Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
Lêi nãi ®Çu
Sau ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn dÇn
tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng
XHCN cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. §©y lµ mét bíc ngoÆt cã tÝnh chÊt quan
träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ níc ta.
§êng lèi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ nhiÒu thµnh phÇn cu¶ §¶ng vµ Nhµ níc ®· t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho sù
kh«i phôc vµ ph¸t triÓn s«i ®éng cña c¸c thanh phÇn kinh tÕ. Trong khu vùc
ngoµi quèc doanh, víi nh÷ng u thÕ, tiÒm n¨ng s½n cã cña riªng m×nh, c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· nhanh chãng thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng,
ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña m×nh
®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Tuy nhiªn bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo (dï lµ quèc doanh hay ngoµi
quèc doanh) muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu
cÇn ph¶i cã vèn. C¸c thanh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh phÇn lín míi ®îc
h×nh thµnh, mÆc dï c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t
triÓn nhng quy m« cßn nhá bÐ vµ kh«ng ®ñ vèn ®Ó tù ®èi ®Çu trùc tiÕp víi th¬ng
trêng, ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ nguån vèn nhµn rçi trong khu vùc kinh tÕ nµy.
Trong bèi c¶nh ®æi míi chung cña ®Êt níc, Ng©n hµng th¬ng m¹i víi vai
trß trung gian tµi chÝnh quan träng cña x· héi ®· tõng bíc c¶i tæ ho¹t ®éng cña
m×nh, hoµ nhËp víi cã chÕ míi, më réng cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
ngoµi quèc doanh th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông. §©y kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò thùc
thi ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc cßn lµ ph¬ng híng ph¸t triÓn tÝn
dông cña Ng©n hµng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Bëi kinh tÕ ngoµi quèc doanh
chøa ®ùng trong nã nh÷ng néi t¹i tiÒm n¨ng to lín, mét khi nã ®îc quan t©m
®óng møc sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng. ChÝnh nã trong t¬ng lai sÏ lµ thÞ tr¬ng tÝn
dông v÷ng ch¾c vµ réng lín cña c¸c ng©n hµng.
G¾n liÒn víi ho¹t ®éng cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc
doanh lµ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc doanh. Nhê nghiÖp vô kÕ to¸n
cho vay Ng©n hµng sÏ qu¶n lÝ tèt tµi s¶n tiÒn vèn cña Ng©n hµng trong ho¹t
®éng kinh doanh tiÒn tÖ. §ång thêi còng qu¶n lÝ tèt tµi s¶n, tiÒn vèn cña kh¸ch
hµng th«ng qua nh÷ng sè liÖu ghi chÐp ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c.
C«ng t¸c kÕ to¸n cho vay liªn quan ®Õn nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña c¸c ®¬n vÞ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc
Trang
1
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
doanh. §Æc biÖt lµ kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc doanh víi thao t¸c nghiÖp vô
chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, nhanh gän gãp phÇn thùc hiÖn nhanh chãng c«ng t¸c gi¶i
ng©n, theo dâi chÆt chÏ qu¸ tr×nh sö dông vèn vµ tÝnh to¸n ®îc hiÖu qu¶ c«ng
t¸c tÝn dông cña ng©n hµng. §ång thêi ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu thiÕu vèn ®Çu t
cho s¶n xuÊt kinh doanh cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹o mét thÕ
ph¸t triÓn míi cho thµnh phÇn kinh tÕ nµy trong c«ng cuéc ph¸t triÓn chung cña
c¶ ®Êt níc.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lÝ do trªn ®©y vµ trong qu¸ tr×nh thùc tËp, t×m hiÓu
nghiªn cøu t¹i ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ néi t«i ®·
m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc
doanh t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi”
Ph¹m vi ®Ò tµi chñ yÕu t×m hiÓu t×nh h×nh kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc
doanh t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ néi. Tõ thùc tÕ
®ã t«i cè g¾ng nªu ra mét sè ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ
to¸n cho vay cña ng©n hµng. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc còng nh kinh
nghiÖm thùc tÕ, b¶n kho¸ luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy t«i
rÊt mong ®îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi luËn v¨n ®îc hoµn
thiÖn h¬n !
ch¬ng i
Nh÷ng lÝ luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng vµ nghiÖp vô kÕ to¸n
cho vay
Trong hÖ thèng ng©n hµng
I. TÝn dông ng©n hµng vµ vai trß cña tÝn dông Ng©n
hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
1. Sù ra ®êi cña tÝn dông ng©n hµng:
TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸, sù ra
®êi vµ vËn ®éng cña tÝn dông ®îc b¾t nguån tõ ®Æc ®iÓm cña sù chu chuyÓn vèn
tiÒn tÖ vµ sù cÇn thiÕt sinh lîi cña vèn t¹m thêi nhµn rçi còng nh nhu cÇu vÒ vèn
nhng cha tÝch luü ®îc, trong cïng mét thêi ®iÓm ®· h×nh thµnh mét quan hÖ
cung cÇu vÒ tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ ngêi thiªó vèn (®i vay) vµ mét bªn lµ ngêi
thõa vèn (cho vay)
Trang
2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
TÝn dông cã nghÜa lµ sù vay mîn, sù chuyÓn ngîng t¹m thêi mét lîng gi¸
trÞ tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông vµ sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®îc quay
trë l¹i víi ngêi së h÷u víi mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ ban ®Çu (sè gi¸ trÞ d«i
ra ®ã chÝnh lµ l·i trong cho vay) víi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ h¹i bªn ®· tho¶ thuËn
víi nhau.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi, ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng
ngõng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn trë thµnh h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng. Trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng, Ng©n hµng lµ trung gian tÝn dông gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t,
gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay. V× vËy, tÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn
dông b»ng tiÒn gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng-tæ chøc kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn
tÖ víi mét bªn lµ ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay.
Sù ra ®êi cña tÝn dông Ng©n hµng cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t
triÓn cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt gãp phÇn
quan träng träng viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi.
2. Vai trß tÝn dông cña Ng©n hµng
S¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh sÏ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ë
mçi quèc gia trªn thÕ giíi. Song ®Ó cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc më réng vµ ngµy
cµng hoµn thiÖn ph¶i nãi ®Õn vai trß to lín cña tÝn dông Ng©n hµng.
a. TÝn dông Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ lµ ngêi trung gian ®iÒu hoµ quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng
tÝn dông ®· th«ng dßng cho vèn ch¶y tõ n¬i thõa vèn ®Õn n¬i thiÕu vèn.
Ng©n hµng ra ®êi g¾n liÒn víi sù vËn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu
th«ng hµng ho¸. NÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nhanh chãng ®· thóc ®Èy
hµng ho¸ - tiÒn tÖ ngµy cµng s©u s¾c, phøc t¹p vµ bao trïm lªn mäi sinh ho¹t
kinh tÕ x· héi. MÆt kh¸c, chÝnh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ra ®êi vµ ®îc më
réng x· kÐo theo sù vËn ®éng vèn vµ lµ nÒn t¶ng t¹o nªn nh÷ng tæ chøc kinh
doanh tiÒn tÖ ®Çu tiªn mang nh÷ng ®Æc trng cña mét ng©n hµng.
V× vËy, chóng ta thÊy r»ng cßn tån t¹i quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ th× ho¹t
®éng tÝn dông kh«ng thÓ mÊt ®i mµ tr¸i l¹i ngµy cµng ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh
mÏ. Bëi trong nÒn kinh tÕ, t¹i mét thêi ®iÓm tÊt yÕu sÏ ph¸t sinh hai lo¹i nhu
cÇu lµ ngêi thõa vèn cho vay ®Ó hëng l·i vµ ngêi thiÕu vèn ®i vay ®Ó tiÕn hµnh
s¶n xuÊt kinh doanh. Hai lo¹i nhu cÇu nµy ngîc nhau nhng còng chung mét ®èi
tîng ®ã lµ tiÒn, chung nhau vÒ tÝnh t¹m thêi vµ c¶ hai bªn ®Òu tho¶ m·n nhu
cÇu vµ ®Òu cã lîi. Ng©n hµng ra ®êi víi vai trß lµ n¬i hiÓu biÕt râ nhÊt vÒ t×nh
h×nh c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu vèn trªn thÞ trêng nh thÕ nµo.Vµ víi ho¹t ®éng
Trang
3
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
tÝn dông, ng©n hµng ®· gi¶i quyÕt ®îc hiÖn tîng thõa vèn, thiÕu vèn nµy b»ng
c¸ch huy ®éng mäi nguån tiÒn nhµn rçi ®Ó ph©n phèi l¹i vèn trªn nguyªn t¾c cã
hoµn tr¶ phôc vô kÞp thêi cho nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh...
b. TÝn dông ng©n hµng t¹o ra nguån vèn hç trî cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
®îc thùc hiÖn b×nh thêng liªn tôc vµ ph¸t triÓn nh»m gãp phÇn ®Èy nhanh
qu¸ tr×nh t¸i Èn xuÊt më réng, ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng ph¹m vi quy
m« s¶n xuÊt
Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ra ®êi ®· biÕn c¸c ph¬ng tiÖn tiÒn tÖ t¹m
thêi nhµn rçi trong x· héi thµnh nh÷ng ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cã
hiÖu qu¶, ®éng viªn nhanh chãng nguån vËt t, lao ®éng vµ c¸c nguån lùc s½n cã
kh¸c ®a vµo s¶n xuÊt, phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ ®Èy
nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. MÆt kh¸c viÖc cung øng vèn mét c¸ch
kÞp thêi cña tÝn dông ng©n hµng ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn lu ®éng, vèn cè
®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc
tr¸nh t×nh tr¹ng ø t¾c, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Ó
øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt nh»m thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt më réng tõ ®ã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triªnr nhanh
chãng.
c. TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ vµ cñng
cè chÕ ®é ho¹ch to¸n kinh tÕ.
§Æc trng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ cho vay cã hoµn tr¶ vµ cã lîi tøc Ng©n
hµng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp khi hä cã vèn nhµn rçi vµ cho vay khi hä
cÇn vèn ®Ó bæ xung cho s¶n xuÊt kinh doanh. Khi sö dông vèn vay cña ng©n
hµng, doanh nghiÖp ph¶i t«n träng mäi ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång tÝn dông,
tr¶ nî vay ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i. Do ®ã thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m
mäi biÖn ph¸p t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, gi¶m chi phÝ, t¨ng vßng quay vèn...
®Ó t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao doanh lîi cho doanh nghiÖp. Muèn vËy c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tù v¬n lªn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, mét trong nh÷ng
ho¹t ®éng kh¸ quan träng lµ h¹ch to¸n kinh tÕ.
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh qu¶n lÝ ®ång vèn sao cho cã hiÖu
qu¶. §Ó qu¶n lÝ ®ång vèn cã hiÖu qu¶ th× h¹ch to¸n tinh tÕ ph¶i gi¸m s¸t chÆt
chÏ qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Ó nã ®îc sö dông ®óng môc ®Ých, t¹o ra doanh lîi
cho doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng hoµn
thiÖn h¬n qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ m×nh.
Trang
4
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
d. TÝn dông Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ
kinh tÕ ®èi ngo¹i.
Ngµy nay sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia lu«n lu«n g¾n quan hÖ
kinh tÕ víi thÞ trêng thÕ giíi, nÒn kinh tÕ “®ãng” tù cung tù cÊp tríc ®©y nay ®·
nhêng chç cho nÒn kinh tÕ “më” ph¸t triÓn, më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc trªn thÕ giíi.
Mét quèc gia ®îc gäi lµ ph¸t triÓn th× tríc hÕt ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ
chÝnh trÞ æn ®Þnh, cã vÞ thÕ trªn thÞ trêng quèc tÕ, cã mét lîng vèn lín trong ®ã
vèn dù tr÷ ngo¹i tÖ lµ rÊt quan träng. TÝn dông ng©n hµng trë thµnh mét trong
nh÷ng ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ c¸c níc víi nhau b»ng c¸c ho¹t ®éng tÝn dông
quèc tÕ nh c¸c h×nh thøc tÝn dông gi÷a c¸c chÝnh phñ, gi÷a c¸c tæ chøc c¸ nh©n
víi chÝnh phñ, gi÷a c¸c c¸ nh©n víi c¸ nh©n...Sù ph¸t triÓn ngµy cµng t¨ng trong
ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng vµ sè thµnh viªn tham dù ho¹t ®éng ngaú cµng lín lµm
cho nhu cÇu vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cµng trë nªn cÇn thiÕt. V× vËy viÖc t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi vÒ tµi chÝnh lµ mét c«ng cô c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ bªn c¹nh c¸c
yÕu tè c¹nh tranh kh¸c nh gi¸ c¶, chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô, th¬ng m¹i... ®·
vît ra khái ph¹m vi cña mét níc ra ph¹m vi cña thÕ giíi cã t¸c dông thóc ®Èy
nÒn s¶n xuÊt mang tÝnh quèc tÕ ho¸, h×nh thµnh thÞ trêng khu vùc vµ thÞ trêng
thÕ giíi, t¹o ra bíc ph¸t triÓn míi trong quan hÖ hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c
níc víi nhau. Nh vËy c¸c h×nh thùc thanh to¸n còng sÏ ®a d¹ng h¬n nh thanh
to¸n qua m¹ng SWIFT, thanh to¸n LC... mçi h×nh thùc thanh to¸n ®ßi hái h×nh
thøc tÝn dông phï hîp vµ ®¶m b¶o cho nã an toµn vµ hiÖu qu¶. ChÊt lîng cña
ho¹t ®éng tÝn dông ngo¹i th¬ng lµ c¬ së ®Ó t¹o lßng tin cho b¹n hµng trong th¬ng m¹i, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, th¾ng trong c¹nh tranh
vÒ thanh to¸n sÏ dÉn tíi th¾ng lîi cña mäi c¹nh tranh kh¸c träng ho¹t ®éng
ngo¹i th¬ng.
II. Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t
TriÓn cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh.
1. §Æc ®iÓm cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh:
C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã nh÷ng ®Æc thï riªng cô thÓ:
Thø nhÊt: ë níc ta hiÖn nay c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh
hÇu hÕt lµ c¸c ®¬n vÞ trÎ, ngµnh nghÒ kinh doanh phong phó dÔ tiÕp nhËn vµ
nh¹y bÐn víi kü thuËt míi. Do vËy nã cÇn ph¶i ®îc ph¸t triÓn vµ gi÷ mét vÞ trÝ
quan träng trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng ë níc ta.
Trang
5
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
Thø hai: Víi thÞ trêng lao ®éng lín, gi¸ nh©n c«ng rÎ m¹t, do vËy c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ nµy rÊt cã lîi thÕ vÒ kinh nghiÖm lµm ¨n, truyÒn thèng s¶n
xuÊt cña ngêi lao ®éng, nã thõa hëng thµnh qu¶ vµ sù phï hîp víi xu thÕ ph¸t
triÓn cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trªn thÕ giíi vµ chñ tr¬ng ®æi míi cã cÊu kinh tÕ ¬
níc ta.
Thø ba: ViÖc s¾p xÕp l¹i c¸c dÞch vô nhµ níc ®· chuyÓn dÞch mét tû lÖ
®¸ng kÓ “chÊt x¸m” tõ khu vùc nhµ níc sang khu vùc t nh©n. h¬n thÕ n÷a, néi
lùc n¨ng ®éng trong ph¬ng thøc ph©n phèi thu nhËp sÏ t¹o kªnh dßng ch¶y c¸c
c¸n bé qu¶n lÝ giái, lao ®éng kü thuËt cao tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vÒ c¸c
®¬n vÞ kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
nµy ph¸t triÓn.
Thø t: C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh môc ®Ých cuèi cïng lµ
lîi nhuËn. Nhng thµnh phÇn nµy mang tÝnh chÊt “tù th©n vËn ®éng”. Do vËy
môc ®Ých cña nã lµ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ ®Ó ®¹t ®îc lîi nhuËn cao b»ng mäi
thñ ®o¹n trong s¶n xuÊt kinh doanh.
Thø n¨m: C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã tÝnh së h÷u, t
h÷u hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh g¾n liÒn víi ngêi s¶n xuÊt, bé m¸y gän nhÑ,
n¨ng ®éng.
Qua c¸c ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ta thÊy nã rÊt phï
hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay. NÕu nhµ níc cã mét chÝnh
s¸ch vµ mét m«i trêng thuËn lîi cho khu vùc kinh tÕ nµy ph¸t triÓn th× hä ®ãng
gãp mét tû träng ®¸ng kÓ cho t¨ng trëng GDP trong c¶ níc, t¹o c«ng ¨n viÖc
lµm cho ngêi lao ®éng gãp phÇn gi¶m tÖ n¹n x· héi trong nÒn kinh tÕ.
2. Vai trß cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh:
Ngµy nay, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng víi c¸c ®êng lèi ®æi míi ®óng ®¾n kÞp
thêi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· cã chç ®øng b×nh ®¼ng so víi
kinh tÕ quèc doanh. Do vËy nã ®· vµ ®ang ph¸t huy thÕ m¹nh s½n cã ®Ó gãp
phÇn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc. VÞ trÝ quan träng cña nã ®· ®îc kh¼ng ®Þnh
trong c¬ cÊu ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë nãc ta hiÖn nay. Vai trß cña
nã ®îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt cô thÓ sau:
a. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· vµ ®ang ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ mét khèi
lîng s¶n phÈm hµng ho¸ lín, ®a d¹ng phong phó, chÊt lîng cao, t¹o quü tiªu
dïng vµ xuÊt khÈu. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kinh tÕ ngoµi quèc
doanh ®· vµ ®ang cã nhiÒu ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc, gãp phÇn
Trang
6
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
t¹o thÕ c©n ®èi quü hµng ho¸ cho c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc mµ ®ång thêi cßn
lµ nguån lùc chÝnh t¹o ra s¶n phÈm xuÊt khÈu, t¨ng nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt níc.
b. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ ®èi thñ
c¹nh tranh víi thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, gióp cho sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ ngµy cµng s«i ®éng.
Kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ tÝnh së h÷u cao, bé m¸y
s¶n xuÊt kinh doanh rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh g¾n
liÒn víi ngêi s¶n xuÊt, hé ®Òu cã môc ®Ých v× quyÒn lîi cña chÝnh c¸ nh©n
m×nh, cña gia ®×nh, cña ngêi th©n, ®ã lµ ®iÒu kiÖn gióp cho kinh tÕ ngoµi quèc
doanh ph¸t huy ®îc mäi tiÒm n¨ng. MÆt kh¸c nÒn kinh tÕ thÞ trêng sÏ ho¹t ®éng
cã hiÖu qu¶ mang l¹i lîi Ých tèt nhÊt cho ngêi tiªu dïng vµ cho x· héi khi vµ chØ
khi cã c¹nh tranh. Cã c¹nh tranh th× ngêi s¶n xuÊt míi chó träng ®Õn hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh h¬n ®Ó lµm thÕ nµo s¶n phÈm m×nh s¶n xuÊt ra ®îc thÞ trêng chÊp nhËn vµ tiªu thô ®îc. Víi ®Æc ®iÓm cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®·
t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ ngoµi quèc doanh tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, t×m kiÕm
mÆt hµng míi, khai th¸c thÞ trêng míi, nhanh nhay xoau chuyÓn t×nh thÕ kÞp
thêi phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng, ®a ra nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng cao, mÉu
m· ®Ñp, gi¸ c¶ hîp lÝ.
c. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¨ng cêng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ níc.
HiÖn ngay khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo ng©n s¸ch
Nhµ níc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, nhu cÇu x· héi ngµy cµng t¨ng
lªn. §Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu x· héi vÒ phÝa c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc
doanh hä lu«n ph¶i t¨ng cêng më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng
lµ ®Ó t¨ng nguån thu cho chÝnh c¸c ®¬n vÞ vµ nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc.
d. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· vµ ®ang gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò nan
gi¶i , ®ã lµ vÊn ®Ò vÒ c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt
nghiÖp, gãp phÇn ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi. Tõ ®ã ta thÊy r»ng: Sù ph¸t triÓn cña
kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu cho viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc
doanh
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm vµ vai trß cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh cho thÊy
khu vùc kinh tÕ nµy cã mét tiÒm n¨ng rÊt lín. Tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy tÝnh n¨ng
®éng trong kinh doanh, khai th¸c tèi ®a nguån lùc s½n cã trong khu vùc kinh tÕ
nµy Nhµ níc cÇn hç trî cho hä ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ph¸t triÓn lµnh m¹nh.
Trang
7
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
Mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®ã lµ ®Çu t vèn hç trî cho khu vùc kinh tÕ nµy
th«ng qua kªnh tÝn dông ng©n hµng. Tõ ®ã ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña tÝn dông ng©n
hµng trong viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh.
a.TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh theo môc tiªu ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
BÊt k× mét ®¬n vÞ nµo ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc th× còng cÇn
ph¶i cã vèn, vµ còng vËy ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ra
®êi vµ ph¸t triÓn thùc hiÖn qu¸ t×nh t¸i s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt më réng còng
cÇn cã mét nguån vèn ®ñ ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n lu ®éng vµ c¸c chi
phÝ kh¸c. NÕu chØ dùa vµo nguån vèn tù cã th× qu¸ Ýt ái, kh«ng ®ñ søc ®Ó c¹nh
tranh vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Ó ph©n t¸n nh÷ng rñi ro trong
kinh doanh. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ph¶i huy ®éng thªm tõ bªn ngoµi,
nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó bæ xung vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng cho c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®ã lµ nguån vèn tÝn dông tõ c¸c ng©n
hµng th¬ng m¹i.
b. TÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ gióp cho c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ nãi chung vµ kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi riªng thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt më réng, øng dông khoa häc kü thuËt .. th«ng qua c¸c kho¶n tÝn dông
ng©n hµng th¬ng m¹i.
Nh vËy tÝn dông trë thµnh ngêi trî thñ ®¾c lùc cho c¸c ®¬n vÞ nµy trong
viÖc tho¶ m·n c¬ héi kinh doanh. Khi cã cã héi kinh doanh, c¸c ®¬n vÞ nµy cÇn
ph¶i më réng s¶n xuÊt, gia t¨ng lîng s¶n phÈm ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng, khi c¬
héi s¶n xuÊt kh«ng cßn vèn th× ng©n hµng sÏ cho vay. Nguån nµy ng©n hµng
huy ®éng tõ nhiÒu n¬i kh¸c nhau nh huy ®éng tõ d©n c, c¸c tæ chøc kinh tÕ
trong níc, níc ngoµi...
c. TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c dù ¸n t¹o viÖc lµm, t¨ng
thu nhËp, thùc hiÖn môc tiªu cña chÝnh phñ lµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®a thµnh phÇn
ph¸t huy vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®æi míi c¬ cÊu
kinh tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh gãp phÇn ®a nÒn kinh tÕ níc ta lªn
mét vÞ trÝ míi. §Æc biÖt lµ nguån vèn tÝn dông ®Ó gióp ®ì c¸c ®¬n vÞ cã ®iÒu
kiÖn thuËn lîi më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó theo kÞp hoµ nhËp vµo nÒn kinh
tÕ thÕ giíi.
Trang
8
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
III. Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay.
1. Vai trß nhiÖm vô cña kÕ to¸n ng©n hµng.
1.1 Vai trß cña kÕ to¸n ng©n hµng.
KÕ to¸n ng©n hµng lµ hÖ thèng th«ng tin ph¶n ¸nh ho¹t ®éng cña ng©n
hµng. KÕ to¸n ng©n hµng cung cÊp nh÷ng sè liÖu vÒ huy ®éng vèn, sö dông
vèn, thu nhËp, chi phÝ, lîi nhuËn cña tõng lo¹i nghiÖp vô vµ cña toµn bé hÖ
thèng ng©n hµng. Qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶
hay kh«ng, ®ång thêi còng thÊy ®îc triÓn väng cña ng©n hµng ®Ó tõ ®ã ra
nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lÝ tµi s¶n.
HÇu hÕt c¸c nghiÖp vô cña kÕ to¸n ng©n hµng ®Òu liªn quan ®Õn c¸c
ngµnh kinh tÕ kh¸c v× thÕ kÕ to¸n ng©n hµng kh«ng chØ ph¶n ¸nh tæng hîp ho¹t
®éng cña b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn ph¶n ¸nh tæng hîp ho¹t ®éng cña nÒn
kinh tÕ th«ng qua quan hÖ tiÒn tÖ, tÝn dông... gi÷a ng©n hµng víi c¸c ®¬n vÞ tæ
chøc kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, kÕ to¸n ng©n hµng gióp cho c¸c giao
dÞch trong nÒn kinh tÕ ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch kÞp thêi, nhanh chãng vµ chÝnh
x¸c h¬n. Nh÷ng sè liÖu do kÕ to¸n ng©n hµng cung cÊp lµ nh÷ng chØ tiªu th«ng
tin kinh tÕ quan träng gióp cho viÖc chØ ®¹o ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh
ng©n hµng vµ lµm c¨n cø cho viÖc ho¹t ®éng, thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc
gia vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
1.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n ng©n hµng
Ghi nhËn, ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh thuéc vÒ ho¹t ®éng nguån vèn vµ sö dông nguån vèn cña ng©n
hµng theo ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n, thèng kª cña Nhµ níc vµ c¸c thÓ lÖ, chÕ ®é
kÕ to¸n ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã gi¸m s¸t, theo dâi ®Ó b¶o vÖ an toµn tµi s¶n
cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh tµi s¶n cña x· héi b¶o qu¶n t¹i ng©n hµng.
KÕ to¸n ng©n hµng ph©n lo¹i nghiÖp vô tËp hîp sè liÖu theo ®óng ph¬ng
ph¸p kÕ to¸n vµ theo nh÷ng chØ tiªu nhÊt ®Þnh nh»m cung cÊp nh÷ng th«ng tin
mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi phôc vô qu¸ tr×nh l·nh ®¹o thùc thi chÝnh
s¸ch qu¶n lÝ vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
KÕ to¸n ng©n hµng gi¸m s¸t viÖc sö dông tµi s¶n (vèn) nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n th«ng qua kiÓm so¸t tríc (tiÒn kiÓm) c¸c
nghiÖp vô bªn nî vµ bªn cã ë tõng ®¬n vÞ ng©n hµng còng nh toµn hÖ thèng gãp
phÇn t¨ng cêng kû luËt tµi chÝnh, cñng cè chÕ ®é h¹cn to¸n kinh tÕ trong toµn
bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Trang
9
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
KÕ to¸n ng©n hµng cßn tæ chøc giao dÞch phôc vô kh¸ch hµng mét c¸ch
khoa häc, v¨n minh, gióp ®ì kh¸ch hµng n¾m ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña
kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung vµ kü thuËt nghiÖp vô kÕ to¸n nãi riªng
nh»m gãp phÇn thùc hiÖn chiÕn lîc kh¸ch hµng cña ng©n hµng, V× kh¸ch hµng
trong ng©n hµng võa lµ ngêi cung cÊp vèn, võa lµ ngêi mua vèn mµ chøc n¨ng
trung gian quan träng nhÊt cña ng©n hµng lµ biÕn nguån vèn lÎ tÎ thµnh mét
nguån vèn lín, biÕn kú göi kh«ng kú h¹n thµnh cã kú h¹n, hä t×m mäi c¸ch
tranh thñ nguån vèn ®Ó kÐo thªm kh¸ch hµng vµ ®ång thêi gi÷ ®îc kh¸ch hµng.
2. Vai trß nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay.
2.1 Vai trß cña kÕ to¸n cho vay.
KÕ to¸n cho vay gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong toµn bé nghiÖp vô kÕ
to¸n cña ng©n hµng, nã ®îc x¸c ®Þnh lµ nghiÖp vô kÕ to¸n phøc t¹p bëi lÏ trong
b¶ng c©n ®èi cho thÊy ho¹t ®éng cho vay chiÕm phÇn lín trong tæng tµi s¶n cã
cña ng©n hµng nghÜa lµ kÕ to¸n cho vay tham gia vµo qu¸ tr×nh sö dông vènho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng.
Cã thÓ nãi r»ng nghiÖp vô tÝn dông lµ nghiÖp vô c¬ b¶n, quan träng vµ lµ
nghiÖp vô hµng ®Çu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. §Ó cho nghiÖp vô nµy cã
hiÖu qu¶, n¨ng suÊt vµ chÊt lîng th× c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay gãp phÇn kh«ng
nhá qua viÖc ph¶n ¸nh mét c¸ch râ rµng, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô cho vay, ®èi
tîng kh¸ch hµng vay, thêi h¹n cho vay vµ ph¶n ¸nh râ rµng chÊt lîng tÝn dông
®Ó b¶o vÖ tèt h¬n nguån vèn cña ng©n hµng.
KÕ to¸n cho vay phôc vô ®¾c lùc trong c«ng viÖc chØ ®¹o chÊp hµnh
chÝnh s¸ch tÝn dông tiÒn tÖ cña §¶ng vµ Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi
c¬ chÕ tÝn dông nh hiÖn nay Ng©n hµng lµ c¬ quan chuyªn m«n ®îc giao nhiÖm
vô tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ng©n hµng ®· ¸p dông møc l·i suÊt ®èi
víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c thµnh phÇn nµy cã
ho¹t ®éng, phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kÞp thêi. Thùc hiÖn tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay, lµm tham mu ®¾c lùc cho c«ng t¸c tÝn dông ®Ó tÝn
dông thùc sù trë thµnh ®ßn bÈy còng nh gi¸m ®èc b»ng tiÒn víi toµn bé ho¹t
®éng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
§èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung, kÕ to¸n cho vay t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n
vÞ, tæ chøc kinh tÕ nhËn vµ hoµn tr¶ vèn nhanh chãng, kÞp thêi chÝnh x¸c trªn c¬
së ®ã ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ më réng lu th«ng hµng ho¸.
KÕ to¸n cho vay ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t vèn vµo c¸c ngµnh kinh tÕ quèc
doanh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Th«ng qua kÕ to¸n cho vay cã thÓ biÕt ®îc ph¹m
Trang
10
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
vi, ph¬ng híng ®Çu t, hiÖu qu¶ ®Çu t cña ng©n hµng vµo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
®ã.
KÕ to¸n cho vay theo dâi hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña tõng ®¬n vÞ,
kh¸ch hµng, qua ®ã t¨ng cêng khuyÕn khÝch hoÆc h¹n chÕ cho vay.
2.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay:
KÕ to¸n cho vay lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n, ghi chÐp mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c c¸c kho¶n cho vay, thu nî, thu l·i, theo dâi thu nî tÝn dông ng©n hµng trªn
c¬ së ®ã b¶o ®¶m an toµn vèn cho vay cña ng©n hµng vµ cung cÊp c¸c th«ng tin
cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh nghiÖp vô tÝn dông ng©n hµng.
NhiÖm vô b¶o vÖ tµi s¶n ®èi víi kÕ to¸n cho vay rÊt nÆng nÒ bëi tµi s¶n
cã cho vay ra chñ yÕu díi d¹ng vèn tiÒn tÖ mµ l¹i giao cho tæ chøc kinh tÕ sö
dông. NÕu cho vay kh«ng cã hiÖu qu¶ sÏ g©y ra rñi ro rÊt lín. V× vËy kÕ to¸n
cho vay thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña m×nh ®Ó n©ng cao chÊt lîng nghiÖp vô tÝn
dông.
KÕ to¸n cho vay ph¶i kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña c¸c
chøng tõ kÕ to¸n cho vay ®Ó ®¶m b¶o kho¶n vay cã kh¶ n¨ng thu håi ngay tõ
kh©u ph¸t tiÒn vay.
Tæ chøc ghi chÐp mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c kho¶n cho vay, thu nî,
thu l·i, chuyÓn nî qu¸ h¹n kÞp thêi ®Ó b¶o ®¶m an toµn tµi s¶n vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ tÝn dông.
Tham mu cho c¸n bé tÝn dông vµ kÕt hîp víi c¸n bé tÝn dông trong viÖc
gi¸m s¸t sö dông vèn vay, trong viÖc thÈm ®Þnh kho¶n cho vay vµ ®«n ®èc thu
nî hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n theo ®óng chÕ ®é.
Cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸n bé tÝn dông còng nh cho l·nh ®¹o
ng©n hµng ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh nghiÖp vô tÝn dông.
iV.Kh¸i qu¸t c¸c ph¬ng thøc cho vay hiÖn nay.
Ph¬ng thøc cho vay lµ c¸ch tÝnh to¸n cho vay vµ thu nî dùa vµo tÝnh chÊt vµ
c¸ch x¸c ®Þnh ®èi tîng cho vay.
1. Ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn :
Lµ mét ph¬ng thøc cho vay mµ mçi lÇn vay kh¸ch hµng vµ tæ chøc tÝn
dông lµm thñ tôc vay vèn cÇn thiÕt vµ kÝ kÕt hîp ®ång tÝn dông.
Ph¬ng thøc nµy ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vµ ®Ò nghÞ vay
vèn tõng lÇn, kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn kh«ng thêng xuyªn hoÆc kh¸ch
hµng mµ ng©n hµng xÐt thÊy cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông cho vay tõng lÇn ®Ó gi¸m
s¸t kiÓm tra qu¶n lý viÖc sö dông vèn vay chÆt chÏ an toµn.
Trang
11
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
¦u ®iÓm: Ph¬ng thøc nµy lµ linh ho¹t trong qu¸ tr×nh sö dông vèn cña
ng©n hµng. Khi nµo kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn, ng©n hµng míi xem xÐt
®¸p øng (mçi lÇn vay ng©n hµng ®Òu ®Þnh thêi h¹n cho kho¶n vay ®ã, ®Õn thêi
h¹n tr¶ nî ngêi vay ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ nî ng©n hµng). Do ®ã, qua ph¬ng
thøc cho vay nµy ng©n hµng kiÓm tra chÆt chÏ ®îc tõng mãn vay, tÝnh to¸n ®îc
hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng ®èi tîng cho vay tõ ®ã ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng an toµn
vèn cho ng©n hµng.
Nhîc ®iÓm: Cho vay tõng lÇn thñ tôc rêm rµ, phøc t¹p, g©y khã kh¨n cho
ngêi vay. Mçi lÇn vay tiÒn, ngêi vay ph¶i lµm ®¬n xin vay göi tíi ng©n hµng
xem xÐt quyÕt ®Þnh cho vay.
NÕu ®èi tîng vay vèn cã vßng quay nhanh th× doanh nghiÖp sÏ sö dông
mãn vay ®ã vµo nhiÒu môc ®Ých mµ ng©n hµng kh«ng kiÓm so¸t ®îc ®iÒu nµy
g©y nªn t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn lÉn nhau ¶nh hëng ®Õn viÖc thu håi nî, ¶nh
hëng ®Õn nguån vèn cña ng©n hµng.
2. Ph¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông (cho vay lu©n chuyÓn)
Lµ c¸ch thøc cho vay b»ng c¸ch ng©n hµng x¸c ®Þnh cho kh¸ch hµng cña
m×nh mét h¹n møc tÝn dông trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó lµm c¨n
cø cho viÖc ph¸t tiÒn vay.
Ph¬ng thøc nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã t×nh h×nh s¶n
xuÊt kinh doanh æn ®Þnh vay vèn tr¶ nî thêng xuyªn, cã tÝn nhiÖm víi ng©n
hµng. Tr¸ch nhiÖm cña kÕ to¸n ph¶i theo dâi chÆt chÏ d nî cña tµi kho¶n cho
vay ®Ó d nî cña tµi kho¶n cho vay kh«ng vît qu¸ h¹n møc tÝn dông ®· kÝ kÕt.
¦u ®iÓm: Tríc hÕt nã tiÕt kiÖm vèn tèi ®a cho ngêi vay v× khi mua
nguyªn liÖu hµng ho¸ th× vay, b¸n hµng lµ ghi th¼ng vµo bªn Cã ®Ó tr¶ nî kh«ng
ph¶i võa vay võa ®äng tiÒn göi nh lèi cho vay tõng lÇn.
Thø hai lµ c¸n bé ng©n hµng dÔ n¾m t×nh h×nh ®¬n vÞ vay v× doanh sè cho
vay thÓ hiÖn doanh sè mua vµo, doanh sè thu nî thÓ hiÖn doanh sè b¸n ra. Tõ
®ã biÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng t¬ng ®èi chÝnh x¸c ®Æc
biÖt lµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.
Nhîc ®iÓm: Do ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cïng tho¶ thuËn h¹n møc tÝn
dông duy tr× trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh nªn ng©n hµng lu«n ph¶i duy tr× mét sè
vèn nhÊt ®Þnh ®Ó s½n sµng gi¶i ng©n cho ngêi vay lµm cho ng©n hµng bÞ ®äng
vèn sö dông, nÕu kho¶n vay lín cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn cña ng©n
hµng bëi ®ã lµ nh÷ng kho¶n vèn chÕt ®· kh«ng ®em l¹i lîi nhuËn cho ng©n
hµng mµ ng©n hµng cßn ph¶i tr¶ l·i huy ®éng cho nh÷ng kho¶n vèn ®ã.
Trang
12
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
3. Ph¬ng thøc cho vay theo dù ¸n ®Çu t
Ng©n hµng n«ng nghiÖp cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n
®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô vµ c¸c dù ¸n ®êi sèng.
Ph¬ng thøc cho vay nµy ¸p dông cho c¸c trêng hîp cho vay vèn trung vµ
dµi h¹n.
4. Ph¬ng thøc cho vay tr¶ gãp.
Khi vay vèn, tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn sè
l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ céng víi sè nî gèc ®îc chia ra ®Ó tr¶ nî theo nhiÒu kú h¹n
trong thêi kú cho vay. Tµi s¶n mua b»ng vèn vay chØ thuéc së h÷u cña bªn vay
sau khi tr¶ ®ñ nî gèc vµ l·i.
5. Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông
Ng©n hµng N«ng nghiÖp n¬i cho vay chÊp nhËn cho kh¸ch hµng ®îc sö
dông sè vèn vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng
ho¸, dÞch vô vµ rót tiÒn mÆt t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ
®¹i lÝ cña Ngan hµng n«ng nghiÖp. Khi cho vay ph¸t hµnh vµ sö dông thÓ tÝn
dông, Ng©n hµng n«ng nghiÖp n¬i cho vay vµ kh¸ch hµng ph¶i tu©n theo c¸c
quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ níc vÒ ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn
dông.
6. Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng.
Lµ viÖc tæ chøc tÝn dông cam kÕt ®¶m b¶o s½n sµng cho kh¸ch hµng vay
vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh dÓ ®Çu t cho dù ¸n.
7. Cho vay hîp vèn.
Thùc hiÖn theo quy chÕ ®ång tµi trî cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ híng dÉn
cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc.
8. Ph¬ng thøc cho vay kh¸c.
C¸c ph¬ng thøc cho vay kh¸c do Ng©n hµng N«ng nghiÖp quy ®Þnh.
ViÖc ¸p dông ph¬ng thøc cho vay nµo phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt
kinh doanh nhu cÇu vÒ vèn cu¶ ®èi tîng cho vay. Trong giai ®o¹n hiÖn nay phÇn
lín c¸c ng©n hµng trong hÖ thèng ng©n hµng níc ta ¸p dông hai ph¬ng thøc cho
Trang
13
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
vay chñ yÕu ®ã lµ ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn vµ ph¬ng thøc cho vay theo h¹n
møc tÝn dông.
V. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña kÕ to¸n nghiÖp vô cho vay
ngoµi quèc doanh.
1. Hå s¬ chøng tõ cho vay ngoµi quèc doanh.
Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng giÊy tê ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lÝ c¸c kho¶n cho
vay cña ng©n hµng. Mäi sù tranh chÊp vÒ c¸c kho¶n vay hay tr¶ nî ®Òu ph¶i
gi¶i quyÕt trªn c¬ së c¸c chøng tõ kÕ to¸n cho vay, ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ
ngoµi quèc doanh sö dông c¸c lo¹i chøng tõ gèc vµ chøng tõ ghi sæ nh sau:
- Chøng tõ gèc: Lµ nh÷ng c¨n cø quan träng ®Ó tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n toµn
bé sè tiÒn vay vµ thu nî cña kh¸ch hµng. Bao gåm ®¬n xin vay, hîp ®ång tÝn
dông, khÕ íc vay tiÒn hoÆc ®¬n xin vay kiªm giÊy nhËn nî. Trong ®ã khÕ íc
vay tiÒn vµ ®¬n xin vay kiªm giÊy nhËn nî trong ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn.
Ngoµi ra cßn cã c¸c giÊy cam kÕt thÕ chÊp tµi s¶n hoÆc b¶o l·nh b»ng tµi s¶n
còng nh lµ nh÷ng chøng tõ gèc vÒ tµi s¶n ®¶m b¶o vµ lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n tµi
kho¶n ngo¹i b¶ng.
- Chøng tõ ghi sæ: Lµ nh÷ng chøng tõ dïng trong thanh to¸n nh sÐc lÜnh
tiÒn mÆt. C¸c chøng tõ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nh uû nhiÖm chi, sÐc
thanh to¸n trong trêng hîp cho vay b»ng chuyÓn kho¶n. §èi víi ph¬ng thøc
cho vay theo h¹n møc, khi cho vay kh«ng ph¶i lËp khÕ íc vay tiÒn chØ ph¶i kÝ
hîp ®ång tÝn dông th× tÝnh ph¸p lÝ cña c¸c kho¶n vay ®îc thÓ hiÖn ngay trªn
chøng tõ ph¸t tiÒn vay nh sÐc lÜnh tiÒn mÆt, uû nhiÖm chi...còng nh hµng th¸ng
tiÕn hµnh ®èi chiÕu x¸c nhËn nî theo sè d c¸c tµi kho¶n cho vay theo h¹n møc
trªn sæ h¹ch to¸n chi tiÕt.
C¸c giÊy tê trong quan hÖ tÝn dông ®ßi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ tÝnh ph¸p lÝ ®îc
thÓ hiÖn trªn c¸c chøng tõ kÕ to¸n cho vay lµ c¸c yÕu tè x¸c ®Þnh thÈm quyÒn
chñ thÓ cho vay cña ng©n hµng, chØ râ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn nî vµ cam
kÕt tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng h¹n cho ng©n hµng.
C¸n bé kÕ to¸n cho vay lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc:
KiÓm tra hå s¬ cho vay theo danh môc quy ®Þnh; híng dÉn kh¸ch hµnh më tµi
kho¶n tiÒn vay; lµm thñ tôc ph¸t tiÒn vay theo lÖnh cña gi¸m ®èc hoÆc ngêi ®îc
uû quyÒn ; h¹ch to¸n nghiÖp vô cho vay, thu nî, chuyÓn nî qu¸ h¹n; lu gi÷ hå
s¬ theo quy ®Þnh.
2. Tµi kho¶n dïng trong kÕ to¸n cho vay.
Trang
14
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
2.1. Tµi kho¶n néi b¶ng
a. Tµi kho¶n nî trong h¹n vµ ®îc gia h¹n nî
- øng víi ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn lµ tµi kho¶n cho vay th«ng thêng
- øng víi ph¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông lµ tµi kho¶n cho vay
theo h¹n møc tÝn dông
+ Tµi kho¶n cho vay tõng lÇn: Khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ, c¸c doanh
nghiÖp, t nh©n cã nhu cÇu vay vèn vµ ®îc ng©n hµng cho vay th× kÕ to¸n ng©n
hµng sÏ më cho mçi ngêi vay mét tµi kho¶n cho vay thÝch hîp
Tµi kho¶n cho vay tõng lÇn kÕt cÊu nh sau:
Bªn Nî: - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng nhËn vay trong h¹n vµ ®îc gia h¹n nî
Bªn Cã: - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ nî kho¶n vay trong h¹n vµ ®îc gia
h¹n nî
D nî : - Ph¶n ¸nh sè tiÒn vay trong h¹n vµ ®îc gia h¹n nî cña kh¸ch
hµng ®èi víi ng©n hµng
+ Tµi kho¶n cho vay theo h¹n møc tÝn dông
Tuú theo sù tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, ng©n hµng sÏ cho
kh¸ch hµng vay theo hai tµi kho¶n (Tµi kho¶n cho vay theo h¹n møc vµ tµi
kho¶n tiÒn göi thanh to¸n ) hoÆc cho vay theo mét tµi kho¶n (Tµi kho¶n tÝn
dông vèn lu ®éng )
- §èi víi kh¸ch hµng më 2 tµi kho¶n: Tµi kho¶n cho vay theo h¹n møc vµ
tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n.
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cho vay, thu nî ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n theo h¹n
møc víi kÕt cÊu
Bªn Nî: - Ghi sè tiÒn ng©n hµng cho vay theo h¹n møc ®· kÝ kÕt
Bªn Cã: - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng thu nî trªn c¬ së tiÒn b¸n hµng hay c¸c
tµi kho¶n thu nhËp kh¸c
D nî: - Ph¶n ¸nh sè tiÒn kh¸ch hµng cßn nî ng©n hµng (D nî cao nhÊt
b»ng h¹n møc tÝn dông)
Trêng hîp hÕt d nî mµ kh¸ch hµng vÉn nép tiÕp c¸c kho¶n thu cña m×nh
cho ng©n hµng th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n.
- §èi víi kh¸ch hµng më mét tµi kho¶n: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cho vay, thu
nî ®Òu ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n nµy. Tµi kho¶n nµy võa mang tÝnh
chÊt tµi kho¶n cho vay, võa mang tÝnh chÊt tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n
tµi kho¶n nµy cã thÓ d nî hoÆc d cã.
Trang
15
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
Bªn Nî : Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn cho tr¶ cña ®¬n vÞ vay bao gåm c¶
kho¶n chi thuéc ®èi tîng cho vay cña ng©n hµng còng nh c¸c kho¶n chi tr¶
kh«ng thuéc ®èi tîng vay cña ng©n hµng.
Bªn Cã : Ph¶n ¸nh toµn bé thu nhËp cña kh¸ch hµng vay.
D Nî : Ph¶n ¸nh sè tiÒn kh¸ch hµng (®¬n vÞ vay) nî ng©n hµng.
D Cã : Ph¶n ¸nh sè tiÒn ®¬n vÞ göi t¹i ng©n hµng.
Trong quan hÖ tÝn dông gi÷a ngêi vayvµ ng©n hµng kh«ng ph¶i bao giê
ngêi vay còng tr¶ nî ng©n hµng ®óng kú h¹n. Trêng hîp ®Õn h¹n tr¶ ngêi vay
kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ còng kh«ng ®îc ng©n hµng cho gia h¹n nî th× sè
nî ®ã ph¶i chuyÓn sang tµi kho¶n nî qu¸ h¹n ®Ó theo dâi thu håi víi møc l·i
suÊt cao h¬n l·i suÊt cho vay b×nh thêng.
b. Tµi kho¶n nî qu¸ h¹n
Bªn Nî : Ghi sè tiÒn cho vay ®· qu¸ h¹n tõ tµi kho¶n cho vay chuyÓn
sang.
Bªn Cã : Ghi sè tiÒn thu nî qu¸ h¹n hoÆc sè nî qu¸ h¹n ®îc xö lÝ chuyÓn
sang TK thÝch hîp hay ngo¹i b¶ng
D nî : ThÓ hiÖn sè nî qu¸ h¹n cha thu
Tµi kho¶n Nî qu¸ h¹n chia thµnh 3 nhãm:
+ Nî qu¸ h¹n 1-180 ngµy, cã kh¶ n¨ng thu håi
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó h¹ch to¸n sè tiÒn ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay
®· qu¸ h¹n trong vßng 180 ngµy kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n ph¶i tr¶, cßn cã kh¶ n¨ng
thu håi.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn Nî : - Ghi sè tiÒn cho vay ph¸t sinh nî qu¸ h¹n trong vßng 180
ngµy
Bªn Cã : - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ nî
Sè d Nî : - Ph¶n ¸nh sè tiÒn cho kh¸ch hµng vay ®· qu¸ h¹n trong
vßng 180 ngµy
H¹ch to¸n chi tiÕt: Më tµi kho¶n chi tiÕt phï hîp víi tµi kho¶n nî trong
h¹n vµ ®îc gia h¹n nî.
+ Nî qu¸ h¹n 181-360 ngµy, cã kh¶ n¨ng thu håi.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn Nî
: - Ghi sè tiÒn cho vay ph¸t sinh nî qu¸ h¹n tõ 181-360
ngµy
Bªn Cã : - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ nî
Trang
16
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
Sè d Nî : - Ph¶n ¸nh sè tiÒn cho kh¸ch hµng vay ph¸t sinh nî qu¸ h¹n
181-360 ngµy.
+ Nî khã ®ßi.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó h¹ch to¸n sè tiÒn mµ ng©n hµng cho kh¸ch hµng
vay ®· ®îc ®¸nh gi¸ lµ khã ®ßi (khã thu håi hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi).
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn Nî : - Ghi sè tiÒn cho vay ph¸t sinh nî qu¸ h¹n trªn 360 ngµy
- Ghi sè tiÒn ( trong h¹n vµ qu¸ h¹n) ®· ®îc ®¸nh gi¸ lµ
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
Bªn Cã
: - Ghi sè tiÒn kh¸ch hµng tr¶ nî
Sè d Nî : - Ph¶n ¸nh sè tiÒn cho kh¸ch hµng vay vµ ®· ®îc ®¸ng gi¸
lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi.
c. Tµi kho¶n l·i céng dån dù thu
Tµi kho¶n l·i céng dån dù thu lµ thuéc tµi kho¶n néi b¶ng, lµ sè tiÒn l·i
mµ ng©n hµng dù thu ®èi víi nh÷ng kho¶n cho vay trong h¹n vµ ®îc gia h¹n nî
trong mét thêi gian theo quy ®Þnh. Môc ®Ých cã tµi kho¶n nµy ®Ó cho h¹ch to¸n
thu l·i ®óng kú kÕ to¸n.
KÕt cÊu cña tµi kho¶n :
Bªn Nî : Ghi sè tiÒn l¹i tÝnh céng dån.
Bªn Cã : Ghi sè tiÒn kh¸ch hang vay tr¶ tiÒn.
Ghi sè tiÒn ®Õn kú h¹n mµ kh«ng nhËn ®îc(trong mét thêi gian
theo quy ®Þnh)
D Nî : Ph¶n ¸nh sè tiÒn l·i cho vay mµ ng©n hµng cha ®îc thanh to¸n.
d. Tµi kho¶n dù phßng rñi ro tÝn dông
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp, dù phßng vµ xö lÝ c¸c kho¶n dù
phßng vÒ c¸c kho¶n cho vay vµ cã kh¶ n¨ng kh«ng ®ßi ®îc vµo cuèi niªn ®é kÕ
to¸n
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn Cã : - Ghi sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ
Bªn Nî : - Ghi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng thu ®îc ph¶i xö lÝ
xo¸ nî.
- KÕt chuyÓn sè chªnh lÖch vÒ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®·
lËp kh«ng sö dông cßn l¹i ®Õn cuèi niªn ®é kÕ to¸n lín h¬n sè ph¶i
trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é sau.
Sè d Cã : - Ph¶n ¸nh sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi cßn l¹i
cuèi kú.
Trang
17
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
H¹ch to¸n chi tiÕt: Më 1 tµi kho¶n
e. Tµi kho¶n thu l·i cho vay(701): Gåm c¸c kho¶n thu l·i cho vay ®èi víi kh¸ch
hµng vay vèn
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn Cã : - C¸c kho¶n thu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong n¨m
Bªn Nî
: - Sè tiÒn tho¸i thu c¸c kho¶n thu trong n¨m
- ChuyÓn tiªu sè d cã cuèi n¨m sang tµi kho¶n lîi nhuËn
n¨m nay khi quyÕt to¸n
Sè d Cã : - Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong n¨m
2.2. Tµi kho¶n ngo¹i b¶ng.
HiÖn nay, do c¸c ng©n hµng níc ta c¸c h×nh thøc cho vay cßn nhiÒu h¹n
chÕ vÒ mÆt ph¸p lý vµ nã chøa ®ùng nhiÒu rñi ro g©y thÊt tho¸t vèn cho ng©n
hµng v× thÕ cho nªn c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng tiÕn hµng cho vay cã tµi
kho¶n ®¶m b¶o.
Trong viÖc h¹ch to¸n néi b¶ng kÕ to¸n còng më thªm tµi kho¶n ngo¹i
b¶ng ®Ó theo dâi c¸c tµi s¶n dïng ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c mãn vay cña kh¸ch hµng.
Tµi kho¶n ngo¹i b¶ng ®îc h¹ch to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp, xuÊt tµi s¶n.
a. TK ngo¹i b¶ng: Tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè
KÕt cÊu cña tµi kho¶n:
Bªn nhËp: Ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hoÆc giÊy tê tµi s¶n nhËp kho
b¶o qu¶n.
Bªn xuÊt: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n hoÆc giÊy tê tµi s¶n xuÊt kho tr¶ l¹i cho
kh¸ch hµng khi thu hÕt nî
Cßn l¹i : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n hoÆc giÊy tê tµi s¶n ng©n hµng cßn ®ang
gi÷ cña kh¸ch hµng.
b. TK ngo¹i b¶ng: L·i cha thu
§èi víi c¸c kho¶n l·i cha thu ph¸t sinh (l·i treo ) kÕ to¸n kh«ng nhËp l·i
vµo gèc mµ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng “ l·i treo” ®Ó tiÕp tôc truy thu.
Bªn nhËp : Ph¶n ¸nh sè l·i treo ®Õn h¹n truy thu.
Bªn xuÊt : Ph¶n ¸nh sè l·i treo ®· truy thu .
Cßn l¹i : Ph¶n ¸nh sè l·i treo cha thu ®îc .
c. Tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: Nî khã ®ßi ®· xö lÝ
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n nî bÞ tæn thÊt ®· dïng dù phßng
rñi ro ®Ó bï ®¾p, ®ang trong thêi gian theo dâi ®Ó cã thÓ tiÕp tôc thu håi dÇn.
Thêi gian theo dâi trªn tµi kho¶n nµy ph¶i theo quyÕt ®Þnh cña BTC, hÕt h¹n
quy ®Þnh mµ kh«ng thu ®îc th× còng huû bá.
Trang
18
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
KÕt cÊu:
Bªn nhËp: - Sè tiÒn nî khã ®ßi ®· ®îc bï ®¾p nhng ®a ra theo dâi ngoµi
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
Bªn xuÊt : - Sè tiÒn thu håi ®îc cña kh¸ch hµng
- Sè nî bÞ tæn thÊt ®· hÕt h¹n theo dâi
Sè cßn l¹i: - Ph¶n ¸nh sè nî bÞ tæn thÊt ®· ®îc bï ®¾p nhng ph¶i tiÕp tôc
theo dâi ®Ó thu håi
H¹ch to¸n chi tiÕt: Më tiÓu kho¶n theo tõng kh¸ch hµng nî vµ tõng kho¶n
nî
ViÖc më chi tiÕt cña c¸c tµi kho¶n ®Òu cã thÓ ®îc ký hiÖu theo m· sè
thÝch hîp cña c¸c tµi kho¶n cÊp III , cÊp IV vµ cÊp V cña c¸c ng©n hµng.
3. Quy tr×nh kÕ to¸n cho vay tõng lÇn.
3.1. KÕ to¸n giai ®o¹n cho vay.
Mçi lÇn vay tiÒn, ngêi vay lµm ®¬n xin vay göi tíi ng©n hµng ®Ó tr×nh
bµy lý do xin vay. §©y lµ c¨n cø ®Ó ng©n hµng xem xÐt, tÝnh to¸n, quyÕt ®Þnh
cho vay. NÕu kho¶n vay ®îc gi¸m ®èc ký duyÖt cho vay th× bé phËn tÝn dông
chuyÓn hå s¬ cho bé phËn kÕ to¸n thùc hiªn nghiÖp vô h¹ch to¸n kÕ to¸n, thanh
to¸n. Bé phËn kÕ to¸n kiÓm so¸t l¹i vµ híng dÉn ngêi vay lËp c¸c chøng tõ kÕ
to¸n nhËn tiÒn vay . Trêng hîp kh¸ch hµng dïng ®¬n xin vay kiªm giÊy nhËn nî
th× kh«ng ph¶i lËp khÕ íc vay tiÒn, khi lËp khÕ íc vay tiÒn hay ®¬n xin vay
kiªm giÊy nhËn nî th× ph¶i lËp ®ñ sè liªn quy ®Þnh vµ ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè trªn
mÉu in s½n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý cña chøng tõ cho vay.
Trêng hîp kho¶n cho vay ph¸t tiÒn vay lµm nhiÒu lÇn th× kh«ng nhÊt thiÕt
mçi lÇn ph¸t tiÒn vay ph¶i lËp khÕ íc vay tiÒn riªng,mµ cã thÓ lËp mét khÕ íc
cho c¶ kho¶n vay ®ã, qu¸ tr×nh ph¸t tiÒn vay sÏ ®îc theo dâi ë mÆt sau cña khÕ
íc. Sau khi hoµn thµnh c¸c thñ tôc giÊy tê cho vay theo ®óng quy ®Þnh, kÕ to¸n
c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n.
Nî : Tµi kho¶n cho vay cña kh¸ch hµng.
Cã : Tµi kho¶n tiÒn mÆt (nÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt)
HoÆc tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi thô hëng (nÕu cho vay b»ng chuyÓn
kho¶n)
HoÆc tµi kho¶n thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c ng©n hµng (nÕu ngêi thô hëng
cã tµi kho¶n ë ng©n hµng kh¸c)
Riªng víi mãn vay cã gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè, kÕ to¸n sÏ ghi nhËp
vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng “tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè”
Trang
19
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§inh Nh Quúnh - TCNH 1
3.2. KÕ to¸n giai do¹n thu nî, thu l·i:
Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc cho vay tõng lÇn lµ mçi lÇn
cho vay ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh thêi h¹n tr¶. §Õn h¹n tr¶ nî ngêi vay ph¶i cã tr¸ch
nhiÖm tr¶ nî ng©n hµng. NÕu ®Õn kú h¹n tr¶ nî ngêi vay kh«ng tr¶ ®ñ cho ng©n
hµng th× kÕ to¸n chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay ®Ó thu håi nî.
NÕu tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay ®· hÕt sè d vµ kho¶n vay ®ã kh«ng
®îc ng©n hµng gia h¹n nî th× kÕ to¸n lµm thñ tôc chuyÓn nî qu¸ h¹n.
C¸c bót to¸n ph¶n ¸nh khi thu nî:
Thu c¶ gèc vµ l·i cïng mét thêi ®iÓm
Nî : Tµi kho¶n tiÒn mÆt
hoÆc tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay (phÇn gèc vµ l·i)
Cã : Tµi kho¶n cho vay cña ngêi vay (phÇn gèc)
Cã : Tµi kho¶n thu nhËp cña ng©n hµng (phÇn l·i)
Thu gèc vµ l·i cña mãn vay kh«ng cïng thêi ®iÓm.
Trêng hîp nµy kÕ to¸n cho vay sÏ thu l·i hµng th¸ng theo sè d nî tµi
kho¶n cho vay (theo ph¬ng ph¸p tÝch sè). Do vËy thu nî vµ thu l·i sÏ ®îc h¹ch
to¸n ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau
H¹ch to¸n giai ®o¹n thu l·i
Nî : Tµi kho¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu thanh to¸n (nÕu tr¶ l·i b»ng tiÒn
mÆt)
HoÆc tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay (nÕu tr¶ l·i b»ng chuyÓn kho¶n)
Cã : Tµi kho¶n thu nhËp cña ng©n hµng (phÇn l·i)
H¹ch to¸n giai ®o¹n thu gèc
Nî : Tµi kho¶n tiÒn mÆt t¹i quü (nÕu thu b»ng tiÒn mÆt)
HoÆc tµi kho¶n tiÒn göi cña ngêi vay (nÕu thu b»ng chuyÓn kho¶n)
Cã : Tµi kho¶n cho vay cña ngêi vay.
KÕ to¸n chuyÓn nî qu¸ h¹n
Cã hai c¸ch ®Þnh kú h¹n nî dÉn ®Õn cã hai c¸ch theo dâi tiÒn cho vay
theo mãn.
NÕu ®Þnh kú h¹n tr¶ nî vµo ngµy nhÊt ®Þnh trong th¸ng th× ®Õn ngµy cuèi
kú h¹n nî kÕ to¸n sÏ lµm thñ tôc thu håi nî. HÕt ngµy ®ã ngêi vay kh«ng cã
kh¶ n¨ng tr¶ nî th× sÏ chuyÓn sang tµi kho¶n nî qu¸ h¹n. NÕu ®Þnh kú h¹n nî
theo th¸ng th× sè nî ph¶i thu ®îc tiÕn hµnh trong c¶ th¸ng kú h¹n nî. HÕt th¸ng
nÕu ngêi vay kh«ng hoµn thµnh viÖc tr¶ nî ng©n hµng vµ còng kh«ng ®îc gia
h¹n nî th× kÕ to¸n lµm thñ tôc ®Ó chuyÓn sè nî ®ã sang tµi kho¶n nî qu¸ h¹n.
Khi chuyÓn nî qu¸ h¹n kÕ to¸n ghi:
Trang
20
- Xem thêm -