LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
Lêi më ®Çu
Nãi ®Õn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ nãi ®Õn tÝnh c¹nh tranh gay g¾t, c¸c
doanh nghiÖp khi tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¶i ®éc lËp tù chñ, t×m
cho m×nh mét h-íng ®i riªng nh»m thÝch nghi ®-îc víi thÞ tr-êng ®ång thêi
còng ph¶i tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh viÖc tèi thiÓu ho¸ ®Çu
vµo doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý, quan t©m ®Õn kh©u tiªu thô nh»m tèi ®a ho¸
®Çu ra. Cã thÓ nãi tiªu thô lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng nhÊt cña ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ cña chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nãi
riªng. Nh- ¡ng-ghen ®· nãi “ Tiªu thô kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ kÕt qu¶ cña s¶n
xuÊt, ®Õn lît nã, nã còng t¸c ®éng trë l¹i s¶n xuÊt ” bëi v× chØ cã th«ng qua tiªu
thô, môc tiªu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp míi ®-îc thùc hiÖn, doanh nghiÖp cã
doanh thu ®Ó mét mÆt bï ®¾p nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®· bá ra, mÆt
kh¸c cã tÝch luü ®Ó ®Çu t- vµo t¸i s¶n xuÊt ë chu kú sau. Chu kú sau quy m« s¶n
xuÊt ®-îc quyÕt ®Þnh më réng, gi¶n ®¬n hay thu hÑp th× ®-îc c¨n cø trùc tiÕp
vµo s¶n l-îng tiªu thô cña kú tr-íc. Cã thÓ nãi r»ng ho¹t ®éng tiªu thô lµ th-íc
®o sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®¨ch biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n trong ®iÒu
kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nh- hiÖn nay.
KÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô cung cÊp c¸c nguån th«ng tin, sè liÖu vÒ t×nh
h×nh tiªu thô s¶n phÈm gióp c¸c nhµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp n¾m ®-îc t×nh
h×nh tiªu thô trªn c¬ së ®ã ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n vµ phï
hîp nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt cho doanh nghiÖp.
C«ng ty Liªn Hîp Thùc PhÈm Hµ T©y lµ c«ng ty s¶n xuÊt l-¬ng thùc
thùc phÈm ®Çu ngµnh cña Së C«ng nghiÖp tØnh Hµ t©y. Do ®Æc tr-ng vÒ s¶n phÈm
lµ c¸c mÆt hµng b¸nh kÑo, bia, r-îu ... cã thêi gian sö dông ng¾n, thÞ tr-êng c¹nh
tranh cao nªn c«ng t¸c tiªu thô vµ qu¶n lý tiªu thô lu«n ®-îc quan t©m chó
träng, kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh chÝnh cña c«ng
t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty.
NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong
viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kÕt
hîp gi÷a lý luËn vÒ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm vµ t×nh
h×nh thùc tÕ vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Liªn Hîp
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
Thùc PhÈm Hµ T©y em ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp
vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Liªn Hîp Thùc PhÈm Hµ T©y ”.
Néi dung luËn v¨n tèt nghiÖp cña em gåm c¸c ch-¬ng sau:
Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Liªn Hîp
Thùc PhÈm Hµ T©y.
Ch-¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu
thô thµnh phÈm ë C«ng ty Liªn Hîp Thùc PhÈm Hµ T©y.
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
ch-¬ng I
lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm
t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I/ Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
1. §Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng:
LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn thÞ tr-êng lu«n g¾n liÒn víi viÖc xuÊt hiÖn vµ
ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸, tøc lµ lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
l-u th«ng hµng ho¸, ë ®©u cã s¶n xuÊt hµng ho¸ th× ë ®ã cã thÞ tr-êng. ThÞ
tr-êng lµ n¬i thÓ hiÖn tËp trung nhÊt c¸c m©u thuÉn cña s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ
môc tiªu khëi ®iÓm cña qu¸ tr×nh kinh doanh vµ còng lµ n¬i kÕt thóc cña qu¸
tr×nh kinh doanh . ThÞ tr-êng còng cã thÓ hiÓu lµ lÜnh vùc trao ®æi, mua b¸n mµ ë
®ã c¸c chñ thÓ kinh tÕ c¹nh tranh víi nhau víi môc ®Ých lµ ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn
vµ giµnh -u thÕ vÒ m×nh theo c¸c quy luËt cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng.
Mçi h×nh th¸i kinh tÕ cã c¬ chÕ ho¹t ®éng t-¬ng øng, nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng lµ nÒn kinh tÕ ®-îc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng ë ®ã s¶n xuÊt c¸i g×,
s¶n xuÊt nh- thÕ nµo, s¶n xuÊt cho ai ®-îc quy ®Þnh th«ng qua thÞ tr-êng. Trong
thÞ tr-êng gi¸ c¶ thÞ tr-êng lµ ph¹m trï trung t©m, lµ bµn tay v« h×nh ®iÒu tiÕt
nÒn s¶n xuÊt x· héi kÝch thÝch s¶n xuÊt, th«ng qua gi¸ c¶ thÞ tr-êng thùc hiÖn
chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch cña m×nh. Cung cÇu lµ ph¹m trï kinh tÕ lín bao
trïm thÞ tr-êng, quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr-êng lµ yÕu tè quan träng nhÊt vµ
trùc tiÕp quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ thÞ tr-êng. Kinh tÕ thÞ tr-êng chÝnh lµ h×nh thøc ph¸t
triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ
ph¹m trï hµng ho¸, ph¹m trï tiÒn tÖ vµ thÞ tr-êng ®-îc ph¸t triÓn vµ më réng.
Hµng ho¸ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra cña s¶n xuÊt mµ
cßn bao gåm c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt. Dung l-îng thÞ tr-êng vµ c¬
cÊu thÞ tr-êng ®-îc më réng vµ hoµn thiÖn, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ trong thÞ
tr-êng ®Òu ®-îc tiÒn tÖ ho¸ khi ®ã ng-êi ta gäi kinh tÕ hµng ho¸ lµ kinh tÕ thÞ
tr-êng. Kinh tÕ thÞ tr-êng cã c¸c ®Æc tr-ng c¬ b¶n sau:
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
Mét lµ : TÝnh tù chñ cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ rÊt cao. C¸c chñ thÓ kinh tÕ
trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng bao gåm c¸c doanh nghiÖp, c¸c hé kinh doanh, c¸c
c¸ nh©n vµ c¶ Nhµ n-íc, hä tham gia vµo thÞ tr-êng vµ ph¶i tù bï ®¾p nh÷ng chi
phÝ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. C¸c
chñ thÓ kinh tÕ ®-îc tù do liªn kÕt liªn doanh, tù do tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
theo luËt ®Þnh. §©y chÝnh lµ ®Æc tr-ng quan träng nhÊt cña kinh tÕ thÞ tr-êng.
Hai lµ : Gi¸ c¶ ®-îc x¸c ®Þnh ngay trªn thÞ tr-êng. Theo lý luËn cña M¸c
th× gi¸ c¶ lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸, mµ gi¸ trÞ hµng ho¸ l¹i lµ
sù kÕt tinh cña hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Song trªn thùc tÕ, gi¸ c¶ ngoµi
sù quyÕt ®Þnh cña gi¸ trÞ hµng ho¸ ra cßn chÞu ¶nh h-ëng kh¸ lín bëi quan hÖ
cung cÇu, sù biÕn ®éng cña quan hÖ cung cÇu kÐo theo sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶
vµ ng-îc l¹i. Nh- vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng gi¸ c¶ lµ ph¹m trï kinh tÕ
trung t©m, võa lµ chiÕc “phong vò biÓu” ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng cña thÞ trêng, l¹i
võa lµ c«ng cô th«ng qua cung cÇu ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ.
Ba lµ : Kh¸ch hµng gi÷ mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng. C¸c doanh nghiÖp muèn b¸n ®-îc nhiÒu hµng ho¸ vµ thu ®-îc nhiÒu lîi
nhuËn th× tríc hÕt ph¶i híng vµo kh¸ch hµng, ph¶i coi “kh¸ch hµng lµ thîng
®Õ ”, ph¶i t×m hiÓu nhu cÇu thÞ hiÕu cña hä, s¶n xuÊt vµ b¸n c¸i mµ kh¸ch hµng
cÇn chø kh«ng ph¶i c¸i mµ m×nh cã. §Ó thu hót ®-îc ngµy cµng nhiÒu kh¸ch
hµng vÒ phÝa m×nh th× doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i th-êng xuyªn c¶i tiÕn thay
®æi mÉu m· s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l-îng hµng ho¸ cho phï hîp víi nhu cÇu
ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng
Bèn lµ : C¹nh tranh lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ tr-êng. Trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng mäi ®éng lùc cña c¹nh tranh suy ®Õn cïng ®Òu xuÊt ph¸t
tõ lîi Ých kinh tÕ, nã tån t¹i trªn c¬ së nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng ho¸ ®éc lËp vµ
kh¸c nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ, trong cuéc c¹nh tranh ®ã tÊt yÕu cã ng-êi ®-îc kÎ
thua. NÕu lîi nhuËn thóc ®Èy c¸c c¸ nh©n th× c¹nh tranh l¹i b¾t buéc hä thóc ®Èy
hä ph¶i ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh sao cho cã hiÖu
qu¶ tèt nhÊt. Tr-íc yªu cÇu ®ã, muèn thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn buéc c¸c ®¬n vÞ
s¶n xuÊt vµ kinh doanh ph¶i ®ua nhau tèi -u ho¸ ®Çu vµo, c¶i tiÕn kÜ thuËt, ¸p
dông c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nh»m h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô xuèng nh-ng kh«ng v-ît ra khái khu«n khæ
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
cña ph¸p luËt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu,
doanh nghiÖp nÕu kh«ng thÝch øng ®-îc víi quy luËt c¹nh tranh th× sÏ bÞ lo¹i bá
vµ dÉn ®Õn ph¸ s¶n.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cã thÓ coi lµ nh÷ng -u ®iÓm
cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th× vÉn cßn tån t¹i mét sè nh-îc ®iÓm ®ã lµ t×nh tr¹ng
ph©n ho¸ giÇu nghÌo, l¹m ph¸t, khñng ho¶ng nÒn kinh tÕ, thÊt nghiÖp ...ngµy
cµng t¨ng, do ch¹y theo lîi nhuËn nªn viÖc khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn mét
c¸ch v« téi v¹, ph¸ huû m«i tr-êng. C¹nh tranh lµ ®éng lùc cña nÒn kinh tÕ song
b¶n th©n c¹nh tranh l¹i còng chøa ®ùng nh÷ng nh©n tè t¹o ra sù ®èi lËp víi nã,
®ã lµ ®éc quyÒn, mµ ®éc quyÒn chÝnh lµ c¬ së ®Ó lµm n¶y sinh nh÷ng quan hÖ
c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, g©y thiÖt h¹i cho ng-êi tiªu dïng vµ x· héi. ChÝnh
v× nh÷ng nh-îc ®iÓm nµy nªn rÊt cÇn cã sù can thiÖp, ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ
n-íc ®èi víi nÒn kinh tÕ.
HiÖn nay Nhµ n-íc ta ®ang x©y dùng mét nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng theo
®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ®ã lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan nh»m ph¸t triÓn lùc
l-îng s¶n xuÊt qua ®ã phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i vµ phï hîp víi nguyÖn
väng cña nh©n d©n ta.
2. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
Tiªu thô thµnh phÈm lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, lµ giai ®o¹n cã tÝnh quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . Thµnh phÈm mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra b¸n
®-îc nhiÒu sÏ bï ®¾p ®-îc nh÷ng chi phÝ doanh nghiÖp bá ra, gióp doanh nghiÖp
thu håi l¹i vèn ®Ó tiÕp tôc t¸i s¶n xuÊt s¶n phÈm ®em l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh vµ lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã doanh nghiÖp míi cã ®iÒu
kiÖn ®Ó n©ng cao vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Ng-îc
l¹i, nÕu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®-îc thÞ tr-êng chÊp nhËn , kh«ng b¸n ®-îc
sÏ g©y ø ®äng vèn, dÉn ®Õn s¶n xuÊt bÞ ng-ng trÖ, quay vßng vèn chËm, kh«ng
cã vèn ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ... NÕu t×nh tr¹ng ®ã kh«ng ®-îc kh¾c
phôc, l©u ngµy sÏ dÉn doanh nghiÖp ®Õn bê vùc cña sù ph¸ s¶n. Do vËy, víi bÊt
kú mét doanh nghiÖp nµo muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng ph¶i lu«n x¸c ®Þnh
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
®-îc kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp m×nh, doanh nghiÖp sÏ kinh doanh mÆt hµng
nµo, ®èi t-îng phôc vô lµ ai, kinh doanh theo h×nh thøc nµo... tøc lµ doanh
nghiÖp ph¶i ho¹ch ®Þnh ®-îc chiÕn l-îc kinh doanh cña m×nh tõ kh©u s¶n xuÊt
cho ®Õn kh©u tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã nh- vËy
míi ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp m×nh.
2.1. C¸c ph-¬ng thøc tiªu thô :
2.1.1. Ph-¬ng thøc b¸n bu«n:
B¸n bu«n lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hoÆc c¸c
doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. KÕt thóc qu¸ tr×nh nµy, hµng ho¸ thµnh phÈm vÉn n»m
trong lÜnh vùc l-u th«ng. §Æc ®iÓm cña ph-¬ng thøc nµy lµ sè l-îng b¸n mét lÇn
lín nªn doanh nghiÖp th-êng lËp chøng tõ cho tõng lÇn b¸n vµ kÕ to¸n tiÕn hµnh
ghi sæ sau mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.
Ph-¬ng thøc nµy ®-îc tiÕn hµnh theo 2 h×nh thøc sau:
- H×nh thøc giao hµng trùc tiÕp : Theo h×nh thøc nµy, bªn mua cö ®¹i
diÖn ®Õn doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó nhËn hµng, doanh nghiÖp s¶n xuÊt giao trùc
tiÕp cho ®¹i diÖn bªn mua. Sau khi ®¹i diÖn bªn mua nhËn ®ñ hµng, ®· thanh to¸n
tiÒn hoÆc chÊp nhËn nî, hµng b¸n ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
- H×nh thøc chuyÓn hµng : Theo h×nh thøc nµy, c¨n cø vµo hîp ®ång ®·
ký kÕt, doanh nghiÖp s¶n xuÊt b»ng ph-¬ng tiÖn vËn t¶i cña m×nh hoÆc thuª
ngoµi, chuyÓn hµng ®Õn giao cho bªn mua ë mét ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn. Thµnh
phÈm chuyÓn b¸n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. Sè thµnh phÈm nµy
®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi nhËn ®-îc tiÒn do bªn mua thanh to¸n hoÆc giÊy
b¸o cña bªn mua ®· nhËn ®-îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Chi phÝ vËn
chuyÓn do doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÞu hay bªn mua chÞu lµ theo sù tho¶ thuËn tõ
tr-íc gi÷a hai bªn trong hîp ®ång.
2.1.2. Ph-¬ng thøc b¸n lÎ:
B¸n lÎ lµ b¸n hµng trùc tiÕp cho ng-êi tiªu dïng, ng-êi b¸n giao hµng
cho kh¸ch vµ thu tiÒn cña kh¸ch hµng. Ph-¬ng thøc b¸n lÎ diÔn ra ë c¸c quÇy
hµng nh»m phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c- vµ ®-îc tiÕn hµnh theo c¸c
h×nh thøc sau:
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
- B¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp : Theo h×nh thøc nµy, nh©n viªn b¸n hµng
võa lµ ng-êi trùc tiÕp thu tiÒn, giao hµng cho kh¸ch vµ ghi hµng ®· b¸n vµo thÎ
quÇy hµng. Cuèi ngµy hoÆc cuèi ca nh©n viªn b¸n hµng kiÓm kª, nép tiÒn b¸n
hµng cho thñ quü hoÆc nép th¼ng vµo ng©n hµng, ®ång thêi kiÓm kª hµng ho¸,
x¸c ®Þnh l-îng hµng b¸n vµ lËp b¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô.
- B¸n hµng thu tiÒn tËp trung : H×nh thøc nµy t¸ch rêi nghiÖp vô b¸n hµng
vµ thu tiÒn tøc lµ viÖc thu tiÒn cña ng-êi mua vµ giao hµng cho ng-êi mua t¸ch
rêi nhau. Mçi quÇy hµng cã mét nh©n viªn thu tiÒn lµm nhiÖm vô viÕt ho¸ ®¬n vµ
thu tiÒn mua hµng cña kh¸ch. Khi mua hµng, tr-íc tiªn kh¸ch hµng ®Õn bµn viÕt
hãa ®¬n mua hµng råi thanh to¸n tiÒn hµng, sau ®ã ®em ho¸ ®¬n ®i nhËn hµng do
nh©n viªn b¸n hµng giao. HÕt ngµy nh©n viªn b¸n hµng c¨n cø vµo ho¸ ®¬n b¸n
hµng ®Ó x¸c ®Þnh l-îng hµng ®· b¸n trong ngµy vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng.
- B¸n hµng tù phôc vô (tù chän): Theo h×nh thøc nµy, kh¸ch hµng tù chän
lÊy hµng ho¸, mang ®Õn bµn tÝnh tiÒn ®Ó tÝnh tiÒn vµ thanh to¸n tiÒn hµng. Nh©n
viªn thu tiÒn kiÓm hµng, tÝnh tiÒn, lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ thu tiÒn cña kh¸ch
hµng. Nh©n viªn b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm h-íng dÉn kh¸ch hµng vµ b¶o qu¶n
hµng ho¸ ë quÇy do m×nh phô tr¸ch.
- B¸n hµng tù ®éng: Lµ h×nh thøc b¸n lÎ hµng ho¸ mµ trong ®ã c¸c doanh
nghiÖp sö dông c¸c m¸y b¸n hµng tù ®éng chuyªn dïng cho mét hoÆc mét vµi
lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã ®Æt ë c¸c n¬i c«ng céng, sau khi ng-êi mua bá tiÒn vµo
m¸y, m¸y sÏ tù ®éng ®Èy hµng ra cho ng-êi mua.
2.1.3. Ph-¬ng thøc b¸n hµng göi ®¹i lý :
Theo ph-¬ng thøc nµy doanh nghiÖp s¶n xuÊt giao hµng cho c¬ së ®¹i lý,
bªn nhËn ®¹i lý sÏ trùc tiÕp b¸n hµng vµ ph¶i thanh to¸n tiÒn hµng cho doanh
nghiÖp s¶n xuÊt, ®-îc h-ëng hoa hång ®¹i lý b¸n. Sè thµnh phÈm göi ®¹i lý vÉn
thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt, sè thµnh phÈm nµy ®-îc x¸c
®Þnh lµ tiªu thô khi doanh nghiÖp nhËn ®-îc tiÒn do bªn nhËn ®¹i lý thanh to¸n
hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc th«ng b¸o vÒ sè hµng ®· b¸n ®-îc, doanh
nghiÖp khi ®ã míi mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy.
2.1.4. Ph-¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp :
Theo ph-¬ng thøc nµy, ng-êi mua ®-îc tr¶ tiÒn mua hµng thµnh nhiÒu
lÇn. Sè lÇn tr¶ vµ sè tiÒn tr¶ trong tõng lÇn lµ tuú theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
mua b¸n. Ngoµi sè tiÒn thu theo gi¸ b¸n th«ng th-êng, doanh nghiÖp cßn thu
thªm cña ng-êi mua mét kho¶n l·i do tr¶ chËm.
2.2. Ph¹m vi hµng b¸n vµ thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu b¸n
hµng:
2.2.1. Ph¹m vi hµng b¸n:
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸, thµnh phÈm ®-îc coi lµ b¸n ph¶i
®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Ph¶i th«ng qua mua b¸n vµ thanh to¸n b»ng tiÒn theo mét h×nh thøc
thanh to¸n nhÊt ®Þnh.
- Hµng ho¸, thµnh phÈm b¸n ra thuéc diÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
- Bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸, thµnh phÈm vµ ®· thu ®-îc tiÒn
hoÆc cã quyÒn ®ßi tiÒn cña ng-êi mua.
C¸c tr-êng hîp xuÊt hµng ®Æc biÖt ®-îc coi lµ b¸n:
- Hµng ho¸ xuÊt ®Ó thanh to¸n tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng cho c«ng nh©n
viªn, thanh to¸n thu nhËp cho c¸c bªn tham gia liªn doanh.
- Tr-êng hîp hµng ho¸ xuÊt ®æi ®Ó lÊy hµng ho¸ kh¸c (cßn gäi lµ b¸n
hµng thanh to¸n b»ng hµng hay cßn gäi lµ hµng ho¸ ®èi l-u).
- Hµng ho¸ xuÊt lµm quµ biÕu, tÆng th-ëng ®-îc trang tr¶i b»ng c¸c quü
khen th-ëng, quü phóc lîi.
- Hµng ho¸ xuÊt dïng trong néi bé doanh nghiÖp, sö dông phôc vô cho
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kÓ c¶ tr-êng hîp xuÊt hµng qu¶ng c¸o
tiÕp thÞ.
- Hµng ho¸ hao hôt tæn thÊt trong kh©u b¸n theo hîp ®ång bªn mua chÞu.
2.2.2. Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu b¸n hµng:
Theo chuÈn mùc sè 14 vÒ doanh thu vµ thu nhËp kh¸c ban hµnh vµ c«ng
bè theo QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé tr-ëng Bé tµi
chÝnh th× doanh thu b¸n hµng ®-îc ghi nhËn khi ®ång thêi tho¶ m·n 5 ®iÒu kiÖn
sau:
a. Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ng-êi mua.
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi
Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u cho ng-êi mua trong tõng tr-êng hîp cô thÓ :
- Theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp th× thêi ®iÓm chuyÓn giao rñi ro vµ
lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u cho ng-êi mua lµ sau khi hµng ho¸, thµnh
phÈm ®-îc giao cho bªn mua, bªn mua ký nhËn ®ñ hµng, ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp
nhËn nî.
- Theo h×nh thøc chuyÓn hµng th× thêi ®iÓm chuyÓn giao nµy lµ khi bªn
b¸n nhËn ®-îc tiÒn do bªn mua thanh to¸n hoÆc giÊy b¸o cña bªn mua ®· nhËn
®-îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
- Theo h×nh thøc göi ®¹i lý b¸n th× thêi ®iÓm chuyÓn giao rñi ro vµ lîi Ých
g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng hãa lµ khi doanh nghiÖp nhËn ®-îc tiÒn do bªn
nhËn ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
- Theo h×nh thøc b¸n lÎ, b¸n tr¶ gãp th× thêi ®iÓm chuyÓn giao nµy lµ lóc
giao hµng cho ng-êi mua, ng-êi mua thanh to¸n toµn bé tiÒn hoÆc thanh to¸n
mét phÇn.
Trong hÇu hÕt c¸c tr-êng hîp, thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro
trïng víi thêi ®iÓm chuyÓn giao lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hîp ph¸p hoÆc
quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸ cho ng-êi mua.
b. Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lÝ hµng ho¸ nh- ng-êi
së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. Tr-êng hîp doanh nghiÖp vÉn
cßn chÞu phÇn lín rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng hãa th× giao dÞch kh«ng
®-îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu kh«ng ®-îc ghi nhËn. NÕu doanh
nghiÖp chØ cßn chÞu mét phÇn nhá rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ th×
viÖc b¸n hµng ®-îc x¸c ®Þnh vµ doanh thu ®-îc ghi nhËn.
c. Doanh thu ®-îc x¸c ®Þnh t-¬ng ®èi ch¾c ch¾n tøc lµ ®· x¸c ®Þnh ®-îc
t-¬ng ®èi ch¾c ch¾n vÒ thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn
víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ng-êi mua.
d. Doanh nghiÖp ®· thu ®-îc hoÆc sÏ thu ®-îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch
b¸n hµng. Tr-êng hîp lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng cßn phô thuéc yÕu tè
kh«ng ch¾c ch¾n th× chØ ghi nhËn doanh thu khi yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n nµy ®·
xö lý xong.
9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
e. X¸c ®Þnh ®-îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng. Doanh thu vµ
chi phÝ liªn quan tíi cïng mét giao dÞch ph¶i ®-îc ghi nhËn ®ång thêi theo
nguyªn t¾c phï hîp. C¸c chi phÝ, bao gåm c¶ chi phÝ ph¸t sinh sau ngµy giao
hµng th-êng ®-îc x¸c ®Þnh ch¾c ch¾n khi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu ®-îc
tho¶ m·n.
2.3. C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n:
Thùc hiÖn nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸, thµnh phÈm, vèn cña doanh
nghiÖp chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ. Doanh nghiÖp mÊt
quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ thµnh phÈm nh-ng l¹i ®-îc quyÒn së h÷u mét l-îng
tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh do bªn mua chi tr¶. ViÖc thanh to¸n tiÒn hµng cã thÓ tiÕn hµnh
ngay hoÆc tr¶ chËm hoÆc tr¶ dÇn do hai bªn tù tho¶ thuËn. Ph-¬ng thøc thanh
to¸n thÓ hiÖn sù tÝn nhiÖm lÉn nhau gi÷a hai bªn mua vµ b¸n, ®ång thêi nã còng
g¾n liÒn víi sù vËn ®éng gi÷a hµng ho¸ víi sè tiÒn vèn , ®¶m b¶o cho hai bªn
cïng cã lîi.
HiÖn nay, doanh nghiÖp th-êng ¸p dông 2 ph-¬ng thøc thanh to¸n :
thanh to¸n trùc tiÕp vµ thanh to¸n kh«ng trùc tiÕp.
2.3.1. Ph-¬ng thøc thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt :
§©y lµ h×nh thøc thanh to¸n mµ ng-êi mua sau khi nhËn ®-îc vËt t-,
hµng ho¸ do bªn b¸n cung cÊp th× tiÕn hµnh thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt
cho bªn b¸n. Th«ng th-êng h×nh thøc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt th-êng ®-îc ¸p
dông ®èi víi hµng ho¸ tiªu thô trong n-íc, c¸c bªn cã kho¶ng c¸ch ®Þa lý gÇn
nhau. §èi víi c¸c mÆt hµng b¸n víi sè l-îng Ýt, b¸n lÎ, c¸c kho¶n chi vÒ vËn
chuyÓn ....th-êng ®-îc thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt .
2.3.2. Ph-¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng :
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh- hiÖn nay th× ng©n hµng gi÷ vai
trß quan träng trong quan hÖ thanh to¸n tiÒn hµng gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n,
c¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng còng rÊt phong phó ®a d¹ng, viÖc lùa
chän ph-¬ng thøc nµo lµ phô thuéc vµ ®iÒu kiÖn cña mçi bªn vµ sù tho¶ thuËn
gi÷a bªn mua vµ bªn b¸n. C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng gåm :
a. Thanh to¸n b»ng sÐc:
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
SÐc lµ mét mÖnh lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do chñ tµi kho¶n ký ph¸t ra
lÖnh cho ng©n hµng trÝch tiÒn trªn tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi
cã tªn trªn sÐc, hoÆc theo lÖnh cña ng-êi ®ã tr¶ cho mét ng-êi kh¸c mét sè tiÒn
nhÊt ®Þnh b»ng tiÒn mÆt hoÆc chuyÓn kho¶n.
Thanh to¸n b»ng sÐc lµ mét ph-¬ng thøc thanh to¸n ®-îc ¸p dông phæ
biÕn ë nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi, ë ViÖt Nam ph-¬ng thøc nµy ®· ®-îc ¸p dông tõ
nh÷ng n¨m 1960 vµ ngay cµng trë nªn phæ biÕn.
b. Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi:
ñy nhiÖm chi lµ mét tê lÖnh chi tiÒn do chñ tµi kho¶n ph¸t hµnh theo
mÉu in s½n cña ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó tr¶ cho mét
ng-êi kh¸c hoÆc ®¸p øng cho c¸c nhu kh¸c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp .
Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi ®-îc ¸p dông khi quan hÖ mua b¸n diÔn
ra th-êng xuyªn, ®ång thêi ®¬n vÞ mua lµ mét kh¸ch hµng truyÒn thèng cña
doanh nghiÖp, mÆt kh¸c doanh nghiÖp cã thÓ khèng chÕ ®¬n vÞ mua th«ng qua
viÖc cung cÊp hµng ho¸. Theo h×nh thøc nµy, ®é an toµn vÒ viÖc thu tiÒn hµng cña
doanh nghiÖp lµ kh«ng cao, rñi ro trong thanh to¸n cao.
c. Thanh to¸n b»ng ñy nhiÖm thu :
ñy nhiÖm thu lµ mét tê lÖnh thu tiÒn do ng-êi b¸n ký ph¸t ñy th¸c cho
ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn vÒ gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· giao. H×nh thøc
nµy ®-îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ cã møc ®é tÝn nhiÖm t-¬ng ®èi cao trong
quan hÖ mua b¸n. Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp sau khi hoµn thµnh nghÜa vô
giao hµng cho ng-êi mua th× sÏ lËp uû nhiÖm thu cïng c¸c chøng tõ, ho¸ ®¬n
liªn quan chøng minh hµng ho¸ ®· ®-îc chuyÓn giao råi göi tíi ng©n hµng phôc
vô m×nh nhê thu hé sè tiÒn trªn.
d. Thanh to¸n b»ng th- tÝn dông (L/C ):
Th- tÝn dông lµ mét b¶ng cam kÕt cña ng©n hµng bªn mua sÏ tr¶ tiÒn cho
®¬n vÞ b¸n nÕu ®¬n vÞ b¸n xuÊt tr×nh ®-îc mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp
víi néi dung vµ yªu cÇu cña th- tÝn dông.Thanh to¸n b»ng th- tÝn dông ®-îc ¸p
dông ®èi víi tr-êng hîp hai bªn mua b¸n kh«ng tÝn nhiÖm lÉn nhau, ®¬n vÞ b¸n
®ßi hái ®¬n vÞ mua ph¶i cã ®ñ tiÒn ®Ó thanh to¸n ngay, nã cßn ®-îc ¸p dông víi
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
c¸c chñ thÓ vi ph¹m kû luËt thanh to¸n trong thêi gian thùc thi quyÕt ®Þnh xö
ph¹t cña ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc thanh to¸n ®-îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn
nay, ë h×nh thøc nµy ng©n hµng ®ãng vµi trß lµ ng-êi ®øng ra cam kÕt thanh
to¸n, do ®ã doanh nghiÖp tr¸nh ®-îc rñi ro trong thanh to¸n, quyÒn lîi cña
doanh nghiÖp lu«n ®-îc b¶o ®¶m khi doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng hîp ®ång,
tiÒn hµng thu vÒ ®-îc an toµn h¬n.
e. Thanh to¸n b»ng thÎ thanh to¸n :
ThÎ thanh to¸n lµ mét ph-¬ng tiÖn do ng©n hµng ph¸t hµnh cho c¸c ®¬n
vÞ, tæ chøc kinh tÕ, c¸c c¸ nh©n ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô hoÆc rót tiÒn
mÆt t¹i c¸c ng©n hµng, ®¹i lý hay c¸c quÇy tr¶ tiÒn mÆt tù ®éng cña ng©n hµng,
ThÎ thanh to¸n bao gåm ba lo¹i : ThÎ ký quü, thÎ ghi nî, thÎ tÝn dông.
f. Ph-¬ng thøc thanh to¸n bï trõ :
Ph-¬ng thøc nµy ®-îc ¸p dông gi÷a c¸c ®¬n vÞ cã quan hÖ giao dÞch tÝn
nhiÖm lÉn nhau, theo ®Þnh kú c¸c bªn tiÕn hµnh cung cÊp hµng ho¸ dÞch vô cho
nhau vµ th«ng b¸o cho ng©n hµng vÒ sè d- nî trªn tµi kho¶n cña m×nh ®Ó ng©n
hµng tiÕn hµnh bï trõ.
Ph-¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng cã nhiÒu -u ®iÓm h¬n so víi
ph-¬ng thøc thanh to¸n trùc tiÕp ®ã lµ ®¶m b¶o sù an toµn vÒ vèn cho doanh
nghiÖp, viÖc thanh to¸n ®-îc tiÕn hµnh nhanh, chèng tham nhòng l·ng phÝ,
chèng l¹m ph¸t, æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn
2.4. Gi¸ thµnh phÈm trong kh©u b¸n.
2.4.1. Gi¸ b¸n thµnh phÈm :
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh:
Gi¸ c¶ hµng ho¸ lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò quan träng ®-îc quan t©m hµng ®Çu
®èi víi c¶ ng-êi mua vµ ng-êi b¸n, v× vËy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b¸n sao cho phï
hîp víi c¶ hai bªn mua b¸n. Khi hµng ho¸ ®-îc cung cÊp ®Çy ®ñ, dåi dµo tõ
nhiÒu nguån kh¸c nhau, mÉu m· bao b× ®a d¹ng phong phó th× gi¸ c¶ lµ yÕu tè
c¹nh tranh lín nhÊt trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr-êng. Do vËy, viÖc x¸c lËp gi¸ b¸n
ph¶i ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu sau:
- Gi¸ b¸n ph¶i kÝch thÝch khèi l-îng hµng ho¸ b¸n ra vµ ®-îc tiªu thô
mét c¸ch tèi ®a.
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
- X¸c ®Þnh gi¸ b¸n ph¶i ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp thu ®-îc lîi nhuËn.
Gi¸ b¸n cao hay thÊp tuú thuéc vµo khèi l-îng b¸n ra vµ ph-¬ng thøc
b¸n nh-ng nã ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh dùa trªn nguyªn t¾c gi¸ thÞ tr-êng. Trªn thÞ
tr-êng, gi¸ c¶ thÞ tr-êng ®-îc h×nh thµnh do ng-êi mua vµ ng-êi b¸n tho¶ thuËn
víi nhau, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n thµnh phÈm ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c gi¸ thÞ
tr-êng tøc lµ ph¶i ph¶n ¸nh ®-îc gi¸ trÞ x· héi cña hµng ho¸, thµnh phÈm phï
hîp víi søc mua cña ®ång tiÒn vµ quan hÖ cung cÇu. MÆt kh¸c nã ph¶i ®¶m b¶o
cho ng-êi s¶n xuÊt kinh doanh bï ®¾p ®-îc c¸c chi phÝ vµ cã l·i cÇn thiÕt. Gi¸
b¸n hµng ho¸, thµnh phÈm chÝnh lµ gi¸ tho¶ thuËn gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n
ghi trªn ho¸ ®¬n vµ trong c¸c hîp ®ång mua b¸n.
Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh: Gi¸ b¸n thùc tÕ cña thµnh phÈm lµ c¬ së ®Ó ghi
nhËn doanh thu vµ ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ b¸n
thµnh phÈm
=
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc
tÕ cña thµnh phÈm
+
ThÆng sè
th-¬ng m¹i
ThÆng sè th-¬ng m¹i lµ mét kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh dïng ®Ó bï ®¾p
chi phÝ, thuÕ vµ h×nh thµnh lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Nã ®-îc tÝnh theo tØ lÖ
phÇn tr¨m trªn gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm ®· tiªu thô :
ThÆng sè th-¬ng m¹i = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ x % thÆng sè
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiÖp ®-îc quyÒn x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña
thµnh phÈm, hµng ho¸. Nhµ n-íc chØ khèng chÕ gi¸ ®èi víi mét sè mÆt hµng
chiÕn l-îc nh- : ®iÖn, n-íc, x¨ng dÇu nh-ng còng chØ trong mét khung gi¸ nhÊt
®Þnh, do ®ã tØ lÖ % thÆng sè trong c¬ chÕ thÞ tr-êng lu«n biÕn ®éng linh ho¹t phï
hîp víi thÞ tr-êng.
2.4.2. Gi¸ vèn hµng b¸n :
§Ó ®-a ra ®-îc gi¸ b¸n hµng ho¸, thµnh phÈm hîp lý, doanh nghiÖp ph¶i
x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ, cuèi kú x¸c ®Þnh hiÖu qu¶
cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong thùc tÕ, do gi¸ c¶ cña hµng ho¸ vµ
nguyªn vËt liÖu mua vµo lu«n biÕn ®éng do ®ã ®¬n gi¸ cña hµng ho¸ mçi lÇn
nhËp kho lµ kh¸c nhau ®iÒu nµy ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i cã mét ph-¬ng ph¸p nhÊt
®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho trªn c¬ së c¸c ®¬n gi¸ nhËp kho t-¬ng
øng.
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
HiÖn nay, cã nhiÒu c¸ch tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n kh¸c nhau, tuú thuéc
vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp mµ lùa chän
ph-¬ng ph¸p nµo cho phï hîp :
a. Ph-¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn :
Theo ph-¬ng ph¸p nµy tr-íc hÕt ph¶i tÝnh gi¸ mua b×nh qu©n cña hµng
ho¸, thµnh phÈm theo c«ng thøc :
TrÞ gi¸ thùc tÕ b×nh
TrÞ gi¸ thùctÕ cña thµnh
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh
phÈm, hµng ho¸ tån kho +
phÈm, hµng ho¸ nhËp kho
®Çu kú
qu©n cña 1 ®¬n vÞ thµnh =
phÈm, hµng ho¸
Sè l-îng thµnh phÈm
hµng ho¸ tån kho ®Çu kú
trong kú
+
Sè l-îng thµnh phÈm,
hµng ho¸ nhËp kho trong kú
Sau ®ã tÝnh trÞ gi¸ vèn cña tõng lo¹i thµnh phÈm, hµng ho¸ xuÊt b¸n
trong kú theo c«ng thøc :
TrÞ gi¸ vèn cña thµnh
phÈm, hµng ho¸ xuÊt
b¸n trong kú
Tæng sè l-îng thµnh
=
phÈm, hµng ho¸ xuÊt
b¸n trong kú
Gi¸ b×nh qu©n 1
x
®¬n
vÞ
thµnh
phÈm, hµng ho¸
Ph-¬ng ph¸p nµy tuy ®¬n gi¶n nh-ng møc chÝnh x¸c kh«ng cao, c«ng
viÖc tÝnh gi¸ l¹i thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng nªn ¶nh h-ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c vµ tÝnh
kÞp thêi cña th«ng tin kÕ to¸n. Ph-¬ng ph¸p nµy cã khuynh h-íng che dÊu sù
biÕn ®éng cña gi¸ c¶, c¸ch tÝnh nµy chØ thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n
hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
b. Ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc - xuÊt tr-íc :
Ph-¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ thiÕt l« hµng nhËp kho tr-íc sÏ ®-îc xuÊt
kho tr-íc, v× vËy hµng tån kho ®Çu kú gi¶ ®Þnh lµ xuÊt kho tr-íc tiªn, sè hµng
ho¸ thµnh phÈm xuÊt thªm sau ®ã ®-îc xuÊt theo ®óng thø tù nh- chóng ®-îc
mua vµo nhËp kho. ViÖc tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n theo ph-¬ng ph¸p nµy cã -u ®iÓm
lµ gÝa vèn cña hµng tån kho trªn b¸o c¸o kÕ to¸n s¸t víi thÞ tr-êngt¹i thêi ®iÓm
lËp b¸o c¸o. Nh-ng nh-îc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy lµ ®ßi hái kho b¶o qu¶n
ph¶i thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt theo tõng lÇn, trÞ gi¸ hµng
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
ho¸ xuÊt kho th-êng bÞ ph¶n ¸nh kÐm chÝnh x¸c, ®Æc biÖt trong tr-êng hîp cã sù
biÕn ®éng t¨ng lªn vÒ gi¸ c¶.
c. Ph-¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tr-íc :
Ph-¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ thiÕt hµng nhËp sau cïng sÏ ®-îc xuÊt
tr-íc tiªn, gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm xuÊt kho sÏ tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp
sau cïng. Ph-¬ng ph¸p nµy cã -u ®iÓm lµ trÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho ®-îc x¸c
®Þnh t-¬ng ®èi s¸t víi gi¸ thÞ tr-êng t¹i thêi ®iÓm xuÊt kho hµng ho¸, nh-ng trÞ
gi¸ hµng ho¸ tån kho bÞ x¸c ®Þnh kÐm chÝnh x¸c, ®Æc biÖt trong tr-êng hîp cã sù
biÕn ®éng gi¶m vÒ gi¸ c¶.
d. Ph-¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh :
Ph-¬ng ph¸p nµy dùa trªn c¬ së xuÊt kho hµng ho¸ thuéc l« hµng nµo th×
lÊy ®óng gi¸ vèn cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng xuÊt kho, ¸p dông ph-¬ng
ph¸p nµy trong tr-êng hîp kÕ to¸n nhËn diÖn ®-îc tõng l« hµng, tõng lo¹i hµng
ho¸ tån kho, tõng lÇn mua vµo vµ tõng ®¬n gi¸ theo tõng ho¸ ®¬n cña chóng.
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc ¸p dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp kinh doanh
nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao, sè lÇn nhËp xuÊt Ýt.
3. Yªu cÇu qu¶n lÝ c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm .
Qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn tõ khi thµnh
phÈm n»m trong kho ®Õn khi ®-îc giao cho kh¸ch hµng vµ thu ®-îc tiÒn b¸n
hµng, v× vËy qu¶n lÝ c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt ®èi
víi bÊt kú mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo. Muèn qu¶n lÝ tèt c«ng t¸c tiªu thô
thµnh phÈm thÝ ®ßi hái ph¶i qu¶n lÝ tèt thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm .
3.1. Yªu cÇu qu¶n lÝ thµnh phÈm :
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ bao gåm thµnh
phÈm, b¸n thµnh phÈm vµ lao vô, trong ®ã thµnh phÈm lµ chñ yÕu vµ chiÕm tØ
träng lín. MÆt kh¸c thµnh phÈm lµ bé phËn chñ yÕu h×nh thµnh nªn tµi s¶n cña
doanh nghiÖp lµ thµnh qu¶ lao ®éng cña toµn doanh nghiÖp nªn c«ng t¸c qu¶n lÝ
thµnh phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
Tr-íc hÕt cÇn ph¶i qu¶n lÝ vÒ mÆt sè l-îng thµnh phÈm : ViÖc qu¶n lÝ ®ßi
hái ph¶i ph¶n ¸nh th-êng xuyªn t×nh h×nh nhËp xuÊt tån thµnh phÈm ®Ó kÞp thêi
n¾m b¾t vµ ph¸t hiÖn c¸c tr-êng hîp tån ®äng l©u trong kho tõ ®ã t×m c¸ch gi¶i
15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
quyÕt tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ ø ®äng qu¸ l©u vµ qu¸ nhiÒu. MÆt kh¸c mçi nghiÖp vô
nhËp xuÊt kho, thµnh phÈm ®Òu ph¶i cã ®Çy ®ñ chøng tõ hîp lÖ ®Ó cuèi kú cã thÓ
®èi chiÕu sè hiÖu trªn giÊy tê víi t×nh h×nh thùc tÕ trong kho.
Bªn c¹nh viÖc qu¶n lÝ vÒ mÆt sè l-îng thµnh phÈm th× viÖc qu¶n lÝ vÒ mÆt
chÊt l-îng thµnh phÈm lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng
hiÖn nay, nÕu thµnh phÈm kh«ng ®¶m b¶o chÊt l-îng, mÉu m· kh«ng ®-îc ®æi
míi th× kh«ng thÓ ®¸p øng ®-îc nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi nªn mçi
doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng n¾m b¾t ®-îc thÞ hiÕu ng-êi tiªu dïng ®Ó kÞp
thêi ®æi míi, c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm. S¶n phÈm tr-íc
khi nhËp kho ph¶i ®-îc kiÓm tra ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c s¶n phÈm kÐm chÊt
l-îng, sai quy c¸ch phÈm chÊt ®Ó tõ ®ã ph©n lo¹i vµ cã c¸ch b¶o qu¶n riªng. Mét
yªu cÇu n÷a ®-îc ®Æt ra trong viÖc qu¶n lÝ chÊt l-îng thµnh phÈm ®ã lµ c¸c kho
tµng bÕn b·i ®Ó b¶o qu¶n thµnh phÈm ph¶i phï hîp víi ®Æc tÝnh cña thµnh phÈm.
Cã nh- vËy míi ®¶m b¶o ®-îc chÊt l-îng thµnh phÈm, chÊt l-îng s¶n phÈm cã
tèt míi t¹o ®-îc uy tÝn víi kh¸ch hµng lµm tiÒn ®Ò cho c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña doanh nghiÖp
3.2. Yªu cÇu qu¶n lÝ tiªu thô thµnh phÈm.
Bªn c¹nh viÖc qu¶n lÝ thµnh phÈm th× doanh nghiÖp cßn cÇn ph¶i qu¶n lÝ
c¶ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm tøc lµ lóc thµnh phÈm ®-îc giao cho kh¸ch
hµng ®Õn khi nhËn ®-îc tiÒn hµng.
Tr-íc hÕt lµ qu¶n lÝ vÒ sè l-îng, chÊt l-îng, trÞ gi¸ hµng b¸n ra. Thµnh
phÈm b¸n ra ph¶i ®-îc qu¶n lÝ toµn diÖn c¶ vÒ trÞ gi¸, chÊt l-îng vµ sè l-îng, ®Ó
thùc hiÖn ®-îc yªu cÇu nµy ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lÝ ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c
tõng c¸ nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt, nh©n viªn xuÊt kho ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ ch÷ ký cña m×nh trªn phiÕu xuÊt kho, ng-êi ®¹i diÖn ®øng ra ký hîp
®ång b¸n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc c¬ quan qu¶n lÝ vÒ ch÷ ký vµ c¸c chøng tõ
liªn quan nh- ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n GTGT....§ång thêi cÇn cã sù qu¶n lÝ
theo dâi tõng ng-êi mua, tõng lÇn göi hµng, tõng nhãm hµng...®Ó tõ ®ã n¾m b¾t
®-îc t×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ thµnh phÈm cña doanh nghiÖp.
Ngoµi yªu cÇu qu¶n lÝ vÒ sè l-îng, chÊt l-îng, trÞ gi¸ hµng b¸n ra doanh
nghiÖp cßn cÇn ph¶i qu¶n lÝ c¶ vÒ gi¸ c¶. YÕu tè quan träng trong suèt qu¸ tr×nh
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
tiªu thô hµng ho¸ lµ ®Þnh gi¸ cña hµng ho¸, nh-ng viÖc ®Þnh gi¸ vµ viÖc thùc hiÖn
gi¸ c¶ l¹i kh«ng ®ång thêi diÔn ra v× vËy ®ßi hái nhµ qu¶n lÝ ph¶i gi¸m s¸t viÖc
thi hµnh gi¸ c¶ cña nh©n viªn b¸n hµng hay c¸c bé phËn b¸n hµng xem cã b¸n
®óng gi¸ quy ®Þnh cña doanh nghiÖp kh«ng bëi nÕu gi¸ b¸n qu¸ cao so víi gi¸
quy ®Þnh sÏ lµm mÊt uy tÝn cña doanh nghiÖp vµ sÏ ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh. H¬n n÷a viÖc tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c
bï ®¾p ®-îc chi phÝ, c¸c kho¶n thuÕ vµ t¹o ra ®-îc lîi nhuËn cho doanh nghiÖp,
cã nhiÒu ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña tõng
doanh nghiÖp mµ lùa chän ph-¬ng ph¸p nµo cho phï hîp. §ång thêi ph¶i t«n
träng tÝnh nhÊt qu¸n trong kÕ to¸n tøc lµ ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµo th× ¸p dông
ph-¬ng ph¸p Êy trong suèt niªn ®é kÕ to¸n.
Sau cïng doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n lÝ viÖc thu håi tiÒn hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, bëi nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã kÕ ho¹ch qu¶n lÝ viÖc
thu håi tiÒn b¸n hµng th× vèn cña doanh nghiÖp sÏ bÞ chiÕm dông, vßng quay vèn
cña doanh nghiÖp sÏ bÞ ng-ng trÖ mµ ®iÒu nµy l¹i rÊt ¶nh h-ëng ®Õn viÖc t¸i ®Çu
t- duy tr× vµ më réng quy m« kinh doanh cña m×nh. V× vËy doanh nghiÖp cÇn
ph¶i tÝnh ®óng ®ñ sè tiÒn ®· thu, cßn ph¶i thu chi tiÕt theo tõng kh¸ch hµng vµ cã
kÕ ho¹ch qu¶n lÝ ®¶m b¶o viÖc thu håi tiÒn ®-îc nhanh chãng tr¸nh tån ®äng qu¸
l©u. Ngoµi ra còng cÇn ph¶i qu¶n lÝ c¶ viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh bëi nã
kh«ng chØ ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ lµm ¨n cña doanh nghiÖp mµ nã cßn lµ
c¬ së ®Ó cho doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch cho c¸c kú sau, v× vËy nÕu kÕt qu¶ kinh
doanh kú nµy lµ ®óng ®¾n th× kÕ ho¹ch cña kú sau míi kh¶ thi ®-îc.
4. NhiÖm vô kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm :
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng tæ chøc tèt c«ng t¸c c«ng t¸c tiªu thô thµnh
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã vai trß ®Æc biÖt quan träng : Tõng b-íc
h¹n chÕ ®-îc sù thÊt tho¸t thµnh phÈm, ph¸t hiÖn ®-îc nh÷ng thµnh phÈm chËm
lu©n chuyÓn ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh tuÇn hoµn
vèn. Sè liÖu mµ kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm cung cÊp sÏ cho ban l·nh ®¹o, qu¶n
lý doanh nghiÖp n¾m b¾t, ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt doanh
nghiÖp cña doanh nghiÖp tõ ®ã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi sù mÊt c©n ®«Ý gi÷a
c¸c c¸c kh©u s¶n xuÊt...
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
§Ó ph¸t huy ®-îc tèt vai trß vµ thùc sù lµ qu¶n lý ®¾c lùc kÕ to¸n tiªu thô
thµnh phÈm cÇn thùc hiÖn tèt mét sè nhiÖm vô sau :
-Thø nhÊt, ph¶i h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp – xuÊt –
tån kho thµnh phÈm theo c¸c chØ tiªu sè l-îng vµ gi¸ trÞ.
-Thø hai, ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c t×nh h×nh vÒ tiªu thô
thµnh phÈm, t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî víi kh¸ch hµng vÒ sè tiÒn hµng ®· b¸n
chÞucho kh¸ch hµng
-Thø ba, ph¶i h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c trÞ gi¸ vèn cña sè thµnh phÈm
®· tiªu thô nh»m phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
Thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô trªn cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi viÖc
qu¶n lÝ qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp. Song ®Ó thùc hiÖn tèt
c¸c nhiÖm vô ®ã ®ßi hái ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thËt khoa häc hîp lý ®ång
thêi c¸n bé kÕ to¸n ph¶i n¾m v÷ng néi dung cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c tiªu thô
thµnh phÈm .
II/ KÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1. H¹ch to¸n ban ®Çu :
Lµ qu¸ tr×nh theo dâi, ghi chÐp, hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
sinh vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n ®Ó lµm c¬ së cho viÖc h¹ch to¸n tæng hîp vµ h¹ch
to¸n chi tiÕt. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh khi b¸n hµng doanh nghiÖp ph¶i sö dông
c¸c ho¸ ®¬n sau:
- Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng ( mÉu 01-GTKT-3LL ) : Lµ chøng tõ ®Ó ®¬n vÞ
ghi nhËn doanh thu. Ho¸ ®¬n nµy dïng cho c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. Khi b¸n hµng ph¶i ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè quy
®Þnh trªn ho¸ ®¬n nh- : Gi¸ b¸n ch-a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c kho¶n phô thu
vµ thuÕ tÝnh ngoµi gi¸ b¸n ( nÕu cã ), thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ tæng gi¸ thanh to¸n.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng (mÉu 02-GTGT-3LL) : Lµ chøng tõ ghi nhËn doanh
thu cña doanh nghiÖp, ®-îc dïng cho c¸c doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt
hµngchÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt . Trªn ho¸ ®¬n ph¶i ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh- gi¸
b¸n, c¸c kho¶n phô thu vµ tæng gi¸ thanh to¸n (®· cã thuÕ GTGT).
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
Ngoµi c¸c ho¸ ®¬n trªn, h¹ch to¸n chi tiÕt tiªu thô thµnh phÈm cßn sö
dông c¸c chøng tõ cã liªn quan nh- : Phiªu xuÊt kho; B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸,
dÞch vô; B¶ng thanh to¸n b¸n hµng ®¹i lý, ký göi vµ c¸c sæ chi tiÕt b¸n hµng nh: ThÎ quÇy hµng, ThÎ kho ...
TÊt c¶ c¸c chøng tõ trªn ®Òu ph¶i cã ®Çy ®ñ tªn, ch÷ ký cña thñ tr-ëng,
kÕ to¸n tr-ëng, ng-êi lËp chøng tõ, thñ kho (nÕu cã) vµ con dÊu cña doanh
nghiÖp th× míi hîp ph¸p, hîp lÖ. ViÖc ghi chÐp lu©n chuyÓn chøng tõ ban ®Çu
theo 1 tr×nh tù khoa häc vµ hîp lÝ sÏ gióp kÕ to¸n ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh c¸c
nghiÖp vô mét c¸ch dÔ dµng vµ ®óng ®¾n.
2. Tµi kho¶n sö dông :
H¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt sö dôngc¸c tµi kho¶n sau:
· Tµi kho¶n 511 “ Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô cña doanh nghiÖp trong 1 kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ
c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô sau :
+ B¸n hµng: b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸
mua vµo
+ Cung cÊp dÞch vô : thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång träng
1 kú hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n nh- cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSC§
theo ph-¬ng thøc cho thuª ho¹t ®éng ...
Néi dung ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 511:
Bªn nî :
- Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép cña sè thµnh phÈm
®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú.
- Doanh thu b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i kÕt chuyÓn cuèi kú
- C¸c kho¶n chiÕt khÊu th-¬ng m¹i kÕt chuyÓn cuèi kú
- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh
Bªn cã :
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ Quúnh Ph-¬ng – K35 D5
- Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô trong kú, trong
®ã doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ doanh thu kh«ng cã thuÕ GTGT
nÕu s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t-îng nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p
khÊu trõ, vµ lµ doanh thu cã thuÕ GTGT nÕu s¶n phÈm,hµng ho¸ , dÞch vô kh«ng
thuéc diÖn nép thuÕ GTGT hoÆc nép theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp.
Tµi kho¶n 511 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc chia thµnh 4 tµi kho¶n
cÊp II sau:
+ TK 5111 “ Doanh thu b¸n hµng ho¸” : ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh
thu thuÇn cña l-îng hµng ho¸ tiªu thô trong kú cña doanh nghiÖp.
+ TK 5112 “Doanh thu b¸n thµnh phÈm ” : ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh
thu thuÇn cña thµnh phÈm tiªu thô trong kú.
+ TK 5113 “Doanh thu cung cÊp dÞch vô ” : ph¶n ¸nh doanh thu vµ
doanh thu thuÇn cña dÞch vô tiªu thô trong kú cña doanh nghiÖp.
+ TK 5114 “Doanh thu trî cÊp, trî gi¸” : ph¶n ¸nh c¸c kho¶n trî cÊp trî
gi¸ cña Nhµ n-íc khi cung cÊp c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ dÞch vô ®-îc Nhµ
n-íc trî gi¸.
· Tµi kho¶n 512 “Doanh thu néi bé”
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu
thô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét c«ng ty, tæng c«ng ty...h¹ch to¸n
toµn ngµnh.
Néi dung ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 512:
Bªn nî :
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép
- TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n néi bé
- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh
Bªn cã :
- Tæng doanh thu néi bé trong kú
Tµi kho¶n 512 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc chi tiÕt thµnh 3 tµi kho¶n
cÊp II:
+ TK 5121 “Doanh thu b¸n hµng ho¸ ”
20
- Xem thêm -