Tài liệu Lap danh muc rui ro

X©y dùng danh môc Rñi ro trong dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng ë viÖt nam hiÖn nay NCS. TRÞnh thuú anh Bé m«n Qu¶n trÞ kinh doanh Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lμ mét viÖc lμm hÕt søc quan träng vμ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ triÓn khai thùc hiÖn vμ qu¶n lý dù ¸n thμnh c«ng vμ ®¹t c¸c môc tiªu, hiÖu qu¶ ®Æt ra. §Ó gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro dù ¸n ®−îc thùc hiÖn dÔ dμng h¬n, bμi b¸o x©y dùng danh môc rñi ro cho c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng ë ViÖt Nam hiÖn nay, ®¸nh gi¸ rñi ro th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh ®é lín cña rñi ro c¨n cø vμo kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn vμ møc ®é ¶nh h−ëng cña c¸c rñi ro ®Õn c¸c môc tiªu dù ¸n. Danh môc c¸c rñi ro ®−îc x©y dùng theo c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n, xÐt trªn gãc ®é cña nhμ qu¶n lý dù ¸n. Summary: Project risk management is a very important and necessary tool to achieve successful project management with its set objectives and effects. In order to smooth an application of project risk management, this paper aims to build a check list of risks in transport construction projects in Vietnam today, and evaluates risks according to probability and impacts of risks. The checklist of risks would be built in processes of the projects from project managers’ perspective. i. Giíi thiÖu CT 2 Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt nhu cÇu t¨ng lªn kh«ng ngõng cña toµn x· héi, c¸c ho¹t ®éng ®Çu t− ®· trë nªn ®a d¹ng, phøc t¹p h¬n, rñi ro lu«n tiÒm Èn trong m«i tr−êng nµy. Trong x©y dùng, ®Æc biÖt víi dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng (DAXD CTGT), rñi ro rÊt nhiÒu vµ ®a d¹ng do b¶n chÊt phøc t¹p cña c¸c dù ¸n nµy còng nh− t¸c ®éng cña m«i tr−êng kinh tÕ - x· héi luËt ph¸p - v¨n ho¸ lu«n biÕn ®éng vµ ®Çy rÉy nh÷ng bÊt tr¾c khã l−êng. §Ó mang l¹i thµnh c«ng cho mçi dù ¸n, ®ßi hái nhµ qu¶n lý dù ¸n ph¶i tÝnh ®Õn tÊt c¶ c¸c rñi ro, c¸c yÕu tè biÕn ®éng khã l−êng ®ã. §−a ra danh môc rñi ro lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa vÒ mÆt khoa häc vµ thùc tiÔn. Danh môc nµy rÊt h÷u Ých cho viÖc øng phã víi rñi ro, lµ c¨n cø quan träng cho c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro dù ¸n, ®ång thêi ®−îc sö dông lµm danh s¸ch tra cøu rñi ro cho c¸c dù ¸n t−¬ng lai. C¬ së d÷ liÖu ®−îc thu thËp th«ng qua nhiÒu nguån th«ng tin kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu lµ tõ ®iÒu tra pháng vÊn trùc tiÕp c¸c nhµ qu¶n lý DAXD CTGT thuéc ®Þa bµn Hµ Néi, trong thêi gian tõ sau n¨m 2000. C¸c ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông chñ yÕu lµ pháng vÊn chuyªn gia, ph−¬ng ph¸p x¸c suÊt chñ quan, ph©n tÝch thèng kª, ph©n tÝch ®Þnh tÝnh rñi ro, so s¸nh, ph©n tÝch hÖ thèng. ii. C¨n cø x©y dùng danh môc rñi ro B¶ng danh môc rñi ro ®−îc x©y dùng c¨n cø vµo tiªu thøc ph©n lo¹i rñi ro vµ sè liÖu thu thËp ®−îc vÒ rñi ro trong c¸c DAXD CTGT hiÖn nay. 2.1. Ph©n lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT Rñi ro trong DAXD CTGT cã thÓ ®−îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau. Ph©n lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT theo nguån g©y rñi ro: Nguån g©y rñi ro lín nhÊt xuÊt ph¸t tõ chÝnh dù ¸n, ®ã lµ: quy m« dù ¸n; ®Þa ®iÓm x©y dùng; møc ®é phøc t¹p cña thiÕt kÕ vµ ph−¬ng ph¸p x©y dùng; tèc ®é x©y dùng… C¸c thay ®æi lµ rÊt khã tr¸nh trong suèt thêi gian thùc hiÖn dù ¸n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c dù ¸n lín, thêi gian x©y dùng kÐo dµi. Cã rÊt nhiÒu ¶nh h−ëng tõ bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn dù ¸n, g©y thiÖt h¹i cho c¸c dù ¸n. C¸c lo¹i rñi ro tõ bªn ngoµi dù ¸n bao gåm: l¹m ph¸t; biÕn ®éng thÞ tr−êng, yÕu tè ®Çu vµo thay ®æi: nguyªn vËt liÖu, lao ®éng, m¸y mãc (gi¸ c¶, nguån cung øng, chÊt l−îng); rñi ro vÒ mÆt chÝnh trÞ nh− thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, hÖ thèng luËt ph¸p …; ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu. Ph©n lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT xÐt trªn gãc ®é cña c¸c bªn liªn quan: - Rñi ro xÐt trªn gãc ®é chñ ®Çu t−: bao gåm c¸c rñi ro do gi¶i phãng mÆt b»ng chËm, thiÕu chi phÝ ®Òn bï; ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt kh«ng l−êng tr−íc ®−îc; c¸c nguån cung cÊp th«ng tin kÐm hiÖu qu¶; biÕn ®éng l·i suÊt ng©n hµng; l¹m ph¸t; biÕn ®éng tû gi¸ ngo¹i hèi; t¨ng thuÕ suÊt; thiÕu c¸c nguån chi tr¶… - Rñi ro trªn gãc ®é nhµ thÇu: cã thÓ kÓ ®Õn lµ c¸c rñi ro do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi; tai n¹n lao ®éng trªn c«ng tr−êng; gi¸ vËt liÖu t¨ng ®ét biÕn, thÊt tho¸t vËt t−, chÊt l−îng vËt liÖu kÐm; thiÕt kÕ cã sai sãt; ®×nh c«ng, l·n c«ng, dÞch bÖnh… - Rñi ro trªn gãc ®é t− vÊn thiÕt kÕ, t− vÊn gi¸m s¸t: tr×nh ®é t− vÊn h¹n chÕ, ý thøc kÐm, nhiÒu quy tr×nh quy ph¹m vÒ thiÕt kÕ, kh«ng nhÊt qu¸n vÒ tiªu chuÈn x©y dùng, c«ng nghÖ thi c«ng, qu¶n lý chÊt l−îng thiÕt kÕ, qu¶n lý t− vÊn yÕu kÐm. - Rñi ro trªn gãc ®é toµn bé x· héi, céng ®ång: lµ c¸c rñi ro lµm gi¶m hiÖu qu¶ ®Çu t− nh− dù b¸o l−u l−îng ph−¬ng tiÖn sai, CTGT ®−îc thiÕt kÕ kh«ng ®¸p øng ®−îc yªu cÇu thùc tÕ, võa ®−a vµo khai th¸c ®· x¶y ra hiÖn t−îng t¾c nghÏn, hoÆc ng−îc l¹i l−îng sö dông thÊp g©y thÊt thu. HoÆc c¸c rñi ro x¶y ra do viÖc qu¶n lý c«ng t¸c thu phÝ bÞ bu«ng láng, kh«ng thu håi ®−îc vèn ®Çu t−. HoÆc rñi ro do viÖc khai th¸c, b¶o d−ìng söa ch÷a kh«ng ®−îc quan t©m ®óng møc, c«ng tr×nh xuèng cÊp nghiªm träng, g©y thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ mµ toµn bé x· héi ph¶i g¸nh chÞu. Ph©n lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT xÐt theo c¸c giai ®o¹n dù ¸n - Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n cã thÓ x¶y ra rñi ro do thiÕu th«ng tin vµ rñi ro do l·ng phÝ, thÊt tho¸t. C¸c th«ng tin vÒ nguån tµi chÝnh, quy ho¹ch, gi¸ c¶ biÕn ®éng, t×nh h×nh ®Þa chÊt, ®Þa h×nh, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu… nÕu ®−îc thu thËp kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng ®Çy ®ñ sÏ dÉn tíi viÖc lËp mét dù ¸n kh«ng phï hîp vµ kh¶ thi. Ngoµi ra, c¸c sai sãt trong kh©u x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t−, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ s¬ bé vµ xÐt duyÖt tæng møc ®Çu t− còng trùc tiÕp g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t vµ tiªu cùc. Nguyªn nh©n nµy cã thÓ chiÕm tíi 50 - 60% gi¸ trÞ thÊt tho¸t cña toµn bé c«ng tr×nh. - Trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n cã rÊt nhiÒu rñi ro nh− ¸ch t¾c vèn; ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh− m−a, b·o, ®éng ®Êt... trong suèt qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ thùc hiÖn x©y dùng c«ng tr×nh. Gi¶i phãng mÆt b»ng chËm còng lµ mét nguyªn nh©n g©y rñi ro trong giai ®o¹n nµy, do sù gi¶i quyÕt thiÕu døt kho¸t, triÖt ®Ó, vµ c¸c ®iÒu kho¶n vÒ båi th−êng, di chuyÓn d©n c−... TiÕn ®é thi c«ng chËm lµ kÕt hîp cña 3 nguyªn nh©n ®· nªu ë trªn, dÉn tíi t¨ng chi phÝ, t¨ng thêi gian ø ®äng vèn. Ngoµi ra sai sãt trong kh¶o s¸t thiÕt kÕ; hoÆc thiÕu tr¸ch nhiÖm, bít xÐn trong qu¸ tr×nh thi c«ng còng nh− gi¸m s¸t, qu¶n lý dÉn ®Õn chÊt l−îng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o. Tr×nh ®é qu¶n lý kÐm hoÆc nhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc còng lµ mét nh©n tè g©y ¶nh h−ëng kh«ng nhá. C¸c nguyªn nh©n vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, ph¸p lý còng dÉn ®Õn nhiÒu rñi ro. Sai sãt trong kh©u lËp CT 2 vµ thÈm ®Þnh thiÕt kÕ kü thuËt, thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng, lËp vµ xÐt duyÖt tæng dù to¸n… g©y ra c¸c rñi ro dÉn ®Õn l·ng phÝ trong giai ®o¹n nµy. - Trong giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n cã thÓ x¶y ra c¸c rñi ro lµm gi¶m hiÖu qu¶ dù ¸n, c¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ x· héi kh«ng ®−îc ®¶m b¶o. C¸c rñi ro trong giai ®o¹n nµy cã thÓ xuÊt ph¸t tõ viÖc qu¶n lý thu phÝ, qu¶n lý khai th¸c, qu¶n lý b¶o d−ìng söa ch÷a yÕu kÐm. Ph©n lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT xÐt theo ®èi t−îng t¸c ®éng cña rñi ro - Rñi ro liªn quan ®Õn chi phÝ dù ¸n: rÊt Ýt DAXD ®−îc thùc hiÖn víi chi phÝ nh− cam kÕt ban ®Çu. MÆt kh¸c, trªn gãc ®é cña toµn bé céng ®ång, ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ liªn quan ®Õn viÖc chuÈn bÞ, x©y dùng, khai th¸c, b¶o d−ìng söa ch÷a c«ng tr×nh; th× cßn ph¶i tÝnh thªm chi phÝ x· héi. Ch¼ng h¹n trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n gÆp c¸c rñi ro vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c− ng−êi d©n, lµm ¶nh h−ëng ®Õn cuéc sèng ng−êi d©n còng nh− c¸c t¸c ®éng céng dån kh¸c ®Õn toµn x· héi; hay trong giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n, nÕu x¶y ra c¸c rñi ro tiªu cùc do t¾c ®−êng, tai n¹n giao th«ng, « nhiÔm m«i tr−êng, … th× c¸c mÊt m¸t cña toµn bé x· héi sÏ lµ v« cïng lín. Lóc nµy chi phÝ x· héi cña dù ¸n sÏ lín gÊp béi phÇn. CT 2 - Rñi ro liªn quan ®Õn thêi gian dù ¸n: lµ c¸c rñi ro g©y kÐo dµi thêi gian chuÈn bÞ, thùc hiÖn dù ¸n vµ gi¶m thêi gian khai th¸c dù ¸n. C¸c nguyªn nh©n lµm kÐo dµi thêi gian chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n gåm: t− vÊn lËp dù ¸n kÐo dµi thêi gian h¬n kÕ ho¹ch, thÈm ®Þnh dù ¸n kÐo dµi, qu¸ tr×nh xin cÊp quyÕt ®Þnh ®Çu t−, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ thñ tôc chuÈn bÞ kÐo dµi thêi gian, kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ch−a tèt, thiÕt kÕ sai sãt, thay ®æi thiÕt kÕ, gi¶i phãng mÆt b»ng chËm, vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu chËm, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khã kh¨n, biÕn ®éng gi¸ c¶ ®Çu vµo, luËt lÖ, c¬ chÕ cña nhµ n−íc thay ®æi. C¸c nguyªn nh©n g©y rñi ro rót ng¾n thêi gian khai th¸c dù ¸n lµ: chÊt l−îng c«ng tr×nh kÐm do kh©u chuÈn bÞ vµ x©y dùng, qu¶n lý khai th¸c yÕu kÐm, hiÖn t−îng vi ph¹m t¶i träng c«ng tr×nh, ng−êi d©n v« ý vµ cè ý ph¸ ho¹i, c«ng t¸c duy tu b¶o d−ìng söa ch÷a bu«ng láng. - Rñi ro liªn quan ®Õn chÊt l−îng c«ng tr×nh: bao gåm c¸c rñi ro nh− sai sãt, thiÕu chÝnh x¸c trong kh¶o s¸t, thiÕt kÕ; thi c«ng kh«ng ®¶m b¶o theo yªu cÇu quy ®Þnh; cßn tån t¹i nhiÒu quy tr×nh quy ph¹m vÒ tiªu chuÈn kü thuËt c«ng tr×nh; dù ¸n qu¸ phøc t¹p trong khi tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña nhµ thÇu cßn h¹n chÕ, kh«ng ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu; c«ng t¸c qu¶n lý yÕu kÐm, ®Æc biÖt lµ qu¶n lý duy tu b¶o d−ìng, qu¶n lý khai th¸c… 2.2. C¬ së d÷ liÖu vµ xö lý sè liÖu ®Ó x©y dùng danh môc rñi ro trong DAXD CTGT T¸c gi¶ thu thËp sè liÖu ®Ó x¸c ®Þnh, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ rñi ro trong c¸c DAXD CTGT ë ViÖt Nam. Pháng vÊn trùc tiÕp ®−îc tiÕn hµnh tíi c¸c ban qu¶n lý dù ¸n, c¸c c«ng ty x©y dùng vµ c«ng ty t− vÊn trong ngµnh trong thêi gian 1 n¨m tõ 4/2005 ®Õn th¸ng 3/2006. Sè liÖu vÒ tÇn suÊt xuÊt hiÖn vµ møc t¸c ®éng cña c¸c rñi ro ®−îc xö lý ®Ó tÝnh ®iÓm rñi ro, tõ ®ã ®¸nh gi¸ møc ®é quan träng cña rñi ro. §¸nh gi¸ ®é lín cña rñi ro th«ng qua viÖc tÝnh ®iÓm rñi ro, ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Rñi ro = X¸c suÊt xuÊt hiÖn *Møc t¸c ®éng cña rñi ro (1) Cô thÓ, ®iÓm rñi ro cña mçi ®èi t−îng pháng vÊn ®−îc ®¸nh gi¸ theo c«ng thøc: Rij = Pij . Iij Pij : X¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro i do ®èi t−îng j ®¸nh gi¸ P (2) Iij : Møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro i do ®èi t−îng j ®¸nh gi¸ n ∑ R ij j=1 Ri = (3) n Ri: §iÓm trung b×nh träng sè cña rñi ro i n: sè l−îng mÉu pháng vÊn (sè ®èi t−îng ®¸nh gi¸ rñi ro i) X¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro ®−îc ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm (0-1), møc ®é t¸c ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm (0-10). Trªn c¬ së ®iÓm trung b×nh träng sè cña mçi lo¹i rñi ro tÝnh to¸n ®−îc, rñi ro ®−îc ®¸nh gi¸ theo ®é lín, rñi ro cã ®iÓm trung b×nh träng sè cao sÏ cã t¸c ®éng lín. 3. Ph©n tÝch c¸c rñi ro trong DAXD CTGT ë ViÖt Nam Ph©n tÝch sè liÖu thùc tÕ cho thÊy xuÊt hiÖn 91 lo¹i rñi ro kh¸c nhau trong c¸c DAXD CTGT ë ViÖt Nam hiÖn nay. C¸c rñi ro nµy ®−îc ph©n tÝch cô thÓ trong mét sè DAXD CTGT ®iÓn h×nh theo tõng giai ®o¹n cña dù ¸n. C¸c rñi ro liªn quan tíi m«i tr−êng tù nhiªn; m«i tr−êng kinh tÕ, x· héi, ph¸p lý; rñi ro do yÕu tè kü thuËt, tæ chøc dù ¸n; yÕu tè con ng−êi; kh¶ n¨ng qu¶n lý; rñi ro trong qu¸ tr×nh x©y dùng… ®−îc xem xÐt trong giai ®o¹n chuÈn bÞ; thùc hiÖn vµ khai th¸c dù ¸n. H×nh 1 thÓ hiÖn rñi ro x¶y ra trong c¸c giai ®o¹n cña DAXD CTGT ë ViÖt Nam hiÖn nay nhãm theo c¸c nguån g©y rñi ro chÝnh. C¸c rñi ro trong DAXD CTGT (91 rñi ro) CT 2 C¬ chÕ (10 rñi ro) N¨ng lùc h¹n chÕ (6 rñi ro) Qu¶n lý yÕu kÐm (5 rñi ro) C«ng nghÖ (4 rñi ro) Sù biÕn ®éng nÒn kinh tÕ (2 rñi ro) H×nh 1. Rñi ro trong c¸c DAXD CTGT ë ViÖt Nam hiÖn nay Khai th¸c c«ng tr×nh (7rñi ro) Thanh quyÕt to¸n (5 rñi ro) Thi c«ng XDCT (30 rñi ro) Giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n (7 rñi ro) Chän nhµ thÇu, H§ (7 rñi ro) §Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng (1 rñi ro) §iÒu kiÖn tù nhiªn (5 rñi ro) ThiÕt kÕ, dù to¸n (11 rñi ro) Giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n (59 rñi ro) ThiÕu vèn (4 rñi ro) ThiÕu vèn (4 rñi ro) Chñ tr−¬ng ®Çu t− (7 rñi ro) Kh¶o s¸t thiÕt kÕ (4 rñi ro) LËp dù ¸n (10 rñi ro) Giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n (25 rñi ro) Vèn (3 rñi ro) iv. Danh môc c¸c rñi ro trong DAXD CTGT ë ViÖt Nam B¶ng 1 tr×nh bÇy c¸c lo¹i rñi ro trong DAXD CTGT ë ViÖt Nam xÐt theo c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n. B¶ng nµy cho thÊy ®iÓm trung b×nh träng cña tõng lo¹i rñi ro, c¸c rñi ro nµy sÏ t¸c ®éng ®Õn c¸c yÕu tè chi phÝ, thêi gian, chÊt l−îng dù ¸n, ®ång thêi còng tr×nh bÇy ®èi t−îng chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c rñi ro nµy, ®ã lµ chñ ®Çu t−, t− vÊn, nhµ thÇu, céng ®ång. STT R001 R002 R003 R004 R005 R006 R007 R008 CT 2 R009 R010 R011 R012 R013 R014 R015 R016 R017 R018 R019 R020 R021 R022 R023 R024 Rñi ro ThiÕu th«ng tin trong x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, nguån vèn Th«ng tin sai lÖch trong quy ho¹ch, chÝnh s¸ch vÜ m« X¸c ®Þnh ph¹m vi dù ¸n kh«ng phï hîp/kh«ng ®Çy ®ñ Môc tiªu dù ¸n kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh râ rµng vµ chÝnh x¸c §¸nh gi¸ sai tÝnh cÊp thiÕt dù ¸n §Çu t− trµn lan X¸c ®Þnh khung tiªu chuÈn, quy m« dù ¸n kh«ng phï hîp Nguån chñ ®Çu t− ch−a x¸c ®Þnh râ, ph©n kú ®Çu t−, kÕ ho¹ch ch−a phï hîp ThiÕu sù hç trî tõ nhµ tµi trî Thay ®æi chñ tr−¬ng §¸nh gi¸ sai tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, ®Æc biÖt hiÖu qu¶ tµi chÝnh ThuyÕt minh dù ¸n h×nh thøc C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr−êng, dù b¸o sai sãt Thay ®æi thÓ chÕ LuËt, v¨n b¶n h−íng dÉn cßn ch−a râ rµng, phï hîp Kh¶o s¸t ®Þa h×nh, thñy v¨n, ®Þa chÊt sai sãt, kÐo dµi Ph©n tÝch m«i tr−êng kh«ng hoµn chØnh hoÆc sai sãt ThiÕt kÕ c¬ së kh«ng hoµn chØnh, sai sãt, thiÕu chÝnh x¸c C¬ chÕ cho kh©u lËp dù ¸n vµ thiÕt kÕ ch−a phï hîp Chñ ®Çu t− gÆp khã kh¨n, h¹n chÕ vÒ vèn Thay ®æi tæng møc ®Çu t− Sai sãt trong qu¸ tr×nh lËp tæng dù to¸n hoÆc lËp lÞch tr×nh thùc hiÖn ¸p lùc gi¶m tæng møc ®Çu t− Qu¸ tr×nh xin cÊp quyÕt ®Þnh ®Çu t−, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, chuÈn bÞ kÐo dµi §iÓm TB träng Thêi gian v B¶ng 1. Danh môc rñi ro cña DAXD CTGT YÕu tè §èi t−îng Chi ChÊt chñ t− nhµ Céng phÝ l−îng ®Çu t− vÊn thÇu ®ång v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 0.6 0.6 0.9 0.8 2.2 3.4 v 0.6 v 2.7 2.1 3.5 v 2.4 3.5 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 2 2.5 3.4 v 3.2 v 0.6 2.8 3.2 2.4 3.2 3.5 3.5 1.5 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v R025 R026 R027 R028 R029 R030 R031 R032 R033 R034 R035 R036 R037 R038 R039 R040 R041 R042 R043 R044 R045 R046 R047 R048 R049 R050 R051 ý chÝ, chñ tr−¬ng cña ng−êi cã thÇm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t− Kh¶o s¸t ®Þa chÊt sai sãt ThiÕt kÕ s¬ bé, thiÕt kÕ kü thuËt, thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng sai sãt Tån t¹i nhiÒu quy tr×nh quy ph¹m vÒ thiÕt kÕ Ph¶i bæ sung thªm thiÕt kÕ do yªu cÇu tõ chñ ®Çu t−, c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc ¸p lùc gi¶m tiÕn ®é, thiÕt kÕ c¬ së véi, so¸t xÐt kh«ng kü Sai sãt trong lËp dù to¸n §Þnh møc x©y dùng c¬ b¶n ch−a hoµn chØnh, cßn sai sãt Tæng møc ®Çu t−, tæng dù to¸n ph¶i chØnh söa nhiÒu lÇn ThÈm ®Þnh, phª duyÖt thiÕt kÕ, dù ¸n, tæng dù to¸n kÐo dµi, khã kh¨n ý chÝ, chñ tr−¬ng, quyÒn h¹n cña ng−êi cã thÈm quyÒn Thùc hiÖn tr×nh tù qu¶n lý ®Çu t− kh«ng tu©n thñ theo quy ®Þnh Gi¶i phãng mÆt b»ng §Êu thÇu t×m nhµ thÇu kh«ng c«ng b»ng, th«ng ®ång gi÷a c¸c nhµ thÇu Bá thÇu gi¸ qu¸ thÊp ®Ó giµnh hîp ®ång Tr×nh ®é ng−êi lËp gi¸ h¹n chÕ T×nh tr¹ng nî ®äng, thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶, ¸ch t¾c vèn N¨ng lùc tµi chÝnh cña nhµ thÇu yÕu BÊt b×nh ®¼ng trong quan hÖ gi÷a nhµ thÇu, chñ ®Çu t− c¬ chÕ xin cho Quan hÖ tÝn dông gi÷a nhµ thÇu vµ ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n Chia nhá gãi thÇu ®Ó gi¶m nhÑ g¸nh nÆng Lùa chän nhµ thÇu cung øng vËt t− thiÕt bÞ kh«ng phï hîp Lùa chän nhµ thÇu t− vÊn gi¸m s¸t x©y dùng c«ng tr×nh kh«ng phï hîp §iÒu kiÖn hîp ®ång kh«ng ®Çy ®ñ vµ phï hîp Thêi gian hîp ®ång dù kiÕn kh«ng phï hîp Thuû v¨n, ®Þa h×nh, ®Þa chÊt phøc t¹p, kh«ng dù kiÕn ®−îc §iÒu kiÖn thêi tiÕt khã kh¨n v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 1.6 3.8 v v v 4.6 v v v v v v v v v v v v 2.7 3.3 2 2.4 v 2.4 3.8 2.3 1.8 1.1 7.1 4.6 3.3 1.7 6.3 5.9 6.5 v v 3.6 v v v v v v v v v v v v v 3.6 1.1 0.5 v v v v v v v v v v v v v v v v v v 1.6 1 0.9 4.1 v CT 2 R052 R053 R054 R055 R056 R057 R058 R059 R060 R061 R062 R063 R064 R065 R066 R067 R068 R069 CT 2 R070 R071 R072 R073 R074 R075 R076 R077 R078 R079 R080 R081 R082 R083 R084 R085 Thay ®æi chñ tr−¬ng ¸p lùc ®Èy nhanh tiÕn ®é hoµn tÊt dù ¸n sím tr−íc kú h¹n N¨ng lùc nhµ thÇu kÐm An toµn kh«ng ®¶m b¶o dÉn ®Õn tai n¹n trªn c«ng tr−êng Nhµ thÇu hoÆc t− vÊn gi¸m s¸t qu¸ t¶i Quy ®Þnh t− vÊn gi¸m s¸t ch−a hîp lý M¸y mãc, trang thiÕt bÞ kh«ng ®¶m b¶o Nguån lao ®éng thiÕu. Tr×nh ®é lao ®éng thÊp, nh©n viªn kÐm Khan hiÕm nguyªn vËt liÖu, vËn chuyÓn chËm, kÐm chÊt l−îng Gi¸ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ thay ®æi H¹n chÕ viÖc ®iÒu chØnh gi¸ Cho phÐp ®iÒu chØnh gi¸ ¸p lùc ®ßi hái ®Çu t− m¸y mãc thiÕt bÞ cña nhµ thÇu ®Çu t− dµn tr¶i C«ng nghÖ thi c«ng ®Æc biÖt, thiÕt bÞ chuyªn dïng C«ng nghÖ x©y dùng qu¸ hiÖn ®¹i L·ng phÝ thÊt tho¸t t¹i c«ng tr−êng Tiªu cùc trong x©y dùng c¬ b¶n Doanh nghiÖp ch¹y theo thµnh tÝch L·i suÊt ng©n hµng cao Thay ®æi c¸c bªn liªn quan ®Õn dù ¸n, thay ®æi nh©n sù chñ chèt Tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm cña nhµ qu¶n lý dù ¸n h¹n chÕ Tr×nh ®é vµ kinh nghiÖp cña ban ®iÒu hµnh dù ¸n h¹n chÕ ThiÕu sù qu¶n lý, hç trî tõ phÝa trªn, tõ c¸c ®èi t¸c Quy tr×nh thùc hiÖn qu¶n lý dù ¸n ch−a phï hîp Dù ¸n qu¸ nh¹y c¶m víi ®iÒu kiÖn thay ®æi cña ngo¹i c¶nh ¤ nhiÔm m«i tr−êng Ph¶n øng tiªu cùc cña céng ®ång, t¸c ®éng d©y chuyÒn ThiÕu hîp t¸c cña c¬ quan ®Þa ph−¬ng Nî ®äng, khã kh¨n tµi chÝnh NhiÒu thñ tôc trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, r−êm rµ, kÐo dµi Ch−a quan t©m hå s¬ hoµn c«ng ThiÕu sù phèi hîp chÆt chÏ KÕ ho¹ch thùc hiÖn, chi phÝ, thêi h¹n bµn giao kh«ng râ C«ng t¸c qu¶n lý yÕu kÐm 4.1 3.7 3.8 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 0.2 v v 1 v 2.9 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 2 1.5 1.8 4 2.9 0.3 1.6 v 0.8 0.6 1.2 7.3 v v v v 4.6 2.5 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 1.3 v 2.1 2 2 1.8 0.8 0.5 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 1.5 2.5 6.3 3.3 2.5 2.8 v v v v 1.2 3.1 v v v v v v R086 R087 R088 R089 R090 R091 ChiÕn l−îc, quy ho¹ch tæng thÓ ch−a phï hîp, ®Çu t− kh«ng ®ång bé C«ng tr×nh kh«ng ®−a vµo sö dông ®ång bé, gi¶m hiÖu qu¶ ®Çu t−, khai th¸c Qu¶n lý thu phÝ kÐm hiÖu qu¶ Vi ph¹m t¶i träng sö dông c«ng tr×nh Duy tu b¶o d−ìng c«ng tr×nh giao th«ng kÐm Ng−êi d©n v« ý vµ ph¸ ho¹i c«ng tr×nh v v v 1.8 v 1.4 0.6 1.5 v v 3.5 1.3 v v v v v v v v v v v. KÕt luËn Nghiªn cøu nµy ®· tiÕn hµnh t×m hiÓu, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ rñi ro trong c¸c DAXD CTGT ë ViÖt Nam hiÖn nay th«ng qua viÖc ®iÒu tra pháng vÊn trùc tiÕp ®Õn c¸c bªn liªn quan trong dù ¸n x©y dùng. Tõ ®ã x©y dùng ®−îc b¶ng danh môc c¸c rñi ro trong c¸c DAXD CTGT ë n−íc ta trong t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay. §é lín cña rñi ro c¨n cø theo x¸c suÊt xuÊt hiÖn vµ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro ®Õn môc tiªu dù ¸n ®−îc tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ theo ph−¬ng ph¸p chuyªn gia mét c¸ch khoa häc, thùc tÕ. B¶ng danh môc rñi ro nµy ®−îc sö dông ®Ó tra nhanh nh»m x¸c ®Þnh rñi ro cho c¸c DAXD CTGT trong t−¬ng lai, ®ång thêi còng rÊt h÷u Ých cho c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro, lµ c¨n cø ®Ó ®−a ra c¸c biÖn ph¸p øng phã phï hîp víi rñi ro trong c¸c dù ¸n nµy. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. TrÞnh Thuú Anh (2004). Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch rñi ro dù ¸n ®Çu t−, chuyªn ®Ò tiÕn sü sè 3, Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i, Hµ Néi. [2]. TrÞnh Thuú Anh (2005). "Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro liªn quan ®Õn thêi gian trong dù ¸n XDCTGT", T¹p chÝ CÇu ®−êng ViÖt Nam, sè 04/2005. [3]. TrÞnh Thuú Anh (2005). "Mét sè vÊn ®Ò vÒ x¸c ®Þnh rñi ro dù ¸n ", T¹p chÝ Khoa häc Giao th«ng VËn t¶i, sè 11, th¸ng 6 n¨m 2005. [4]. TrÞnh Thuú Anh (2005). "Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro liªn quan ®Õn chi phÝ cña dù ¸n XDCTGT", T¹p chÝ Khoa häc Giao th«ng VËn t¶i, sè 12, th¸ng 11 n¨m 2005. [5]. TrÞnh Thuú Anh (2005). "Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch rñi ro dù ¸n", T¹p chÝ Khoa häc Giao th«ng VËn t¶i, sè 12, th¸ng 11 n¨m 2005. [6]. GS. TS. NguyÔn V¨n Chän (1999). Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ kinh tÕ vµ qu¶n trÞ kinh doanh trong x©y dùng, NXB X©y dùng. [7]. GS. TSKH. Nghiªm V¨n DÜnh (chñ biªn) (2000). Kinh tÕ x©y dùng CTGT, NXB Giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi. [8]. NguyÔn V¨n Hé (2001). X¸c suÊt thèng kª, NXB Gi¸o dôc. [9]. TS. Ng« ThÞ Ngäc HuyÒn, TS. Lª TÊn Böu, ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thu, ThS. Bïi Thanh Hïng (2001)., Rñi ro trong Kinh doanh, NXB Thèng kª. [10]. PGS.TS §oμn ThÞ Hång V©n (2002). Qu¶n trÞ rñi ro vµ khñng ho¶ng, NXB Thèng kª. [11]. Chris Chapman and Stephen Ward (1999). Project Risk Management - Processes, Techniques and Insights, John Wiley & Sons. [12]. David Hilson (1998), "Managing Risk", Project Management Review January. p31. [13]. David Hilson (2002), "Extending the risk process to manage opportunities", International Journal of Project Management, Vol.20 p.235 - 240. [14]. David Hilson (2002), "Success in Risk Management", Project Management Review July/August, p.24 - 25. [15]. David Hilson, Defining Professionalism: Introducing the Risk Management Professionalism Manifesto. [16]. Jay Christensen, Project Risk Management, CADENCE Management Corporation [17]. John F. Woodard (1997), Construction Project Management: Geeting it right first time, 1st edition, Thomas Telford. [18]. John Raftery (1994), Risk Analysis in Project Management, E & FN Spon, Chapman & Hall. [19]. Le Tien Dung (2004), Risk Management Practice in Construction Enterprises in Vietnam, master thesis, Asian Institute of Technology, Bangkok, Thailand. [20]. Roger Flanagan and George Norman (1993), Risk Management and Construction, Blackwell Scientific Publication¡ CT 2