Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Sinh học KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌ...

Tài liệu KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT

.DOC
18
2772
133

Mô tả:

KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT
SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Luật Giáo Dục năm 2005 (Điều 27, mục 2, chương II) đã khẳng định: “Giáo dục trung học phổ thông nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hòan thiện học vấn phổ thông, có những hiểu biết thông thường về kĩ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện lựa chọn hướng phát triển và phát huy năng lực cá nhân, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.” Sinh học là môn khoa học tự nhiên nghiên cứu về sự sống. Trong trường phổ thông, sinh học là môn học giúp học sinh có những hiểu biết khoa học về thế giới sống.Tuy nhiên, đa số học sinh, nhất là những học sinh yếu không thích học môn này vì theo các em, đây là môn phải học bài nhiều, kiến thức trừu tượng, khó hiểu,… Với một phần nhỏ kinh nghiệm trong giảng dạy môn sinh học, được sự giúp đỡ của lãnh đạo nhà trường, đồng nghiệp,… tôi chọn đề tài “Khơi gợi hứng thú học tập môn Sinh học ở học sinh yếu trong chương trình sinh học lớp 11 – phần chuyển hóa vật chất và năng lượng ở thực vật.” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm, nhằm nâng cao chất lượng học tập môn Sinh học ở những lớp yếu. Trong bài viết không tránh khỏi những hạn chế, kính mong đồng nghiệp góp ý, tôi xin chân thành cám ơn! II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận: Trang 1 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5/6/2006 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã nêu: “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. Qua thực tế giảng dạy tại trường THPT Phước Thiền, tôi nhận thấy đa số học sinh ở những lớp yếu chưa có hứng thú học tập, nhất là đối với môn Sinh học, nên kết quả cuối năm của học sinh còn chưa cao. Trước đây giảng bài tôi thường chú ý tới số lượng, nội dung kiến thức của bài mà chưa chú trọng tới việc khai thác nội dung,kiến thức của các em học sinh yếu kém ,nhận thức chậm, vì vậy mỗi tiết Sinh học đến với các em đều buồn chán và tẻ nhạt.Do đó, công việc của người giáo viên lúc này là phải tìm ra phương pháp,cách thức phù hợp để học sinh yếu kém gần gũi và có hứng thú yêu thích môn học,tích cực học tập để ngày càng nâng cao chất lượng dạy và học . 2. Thực trạng trước khi thực hiện giải pháp của đề tài. Theo kết quả thống kê năm học 2011 – 2012 của lớp 10A8, số học sinh yếu của lớp trên 40 %. Trong đó riêng kết quả thống kê bài kiểm tra học kì 2 môn sinh học như sau: Giỏi 0 Khá 0 Trung bình 26,3%(10/38) Yếu 71,1%(27/38) Kém 2,6%(1/38) Đồng thời, khi tiến hành khảo sát hứng thú học tập môn Sinh học của lớp 10A8, tôi thu được kết quả: Cảm nhận của học sinh Rất thích học Khá thích Bình thường, không ấn tượng Kết quả 3% 10% 67% Trang 2 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Không có hứng thú 20% Qua kết quả trên, tôi nhận thấy môn Sinh học chưa thực sự cuốn hút các em, không gây đựơc hứng thú học tập của các em nên kết quả học tập còn hạn chế. Nguyên nhân do: - Đây là lớp tập trung những học sinh có học lực trung bình, yếu của nhà trường nên trong lớp không có những hạt nhân hay nhân tố tích cực để thúc đẩy phong trào học tập của lớp -Ý thức học tập của các em chưa cao, các em chưa tự giác học tập, có thái độ thờ ơ với môn học.Đối với môn Sinh học, các em chủ yếu học vẹt để đối phó với giáo viên -Đa số học sinh trong lớp có hòan cảnh khó khăn. Ngòai giờ học ở trường, các em phải dành thời gian phụ giúp gia đình một số việc ruộng đồng,… -Giáo viên bộ môn chưa nắm bắt được sâu sát tâm lý học sinh ở lớp yếu nên phương pháp dạy học còn đại trà, mang tính thuyết trình,chưa nêu bật đầy đủ trọng tâm kiến thức nên chưa cuốn hút được các em. Do đó, theo tôi Người giáo viên cần tìm ra phương pháp tối ưu để giúp học sinh tích cực chủ động học tập để nâng cao chất lượng môn Sinh học. Để khắc phục tình trạng trên thì: -Nội dung dạy học phải bám sát chuẩn kiến thức – kĩ năng và giảm tải -Cần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực -Đổi mới đánh giá kết quả học tập -Có sự quan tâm sâu sát đến từng em học sinh,.. 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: 2.1.a.Nội dung dạy học phải bám sát chuẩn kiến thức – kĩ năng và giảm tải, cô đọng thật ngắn gọn đủ ý cho vừa sức của các em Trang 3 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT VD 1: Bài 2: Vận chuyển các chất trong cây. GV có thể yêu cầu HS quan sát hình, đọc thông tin trong SGK để phân biệt được dòng mạch gỗ và mạch rây theo gợi ý trong tài liệu chuẩn kiến thức- kĩ năng Sinh học 11.Chú ý không mô tả sâu cấu tạo của mạch gỗ và mạch rây, tập trung dạy đường đi của dịch mạch gỗ và dịch mạch rây theo hướng dẫn giảm tải của Bộ giáo dục. Tiêu chí so sánh Cấu tạo Thành phần dịch Động lực Dòng mạch gỗ Dòng mạch rây - Là những tế bào chết.(quản bào và mạch ống) - Nước, muối khoáng được hấp thụ ở rễ và các chất hữu cơ(aa,amit,vit,hoccmon…) được tổng hợp ở rễ - Là những tế bào sống.(ống rây và tế bào kèm) - Là các sản phẩm đổng hóa ở lá: + Saccarozo, axit amin, vitamin… + Một số ion khoáng được sử dụng lại.(nhiều ion K) - Là sự phối hợp của 3 lực : - Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn(lá-nơi + Áp suất rễ. tổng hợp saccarozơ) và cơ quan + Lực hút do thoát hơi nước ở lá. + Lực liên kết giữa các phân tử chứa.(nơi saccarozơ được sử dụng hay dự trữ) nước với nhau và với thành mạch gỗ VD 2: Bài 7. Thực hành thí nghiệm về vai trò của phân bón, GV có thể hướng dẫn các em về nhà làm thí nghiệm đơn giản hơn so với sách giáo khoa nhưng vẫn đảm bảo nội dung: Bước 1: Ngâm hạt (lúa. đậu,….) trong nước 24 giờ, sau đó lấy hạt ủ trong bao vải hoặc khăn ẩm 2-3 ngày để hạt nảy mầm. Bước 2: Chọn các cây mầm khỏe đồng đều nhau với số lượng tương đương trồng vào 2 cốc nhựa: -Cốc đối chứng: chứa nước -Cốc thí nghiệm: chứa NPK Trang 4 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Chú ý: số lượng cây mầm phải phù hợp với dịên tích cốc nhựa.Tránh trường hợp trồng quá nhiều hay quá ít sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Dùng 1 lớp bông gòn để dưới đáy cốc giúp hệ rễ có thể bám và giữ ẩm. Không trồng bằng đất vì thành phần dinh dưỡng trong đất có thể ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm. Lượng phân bón NPK hòa vào nước tưới cây có thể dao động tùy theo thể tích cốc, nhưng không được bỏ quá nhiều sẽ làm cây chết. Có thể dùng đầu cây tăm chấm 1 lượng phân là đủ. Bước 3: Đặt cốc trong phòng nơi có ánh sáng chiếu đồng đều đến mỗi chậu (khỏang 8 giờ/ ngày). Chăm sóc, tưới nước cho cây mỗi ngày. Chú ý: lượng nước tưới chỉ cần đủ ẩm lớp bông gòn, tránh tưới quá nhiều làm cây chết úng Lượng NPK khỏang 3 ngày tưới 1 lần đối với cốc thí nghiệm. Bước 4: Quan sát, đo chiều cao của cây trong cốc thí nghiệm và cốc đối chứng,(2 ngày đo 1 lần) ghi kết quả quan sát theo gợi ý sau vào bản tường trình nộp cho GV: Tên cây Công thức thí Ngày đo nghiệm Cốc đối chứng Chiều cao Nhận xét (cm/cây) (chứa nước) Cốc thí nghiệm (chứa NPK) Sau thời gian 10 ngày, các em đem thí nghiệm và tường trình của mình cho giáo viên xem xét.Với những em làm tốt, GV tuyên dương và cho điểm cộng khuyến khích. Với cách làm thí nghiệm trên, các em học sinh yếu rất hứng thú và tích cực thực hành. 2.1.b.Cần tích hợp bảo vệ môi trường,tiết kiệm năng lượng, giáo dục kĩ năng sống thông qua bài học cho học sinh Trang 5 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT VD : Bài 4: Vai trò của các nguyên tố khóang. GV có thể đặt câu hỏi cho học sinh: +Bà con nông dân có thói quen sử dụng nước tiểu để tưới trực tiếp cho cây trồng. Theo em có nên không? HS sẽ có ý kiến trái chiều: nên và không.GV yêu cầu HS giải thích. Sau đó GV có thể giúp các em xử lý tình huống trên : không nên dùng nước tiểu tưới trực tiếp mà cần pha lõang với nước thì cây mới có khả năng hấp thu được. 2.1.c.Nội dung dạy học cần liên hệ thực tiễn địa phương để gây hứng thú, gần gũi với học sinh. Ví dụ 1:Bài 3: Thóat hơi nước. Mục IV Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng. Giáo viên có thể đặt câu hỏi cho học sinh: +Khi trồng lúa, ở giai đọan nào cây cần nhiều nước, giai đọan nào cây cần ít nước? HS trả lời được ở giai đọan làm đòng cây cần nhiều nước nhưng giai đọan lúa chín thì cần ít nước hơn +Vì sao khi bứng cây rồi trồng lại hay khi tiến hành ghép cây thì bà con nông dân minh thường ngắt bớt lá? HS trả lời được là tránh mất nước do hệ rễ chưa kịp phát triển thực hiện việc hút nước VD 2: Bài Vận chuyển các chất trong cây. GV có thể hỏi HS: Vì sao bà con nông dân muốn cây mau ra trái thường hay dùng mảnh sảnh để cứa vào thân cây? HS: dòng mạch rây bị ngắt quãng, dinh dưỡng dồn vào trái. 2.2.Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực: 2.2.a.Giáo viên kết hợp nhiều phương pháp như: dạy học theo nhóm, dạy học qua phiếu học tập, dạy học giải quyết vấn đề, dạy học sử dụng thí nghiệm, thuyết trình… Trang 6 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT VD 1: Bài 8.Quang hợp ở thực vật.Mục II2, Lục lạp là bào quan quang hợp, đây là nội dung đã được học ở lớp 10 nên GV sử dụng dạy học qua phiếu học tập dành cho một bàn(3-4 em) : Các bộ phận của lục lạp Cấu tạo Chức năng Grana Chất nền VD 2:Bài 1.Sự hấp thụ nước và muối khóang ở rễ.Mục cơ chế hấp thụ nước và muối khóang, GV sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm (8-10 em) tìm hiểu: Hấp thụ nước Hấp thụ muối khóang Cơ chế Lưu ý: Đây là bài đầu tiên của chương trình lớp 11, nhiều em học sinh yếu còn bỡ ngỡ với phương pháp họat động nhóm, vì vậy GV cần hướng dẫn lại cho các em cách họat động, khuyến khích cộng điểm cho cá nhân tích cực để các em năng động hơn VD 3: Bài 3 Thóat hơi nước, Mục I và III. GV yêu cầu HS về tìm hiểu trước Vai tròcủa quá trình thóat hơi nước và những tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thóat hơi nước. Sau đó cho các em thuyết trình trước lớp 2.2.b.GV cần sử dụng triệt để đồ dùng dạy học, sử dụng Công nghệ thông tin để tạo hứng thú cho tiết học. VD: Bài 5-6: Dinh dưỡng Nitơ ở thực vật. Đây là một bài dài, có nhiều kiến thức liên quan đến môn hóa học nên HS yếu rất ngại học. Vì vậy GV có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng cho thêm phần sinh động 2.3.Đổi mới đánh giá kết quả dạy học: 2.3.a. Giáo viên có thể cho học sinh tự đánh giá qua phiếu học tập sau bài học, hoặc GV có thể đánh giá HS bằng 1 số câu hỏi củng cố.Vì đối với học sinh yếu, về nhà học bài các em rất lười. Trang 7 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT VD: Bài 2. Vận chuyển các chất trong cây.Sau bài này, GV yêu cầu HS dành 4 phút ôn bài, sau đó gấp sách vở, trả lời các câu hỏi để lấy điểm kiểm tra miệng các câu hỏi: +Phân biệt cấu tạo mạch gỗ và mạch rây? +Động lực nào giúp dòng nước và các ion khóang di chuyển được từ rễ lên lá ở những cây gỗ cao lớn hàng chục mét? +Động lực nào đẩy dòng mạch rây đi từ lá đến rễ và các cơ quan khác? +Thành phần dịch của mạch gỗ và mạch rây có gì khác nhau? 2.2.b. Đối với bài kiểm tra, giáo viên nên kết hợp cả trắc nghiêm và tự luận để có thể kiểm tra tránh hiện tượng các em làm bài may rủi 2.4Thường xuyên thu vở của học sinh để kiểm tra bài ghi, bài sọan hoặc bài tập về nhà để xem: -Học sinh chuẩn bị bài mới chưa? -Phương pháp soạn và nghiên cứu bài như thế nào? -Cách học và làm bài tập theo phương pháp tích cực chưa? Sau đó GV có thể hướng dẫn lại cho những em làm chưa tốt VD: Để chuẩn bị cho tiết học mới, Bài 9: Quang hợp ở các nhóm thực vật C3, C4 và CAM. GV cho HS về chuẩn bị nội dung sau vào vở. Điểm so sánh Thực vật C3 Thực vật C4 Thực vật CAM Chất nhận CO2 đầu tiên Sản phẩm cố định CO2 đầu tiên Chu trình Canvin Không gian thực hiện Thời gian Có thể các em làm sai hoặc làm không đầy đủ, điều đó không quan trọng. Tuy nhiên, ý thức học tập của các em đã thay đổi, các em đã biết tự đọc sách giáo khoa.GV cần tuyên dương những HS có chuẩn bị, hướng dẫn các em cách sọan bài, ghi bài, đồng thời GV cũng nhắc nhở, phê bình các em chưa chuẩn bị Trang 8 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT GIÁO ÁN ÁP DỤNG: Tiết 1:Bài 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: Sau khi học bài này, học sinh cần: +Chuẩn: - HS trình bày được vai trò của nước ở thực vật - HS hiểu dược 2 con đường hấp thụ nước ở rễ: con đường qua thành tế bào & con đường qua chất nguyên sinh +Trên chuẩn: - HS phân biệt được cơ chế hấp thụ nước và muối khóang ở rễ -Giải thích được ô nhiễm môi trường đất và nước , gây tổn thương lông hút ở rễ, ảnh hưởng sự hút nước và khóang của thực vật 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng phân tích hình vẽ, so sánh, khái quát hóa. Kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. - Kĩ năng họat động nhóm,thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp - Kĩ năng sống 3. Thái độ: - Học sinh giải thích một số hiện tượng thực tế liên quan đến quá trình hút nước. -Học sinh biết tham gia bảo vệ môi trường đất và nước -Học sinh biết chăm sóc, tưới nước, bón phân hợp lí cho cây trồng II.PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp, đàm thoại - Hoạt động nhóm - Thảo luận căp đôi - Đặt vấn đề III.TRỌNG TÂM: Cơ chế hấp thụ nước và ion khóang ở rễ IV. CHUẨN BỊ: 1. Chuẩn bị của GV: - Tranh vẽ hình 1.1, 1.2, 1.3 SGK. Trang 9 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT - Giáo án, SGK và các tài liệu tham khảo. Phiếu Học Tập: Hấp thụ nước Hấp thụ ion khóang Cơ chế Đáp án PHT Cơ chế Hấp thụ nước + Thụ động (Thẩm thấu), đi từ môi trường nhược trương vào dung dịch ưu trương của tế bào rễ cây nhờ sự chênh lệch áp suất thẩm thấu. Hấp thụ muối khóang + Thụ động: khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. + Chủ động: Di chuyển ngược chiều gradien nồng độ và cần năng lượng. 2. Chuẩn bị của HS: Học ,đọc bài mới trước khi tới lớp. V. HOẠT ĐỘNG LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ:(bỏ qua) 3. Bài mới: *Mở bài: GV đặt vấn đề: Vì sao trong trồng trọt cần bón phân,tưới nước cho cây? Nước và các chất từ phân bón được hấp thụ vào rễ theo con đường n ào?Cơ chế ra sao? HỌAT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH Hoạt động 1: Tìm hiểu rễ là cơ quan hấp thụ nước: GV yêu cầu HS nêu vai trò của nước đối với tế bào, cơ thể? Nếu HS không trả lời được, GV tiếp tục gợi ý:Nếu không có nước, cây có lấy được muối khoáng hay không? Tại sao khi khô hạn, tốc độ lớn của cây lại chậm?.... HS nêu được vai trò của nước: Làm dung môi, đảm bảo sự bền vững của hệ thống keo nguyên sinh, đảm bảo hình dạng của tế bào, tham gia vào các quá trình sinh lí của cây (thoát hơi nước làm giảm nhiệt độ của cây, giúp quá trình trao đổi chất diễn ra bình thường…), ảnh hưởng đến sự NỘI DUNG I. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khóang: (HS về nhà tìm hiểu) Trang 10 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT phân bố của thực vật. GV:Cây hấp thụ nước qua cơ quan nào? HS: qua rễ (chủ yếu ở miền lông hút) GV : yêu cầu HS về nhà quan sát h1.1 cho biết rễ thực vật trên cạn phát triển thích nghi với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng như thế nào?. GV:Cơ quan hấp thụ nước chủ yếu ở cây là rễ. Ngòai rễ, cây có khả năng hấp thu nước qua các bộ phận khác không? HS: Cây thủy sinh hấp thụ nước và ion khóang qua tòan bộ bề mặt cơ thể Hoạt động 2: Tìm hiểu Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây. GV yêu cầu HS thảo luận nhóm (8 – 10 em) phân biệt cơ chế hấp thụ nước và muối khóang theo nội dung PHT sau: Hấp thụ nước Hấp thụ muối khóang Cơ chế HS thảo luận nhóm, hòan thành nội dung PHT sau đó đại diện 1 nhóm trình bày, các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung GV yêu cầu HS phân biệt dung dịch ưu trương và dung dịch nhược trương GV nhận xét bài làm của các nhóm, tuyên dương những cá nhân tích cực, nhắc nhở những nhóm chưa nỗ lực, đưa ra đáp án PHT GV: yêu cầu HS quan sát h1.3 thảo luận cặp đôi (2 em): cho biết:Nước và ion khóang vào rễ tiếp tục đến đâu?Theo những con đường nào?đặc điểm từng con đường? HS nêu được: Con đường qua thành tế bào - gian bào: Nhanh, không được chọn lọc. * Con đường qua chất nguyên sinh - không bào: Chậm, được chọn lọc GV có thể đặt 2 vấn đề cho HS: II. Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây. 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút. Nội dung đáp án PHT 2. Dòng đi từ lông hút vào mạch gỗ của rễ. * Con đường qua thành tế bào gian bào: Nhanh, không được Trang 11 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT 1. Khi qua lớp nội bì, dòng nước và ion khóang có đi qua khỏang gian bào được không?Vì sao? Điều này có ý nghĩa gì? HS trả lời: Không.Vì giữa các tế bào có vùng chất hóa bần – đai caspari => không thấm nước.Ý nghĩa: kiểm tra, điều tiết lượng nước và ion khóang theo nhu cầu. 2.Vì sao nước từ lông hút vào mạch gỗ của rễ theo một chiều? HS: Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu của tế bào theo hướng tăng dần từ ngòai vào Nếu HS không trả lời được câu số 2, GV cho các em về nhà tìm hiểu và trả lời vào tiết học sau. GV liên hệ thực tiễn : Trong sản xuất nông nghiệp cần có biện pháp kĩ thuật gì để cung cấp nước và khóang cho cây? HS: Tưới nước, bón phân đúng kì Xới đất, sục bùn để đất luôn thóang khí,tạo điều kiện rễ hô hấp, cung cấp ATP chọn lọc. * Con đường qua chất nguyên sinh - không bào: Chậm, được chọn lọc. III. Ảnh hưởng của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ.(HS về nhà tìm hiểu) 4.Củng cố: tùy theo thời gian, GV có thể cho HS thảo luận từ 1 – 3 câu - Vì sao cây trên cạn ngập úng lâu sẽ chết?(Vì thiếu Ôxi, rễ không hô hấp -> chết) - Vì sao các lòai cây trên cạn không sống được trên đất ngập mặn?(Vì môi trường ưu trương cây không hút được nước) - Những cây không có lông hút ở rễ( thông, sồi,…)hấp thụ nước và ion khóang bằng cách nào?(có nấm rễ bao bọc & tế bào rễ non vách tế bào chưa bị suberin hóa) 5. Giao việc về nhà: - Đọc trước bài 2, chuẩn bị nội dung PHT Điểm so sánh Dòng mạch gỗ Dòng mạch rây Cấu tạo mạch Thành phần của dịch Động lực Trang 12 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Sau một thời gian quan tâm tới tâm lý của các em, thay đổi phương pháp dạy học,kiểm tra, đánh giá,… tôi nhận thấy các em bắt đầu có sự yêu thích, hứng thú học tập môn Sinh học.Kết quả khảo sát hứng thú học tập môn Sinh học của lớp 11A8, thu được kết quả: Cảm nhận của học sinh Kết quả Rất thích học 20% Khá thích 57% Bình thường, không ấn tượng 23% Không có hứng thú 0% Trang 13 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Theo kết quả thu được, bước đầu các em đã có sự chuyển biến tích cực trong tiết học, các em quan tâm tới bài học, biết quan sát, suy luận để giải thích các hiện tượng thực tế. Đồng thời, các em tự tin chủ động hơn trong học tập tiếp thu tương đối lượng kiến thức của bài,cơ bản nắm vững lí thuyết.Các em mạnh dạn trao đổi với bạn bè, với giáo viên về bài học. Đối với tiết học có thuyết trình hay thảo luận nhóm, các em đã dạn dĩ hơn so với những tiết học đầu tiên. Kết quả thống kê cho thấy: Tỉ lệ HS tự tin trình bày vấn đề trước lớp 20% Tỉ lệ HS hơi rụt rè nhưng vẫn trình bày được 50% Tỉ lệ HS không dám trình bày 30% Như vậy, việc học tập môn Sinh học bước đầu có kết quả khả quan khi thống kê bài kiểm tra một tiết học kì I(Phần Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở thực vật) như sau: Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém 0 17,6%(6/34) 61,9%(21/34) 17,6%(6/34) 2,9%(1/34) Qua kết quả trên, tôi nhận thấy bắt đầu xuất hiện một số học sinh khá, tỉ lệ học sinh trung bình tăng và học sinh yếu đã giảm. IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG Việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh yếu hiện nay là một vấn đề của tòan xã hội.Vì vậy điều quan trọng nhất là người giáo viên cần phải có tâm huyết với nghề, yêu quý các em học sinh. Đồng thời phải biết lắng nghe ý kiến của các em,phân tích cái đúng cái sai cho các em thấy lợi ích của việc học tập nói chung và môn Sinh học nói riêng để các em yêu thích học tập hơn, có sự tiến bộ trong học tập. Bên cạnh đó, người giáo viên cũng cần trau dồi, tìm ra phương pháp dạy học cho phù hợp với các em, khuyến khích các em chủ động lĩnh hội kiến thức, thường xuyên khen ngợi, tuyên dương học sinh tích cực để các em thêm phấn chấn học Trang 14 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT tập. Trong giờ học, cần tạo không khí học tập vui vẻ, cởi mở, thân thiện để các em có tinh thần học tập hăng hái, yêu thích môn học. Do thời gian có hạn, bản thân tôi chỉ nghiên cứu đề tài trên quy mô hẹp và bài viết này còn mang tính chủ quan nên không tránh khỏi những hạn chế. Vì vậy, kính mong nhận được sự quan tâm, góp ý của Chi bộ, BGH nhà trường, của các đồng chí đồng nghiệp. Tôi xin trân trọng cám ơn! Nhơn Trạch, ngày 15 tháng 5 năm 2013 Người thực hiện BÙI THỊ THỦY PHỤ LỤC PHIẾU KHẢO SÁT HỨNG THÚ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH ĐỐI VỚI MÔN SINH HỌC LỚP 11 CƠ BẢN – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Trang 15 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Trang 16 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THPT môn Sinh học - Bộ Giáo dục – đào tạo - NXB Giáo dục năm 2007 2. Hướng dẫn Cán bộ quản lý trường học và giáo viên viết sáng kiến kinh nghiệm - Bùi Văn Sơm - NXB tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh năm 2005 3.Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Sinh học lớp 11 – Ngô Văn Hưng – NXB Giáo dục năm 2009 4.Sinh học 11 – Nguyễn Thành Đạt – NXB Giáo dục 2008 5.Sinh học 11 sách giáo viên – Nguyễn Thành Đạt – NXB Giáo dục 2008 Trang 17 SKKN: KHƠI GỢI HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN SINH HỌC Ở HỌC SINH YẾU TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC LỚP 11 – PHẦN CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT Trang 18
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan