Tài liệu Kỹ thuật làm vườn dùng cho cán bộ

Dù ¸n ph¸t triÓn céng ®ång n«ng th«n Do oxfam-quebec tµi trî 2001 - 2002 Kü thuËt lµm v−ên (Tµi liÖu dïng cho c¸n bé h−íng dÉn nghÒ lµm v−ên) Ng−êi biªn so¹n: Ph¹m C«ng Phin C¸n bé dù ¸n OXFAM-Quebec Môc lôc A. Nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt cho lµm v−ên ...................................................................................3 I. §Êt V−ên ..............................................................................................................................3 A. C¸c chÊt ®Êt ..............................................................................................................3 B. C¸ch nhËn biÕt tõng lo¹i ®Êt .....................................................................................4 C. §é pH cña ®Êt...........................................................................................................6 D. Ph©n biÖt ®Êt v−ên tèt vµ kh«ng tèt ..........................................................................7 E. C¸ch c¶i t¹o ®Êt v−ên xÊu.........................................................................................7 II. N−íc víi v−ên qu¶..............................................................................................................8 III. Ph©n bãn cho c©y ¨n qu¶ .................................................................................................9 IV. ¸nh s¸ng víi c©y ¨n qu¶ ................................................................................................11 V. X¸c ®Þnh gièng c©y ¨n qu¶ cho v−ên nhµ.......................................................................12 VI. ThiÕt kÕ v−ên qu¶ ...........................................................................................................13 VII. Kü thuËt trång vµ ch¨m sãc c©y ¨n qu¶......................................................................16 VIII. Kü thuËt trång vµ ch¨m sãc mét sè lo¹i c©y ¨n qu¶ cô thÓ .....................................18 1. C©y V¶i...........................................................................................................................18 2. C©y hä Cam, Quýt, Chanh..............................................................................................25 3. C©y Xoµi.........................................................................................................................33 4. C©y Hång........................................................................................................................36 5. C©y Nh·n........................................................................................................................39 IX. Kü thuËt nh©n gièng c©y ¨n qu¶ ...................................................................................41 1. ChiÕt cµnh.......................................................................................................................41 2. GhÐp c©y.........................................................................................................................45 2 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p A. nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt cho lµm v−ên C©u hái: Muèn lµm v−ên tèt ta cÇn cã g×? Dïng tranh minh ho¹ 1) §Êt v−ên 2) N−íc 3) Ph©n bãn 4) ¸nh s¸ng 5) Gièng c©y 6) Lao ®éng vµ kü thuËt I. §Êt V−ên C©u hái: Chóng ta biÕt cã mÊy lo¹i chÊt ®Êt canh t¸c? Dïng b¶ng vµ tranh ®Ó th¶o luËn, thÓ hiÖn c¸c nhËn xÐt A. C¸c chÊt ®Êt Cã 5 lo¹i chÊt ®Êt 1. §Êt c¸t 2. §Êt pha c¸t 3. §Êt thÞt nhÑ 4. §Êt thÞt trung b×nh 5. §Êt thÞt nÆng 3 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p B. c¸ch nhËn biÕt tõng lo¹i ®Êt §Æt c©u hái: Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn biÕt ®−îc tõng lo¹i ®Êt canh t¸c? ¦u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm cña tõng lo¹i ®Êt ®ã ra sao? / Dïng b¶ng: Quan s¸t ¦u ®iÓm Nh−îc ®iÓm §/gi¸ c/l−îng Gi÷ n−íc kÐm, c©y trång dÔ bÞ h¹n. §Êt xÊu (Qua tranh vÏ vµ thùc hµnh) 1. §Êt c¸t NhËn biÕt qua quan s¸t: Tõ viªn bi b»ng ®Êt kh«ng vª ®−îc thµnh h×nh con giun. 1. §Êt c¸t ThÊm n−íc nhanh khi tho¸t óng. ¦u ®iÓm: ThÊm n−íc nhanh khi tho¸t óng. Nh−îc ®iÓm: Gi÷ n−íc kÐm, c©y trång dÔ bÞ h¹n. §©y lµ lo¹i ®Êt v−ên xÊu 2. §Êt pha c¸t NhËn biÕt qua quan s¸t: Tõ viªn bi b»ng ®Êt dÎo vª ®−îc (thÞt pha thµnh h×nh con giun nh−ng kh«ng bÒn, mét l¸t sau sÏ bÞ vì. c¸t) ¦u ®iÓm: ThÊm n−íc vµ gi÷ ®−îc n−íc tèt 2. §Êt pha c¸t ThÊm n−íc vµ Kh«ng gi÷ ®−îc n−íc tèt §©y lµ ®Êt v−ên tèt §©y lµ lo¹i ®Êt v−ên tèt 3. §Êt thÞt nhÑ NhËn biÕt qua quan s¸t: Tõ viªn bi b»ng ®Êt vª d−îc thµnh h×nh con giun nh−ng ®øt ra tõng ®o¹n tr−íc khi khoanh trßn. 3. §Êt thÞt nhÑ ThÊm n−íc vµ Kh«ng gi÷ ®−îc n−íc tèt. ¦u ®iÓm: ThÊm n−íc vµ gi÷ ®−îc n−íc tèt. §©y lµ lo¹i ®Êt v−ên tèt 4 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p 4. §Êt thÞt NhËn biÕt qua quan s¸t: Tõ viªn bi b»ng ®Êt vª ®−îc thµnh trung h×nh con giun nh−ng khi khoanh trßn ®Êt gÉy ra tõng ®o¹n. b×nh ¦u ®iÓm: ThÊm n−íc vµ gi÷ ®−îc n−íc tèt. 4. §Êt thÞt trung b×nh ThÊm n−íc vµ Kh«ng gi÷ ®−îc n−íc tèt. §©y lµ lo¹i ®Êt v−ên tèt 5. §Êt thÞt nÆng NhËn biÕt qua quan s¸t: Tõ viªn bi b»ng ®Êt dÎo vª ®−îc thµnh h×nh con giun. Khi khoanh trßn ®Êt kh«ng bÞ ®øt ¦u ®iÓm: Gi÷ ®−îc n−íc rÊt tèt. 5. §Êt thÞt nÆng Gi÷ ®−îc n−íc ThÊm n−íc kÐm, rÊt tèt. c©y trång dÔ bÞ óngvµo mïa m−a. Mïa kh« ®Êt bÞ nøt nÎ lµ ®øt rÔ c©y. §Êt xÊu Nh−îc ®iÓm: ThÊm n−íc kÐm, c©y trång dÔ bÞ óng. §©y lµ lo¹i ®Êt v−ên xÊu 5 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p c¸ch nhËn biÕt tõng lo¹i ®Êt (tiÕp theo) Thùc hµnh x¸c ®Þnh thµnh phÇn c¬ giíi cña ®Êt: LÊy mét n¾m ®Êt v−ên ph¬i kh«, ®Ëp nhá, giÇn lÊy ®Êt nhá. LÊy kho¶ng 2 th×a canh ®Êt bét nµy cho vµo lßng bµn tay. Nhµo ®Òu ®Êt bét víi n−íc b×nh th−êng võa ®ñ dÎo ®Ó viªn thµnh viªn bi to b»ng ®Çu ngãn tay c¸i, vª thµnh h×nh con giun, to h¬n chiÕc ®òa tre mét chót, dµi tõ 8cm ®Õn 10 cm råi khoanh thµnh mét vßng trßn. Mäi ng−êi cïng quan s¸t, nhËn xÐt ®Ó ph©n biÖt c¸c lo¹i ®Êt. C. §é pH cña ®Êt Thùc hµnh vµ dïng tranh x¸c ®Þnh ®é pH cña ®Êt theo 14 møc ®é: §Ó x¸c ®Þnh tÝnh axit vµ tÝnh kiÒm cña ®Êt, ng−êi ta quy ®Þnh 1. 14 møc ®é. §é pH ®Êt cña ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch: lÊy mét th×a ®Êt bét trong v−ên, nghiÒn nhá, cho vµo cèc n−íc khuÊy ®Òu cho tan, g¹n läc lÊy n−íc cho vµo cèc kh¸c. XÐ mét ®o¹n giÊy ®o ®é pH dµi kho¶ng tõ 2-3 cm. Nhóng mÈu giÊy tõ tõ vµo vµo cèc n−íc nµy (kh«ng nªn nhóng ngËp). §−a mÈu giÊy ra ngoµi cèc, chê kho¶ng 10 gi©y cho mÈu giÊy chuyÓn mÇu. §em so víi gam mÇu mÉu. NÕu t−¬ng ®−¬ng víi gam mµu nµo trªn thang ®o mÉu lµ ta biÕt ®Êt cã ®é pH bao nhiªu. 2. 3. 4. 5. Chua (kh«ng tèt) 6. 7. 8. Võa 9. 10. 11. 12. 13. 14. KiÒm (kh«ng tèt) (tèt) 6 Néi dung kü thuËt D. Ph©n biÖt ®Êt v−ên tèt vµ kh«ng tèt §Êt v−ên tèt lµ: Ph−¬ng ph¸p C©u hái: - ThÕ nµo lµ ®Êt v−ên tèt §Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi thÞt nhÑ, thÞt trung b×nh vµ ®Êt - ThÕ nµo lµ ®Êt v−ên kh«ng tèt? c¸t pha, ®é ph× cao, mïn dµy, phï sa..., cã ®é pH ë tÇm Dïng l¹i hai tranh vÒ c¸c chÊt ®Êt vµ ®é pH cña ®Êt trung tÝnh tõ 6,5 ®Õn 7,5 §Êt v−ên kh«ng tèt lµ: §Êt thÞt nÆng, chua, mÆn..., cã ®é pH d−íi 6,5 hoÆc trªn 7,5 E. C¸ch c¶i t¹o ®Êt v−ên xÊu C©u hái: - Ta nªn c¶i t¹o ®Êt v−ên xÊu nh− thÕ nµo? Dïng tranh minh ho¹ §èi víi ®Êt c¸t vµ ®Êt thÞt nÆng: - CÇn bãn t¨ng c−êng ph©n h÷u c¬ ®Ó t¨ng chÊt mïn cho ®Êt. §èi víi ®Êt chua mÆn - CÇn bãn l©n, v«i. Nh−ng biÖn ph¸p nµy còng chØ t¹m thêi. BiÖn ph¸p bÒn v÷ng nhÊt lµ t¨ng c−êng bãn ph©n h÷u c¬. §èi víi ®Êt kiÒm: - BiÖn ph¸p quan träng vÉn lµ dïng n−íc ngät ®Ó röa kiÒm kÕt hîp víi bãn ph©n h÷u c¬. 7 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p II. N−íc víi v−ên qu¶ - N−íc t−íi tèt cho c©y lµ n−íc s¹ch ë: • Ao • Hå • Kªnh m−¬ng • N−íc m−a • N−íc giÕng khoan gia ®×nh dïng cho sinh ho¹t - N−íc kh«ng tèt cho c©y lµ: • N−íc mÆn, chua qu¸ • N−íc ®éc th¶i tõ c¸c xÝ nghiÖp • N−íc ë thïng ph©n t−¬i mang nhiÒu mÇm bÖnh, nÊm... * Trong tr−êng hîp thiÕu n−íc, nÕu cã ®iÒu kiÖn, cÇn ®µo ao, khoan giÕng, ®−a n−íc s«ng vµo t−íi cho c©y. N−íc rÊt quan träng cho c©y trång nh−ng nhiÒu n−íc qu¸ th× c©y sÏ bÞ chÕt óng. V−ên ph¶i dÔ tho¸t n−íc, v−ên ph¶i ®−îc x©y dùng ë khu ®Êt cao. Xung quanh v−ên ph¶i cã r·nh tho¸t n−íc 8 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p III. Ph©n bãn cho c©y ¨n qu¶ C©u hái: H·y nªu tªn c¸c lo¹i ph©n bãn? (sau ®ã h−íng dÉn viªn xÕp theo 2 lo¹i v« c¬ vµ h÷u c¬) Dïng tranh minh ho¹ A. Hai lo¹i ph©n bãn chÝnh dïng cho c©y ¨n qu¶ - Ph©n v« c¬: §¹m (u rª), l©n (phèt ph¸t, apatÝt), ka li ... - Ph©n h÷u c¬: Gåm ph©n gia sóc, gia cÇm, ph©n b¾c (ph©n chuång), r¸c, l¸ c©y (ph©n xanh) B. So s¸nh hai lo¹i ph©n v« c¬ vµ ph©n h÷u c¬ C©u hái: Ph©n v« c¬ (ho¸ häc) vµ ph©n h÷u c¬ cã nh÷ng −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm g×? Dïng b¶ng ®Ó so s¸nh, dïng tranh thÓ hiÖn Lo¹i ph©n 1. Ph©n v« c¬ (ph©n ho¸ häc): ¦u ®iÓm: T¸c dông nhanh Nh−îc ®iÓm: Ph©n v« c¬ (ph©n ho¸ häc) ¦u ®iÓm Nh−îc ®iÓm T¸c dông nhanh DÔ bÞ s©u bÖnh, chÊt l−îng qu¶ kÐm nÕu bãn nhiÒu ®¹m, ®Êt chãng b¹c mµu. §Êt ph¶i t¨ng khèi l−îng hµng n¨m míi gi÷ ®−îc n¨ng suÊt/§Êt chãng b¹c mµu/C©y dÔ bÞ nhiÔm s©u bÖnh/ChÊt l−îng qu¶ kÐm nÕu bãn nhiÒu ®¹m/Ph©n ho¸ häc (v« c¬ ) chØ cã 1 - 5 chÊt dinh d−ìng (trong khi ®ã ®Êt tèt cã tíi 50 - 60 chÊt dinh d−ìng 9 Néi dung kü thuËt 2. Ph©n h÷u c¬ (ph©n chuång, ph©n xanh) Ph−¬ng ph¸p Ph©n h÷u §Êt l©u b¹c mµu, Ýt s©u bÖnh, c¬ (ph©n chÊt l−îng qu¶ ngon ¦u ®iÓm: chuång, h¬n • §Êt l©u b¹c mµu, Ýt s©u bÖnh, chÊt l−îng qu¶ ngon h¬n ph©n xanh) • Cã hµng chôc chÊt dinh d−ìng • T¸c dông chËm h¬n RÎ Nh−îc ®iÓm: T¸c dông chËm h¬n Chó ý: • Kh«ng nªn bãn ph©n chuång t−¬i, dÔ sinh ra c¸c khÝ, nÊm ®éc h¹i cho c©y, ph©n t−¬i cã chøa trøng giun, s¸n cã h¹i cho ng−êi • Nªn bãn ph©n hoai môc sÏ tr¸nh ®−îc nh÷ng nh−îc ®iÓm trªn. 10 Néi dung kü thuËt IV. ¸nh s¸ng víi c©y ¨n qu¶ C©y sèng kh«ng thÓ thiÕu ¸nh s¸ng Ph−¬ng ph¸p C©u hái: NÕu thiÕu ¸nh s¸ng th× c©y sÏ nh− thÕ nµo? Dïng tranh minh ho¹ hai lo¹i c©y ®ñ vµ thiÕu ¸nh s¸ng NÕu thiÕu ¸nh s¸ng: C©y sÏ kÐm ph¸t triÓn, gÇy yÕu. ChÊt l−îng vµ n¨ng suÊt qu¶ sÏ kÐm. Do ®ã, khi lµm v−ên cÇn chó ý ®Ó c©y tËn dông ®−îc nhiÒu ¸nh s¸ng nhÊt Tuy nhiªn còng cã mét sè rau kh«ng cÇn nhiÒu ¸nh s¸ng nh−: gõng, døa, khoai m«n, c¸c c©y gia vÞ... N¾m ®−îc ®Æc ®iÓm nµy ®Ó ta cã thÓ trång c©y xen d−íi t¸n c©y ¨n qu¶. 11 Néi dung kü thuËt V. X¸c ®Þnh gièng c©y ¨n qu¶ cho v−ên nhµ Ph−¬ng ph¸p C©u hái: B¸c thÝch trång lo¹i c©y qu¶ nµo? t¹i sao? Dïng tranh minh ho¹ A. Lo¹i gièng c©y ¨n qu¶ tèt lµ c©y: • Cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cao (®−îc thÞ tr−êng −a chuéng, qu¶ ngon, cã n¨ng suÊt qu¶ cao) • Phï hîp víi chÊt ®Êt, khÝ hËu cña ®Þa ph−¬ng m×nh (c©y sinh sèng vµ lín lªn b×nh th−êng ë ®Þa ph−¬ng ng−êi trång, Ýt bÞ s©u bÖnh) B. C¸ch chän c©y ¨n qu¶ con ®Ó trång: • Xem thùc tÕ c©y mÑ cña gièng c©y ®ã • ¡n thö s¶n phÈm ®Ó biÕt chÊt l−îng qu¶. • Còng cã thÓ mua gièng c©y qu¶ tèt cña mét gia ®×nh t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh (nÕu cã) v× qua thùc tÕ c©y ®ã ®· d−îc kiÓm nghiÖm qua thùc tÕ t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh. • C©y con cã bé rÔ tèt C©u hái: B¸c thÝch chän c©y con gièng nh− thÕ nµo ®Ó trång? Dïng tranh minh ho¹ 12 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p VI. ThiÕt kÕ v−ên qu¶ 1. Nh÷ng nguyªn t¾c khi thiÕt kÕ v−ên qu¶ Ph¶i b¶o ®¶m: C©u hái: ThÕ nµo lµ mét v−ên qu¶ tèt? Nã ph¶i ®¶m b¶o ®−îc nh÷ng yªu cÇu g×? Dïng tranh minh ho¹ • §ñ ¸nh s¸ng Hµng c©y theo h−íng §«ng - T©y, trång so le ®Ó tr¸nh c©y nµy che ¸nh s¸ng cña c©y kh¸c, ph¶i chó ý mËt ®é trång thÝch h¬p ) • §ñ n−íc (phßng chèng h¹n vµ chèng óng cho c©y) Tuú tõng ®iÒu kiÖn, cè g¾ng tíi møc cao nhÊt ®Ó c©y cã ®ñ n−íc: lµm ®−êng ®ång møc, dïng c©y che phñ. ®µo r·nh tho¸t n−íc hoÆc tiªu n−íc. Cã thÓ dïng r¬m, r¹ che phñ, ®èi víi ®åi dèc cã thÓ ®Ó gèc c©y thÊp h¬n chung quanh. Cã thÓ ®µo r·nh tr÷ n−íc däc theo ®−êng ®ång møc. §èi víi vïng ®ång b»ng cã thÓ ®µo r·nh tho¸t n−íc quanh v−ên. Cã hµng c©y ch¾n giã h−íng B¾c, T©y-B¾c h¹i c©y non. • B¶o ®¶m dinh d−ìng cho c©y NÕu cã ®iÒu kiÖn ®Êt v−ên ph¶i tèt, thuéc lo¹i ®Êt thÞt nhÑ, thÞt trung b×nh hoÆc c¸t pha. §é pH tõ 6,5 ®Õn 7,5. Nh−ng ®Êt v−ên th−êng lµ ®Êt tËn dông sau khi ®· lµm nhµ nªn ®Êt nghÌo dinh d−ìng cÇn ®−îc c¶i t¹o (bãn ph©n, khö chua....). §èi víi ®Þa h×nh ®Êt dèc, cÇn ¸p dông kü thuËt canh t¸c ®Êt dèc (lµm ®−êng ®ång møc, trång nh÷ng c©y võa chèng xãi mßn ®Êt, võa cã thÓ thu ho¹ch ®−îc s¶n phÈm nh− døa, hoÆc võa cã thÓ lµm giµu dinh d−ìng cho ®Êt nh− c¸c lo¹i c©y hä ®Ëu. 13 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p 2. C«ng viÖc chuÈn bÞ tr−íc khi thiÕt kÕ X¸c ®Þnh mét sè gièng c©y ¨n qu¶ chñ lùc trong v−ên nhµ m×nh ®Ó nh»m 2 môc ®Ých: • §¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong gia ®×nh (nhu cÇu vÒ dinh d−ìng) • B¸n ra thÞ tr−êng t¨ng thu nhËp cho gia ®×nh 3. L−u ý khi x¸c ®Þnh c¸c gièng c©y qu¶ chñ lùc • Nh÷ng c©y cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao (tiªu thô tèt) • Nh÷ng c©y phï hîp víi chÊt ®Êt vµ khÝ hËu ®Þa ph−¬ng (Cã thÓ lµ c©y v¶i thiÒu, c©y cam, nh·n, xoµi...) • Nh÷ng c©y giµu dinh d−ìng KÕt hîp trång c©y ¨n qu¶ víi mét sè c©y rau: Cã t¸c dông võa gi÷ Èm vµ chèng xãi mßn ®Êt, võa t¨ng thu nhËp. Cã thÓ trång gõng, khoai m«n, khoai sä ... d−íi t¸n c©y ¨n qu¶ v× nh÷ng c©y nµy rÊt thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng t¸n 14 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p M« h×nh v−ên c©y gia ®×nh cã ®Þa h×nh ®Êt dèc Dïng tranh minh ho¹ T¹o ®−êng ®ång møc, trªn ®ã gieo c©y b¶o vÖ ®Êt ®Ó chèng xãi mßn (c©y cèt khÝ, c©y keo dËu, c©y muång...), Bè trÝ c¸c hµng c©y gi÷a c¸c ®−êng chèng xãi mßn ®ã. Trªn ®Ønh ®åi trång c©y l©m nghiÖp (th«ng, keo..) Gi÷a c¸c b¨ng l−ng chõng trång c©y ¨n qu¶: V¶i thiÒu, na tuú theo gièng vµ ®Þa ph−¬ng cã thÓ ph¸t triÓn ®−îc. C¸c b¨ng phÝa d−íi ch©n trång c©y l−¬ng thùc, c©y thùc phÈm kÕt hîp trång c©y ¨n qu¶ ng¾n ngµy, rau c¸c lo¹i (tuú theo mçi miÒn vµ thÞ tr−êng ®Ó bè trÝ). 15 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p VII. Kü thuËt trång vµ ch¨m sãc c©y ¨n qu¶ A. C¸c b−íc trång vµ ch¨m sãc c©y ¨n qu¶ nãi chung Dïng tranh minh ho¹ 1. ChuÈn bÞ c©y con: • C©y con ph¶i ®−îc chän tõ nh÷ng c©y mÑ tèt, ®· cho qu¶, cã n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng cao. • Kh«ng bÞ s©u bÖnh • C©y cã bé rÔ ph¸t triÓn tèt • Bøng c©y tr¸nh vµo thêi kú ra léc 2. §µo hè trång c©y • §µo hè h×nh trßn hoÆc h×nh vu«ng, to hay nhá tuú thuéc vµo tõng lo¹i c©y. • Ph¬i ¶i hè tõ 15 - 20 ngµy. • §Ó ®Êt mÆt riªng, ®Êt c¸i riªng Dïng tranh minh ho¹ 16 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p 3. C¸ch trång c©y • Bãn lãt b»ng ph©n chuång, ph©n l©n, ph©n ka li vµ v«i bét. • Sau khi trén ®Òu ph©n bãn lãt víi ®Êt ¶i, råi tiÕp ®Õn lµ ®Êt mÆt ®Æt c©y vµo gi÷a hè. ®Ó c©y th¼ng ®øng. MÆt bÇu b»ng mÆt hè • LÊp ®Êt c¸i vµo hè • Trång xong t−íi Èm cho c©y • Buéc c©y vµo cäc tr¸nh giã lay • Phñ gèc c©y b»ng r¬m hoÆc cá kh« gi÷ cho gèc c©y ®−îc Èm l©u h¬n. 4. C¸ch ch¨m bãn c©y (®· cho qu¶) 1 n¨m bãn 3 ®ît a) §ît 1 (th−êng lµ sau thu ho¹ch): §¹m nhiÒu h¬n ( 2/3), l©n vµ ka li Ýt h¬n. Môc ®Ých ®Ó c©y ph¸t triÓn nhiÒu léc, cµnh. b) §ît 2 (tr−íc khi ra hoa ): L©n vµ ka li nhiÒu h¬n (2/3), ®¹m 1/3 c) §ît 3 (khi ®· kÕt qu¶): Chñ yÕu ka li kÕt hîp víi l©n ®Ó chÊt luîng qña tèt h¬n vµ Ýt bÞ rông. * Chó ý: • T¸n c©y ®Õn ®©u th× bãn ph©n vßng theo t¸n ®Õn ®ã (v× ®Çu rÔ c©y lu«n ¨n ®Õn t¸n c©y) • C¾t tØa nh÷ng cµnh ë gÇm t¸n c©y kh«ng cã hiÖu qu¶ • Kh«ng bãn ph©n lóc c©y ®ang ra hoa. 17 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p VIII. Kü thuËt trång vµ ch¨m sãc mét sè lo¹i c©y ¨n qu¶ cô thÓ 1. C©y V¶i C¸c gièng v¶i (3 gièng v¶i) vµ ®Æc ®iÓm cña c©y v¶i: + Gièng v¶i thiÒu: ChÊt l−îng qu¶ ngon, h¹t nhá tuy nhiªn nh÷ng n¨m ®−îc mïa th× gi¸ rÎ + Gièng v¶i lai thiÒu: ChÊt l−îng qu¶ t−¬ng ®èi ngon, thêi vô thu ho¹ch sím h¬n v¶i thiÒu, sè l−îng kh«ng nhiÒu nªn b¸n vÉn ®−îc gi¸ + Gièng v¶i chua: ChÊt l−îng chua kh«ng tèt b»ng v¶i thiÒu vµ v¶i lai thiÒu, tuy nhiªn thêi vô thu ho¹ch sím h¬n v¶i lai thiÒu vµ v¶i thiÒu nªn b¸n còng ®−îc gi¸. ChuÈn bÞ c©y gièng: C©y con gièng ph¶i ®−îc chän tõ c©y mÑ cã chÊt l−îng qu¶ tèt, khoÎ m¹nh, kh«ng cã s©u bÖnh 18 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p Kü thuËt trång v¶i • §µo hè: KÝch th−íc hè trång v¶i lµ 80cm x 80cm x 60cm (s©u) • Ph¬i ¶i hè 20-30 ngµy Bãn lãt Dïng ph©n h÷u c¬, ph©n l©n vµ ka li bãn lãt. Sè l−îng ph©n cho mét hè nh− sau: • Ph©n chuång môc: 50kg • Ph©n l©n vi sinh: 0,5 kg • Ph©n ka li: 0,5kg Thêi vô trång v¶i Dïng b¶ng sau ®©y: 1 n¨m cã 2 vô trång lµ vô Xu©n vµ vô Thu. • Vô Xu©n: th¸ng 3 - 4 • Vu Thu: Th¸ng 9 - 10 Th¸ng Thêi vô 1. 2. 3. 4. Vô Xu©n 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Vô Thu 19 Néi dung kü thuËt Ph−¬ng ph¸p Dïng tranh minh ho¹ MËt ®é trång • §èi víi ®Êt ®åi: 7mx8m • §èi víi ®Êt v−ên ®ång b»ng: 8mx9m • §èi víi ®Êt phï sa ven s«ng: 10 m x 10 m §Æt c©y trång • Chän ngµy r©m m¸t hoÆc cã m−a phïn ®Ó trång. • Kh«ng lµm vì bÇu. • Trén ®Òu ph©n lãt víi ®Êt mµu ph¬i ¶i cho xuèng hè. • LÊp ®Êt cao h¬n mÆt hè 5 - 10 cm, buéc c©y vµo cäc tr¸nh giã lay. T−íi Èm vµ tñ gèc b»ng r¬m r¹, cá kh«. NÕu gÆp n¾ng ph¶i che phñ c©y. 20