Tài liệu Kt124 ql và sử dụng nvl tại cty cơ khí ôtô 1-5

Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang mang l¹i nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín cho c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi mang l¹i nh÷ng lîi Ých cho ngêi tiªu dïng, ®ã lµ s¶n phÈm ®Ñp, mÉu m· ®Ñp chÊt lîng cao, gi¸ thµnh phï hîp. Víi nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt vµ víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®îc th× ph¶i t×m ph¬ng híng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ c¹nh tranh ®îc vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã h¹ch to¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh s¶n xuÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc sö dông tµi s¶n nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n, nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lý vµ sö dông mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yÕu tè chi phÝ ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi phôc vô cho c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ, tõ ®ã ®a ra c¸c kÕ ho¹ch, dù ¸n vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch, quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, b»ng nguyªn vËt liÖu nµo? mua ë ®©u vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng thêi kú. V× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng quy tr×nh h¹ch to¸n mét c¸ch khoa häc, hîp lý, trong ®ã h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng. Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th× h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng bëi c¸c lý do sau: Thø nhÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qóa tr×nh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm ®Çu ra. Thø hai, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt, v× thÕ nã mang tÝnh träng yÕu. Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµm ¶nh hëng ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× thÕ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng. Thø ba, nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp hÕt søc ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i do ®ã yªu cÇu ph¶i cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n thËt tèt vµ thËn träng. ViÖc b¶o qu¶n tèt sÏ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®· cã nh÷ng bíc tiÕn râ rÖt. Tuy nhiªn do tr×nh ®é qu¶n lý vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt, nhÊt lµ chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cha phï hîp víi quy m« vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. Còng gièng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lu«n chó träng c«ng t¸c h¹ch to¸n sö dông nguyªn vËt liÖu cho phï hîp vµ coi ®ã nh mét c«ng cô qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó qu¶n lý vËt t 1 nãi riªng vµ qu¶n lý s¶n xuÊt nãi chung. Tõ thùc tiÔn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tríc viÖc ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ, viÖc lËp ®Þnh møc ®óng ®¾n nhu cÇu sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu, duy tr× vµ b¶o qu¶n tèt c¸c lo¹i vËt t lµ viÖc lµm quan träng kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung mµ cßn ®èi víi c«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 nãi riªng. V× vËy, viÖc t¨ng cêng c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý vËt t ph¶i ®i liÒn víi viÖc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n víi viÖc t¨ng c êng hiÖu qu¶ sö dông c¸c loµi tµi s¶n trong ®ã h¹ch to¸n vµ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. Víi ý nghÜa nh vËy cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vµ qua mét thêi gian thùc tËp t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi " Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5" lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cuèi kho¸. CÊu tróc chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 . Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 . 2 Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ nguyªn vËt liÖu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸, chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña søc lao ®éng chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chiÕm tû träng lín träng tæng chi phÝ s¶n xuÊt do ®ã nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Çu vµo cã tèt th× ®Çu ra míi ®¶m b¶o, ®ã lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra míi cã chÊt lîng cao. Nguyªn vËt liÖu tån t¹i díi nhiÒu h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau, cã thÓ ë thÓ r¾n nh s¾t,thÐp, ë thÓ láng nh dÇu, x¨ng, s¬n ë d¹ng bét nh c¸t, v«i… tuú tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu cã thÓ tån t¹i ë c¸c d¹ng nh: - Nguyªn vËt liÖu ë d¹ng ban ®Çu, cha chÞu t¸c ®éng cña bÊt kú quy tr×nh s¶n xuÊt nµo. - Nguyªn vËt liÖu ë c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c: nguyªn vËt liÖu lµ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm ®Î tiÕp tôc ®a vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®· t¹o ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tõ kh©u tÝnh gi¸, ®Õn h¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu vµ sö dông qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu. 2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: Do nguyªn vËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i nhiÒu thø cã vai trß c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu th× míi tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau tuú theo yªu cÇu qu¶n lý ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: * Theo vai trß vµ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ®Æc trng nµy, th× nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc ph©n ra thµnh: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu sau qu¸ tr×nh gia c«ng chÕ biÕn sÏ thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. Ngoµi ra, cßn cã c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn. - Nguyªn vËt liÖu phô: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc sö dông kÕt hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn n©ng cao tÝnh n¨ng, chÊt lîng s¶n phÈm, thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ, hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n hoÆc ®Ó sö dông ®Ó theo dâi b¶o ®¶m cho c«ng cô lao ®éng b×nh th êng hoÆc dïng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu kü thuËt, nhu cÇu qu¶n lý. - Nhiªn liÖu lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh than, cñi, x¨ng dÇu… - Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i vËt t ®îc sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p, x©y dùng c¬ b¶n. VËt liÖu kh¸c: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®Æc trng cña tõng doanh nghiÖp hoÆc phÕ liÖu thu håi . H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu. 3 Ngoµi ra cßn cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c: * Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: - VËt liÖu mua ngoµi: Lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh ®îc doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ trêng. - VL s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng VL do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi chÕ biÕn - VËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh. - VËt liÖu ®îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t. * Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u: - VËt liÖu tù cã: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vËt liÖu thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp - VËt liÖu nhËn gia c«ng chÕ biÕn cho bªn ngoµi - VËt liÖu nhËn gi÷ hé. 3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu: Do nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè quan träng trong tæng sè gi¸ thµnh s¶n phÈm; cã vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh tèt viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n vµ h¹ch to¸n c¸c qóa tr×nh thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu; Do ®ã ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu: - Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chi tiÕt vµ tæng hîp cña tõng thø nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng. - Ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho s¶n xuÊt kinh doanh theo ®èi tîng sö dông hay c¸c kho¶n chi phÝ. - Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ lËp “Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu”, thñ tôc lËp vµ lu©n chuyÓn ®óng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo chÕ ®é quy ®Þnh. - Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng, hoÆc khan hiÕm ¶nh hëng ®Õn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh. - Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm kª, ®èi chiÕu nguyªn vËt liÖu, quy tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu trong tõng ph©n xëng, phßng ban trong toµn doanh nghiÖp. Nh vËy, nÕu qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc cung cÊp kÞp thêi, ng¨n ngõa hiÖn tîng h háng, mÊt m¸t gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trªn ®· dÆt ra nhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 4. NhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: §Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: - Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc kÞp thêi sè lîng, chÊt lîng, gi¸ mua thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho. - TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu - Ph©n bæ hîp lý gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - TÝnh to¸nvµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho, ph¸t hiÖn kÞp thêi nguyªn vËt liÖu thõa, thiÕu, kÐm phÈm chÊt, ø ®äng ®Ó doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra. II. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu- NVL: 4 TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng t¸c quan träng trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra nguyªn vËt liÖu. C¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ thùc tÕ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. C¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ thùc tÕ kh«ng bao gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. 1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú: Gi¸ thùc tÕ cña VL nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tõng nguån nhËp: - VËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, c¸c kho¶n thuÕ(nÕu cã), chi phÝ thu mua vËn chuyÓn, lu kho, lu b·i.... trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ nh: gi¶m gi¸, chiÕt khÊu(nÕu ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn). - VËt liÖu chÕ biÕn xong nhËp kho: Gi¸ thùc tÕ bao gåm chi phÝ tù chÕ biÕn, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn( nÕu thuª ngoµi gia c«ng). - §èi víi NVL nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ NVL ®îc c¸c bªn tham gia gãp vèn tho¶ thuËn céng (+) c¸c chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã). - Nguyªn vËt liÖu ®îc tÆng thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng céng (+) c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn. - PhÕ liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Gi¸ thùc tÕ ®îc tÝnh theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ trêng. 2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong k×. ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é cña kÕ to¸n trong doanh nghiÖp. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho thêng dïng lµ: 2.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n: Gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho = Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ NVL x Lîng NL xuÊt kho Trong ®ã: - Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ NVL = Gi¸ trÞn NVL tån ®Çu kú+ gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú Sè lîng NVL(tån ®Çu kú+ sè lîng nhËp trong kú) Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lÇn nhËp, xuÊt cña mçi danh ®iÓm nhiÒu: ¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc tÝnh gi¸ NVL vµo cuèi kú h¹ch to¸n nªn ¶nh hëng ®Õ tiÕn ®é cña c¸c kh©u kÕ to¸n; ®ång thêi ph¶i tÝnh cho tõng lo¹i NVL. - Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu sau mçi lÇn nhËp: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL (tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy Lîng thùc tÕ VL(tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy) 5 Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ sè lÇn nhËp nguyªn vËt liÖu mçi lo¹i Ýt. ¦u ®iÓm: Theo dâi thêng xuyªn, kÞp thêi, chÝnh x¸c. Nhîc ®iÓm: Khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n nhiÒu. - Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tríc: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc = Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú(hoÆc cuèi kú tríc) Lîng VL tån ®Çu kú ( hoÆc cuèi kú tríc) - Ph¬ng ph¸p nµy cã: ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi lîng tÝnh to¸n. Nhîc: Kh«ng chÝnh x¸c nÕu gi¸ c¶ NVL trªn thÞ trêng cã sù biÕn ®éng. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh. 2.2. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO) Theo ph¬ng ph¸p nµy NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc. V× vËy, lîng NVL xuÊt kho thuéc lÇn nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã. ¦u ®iÓm: kÕ to¸n cã thÓ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho kÞp thêi Nhîc ®iÓm: H¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng kho mÊt thêi gian c«ng søc, chi phÝ kinh doanh kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng NVL. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp nhá, chñng lo¹i NVL Ýt, sè lîng nhËp, xuÊt NVL Ýt, gi¸ c¶ thÞ trêng æn ®Þnh... 2.3. Ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO) Theo ph¬ng ph¸p nµy, NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp vµo kho sau sÏ ®îc dïng tríc. V× vËy, viÖc tÝnh gi¸ xuÊt cña NVL ®îc lµm ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc. ¦u ®iÓm: TÝnh gi¸ NVL xuÊt kho kÞp thêi, chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¶nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng cña ng©n hµng. Nhîc ®iÓm: Ph¶i h¹ch to¸n theo chi tiÕt tõng nguyªn vËt liÖu, tèn c«ng. 2.4. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh hay ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng) NVL ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). V× vËy, khi xuÊt nguyªn vËt liÖu ë l« nµo th× tÝnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho ®Ých danh cña l« ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n riªng tõng l« nguyªn vËt liÖu nhËp kho víi c¸c lo¹i NVL cã gi¸ trÞ cao, ph¶i x©y dùng hÖ thèng kho tµng cho phÐp b¶o qu¶n riªng tõng l« NVL nhËp kho. ¦u ®iÓm: c«ng t¸c tÝnh gi¸ ®îc thùc hiÖn kÞp thêi, th«ng qua ®ã kho kÕ to¸n cã thÓ theo dâi ®îc thêi gian b¶o qu¶n riªng tõng lo¹i NVL. Nhîc ®iÓm: chi phÝ lín cho viÖc x©y dùng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n NVL. 2.5. Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ hµng tån cuèi kú ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL mÉu m· kh¸c nhau nhng kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm kª tõng nghiÖp vô xuÊt kho. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh gi¸ cho sè lîng NVL tån kho cuèi kú tríc, sau ®ã míi x¸c ®Þnh ®îc NVL xuÊt kho trong kú: 6 Gi¸ thùc tÕ NVL tån cuèi kú tån cuèi = Sè lîngkú x §¬n gi¸ NVL nhËp kho lÇn cuèi Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho Gi¸ thùc tÕ = NVL nhËp kho + Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu kú trÞ thùc - tÕGi¸ tån cuèi kú Doanh nghiÖp nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng NVL cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh. 2.6. Ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL, gi¸ c¶ thêng xuyªn biÕn ®éng, nghiÖp vô nhËp- xuÊt NVL diÔn ra thêng xuyªn th× viÖc h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p tèn nhiÒu c«ng søc vµ nhiÒu khi kh«ng thùc hiÖn ®îc. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n hµng ngµy nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh cã thÓ sö dông trong thêi gian dµi ®Ó h¹ch to¸n nhËp- xuÊt- tån kho NVL trong khi tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña nã. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ mua vËt liÖu ë thêi ®iÓm nµo ®ã hoÆc gi¸ b×nh qu©n th¸ng tríc. ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt trong kú dùa trªn c¬ së hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. HÖ sè gi¸ VL = Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú+Gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong kú Gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu kú+Gi¸ h¹ch to¸n VL nhËp trong kú Do ®ã, gi¸ thùc tÕ: VL xuÊt trong kú = Gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt x (hoÆc tån cuèi kú) trung kú (tån cuèi kú) HÖ sè gi¸ VL Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp NVL trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ ®îc tiÕn hµnh nhanh chãng kh«ng bÞ phô thuéc vµo chñng lo¹i, sè lÇn nhËp- xuÊt NVL; V× vËy khèi lîng c«ng viÖc Ýt, h¹ch to¸n chi tiÕt ®¬n gi¶n h¬n. Tuy nhiªn, khèi lîng c«ng viÖc dån vµo cuèi kú. Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt liÖu chñ yÕu tïy thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý. Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt NVL trong kú. Tõng ph¬ng ph¸p cã u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông riªng. V× vËy, tuú vµo quy m«, ®Æc ®iÓm doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña kÕ to¸n mµ sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thÝch hîp. III. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu: 1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c chøng tõ ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n NVL gåm: Ho¸ ®¬n b¸n hµng(hoÆc H§ GTGT), phiÕu nhËp- xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé... tuú theo tõng néi dung nghiÖp vô kinh tÕ. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Mçi chøng tõ ph¶i chøa ®ùng c¸c chØ tiªu ®Æc trng cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ néi dung, quy m«, chÊt lîng, thêi gian… x¶y ra còng nh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c bªn liªn quan. 1.1. Chøng tõ kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu PhiÕu nhËp kho: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng quy c¸ch gi¸ trÞ NVL, nhËp kho vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ kho vµ kÕ to¸n ghi vµo c¸c b¶ng, sæ kÕ to¸n. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp dùa trªn mÉu 01 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau: 7 - PhiÕu nhËp kho do phßng kÕ to¸n hoÆc bé phËn vËt t cña ®¬n vÞ lËp thµnh 3 liªn vµ ngêi lËp ph¶i ký vµo ®ã. Tríc khi lËp phiÕu nhËp, ngêi lËp ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ bªn b¸n nh ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, c¸c chøng tõ kh¸c - ChuyÓn phiÕu nhËp kho cho thñ trëng ®¬n vÞ hoÆc ngêi phô tr¸ch ký. - Ngêi giao hµng nhËn phiÕu nhËp. - ChuyÓn phiÕu nhËp xuèng kho, thu kho ghi sè lîng, quy c¸ch vµo cét thùc nhËp cïng ngêi giao ký x¸c nhËn. Ba liªn cña phiÕu nhËp kho ®îc lu gi÷ nh sau: Liªn 1: lu t¹i quyÓn gèc. Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi thÎ; ®Þnh kú chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ. Liªn 3: Dïng ®Ó thanh to¸n. 1.2. Chøng tõ kÕ to¸n xuÊt nguyªn vËt liÖu: PhiÕu xuÊt kho: dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho. PhiÕu nµy lµ c¨n cø ®Ó thñ kho xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho, sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp dùa trªn mÉu sè 02 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh. PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau: - PhiÕu xuÊt kho do bé phËn xin lÜnh hoÆc do phßng cung øng lËp thµnh 03 liªn. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn, phô tr¸ch cung øng ký vµ giao cho ngêi cÇm phiÕu xuèng kho ®Ó lÜnh. - Thñ kho c¨n cø vµo lîng xuÊt ®Ó ghi vµo cét sè lîng thùc xuÊt vµ cïng ngêi nhËn hµng ký vµo phiÕu xuÊt kho. + Ba liªn phiÕu xuÊt ®îc lu©n chuyÓn: - Liªn 1: Lu ë bé phËn rËp phiÕu. - Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi ë thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n. Liªn 3: Ngêi nhËn gi÷ ®Ó ghi ë bé phËn sö dông. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n x¸c nhËn sè lîng sö dông ë tõng bé phËn ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña kÕ to¸n. 2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng cã nhiÒu chñng lo¹i. NÕu thiÕu mét lo¹i nµo ®ã cã thÓ g©y ra ngõng s¶n xuÊt. V× vËy h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, ph¶i ph¶n ¸nh c¶ vÒ sè lîng, gi¸ trÞ, chÊt lîng cña tõng danh ®iÓm theo tõng kho vµ tõng ngêi phô tr¸ch vËt chÊt. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i h×nh thµnh nªn sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sæ nµy x¸c ®Þnh thèng nhÊt tªn gäi, quy c¸ch, m· hiÖu, ®¬n vÞ tÝnh, gi¸ h¹ch to¸n cña tõng danh ®iÓm NVL. Trong thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë níc ta, cã thÓ sö dông mét trong ba ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, ®ã lµ: - Ph¬ng ph¸p thÎ song song. - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Ph¬ng ph¸p sæ sè d. 2.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song 8 §iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khèi lîng chøng tõ xuÊt vËt liÖu Ýt, kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n kh«ng cao. T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt vËt liÖu ®Ó ghi vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu dùa vµo chøng tõ nhËp - xuÊt NVL ®Ó ghi sè lîng vµ tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt vµo “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu” (më t¬ng øng víi thÎ kho). Sæ nµy gièng nh thÎ kho chØ kh¸c cã thªm c¸c gi¸ trÞ vËt liÖu. Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi thÎ kho t¬ng øng ®ång thêi tõ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL kÕ to¸n lÊy sè liÖu vµo b¶ng tæng hợp nhËp- xuất- tån NVL theo tõng danh ®iÓm NVL ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp NVL. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song: S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song PhiÕu nhËp kho ThÎ kho Sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NVL B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån NVL PhiÕu xuÊt kho KÕ to¸n tæng hîp Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú Ghi cuèi th¸ng Ghi chó: Quan hÖ ®èi chiÕu ¦u ®iÓm: đ¬n gi¶n trong ghi chÐp, ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph¸t hiÖn sai sãt ®ång thêi cung cÊp th«ng tin nhËp- xuÊt- tån cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu kÞp thêi, chÝnh x¸c, thÝch hîp víi viÖc sö dông m¸y tÝnh. Nhîc điểm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng l¾p vÒ sè lîng. H¹n chÕ viÖc kiÓm tra cña kÕ to¸n do chØ ®èi chiÕu vµo cuèi th¸ng 2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: ë kho: ®îc ghi chÐp gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song. ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn NVL theo tõng kho. Cuèi kú trªn c¬ së ph©n lo¹i chøng tõ nhËp- xuÊt- theo tõng danh ®iÓm NVL vµ theo tõng kho kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp NVL, b¶ng kª xuÊt NVL, dùa vµo c¸c b¶ng kª nµy ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo cuèi kú. Khi nhËn ®îc thÎ kho, kÕ to¸n NVL tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a thÎ kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ®ång thêi tõ sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån vËt liÖu vµ ®ång thêi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu. B¶ng kª nhËp VL PhiÕu kho S¬ ®ånhËp h¹ch to¸n chi tiÕt Nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. S¬ ®å 1.2: H¹ch to¸nSæ chi tiÕt NVL theo ph¬ng ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. B¶ngph¸p tængsæ hîp Sæ kÕ to¸n tæng ®èi chiÕu ThÎ kho PhiÕu xuÊt kho N-X-T lu©n chuyÓn B¶ng kª xuÊt VL Ghi chó: 9 hîp VL Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu ¦u ®iÒm: gi¶m nhÑ viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n, tr¸nh sù trïng l¾p. Nhîc ®iÓm: ViÖc kiÓm tra gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn trong trêng hîp sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu kh¸ lín th× c«ng viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c kh©u kÕ to¸n kh¸c. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu kh«ng nhiÒu 2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: §iÒu kiÖn ¸p dông: ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm NVL, sè lîng chøng tõ nhËp- xuÊt cña mçi lo¹i nhiÒu x©y dùng thµnh hÖ thèng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®Ó hµng ngµy n¾m ®îc t×nh h×nh xuÊt, nhËp, tån, yªu cÇu tr×nh ®é kÕ to¸n t¬ng ®èi cao. ë kho: thñ kho ghi vµo thÎ kho gièng nh c¸c ph¬ng ph¸p trªn. Ngoµi ra thñ kho cßn ph¶i tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp- xuÊt ph¸t sinh theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sau ®ã lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn cho kÕ to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu. Thñ kho ph¶i ph¶n ¸nh sè lîng vËt liÖu tån cuèi th¸ng theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµo sæ sè d. Sæ nµy ®îc kÕ to¸n më cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m. Tríc ngµy cuèi th¸ng, kÕ to¸n ®a sæ sè d cho thñ kho ®Ó ghi vµo sæ. Ghi xong thñ kho göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n. ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n dùa vµo sè lîng nhËp, xuÊt cña tõng danh ®iÓm NVL ®îc tæng hîp tõ c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt mµ kÕ to¸n nhËn ®îc khi kiÓm tra c¸c kho theo ®Þnh kú 3, 5 hoÆc 10 ngµy kÌm theo phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt theo tõng danh ®iÓm NVL tõ ®ã ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp- khÈu NVL (lËp theo tõng danh ®iÓm NVL). Cuèi kú tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn vµ ®èi chiÕu tån kho ë sæ s¸ch víi b¶ng luü kÕ nhËp- xuÊt- tån. Tõ b¶ng lòy kÕ nhËp- xuÊt- tån, kÕ to¸n vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån NVL ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ to¸nnhËp tængkho hîp vÒ NVL. PhiÕu giao PhiÕu nhËn CTtheo nhËp S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL ph¬ng ph¸p sæ sè d. S¬ ®å 1.3: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d. ThÎ kho Sæ sè d PhiÕu xuÊt kho B¶ng luü kÕ N- X- T B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån NVL PhiÕu giao nhËn ch.tõ xuÊt Ghi chó: Ghi hµng ngµy 10 Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi cuèi th¸ng KÕ to¸n tæng hîp ¦u ®iÓm: kh«ng trïng lÆp, ghi sæ thêng xuyªn, kh«ng bÞ dån vµo cuèi kú Nhîc®iÓm: kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ph¸t hiÖn sai sãt gÆp nhiÒu khã kh¨n. 3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: §Ó h¹ch to¸n NVL nãi riÒng vµ c¸c lo¹i hµng tån kho nãi chung cã thÓ ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p: (KKTX) kª khai thêng xuyªn, hoÆc kª khai ®Þnh kú (KK§K). ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p nµo lµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu sö dông cña c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n viªn còng nh quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. 3.1. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX 3.1.1. Tµi kho¶n sö dông Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh tÝnh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn ë níc ta v× nh÷ng thuËn lîi cña nã. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, th«ng tin vÒ hµng tån kho kÞp thêi, cËp nhËt, cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i hµng tån kho. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i hµng tån kho, chñng lo¹i vËt liÖu nhiÒu, cã gi¸ trÞ thÊp, nhËp- xuÊttån thêng xuyªn mµ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy rÊt tèn nhiÒu c«ng søc, thêi gian. §Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn th× kÕ to¸n ph¶i sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - TK 152: “nguyªn vËt liÖu” TK nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo nhãm, thø, tõng lo¹i vËt liÖu theo yªu cÇu qu¶n lÝ vµ ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n. - TK 151: “hµng mua ®i ®êng”: tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó theo dâi c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mµ doanh nghiÖp ®· mua nhng cuèi th¸ng hµng cha vÒ nhËp kho. - Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK 331, TK 133, TK 621, TK 627, TK 642, TK 111, TK 112. 3.1.2. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX: H¹ch to¸n t¨ng gi¶m, kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®îc m« t¶ trong s¬ ®å sau: 11 S¬ ®å 1.4: s¬ ®å H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KKTX TK 331, 111, 112, 141… TK 152 TK 621,627,641,642,335,241 T¨ng do mua ngoµi Gi¸ thùc tÕ NVL xu¸t sö dông Tk 133 cho toµn doanh nghiÖp VAT theo pp khÊu trõ TK 151 Hµng mua ®ang ®i ®êng TK 154 Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kú tríc ®Ó gia c«ng TK 411 NhËn vèn gãp liªn doanh cÊp ph¸t b»ng NVL TK 222,128 TK 128, 222 Gãp vèn b»ng NVL 412 §¸nh gi¸ §¸nh gi¸ t¨ng NVL gi¶m NVL TK 411 NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh Tr¶ vèn gãp liªn doanh NVL TK 3388 TK 138, 642 Thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª Gi¸ trÞ NVL thiÕu khi kiÓm kª TK 111, 112, 331 TK 154 NhËp NVL tù chÕ hoÆc thuª gia c«ng ChiÕt khÊu th¬ng m¹i hoÆc tr¶ l¹i NVL cho ngêi b¸n TK 133 12 VAT khÊu trõ cho phÇn NVL tr¶ l¹i 3.2. H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: 3.2.1. Tµi kho¶n sö dông: Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng hµng ho¸ tån kho thùc tÕ vµ lîng hµng ho¸ xuÊt dïng vµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých kh¸c. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc ghi chÐp, vµ thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp ®îc xuÊt dïng thêng xuyªn C¸c TK sö dông theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú: - TK 611: Mua hµng (tiÓu kho¶n 611 - Mua nguyªn vËt liÖu): dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ sè nguyªn vËt liÖu mua vµo vµ xuÊt trongkú. TK 611: Kh«ng cã sè d vµ thêng ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu, CCDC… - TK 152: “nguyªn vËt liÖu” dïng ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn vËt liÖu tån kho. - TK 151: “Hµng mua ®ang ®i ®êng”: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua nhng cuèi th¸ng cha vÒ nhËp kho. - Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK133, 331, 111, 112, 311, 621, 627… 3.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú ®îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å sau: 13 S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KK§K. TK 152, TK 151 TK 611 TK 152, TK 151 K/c gi¸ trÞ NVL tån kho ®Çu kú, K/c trÞ gi¸ NVL tån cuèi kú hµng mua ®i ®êng th¸ng tríc hµng mua ®i ®êng tån cuèi th¸ng TK 111, 112, 331, 311 TK 111, 112, 331 TrÞ gi¸ NVL mua trong kú Kho¶n gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL… TK 133 TK 133 VAT khÊu trõ ThuÕ GTGT cho phÇn NVL tr¶ l¹i TK 621 TK 411 TrÞ gi¸ NVL sö dông trùc tiÕp NhËn vèn gãp b»ng NVL cho s¶n xuÊt TK 627, 641, 642, 338… TK 222, 128 TrÞ gi¸ NVL sö dông cho c¸c ®èi tîng kh¸c NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng NVL TK 412 TK 336, 338 §¸nh gi¸ gi¶m NVL Vay t¹m NVL tõ ®¬n vÞ kh¸c TK 412 4. Sæ s¸ch kÕ to¸n sö NVL dông ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: §¸nh gi¸ t¨ng HiÖn nay, cã bèn h×nh thøc sæ dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú tõng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ dïng mét trong bèn h×nh thøc sæ sau: 4.1. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung (NKC) *§iÒu kiÖn ¸p dông: H×nh thøc sæ NKC thêng ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp cã sè lîng nghiÖp vô diÔn ra kh«ng nhiÒu, sö dông Ýt tµi kho¶n. * H×nh thøc nµy gåm cã c¸c lo¹i sæ sau: - Sæ nhËt ký chung - Sæ c¸i TK 152 - Sæ (ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL - B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu. * Tr×nh tù ghi sæ: 14 Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, ghi vµo sæ NKC, sau ®ã tõ sæ NKC ghi vµo sæ c¸i TK 152. Trêng hîp doanh nghiÖp më c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt (nhËt ký mua hµng) B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu th× ®Þnh kú ghi vµo c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp- xuÊt, cuèi th¸ng ghi vµo sæ c¸i TK 152, tõ sæ c¸i TK 152 vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh. Tõ chøng tõ nhËp- xuÊt NVL vµo thÓ lªn kÕ to¸n chi tiÕt NVL, theo danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL, sau ®ã tõ b¶ng tæng hîp chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ c¸i TK 152. S¬ ®å 1.5: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NKC: B¶ng ph©n bæ NVL Chøng tõ gèc: Ho¸ ®¬n, PhiÕu nhËp, xuÊt kho NhËt kÝ chung NhËt kÝ mua hµng Sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt VL B¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL Sæ c¸i TK 152 BC§TK B¸o c¸o kÕ to¸n Ghi hµng ngµy Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 15 ¦u ®iÓm: ®¬n gi¶n, dÔ lµm, sö dông Ýt sæ, cã thÓ dïng m¸y tÝnh. Nhîc ®iÓm: DÔ bÞ trïng lÆp sè liÖu do ghi vµo nhiÒu lo¹i sæ kh¸c nhau. 4.2. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký - sæ c¸i (NK - SC) * §iÒu kiÖn ¸p dông: phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp sè lîng nghiÖp vô diÕn ra Ýt, vµ sö dông Ýt TK, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng cao. * Sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu: Theo h×nh thøc nµy, kÕ to¸n chØ më mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt: Sæ NK - SC. Sæ nµygåm cã 2 phÇn: sinh - PhÇn nhËt ký: Ghi chøng tõ, diÔn gi¶i, ngµy th¸ng ghi sæ, sè tiÒn ph¸t - PhÇn sæ c¸i: Ghi thµnh nhiÒu cét, mçi cét ghi sæ c¸i 1 tµi kho¶n. * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n kiÓm tra t×nh hîp ph¸p cña c¸c nghiÖp vô vµ ®ång thêi ghi vµo NK - SC theo néi dung nghiÖp vô. Cuèi th¸ng tæng hîp vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n: Tæng sè tiÒn ë phÇn nhËt ký sè tiÒn ph¸t sinh nî cña = TængtÊt c¶ c¸c tµi kho¶n = Tæng sè tiÒn ph¸t sinh cã cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ghi vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1.6: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NK - SC. Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ gèc: -Ho¸ ®¬n -PhiÕu nhËp, xuÊt kho NK-Sæ C¸i (PhÇn TK 152) B¸oGhi c¸o chó: tµi chÝnh 16 Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu ¦u ®iÓm: DÔ lµm, Ýt nh©n viªn kÕ to¸n, tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cÇn cao. Nhîc ®iÓm: Do chØ më mét sæ duy nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé c¸c nghiÖp vô kinh tÕ nªn sæ NK - SC ®îc thiÕt kÕ cång kÒnh. 4.3. H×nh thøc sæ chøng tõ - ghi sæ (CTGS) * Theo h×nh thøc nµy, sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc sö dông bao gåm: - Chøng tõ ghi sæ, sæ ®¨ng ký chøng tõ - B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu. - Sæ (thÎ - kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu. * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vËt liÖu vµo chøng tõ ghi sæ, b¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tõ chøng tõ ghi sæ vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ, vµo sæ c¸i TK 152. Cuèi th¸ng tõ sæ c¸i TK 152 vµo B¶ng C§TK vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. Cuèi th¸ng kiÓm tra ®èi chiÕu sè tæng céng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ víi b¶ng C§TK. Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau. S¬ ®å 1.7: Kh¸i qu¸t tr×nh tù kÕ to¸n nvl theo h×nh thøc sæ CTGS. B¶ng ph©n bæ NVL Sæ ®¨ng ký CTGS Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt VL Chøng tõ gèc Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i TK 152 B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¸o c¸o Ghi chó: Ghi hµng ngµy KT Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 17 B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL ¦u ®iÓm: DÔ, ®¬n gi¶n Nhîc ®iÓm: KiÓm tra, ®èi chiÕu khã, chuyªn m«n ho¸ cha cao. 4.4. H×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ (NKCT) * C¸c lo¹i sæ ®Ó ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT - NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª sè 3, b¶ng ph©n bæ NVL - Sæ c¸i TK 152, sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu * Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy, ®Þnh kú c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu vµ c¸c c«ng ty kh¸c vµo c¸c b¶ng chi tiÕt TK 331, vµ vµo NKCT sè 5, sè 10, sè 1,2, b¶ng kª sè , b¶ng ph©n bè sè 2, sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. Cuèi kú, tõ b¶ng kª sè 3 vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 tõ b¶ng ph©n bæ sè 2 vµo b¶ng kª sè 4,5,6. Tõ c¸c b¶ng kª nµy vµo NKCT sè 7, sæ c¸i TK 152, b¸o c¸o kÕ to¸n. Tõ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu, vµ tõ sè liÖu b¶ng nµy vµo b¸c c¸o kÕ to¸n. Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nµy ®îc biÓn diÔn b»ng s¬ ®å sau S¬ ®å 1.8: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nvL theo h×nh thøc sæ NKCT. NKCT liªn quan sè 1,2,5,10.. B¶ng ph©n bæ sè 4,5,6 ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt VL Chøng tõ gèc B¶ng ph©n bæ sè 2 B¶ng kª sè 3 Sæ c¸i TK 152 NhËt ký chøng tõ sè 7 B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL B¸o c¸o KT Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 18 ¦u ®iÓm: Chuyªn m«n ho¸ cao, tr¸nh bÞ trïng lÆp sè liÖu, quy tr¸ch nhiÖm cho tõng ngêi Nhîc ®iÎm: Sè lîng sæ s¸ch lín, cÇn nhiÒu nh©n viªn kÕ to¸n víi tr×nh ®é chyyªn m«n cao lµm chû yÕu b»ng thñ c«ng kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß cña m¸y vi tÝnh. §iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, sè lîng kÕ to¸n viªn nhiÒu tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Trªn ®©y lµ bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú theo ®Æc ®iÓm, tïy ®iÒu kiÖn còng nh tr×nh ®é kÕ to¸n cña kÕ to¸n viªn mµ ¸p dông mét h×nh thøc phï hîp. 19 I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5: C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 thuéc tæng c«ng ty c¬ khÝ GTVT - Bé GTVT ®îc thµnh lËp ngµy 1-5 -1956. Tªn giao dÞch Auto Mobile Mechanical Company 1-5: Trô së chÝnh: Km 15 - QL13- Khèi 7A - ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ nhµ m¸y söa ch÷a «t« 1 -5 ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së 4 xëng c¬ khÝ: Avia, GK - 115, GK - 125, Yªn Ninh, ®Æt t¹i sè 18 phè Phan Chu Trinh - Hµ Néi víi nhiÖm vô lµ söa ch÷a «t«, chÕ t¹o c¸c phô tïng «t« …. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu tiªn khi míi thµnh lËp, m¸y mãc thiÕt bÞ cña nhµ m¸y cßn ®¬n s¬, sè lîng c«ng nh©n Ýt, söa ch÷a chñ yÕu b»ng thñ c«ng, tæ chøc nhµ m¸y theo chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng h¹ch to¸n kinh tÕ. MÆc dï thÕ, nhng c«ng ty vÉn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô mµ nhµ níc giao vµ kh«ng ngõng lín m¹nh, ®îc nhµ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n huy ch¬ng cao quý. Vµ vinh dù nhÊt ®èi víi nhµ m¸y lµ ®· chÕ t¹o thµnh c«ng chiÕc xe «t« ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, vµ ®îc diÔu hµnh vµo ®óng ngµy Quèc Kh¸nh 2 -9 - 1959. Nhng tõ 5 - 1978, Nhµ m¸y chuyÓn sang §«ng Anh vµ tiÕp nhËn thªm nhµ m¸y 19 - 5 ë VÜnh Phó cïng chøc n¨ng, nhiÖm vô. T¹i ®©y, nhµ m¸y gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do xa trung t©m, t×nh h×nh kinh tÕ sau chiÕn tranh cßn nghÌo, chiÕn tranh biªn giíi x¶y ra ngµy cµng quyÕt liÖt, h¬n thÕ n÷a sè c«ng nh©n xin nghØ viÖc ngµy cµng nhiÒu, kh¸ch hµng ngµy cnµg gi¶m sót. C¸n bé l·nh ®¹o nhµ m¸y ®· t×m ®ñ mäi biÖn ph¸p ®Ó kh«i phôc nhµ m¸y nh: tæ chøc nu«i bß s÷a, lµm mét sè lo¹i m¸y mãc phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nhng kÕt qu¶ thu ®îc ®Òu qu¸ thÊt väng. MÆc dï thÕ nhµ m¸y vÉn duy tr× nghÒ chÝnh cña m×nh lµ söa ch÷a «t«. Theo quyÕt ®Þnh sè 17 CP ngµy 14/1/1981 cña Bé GTVT, nhµ m¸y ®îc phÐp thu mua c¸c lo¹i xe bÞ n¹n, bÞ ph¸ ho¹i trong chiÕn tranh ®Ó th¸o gì, phôc håi c¸c chi tiÕt, vµo nh÷ng n¨m nµy ngoµi nhiÖm vô ®ã, nhµ m¸y cßn chÕ t¹o c¸c chi tiÕt nhá nh b¬m níc xe Zin, c¸c lo¹i bul«ng… Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vµ ®Æc biÖt tõ n¨m 1990, nhµ m¸y ®· chñ ®éng vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, bíc ®Çu cã ý thøc vÒ thÞ trêng, vÒ Marketing, nhê vËy mµ s¶n phÈm cña nhµ m¸y cµng ®îc a chuéng. Tõ ®ã ®Õn nay, nhµ m¸y thùc sù bíc sang mét trang míi vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 1041 Q§ TCCB - N§ ngµy 27 -5- 1993 cña Bé trëng Bé GTVT (thµnh lËp l¹i theo N§ 338/ H§BT) lÊy tªn lµ C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5. §©y lµ mét thuËn lîi t¹o cho c«ng ty cã t c¸ch ph¸p nh©n ®éc lËp ®Ó lµm ¨n, tù h¹ch to¸n kinh tÕ, tù giao dÞch vµ kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. Víi nhiÖm vô míi chñ yÕu lµ söa ch÷a ®ãng míi, l¾p r¸p xe «t«, m¸y thi c«ng vµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c. Víi sù s¸ng t¹o, n¨ng ®éng, nhanh nh¹y víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam, c¸n bé l·nh ®¹o c«ng ty ®· phèi hîp víi bé GTVT, trêng ®¹i häc GTVT… chÕ t¹o thªm c¸c lo¹i s¶n phÈm nh : lu b¸nh lèp, tr¹m cÊp phèi, tr¹m bª t«ng nhùa asphalt c«ng suÊt tõ 25 - 100 tÊn/ giê tr¹m cÊp phèi ®îc côc ®o lêng chÊt lîng nhµ níc x¸c ®Þnh ®¶m b¶o chÊt lîng thay thÕ hµng nhËp khÈu. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o cña c«ng ty, kh¼ng ®Þnh ®îc tµi n¨ng, trÝ tuÖ, ãc s¸ng t¹o cña giíi khoa häc trong níc còng nh c¸n bé l·nh ®¹o c«ng ty. 20