I.Më ®Çu
Gian lËn th¬ng m¹i lµ mÆt tr¸i cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng,nã ¶nh hëng tíi
t×nh h×nh kinh tÕ ,chÝnh trÞ –x· héi cña ®Êt níc.HiÖn nay, n¹n gian lËn th¬ng
m¹i diÔn ra víi nhiÒu h×nh thøc thñ ®o¹n ngµy cµng tinh vi h¬n. ChÝnh ®iÒu nµy
®· lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh trong níc gÆp nhiÒu khã kh¨n, lµm thÊt thu
ng©n s¸ch Nhµ níc, mÊt kû c¬ng trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i…
ChÝnh v× vËy c¸c ngµnh c¸c cÊp, Nhµ níc vµ nh©n d©n cÇn ph¶i phèi hîp
chÆt chÏ ®Ó ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i
ë níc ta hiÖn nay.
§îc sù gióp ®ì cña thÇy c« vµ b¹n bÌ, em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “gian
lËn th¬ng m¹i, biÖn ph¸p phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i” ®Ó ®a ra nh÷ng biÖn
ph¸p phßng chèng nã.
Qua viÖc nghiªn søu ®Ò tµi nµy gióp em hiÓu râ h¬n vÒ nh÷ng t¸c h¹i cña gian
lËn th¬ng m¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc.Nh÷ng kiÕn thøc qua viÖc
nghiªn cøu ®Ò tµi xÏ gióp em phôc vô cho viÖc häc cña m×nh còng nh sau nµy ra
trêng c«ng t¸c sÏ tèt h¬n.
Trong ®Ò ¸n nµy, em xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò sau:
+Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ gian lËn th¬ng m¹i.
+Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng gian lËn th¬ng m¹i ë níc ta hiÖn nay.
+Ch¬ng 3: BiÖn ph¸p phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i.
II. néi dung
Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ gian lËn th¬ng m¹i
1. Kh¸i qu¸t chung vÒ gian lËn th¬ng m¹i vµ c¸c t¸c h¹i cña nã trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÞ trêng ho¹t ®éng th¬ng m¹i níc ta ®· cã bíc ph¸t
triÓn tÝch cùc, hµng ho¸ ngµy cµng ®a d¹ng phong phó, chÊt lîng ngµy cµng ®îc
n©ng cao, nhiÒu mÆt hµng cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi hµng ngo¹i, c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ dÇn dÇn kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ
trêng. Tuy nhiªn t×nh h×nh gian lËn th¬ng m¹i ngµy cµng phøc t¹p. Trong v¨n
kiÖn §ai h«i ®Ëi biÓu toµn quèc lÇn thø IX còng ®· chØ râ: “N¹n bu«n lËu, lµm
hµng gi¶, gian lËn th¬ng m¹i t¸c ®éng xÊu ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ x· héi níc ta
hiÖn nay”. T×nh tr¹ng gian lËn th¬ng m¹i diÔn ra víi mäi thñ ®o¹n, h×nh thøc vµ
ngµy cµng tinh vi h¬n. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lµm ¶nh hëng ®Õn uy tÝn vµ lîi Ých
hîp ph¸p cña c¸c c¬ së lµm ¨n ch©n chÝnh, trung thùc: lµm thÊt tho¸t ng©n s¸ch
Nhµ níc hµng ngµn tû ®ång, lµm ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t, ®Õn lîi
Ých cña ngêi tiªu dïng, kÐo theo c¸c tÖ n¹n kinh tÕ x· héi, ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tríc t¸c h¹i cña gian lËn th¬ng m¹i, §¶ng vµ Nhµ níc cã
nhiÒu biÖn ph¸p vµ chñ tr¬ng chØ ®¹o tÝch cùc trong viÖc ®Êu tranh, ng¨n chÆn,
vµ tõng bíc bµi trõ tÖ n¹n gian lËn th¬ng m¹i. §©y lµ c«ng t¸c khã kh¨n, phøc
t¹p, kh«ng thÓ sím gi¶i quyÕt ®îc, cµng kh«ng thÓ cã ®îc mét biÖn ph¸p ®¬n
®éc nµo, mét ngµnh , mét c¬ quan nµo cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc, mµ ph¶i phèi hîp
nhiÒu biÖn ph¸p, ngµnh nghÒ, c¬ quan cïng gi¶i quyÕt. Tõ ®ã æn ®Þnh thÞ trêng,
b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng.
2
1.1Kh¸i niÖm vÒ gi¹n lËn th¬ng m¹i
Mét thuËt ng÷ chóng ta thêng gÆp ®ã lµ "gian lËn th¬ng m¹i ". Gian lËn
th¬ng m¹i theo Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt lµ "dèi tr¸, lõa läc" trong ho¹t ®éng th¬ng
m¹i. Ngêi cã hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i gäi lµ "gian th¬ng" tøc lµ "ngêi cã
nhiÒu mu m« lõa läc"'; "kÎ bu«n b¸n gian lËn vµ tr¸i phÐp". Gian lËn ®îc coi lµ
hµnh vi cña con ngêi cô thÓ cã lêi nãi nãi hoÆc cö chØ, hµnh ®éng kh«ng ®óng
víi b¶n chÊt cña sù vËt hiÖn tîng nh»m môc ®Ých ®¸nh lõa ngêi kh¸c. Trong d©n
gian gian lËn th¬ng m¹i g¾n liÒn víi thµnh ng÷ "Bu«n gian, b¸n lËn" vµ dïng ®Ó
chØ nh÷ng thñ ®o¹n m¸nh khoÐ lõa läc kh¸ch hµng hoÆc ngêi kh¸c ®Ó thu lêi bÊt
chÝnh. Hµnh vi "bu«n gian, b¸n lËn" trong d©n gian ®îc hiÓu bao gåm mét sè
thñ ®o¹n ®¬n gi¶n nh: hµng xÊu nãi tèt, Ýt nãi nhiÒu, rÎ nãi ®¾t, c©n ®o ®iªu,
bu«n b¸n hµng cÊm, lÐn lót, giÊu giÕm, lËu thuÕ... Hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i tríc hÕt ph¶i lµ hµnh vi gian lËn nãi chung, nhng hµnh vi gian lËn nµy ph¶i ®îc
thÓ hiÖn trong lÜnh vùc th¬ng m¹i th«ng qua ®èi tîng thÓ hiÖn lµ hµng ho¸, dÞch
vô. Chñ thÓ cña hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i lµ c¸c chñ hµng, cã thÓ lµ ngêi mua,
ngêi b¸n còng cã khi lµ c¶ ngêi mua vµ ngêi b¸n. Môc ®Ých cña hµnh vi gian lËn
th¬ng m¹i lµ nh»m thu lîi bÊt chÝnh do thùc hiÖn trãt lät hµnh vi lõa ®¶o, dèi tr¸.
* Gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i Quan.
Gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i quan lµ nh÷ng hµnh vi gian lËn th¬ng
m¹i cña chñ hµng x¶y ra trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó trèn tr¸nh viÖc kiÓm so¸t vµ
qu¶n lý cña H¶i Quan. §Þnh nghÜa vÒ gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i Quan
ban ®Çu ®îc nªu ra nh sau:
"Gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i Quan lµ hµnh vi ph¹m ph¸p luËt.
H¶i Quan trong ®ã 1 c¸ nh©n lõa dèi H¶i Quan ®Ó nh»m lÈn tr¸nh 1 phÇn hoÆc
toµn bé viÖc nép thuÕ xuÊt nhËp khÈu, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÊm hoÆc h¹n
chÕ do luËt ph¸p H¶i Quan quy ®Þnh, hoÆc thu ®îc 1 kho¶n lîi nhuËn nµo ®ã qua
viÖc vi ph¹m ph¸p luËt nµy".
Trong ®Þnh nghÜa nµy, vÒ c¬ b¶n ®· kh¸i qu¸ ®îc hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i
trong lÜnh vùc H¶i Quan. Hµnh vi ®ã ®îc thÓ hiÖn b»ng sù lõa dèi th«ng qua hµnh
®éng lÈn tr¸nh viÖc nép thuÕ vµ viÖc tu©n thñ ph¸p luËt H¶i Quan nh»m môc ®Ých
thu ®îc mét kho¶n lîi nµo ®ã. Tuy nhiªn ®Þnh nghÜa trªn cha nªu ®îc mét c¸ch
®Çy ®ñ, chÝnh x¸c hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i Quan, khi bèi
3
c¶nh ho¹t ®éng th¬ng m¹i ThÕ giíi ngµy nay ®· cã nh÷ng thay ®æi lín. V× vËy nã
®îc ®Þnh nghÜa l¹i nh sau:
"Gian lËn th¬ng m¹i trong lÜnh vùc H¶i Quan lµ hµnh vi vi ph¹m c¸c ®iÒu
kho¶n ph¸p quy hoÆc Ph¸p luËt H¶i quan nh»m:
- Trèn tr¸nh hoÆc cè ý trèn tr¸nh viÖc nép thuÔ H¶i Quan, phÝ vµ c¸c kho¶n
thu kh¸c ®èi víi viÖc di chuyÓn hµng ho¸ th¬ng m¹i vµ /hoÆc:
- NhËn vµ cã ý ®Þnh nhËn viÖc hoµn tr¶ trî cÊp hoÆc phô cÊp cho hµng ho¸
kh«ng thuéc ®èi tîng ®ã vµ/hoÆc:
- §¹t ®îc hoÆc cè ý ®¹t ®îc lîi thÕ th¬ng m¹i bÊt hîp ph¸p g©y h¹i cho c¸c
nguyªn t¾c vµ tËp tôc, c¹nh tranh th¬ng m¹i ch©n chÝnh".
1.2T¸c h¹i cña gian lËn th¬ng m¹i
1.2.1.T¸c h¹i ®Õn kinh tÕ
Nh ta ®· biÕt: thuÕ quan lµ c¸c møc thuÕ ®¸nh trªn hµng ho¸ xuÊt nhËp
khÈu nh»m môc ®Ých lµm t¨ng gi¸ cña hµng nhËp khÈu ®Ó lµm gi¶m sù c¹nh
tranh víi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc hoÆc kÝch thÝch s¶n xuÊt t¹i néi ®Þa. V× vËy
hµnh vi trèn thuÕ xuÊt nhËp khÈu th«ng qua ho¹t ®éng gian lËn th¬ng m¹i, c¹nh
tranh tiªu cùc phi kinh tÕ nµy ®· x©m h¹i ®Õn chÕ ®é chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt
nhËp khÈu hµng ho¸.
Gian lËn th¬ng m¹i g©y nhiÒu thiÖt h¹i cho ngêi s¶n xuÊt trong níc, lµm
®iªu ®øng c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i. §èi
víi ngêi s¶n xuÊt trong níc, viÖc hµng ngo¹i trµn ngËp thÞ trêng víi chÊt lîng
cao h¬n, gi¸ rÎ h¬n hµng néi, thùc sù lµ mèi ®e do¹ ®êi sèng cña hµng ngh×n
c«ng nh©n trong c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt trong níc, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh c«ng
nghiÖp non trÎ, míi. Nguyªn nh©n lµ nh÷ng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt trong níc vÉn
ph¶i nhËp mét sè nguyªn phô liÖu, nhiªn liÖu... vµ ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu sè
hµng ho¸ nµy.Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®Ó ®em b¸n trªn thÞ trêng,
hä cßn ph¶i nép thuÕ lîi tøc, thuÕ doanh thu. Trong khi hµng ngo¹i do trèn ® îc
thuÕ, gi¸ c¶ rÎ h¬n hµng néi, lµm cho hµng néi kh«ng b¸n ®îc, dÉn ®Õn ®äng
vèn, nî chång chÊt, ®i ®Õn ph¸ s¶n. §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i do gi¸ c¶
hµng ho¸ mua vµo cao h¬n nªn kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc víi hµng lËu trèn thuÕ.
Nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh ®óng luËt, nép thuÕ ®Çy ®ñ bÞ nh÷ng doanh
4
nghiÖp kinh doanh tr¸i phÐp, gian lËn trèn thuÕ c¹nh tranh chÌn Ðp kh«ng thÓ
ph¸t triÓn ®îc
Gian lËn th¬ng m¹i lµ h×nh thøc c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ¶nh hëng rÊt lín
®Õn m«i trêng kinh doanh. M«i trêng kinh doanh lµ nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã cã t¸c ®éng tÝch cùc: kÝch
thÝch ®Çu t, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nÕu lµ m«i trêng trong s¹ch, b×nh ®¼ng
nhng ngîc l¹i nã t¸c ®éng tiªu cùc nÕu lµ m«i trêng kh«ng æn ®Þnh. Gian lËn th¬ng
m¹i ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc.
Kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn ®Çu t trong níc mµ gian lËn th¬ng m¹i cßn
¶nh hëng ®Õn ®Çu t níc ngoµi. Nã kh«ng chØ lµ nçi khæ cña doanh nghiÖp mµ
cßn g©y t©m lý e ng¹i cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, nhiÒu nhµ ®Çu t níc ngoµi rÊt
muèn ®Çu t vµo ViÖt Nam nhng do t¸c ®éng cña m«i trêng kinh doanh trong ®ã
cã vÊn ®Ò gian lËn th¬ng m¹i nªn ®· ngËp ngõng hoÆc rót lui. Víi ngêi tiªu
dïng, hµng ngo¹i trµn ngËp thÞ trêng víi gi¸ rÎ sÏ t¹o nªn thÞ hiÕu a dïng hµng
ngo¹i tuy nhiªn nguån cung cÊp tiªu dïng cña hµng ngo¹i víi gi¸ rÎ h¬n gi¸
thµnh hµng néi do trèn thuÕ lµ rÊt bÊp bªnh, v× kh«ng ph¶i lóc nµo nhËp hµng
còng trèn thuÕ ®îc c¶. Do ®ã tõng thêi kú sÏ n¶y sinh c¸c c¬n sèt vÒ gi¸, vÒ
hµng lµm ®¶o lén thÞ trêng lµm thÞ trêng mÊt æn ®Þnh mµ Nhµ níc kh«ng qu¶n lý
®îc.
Gian lËn th¬ng m¹i ®· kÝch thÝch t©m lý vµ thÞ hiÕu tiªu dïng sa sØ, vît qu¸
n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc .
Gian lËn th¬ng m¹i còng lµm thÊt tho¸t nghiªm träng nguån thu ng©n s¸ch
th«ng qua thuÕ xuÊt nhËp khÈu lµm ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh tÝch luü vèn cña Nhµ
níc ®Ó tiÕn hµnh c©n ®èi thu chi ng©n s¸ch vµ c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay.
Ngoµi ra nã cßn t¸c h¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ ë chç: gian lËn th¬ng m¹i ®· t¹o
nªn mét nÒn kinh tÕ tiªu thô gi¶ t¹o trªn mét nÒn s¶n xuÊt cha c©n xøng. V× ®a
sè tÇng líp gian th¬ng vµ tham nhòng qua ho¹t ®«ng gian lËn th¬ng m¹i kh«ng
®Çu t vèn vµo s¶n xuÊt mµ thêng ¨n xµi xa xØ hoÆc ®Çu t vµo bÊt ®éng s¶n nh nhµ
cöa, ®Êt ®ai, vµng b¹c, ngo¹i tÖ... Bªn c¹nh tÇng líp nµy x· héi sÏ h×nh thµnh mét
khu vùc kinh tÕ chuyªn vÒ dÞch vô vµ tiªu thô.
1.2.2T¸c h¹i ®Õn v¨n ho¸- x· héi
5
Gian lËn th¬ng m¹i ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng v¨n ho¸ x· héi. Môc
®Ých cña gian lËn th¬ng m¹i lµ lµm thÕ nµo ®Ó thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn bÊt chÝnh
mµ nÕu lµm ¨n chÝnh ®¸ng hä kh«ng thÓ cã ®îc,®iÒu nµy lµm cho kho¶ng c¸ch
chªnh lÖch gi÷a kÎ giµu vµ ngêi nghÌo ngµy cµng lín. MÆt kh¸c tõ ®ång tiÒn bÊt
chÝnh do gian lËn th¬ng m¹i ®ã ®· lµm cho ®¹o ®øc cña nhiÒu kÎ bÞ tha ho¸. §ã
lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra nhiÒu tÖ n¹n x· héi, t¸c ®éng nghiªm träng ®Õn
nh©n c¸ch v¨n ho¸ cña nhiÒu ngêi trong mäi tÇng líp nh©n d©n.. Trong khi Nhµ
níc ph¶i bá ra nhiÒu tiÒn ®Ó chèng l¹i v¨n ho¸ ngo¹i lai, ®åi truþ, ph¶n ®éng,
chèng tÖ n¹n x· héi nh»m duy tr× mét nÒn v¨n ho¸ lµnh m¹nh ®Ëm ®µ b¶n s¾c
d©n téc x©y dùng mét x· héi c«ng b»ng v¨n minh th× gian lËn th¬ng m¹i l¹i ®i
ngîc l¹i víi nh÷ng cè g¾ng cu¶ Nhµ níc.
1.2.3 T¸c h¹i ®Õn chÝnh trÞ
Gian lËn th¬ng m¹i len lái vµo tõng nhµ d©n vïng biªn, ®ång thêi l«i kÐo,
tÊn c«ng vµ lµm sa ng· mét bé phËn c¸n bé trong nhiÒu ho¹t ®éng tõ kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu ®Õn vËn t¶i, tö h¶i quan, biªn phßng ®Õn c¸c ngµnh t ph¸p. Gian
lËn th¬ng m¹i ®· trë nªn tinh vi h¬n ,vµ ngµy cµng n¾m thñ ®o¹n h¬n
HËu qugian lËn th¬ng m¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi nÒn v¨n ho¸ x· héi, ®·
lµm ¶nh hëng ®Õn uy tÝn cña §¶ng, vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc.
Mét hËu qu¶ kh¸c còng kh«ng kÐm phÇn nhøc nhèi hiÖn nay do gian lËn
th¬ng m¹i g©y ra ®ã lµ lµm cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc kh«ng kiÓm so¸t
®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ liªn doanh ®Çu t víi níc ngoµi, c«ng
t¸c ®iÒu hµnh cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ ho¹t ®éng kÐm
hiÖu qu¶.
2.Nh÷ng hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i chñ yÕu
2.1Khai sai tªn hµng ,sè lîng,chñng lo¹i
2.2 Ap sai m· sè ®Ó hëng thuÕ suÊt thÊp
2.3Kª khai gi¸ tÝnh thuÕ nhËp khÈu thÊp h¬n møc gi¸ tèi thiÓu ®èi hµng
nhËp khÈu
2.4Kª khai kh«ng trung thùc gi¸ thùc tÕ mua b¸n
2.5Kª khai sai tªn gäi c¸c lo¹i h×nh thanh to¸n dÉn tíi sè thuÕkhai b¸o thÊp
6
h¬n sè thuÕ ph¶i nép
2.6Gian lËn trong khÊu trõ, hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
7
3.Nhng nh©n tè t¸c ®Õn gian lËn th¬ng m¹i
3.1ChÝnh s¸ch më cöa cña chÝnh phñ
Gian lËn th¬ng m¹i lu«n lµ mèi quan t©m cña nhµ níc,hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i thêng diÔn ra trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cã ®Þnh chÕ qu¶n lÝ cßn s¬
khai,cha chÆt chÏ.
ChÝnh s¸ch më cöa hiÖn nay cña chÝnh phñ ®· vµ ®ang ®îc kh«ng Ýt doanh
nghiÓ trong vµ ngoµi níc hëng øng tÝch cùc,xem ®ã nh lµ sù khai th«ng ,mét c¬
héi ®Ó tiÕp thu c«ng nghÖ míi míi,më réng ho¹t ®éng kinh doanh níc ngoµi(®ãi
víi doanh nghiÖp trong nuíc) vµ th©m nhËp thÞ trêng ®Ó cã híng ®Çu t l©u
dµi(®èi víi doanh nghiÖp níc ngoµi).Tuy nhiªn hiªn nay kh«ng Ýt doanh nghiÖp,
nh÷ng ngêi kinh doanh theo kiÓu chíp thêi c¬, lîi dông së cña c«ng t¸c qu¶n lÝ
vµ t×nh tr¹ng cha héi nhËp hoµn toµn cña níc ta v¬i c¸c níc vÒ ph¸p lÝ,tËp qu¸n
kinh doanh mµ xóc tiÕn nh÷ng hµnh vi gian lËn g©y x¸o trén kinh tÕ ®Êt níc.
3.2 YÕu tè kinh tÕ thÞ trêng
Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ
trêng, th¬ng m¹i ph¸t triÓn cã nh÷ng mÆt tÝch cùc nhng bªn c¹nh nã cã nh÷ng
mÆt tiªu cùc. Trong kinh tÕ thÞ trêng, ®ång tiÒn trë thµnh ph¬ng tiÖn cã gi¸ trÞ,
lµm ph¸t sinh t tëng sïng b¸i ®ång tiÒn, ch¹y theo cuéc sèng giµu cã kh«ng b»ng
kh¶ n¨ng cña m×nh, kh«ng t«n träng ph¸p luËt, lµm giµu bÊt chÝnh ®ã chÝnh lµ
gian lËn th¬ng m¹i. Lîi dông c¬ chÕ tù do bu«n b¸n lu th«ng hµng ho¸ mét sè ngêi ®· kinh doanh tr¸i ph¸p luËt, gian lËn ®Ó kiÕm lêi. Gian lËn th¬ng m¹i lµ mét
nhîc ®iÓm rÊt lín trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nã bãp mÐo vai trß cña th¬ng m¹i
®i ngîi l¹i víi b¶n chÊt cña th¬ng m¹i. Vai trß cña th¬ng m¹i t¸c ®éng tÝch cùc
®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, ngîc l¹i gian lËn th¬ng m¹i l¹i t¸c ®éng tiªu cùc
®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n.
3.3ChÝnh s¸ch ph¸p luËt
§©y lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng.HiÖn nay chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña ta cha
râ rµng,cha nghiªm vµ thiÕu tÝnh ®ång bé chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm c¸c doanh
nghiÖp, c¸c c¸ nh©n lîi dông ®Ó tiÕn hµnh hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i
8
Bªn c¹nh ®ã viÖc ¸p dông vµ thùc thi chÝnh s¸ch cßn thiÕu ®ång bé ,cha
ngiªm lµm cho kÎ gian lîi dung….c¸c qui ®Þnh vÒ khiÕu kiÖn l¹i rÊt phøc t¹p
,lßng vßng.
Trong khi hiÖn tîng vi ph¹m trµn lan ®ßi hái sù ra tay cña c¸c c¬ quan b¶o
vÖ ph¸p luËt th× còng gièng nhiÒu lÜnh vùc kh¸c :c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã
nhiÖm vô liªn quan tíi chèng gian lËn th¬ng m¹i kh¸ nhiÒu ,tæ chøc ë nhiiªï cÊp
song l¹i dîc tæ chøc kh«ng chÆt chÏ.nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan nµy
kh«ng râ rµng,võa ch«ng chÐo l¹i võa phô thuéc.V× thÕ hiÖu cña c¸c c¬ quan nay
lµ rÊt thÊp.
9
Ch¬ng 2:Thùc trang gian lËn th¬ng m¹i níc ta hiÖn
nay
1.§Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi níc ta hiÖn nay vµ mèi quan hÖ víi vÊn ®Ò
gian lËn thîng m¹i
1.1 §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi níc ta hiÖn nay
NÒn kinh tÕ níc ta t¨ng trëng kh¸,GNP ®¹t kho¶ng 9% n¨m.N«ng ,l©m ,ng
nghiÖp ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ t¬ng ®ãi toµn diÖn.Mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp
quan träng(®ien,dÇu khÝ ,than ,vËt liÖu x©y dùng..)t¨ng nhiÒu so víi tríc.NhËp
siªu gi¶m.Gi¸ c¶ æn ®Þnh.Gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ x¸o ®ãi gi¶m nghÌo cã nhiÒu
tiÕn bé.Sù nghiÖp giaã dôc vµ ytÕ vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi cã nhiÒu
tiÕn bé.§êi sèng cña phÇn lín nh©n d©n cã nhiÒu tiÕn bé.
Tuy vËy do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan,sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ cßn cha v÷ng ch¾c,hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh thÊp, cßn nhiÒu yÕu tè
cha b¶o ®¶m t¨ng trëng cao vµ bÒn v÷ng,trong s¶n xuÊt,x©y dùng vµ tiªu dïng
cßn nhiÒu l·ng phi. Tû lÖ tÝch luü tõ néi bé thÊp,tèc ®é thu hót ®Çu t níc ngoµi
thÊp. Ph¬ng híng vµ c¬ cÊu ®Çu t cha hîp lý: ®Çu t dµn tr¶i, thÊt tho¸t lín; C«ng
nghiÖp, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn cha ph¸t triÓn. N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, gi¸
thµnh cao, c«ng nghÖ l¹c hËu. C¬ cÊu kinh tÕ chËm thay ®æi. NhËp siªu vµ béi chi
ng©n s¸ch lín, nî níc ngoµi cao, dù tr÷ quèc gia máng. §iÒu hµnh nÒn kinh tÕ
cßn lóng tóng. Tr×nh ®é qu¶n lý thÊp. ph©n phèi x· héi cßn nhiÒu bÊt hîp lý, cha
ng¨n chÆn ®îc thñ ®o¹n lµm giµu bÊt chÝnh, tÖ quan liªu, tham nhòng, sö dông
l·ng phÝ nhan s¸ch vµ tµi s¶n c«ng phæ biÕn vµ nghiªm träng. Chªnh lÖch vÒ tr×nh
®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng vµ thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp d©n c cã chiÒu híng
ngµy cµng më réng; viÖc lµm vµ nhiÒu vÊn ®Ò x· héi ®Æt ra gay g¾t; Nh÷ng vÊn ®Ò
®ã ¶nh hëng xÊu tíi m«i trêng kinh tÕ, lµm gi¶m nhÞp ®é t¨ng trëng, ®ång thêi
tiÒm Èn nh÷ng nguy c¬ lµm mÊt æn ®Þnh kinh tÕ x· héi.
1.2Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ nø¬c ta hiÖn víi gi¹n lËn th¬ng m¹i
Qua h¬n 15 n¨m ®æi míi kinh tÕ níc ta ®· cã sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ,®êi
sèng nh©n d©n ®îc n©ng cao,t¨ng trëng kinh tÕ ®¹t møc kh¸.Tuy nhiªn níc ta vÉn
cßn lµ níc n«ng nghiÖp l¹c hËu,vÉn lµ mét trong mêi níc nghÌo nhÊt thÕ giíi.Hª
10
thèng ph¸p luËt,qu¶n lÝ cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ thiÕu sãt,c¸c doanh nghiÖp phÇn
lín lµ võa vµ nhá chiÕm tíi 80% tæng sè doanh nghiÖp,lµm ¨n theo kiÓu “trép
giËt”,hµng ho¸ c¹nh tranh kÐm,tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp kÐm.
Khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng th× kh«ng thÓ tr¸nh khái gian lËn th¬ng
m¹i,thªm vµo ®ã lµ ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ níc ta hiÖn nay ®· lµm cho tÖ n¹n
gian lËn th¬ng m¹i ngµy cµng gia t¨ng,c¸c doanh nghiÖp lîi dông sù yÕu kÐm
trong qu¶n lÝ, sù thiÕu sãt trong ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i
®Ó thu lîi bÊt chÝnh.KiÓu lµm ¨n theo kiÓu “trép giËt “ còng lµ nguyªn nh©n dÉn
®Õn gian lËn th¬ng m¹i.Gian lËn th¬ng m¹i kh«ng nh÷ng ¶nh hëng tíi sù ph¸t
triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc,kh«ng khuyÕn khÝch thu hót ®Çu t mµ cßn lµm cho kinh
tÕ mÊt æn ®Þnh,¶nh hëng tíi chÝnh tri ,v¨n ho¸ x· héi níc ta
2. Thùc tr¹ng gian lËn th¬ng m¹i ë níc ta hiÖn nay
2.1. Thùc tr¹ng gian lËn th¬ng m¹i ë níc ta hiÖn nay.
HiÖn nay ho¹t ®éng gian lËn th¬ng m¹i diÔn ra ngµy cµng tinh vi, sè vô
gian lËn th¬ng m¹i diÔn ra ngµy cµng t¨ng, ®Æc biÖt lµ trong khÊu trõ vµ hoµn thuÕ
GTGT. C¸c ®èi tîng thêng lîi dông danh nghÜa, t c¸ch ph¸p nh©n cña c¸c doanh
nghiÖp Nhµ níc ho¹c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®Ó lµn thñ tôc nhËp khÈu, xuÊt
khÈu, xuÊt khÈu khèng, khai b¸o sai tªn hµng, sè lîng chñng lo¹i, xuÊt xø cña
hµng ho¸ ®Ó hëng thuÕ suÊt thÊp hoÆc thuÕ suÊt b»ng 0 ®Ó trèn thuÕ nhËp khÈu,
lîi dông thuÕ GTGT ®Ó chiÕm ®o¹t thuÕ, hoÆc cÊt giÊu nh÷ng hµng nhËp lËu,
hµng cÊm nhËp trong l« hµng ®îc nhËp khÈu, giÊu hµng cã gi¸ trÞ, thuÕ suÊt cao
trong l« hµng cång kÒnh.
§Æc biÖt hiÖn nay lµ hµnh vi gian lËn trong luËt hoµn thuÕ GTGT. Sau gÇn 4
n¨m thùc hiªn luËt thuÕ GTGT, t×nh h×nh vi ph¹m trong lÜnh vùc hoµn thuÕ liªn
tôc x¶y ra víi chiÒu híng ngµy cµng gia t¨ng vµ ®Õn møc b¸o ®éng. Lîi dông sù
th«ng tho¸ng cña luËt doanh nghiÖp hµng lo¹t c¸c c«ng ty “ma” ®· ra ®êi chñ
yÕu ®Ó mua b¸n ho¸ ®¬n tµi chÝnh råi ®em b¸n l¹i, tiÕp göi chu nh÷ng ®èi tîng
ho¹t ®éng kinh doanh chèn thuÕ hoÆc lËp hå s¬ xin hoµn thuÕ GTGT rót tiÒn Nhµ
níc víi trÞ gi¸ hµng tr¨m tû ®ång. N¨m 1999, ngµnh thuÕ kiÓm tra 451 ®¬n vÞ ®îc
hoµn thuÕ thu vÒ 679 triÖu ®ång tiÒn hoµn thuÕ kh«ng ®óng, chiÕm 0,038% tæng
sè thuÕ hoµn. N¨m 2000, kiÓm tra 902 ®¬n vÞ thu håi 8,532 tû ®ång, chiÕm 0,2%
tæng sè tiÒn hoµn trong n¨m. N¨m 2002, ngµnh thuÕ kiÓm tra 32,1% sè ®¬n vÞ ®11
îc hoµn thuÕ, ph¸t hiÖn sè thuÕ hoµn kh«ng ®óng lµ 39,908 tû ®ång, chiÕm 0,87%
tæng sè thuÕ hoµn trong n¨m. KÕt qu¶ kiÓm tra hoµn thuÕ ë 1302 doanh nghiÖp
trong n¨m 2001 cña ngµnh thuÕ cho thÊy cø hoµn 14 tû ®ång thuÕ GTGT Nhµ níc
bÞ doanh nghiÖp “¨n khèng” 400 triÖu ®ång . Trong 3 n¨m tõ 1999-2001, sè
doanh nghiÖp sai ph¹m trong hoµn thuÕ GTGT chiÕm 38% tæng sè doanh nghiÖp
®îc kiÓm tra hoµn thuÕ. Theo thèng kª cha ®Çy ®ñ, ®Õn hÕt th¸ng 4/2002, lùc lîng
c¶nh s¸t kinh tÕ ®· ph¸t hiÖn 203 vô vi ph¹m hoµn thuÕ GTGT víi tæng sè tiÒn
chiÕm ®o¹t trªn 300 tû ®ång.
Trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002, c¸c c¬ quan chèng bu«n lËu, gian lËn th¬ng
m¹i chØ trªn ®Þa bµn tØnh An Giang ®· ph¸t hiÖn 3683 vô vi ph¹m víi tæng trÞ gi¸
hµng ho¸ h¬n 14 tû ®ång, thu vÒ cho ng©n s¸ch Nhµ níc trªn 8 tû ®ång…Theo
thèng kª cña ngµnh thuÕ, tÝnh ®Õn nay trong c¶ níc cã 1354 c¬ së kinh doanh
(gåm 179 doanh nghiÖp Nhµ níc, 758 c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ
phÇn, 417 hé kinh doanh) ®· bá trèn, mang theo 89478 sè h¸o ®¬n GTGT, 13710
sè h¸o ®¬n hµng b¸n vµ 2708 sè ho¸ ®¬n theo mÉu ®· hÕt gi¸ trÞ sö dông.
§iÒu nµy chøng tá t×nh tr¹ng gian lËn th¬ng m¹i nhÊt lµ trong hoµn thuÕ
GTGT ®· ®Õn møc b¸o ®éng. Do ®ã cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi.
2.2 Nh÷ng mÆt cha lµm ®îc
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu trong c«ng t¸c chèng gian lËn th¬ng m¹i th× vÉn cßn
tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ ®ã lµ:
- LuËt ph¸p cña níc ta cßn nhiªu kÏ hë ®iÒu nµy ®· ®îc chøng minh qua
viÖc ngµy cµng cã nhiÒu nh÷ng vô gian lËn th¬ng m¹i. ChÝnh s¸ch ph¸p luËt cßn
nhiÒu s¬ hë, kh«ng chÆt chÏ kû c¬ng Ph¸p luËt trong qu¶n lý Nhµ níc cßn bÞ
bu«ng láng, viÖc thÓ chÕ ho¸ ®êng lèi chÝnh s¸ch chËm ch¹p, Ph¸p luËt cha thùc
sù tu©n theo vµ chÊp hµnh nghiªm chØnh thËm chÝ cßn cã lóc m©u thuÉn nhau
nªn cßn ®Ó gian th¬ng lîi dông xö lý c¸c hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i cã trêng
hîp cßn tuú tiÖn, chñ quan do cha cã nh÷ng ®iÒu luËt chÆt chÏ nªn cßn bá sãt
nhiÒu vô gian lËn th¬ng m¹i. §¬n cö nh trêng hîp c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cha cã
v¨n b¶n nµo quy ®Þnh râ rµng ®Çy ®ñ lo¹i hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i mµ chñ yÕu
míi ®Ò cËp chung chung trong téi danh bu«n lËu nh t¹i ®iÒu 97 Bé luËt h×nh sù
níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. HoÆc cho gian lËn th¬ng m¹i lµ mét
lo¹i hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh nªn viÖc b¾t gi÷ vµ xö lý c¸c hµnh vi gian lËn
12
th¬ng m¹i cßn phô thuéc vµo sù vËn dông ®iÒu 97 Bé luËt h×nh sù vµ c¸c quy
®Þnh vÒ viÖc xö ph¹t hµnh chÝnh.
- Lùc lîng chèng gian lËn th¬ng m¹i cha ®ñ m¹nh. Trªn tÊt cña c¸c tuyÕn,
c¸c cöa khÈu: biªn giíi ®Êt liÒn, trªn biÓn, s©n bay lùc lîng chèng cßn rÊt h¹n
chÕ, trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c nµy cßn rÊt Ýt vµ l¹c hËu. Ho¹t ®éng cña
c¸c tr¹m kiÓm soat cha hiÖu qu¶.C«ng t¸c phèi hîp cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng
cha tèt,cha to¹ ®¬c sù thèng nhÊt rong ®iÒu hµnh mét c¸ch quyÕt liÖt.
-C«ng t¸c phæ biÕn ,híng dÉn vµ tuªyn tuyÒn ph¸p luËt phôc vô viÖc phßng
ngõa vµ ®Êu tranh chèng gian lËn th¬ng m¹i cßn nhiÒu han chÕ.
-Tr¸ch nhiÖm trong tæ chøc,chØ ®¹o chèng gian lËn th¬ng m¹i ë mét vµi ®Þa
ph¬ng vµ bé nghµnh cha kiªn quyÕt, cßn vÒ quyÒn lîi côc bé,v× t¨ng nguån thu
cho ng©n s¸ch cho ®Þa ph¬ng .Cha thùc hiªn chñ ,biÖn ph¸p chèng gian lËn th¬ng m¹i do chÝnh phñ ®Ò ra
-N¹n tham nhòng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng nu«i dìng
n¹n gian lËn th¬ng m¹i.C«ng t¸c chèng tiªu cùc trong c¸c nghµnh cha kiªn
quyÕt,l¹n sèng chung víi tieu cùc ®· cã tõ l©u nhng cha ®îc ng¨n chÆn kÞp th¬×
Trong c«ng t¸c chèng gian lËn th¬ng m¹i cßn tån t¹i nhiÒu tiªu cùc nh:
+ ViÖc xö lý c¸c hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i, cha nghiªm, cha ®ñ t¸c dông
r¨n ®e, cã trêng hîp cßn ®îc bá qua.
+ ViÖc d¸n tem c¸c mÆt hµng nhËp khÈu cã hiÖu qu¶ tÝch cùc nhng cha thËt
triÖt ®Ó, thiÕu liªn tôc, mang tÝnh chÊt phong trµo lóc nh¸t nªn sau khi ®ît ®Çu
µo ®i th× ®©u l¹i vµo ®Êy. Trong khi ®ã, ngêi tiªu dïng kh«ng cã ý thøc vÒ viÖc
sö dông nh÷ng hµng buéc ph¶i cã tem, tr¸i l¹i s½n sµng mua hµng kh«ng d¸n
tem miÔn lµ gi¸ rÎ h¬n chót Ýt. Bªn c¹nh ®ã viÖc qu¶n lý tem cña c¬ quan chøc
n¨ng cha chÆt chÏ hiÖn tîng quay vßng tem, lµm tem gi¶ kh¸ phæ biÕn lµm gi¶m
ý nghÜa cña viÖc d¸n tem.
+H¹n chÕ n÷a lµ c«ng t¸c chèng gian lËn th¬ng m¹i nhiÒu khi cßn cha ®îc
quan t©m ®óng møc, cha thÊy hÕt hiÖu qu¶ nghiªm träng cña nã nªn trong c¸c
ho¹t ®éng chèng gian lËn th¬ng m¹i vÒ quan ®iÓm gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ
Nhµ níc còng cha thùc sù thèng nhÊt. ChÊt lîng hµng néi cßn h¹n chÕ khã c¹nh
tranh víi hµng ngo¹i. §ång thêi chÊt lîng hµng néi kh«ng ®îc kiÓm tra thÊu
13
®¸o, cßn ®Ó lät líi ra thÞ trêng nhiÒu lo¹i hµng ho¸ chÊt lîng kÐm, thËm chÝ hµng
gi¶ trong néi ®Þa s¶n xuÊt còng kh«ng Ýt, do ®ã cµng lµm cho c«ng t¸c chèng
gian lËn th¬ng m¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n.
3. Nh÷ng kÕt luËn rót ra qua viÖc nghiªn cøu gian lËn th¬ng m¹i
3.1 Nh÷ng nguyªn nh©n xuÊt hiÖn gian lËn th¬ng m¹i.
Thø nhÊt, sù yÕu kÐm vÒ kü thuËt s¶n xuÊt. Do kü thuËt s¶n xuÊt cña ta
cßn thÊp, chóng ta cha ®ñ tr×nh ®é s¶n xuÊt s¶n phÈm víi chÊt lîng ngang b»ng
khu vùc vµ thÕ giíi nªn cã kho¶ng c¸ch kh¸ xa vÒ hµng ngo¹i vµ hµng néi, gi÷a
hµng cña mét sè doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i víi hµng cña phæ biÕn c¸c
c¬ së s¶n xuÊt cßn l¹i trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §©y chÝnh lµ mÇm mèng ®Ó
g©y ra n¹n gian lËn th¬ng m¹i.
Thø hai, nhËn thøc vµ ý thøc cña con ngêi ®èi víi viÖc thùc hiªn ph¸p luËt
cßn ë tr×nh ®é thÊp. V× míi tõ bá c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu, bao
cÊp cha l©u nªn nhËn thøc vµ ý thøc chÊp hµnh theo chØ ®¹o cña cÊp trªn nh nÕp
cò vÉn cßn in ®Ëm kh¸ s©u trong mçi ngêi. Trong khi ®ã viÖc x©y dùng Nhµ níc
ph¸p quyÒn ë níc ta cßn ®ang ë giai ®o¹n ®Çu tiªn trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é d©n
trÝ cßn thÊp nªn nhËn thøc cña mçi ngêi d©n vÒ ph¸p luËt vµ thùc hiªn ph¸p luËt
cßn rÊt h¹n chÕ.
Thø ba, cã dÊu hiÖu vÒ sù b¨ng ho¹i vÒ ®¹o ®øc x· héi. C¸c tiªu chuÈn
®iÒu chØnh hµnh vi cña con ngêi ®îc x· héi thõa nhËn vµ duy tr× tríc ®©y bÞ coi
nhÑ dÇn do chóng ta cã nhËn thøc rÊt m¬ hå vÒ c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ngay tõ
khi chuyÓ sang x©y dùng c¬ chÕ kinh tÕ nµy. Ngay tõ ®Çu, nhiÒu ngêi ®· hiÕu mét
c¸ch ®¬n thuÇn vµ sai lÇm r»ng kinh doanh trong kinh tÕ thÞ trêng tÊt ph¶i kÌm
theo hµnh vi gian lËn. RÊt ®¸ng tiÕc lµ kiÓu nhËn thøc nµy ®· tù ph¸t triÓn trong
x· héi nh mét vÊn ®Ò kh«ng tr¸nh khoØ trong nhËn thøc vµ hµnh vi x· héi.
Thø t, sù chi phèi cña quy luËt lîi Ých. Cïng nh mäi nhu cÇu kh¸c, nhu cÇu
vÒ lîi Ých cña con ngêi nh lµ mét ph¹m trï kh«ng cã giíi h¹n. Lîi Ých biÓu hiÖn
cña ngêi tiªu dïng lµ mua ®îc hµng víi gi¸ rÎ nhÊt vµ lîi Ých cña ngêi kinh doanh
biÓu hiÖn ë thu ®îc l·i nhiÒu nhÊt. Trong khi mong muèn ë lîi Ých cao th× ®êi
sèng kinh tÕ cña ®a sè ngêi lao ®éng cßn ë møc rÊt thÊp kÐm, ®Æc biÖt lµ ë vïng
xa, vïng s©u; lùc lîng lao ®éng Ýt hoÆc kh«ng cã viÖc lµm cßn kh¸ ®«ng. Nhu cÇu
cã lîi Ých cao trong ®iÒu kiÖn nhËn thøc kh«ng chÝnh x¸c vÒ c¬ cÊu kinh tÕ thÞ tr14
êng, ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt thÊp kÐm, sù b¨ng ho¹i vÒ ®¹o ®øc x· héi cµng
lµm t¨ng thªm ®éng c¬ vµ hµnh ®éng gian lËn th¬ng m¹i.
Thø n¨m, sù yÕu kÐm trong lÜnh vùc ph¸p luËt. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè
g¾ng song cho ®Õn nay viÖc ban hµnh vµ thùc hiªn ph¸p luËt ë níc ta vÉn lµ lÜnh
vùc cßn nhiÒu biÓu hiÖn yÕu kÐm. ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt võa chËm
võa thiÕu ®ång bé l¹i võa chång chÐo: c¸c quy ph¸p ë c¸c v¨n b¶n kh¸c nhau quy
®Þnh kh«nng gièng nhau lµm cho ngêi ch©n chÝnh khã thùc hiÖn, kÎ gian dÔ lîi
dông…C¸c quy ®Þnh vÒ khiÕu kiÖn l¹i rÊt phøc t¹p, lßng vßng.
Trong khi hiÖn tîng vi ph¹m lµ trµn lan ®ßi hái sù ra tay cña c¸c c¬
quan b¶o vÖ ph¸p luËt th× còng gièng nh nhiÒu lÜnh vùc kh¸c: c¸c c¬ quan chøc
n¨ng cã nhiÖm vô liªn quan ®Õn chèng gian lËn th¬ng m¹i: tæ chøc ë nhiÒu cÊp
song l¹i ®îc tæ chøc kh«ng chÆt chÏ. NhiÖm vô, quye4Ìn h¹n cña c¸c c¬ quan nµo
kh«ng râ rµng; võa chång chÐo nhau; l¹i võa rµng buéc, h¹n chÕ quyÒn lùc trong
viÖc xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m. V× thÕ, hiÖu lùc cña chèng gian lËn th¬ng m¹i cña
c¸c c¬ quan nµy lµ rÊt h¹n chÕ.
Thø s¸u, lµ sù yÕu kÐm trong qu¶n lý ë cÊp ®é vÜ m«. Sù yÕu kÐm trong
qu¶n lý cÜ m« ë lÜnh vùc nµy thÓ hiÖn trics hÕt ë lÜnh vùc b¶o hé b¶n quyÒn vµ së
h÷u c«ng nghiÖp. ViÖc cÊp giÊy chøng nhËn së h÷u c«ng nghiÖp, võa cÊp “nhÇm”
nhiÒu giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u cho c¸c s¶n phÈm gièng nhau hoÆc rÊt gÇn
gièng nhau. Sù yÕu kÐm trong qu¶n lý vÜ m« cßn thÓ hiÖn ë viÖc ®¨ng ký vµ qu¶n
lý c¸c ®¬n vÞ ®¨ng ký kinh doanh ®· ®¬ùc cÊp giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh võa
lén xén võa láng lÎo. Sù rêm rµ vÒ thñ tôc trong lÜnh vùc nµy g©y khã kh¨n cho
c¸c ®¬n vÞ ®¨ng ký hoÆc chuyÓn ®¨ng ký kinh doanh dÉn ®Õn sù tån t¹i trªn thùc
tÕ c¶ ®¬n vÞ kinh doanh ch©n chÝnh vµ kh«ng ch©n chÝnh kh«ng cã giÊy phÐp kinh
doanh, t¹o ra t×nh tr¹ng “thËt gi¶, lÉn lén”. Gian lËn th¬ng m¹i ®Ô bÒ luån l¸ch.
15
Ch¬ng 3:BiÖn ph¸p phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i
1.Phíng híng ph¸t triÓn nghµnh th¬ng m¹i vµ sù cÇn thiÕt ph¶i phßng
chèng gian lËn th¬ng maÞ
1.1Ph¬ng híng ph¸t triÓn nghµnh th¬ng m¹i
Trong h¬n 10 n¨m tíi(2001-2010)phong híng vµ nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn
nghµnh th¬ng m¹i níc ta lµ”nç lùc gia t¨ng tèc ®ä lu chuyÓn hµng ho¸ vµ ho¹t
®éng th¬ng m¹i,dÞch vô trong níc. Còng nh th¬ng m¹i quèc tÕ b¶o ®¶m nhu cÇu
s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc víi møc ®é ph¸t triÓn ngµy cµng cao: chuyÓn
dÞch c¬ cÊu hµng ho¸ lu th«ng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu theo híng t¨ng tû träng hµng
ho¸ chÕ biÕn, hµng ho¸ cã hµm lîng c«ng nghÖ vµ chÊt x¸m cao: ®a d¹ng ho¸,
da ph¬ng ho¸ trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i. §æi míi ph¬ng thøc kinh doanh theo híng v¨n minh hiÖn ®¹i: hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý th¬ng m¹i phï hîp víi nÒn kinh
tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN; gãp phÇn ®¾c lùc vµo sù nghiÖp CNH_H§H
®Êt níc vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
Tõ môc tiªu trªn, ph¬ng híng vµ mét sè néi dung cô thÓ cña chiÕn lîc th¬ng m¹i níc ta giai ®o¹n 2001-2010 nh sau:
§èi víi th¬ng m¹i néi ®Þa: ph¸t triÓn m¹nh mÏ th¬ng m¹i néi ®Þa b¶o ®¶m
lu th«ng hµng ho¸ th«ng suèt. Chó träng c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ më réng thÞ trêng
n«ng th«n, thÞ trêng miÒn nói; t¹o liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c vïng trong níc. Cñng
cè th¬ng m¹i Nhµ níc, t¨ng cêng vai trß ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Tæng lu chuyÓn
hµng ho¸ b¸n lÎ trªn thÞ trêng t¨ng kho¶ng 11-14%/n¨m.
§èi víi xuÊt khÈu, t¨ng nhanh kim ngh¹ch xuÊt khÈu: b¶o ®¶m nhËp khÈu
nh÷ng vËt t, thiÕt bÞ chñ yÕu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi s¶n xuÊt kinh doanh. T¹o thÞ
trêng æn ®Þnh cho mét sè mÆt hµng n«ng s¶n, thùc phÈm vµ hµng c«ng nghiÖp cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh; t×m kiÕm c¸c thÞ trêng cho mÆt hµng xuÊt khÈu míi. XuÊt
khÈu hµng ho¸ t¨ng trëng b×nh qu©n 15%/n¨m.
Trong thêi kú 2001-2005 xuÊt khÈu t¨ng 16%/n¨m.
Thêi kú 2006-2010 xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n 14%/n¨m
VÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng kho¶ng 15,5 tû USD n¨m 2000 lªn 62,7 tû USD
n¨m 2010, tøc lµ gÊp 4 lÇn.
16
NhËp khÈu hµng ho¸ t¨ng tráng b×nh qu©n 14%/n¨m, trong ®ã t¨ng 15%
trong thêi kú 2001-2005 vµ t¨ng kho¶ng 13%/n¨m thêi kú 2006-2010. Gi¶m dÇn
nhËp siªu.
§èi víi th¬ng m¹i dÞch vô: §a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh dÞch vô, më réng thÞ trêng tiªu dïng cña c¸c s¶n phÈm dÞch vô, ®¸p øng tèt nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ
vµ ®êi sèng x· héi. XuÊt khÈu dÞch vô t¨ng trëng b×nh qu©n 15%/n¨m vµ gi¸ trÞ
®¹t kho¶ng 8,1USD n¨m 2010. §Ó ®¹t ®îc ph¬ng híng chiÕn lîc nªu trªn ®ßi hái
ph¶i cã sù thèng nhÊt gi¶i ph¸p ®ång bé vµ cã sù cè g¾ng cña toµn ngµnh
1.2 Sù cÇn thiÕt ph¶i chèng gian lËn th¬ng m¹i
Qua h¬n 15 n¨m ®æi míi thùc hiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ngµnh Th¬ng m¹i
®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu rÊt ®¸ng kÓ. Ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®· gãp phÇn b¶o
®¶m c¸c nhu cÇu vÒ vËt t hµng ho¸ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, quèc phßng vµ ®êi
sèng nh©n d©n. Hµng ho¸ trong níc phong phó, gi¸ c¶ t¬ng ®èi æn ®Þnh, l¹m ph¸t
®îc kiÒm chÕ, ngµy cnµg thªm nhiÒu lo¹i hµng ho¸ ViÖt Nam cã mÆt trªn thÞ trêng thÕ giíi. Th¬ng m¹i ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ph©n
c«ng lao ®éng x· héi, thóc ®Èy c¸c ngµnh ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn c¬ cÊu s¶n
xuÊt , n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, lµm cho s¶n xuÊt tõng bíc g¾n víi nhu cÇu
thÞ trêng, bíc ®Çu ®· ph¸t huy ®îc lîi thÕ so sµnh gi÷a c¸c vïng, c¸c miÒn, gi÷a
thÞ trêng níc ta víi thÞ trêng thÕ giíi, t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng cho nÒn kinh tÕ, c¶i
thiÖn ®êi sèng nh©n d©n.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu vµ kÕt qu¶ trªn th× trong ho¹t ®éng Th¬ng m¹i
còng xuÊt hiÖn nhiÒu tiªu cùc ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn cña ngµnh Th¬ng m¹i.
§ã chÝnh lµ n¹n gian lËn th¬ng m¹i, hiÖn nay tÖ n¹n nµy cã xu híng ngµy cµng
gia t¨ng víi nh÷ng h×nh thøc vµ thñ ®o¹n ngµy cµng tinh vi. Tuy møc ®é cha ph¶i
lµ rÊt lín nhung nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p phßng chèng kÞp thêi th× nã ¶nh hëmg
rÊt xÊu tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta.
2.Ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i
2.1BiÖn ph¸p díi gãc ®é nhµ níc
CÇn ®a vÊn ®Ò chèng gian lËn th¬ng m¹i thµnh c«ng t¸c träng t©m thêng
xuyªn cña toµn §¶ng, toµn d©n, c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc. §Ó cã kÕt qu¶ tèt Nhµ
níc cÇn cã gi¶i ph¸p phï hîp.
17
2.1.1Nhµ níc cÇn ph¶i hoµn chØnh h¬n n÷a hÖ thèng luËt ph¸p.
§Ó chèng gian lËn th¬ng m¹i cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu luËt cô thÓ chÝnh s¸ch
nghiªm minh cho tõng hµnh vi gian lËn, bÞt kÝn c¸c kÏ hë cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch,
thu hÑp m«i trêng, tíc bá c¸c ®iÒu kiÖn mµ gian lËn cã thÓ khai th¸c lîi dông ®Ó
lµm ¨n bÊt chÝnh. HÖ thèng ph¸p luËt cña níc ta hiÖn nay cßn thiÕu vµ kh«ng
®Çy ®ñ râ rang nªn trong thùc hiÖn thiÕu c¬ së ph¸p lý dÔ dµng dÉn ®Õn tuú tiÖn
kh«ng thèng nhÊt. NhiÒu chÕ ®Þnh, quy ®Þnh ®îc ban hµnh ®· l©u nay kh«ng cßn
phï hîp, vÉn cha söa ®æi, bæ sung kÞp thêi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn
c«ng t¸c chèng gian lËn th¬ng m¹i do c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn ban
hµnh còng cha cô thÓ ho¸ ®îc nh÷ng quy ®Þnh cña luËt mét c¸ch thèng nhÊt.
Nªn trong c¸c v¨n b¶n cßn m©u thuÉn, g©y khã kh¨n cho h÷ng ngêi thõa hµnh.
LuËt ph¸p kh«ng ®ång bé hoµn chØnh sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tuú tiÖn, chñ quan
trong kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ xö lý. V× vËy Nhµ níc cÇn ph¶i nghiªn cøu x©y dùng
ban hµnh ph¸p luËt míi vµ c¶ ®iÒu chØnh söa ®æi bæ sung nh÷ng v¨n b¶n ph¸p
luËt cò kh«ng phï hîp. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÜ m« nh chÝnh s¸ch thuÕ, qu¶n lý
xuÊt nhËp khÈu, chÝnh s¸ch h¶i quan, nhanh chãng ban hµnh luËt H¶i Quan. Nªn
tËp trung nghiªn cøu, x©y dùng mét chÝnh s¸ch thuÕ hîp lÝ, dÔ hiÓu, kh«ng qu¸
cao, khuyÕn khÝch ®îc nhµ s¶n xuÊt kinh doanh tù gi¸c nép thuÕ cho Nhµ níc.
2.1.2 G¾n viÖc chèng gian lËn th¬ng m¹i víi c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh
chÝnh.
§©y lµ mét yªu cÇu ®Æt ra cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, chèng gian
lËn th¬ng m¹i ph¶i g¾n víi viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt 38/CP cña ChÝnh phñ vÒ
c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh Nhµ níc. §èi víi H¶i Quan cÇn nghiªn cøu ®Ó x©y
dùng c¸c gi¶i ph¸p tèi u nh»m môc tiªu b¶o ®¶m sù qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ
ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®îc chÆt chÏ, gian lËn th¬ng m¹i cã hiÖu qu¶, thu
®óng, thu ®ñ thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch Nhµ níc, nhng
vÉn t¹o ®îc thuËn lîi cho th¬ng m¹i ch©n chÝnh ho¹t ®éng ph¸t triÓn, khuyÕn
khÝch ®îc xuÊt nhËp khÈu, b¶o hé ®îc s¶n xuÊt trong níc, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh
®¸ng cña ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, héi nhËp víi th¬ng m¹i khu vùc thÕ giíi.
Trªn c¬ së c¶i c¸ch hµnh chÝnh s©u réng, gi¶m c¸c thñ tôc rêm rµ, g©y phiÒn hµ
¸ch t¾c cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp c¶nh. TiÕp tôc ®æi mí c¸c quy tr×nh nghiÖp vô,
rµ so¸t c¸c v¨n b¶n, c¸c quy ®Þnh vµ hÖ thèng l¹i theo híng ®¬n gi¶n, hµi hoµ vµ
thèng nhÊt dÔ hiÓu, dÔ thùc hiÖn. Kiªn quyÕt lo¹i bá c¸c quy ®Þnh kh«ng râ rµng
18
kh«ng cã tÝnh kh¶ thi, g©y ¸ch t¾c, phiÒn hµ, tiªu cùc, ®Ó gian lËn th¬ng m¹i vµ
c¸c phÇn tö tiªu cùc, c¬ héi cã thÓ luån l¸ch lîi dông.
2.1.3 T¨ng cêng lùc lîng, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô trang
bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c¸c lùc lîng phßng chèng gian lËn th¬ng m¹i. §Ó
®èi phã víi lùc lîng gian lËn th¬ng m¹i cÇn ph¶i cã lùc lîng lín m¹nh chèng
l¹i. X©y dùng lùc lîng chèng gian lËn th¬ng m¹i trong s¹ch v÷ng m¹nh c¶ vÒ sè
lîng lÉn chÊt lîng. Gian lËn th¬ng m¹i ngµy cµng tinh vi phøc t¹p, ®ßi hái c¸n
bé ngµnh chøc n¨ng ph¶i cã sù hiÓu biÕt toµn diÖn vµ tæ chøc lùc lîng t¹i c¸c ®Þa
bµn, c¸c bé phËn nghiÖp vô ph¶i thËt hîp lý, khoa häc, hiÖu qu¶. Qua c«ng t¸c
kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ thu thuÕ H¶i quan, ho¹t ®éng H¶i Quan ph¶i ®¶m b¶o
nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc, ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ c¸c hµnh vi gian lËn
th¬ng m¹i, ®ång thêi võa ph¶i gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi,
tõng bíc hoµ nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. N©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸
chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¸n bé H¶i Quan, Biªn phßng, C¶nh s¸t kinh tÕ ...
Tõng bíc tiªu chuÈn ho¸ c¸c chøc danh nghÒ nghiÖp, nghiÖp vô. Sè c«ng chøc
cha ®îc ®µo tao hoÆc ®· ®îc ®µo t¹o nhng tr¸i ngµnh ph¶i ®îc ®µo t¹o hoÆc ®µo
t¹o l¹i theo yªu cÇu cña c«ng t¸c cô thÓ.
2.1.4. Nhµ níc cÇn tuyªn truyÒn gi¸o dôc, n©ng cao gi¸c ngé c¸n bé
vµnh©n d©n vÒ viÖc chèng gian lËn th¬ng m¹i.
Nhµ níc cÇn ph¶i tuyªn truyÒn, gi¸o dôc cho nh©n d©n thÊy ®îc t¸c h¹i to
lín cña gian lËn th¬ng m¹i ®èi víi kinh tÕ -x· héi. Tuyªn truyÒn gi¸o dôc th«ng
qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh b¸o chÝ, ph¸t thanh, truyÒn h×nh. §©y
còng lµ mét biÖn ph¸p gãp phÇn mang l¹i hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c chèng gian
lËn th¬ng m¹i. N©ng cao gi¸c ngé vµ ®Êu tranh chèg l¹i gian lËn th¬ng m¹i cho
c¸n bé vµ nh©n d©n lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch v× nã cã vai trß trùc
tiÕp trong viÖc n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ níc vÒ xuÊt nhËp
khÈu, vÒ ho¹t ®éng h¶i quan qua viÖc t¨ng cêng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa trong
®Êu tranh chèng gian lËn th¬ng m¹i. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ níc ta ®·
tõng bíc ®æi míi hÖ thèng ph¸p luËt víi t duy ph¸p lý míi. C¬ së ph¸p lý míi
cña qu¶n lý Nhµ níc, qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· b¾t
®Çu h×nh thµnh. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i n©ng cao gi¸c ngé ph¸p luËt nh»m h×nh
thµnh mét c¬ chÕ kiÓm tra viÖc tu©n theo nh÷ng c¬ së ph¸p lý míi nµy. C¨n cø
vµo ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ níc ta, xuÊt ph¸t tõ ®¨c ®iÓm c«ng t¸c
19
®Êu tranh chèng gian lËn th¬ng m¹i ë níc ta thêi gian qua vµ tr¹ng th¸i ý thøc
ph¸p luËt cña c¸n bé vµ nh©n d©n lao ®éng níc ta. C«ng t¸c gi¸c ngé vÒ luËt th¬ng m¹i, vÒ c«ng t¸c h¶i quan, vÒ c¸c quy ®Þh liªn quan ®Õn chèng gian lËn th ¬ng m¹i trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, cÇn tiÕn hµnh kh¾c phôc t×nh tr¹ng kÐm hiÓu
biÕt ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng bu«n b¸n xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan. Gi¸o
dôc t×nh c¶m t«n träng ph¸p luËt, tõng bíc më réng tri thøc ph¸p luËt n©ng cho
c¸n bé vµ nh©n d©n. §Ó trang bÞ tri thøc ph¸p luËt n©ng cao gi¸c ngé cho c¸n bé
vµ nh©n d©n cÇn ph¶i sö dông tæng hîp nhiÒu h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kh¸c
nhau nh»m l«i cuèn nh©n d©n tham gia tÝch cùc vµo x©y dùng, b¶o vÖ vµ ¸p
dông luËt ph¸p. Th«ng qua viÖc tham gia tÝch cùc, trùc tiÕp cña c¸n bé vµ nh©n
d©n nh th¶o luËn, gãp ý cña quÇn chóng nh©n d©n sÏ gióp n©ng cao tÝnh tÝch cùc
c«ng d©n trong c«ng viÖc Nhµ níc mµ cô thÓ ë ®©y lµ viÖc chèng gian lËn th¬ng
m¹i.
§èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, n©ng cao gi¸c ngé ph¸p luËt cho c¸n
bé lµ mét nhu cÇu cÊp b¸ch v× trong gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc cô thÓ phÇn lín phô
thuéc vµo nhËn thøc chñ quan cña ngêi ®îc giao quyÒn thay mÆt c¬ quan qu¶n
lý gi¶i quyÕt. H¬n n÷a ph¶i gi¸c ngé lßng tin ph¸p luËt c¸n bé trong qu¸ tr×nh ¸p
dông ph¸p luËt ®ã lµ t×nh c¶m c«ng b»ng tr¸ch nhiÖm, t×nh c¶m ph¸p chÕ, kh«ng
khoan nhîng víi nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt vµ téi ph¹m, h×nh thµnh thãi quen xö
sù tÝch cùc theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kh«ng bÞ ngo¹i c¶nh chi phèi.
Ngoµi ra gi¸o dôc cho c¸n bé cña c¸c c¬ quan qu¶n lý t×m ra nguyªn nh©n vµ
®iÒu kiÖn dÉn ®Õn vi ph¹m ph¸p luËt cña c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu, xuÊt nhËp
c¶nh víi tõng trêng hîp cô thÓ nh»m bÞt kÝn nh÷ng kÏ hë ph¸p luË. Trong qu¸
tr×nh Êy ph¶i lµm cho mäi ngêi thÊy ®îc hËu qu¶ nghiªm träng cña gian lËn th¬ng m¹i ®èi víi kinh tÕ, x· héi vµ ®¹o ®øc v¨n ho¸, ®èi víi ®Êt níc còng nh ®èi
víi quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña mäi ngêi d©n lao ®éng.
20
- Xem thêm -
.DOC 
26 
70 
54 
