­íc lín ®ang t×m mäi c¸ch biÕn §NA thµnh "s©n sau" cña hä. 1/1959 HiÖp ­íc H÷u nghÞ & ktÕ §NA ra ®êi gåm Malaxia & Philipin 7/1961 Héi ®ång §NA gåm Malai, Philipin & Thailan ®­îc thµnh lËp nh÷ng tæ chøc nµy kh«ng phô thuéc l©u dµi do sù bÊt ®ång gi÷a c¸c n­íc vÒ l·nh thæ vµ chñ quyÒn. 8/1967, sau nhiÒu cuéc th¶oluËn, ngo¹i tr­ëng 5 n­íc: Th¸ilan, In®o, Philipin, Malai & Singapo häp ë B¨ng cèc, 8/8/1967 ®· tuyªn bè vÒ viÑc thµnh lËp HiÖp héi c¸c n­íc §NA (viÕt t¾t lµ ASEAN). b) Môc ®Ých thµnh lËp & qu¸ tr×nh ptriÓn Tuyªn bè tlËp ASEAN ë B¨ng cèc 8/8/67 nªu râ 7 môc tiªu: + Thóc ®Èy sù th¨ng tr­ëng ktÕ, tiÕn bé XH & ptriÓn v¨n ho¸ khu vùc th«ng qua c¸c nç lùc chung trªn tinh thÇn b×nh ®¼ng & hîp t¸c nh»m t¨ng c­êng c¬ së cho 1 céng ®ång c¸c n­íc §NA hoµ b×nh & thÞnh v­îng. 18 + Thóc ®Èy hoµ b×nh, æn ®Þnh khu vùc b»ng viÖc t«n träng c«ng lý 8 nguyªn t¾c luËt ph¸p trong quan hÖ gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc vµ tu©n thñ nguyªn t¾c cña HiÐn ch­¬ng LHQ + Thóc ®Èy sù céng t¸c tÝch cùc vµ gÝup ®ì lÉn nhau trong c¸c vÊn ®Ò cïng quan t©m trªn c¸c lÜnh vùc + Gióp ®ì lÉn nhau d­íi c¸c h×nh thøc ®µo t¹o & cung cÊp c¸c ptiÖn nghiªn cøu trong lÜnh vùc: gi¸o dôc, chuyªn m«n, kü thuËt vµ hµnh chÝnh. + Céng t¸c ®Ó sö dông tèt h¬n nÒn n«ng nghiÖp & c¸c ngµnh c«ng nghiÖp më réng mËu dÞch, c¶i thiÖn, ph­¬ng tiÖn giao th«ng, n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. + Thóc ®Èy viÖc nghiªn cøu vÒ §NA + Duy tr× sù hîp t¸c chÆt chÏ cïng cã lîi víi c¸c tæ chøc qtÕ & khu vùc cã môc ®Ých tæng hîp vµ t×m kiÕm c¸c c¸ch thøc nh»m ®¹t ®­îc 1 sù hîp t¸c chÆt chÏ h¬n gi÷a c¸c tæ chøc nµy. - Tuyªn bè Cualal¨mp¬ 17/11/1971 kh¼ng ®Þnh cam kÕt ®èi víi viÖc duy tr× hoµ b×nh vµ æn ®Þnh §NA - Héi nghÞ th­îng ®Ønh ASEAN lÇn thø 1 (1976) t¹i Bali ®Ò ra môc tiªu ho¹t ®éng v× vËy ASEAN lµ mét liªn minh ktÕ ctrÞ cña kvùc §NA - Héi nghÞ th­îng ®Ønh ASEAN lÇn 2 (1977) ë Cualal¨mp¬ ®· c¬ cÊu l¹i UB hîp t¸c ASEAN ®Ó chuÈn bÞ cho më réng hîp t¸c trªn mäi lÜnh vùc & chÝnh thøc ho¸ cuéc ®èi tho¹i víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ptriÓn n©ng cao vai trß cña ASEAN - 7/1/84 Brun©y ®­îc chÝnh thøc kÕt n¹p vµo ASEAN & trë thµnh thµnh viªn thø 6 - Héi nghÞ th­îng dØnh ASEAN lÇn 3 (12/1987) ë Manila quyÕt t©m cñng cè hoµ b×nh, hîp t¸c ë khu vùc, khuyÔn khÝch & ®¶m b¶o ®Çu t­, më réng danh môc thuÕ ­u ®·i. - Héi nghÞ Th­îng ®Ønh lÇn thø 4 (1/1992) ë Xingapo quyÕt t©m ®­a hîp t¸c ctrÞ vµ ktÕ lªn tÇm cao vµ më réng hîp t¸c sang lvùc an ninh. 22/7/92 VN & Lµo chÝnh thøc lµ quan s¸t viªn cña ASEAN 28/7/95 VN ra nhËp lµ thµnh viªn thø n 7. v . i Cèc ký kÕt HiÖp ­íc cÊm vò khÝ h¹t - Héi nghÞ th­îng ®Ønh ASEAN lÇn thø 5 (12/1995) t¹i hB¨ng t nh©n trong kvùc, th¶o luËn më réng thµnh viªn, tù do onbu«n b¸n. u - 3/96 Héi nghÞ th­îng ®Ønh ¢u- A tæ chøc t¹i B¨ng ie cèc gåm c¸c nguyªn thñ quèc gia cña 25 n­íc l i (15 n­íc ECC, 7 n­íc ASEAN, TQuèc, Nb¶n, a Hquèc) thóc ®Èy qhÖ qtÕ, v¨n ho¸, KHKT - mang ý t / / nhÜa träng ®¹i. tp: ®­a sè thµnh viªn cña tæ chøc nµy lªn 9 n­íc, 30/4/99, - 23/7/97 Lµo & Mianma ra nhËp ASEAN t h CPC lµ thµnh viªn thø 10 cña ASEAN. c/ VÒ tæ chøc: ®øng ®Çu lµ tæng th­ ký, nhiÖm kú lµ 5 n¨m, Héi nghÞ bé tr­ëng ngo¹i giao hµng n¨m ë thñ ®« tõng n­íc lu©n phiªn. d/ Vai trß vµ ý nghÜa cña ASEAN H¬n 30 n¨m qua, ASEAN lµ tæ chøc liªn minh ktÕ, ctrÞ cña 10 n­íc ®«ng nam ¸, ban ®Çu nã cßn non yÕu nh­ng ®Õn nay ®· ®ñ 10 n­íc- lín m¹nh cã vÞ trÝ, tiÒm lùc ktÕ, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, trong lao ®éng, nh¹y c¶m vÒ ktÕ thÕ giíi, øng dông cã hiÖu qu¶ KHKT, §NA ®ang cÊt c¸nh b­íc vµo thiªn nhiªn kû míi. §©y sÏ lµ kvùc ptriÓn ktÕ m¹nh mÏ ®Ó hoµ nhËp víi nÒn v¨n minh nh©n lo¹i. e/ ý nghÜa cña viÖc VN ra nhËp ASEAN §©y lµ sù kiÖn ctrÞ quan träng, kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®óng ®¾n, s¸ng suèt cña §CS VN, tõ ®©y t¹o ®kiÖn ®Ó VN hoµ nhËp vµo ho¹t déng cña khu vùc §NA, t¨ng c­êng mèi quan hÖ ht¸c vµ hiÓu biÐt lÉn nhau trªn c¸c lÜnh vùc ktÐ, v¨n ho¸, kü thuËt gi÷a VN vµ c¸c n­íc kh¸c. Quan hÖ gi÷a VN víi ASEAN diÔn ra rÊt phøc t¹p, lóc hoµ, lóc dÞu, lóc c¨ng th¼ng tuú theo t×nh h×nh ktÕ trong khu vùc vµ dÆc biÖt tuú theo biÕn ®éng cña t×nh h×nh CPC. Tõ 1989 sau khi v®Ò CPC ®c gi¶i quyÕt ®i vµo xu thÕ hoµ gi¶i vµ hoµ hîp d©n téc cïng víi viÖc VN thi hµnh cs¸ch dèi ngo¹i " muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc " th× quan hÖ VN & ASEAN ngµy cµng ®c c¶i thiÖn. 19 §Çu nh÷ng n¨m 90, t×nh h×nh ctrÞ DNA tèt ®Ñp, ASEAN chuyÓn träng t©m ho¹t ®éng sang hîp t¸c ktÕ tÝch cùc cïng víi c¸c n­íc §«ng d­¬ng xdùng kvùc DNA hoµ b×h, æn ®Þnh, ptriÓn. 1992 HnghÞ cÊp cao lÇn thø 4 cña ASEAN ®· häp quyÕt ®Þnh biÕn DNA thµh mËu dÞch tù do trong vßng 10-15 n¨m phï hîp víi xu h­íng kvùc ho¸, toµn cÇu ho¸. - DÉn chøng vÒ mèi quan hÖ ht¸c gi÷a VN vµ c¸c n­íc §NA + Xin ga po: b¸n cho VN c¸c mÆt hµng: nhiªn liÖu, hµng tiªu dïng, trang thiÕt bÞ ®iÖn tö viÔn th«ng, vËt liÖu xdùng Mua tõ VN: than ®¸, g¹o, h¹t ®iÒu + Malaixia: b¸n cho VN ph©n bãn, nguyªn liÖu t©n d­îc Mua tõ VN: than ®¸, thiÕc + Philipin: b¸n cho VN ph©n bãn Mua tõ VN: g¹o, than ®¸ B/ CH¢U PHI I. Nh÷ng nÐt chung Theo sè liÖu 1993, CPhi víi 57 quèc gia, cã diÖn tÝch 30,3 triÖu km2 vµ d©n sè 650 triÖu ng­êi (chiÕm 12 % dsè TG). §©y lµ noi cã nguån tµi nguyªn phong phó (kim c­¬ng: 90,2% TG, Cu: 47,3 %, Fe: 34,4%, cã nguån n«ng s¶n quý (cµ phª, ca cao). D©y lµ c¸i n«i cña tæ tiªn loµi ng­êi, lµ c¸i n«i cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i. Vµo nöa cuèi TK 19, c¸c n­íc t­ b¶n Anh, ph¸p, ®øc bØ ®· x©m chiÕm toµn bé ch©u phi, tr¶i qua 1 thêi gian dµi d­íi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n ph­¬ng t©y th× Cphi ®· trë nªn nghÌo nµn, l¹c hËu, sau ctranh TG I, c¸c nwocs th¾ng trËn ®· hoµn thµnh ph©n chia ph¹m vi ch©u Phi. Anh chiÕm 37,7 diÖn tÝch 49,4 % d©n sè Ph¸p chiÕm 32,7% diÖn tÝch, 42,1 % d©n sè n Phi trë thµnh lôc ®Þa míi næi dËy Sau ctranh Tg II, c¬n b·o t¸p CM ®· bïng næ ë ch©u Phi, ch©u v . trong phong trµo ®tranh gphãng dtéc. hi t II. Phong trµo gi¶i phãng dtéc cña Cphi chia lµm 4 giai on ®o¹n u 1. G®o¹n 1945-1954 ie l i Ptrµo ®tranh gphãng dtéc bïng næ sím nhÊt tëa B¾c Phi víi th¾ng lîi më ®Çu lµ cuéc chinh biÕn Cm / v­¬ng triÒu Pharóc vµ nÒn thèng trÞ cña thùc d©n Anh, / cña binh lÝnh sÜ quan Ai CËp (3/7/52) lËt ®æ : thµnh lËp n­íc céng hoµ Ai CËp (18/6/53). ttp h 2. G®o¹n 1954-1960 ¶nh h­ëng cña chiÕn th¾ng §BP (1954) ë VN, ®· lµm cho hÖ thèng thuéc ®Þa cña Ph¸p ë T©y Phi vµ B¾c Phi ®· rung chuyÓn. Më ®Çu lµ cuéc ®tranh cña nd©n Angªri (11/54) sau dã nhiÒu quèc gia giµnh ®c ®éc lËp: Tuynidi, Marèc, Xu®¨ng (1956), Gana (57), Ghi nª (58) 3. Giai ®o¹n 1960-1975 N¨m 60 cã 17 n­íc ë §«ng T©y Trung phi dµnh ®­îc ®lËp nªn lÞch sö ghi nhËn lµ " n¨m Ch©u Phi" më ®Çu giai ®o¹n ptriÓn míi cña ptrµo gphãng dtéc ë Ch©u Phi, Nh÷ng th¾ng lîi cã ý nghÜa lÞch sö to lín trong giai ®o¹n nµy lµ th¾ng lîi cña nd©n Angªri sau 7 n¨m kh¸ng chiÕn, buéc Ph¸p ph¶i c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña Angªri (2/62). Nam 1970 Eti«pi gµnh ®c ®éc lËp trong tay Ph¸p. 1975 nd©n 2 n­íc M«d¨mbÝch vµ Ang« la giµnh ®c ®lËp sau 5 thÕ kû thèng trÞ cña thùc d©n Bå ®µo nha (dÆc biÖt 11.11.75 n­íc CM Ang«la ra ®êi) ®¸nh dÊu sù sôp ®æ vÒ c¨n b¶n cña chñ nghÜa thùc d©n cò cïng hÖ thèng thuéc ®Þa cña nã ë ch©u Phi. 4. Tõ 1975 ®Õn nay: g®o¹n hoµn thµnh cuéc ®tranh ®¸nh ®æ nÒn thèng trÞ thùc d©n cò ®Ó dµnh l¹i ®lËp dtéc hoµn toµn, ®c ®¸nh dÊu = 2 sù kiÖn 2/1990 kÕt thóc Cn ph©n biÖt chñng téc Apacthai ë Nam Phi 3/1991 Namibia tuyªn bè ®éc lËp, céng hoµ namibia ra ®êi 20