Tài liệu Kỹ năng xây dựng kế hoạch giáo dục cá nhân cho trẻ khuyết tật trí tuệ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Võ Minh Thành KỸ NĂNG XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC CÁ NHÂN CHO TRẺ KHUYẾT TẬT TRÍ TUỆ LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Võ Minh Thành KỸ NĂNG XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC CÁ NHÂN CHO TRẺ KHUYẾT TẬT TRÍ TUỆ Chuyên ngành : Tâm lí học Mã số : 60 31 04 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ THỊ MINH HÀ Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đề tài “ Kỹ năng xây dựng kế hoạch giáo dục cá nhân cho trẻ khuyết tật trí tuệ” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin, dữ liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực, các nội dung trích dẫn đều được ghi rõ nguồn gốc và các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này chưa được công bố tại bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 9 năm 2015 Tác giả Võ Minh Thành LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới quý thầy cô giáo Phòng Sau Đại học, Khoa Tâm lý học, Trường đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập làm luận văn tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn sự cộng tác của Ban Giám Hiệu, quý thầy cô giáo Trường chuyên biệt Bình Minh, quận Tân Phú, Trường chuyên biệt Hướng Dương, quận Tân Bình, trường chuyên biệt Từng Bước Nhỏ, quận Bình Thạnh, Trung tâm tư vấn vào giáo dục trẻ em ATC, quận 7, trung tâm tư vấn và giáo dục trẻ em Thiên Thần quận, Gò Vấp đã nhiệt tình giúp đỡ, hổ trợ tôi trong việc thu thập số liệu và các thông tin nghiên cứu của đề tài cũng như việc thực nghiệm. Xin cám ơn Cô Hoàng Thị Nga đã hỗ trợ phần thực nghiệm của đề tài. Đăc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Lê Thị Minh Hà đã tận tình hướng dẫn tôi trong bước đường nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................................. 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KỸ NĂNG XÂY DỰNG KHGDCN CHO TRẺ KTTT ................................................................................................................................... 6 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................................6 1.1.1. Các công trình nghiên cứu của nước ngoài ...................................................6 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ..........................................................7 1.2. Lý luận về trẻ KTTT.............................................................................................8 1.3.1. Khái niệm khuyết tật trí tuệ ...........................................................................9 1.2.2. Đặc điểm tâm lý trẻ khuyết tật trí tuệ .........................................................15 1.3. Lý luận về kỹ năng xây dựng KHGDCN ...........................................................23 1.3.1. Khái niệm về kỹ năng ..................................................................................23 1.3.2. Khái niệm KHGDCN ..................................................................................29 1.3.3. Kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT ..............................................33 1.3.4. Kỹ năng tìm hiểu khả năng, nhu cầu (phát triển) và sở thích của trẻ ..........37 1.3.5. Kỹ năng xác định mục tiêu trong KHGDCN cho trẻ KTTT .......................41 1.3.6. Kỹ năng lập kế hoạch .................................................................................43 Chương 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KỸ NĂNG XÂY DỰNG KHGDCN CỦA GIÁO VIÊN TẠI CÁC TRƯỜNG CHUYÊN BIỆT Ở TPHCM ................................. 47 2.1. Thực trạng kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên tại các trường chuyên biệt hiện nay ......................................................................................47 2.1.1. Khái quát chung về tổ chức nghiên cứu và khách thể nghiên cứu ..............47 2.1.2. Thực trạng kỹ năng xây dựng kế hoạch giáo dục cá nhân của giáo viên tại các trường chuyên biệt...........................................................................................51 2.2. Thử nghiệm một vài biện pháp phát triển kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên..................................................................................................60 2.2.1. Mục đích thử nghiệm...................................................................................60 2.2.2. Khách thể thử nghiệm .................................................................................60 2.2.3. Nội dung thực nghiệm .................................................................................60 2.2.4. Kết quả thực nghiệm ...................................................................................65 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................... 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................ 80 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC CÁ NHÂN CỦA BÉ HOÀNG ANH ................................... 91 Kế hoạch giáo dục cá nhân .............................................................................................. 92 (Từ tháng 11 đến giữa tháng 2 ) ...................................................................................... 92 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT % : Phần trăm AAMR : Hiệp hội khuyết tật trí tuệ Hoa Kỳ AAIDD : Hội khuyết tật trí tuệ và phát triển Hoa Kỳ CPTTT : Chậm phát triển trí tuệ DSM-IV : Sổ tay chẩn đoán, thống kê rối nhiễu tâm thần GDCN : Giáo dục cá nhân KTTT : Khuyết tật trí tuệ KHGDCN : Kế hoạch giáo dục cá nhân DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Bảng phân chia các mức độ kỹ năng theo quan điểmcủa K.K. Platonov và G.G. Golubev [11] .................................................................27 Bảng 2.1. Bảng số liệu chuyên ngành được đào tạo của giáo viên tại các trường .....50 Bảng 2.2. Những kỹ năng được sử dụng trong việc xây dựng KHGDCN ................51 Bảng 2.3. Thực trạng kỹ năng tìm hiểu nhu cầu, khả năng của trẻ KTTT.................53 Bảng 2.4. Thực trạng kỹ năng xác định mục tiêu để xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT ....................................................................................................55 Bảng 2.5. Thực trạng kỹ năng lập KHGDCN cho trẻ KTTT .....................................57 Bảng 2.6. Thực trạng tự đánh giá kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT ........59 Bảng 2.7. Mức độ tự đánh giá kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên giữa các trường chuyên biệt .......................................................59 Bảng 2.8. Nhận thức về vai trò của kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên nhóm đối chứng giữa trước và sau thực nghiệm .................66 Bảng 2.9. Nhận thức về vai trò của kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau thực nghiệm .............67 Bảng 2.10. Nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT trong nhóm đối chứng giữa trước và sau khi thực nghiệm ......................................... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.11. Nhận thức về sự cần thiết của kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT của giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau khi thực nghiệm........................................................................................................68 Bảng 2.12. So sánh về kỹ năng xác định mục tiêu giáo dục của giáo viên nhóm đối chứng giữa trước và sau thực nghiệm..................................................70 Bảng 2.13. So sánh về kỹ năng xác định mục tiêu giáo dục ở giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau thực nghiệm..............................................71 Bảng 2.14. So sánh kỹ năng lập KHGDCN của giáo viên nhóm đối chứng giữa trước và sau thực nghiệm ...........................................................................73 Bảng 2.15. So sánh kỹ năng lập KHGDCN của giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau thực nghiệm ...................................................................74 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Sơ đồ xây dựng và xác định mục tiêu của một bản kế hoạch giáo dục cá nhân ............................................................................................45 Biểu đồ 2.2. Thực trạng kỹ năng tìm hiểu nhu cầu, khả năng của trẻ KTTT ............54 Biểu đồ 2.3. Thực trạng KN xác định mục tiêu để xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT .....................................................................................................56 Biểu đồ 2.4. Thực trạng kỹ năng lập KHGDCN cho trẻ KTTT ................................58 Sơ đồ 2.2. Mô hình thực nghiệm phát triển kỹ năng xây dựng KHGDCN trẻ KTTT cho giáo viên ..............................................................................65 Biểu đồ 3.3. Nhận thức ở giáo viên nhóm thực nghiệm về vai trò và sự cần thiết của kỹ năng xây dựng KHGDCN cho trẻ KTTT giữa trước và sau khi thực nghiệm .........................................................................69 Biểu đồ 2.5. So sánh về kỹ năng xác định mục tiêu giáo dục ở giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau thực nghiệm ...............................72 Biểu đồ 2.6. So sánh về kỹ năng lập KHGDCNcủa giáo viên nhóm thực nghiệm giữa trước và sau thực nghiệm .................................................75