Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
Lêi më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn
s©u s¾c, ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa - kinh tÕ thÞ trêng víi quy luËt ho¹t ®éng cña nã ®· t¸c
®éng m¹nh mÏ tíi mäi mÆt ho¹t ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. C¬ chÕ thÞ
trêng ®· kh¼ng ®Þnh vai trß tæ chøc lùa chän hµng ho¸ gãp phÇn lµm cho nÒn
kinh tÕ cã nhiÒu khëi s¾c.
H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng c«ng cô
qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, nã cã vai trß tÝch cùc trong viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý
vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ë ViÖt Nam. Theo QuyÕt ®Þnh
1141/Q§/C§KINH TÕ ngµy 1/1/1995 vµ c¸c hÖ thèng kÕ to¸n qui ®Þnh tríc
®· thÓ hiÖn néi dung cuae c¸c chuÈn mùc quèc tÕ ë nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh
vµ ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong ph¹m vi c¶ níc.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, s¶n xuÊt hµng ho¸ ®ãng vai trß quan träng,
nhng kh©u tiªu thô l¹i cµng quan träng h¬n, nã quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp. Khi hµng ho¸ ®îc tiªu thô tøc lµ nã ®· ®îc ngêi tiªu
dông chÊp nhËn ®Ó tho¶ m· nhu cÇu nµo ®ã - Søc tiªu thô s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp thÓ hiÖn uy tÝn cña doanh nghiÖp. Sù thÝch øng víi nhu cÇu cña
ngêi tiªu dïng vµ sù hoµn thiÖn cña c¸c ho¹t ®éng dÞch vô. Tãm l¹i ®Ó ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn liªn tôc, hiÖu qu¶. Th×
c«ng t¸c tiªu thô ph¶i tæ chøc tèt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh tranh
ngµy cµng gay g¾t, th× viÖc tiªu thô hµng ho¸, thµnh phÈm cµng cã ý nghÜa
quan träng quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. §ã lµ
nh÷ng lý do cÇn thiÕt ®Ó hoµn thiÖn nghiÖp vô tiªu thô, qua ®ã lµm c¬ së ®Ó
hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
Qua thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i trêng, qua t×m hiÓu thùc tÕ
c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty TNHH Sao Thuû Tinh, víi tÇm quan träng cña
nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸, thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng. Em ®· chän ®Ò tµi "Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng
ho¸ vµ thµnh phÈm t¹i c«ng ty TNHH Sao Thuû Tinh" lµm chuyªn ®Ò cña
m×nh.
Chuyªn ®Ò gåm c¸c phÇn sau:
PhÇn I : Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô s¶n phÈm trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh tæng hîp.
PhÇn II : Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ t¹i c«ng ty
TNHH Sao Thuû Tinh.
PhÇn III: C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ t¹i
c«ng ty TNHH Sao Thuû Tinh.
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô s¶n phÈm
trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh
tæng hîp
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
I. §Æc ®iÓm cña nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ vµ vai trß cña kÕ to¸n
nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ vµ thµnh phÈm.
1. §Æc ®iÓm cña nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸.
Tiªu thô lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh, lµ yÕu tæ
quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp.
Tiªu thô s¶n phÈm thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®a
s¶n phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn níi tiªu dïng. Nã lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸, lµ
cÇu nèi trung giangi½ mét bªn lµ s¶n xuÊt vµ ph©n phèi, mét bªn lµ tiªu dïng.
Víi mçi c¬ chÕ qu¶n lý kh¸c nhau, c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn
b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Cô thÓ lµ:
Trong c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp, Nhµ níc qu¶n lý kinh tÕ chñ
yÕu b»ng mÖnh lÖnh, c¸c c¬ quan hµnh chÝnh qu¶n lý rÊt s©u vµo c«ng viÖc
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhng l¹i kh«ng trÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
c«ng viÖc cña m×nh. Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trong thêi kú nµy, chñ yÕu
lµ giao nép s¶n phÈm cho c¸c ®¬n vÞ theo ®Þa chØ vµ gi¸ c¶ do Nhµ níc quy
®Þnh s½n.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh gi¶i quyÕt
mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña m×nh nªn viÖc
tiªu thô ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu ph¬ng thøc, h×nh thøc kh¸c nhau. Nh»m t¨ng
doanh thu vµ lîi nhuËn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp, chñ yÕu lµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm,
hµng ho¸ do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra tõ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña m×nh hoÆc c¸c s¶n phÈm do liªn doanh liªn kÕt, do nhËn ®¹i lý, ký
göi, v.v...
T¹i c¸c doanh nghiÖp qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm ®îc b¾t ®Çu tõ khi
doanh nghiÖp chuyÓn giao s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, lao vô cho kh¸ch
hµng ®ång thêi kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho doanh nghiÖp mét kho¶n tiÒn t¬ng
øng víi gi¸ b¸n cña s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô, do hai bªn tho¶
thuËn.
Qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ ®îc coi lµ chÊm døt khi qu¸
tr×nh thanh to¸n gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n diÕn ra quyÒn së h÷u hµng ho¸ ®îc chuyÓn t ngêi b¸n sang ngêi mua.
Qu¸ tr×nh nµy lµ kh©u cuèi cïng, lµ c¬ së ®Ó thanh to¸n vµ x¸c ®Þnh lç
l·i. Tõ ®ã x¸c ®Þnh thu nhÊp vµ ph©n phèi thu nhËp.
Hµng ho¸ cã thÓ lu©n chuyÓn trong néi bé doanh nghiÖp gi÷a c¸c ®¬n
vÞ thµnh viªn hoÆc lu©n chuyÓn ra ngoµi ®Ó tiªu thô. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n
hµng ho¸ ®îc coi lµ hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý
tiªu thô hµng ho¸. Hµng ®îc coi lµ b¸n ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
- Hµng ho¸ ph¶i ®îc tiªu thô th«ng qua ph¬ng thøc mua, b¸n vµ thanh
to¸n tiÒn hµnh theo mét thÓ thøc nhÊt ®Þnh.
- Ph¶i cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸.
- Hµng b¸n ra ph¶i lµ hµng ®· ®îc h¹ch to¸n, hµng mua tríc ®ã hoÆc
hµng s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n.
Bªn c¹nh ®ã mét sè trêng hîp ®îc coi lµ hµng ho¸ nh:
- Hµng ho¸ xuÊt dïng ®Ó tr¶ l¬ng, tr¶ thëng cho c«ng nh©n trong doanh
nghiÖp.
- Hµng ho¸ bÞ hao hôt trong hay ngoµi ®Þnh møc. Theo hîp ®ång bªn
mua chÞu.
Ngoµi c¸c trêng hîp trªn th× hµng ho¸ kh«ng ®îc coi lµ hµng b¸n.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
2
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
1.1. C¸c ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸.
Do sù ®a d¹ng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, qu¸ tr×nh tiªu thô còng rÊt ®a
d¹ng. Nã tuú thuéc vµo h×nh th¸i thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸ tõ n¬i s¶n
xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng.
C¸c ph¬ng thøc b¸n nh: b¸n bu«n, b¸n lÎ, ®¹i lý...
1.1.1. B¸n bu«n.
B¸n bu«n lµ ph¬ng thøc b¸n hµng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c ®¬n vÞ
th¬ng m¹i, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó hä tiÕp tôc chuyÓn b¶n cho ngêi tiªu dïng
hay tiÕp tôc gia c«ng chÕ biÕn.
§Æc ®iÓm chñ yÕu cña ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ khèi lîng hµng ho¸
giao dÞch lín, b¸n theo tõng l« nhng mÆt hµng kh«ng phong phó, ®a d¹ng nh
trong b¸n lÎ. B¸n bu«n ®îc thùc hiÖn qua 2 ph¬ng thøc:
a. B¸n bu«n qua kho:
Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ hµng b¸n ®îc xuÊt ra tõkho b¶n qu¶n cña
doanh nghiÖp. Trong ph¬ng thøc nµy cã 2 h×nh thøc:
- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµnh: Theo h×nh thøc nµy,
®Þnh kú doanh nghiÖp xuÊt kho hµng ho¸ ®Ó göi cho ngêi mua b¨ng ph¬ng
tiÖn vËn chuyÓn cña doanh nghiÖp hay thuª ngoµi, chuyÓn ®Õn giao cho bªn
mua theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®· ®îc ký kÕt, chi phÝ vËn chuyÓn do
bªn b¸n hoÆc bªn mua dùa theo tho¶ thuËn tríc. Hµng ho¸ sau khi chuyÓn
b¸n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. Sè hµng nµy ®îc x¸c ®Þnh lµ
tiªu thô khi doanh nghiÖp nhËn ®îc tiÒn do bªn mua thanh to¸n hoÆc nhËn ®îc gi¸y b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña bªn mua.
- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp. Theo h×nh thøc
nµy, bªn mua cö ®¹i diÖn ®Õn kho cña doanh nghiÖp ®Ó nhËn hµng cña doanh
nghiÖp xuÊt kho hµng b¸n giao trùc tiÕp cho ®¹i diÖn bªn mua. Sau khi nhËn
®ñ hµng bªn mua thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn nî. Th× hµng ho¸ ®îc x¸c
®Þnh lµ ®· tiªu thô.
b. B¸n bu«n chuyÓn th¼ng.
C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng, nhËn hµng kh«ng ®a
nhËp vÒ kho cña m×nh mµ chuyÓn th¼ng cho bªn mua. Ph¬ng thøc nµy ®îc
thùc hiÖn qua hai h×nh thøc:
- B¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng: theo h×nh thøc
nµy doanh nghiÖp th¬ng m¹i sau khi mua hµng, nhËn hµng b»ng ph¬ng tiÖn
vËn chuyÓn cña m×nh hay thuª ngoµi cghuyÓn hµng ®Õn giao cho bªn mua ë
mét ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn. Trong trêng hîp nµy, hµng ho¸ vÉn thuéc quyÒn
së h÷u cña doanh nghiÖp. Hµng chØ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi doanh nghiÖp
nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cña bªn mua.
- B¸n giao tay ba lµ ph¬ng thøc cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i vµ bªn
mua ®Òu ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña nhµ cung cÊp.
1.1.2. B¸n lÎ
Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng ho¸ ®îc cung cÊp trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng.
- §Æc ®iÓm cña b¸n lÎ lµ khèi lîng hµng b¸n nhá, nhng chñng lo¹i mÉu
m· phong phó, ®a d¹ng. Hµng ho¸ khi ®· ®îc b¸n th× t¸ch khái lu th«ng vµ ®i
vµo tiªu dïng, v× vËy gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· ®îc thùc hiÖn hoµn toµn.
Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh lµ hµng ho¸ ®îc tiªu thô lµ khi nhËn ®îc b¸o c¸o
b¸n hµng cña mËu dÞch viªn.
- C¸c ph¬ng thøc b¸n lÎ :
+ B¸n lÎ trùc tiÕp: lµ h×nh thøc b¸n truyÒn thèng. Trong ®ã mËu dÞch
viªn t¹i quÇy võa chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt vÒ hµng ho¸ võa thu tiÒn b¸n
hµng, v× vËy ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho hµng vµ tiÒn khi cuèi ca hay cuèi ngµy
b¸n hµng mËu dÞch viªn ph¶i nép toµn bé sè tiÒn thu ®îc cho thñ quü. Theo
b¶ng kª giÊy nép tiÒn. Sau ®ã kiÓm kª sè hµng cßn tån t¹i quÇy, x¸c ®Þnh sè
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
3
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
lîng hµng xuÊt b¸n, lµm c¬ së cÊp b¸o c¸o b¸n hµng (ph¶n ¸nh sè ®· ®îc
thùc hiÖn) trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh tiÒn thõa, thiÕu khi b¸n hµng.
- H×nh thøc b¸n tù phôc vô: Kh¸ch hµng tù chän hµng ho¸, tríc khi
mang hµng ho¸ ra khái cöa hµng th× mang ®Õn bé phËn thu tiÒn ®Ó thanh
to¸n, nh©n viªn thu tiÒn cÊp ho¸ ®¬n b¸n hµng, thu tiÒn cña kh¸ch hµng hÕt ca
hoÆc hÕt ngµy nép tiÒn cho thñ quü vµ lËp b¸o b¸n hµng.
- H×nh thøc b¸n tr¶ gãp: Khi b¸n hµng doanh nghiÖp chØ thu ®îc mét
phÇn tiÒn nhÊt ®Þnh ban ®Çu. Sè cßn l¹i ngêi mua tr¶ dÇn, nhng ngêi mua ph¶i
chÞu l·i tr¶ gãp. Gi¸ b¸n tr¶ gãp bao giê còng lín h¬n gi¸ b¸n th«ng thêng
phÇn chªnh lÖch chÝnh lµ l·i tr¶ gãp ph¶i thu.
1.1.3. Ph¬ng thøc göi hµng ®¹i lý - ký göi
- Theo ph¬ng thøc nµy ®¬n vÞ cã hµng göi, chuyÓn hµng cho ®¬n vÞ
nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi b¸n hé vµ thanh to¸n tiÒn hoa hång cho bªn nhËn b¸n.
Th«ng b¸o ®· b¸n ®îc hµng hay tr¶ tiÒn vÒ hµng nhËn b¸n th× hµng ®îc x¸c
®Þnh lµ ®· tiªu thô. Chøng tõ b¸n hµng lµ b¶ng thanh to¸n hµng ®¹i lý.
1.2. C¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ mua cña hµng b¸n.
- Gi¸ b¸n hµng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng
ho¸. Nã gióp doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng: V× vËy , mçi doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh cho m×nh nh÷ng chÝnh s¸ch gi¸
phï hîp ®Ó thu hót ®îc kh¸ch hµng vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc cã l·i. Bªn
c¹nh viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cho phï hîp th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ mua cña hµng
b¸n.
- ViÖc tÝnh gi¸ mua cña hµng b¸n sÏ rÊt ®¬n gi¶n khi tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ
hµng ho¸ ®îc nhËp cïng mét ®¬n gi¸ æn ®Þnh tõ kú nµy sang kú kh¸c. Tuy
nhiªn khi c¸c lo¹i hµng ho¸ gièng nhau ®îc nhËp víi nh÷ng ®¬n gi¸ kh¸c
nhau th× ph¸t sinh vÊn ®Ò lµ sö dông ®¬n gi¸ nµo ®Ó tÝnh gi¸ mua cña hµng
ho¸ tuú thuéc vµo yÕu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ c¸ch ®¸nh gi¸ hµng ho¸,
ph¶n ¸nh trang tµi kho¶n vµ trang sæ kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp vËn dông c¸ch
tÝnh gi¸ mua cña hµng ho¸ xuÊt b¸n.
- Cã 4 ph¬ng ph¸p thêng ®îc sö dông:
+ Ph¬ng ph¸p gÝa thùc tÕ ®Ých danh.
+ Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc.
a) Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i sím n¾m b¾t ®îc c¸c
®¬n vÞ hµng ho¸ tån kho vµ c¸c ®¬n vÞ hµng ho¸ xuÊt b¸n. Thuéc nh÷ng lÇn
mua nµo vµ dïng ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn mua ®ã ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña
hµng ho¸ tån kho cuèi vµ trÞ gi¸ mua cña hµng ho¸ xuÊt b¸n.
§©y lµ ph¬ng ph¸p hîp lý nhÊt trong c¸c ph¬ng ph¸p v× nã ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ thùc chÊt nhÊt. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh Ýt mÆt hµng, Ýt chñng lo¹i vµ hµng cã gi¸ trÞ cao.
b) Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp hµng tån kho vµ hµng
xuÊt b¸n kh«ng x¸c ®Þnh ®îc lµ mua lÇn nµo. V× vËy ph¶i ph©n tÝch ®¬n gi¸
b×nh qu©n cña tõng lo¹i hµng ho¸.
c) Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ ®Þnh c¸c ®¬n vÞ hµng ho¸ tån kho ®Çu kú sÏ
®îc xuÊt b¸n tríc tiªn. Sè hµng b¸n tiÕp theo, gi¶ ®Þnh chóng ®îc mua theo
thø tù. Nh vËy hµng tån kho cuèi kú bao gåm nh÷ng ®¬n vÞ hµng ho¸ mua
vµo sau cïng. Tuy nhiªn trong thùc tÕ sù vËn ®éng cña hµng ho¸ kh«ng theo
thø tù nhËp tríc xuÊt tríc.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
4
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
d) Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc
Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc ®îc gi¶ ®Þnh hµng ho¸ xuÊt b¸n lµ
nh÷ng hµng ho¸ ®îc mua sau cïng vµ cø nh vËy hµng ho¸ tån kho cuèi kú, lµ
nh÷ng hµng ho¸ ®îc mua laau nhÊt, cò nhÊt. TrÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ mua
vµo sau còng ®îc tÝnh cho trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n. Trªn thùc tÕ hµng ho¸
kh«ng x¸c ®Þnh theo thø tù nhËp sau xuÊt tríc.
Bèn ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ trªn ®Òu ®îc thõa nhËn. Trong ®iÒu kiÖn gi¸
c¶ æn ®Þnh kh«ng thay ®æi tõ kú nµy sang kú kh¸c th× c¶ bèn ph¬ng ph¸p sÏ
cho cïng mét kÕt qu¶. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng kh«ng æn ®Þnh gi¸
c¶ lªn xuèng thÊt thêng th× mçi ph¬ng ph¸p sÏ cho mçi kÕt qu¶ kh¸c nhau vµ
nh vËy mçi ph¬ng ph¸p ®Òu cã ¶nh hëng nhÊt ®Þnh ®Õn b¸o c¸o tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp lùa chän ph¬ng ph¸p nµo ®Òu ph¶i c«ng
khai trong b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp vµ ph¶i nhÊt
qu¸n gi÷a c¸c kú kÕ to¸n, gióp cho viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
kinh doanh ®îc chÝnh x¸c.
1.3. Thêi ®iÓm ghi chÐp hµng b¸n
Trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i thêi ®iÓm ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ
to¸n vÒ hµng ho¸ lµ thêi ®iÓm hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n, thêi ®iÓm ®ã ®îc quy ®Þnh theo tõng ph¬ng thøc, h×nh thøc b¸n hµng sau:
- B¸n bu«n qua kho, b¸n vËn chuyÓn th¼ng theo theo h×nh thøc giao
hµng trùc tiÕp: Thêi ®iÓm ghi b¸n hµng lµ khi ®¹i diÖn been mua ký nhËn ®ñ
hµng vµ thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn nî.
- B¸n buèn qua kho vµ b¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn
hµng: Thêi ®iÓm ghi chÐp hµng b¸n lµ khi nhËn ®ñ tiÒn cña bªn mua hoÆc bªn
mua x¸c nhËn lµ ®· nhËn ®ñ hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
- B¸n lÎ hµng ho¸: Thêi ®iÓm ghi chÐp hµng b¸n lµ thêi ®iÓm nhËn ®îc
b¸o c¸o b¸n hµng cña mËu dÞch viªn.
- Phîng thøc göi ®¹i lý: Thêi ®iÓm ghi chÐp hµng b¸n lµ thêi ®iÓm
nhËn ddîc tiÒn do bªn nhËn ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn nî.
2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸.
- KÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong
qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh thu thËp vµ xö lý, cung cÊp th«ng tin cho chñ doanh
nghiÖp, gióp doanh nghiÖp lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh phï hîp ®Ó mang
l¹i hiÖu qu¶ cao. V× vËy, nhiÖm vô cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸
s¶n phÈm gåm:
+ Ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ t×nh h×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp.
Ngoµi kÕ to¸n tæng hîp ghi trªn c¸c tµi kho¶n cña kÕ to¸n, kÕ to¸n tiªu thô
cÇn ph¶i theo dâi chi tiÕt. ViÖc ghi chÐp theo sè lîng, chñng lo¹i, theo tõng
®¬n vÞ trùc thuéc, gi¸m s¸t hµng ë mäi tr¹ng th¸i: Hµng ®ang ®i ®êng, hµng
®ang ë trong kho, hµng ë quÊy.
+ X¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm hµng ®îc coi lµ tiªu thô, ph¶n ¸nh
doanh thu.
+ X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô còng nh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Ph©n
bæ chi phÝ hîp lý vµ gióp x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ x¸c ®Þnh c¸c kho¶n
ph¶i nép ng©n s¸ch.
+ KiÓm tra t×nh h×nh tiªu thô b¸n hµng vµ qu¶n lý tiÒn b¸n hµng. §èi
víi hµng ho¸ b¸n chÞu cÇn ph¶i më sæ s¸ch chi tiÕt theo tõng kh¸ch hµng,
tõng l« hµng, sè tiÒn nî vµ thêi h¹n ph¶i tr¶.
+ Tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n
chuyÓn chøng tõ, ®¶m b¶o viÖc kiÓm tra vµ ghi sæ kÕ to¸n ®îc thuËn tiÖn,
tr¸nh trïng lÆp, bá sãt.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
5
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
+ Ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch tiªu thô; møc b¸n
ra, doanh thu b¸n. C¸c chØ tiªu kÕ to¸n ph¶i phï hîp víi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch
®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÊt cã thÓ so s¸nh ®îc khi xem xÐt.
§¶m b¶o thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô trªn gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý
n¾m b¾t kÞp thêi, nhanh chãng c¸c qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸, tiÒn tÖ
nh»m ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c trong nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ ®Ó
phï hîp víi thÞ trêng.
3.Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng b¸n.
3.1. §¸nh gi¸ hµng ho¸ theo gi¸ vèn
- Gi¸ thµnh hµng ho¸ nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh phï hîp víi tõng nguån
nhËp:
+ Hµng ho¸ do doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ t¹o ®îc ®¸nh gi¸ theo chi
phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh thùc tÕ bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,
chi phÝ s¶n xuÊt chung.
+ Hµng ho¸ thuª ngoµi gia c«ng, ®îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ thùc tÕ gia
c«ng gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®em gia c«ng. Chi phÝ thuª noµi
gia c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh gia c«ng nh chi
phÝ v¹an chuyÓn, chi phÝ lµm thñ tôc xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®em gia c«ng,
nhËp kho thµnh phÈm ®Ó hoµn thµnh gia c«ng.
- §èi víi hµng ho¸ xuÊt kho còng ph¶i ®îc thÓ hiÖn theo gi¸ vèn thùc
tÕ. Hµng ho¸ xuÊt kho còng cã thÓ theo nh÷ng gi¸ thùc tÕ kh¸c nhau ë tõng
thêi ®iÓm trong kú h¹ch to¸n, nªn viÖc h¹ch to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ hµng
ho¸ xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p chñ yÕu sau :
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh
theo gi¸ b×nh qu©n ( b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷, b×nh qu©n cuèi kú tríc hoÆc b×nh
qu©n sau mçi lÇn nhËp).
Gi¸ thùc tÕ vËt = Sè lîng vËt liÖu xuÊt x Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
liÖu xuÊt dïng
dïng
qu©n
Trong ®ã:
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
qu©n c¶ kú dù tr÷ = Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ tuy ®¬n gi¶n, dÏ lµm
nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a, c«ng viÖc tÝnh to¸n dån vµo cuèi
th¸ng g©y ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n chung.
Gi¸ thùc tÕ ®¬n vÞ tån ®Çu kú (hoÆc cuèi kú tríc)
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh
qu©n cuèi kú tríc = Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú (hoÆc cuèi kú tríc)
Ph¬ng ph¸p nµy mÆc dÇu qu¸ ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh
biÕn ®éng vËt liÖu trong kú tuy nhieen kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù
biÕn ®éng cña gi¸ vËt liÖu kú nµy.
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån tríc khi nhËp céng sè nhËp
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n =
sau mçi lÇn nhËp
Lîng thùc tÕ vËt liÖu tån tríc khi nhËp céng lîng nhËp
Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp l¹i kh¾c phôc nhîc
®iÓm cña 2 ph¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c, võa cËp nhËt. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh to¸n nhiÒu lÇn.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO).
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nhËp tríc th× xuÊt tríc,
xu©t hÕt sè nhËp tríc míi ®Õn sè nhËp sautheo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng
xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu mua trKhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
6
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
íc sÏ ®îc dïng lµm gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån
kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu mua vµo sau cïng. Ph¬ng ph¸p
nµy thÝch hîp trong trêng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh hoÆc cã xu híng gi¶m.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc (LIFO).
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh vËt liÖu mua sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc tiªn,
ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc ë trªn. Ph¬ng ph¸p nhËp sau
xuÊt tríc thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸p.
+ Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo ®¬n chiÕc hay
tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp
®iÒu chØnh). Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®ã. Do
vËy, ph¬ng ph¸p nµy cßn cã tªn gäi lµ ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng hay ph¬ng
ph¸p gi¸ trÞ thùc tÕ ®Ých danh vµ thêng sö dông víi c¸c lo¹i vËt liÖu cã gi¸ trÞ
cao vµ cã tÝnh t¸ch biÖt.
+ Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh gi¸
h¹ch to¸n (Gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh tronh kú). Cuèi kú kÕ to¸n
sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc:
Gi¸ vËt liÖu thùc tÕ xuÊt
Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt
HÖ sè gi¸
dïng (hoÆc tån kho cuèi kú) = dïng (hoÆc tån kho cuèi kú) x vËt liÖu
HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm hoÆc tõng thø vËt liÖu
chñ yÕu tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.
3.2. §¸nh gi¸ hµng ho¸ theo gi¸ h¹ch to¸n.
ViÖc ®¸nh gi¸ hµng ho¸ theo gi¸ thùc tÕ ®«i khi kh«ng ®¸p øng ®îc
yªu cÇu kÞp thêi cña c«ng t¸c kÕ to¸n, bëi v× gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ thêng
cuèi kú h¹ch to¸n míi x¸c ®Þnh ®îc mµ c«ng viÖc nhËp xuÊt hµng ho¸ l¹i
diÔn ra thêng xuyªn v× vËy ngêi ta cßn sö dông gi¸ h¹ch to¸n.
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ æn ®Þnh trong kú. Nã cã thÓ lµ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
hoÆc gi¸ nhËp kho thèng nhÊt. §¸nh gi¸ hµng ho¸ theo gi¸ h¹ch to¸n ®Õn
cuèi kú ph¶i tÝnh chuyÓn gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ b»ng c¸ch:
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸
h¹ch to¸n hµng ho¸ x HÖ sè gi¸
= TrÞ gi¸
xuÊt kho trong kú
xuÊt kho trong kú
HÖ sè gi¸
=
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng
ho¸ tån kho ®Çu kú
TrÞ gi¸ h¹ch to¸n hµng
ho¸ tån kho ®Çu kú
+
+
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸
nhËp kho trong kú
TrÞ gi¸ h¹ch to¸n hµng
ho¸ nhËp kho trong kú
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhng thêng lµ
doanh nghiÖp cã lo¹i quy m« lín, khèi lîng hµng ho¸ tiªu thô nhiÒu, t×nh
h×nh nhËp xuÊt diÔn ra thêng xuyªn, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ hµng ngµy khã kh¨n vµ
ngay c¶ tronh trêng hîp x¸c ®Þnh ®îc song tèn kÐm nhiÒu chi phÝ, kh«ng
hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c kÕ to¸n. Ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i
x©y dùng ®îc hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n khoa häc, hîp lý.
II. Néi dung qu¶n lý nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ vµ ph¬ng ph¸p kÕ
to¸n.
Do sù phøc t¹p cña nghiÖp vô tiªu thô mµ viÖc qu¶n lý nghiÖp vô nµy
bao gåm:
- Qu¶n lý vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸: Lµ mét c«ng t¸c quan träng trong qu¸
tr×nh b¸n hµng, viÖc ®Þnh gi¸ vµ thùc hiÖn gi¸ b¸n lµ néi dung träng t©m. kÕ
to¸n nghiÖp vô tiªu thô lµ mét bé phËn trùc tiÕp vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸. ViÖc
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
7
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
ph¶n ¸nh gi¸ c¶ hµng ho¸ vµo sæ kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt
nhËp hµng ho¸, c¸c chøng tõ h¹ch to¸n tiÒn hµng, c¸c chøng tõ nµy ph¶i hîp
ph¸p vµ cã sù x¸c nhËn cña c¶ bªn mua vµ bªn b¸n.
MÆt kh¸c viÖc qu¶n lý gi¸ c¶ hµng ho¸ cßn gióp c¸c nhµ qu¶n lý theo
dâi ®îc sù biÕn ®éng cña gi¸. trong tõng thêi kú tõ ®ã cã thÓ rót ra quy luËt
vËn ®éng cña gi¸ (Ch¼ng h¹n c¸c mÆt hµng theo mïa, vô...) phôc vô cho c«ng
t¸c kÕ to¸n mua b¸n hµng ho¸ trong ho¹t ®éng kinh doanh.
- Qu¶n lý vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ c¶ khi hµng vÉn
thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp.
- Qu¶n lý thu håi tiÒn b¸n hµng: §©y còng lµ mét kh©u quan träng
trong qu¸ tr×nh b¸n. viÖc thu håi tiÒn ph¶i ®¶m b¶o nhanh chãng vµ ®Çy ®ñ,
®Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã ngêi qu¶n lý ph¶i tÝnh ®óngtÝnh ®ñ sè tiÒn ph¶i thu,
®· thu theo tõng kh¸ch hµng, theo tõng h×nh thøc thanh to¸n. mçi chøng tõ
thanh to¸n ph¶i hîp ph¸p, cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña c¶ hai bªn mua vµ b¸n.
Khi tiªu thô ®îc nhanh chãng sÏ gióp t»ng vßng quya cña vèn vµ kÞp
thêi huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh.bbbbbbbb
III.Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸.
1. H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
1.1. C¸c chøng tõ kÕ to¸n sö dông.
- Ho¸ ®¬n GTGT.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng.
- Ho¸n ®¬n tù in, chøng tõ ®Æc thï.
- B¶ng kª b¸n lÎ.
- GiÊy b¸o Cã cña ng©n hµng, phiÕu thu...
1.2. C¸c tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
- Tµi kho¶n 155 - Thµnh phÈm: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n
¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thµnh phÈm nhËp kho
cña doanh nghiÖp theo gi¸ thµnh thùc tÕ (gi¸ thµnh c«ng xëng thùc tÕ)
Bªn Nî: C¸c NghiÖp vô ghi t¨ng gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm.
Bªn Cã: C¸c NghiÖp lµm gi¶m gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm.
D Nî: Gi¸ thµnh thùc tÕ thµnh phÈm tån kho.
- Tµi kho¶n 157 - Hµng göi b¸n: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó theo
dâi gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng, nhê ®¹i
lý, ký göi, hay gi¸ trÞ lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh bµn giao cho ngêi ®Æt
hµng, ngêi mua nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn Nî: Gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô göi b¸n, ®¹i lý
hoÆc ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn Cã: + Gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· ®îc kh¸ch
hµng thanh to¸n hoÆ chÊp nhËn thanh to¸n.
+ Gi¸ trÞ hµng göi b¸n bÞ tõ chèi, tr¶ l¹i.
D nî: Gi¸ trÞ hµng göi b¸n cha ®îc chÊp nhËn.
- Tµi kho¶n 551 - Doanh thu b¸n hµng: Tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó
ph¶n ¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n
gi¶m doanh thu. tõ ®ã tÝnh ra doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú. Tæng sè
doanh thu b¸n hµng ghi nhËn ë ®©y cã thÓ lµ tæng gi¸ thanh to¸n (Víi c¸c
doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp còng nh ®èi víi c¸c
®èi tîng chÞu thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt) hoÆc gi¸ kh«ng cã thuÕ
GTGT (Víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
Bªn Nî: + Sè thuÕ ph¶i nép (tiªu thô ®Æc biÖt, xuÊt khÈu) tÝnh trªn
doanh sè b¸n trong kú.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (kÕt
chuyÓn trõ vµo doanh thu).
+ KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n 911.
Bªn Cã: Tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong
kú.
Tµi kho¶n 511 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n.
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu b¸n hµng ho¸.
+ Tµi kho¶n 5112 - Doanh thu b¸n thµnh phÈm.
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu trî cÊp, trî gi¸.
- Tµi kho¶n 551 - Doanh thu b¸n hµng néi bé: Tµi kho¶n nµy ®îc dïng
®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè hµng ho¸, lao vô, dÞch vô, s¶n phÈm tiªu thô
néi bé gi÷a c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc trong cïng mét Tæng c«ng ty, c«ng ty
tËp ®oµn...
Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n.
+ Tµi kho¶n 5121 - Doanh thu b¸n hµng ho¸.
+ Tµi kho¶n 5122 - Doanh thu b¸n s¶n phÈm.
+ Tµi kho¶n 5123 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
(Néi dung ph¶n ¸nh t¬ng tù nh tµi kho¶n 511)
- Tµi kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi
gi¸ vèn cña hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú.
Bªn Nî: Gi¸ vèn cña hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp (®· ®îc coi
lµ tiªu thô trong kú).
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú.
Tµi kho¶n 632 cuèi kú kh«ng cã sè d
Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh h¹ch toan tiªu thô hµng ho¸ kÕ to¸n cßn ph¶i
sö dông mét sè tµi kho¶n sau: TK 333, TK 521, Tk 531, TK 532, TK 111, TK
112...
1.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n.
* Ph¬ng thøc h¹ch to¸n b¸n bu«n: H¹ch to¸n theo s¬ ®å sau.
TK 155
TK 632
TK 511
(1)
TK 111, 112
(2)
(1) XuÊt kho hµng ho¸ theo gi¸ vèn.
TK 3331
(2) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
* Ph¬ng thøc b¸n lÎ: H¹ch to¸n theo s¬ ®å sau.
TK 155- Kho
TK 155- Cöa hµng
(1)
TK 632
TK 511
(2)
TK 111, 112...
(3)
TK 3331
(1) ChuyÓn hµng xuèng cöa hµng b¸n lÎ.
(2) Gi¸ vèn hµng b¸n ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
(3) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
* Ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng chê chÊp nhËn:
H¹ch to¸n theo s¬ ®å.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
TK 155
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
TK 157
(1)
TK 632
TK 511
TK 111, 112
(2)
(3)
TK 3331
(1) XuÊt kho hµng ho¸ theo göi ®i b¸n.
(2) Gi¸ vèn hµng göi b¸n ®îc chÊp nhËn lµ tiªu thô.
(3) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
TK 511
(1)
TK 111, 112
(4)
TK 33311
TK 511
(2)
(6)
(5)
TK 711
(1) Doanh thu theo gi¸ b¸n thu tiÒn ngay (kh«ng kÓ thuÕ GTGT).
(2) ThuÕ GTGT ph¶i (3)
nép tÝnh trªn gi¸ b¸n thu tiÒn ngay.
(3) Lîi tøc tr¶ chËm.
(4) Sè tiÒn ngêi mua tr¶ lÇn ®Çu.
(5) Tæng sè tiÒn cßn ph¶i thu cña ngêi mua.
(6) Thu tiÒn cña ngêi mua c¸c kú sau.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng qua c¸c ®¹i lý. (ký göi)
TK 155
TK 157
TK 632
TK 511
(1)
(2a)
TK 3331
(1) XuÊt kho hµng ho¸ göi b¸n.
(2a) Gi¸ vèn hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
(2b) Tæng gi¸ thanh to¸n, thuÕ GTGT ph¶i nép,
hoa hång cho bªn nhËn ®¹i lý.
(3) ThuÕ GTGT tÝnh trªn hoa hång (nÕu cã).
- §èi víi bªn nhËn ®¹i lý.
TK 033
TK 511
- NhËn
- B¸n
- Tr¶ l¹i
TK 641
(2b)
)
TK 111,112
TK 113 (1331)
(3)
TK 111, 112
Hoa hång ®¹i lý
®îc hëng
TK 331
Tæng tiÒn
hµng
Ph¶i tr¶ cho
chñ hµng
KhuÊt NhËt Thanh
Thanh2to¸n tiÒn cho chñ hµng
Líp 4B V¨n b»ng
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
2.H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
2.1. C¸c tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
- Tµi kho¶n 155 - Thµnh phÈm
Bªn Nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho cuèi kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho ®Çu kú.
D Nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
- Tµi kho¶n 157 - Hµng göi b¸n:
Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú.
D nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cha b¸n ®îc t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
- Tµi kho¶n 631 - Gi¸ thµnh
Bªn Nî: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm dë dang ®Çu kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm dë dang cuèi kú.
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Tµi kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Bªn Nî:
- Gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô ®Çu kú.
- Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt hoµn thµnh
trong kú.
Bªn Cã:
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô cuèi kú.
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô trong kú.
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n: TK 511, TK 512, TK
521, TK 531, TK 532, TK 154 ...
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
(1)
TK 155,157
TK 632
TK 911
TK 511
TK 131,...
TK 531,532
(2)
(7)
(6)
(3)
TK 154
TK 631
(8)
(9)
(4)
(5)
TK 3331
(1) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú vµ hµng göi b¸n cha ®îc tiªu thô.
(2) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho ®Çu kú vµ hµng göi b¸n cha ®îc tiªu thô.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
(3) TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
(4) TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.
(5) KÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú
(6) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
(7) KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ.
(8) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
(9) Ph¶n ¸nh hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô.
3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
3.1. ChiÕt khÊu b¸n hµng.
- Néi dung: VÒ thùc chÊt, chiÕt khÊu b¸n hµng ®îc coi lµ mét kho¶n
chi phÝ cho nh÷ng kh¸ch hµng mua hµng ho¸ víi sè lîng lín, thanh to¸n tríc
thêi h¹n tho¶ thuËn... nh»m môc ®Ých khuyÕn khÝch kh¸ch hµng mua hµng
cho doanh nghiÖp.
- Tµi kho¶n sö dông:
Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu b¸n hµng.
Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng ®· chÊp thuËn víi
kh¸ch hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé chiÕt khÊu thanh to¸n vµo TK 811.
Cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n:
+ TK 5211 - ChiÕt khÊu hµng ho¸.
+ TK 5212 - ChiÕt khÊu thµnh phÈm.
+ TK 5213 - ChiÕt khÊu dÞch vô.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n:
TK 111,112,131,...
TK 521
TK 811
C¸c kho¶n chiÕt khÊu
KÕt chuyÓn toµn bé
ph¸t sinh trong kú
chiÕt khÊu
3.2. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
- Néi dung: lµ nh÷ng hµng ho¸ ®· ®îc coi lµ tiªu thô nhng bÞ kh¸ch
hµng tr¶ l¹i do kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch.
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶i l¹i.
Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n doanh thu cña sè hµng ho¸ ®¬ch x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô bÞ tr¶ l¹i.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Tµi kho¶n 531 cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n.
TK 632
TK 156
TK 111,112,131
TK 511
(3)
(1)
KhuÊt NhËt Thanh
TK 531
(4)
Líp 4B V¨n b»ng 2
(2)
TK 131
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
(1) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nhËp kho.
(2) Ph¶n ¸nh hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
(3) Ph¶n ¸nh hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, hay hµng kh«ng chÞu thuÕ GTGT).
(4) Cuèi kú kÕt chuyÓn ®iÒu chØnh gi¶m doanh thu.
3.3. Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
- Néi dung: Gi¶n gi¸n hµng b¸n lµ nh÷ng kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, håi
khÊu cho bªn mua v× nh÷ng lý do nh hµng b¸n bÞ kÐm phÈm chÊt, kh¸ch hµng
mua hµng víi sè lîng lín...
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp thuËn cho ngêi
mua trong kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m hµng b¸n.
Tµi kho¶n 532 cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n:
TK 111,112,131
TK 532
TK 511
Kho¶n gi¶m gi¸ hµng
KÕt chuyÓn sè gi¶m
b¸n ®· chÊp nhËn trong kú
trõ doanh thu
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
phÇn II
Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng
ho¸ t¹i C«ng ty tnhh sao thuû tinh.
I. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Theo quyÕt ®Þnh sè 34439/Q§-UB-TCCQ cÊp ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1996
c«ng ty Sao thuû tinh ®îc thµnh lËp.
Tªn c«ng ty: C«ng ty TNHH Sao Thuû Tinh
§Þa chØ: 310A T©y S¬n - Hµ Néi
Kinh doanh chñ yÕu b¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng thuû tinh. Tæng sè vèn
ban ®Çu cña c«ng ty lµ: 42.000.000.000 ®ång
Trong ®ã : - Vèn cè ®Þnh :
5.000.000.000 ®ång
- Vèn lu ®éng
31.000.000 ®ång
- Vèn kh¸c
6.000.000.000 ®ång
Nguån vèn trªn ®îc h×nh thµnh qua 2 nguån :
- Vèn gãp 36.000.000.000 ®ång
- Vèn ®i vay 6.000.000.000 ®ång
2.Chøc n¨ng nhiÖm vô c«ng ty
C«ng ty cã chøc n¨ng chÝnh lµ kinh doanh Th¬ng m¹i víi ngµnh hµng
chñ yÕu lµ thuû tinh ®Ó phôc vô nhu ®«ng ®¶o nhu cÇu ngêi tiªu dïng. Do
vËy, s¶n phÈm cña c«ng ty lµ s¶n phÈm hoµn chØnh.
§Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng kinh doanh cña m×nh c«ng ty ®· phÊn ®Êu
thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n sau :
- Tu©n thñ chÕ ®é chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc hiÖn nay
- N©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ kinh doanh, më réng thÞ trêng .
- Thêng xuyªn më réng ho¹t ®éng kinh doanh, khai th¸c sö dông cã
hiÖu qu¶ nguån vèn nh»m ®¶m b¶o ®Çu t, lµm trßn nghÜa vô víi ng©n s¸ch
nhµ níc giao .
- Tæ chøc thùc hiÖn kinh doanh hµng ho¸ c«ng nghÖ thuû tinh ®¸p øng
nhu cÇu kinh doanh.
Lµm tèt c«ng t¸c b¶o hé vµ an toµn lao ®éng kinh doanh, thùc hiÖn chÕ
®é qu¶n lý tµi s¶n, tµi chÝnh, lao ®éng tiÒn lîng cña c«ng ty.
Víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô nh vËy c«ng ty ®· tù lùc, tù cêng trong s¶n xuÊt
kinh doanh n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ ®æi míi phong c¸ch phôc vô, n©ng
cao v¨n minh th¬ng nghiÖp.
3. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
C«ng ty TNHH SAO THñY TINH ho¹t ®éng theo ph¬ng thøc mua vµo
b¸n ra nh»m ®em l¹i lîi nhuËn. Lµ C«ng ty ban bu«n vµ b¸n lÎ hµng ho¸. Nªn
mÆt hµng cña C«ng ty rÊt phong phó vµ ®a d¹ng.
- Khã kh¨n vµ thuËn lîi: Do nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù c¹nh tranh gay
g¾t cña c¸c doanh nghiÖp vµ sù phôc vô ®Õn tËn tay ngêi tiªu dïng cña c¸c
cöa hµng t nh©n nªn phÇn nµo C«ng ty gÆp ph¶i khã kh¨n. Song C«ng ty l¹i
cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn giµu kinh nghiÖm, nhiÖt t×nh, ®oµn kÕt
thèng nhÊt ®Ó vît nh÷ng khã kh¨n do c¬ chÕ thÞ trêng g©y ra vµ C«ng ty cßn
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
cã thuËn lîi n÷a lµ cã ®Þa ®iÓm kinh doanh n»m ë trung t©m lµ n¬i cã sè lîng
d©n c ®«ng vµ thuËn tiÖn cho ®i l¹i.
- HiÖn nay ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· cã 20% tèt nghiÖp §¹i
häc vµ cã 32% tèt nghiÖp trung cÊp.
4.Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý.
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty
Gi¸m ®èc
Phã Gi¸m ®èc
Phßng kinh doanh
KÕ to¸n
cÊu tæ chøc cña
ty theo m« h×nh
tuyÕn chøc
n¨ng
gi¸m
CöaC¬hµng1
CöaC«ng
hµng2
Cöa trùc
hµng3
Cöa
hµng4
®èc C«ng ty lµ ngêi ®øng ®Çu cã tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng cña
C«ng ty theo trùc tuyÕn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt, chÝnh quyÒn ®Þa
ph¬ng vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc.
Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban c«ng t¸c vµ chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ phÇn viÖc ®îc giao vµ ®îc uû quyÒn gi¶i quyÕt
c¸c c«ng viÖc khi gi¸m ®èc ®i v¾ng.
Phßng kÕ to¸n: Cã chøc n¨ng h¹ch to¸n qu¸ tr×nh kinh doanh cña c«ng
ty. §a ra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty
Phßng kinh doanh : Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thÞ trêng ®Ò ra nh÷ng
chÝnh s¸ch kinh doanh phï hîp nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm.
C¸c cöa hµnh th¬ng mai: Mçi cöa hµng cã mét kÕ to¸n h¹ch to¸n b¸o sæ
nghiªn cøu vµ tæ chøc c¸c kh©u mua vµo, b¸n ra hµng ho¸, còng nh c«ng t¸c
dù tr÷, ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng vµ ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng:
tæ chøc thùc hiÖn kh©u b¸n lÎ kÕt hîp c«ng t¸c qu¶ng c¸o, giíi thiÖu mÆt
hµng míi vµ híng dÉn ngêi tiªu dïng
II. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
1. §Æc ®iÓm:
- Do quy m« kinh doanh ngµy cµng më réng c¶ vÒ chiÒu réng,nghiÖp
vô kinh tÕ ph¸t sinh nhiÒu. Cô thÓ: N¨m tríc c«ng ty chØ cã 6 cöa hµng nhËn
kho¸n ®Ó tr¬ng bÇy b¸n vµ giíi thiÖu s¶n phÈm. Nhng n¨m nay con sè ®· lªn
tíi 10 cöa hµng.
- MÆt kh¸c do chóng ta ®ang ë thêi kú bïng næ vÒ khoa häc kü thuËt
th«ng tin vµ còng lµ thêi kú sèng ®éng cña kÕ to¸n vµ khoa häc qu¶n lý. C¸c
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
chñ doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ qu¶n lý. CÇn ph¶i cã ®îc nh÷ng th«ng tin chÝnh
x¸c ®Ó ra quyÕt ®Þnh nhanh, kÞp thêi vµ phï hîp ®Ó tËn dông ®îc thêi c¬ cña
thÞ trêng, xö lý mét khèi lîng th«ng tin kinh tÕ tµi chÝnh ngµy cµng l¬n.
Trong ®iÒu kiÖn thêi gian h¹n chÕ. Mµ kh«ng cã sù gióp ®ì cña m¸y tÝnh th×
c¸c nhµ chuyªn m«n khã cã thÓ cung cÊp th«ng tin ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c
nhµ qu¶n lý. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng ¸p dông
tiÕp cËn m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña m¸y vi tÝnh. N¨m 1999, c«ng ty
®· trang bÞ cho c¸c phßng ban,c¸c bé phËn trong c«ng ty hµng lo¹t m¸y vi
tÝnh. Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty tõ khi ®îc trang bÞ m¸y vi tÝnh c¸c c«ng viÖc
cña kÕ to¸n cña kÕ to¸n phÇn nµo ®îc gi¶m, kÕ to¸n tõ ®ã kh«ng chØ ®¬n
thuÇn lµm c«ng viÖc ghi chÐp. MÆc dï lµm kÕ to¸n trªn m¸y nhng phßng kÕ
to¸n vÉn ¸p dông h×nh thøc ghi sæ ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
sinh - kÕt hîp viÖc vµo sæ lu hµng ngµy víi viÖc tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o
tµi chÝnh hµng quÝ, ®¶m b¶o yªu cÇu kÕ to¸n tµi chÝnh cho phïhîp víi yªu
cÇu qu¶n lý víi khèi lîng, tÝnh chÊt víi møc ®é phøc t¹p cña nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh còng nh phï hîp víi tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n.
- §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh t¨ng
cêng c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp - ngµy 1/1/1995 Bé trëng Tµi chÝnh ®· ký QuyÕt ®Þnh sè: 1141 TC/Q§/C§KT ban hµnh chÕ ®é kÕ
to¸n doanh nghiÖp ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lÜnh vùc,
mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ t¹i c«ng ty Mü thuËt vµ VËt phÈm v¨n ho¸ Hµ Néi
®ang ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ®îc ban hµnh theo QuyÖt ®Þnh trªn.
- Tuy ®îc thi hµnh thèng nhÊt trong c¶ níc. tõ ngµy 1/1/1996 nhng
chóng lu«n ®îc söa ®æi vµ bæ sung ®Ó phï hîp víi nh÷ng qui ®Þnh míi. VÒ c¬
chÕ tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp ngµy 20/3/1997 Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh
Th«ng t sè: 10 - TC - C§KT híng dÉn söa ®æi vµ bæ sung chÕ ®é kÕ to¸n
doanh nghiÖp, ngµy 15/7/1998 Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh Th«ng t sè
100/1998/TT-BTC híng dÉn kÕ to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ thuÕ thu nhËp
doanh nghiÖp. T¹i c«ng ty, phßng kÕ to¸n lu«n theo s¸t ®Ó ¸p dông chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh.
- §Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, c«ng ty thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. Tuú tõng mÆt
hµng mµ thuÕ cã thÓ lµ 5% hay 10%
- ViÖc ¸p dông sæ s¸ch, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh chi 1 kú kÕ to¸n ®îc
thùc hiÖn sau mçi quÝ vµ niªn ®é kÕ to¸n lµ 1 m¨m.
2. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty.
- Lµ h×nh thøc chøng tõ ghi sæ
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
16
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
S¬ ®å ch×nh tù kÕ to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ ¸p dông t¹i c«ng ty
Chøng tõ gèc
Sæ quü
TK 111
B¶ng tæng hîp
chøng tõ gèc
Sæ chi
tiÕt
Chøng tõ ghi sæ
Sæ c¸i TK 511, 131
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi sè PS
B¸o c¸o tµi chÝnh
Chó- thÝch:
Hµng ngµy tõ chøng tõ gèc, c¸c ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n b¸n hµng
Ghi hµng ngµy
tiÕn hµnh Ghi
nhËphµng
sè liÖu
quý vµo m¸y, lËp c¸c chøng tõ ghi sæ. Tõ chøng tõ ghi sæ
m¸y lµm c«ng
viÖc chuyÓn sè liÖu vµo sáo c¸i tµi kho¶n.
§èi chiÕu
- Cuèi quÝ kÕ to¸n kho¸ sæ tÝnh ra tæng sè tiÒn ph¸t sinh Nî, ph¸t sinh
Cã vµ sè d cña tõng tµi kho¶n trªn sæ c¸i. C¨n cø vµ sæ c¸i lËp b¼ng c©n ®èi
tµi kho¶n ch÷ T trªn c¬ së ®ã lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh.
- C¸c chøng tõ gèc sau khi lµm c¨n cø ®Ó ghi vµo chøng tõ ghi sæ, ®îc
dïng ®Ó ghi vµo c¸c sæ chi tiÕt, sau khi ®èi chiÕu khíp ®óng sè liÖu trªn b¶ng
tæng hîp chi tiÕt vµ trªn sæ c¸i kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cho 1
kú kÕ to¸n.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
17
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
- Qua h×nh thøc kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®·
bá qua sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, ®ã lµ 1 trong 3 sæ cÇn thiÕt ®Ó theo dâi
thêi gian ph¸t sinh cña nghiÖp vô kinh tÕ vµ lµ c¬ së ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu
trªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh, ®iÒu ®ã sÏ cã mét vµi nh÷ng h¹n chÕ nhÊt
®Þnh mÆc dï phßng kÕ to¸n cña c«ng ty cho r»ng ghi sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi
sæ chØ lµ mét bíc trïng lÆp kh«ng cÇn thiÕt.
3. H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
- Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña m¹ng líi kinh doanh cña c«ng ty, hiÖn t¹i
c«ng ty cã c¸c cña hµng, gian hµng trng bÇy, c¸c quÇy s¸ch... lµ nh÷ng ®¬n vÞ
nhËn kho¸n. trng bÇy, giíi thiÖu vµ b¸n s¶n phÈm n»m ë hÇu hÕt c¸c phè
chÝnh trong thµnh phè. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o mét h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ
to¸n khoa häc vµ hîp lý phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh, phï hîp víi sù ph©n cÊp qu¶n lý, víi yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh
còng nh phï hîp víi tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò c¸c ®¬n vÞ phô thuéc.
- MÆt kh¸c ®Ó ®¶m b¶o viÖc qu¶n lý chÆt chÏ c¸c ®¬n vÞ kh¾c phôc ®îc
t×nh tr¹ng th«ng tin ®a ®Õn c¸c ®¬n vÞ chËm. C«ng ty ®· lùa chän h×nh thøc tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n “Võa tËp trung, võa ph©n t¸n”.
- Theo h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n
th× t¹i c¸c cña hµng, c¸c quÇy hµng, c¸c ki«t... SÏ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
riªng. Cuèi mçi quÝ c¸c ®¬n vÞ nµy sÏ lËp b¸o c¸o göi vÒ phßng kÕ to¸n cña
c«ng ty, riªng XN b¨ng tõ ë 437 B¹ch Mai lµ ®¬n vÞ trùc thuéc trùc tiÕp c«ng
ty. Mçi quÝ kÕ to¸n tæng hîp chuyÓn c¸c b¶ng tæng hîp chøng tõ, c¸c sæ
s¸ch, c¸c b¸o c¸o vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó kiÓm tra vµ ghi sæ kÕ to¸n.
- Cuèi mçi quÝ, sau khi cã ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu cÇn thiÕt, c¸c b¸o c¸o tõ
c¸c ®¬n vÞ göi vÒ kÕ to¸n trëng c«ng ty tiÕn hµnh lËp b¸o tµi chÝnh tæng hîp
toµn c«ng ty.
4. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n.
XuÊt ph¸t tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty mµ c«ng t¸c ho¹ch
to¸n kÕ to¸n tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña C«ng ty ®Òu ®îc
thùc hiÖn ë phßng kÕ to¸n tµi vô cña C«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty
®îc thùc hiÖn theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung. Toµn bé c«ng viÖc kÕ to¸n, tõ
kh©u kiÓm tra, hoµn thiÖn chøng tõ ®Õn viÖc ghi sè vµ lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n
®Òu ®îc thùc hiÖn ë phßng kÕ to¸n C«ng ty. T¹i c¸c cöa hµng chØ thùc hiÖn
phÇn ho¹ch to¸n nghiÖp vô kü thuËt. Víi c¸ch thøc tæ chøc nµy, phßng kÕ
to¸n sÏ gióp gi¸m ®èc rÊt nhiÒu trong viÖc tham gia x©y dùng cho ®¬n vÞ mét
ph¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt, phï hîp nhÊt víi quy m« víi c¸ch
thøc tæ chøc vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh C«ng ty, thùc hiÖn kiÓm tra,
kiÓm so¸t, vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ C«ng ty ...
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n.
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n tµi s¶n b¨ng tiÒn
KÕ to¸n mua hµng
KÕ to¸n b¸n hµng
KÕgåm
to¸ncãc¸c
cöa hµng
HiÖn nay phßng kÕ to¸n
4 ngêi
ë t¹i n¬i cöa hµng trùc thuéc cã
1 nh©n viªn kÕ to¸n nhng chØ ë kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu.
* Trëng phßng kÕ to¸n: Phô tr¸ch chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n t¹i
C«ng ty. KÕ to¸n trëng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n
t¹i C«ng ty, kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c¸c bé phËn, ph©n tÝch
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
t×nh h×nh tµi chÝnh cña toµn C«ng ty ®ång thêi lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
gi¸m ®èc vµ nhµ níc vÒ mÆt qu¶n lý tµi chÝnh, thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng
nhiÖm vô cña kÕ to¸n trëng, thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c v¨n b¶n tµi chÝnh do
nhµ níc ban hµnh.
KÕ to¸n tµi s¶n b»ng tiÒn: chÞu tr¸ch nhiÖm ghi chÐp vµ theo dâi kÕ to¸n
TSC§, kÕ to¸n ng©n hµng, kÕ to¸n quü tiÒn mÆt vµ chi phÝ ngoµi ra cßn chÞu
tr¸ch nhiÖm tËp hîp tÊt c¶ c¸c sè liÖu tõ kÕ to¸n mua hµng, kÕ to¸n b¸n hµng
vµ kÕ to¸n 9 cõa hµng, ®Ó lËp b¸o c¸o tæng hîp theo ®Þnh kú.
KÕ to¸n mua hµng: tËp hîp tÊt c¶ c¸c chøng tõ mua vµo ®Ó lËp lªn b¶ng kª
hµng th¸ng tËp hîp l¹i toµn bé c¸c hîp ®ång mua vµo cña C«ng ty chuyÓn sè
liÖu nµy sang kÕ to¸n tæng hîp.
KÕ to¸n b¸n ra: tËp hîp tÊt c¶ c¸c chøng tõ b¸n ra lËp lªn b¶ng kÕ sè liÖu
hµng thµng tæng hîp toµn bé sè liÖu vÒ c¸c ho¹t ®éng b¸n ra cña C«ng ty,
chuyÓn sè liÖu nµy sang kÕ to¸n tæng hîp ®Ó kÕ to¸n lµm b¸o c¸o tæng hîp
theo ®Þnh kú.
KÕ to¸n c¸c cöa hµng: thùc hiÖn kÕ to¸n b¸o sæ tËp hîp chi phÝ mua
hµng, b¸n hµng chuyÓn sè liÖu nµy lªn phßng kÕ to¸n trung t©m ®èi chiÕu. .
§Ó x©y dùng bé m¸y kÕ to¸n gon nhÑ vµ hiÖu qña. Phï hîp víi ®iÓm tæ
chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý, c«ng ty ®· lùa chän m« h×nh tæ
chøc kÕ to¸n theo h×nh thøc liªn hîp.
- Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc thøc hiÖn vµ kiÓm
tra c«ng viÖc kÕ to¸n trong ph¹m vÞ toµn c«ng ty. Ngoµi viÖc cung cÊp c¸c sè
liÖu, tµi liÖu cÇn thiÕt cho ban l·nh ®¹o c«ng ty, cho nh÷ng ngêi sö dông
th«ng tin kinh tÕ ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý kinh tÕ. KÕ to¸n cßn gióp ban
l·nh ®¹o tæ chøc qu¶n lý, tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Bé m¸y
kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô díi sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o
trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng, ®¶m b¶o sù ph©n bæ c«ng viÖc phï hîp víi tr×nh
®é tõng nh©n viªn kÕ to¸n, ®¶m b¶o sù chuyªn m«n ho¸ lao ®éng cña c¸n bé
kÕ to¸n.
C«ng t¸c kÕ to¸n ®îc thøc hiÖn tõ kh©u lËp chøng tõ ban ®Çu, h¹ch
to¸n vµ ghi sæ chi tiÕt cho ®Õn ghi sæ tæng hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
sinh.
- Chøng tõ ®îc lËp cho tõng phÇn hµnh kÕ to¸n cô thÓ. Cho tõng
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ ®îc tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n theo chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh. T¹i c«ng ty, viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng
hîp ®îc thøc hiÖn song song víi nhau.
- H¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p thÎ
song song vµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn. Sè liÖu chi tiÕt vµ tæng hîp ®îc ®èi chiÕu víi nhau vµ lµ c¨n cø ®Ó ghi
sæ tæng hîp.
- NhiÖm vô vµ chøc nang cña c¸n bé kÕ to¸n c«ng ty nh sau:
§øng ®Çu bé m¸y kÕ to¸n c«ng ty lµ kÕ to¸n trëng - ngêi chÞu sù chØ
®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc c«ng ty, lµ ngêi trî thñ ®¾c lùc cña ban gi¸m ®èc
c«ng ty ®ång thêi cã c¸c tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n sau:
+ Cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ bé m¸y kÕ to¸n phï hîp
víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu vÇu qu¶n lý kinh tÕ tµi
chinhs cña c«ng ty.
+ Tæ chøc híng dÉn thøc hiÖn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp, tÝnh to¸n,
ph¶n ¸nh chÝnh ¸c vµ c¸c ho¹t ®éng kts tµi chÝnh cña c«ng ty. KiÓm tra viÖc
b¶o vÖ tµi s¶n, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝn. Ký c¸c sæ kÕ to¸n, b¸o
c¸o kÕ to¸n, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi vµ ®Çy
®ñ cña sè liÖu, tµi liÖu kÕ to¸n.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §H Th¬ng M¹i Hµ Néi
+ Tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm t¶ viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é kÕ to¸n, thÓ
lÖ kÕ to¸n vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh. Híng dÉn c¸c nh©n viªn kÕ
to¸n, c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch chÕ
®é, thÓ lÖ vÒ kinh tÕ tµi chÝnh trong c«ng ty.
+ Tæ chøc viÖc kiÓm tra kÕ to¸n cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn, cung
cÊp c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt cho hä, gi¶i thÝch vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái, phôc vô
c«ng t¸c kiÓm tra kÕ to¸n, ký vµo biªn b¶n kiÓm tra.
+ Tæ chøc vµ chøng kiÕn viÖc bµn giao c«ng viÖc cña c¸c nh©n viªn kÕ
to¸n, thñ kho, thñ quü khi cã sù thuyªn chuyÓn, thay ®æi c¸n bé.
+ Tæ chøc kiÓm kª tµi s¶n.
+ Tæ chøc b¶o qu¶n vµ lu gi÷ tµi liÖu kÕ to¸n.
+ LËp b¸o c¸o tµi chÝnh kÞp thêi, chÝnh x¸c. Ngoµi ra, t¹i phßng kÕ
to¸n cña c«ng ty, kÕ to¸n trëng cßn trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c nh©n viªn kÕ to¸n
cña c«ng ty nh:
- KÕ to¸n tiÒn mÆt chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi c¸c kho¶n thu, chi b»ng
tiÒn mÆt.
- KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng: chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi c¸c kho¶n vay
nî, c¸c sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi. Cô thÓ t¹i C«ng ty, hiÖn kÕ to¸n tiÒn göi
ng©n hµng ph¶i theo dâi c¸c kho¶n sau:
+ TiÒn göi Ng©n hµng c«ng th¬ng.
+ TiÒn vay ng¾n h¹n USD C«ng th¬ng.
+ Vay ng¾n h¹n tiÒn mÆt C«ng th¬ng.
+ Vay §µi Loan C«ng th¬ng.
+ Ký quü C«ng th¬ng.
+ Vay ng¾n h¹n USD Ngo¹i th¬ng.
+ TiÒn göi USD Ngo¹i th¬ng.
- KÕ to¸n thuÕ theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc.
Cô thÓ lµ theo dâi sè ®· nép, sè cÇn ph¶i nép cña thuÕ VAT, thuÕ nhµ ®Êt,
thuÕ m«n bµi, thuÕ thu trªn vèn, thuÕ lîi tøc vµ c¸c kho¶n thuÕ kh¸c.
- KÕ to¸n tiÒn l¬ng kiªm kÕ to¸n TSC§ cã nhiÖm vô chi tr¶ l¬ng cho
c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty. TrÝch c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh
phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ quy ®Þnh, ®ång thêi theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña
TSC§ ë t¹i C«ng ty còng nh c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
- Ngoµi viÖc chØ ®¹o trùc tiÕp c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ë C«ng ty, kÕ to¸n
trëng cßn ph¶i chØ ®¹o c«ng viÖc cña kÕ to¸n tæng hîp (Phã kÕ to¸n trëng) ë
xÝ nghiÖp vµ trëng phßng kÕ to¸n ë c¸c cöa hµng.
- Phã kÕ to¸n trëng lµ ngêi gióp viÖc cho kÕ to¸n trëng, thùc hiÖn c¸c
nhiÖm vô do kÕ to¸n trëng ph©n c«ng, thay thÕ kÕ to¸n trëng chØ ®¹o, theo
dâi, kiÓm tra c¸c nh©n viªn kÕ to¸n trong xÝ nghiÖp. NhiÖm vô cña Phã kÕ
to¸n trëng bao gåm:
+ Tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh.
+ KÕ to¸n tæng hîp.
+ LËp b¸o c¸o göi lªn phßng kÕ to¸n cña C«ng ty.
C¸c nh©n viªn kÕ to¸n chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Phã kÕ to¸n trëng
gåm cã:
+ KÕ to¸n vËt t: theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho nguyªn vËt liÖu.
+ KÕ to¸n c«ng nî: theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ theo
tõng kh¸ch hµng, tõng chñ nî
+ KÕ to¸n thanh to¸n: theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu, chi b»ng tiÒn mÆt
hoÆc tiÒn göi ng©n hµng.
- KÕ to¸n tiÒn l¬ng: tiÕn hµnh chi tr¶ l¬ng theo ®Þnh kú hµng th¸ng
trong toµn xÝ nghiÖp ®ång thêi trÝch c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh phÝ c«ng ®oµn
theo tû lÖ quy ®Þnh.
KhuÊt NhËt Thanh
Líp 4B V¨n b»ng 2
20
- Xem thêm -