Tài liệu KIỂM TOÁN NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU THỰC VẬT TƯỜNG AN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH BÀI TẬP NHÓM KIỂM TOÁN NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU THỰC VẬT TƯỜNG AN GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: Th.S TRƯƠNG THỊ THÚY HẰNG NHÓM 14 MSSV 1.Nguyễn Thị Cẩm Thuyên B1303035 2.Võ Thị Kim Trang B1303043 3. Nguyễn Thị Hồng Thúy B1303036 4. Tô Trần Anh Thư B1303038 Năm 2015 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH BÀI TẬP NHÓM KIỂM TOÁN NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU THỰC VẬT TƯỜNG AN GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: Th.S TRƯƠNG THỊ THÚY HẰNG NHÓM 14 MSSV Số điện thoại 1.Nguyễn Thị Cẩm Thuyên B1303035 01265259589 2.Võ Thị Kim Trang B1303043 01286949089 3. Nguyễn Thị Hồng Thúy B1303036 01283929234 4. Tô Trần Anh Thư B1303038 01667210043 Năm 2015 ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ THAM GIA STT Họ tên MSSV 1 Nguyễn Thị Cẩm Thuyên B1303035 2 Võ Thị Kim Trang B1303043 3 Nguyễn Thị Hồng Thúy B1303036 4 Tô Trần Anh Thư B1303038 Mức độ tham gia Kí tên NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ LỜI CAM ĐOAN Chúng em xin cam đoan đề tài này do nhóm em tự thực hiện, không có bất kì sự sao chép nào. Nếu có, nhóm xin chịu điểm 0. Cần Thơ, ngày 23 tháng 04 năm 2015 Sinh viên đại diện Kí tên i MỤC LỤC CHƯƠNG 1............................................................................................................................1 CƠ SỞ LÝ LUẬN..................................................................................................................1 1.1 KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM KHOẢN MỤC NỢ PHẢI TRẢ.........................1 1.1.1 Khái niệm....................................................................................................1 1.1.2. Phân loại.....................................................................................................1 1.1.2.1 Nợ ngắn hạn..........................................................................................1 1.1.2.2 Nợ dài hạn.............................................................................................2 1.1.3 Đặc điểm......................................................................................................2 1.2 NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN............................................................................2 1.2.1 Khái niệm....................................................................................................2 1.2.2 Nguyên tắc hạch toán...................................................................................2 1.2.3 Nội dung và kết cấu tài khoản......................................................................3 1.3 CÁC VĂN BẢN PHÁP LÝ LIÊN QUAN.........................................................4 1.4 KIỂM TOÁN NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN.....................................................6 1.4.1 Mục tiêu kiểm toán......................................................................................6 1.4.2 Nghiên cứu và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ về “nợ phải trả” của đơn vị........................................................................................................................... 6 1.4.2.1 Tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ......................................................6 1.4.2.2 Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát.............................................................7 1.4.2.3 Thiết kế và thực hiện thử nghiệm kiểm soát..........................................8 1.4.2.4 Đánh giá lại rủi ro kiểm soát.................................................................8 1.4.3 Thử nghiệm cơ bản......................................................................................8 1.4.3.1 Thủ tục phân tích...................................................................................8 1.4.3.2 Thử nghiệm chi tiết...............................................................................9 CHƯƠNG 2..........................................................................................................................11 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN...............................................................................................11 CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU THỰC VẬT TƯỜNG AN................................................11 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY............................................................11 2.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN.................................................13 2.2.1 Lịch sử hình thành và phát triển.................................................................13 2.2.2 Thành tựu...................................................................................................15 2.3 LĨNH VỰC KINH DOANH.............................................................................15 2.4 CƠ CẤU TỔ CHỨC........................................................................................16 2.4.1 Sơ đồ tổ chức.............................................................................................16 2.4.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng thành viên.................................................18 2.4.2.1 Đại Hội đồng cổ đông.........................................................................18 2.4.2.2 Hội đồng quản trị................................................................................18 2.4.2.3 Ban kiểm soát......................................................................................18 2.4.2.4 Tổng Giám đốc....................................................................................18 ii 2.4.2.5 Phó Tổng Giám đốc............................................................................19 2.4.2.6 Các Giám đốc chức năng.....................................................................19 2.4.2.7 Trưởng Văn phòng đại diện và Giám đốc chi nhánh...........................19 2.4.2.8 Phòng ban chức năng..........................................................................19 2.5 CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN HIỆN HÀNH..................................................................19 CHƯƠNG 3..........................................................................................................................21 NGHIÊN CỨU VÀ ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ........................21 3.1 TÌM HIỂU HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA CÔNG TY..................21 3.1.1 Bảng câu hỏi..............................................................................................21 3.1.2 Lưu đồ.......................................................................................................23 3.1.3 Kết luận.....................................................................................................27 3.2 ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ RỦI RO KIỂM SOÁT.....................................................28 3.3 THIẾT KẾ VÀ THỰC HIỆN THỬ NGHIỆM KIỂM SOÁT...........................29 3.3.1 Thiết kế thử nghiệm kiểm soát...................................................................29 3.3.2 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát................................................................31 3.4 ĐÁNH GIÁ LẠI RỦI RO KIỂM SOÁT..........................................................40 3.5 XÁC ĐỊNH MỨC TRỌNG YẾU.....................................................................40 CHƯƠNG 4..........................................................................................................................42 THỰC HIỆN KIỂM TOÁN................................................................................................42 4.1 Biểu chỉ đạo......................................................................................................42 4.2 BẢNG TỔNG HỢP LỖI..................................................................................44 4.3 CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN....................................................................45 CHƯƠNG 5..........................................................................................................................72 KẾT LUẬN...........................................................................................................................72 TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................73 iii CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM KHOẢN MỤC NỢ PHẢI TRẢ 1.1.1 Khái niệm Quyết định 15/2006/QĐ-BTC trình bày “nợ phải trả” trên Bảng cân đối kế toán phần “Nguồn vốn”, mục A “Nợ phải trả” Theo chuẩn mực Kế toán chung (VAS 01) đoạn 18: “Nợ phải trả là nghĩa vụ hiện tại của đơn vị phát sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua mà đơn vị phải thanh toán bằng nguồn lực của mình”. Doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thanh toán các khoản nợ, các cam kết với bên thứ hai như nhà cung cấp, khách hàng, cơ quan Nhà nước… Doanh nghiệp có thể thanh toán nghĩa vụ hiện tại đối với nợ phải trả bằng nhiều cách như trả bằng tiền hoặc bằng tài sản khác, cung cấp dịch vụ, thay thế nghĩa vụ này bằng nghĩa vụ khác, chuyển đổi nghĩa vụ nợ phải trả thành vốn chủ sở hữu (VAS 01) tùy theo cam kết giữa các bên. Nợ phải trả chỉ được ghi nhận vào Bảng cân đối kế toán khi thỏa mãn cả 2 điều kiện được quy định ở chuẩn mực chung VAS 01 đoạn 42 như sau: - Có đủ điều kiện chắc chắn là đơn vị sẽ dùng một lượng tiền chi ra để trang trải cho những nghĩa vụ hiện tại mà doanh nghiệp phải thanh toán. - Khoản nợ phải trả đó phải xác định được một cách đáng tin cậy. 1.1.2. Phân loại Căn cứ thời hạn thanh toán, nợ phải trả được chia thành hai loại là nợ ngắn hạn và nợ dài hạn. 1.1.2.1 Nợ ngắn hạn Nợ ngắn hạn là khoản doanh nghiệp phải thanh toán trong vòng 12 tháng (đối với chu kì kinh doanh là 1 năm) hoặc thanh toán trong vòng một chu kỳ kinh doanh bình thường (đối với doanh nghiệp có chu kì kinh doanh bình thường dài hơn 1 năm). Nợ ngắn hạn bao gồm các khoản phải trả người bán, người mua ứng trước, nợ vay ngắn hạn, phải trả công nhân viên, thuế các khoản phải nộp Nhà nước, chi phí phải trả, tài sản thừa chờ xử lý, các khoản nhận ký quỹ, ký cược dài hạn tại thời điểm báo cáo… 1 1.1.2.2 Nợ dài hạn Nợ dài hạn là các khoản phải trả có thời hạn thanh toán trên 12 tháng (đối với doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh là 1 năm) hoặc hơặc thời hạn thanh toán trên một chu kỳ kinh doanh bình thường (đối với doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh bình thường dài hơn 1 năm). Nợ dài hạn bao gồm các khoản nợ dài hạn phải trả người bán, phải trả nội bộ dài hạn, vay và nợ dài hạn, thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại tại thời điểm báo cáo. 1.1.3 Đặc điểm Nợ phải trả là khoản mục quan trọng trên báo cáo tài chính, những sai lệch của khoản mục này có thể ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính về tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh. Khoản mục nợ phải trả thường có khuynh hướng bị khai thiếu; từ đó việc tính toán các tỷ số tài chính bị sai lệch làm cho người đọc báo cáo tài chính hiểu sai về tình hình hoạt động của doanh nghiệp và ảnh hưởng đến các quyết định kinh tế của nhà đầu tư. Mặt khác, nợ phải trả có liên quan mật thiết đến các khoản mục khác như hàng tồn kho, tài sản cố định, thuế, chi phí sản xuất, quản lý doanh nghiệp…, sự sai lệch trong nợ phải trả sẽ ảnh hưởng đến việc tính giá thành, chi phí, làm sai lệch lợi nhuận và ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2 NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN (Theo Quyết định 15/2006-QĐ-BTC) 1.2.1 Khái niệm Nợ phải trả người bán là khoản mục phản ánh tình hình thanh toán các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp cho người bán vật tư, hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, lao vụ theo hợp đồng kinh tế đã ký kết; phản ánh tình hình thanh toán về các khoản nợ phải trả cho người nhận thầu xây lắp chính, phụ. 1.2.2 Nguyên tắc hạch toán - Nợ phải trả cho người bán, người cung cấp vật tư, hàng hóa, dịch vụ, hoặc cho người nhận thầu xây lắp chính, phụ cần được hạch toán chi tiết cho từng đối tượng phải trả. Trong chi tiết từng đối tượng phải trả, tài khoản này phản ánh cả số tiền đã ứng trước cho người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp nhưng chưa nhận được sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, khối lượng xây lắp hoàn thành bàn giao. 2 - Không phản ánh vào tài khoản này các nghiệp vụ mua vật tư, hàng hóa, dịch vụ trả tiền ngay (bằng tiền mặt, tiền séc hoặc đã trả qua Ngân hàng). - Những vật tư, hàng hóa, dịch vụ đã nhận, nhập kho nhưng đến cuối tháng vẫn chưa có hóa đơn thì sử dụng giá tạm tính để ghi sổ và phải điều chỉnh về giá thực tế khi nhận được hóa đơn hoặc thông báo giá chính thức của người bán. - Khi hạch toán chi tiết các khoản này, kế toán phải hạch toán rõ ràng, rành mạch các khoản chiết khấu thanh toán, chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán của người bán, người cung cấp ngoài hóa đơn mua hàng. 1.2.3 Nội dung và kết cấu tài khoản Tài khoản 331 “Phải trả người bán” Số tiền còn phải trả người bán, người nhận thầu xây lắp Các khoản đã trả hoặc ứng trước cho Số tiền phải trả cho người bán người bán, người nhận thầu Điều chỉnh giá tạm tính về giá thực tế Số tiền giảm giá, hàng mua trả lại người của số vật tư, hàng hóa, tài sản, các dịch vụ đã nhận khi có hóa đơn hoặc thông bán chấp nhận Chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh báo giá chính thức. toán người bán chấp nhận giảm trừ Tổng số phát sinh nợ Tổng số phát sinh có Số tiền còn phải trả người bán, người nhận thầu xây lắp Tài khoản này có thể có số dư bên Nợ. Số dư bên Nợ (nếu có) phản ánh số tiền đã ứng trước cho người bán hoặc số tiền đã trả nhiều hơn số phải trả cho người bán theo chi tiết của từng đối tượng cụ thể. Khi lập Bảng Cân đối kế toán, kế toán phải lấy số dư chi tiết của từng đối tượng phản ánh ở Tài khoản này để ghi 2 chỉ tiêu bên “Tài sản” và bên “Nguồn vốn”. 3 1.3 CÁC VĂN BẢN PHÁP LÝ LIÊN QUAN  Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 01: “Chuẩn mực chung” ban hành và công bố theo Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2002 của Bộ trưởng Bộ Tài chính: + Đoạn 26: “Nợ phải trả xác định nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp khi doanh nghiệp nhận về một tài sản, tham gia một cam kết hoặc phát sinh các nghĩa vụ pháp lý” + Đoạn 28: “Nợ phải trả phát sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua, như mua hàng hoá chưa trả tiền, sử dụng dịch vụ chưa thanh toán, vay nợ, cam kết bảo hành hàng hoá, cam kết nghĩa vụ hợp đồng, phải trả nhân viên, thuế phải nộp, phải trả khác” + Đoạn 42: “Nợ phải trả được ghi nhận trong Bảng cân đối kế toán khi có đủ điều kiện chắc chắn là doanh nghiệp sẽ phải dùng một lượng tiền chi ra để trang trải cho những nghĩa vụ hiện tại mà doanh nghiệp phải thanh toán, và khoản nợ phải trả đó phải xác định được một cách đáng tin cậy”.  Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 18: “Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng” ban hành và công bố theo Quyết định số 100/QĐ-BTC ngày 28/12/2005 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Chuẩn mực số 18 quy định và hướng dẫn các nguyên tắc, phương pháp kế toán các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng như nguyên tắc ghi nhận, xác định giá trị, thay đổi các khoản dự phòng,…  Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21: “Trình bày báo cáo tài chính” ban hành và công bố theo Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30 tháng 12 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Chuẩn mực số 21 quy định cách phân loại và trình bày các khoản mục trên Báo cáo tài chính, trong đó khoản mục Nợ phải trả được phân thành nợ ngắn hạn và nợ dài hạn đối với các doanh nghiệp có chu kì kinh doanh bình thường hoặc có chu kì kinh doanh dài hơn 12 tháng; đối với các doanh nghiệp do tính chất hoạt động không thể dựa vào chu kỳ kinh doanh để phân biệt giữa ngắn hạn và dài hạn, thì nợ phải trả được trình bày thứ tự theo tính thanh khoản giảm dần.  Thông tư 200/2014/TT-BTC ban hành ngày 22/12/2014 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2015 thay thế Quyết định 15/2006/QĐ-BTC. Những điểm mới trong thông tư 200 so với Quyết định 15 về “Nợ phải trả”: 4 - Về tài khoản: Các tài khoản có tính chất vay được ghép thành tài khoản 341, bao gồm tài khoản 311, 315,341, 342 theo quyết định 15/2006/QĐ-BTC. - Các khoản thuế gián thu như thuế giá trị gia tăng (kể cả theo phương pháp khấu trừ hay phương pháp trực tiếp), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế bảo vệ môi trường và các loại thuế gián thu khác về bản chất là khoản thu hộ bên thứ ba. Vì vậy các khoản thuế gián thu được loại trừ ra khỏi số liệu về doanh thu gộp trên BCTC hoặc các báo cáo khác. + . Có thể lựa chọn việc ghi nhận doanh thu và số thuế gián thu phải nộp bằng một trong 2 phương pháp: Tách và ghi nhận riêng số thuế gián thu phải nộp ( kể cả thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp) ngay tại thời điểm ghi nhận doanh thu; hoặc ghi nhận số thuế gián thu phải nộp bằng cách ghi giảm số doanh thu định kỳ. Trong mọi trường hợp, chỉ tiêu “Doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ” và chỉ tiêu “Các khoản giảm trừ doanh thu” của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh đều không bao gồm các khoản thuế gián thu phải nộp. - Về nhập khẩu ủy thác, khác với Quyết định 15/2006/QĐ-BTC, bên nhận ủy thác nhập khẩu không theo dõi trên tài khoản 331 các khoản thanh toán cho nhà cung cấp nước ngoài; bên nhận ủy thác sẽ theo dõi các khoản phải thu, phải trả này cho bên giao ủy thác trên các tài khoản 1388 và 3388. Bên nhận ủy thác nhập khẩu khi nhận được hàng và giao hàng cho bên giao ủy thác chỉ hạch toán trên sổ chi tiết, không theo dõi trên tài khoản 331. + Nghĩa vụ đối với Ngân sách Nhà nước trong giao dịch ủy thác xuất nhập khẩu: Nghĩa vụ đối với Ngân sách Nhà nước được xác định là của bên giao ủy thác. Bên nhận ủy thác được xác định là bên cung cấp dịch vụ cho bên giao ủy thác trong việc chuẩn bị hồ sơ, kê khai, thanh quyết toán với Ngân sách Nhà nước (người nộp thuế hộ cho bên giao ủy thác). Tài khoản 333 chỉ sử dụng tại bên giao ủy thác, không sử dụng tại bên nhận ủy thác. Bên nhận ủy thác với vai trò trung gian chỉ phản ánh số thuế phải nộp vào Ngân sách Nhà nước là khoản chi hộ, trả hộ trên tài khoản 3388 và phản ánh quyền được nhận lại số tiền đã chi hộ, trả hộ cho bên giao ủy thác trên tài khoản 1388. 5 1.4 KIỂM TOÁN NỢ PHẢI TRẢ NGƯỜI BÁN 1.4.1 Mục tiêu kiểm toán  Hiện hữu: tất cả các khoản nợ phải trả trên báo cáo tài chính là có thật trong thực tế.  Nghĩa vụ: các khoản nợ phải trả trên Báo cáo tài chính vào thời điểm báo cáo thuộc về nghĩa vụ của đơn vị.  Đầy đủ: tất cả các khoản nợ phải trả phải được ghi chép đầy đủ.  Ghí chép chính xác: nợ phải trả phải được cộng dồn chính xác, số liệu trên sổ chi tiết phải khớp đúng với số liệu trên sổ cái  Đánh giá: các khoản nợ phải trả phải được đánh giá đúng, ghi nhận phù hợp với chế độ kế toán hiện hành.  Trình bày và công bố: các khoản nợ phải trả phải được khai báo đầy đủ; trình bày, phân loại đúng theo quy định trình bày Báo cáo tài chính; có thuyết minh đầy đủ, rõ ràng. 1.4.2 Nghiên cứu và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ về “nợ phải trả” của đơn vị 1.4.2.1 Tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ Việc tìm hiểu về kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán rất quan trọng với kiểm toán viên vì các hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ có thể giúp kiểm toán viên đánh giá các yếu kém của kiểm soát mà từ đó có thể đưa đến sai sót trọng yếu trên báo cáo tài chính. Kiểm soát nội bộ tuy là một công cụ quan trọng trong quản lý đơn vị nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đối với công việc của kiểm toán viên vì thông qua việc đánh giá điểm mạnh, yếu của kiểm soát nội bộ tại đơn vị, kiểm toán viên có thể hình dung về khối lượng và độ phức tạp của công việc, đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát. Từ đó, kiểm toán viên sẽ xác định phương hướng và phạm vi kiểm tra, thiết kế các thủ tục kiểm soát...... Đối với khoản mục “nợ phải trả”, khi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên cần quan tâm những vấn đề sau: 6  Về cơ cấu tổ chức và quyền hạn trách nhiệm, kiểm toán viên cần xem xét đơn vị có thực hiện phân chia trách nhiệm, tách biệt giữa các chức năng đề nghị mua hàng, đặt hàng, nhận hàng và ghi chép, phê duyệt hay không  Về việc phê duyệt, ghi chép phải đảm bảo thực hiện đầy đủ  Tất cả các nghiệp vụ mua hàng có nhận được đầy đủ hóa đơn của nhà cung cấp hay không  Xem xét tính trung thực, trình độ của nhân viên  Tìm hiểu xem đơn vị có mở rộng kinh doanh và khả năng ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của đơn vị. Để tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ về “nợ phải trả” của đơn vị, kiểm toán viên có thể áp dụng các phương pháp như dựa vào kinh nghiệm kiểm toán trước đây tại đơn vị; phỏng vấn nhà quản lý, nhân viên liên quan đế chu trình mua hàng chịu; kiểm tra chứng từ, sổ sách liên quan; quan sát các hoạt động kiểm soát và việc thực hiện trong thực tế. 1.4.2.2 Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát là một công việc quan trọng vì nó giúp kiểm toán viên có những đánh giá ban đầu về rủi ro xảy ra sai sót trọng yếu trên báo cáo tài chính. Khi đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát khoản mục “nợ phải trả”, kiểm toán viên cần quan tâm đến các sai phạm tiềm tàng, các nhân tố có thể tạo ra sai sót trọng yếu và phải chú ý đến các sai sót ảnh hưởng đến cơ sở dẫn liệu. Dựa vào các tài liệu có được trong quá trình tìm hiểu và sự xét đoán nghề nghiệp, kiểm toán viên sẽ ước lượng mức rủi ro kiểm soát và rủi ro có xảy ra sai sót trọng yếu ở cấp độ cơ sở dẫn liệu cho “nợ phải trả” và thường dự kiến ở mức cao nhất có thể có. Để đánh giá về kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên có thể thực hiện các bước sau: - Nghiên cứu thông tin thu thập được qua việc tìm hiểu - Xác định các sai phạm tiềm tàng và những thủ tục kiểm soát chủ yếu - Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát 7 1.4.2.3 Thiết kế và thực hiện thử nghiệm kiểm soát Dựa vào những hiểu biết sau khi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị và đánh giá rủi ro ban đầu, kiểm toán viên sẽ thiết kế các thử nghiệm kiểm soát và thực hiện các thử nghiệm đó nhằm thu thập các bằng chứng kiểm toán thuyết phục chứng minh tính hữu hiệu của hoạt động kiểm soát. Một số thử nghiệm kiểm soát có thể thực hiện:  Căn cứ các nghiệp vụ ghi chép trên sổ cái Nợ phải trả để kiểm tra các nhật kí có liên quan: Kiểm toán viên thực hiện thử nghiệm này để xem xét sự có thực của các nghiệp vụ đã được ghi chép trên sổ cái bằng cách đối chiếu với các nhật kí liên quan như nhật kí chứng từ thanh toán hay nhật kí chi quỹ…  Kiểm tra chứng từ gốc của các nghiệp vụ ghi chép trên một số sổ chi tiết: Mục đích của thử nghiệm này là đánh giá việc thực hiện các thủ tục kiểm soát có hữu hiệu đối với các nghệp vụ mua hàng và thanh toán không; đồng thời, kiểm toán viên cũng kiểm tra được tính đầy đủ cuả việc ghi chép từ nhật kí vào các sổ chi tiết. 1.4.2.4 Đánh giá lại rủi ro kiểm soát Sau khi đã hoàn thành các thử nghiệm kiểm soát, kiểm toán viên phải đánh giá lại rủi ro kiểm soát. Nếu kết quả của thử nghiệm cho phép kiểm toán viên kết luận tỷ lệ sai phạm thấp hơn hoặc bằng với mức có thể bỏ qua thì thủ tục kiểm soát được xem là hữu hiệu và ngược lại. Đồng thời, kiểm toán viên cũng cần xem xét nguyên nhân gây ra sai phạm trước khi đưa ra kết luận cuối cùng. Kết quả của thử nghiệm kiểm soát là cơ sở để kiểm toán viên quyết định giữ nguyên hay sẽ điều chỉnh lại mức rủi ro kiểm soát và phạm vi của các thử nghiệm cơ bản. 1.4.3 Thử nghiệm cơ bản 1.4.3.1 Thủ tục phân tích Để đảm bảo tính hợp lý chung của nợ phải trả người bán và phát hiện ra các biến động bất thường có thể dẫn đến sai sót trọng yếu, kiểm toán viên thực hiện tính toán một số chỉ tiêu dưới đây và so sánh với năm trước để nhận dạng các biến động bất thường và tìm hiểu nguyên nhân:  Tỷ lệ nợ phải trả người bán trên tổng giá trị hàng mua trong kỳ  Tỷ lệ nợ phải trả người bán trên tổng nợ ngắn hạn 8 Một thủ tục phân tích khác là nghiên cứu số liệu chi tiết nợ phải trả theo từng người bán để phát hiện những điểm bất thường như so sánh với số liệu của chính họ trong năm trước, so sánh số liệu mua vào, số dư cuối kỳ. 1.4.3.2 Thử nghiệm chi tiết  Yêu cầu đơn vị cung cấp bảng số dư chi tiết nợ phải trả để đối chiếu với sổ cái và sổ chi tiết: Nhằm mục đích xác minh xem số liệu nợ phải trả trên báo cáo tài chính có thống nhất với tất cả các khoản phải trả của từng đối tượng trong các sổ chi tiết hay không. Ngoài ra, KTV sẽ dễ dàng chọn mẫu để thực hiện các thử nghiệm khác qua bảng số dư chi tiết.  Gửi thư xác nhận một số khoản phải trả: Việc xin xác nhận được thực hiện đối với tất cả các nhà cung cấp chủ yếu của đơn vị, cho dù số sư cuối kỳ có thể rất thấp hoặc bằng không nhằm phát hiện các khoản phải trả không được ghi chép. Bên cạnh đó, KTV cũng xin xác nhận ở các nhà cung cấp không cung cấp bảng kê hóa đơn hàng tháng; những khoản phải trả có tính chất bất thường; các khoản phait trả cho các bên liên quan; những khoản phải trả được thế chấp bằng tài sản…Hầu hết đây là những khoản phải trả có khả năng xảy ra sai sót về số tiền hoặc khai báo .  Chọn mẫu để kiểm tra chứng từ gốc và các tài liệu liên quan: KTV chọn lựa một số khoản phải trả trên số dư chi tiết cuối năm để kiểm tra chứng từ gốc và các tài liệu có liên quan như chứng từ thanh toán, hóa đơn, đơn đặt hàng, phiếu nhập kho… nhằm kiểm tra sự có thực của các khoản phải trả.  Kiểm tra bảng tổng hợp và điều chỉnh nợ phải trả với bảng kê đơn hàng tháng của người bán: Thủ tục này nhằm đảm bảo sự ghi chép đúng kỳ của số dư nợ phải trả; phát hiện ra các khoản chưa được ghi chép và căn cứ vào mức trọng yếu để điều chỉnh cho thích hợp.  Tìm kiếm các khoản nợ phải trả không được ghi chép: Đây là một nội dung quan trọng trong kiểm toán nợ phải trả nhằm phát hiện ra các khoản nợ phải trả bị ghi thiếu. Kiểm toán viên có thể thực hiện các thủ tục kiểm tra sau: + Kiểm tra các nghiệp vụ sau thời điểm khóa sổ nhằm phát hiện các khoản chi quỹ thuộc về chi phí của tháng cuối niên độ kiểm toán nhưng đơn vị lại ghi chép vào các khoản thực chi vào đầu niên độ sau. + Xem xét các tài liệu có khả năng chứa đựng các khoản nợ phải trả không được ghi chép như chứng từ thanh toán được phát hành sau thời điểm khóa sổ; các trường hợp hàng về nhưng chưa có hóa đơn hay hóa đơn đã về nhưng chưa nhận được hàng; các hóa đơn cảu người bán nhận được sau ngày kết thúc niên độ. 9  Xem xét việc trình bày và thuyết minh các khoản phải trả trên báo cáo tài chính: + Xem xét các trường hợp phát sinh số dư bên Nợ trên tài khoản Nợ phải trả người bán có được trình bày trong khoản mục Nợ phải thu trên Bảng cân đối kế toán hay không. + Các khoản Nợ phải trả trọng yếu đối với các bên liên quan cần được công bố trên thuyết minh Báo cáo tài chính. + Các khoản Nợ phải trả được bảo đảm bằng tài sản thế chấp phải được thuyết minh và tham chiếu với tài sản bị thế chấp. 10 11 CHƯƠNG 2 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU THỰC VẬT TƯỜNG AN 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY Tên đơn vị: Công ty Cổ phần Dầu Thực vật Tường An Tên viết tắt: Dầu Tường An Tến tiếng Anh: Tuong An Vegetable Oil Joint Stock Company Logo: Ngày thành lập: 20/11/1977, Chuyển sang Công ty Cổ phần từ ngày 01/10/2004 Vốn điều lệ: 189.802.000.000 VND Mã số thuế: 0303498754 Địa chỉ: 48/5 Phan Huy Ích, Phường 15, Quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh Điện thoại: (84.08) 38 153 972 – 38 153 941 – 38 153 950 – 38 151 102 Fax: (84.08) 38 153 649 – 38 157 095 E-mail: [email protected] Website: www.tuongan.com.vn  Các chi nhánh và văn phòng đại diện: 12 Tên chi nhánh và văn phòng đại diện Địa chỉ Số điện thoại - Fax 1. Chi nhánh Công ty KCN Phú Mỹ 1, thị trấn Phú ĐT: (84.064) 3923 870 Cổ phần Dầu thực vật Mỹ, Huyện Tân Thành, Tỉnh Fax: (84.064) 3922 792 Tường An – Nhà máy Bà Rịa – Vũng Tàu dầu Phú Mỹ 2. Chi nhánh Công ty 135 Nguyễn Viết Xuân, ĐT: (84.038) 3833 898 – Cổ phần Dầu thực vật Phường Hưng Dũng, Thành 3838 999 Tường An – Nhà máy phố Vinh, tỉnh Nghệ An Fax: (84.038) 3835 353 dầu Vinh 3. Chi nhánh miền Bắc Thôn Nghĩa Trai, Xã Tân ĐT: (84.0320) 3 791 701 tại Hưng Yên – Chi Quang, Huyện Văn Lâm, Tỉnh nhánh Công ty Cổ phần Hưng Yên. Dầu thực vật Tường An 4. Văn phòng đại diện Số 32 lô 10 Khu di dân Đền ĐT: (84.04) 39 843 404 tại Thành phố Hà Nội Lừ 1,Phường Hoàng Văn Thụ, Fax: (84.04) 39 843 403 Quận Hoàng Mai, Tp Hà Nội. 5. Văn phòng đại diện 8 Mai Hắc Đế, Phường An ĐT: (84.0511) 3 944 678 tại Thành phố Đà Nẵng Hải Tây, Quận Sơn Trà, Fax:(84.0511) 3 944 676 Tp.Đà Nẵng. 6. Văn phòng đại diện 40B 24 Khu dân cư 91B, khu ĐT: (84.0710) 3 831 818 Miền Tây vực VI, Phường An Khánh, Fax: (84.0710) 3 731 647 Quận Ninh Kiều, Tp.Cần Thơ.  Năng lực sản xuất: Sau hơn 35 năm liên tục đầu tư xây dựng và phát triển, với hệ thống máy móc thiết bị hiện đại và công nghệ sản xuất tiên tiến hiện nay, Tường An đạt tổng công suất 240.000 tấn/năm, gồm 2 nhà máy sản xuất: 1. Nhà máy Dầu Phú Mỹ: tại KCN Phú Mỹ 1, thị trấn Phú Mỹ, Huyện Tân Thành, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 2. Nhà máy Dầu Vinh: tại 135 Nguyễn Viết Xuân, Phường Hưng Dũng, Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. 13