Tài liệu Khóa luận tốt nghiệp phân tích tình hình tài chính tại công ty cổ phần xây dựng thương mại và du lịch phương bắc

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG THƢƠNG MẠI VÀ DU LỊCH PHƢƠNG BẮC SINH VIÊN THỰC HIỆN : TRƢƠNG QUANG MINH MÃ SINH VIÊN : A16696 CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG HÀ NỘI – 2014 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG THƢƠNG MẠI VÀ DU LỊCH PHƢƠNG BẮC Giáo viên hƣớng dẫn : Th.S Ngô Thị Quyên Sinh viên thực hiện : Trƣơng Quang Minh Mã sinh viên : A16696 Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng HÀ NỘI – 2014 Thang Long University Library LỜI CÁM ƠN Trong quá trình thời gian hoàn thành khóa luận, em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giảng viên Đại học Thăng Long đã trang bị những kiến thức cần thiết để hoàn thành khóa luận, đặc biệt là Cô Ngô Thị Quyên đã hướng dẫn em làm khóa luận này. Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc, các cô chú ở phòng Kế toán-Tài vụ đã tạo điều kiện cho em thực tập và tìm hiểu về tình hình tài chính của công ty, đã cung cấp tài liệu, giải thích những vấn đề có liên quan để em hoàn thành khóa luận đúng thời gian và thời hạn quy định. Do thời gian thực tập tại Công ty có hạn và kinh nghiệm về thực tế của em còn hạn chế nên khóa luận này không thể tránh khỏi những sai sót. Vì vậy, em rất mong được sự góp ý và chỉ bảo của quý thầy cô để khóa luận này được hoàn chỉnh hơn. Hà Nội, ngày 25 tháng 3 năm 2014 Sinh viên Trương Quang Minh LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Sinh viên Trương Quang Minh Thang Long University Library MỤC LỤC CHƢƠNG 1. L LUẬN CHUNG VỀ PH N T CH T NH H NH TÀI CH NH DOANH NGHIỆP .........................................................................................................1 1.1. Tổng qu n v t i h nh o nh nghiệp ............................................................ 1 1.1.1. h i ni m t i ch nh doanh nghi p ............................................................. 1 1.1.2. Chức năng v vai trò của tài chính doanh nghi p ....................................1 1.1.2.1 Chức năng của tài chính doanh nghiệp...................................................1 1.1.2.2 Vai trò của tài chính doanh nghiệp ......................................................... 2 1.2. Khái niệm, ý nghĩ v nhiệm vụ của phân tích tài chính doanh nghiệp .....3 1.2.1. Khái ni m về phân tích tài chính doanh nghi p .......................................3 1.2.2. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghi p .........................................3 1.3. Thông tin sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp ......................... 5 1.3.1. Thông tin bên ngoài ....................................................................................6 1.3.2. Thông tin bên trong ....................................................................................6 1.3.2.1 ng c n 1.3.2.2 c 1.3.2.3 c 1.3.2.4 n ...............................................................................6 ạ c n n c ng n n ...................................................7 n ệ ......................................................................7 c n ................................................................ 8 1.4. Cá phƣơng pháp phân t h t i h nh ............................................................ 9 1.4.1. Phương ph p so s nh .................................................................................9 1.4.2. Phương ph p phân t ch tỷ số ....................................................................10 1.4.3. Phương ph p phân t ch t i ch nh Dupont ...............................................11 1.5. Qui tr nh phân t h t i h nh o nh nghiệp ................................................12 1.6. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp .................................................13 1.6.1. Phân tích tình hình biến động tài sản và nguồn vốn .............................. 13 1.6.1.1 Tình hình bi n ng tài s n ...................................................................13 1.6.1.2 Tình hình bi n ng nguồn v n ............................................................. 13 1.6.2. Phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh .................................14 1.6.3. Phân tích tài chính qua b o c o lưu chuyển tiền t ................................ 14 1.6.4. Phân tích các chỉ tiêu tài chính doanh nghi p ........................................15 1.6.4.1 n c c n g năng n n..................................15 1.6.4.2 n c c n g năng n n ............................ 17 1.6.4.3 n c c n g năng n n ..................................20 1.6.4.4 n c c n g năng n .......................................21 CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY PHẦN XÂY DỰNG THƢƠNG MẠI VÀ DU LỊCH PHƢƠNG BẮC ................................ 23 2.1. Quá trình hình thành và phát triển Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc .........................................................................23 2.1.1. Giới thi u chung về Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................................................................... 23 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc .....................................................23 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................................................................... 24 2.1.4. Khái quát về ngành nghề kinh doanh Công Ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc .....................................................26 2.2. Thực trạng tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc .........................................................................26 2.2.1. Phân tích tình hình biến động tài sản - nguồn vốn ................................ 26 2.2.1.1 Tình hình tài s n ....................................................................................26 2.2.1.2 Tình hình nguồn v n ..............................................................................30 2.2.1.3 Chính sách n lý Tài n-Ng ồn v n .................................................32 2.2.2. Phân tích kết quả họat động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................34 2.2.3. Phân t ch B o c o lưu chuyển tiền t ...................................................... 37 2.2.3.1 L c n ti n tệ từ hoạ ng kinh doanh .........................................37 2.2.3.2 L c n ti n tệ từ hoạ ng ầ 2.2.3.3 L c n ti n tệ từ hoạ ng tài chính .............................................39 .................................................39 2.2.4. Phân tích chỉ tiêu tài chính ......................................................................41 2.2.4.1 Phân tích ch n g năng n n..................................41 2.2.4.2 Phân tích ch n g năng n lý tài s n ........................... 44 2.2.4.3 Phân tích ch n g năng n lý n ..................................47 2.2.4.4 Phân tích ch n g năng n i .......................................49 Thang Long University Library 2.3. Nhận xét chung v tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc .......................................................... 51 2.3.1. Nhận xét về tình hình tài chính ............................................................... 52 2.3.2. Hạn chế .....................................................................................................53 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG THƢƠNG MẠI VÀ DU LỊCH PHƢƠNG BẮC ............................................................................................................55 3.1. Môi trƣờng kinh o nh ủ Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc ...................................................................................... 55 3.2. Định hƣớng phát triển của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc ...................................................................................... 56 3.3. Một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Xây Dựng Thƣơng Mại và Du Lị h Phƣơng Bắc ........................................57 3.3.1. Tăng cư ng quản l h ng lưu kho ............................................................ 57 3.3.2. Các bi n pháp quản lý nguồn vốn............................................................ 59 3.3.3. Các bi n ph p đảm bảo khả năng thanh to n của Công ty ....................59 3.3.4. Các bi n ph p đồng bộ khác ....................................................................60 DANH MỤC VIẾT TẮT BCKQKD CP Báo cáo kết quả kinh doanh Chi phí CK CBNV Cuối kỳ Cán bộ nhân viên CSH Chủ sở hữu DN Doanh nghiệp DH DK Dài hạn Đầu kỳ ĐVT GTGT GVHB Đơn vị tính Thuế giá trị gia tăng Giá vốn hàng bán NH TK TSDH TSNH VCSH Ngắn hạn Tồn kho Tài sản dài hạn Tài sản ngắn hạn Vốn chủ sở hữu TS Tài sản TSLĐ Tài sản lưu động TSCĐ TNHH UBND XDCB Tài sản cố định Trách nhiệm hữu hạn Ủy ban nhân dân Xây dựng cơ bản Thang Long University Library DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG Sơ đồ 1.1. Vai trò của phân tích tài chính với các đối tượng quan tâm đến DN .............5 Sơ đồ 1.2 Qui tr nh thực hiện hoạt động phân t ch tài ch nh doanh nghiệp ..................12 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của Công ty cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................................................................................................24 Bảng 2.1. Tình hình tài sản của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................................................................................................27 Bảng 2.2. Cơ cấu tài sản của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phươn Bắc .....................................................................................................................28 Bảng 2.3. Tình hình nguồn vốn của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...........................................................................................................30 Bảng 2.4. Cơ cấu nguồn vốn của Công ty Cổ phần Xây Dựng .....................................31 Bảng 2.5. Phân tích kết quả họat động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc .................................................................34 Bảng 2.6. Bảng phân t ch lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh ........................ 38 Bảng 2.7. Bảng phân t ch lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động tài chính ............................ 39 Bảng 2.8. Lưu chuyển tiền thuần cuối kỳ......................................................................40 Bảng 2.9. Khả năng thanh toán của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...........................................................................................................42 Bảng 2.10. Đánh giá khả năng quản lý tài sản của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ......................................................................................... 44 Bảng 2.11. Đánh giá khả năng quản lý nợ ....................................................................47 Bảng 2.12. Khả năng sinh lời của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ...................................................................................................................49 Bảng 2.13. Bảng số liệu phân tích tài chính Du Pont ....................................................50 Đồ thị 2.1 Chính sách quản lý Tài sản-Nguồn vốn ........................................................ 32 Đồ thị 3.1. Mô hình quản lý hàng tồn kho của Công ty Cổ phần Xây Dựng Thương Mại và Du Lịch Phương Bắc ......................................................................................... 58 CHƢƠNG 1. L LUẬN CHUNG VỀ PH N T CH T NH H NH TÀI CH NH DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng qu n v t i h nh o nh nghiệp 1.1.1. h i ni m t i ch nh doanh nghi p Tài chính doanh nghiệp có thể được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp và các chủ thể trong nền kinh tế. Các quan hệ tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao gồm: Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với Nhà nước: Mối quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước hoặc khi doanh nghiệp sử dụng vốn do Nhà nước cấp. Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính: Mối quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính thể hiện thông qua việc doanh nghiệp tìm kiếm các nguồn tài trợ. Trên thị trường tài chính, doanh nghiệp có thể vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, phát hành cổ phiếu, trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn. Để có được nguồn huy động vốn đó, doanh nghiệp phải trả lãi và vốn vay, trả cổ phần cho các cổ đông. Doanh nghiệp có thể gửi lượng tiền nhàn rỗi vào ngân hàng, vừa đảm bảo an toàn, vừa có thể sinh lời nhờ lãi tiền gửi. Quan hệ kinh tế bên trong nội bộ doanh nghiệp; Đây là mối quan hệ giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh, giữa chủ doanh nghiệp với cơ quan chủ quản và người lao động thông qua các kế hoạch, chính sách có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của cơ quan chủ quản và người lao động của doanh nghiệp. Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các chủ thể khác: đối tác kinh doanh, bên cung cấp nguyên vật liệu đầu vào, bên mua, chủ đầu tư… Mối quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp nhập hoặc mua nguyên liệu đầu vào, nhận các nguồn tài trợ và vốn đầu tư, khi xuất hàng hóa ra thị trường thông qua các bên mua. Ngoài ra, mối quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các thị trường khác như hàng hóa, dịch vụ, lao động… Đây là thị trường mà doanh nghiệp tiến hành mua sắm máy móc, thiết bị, tìm kiếm nhà xưởng, lao động… Thông qua các thị trường này, doanh nghiệp có thể xác định được nhu cầu hàng hóa, nhân công cần thiết để hoạch định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản xuất phù hợp và thỏa mãn nhu cầu thị trường. 1.1.2. Chức năng v vai trò của tài chính doanh nghi p 1.1.2.1 Chức năng của tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp bao gồm 3 chức năng ch nh sau: Thứ nhất, phải xác định nhu cầu vốn (vốn cố định và vốn lưu động) cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh của Công ty. Xác định và huy động các nguồn vốn 1 Thang Long University Library nhằm bảo đảm nhu cầu sử dụng vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Để thực hiện sản xuất kinh doanh trong điều kiện của cơ chế thị trường có hiệu quả đòi hỏi các doanh nghiệp phải có vốn và có phương án tạo lập, huy động vốn cụ thể. Thứ hai, phải xem xét khả năng đáp ứng nhu cầu vốn và các giải pháp huy động vốn. Nếu nhu cầu lớn hơn khả năng th doanh nghiệp phải huy động thêm vốn, tìm kiếm mọi nguồn tài trợ với chi phí sử dụng vốn thấp nhưng vẫn bảo đảm có hiệu quả. Nếu khả năng lớn hơn nhu cầu thì doanh nghiệp có thể mở rộng sản xuất, mở rộng thị trường hoặc có thể tham gia vào thị trường tài ch nh như đầu tư chứng khoán, cho thuê tài sản, góp vốn liên doanh... Thứ ba, phải lựa chọn nguồn vốn và phương thức thanh toán các nguồn vốn sao cho chi phí doanh nghiệp phải trả là thấp nhất trong khoảng thời gian hợp lý. 1.1.2.2 Vai trò của tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp huy động vốn đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp diễn ra b nh thường và liên tục.Vốn tiền tệ là tiền đề cho các hoạt động của doanh nghiệp. Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp thường nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho hoạt động kinh doanh thường xuyên cũng như cho đầu tư phát triển của doanh nghiệp. Việc thiếu vốn sẽ khiến cho các hoạt động của doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc không triển khai được. Do vậy, việc đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp được tiến hành b nh thường, liên tục phụ thuộc rất lớn vào việc tổ chức huy động vốn của tài chính doanh nghiệp. Sự thành công hay thất bại trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp một phần lướn được quyết định bởi chính sách tài trợ hay huy động vốn của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp giữ vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn phụ thuộc rất lớn vào việc đánh giá, lựa chọn đầu tư từ góc độ tài ch nh và huy động vốn kịp thời, đầy đủ giúp cho doanh nghiệp chớp được cơ hội kinh doanh. Lựa chọn các hình thức và phương pháp huy động vốn thích hợp có thể giảm bớt được chi phí sử dụng vốn góp phần rất lớn tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Sử dụng đòn bẩy kinh doanh và đặc biệt là sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý là yếu tố gia tăng đáng kể tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu. Huy động tối đa vốn hiện có vào hoạt động kinh doanh có thể tránh được thiệt hại do ứ đọng vốn, tăng vòng quay tài sản, giảm được số vốn vay từ đó giảm được tiền trả lãi vay góp phần rất lớn tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là công cụ rất hữu ch để kiểm soát tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá tr nh 2 vận động, chuyển hóa hình thái của vốn tiền tệ. Thông qua tình hình thu, chi tiền tệ hàng ngày, tình hình thực hiện các chỉ tiêu tài ch nh và đặc biệt là các báo cáo tài chính có thể kiếm soát kịp thời, tổng quát các mặt hoạt động của doanh nghiệp, từ đó phát hiện nhanh chóng những tồn tại về những tiềm năng chưa được khai thác để đưa ra các quyết định thích hợp điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu đề ra của doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, vai trò của tài chính doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng hơn đối với hoạt động của doanh nghiệp. 1.2. Khái niệm, ý nghĩ v nhiệm vụ của phân tích tài chính doanh nghiệp 1.2.1. Khái ni m về phân tích tài chính doanh nghi p Phân tích tài chính doanh nghiệp là một tập hợp các khái niệm, phương pháp và công cụ cho phép thu thập và xử lý các thông tin kế toán và thông tin khác về quản lý nhằm đánh giá t nh h nh tài ch nh của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất lượng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó, khả năng và tiềm lực của doanh nghiệp, giúp người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định tài chính và quyết định quản lý phù hợp với tình hình thị trường, ngành và của bản thân doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp thể hiện qua khả năng thanh toán, khả năng quản lý nợ, khả năng quản lý tài sản, khả năng sinh lời, các nhà phân tích tài chính tiếp tục nghiên cứu và đưa ra những dự đoán về kết quả hoạt động của doanh nghiệp và xu hướng của ngành cũng như nền kinh tế trong tương lai. Nói cách khác, phân t ch tài ch nh là cơ sở để dự đoán tài ch nh doanh nghiệp. Phân tích tài chính có thể được ứng dụng theo nhiều cách khác nhau phụ thuộc vào mục đ ch của người sử dụng kết quả phân t ch như: mục đ ch tác nghiệp (đối với các quyết định nội bộ), mục đ ch nghiên cứu, thông tin hoặc quyết định đầu tư (đối với các bên ngoài doanh nghiệp). 1.2.2. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghi p Kết quả phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là mối quan tâm của nhiều đối tượng, cho thấy tình trạng tài chính của doanh nghiệp tại thời điểm phân t ch, đồng thời dự báo những cơ hội trong tương lai cũng như các kế hoạch tài chính phù hợp với doanh nghiệp. Do đó, phân t ch tài ch nh có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các bên tham gia. Cụ thể là: Thứ nhất, cung cấp đầy đủ, kịp thời và trung thực các thông tin về tài chính cho chủ sở hữu, các bên chủ nợ để có những quyết định đúng đắn trong tương lai nhằm có được hiệu quả cao nhất trong điều kiện các nguồn lực có hạn. Thứ hai, cung cấp thông tin về t nh h nh huy động vốn, các hình thức huy động vốn, chính sách vay nợ, mật độ sử dụng đòn bẩy kinh doanh, đòn bẩy tài chính với mục đ ch làm gia tăng lợi nhuận trong tương lai. 3 Thang Long University Library Thứ ba, phân t ch tài ch nh cho người sử dụng thông tin hiểu được và nắm chắc ý nghĩa các con số trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Qua đó, người sử dụng thông tin sẽ áp dụng các công cụ phân t ch khác nhau để chắt lọc thông tin từ dữ liệu ban đầu phù hợp với mục đ ch của mình Thứ tư, phân t ch tài ch nh là cơ sở cho các dự đoán trong tương lai, từ đó có thể đưa ra các quyết định tài chính phù hợp. Việc phân tích tài chính cùng các công cụ của nó giúp người sử dụng thông tin có thể đưa ra những đánh giá có căn cứ về triển vọng tài chính trong tương lai của doanh nghiệp dựa trên những kết quả của quá khứ và con số giả định về tương lai. Nhi m vụ của phân tích tài chính doanh nghi p: Với vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với người sử dụng thông tin kết quả phân tích tài chính doanh nghiệp trong việc đưa ra quyết định, nhiệm vụ chính của phân tích tài chính là cung cấp thông tin mọi mặt về tình hình tài chính của doanh nghiệp một cách chính xác, bao gồm:  Đánh giá t nh h nh của doanh nghiệp thông qua các chỉ số về nguồn vốn, cho thấy tình hình đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh, và nguồn huy động vốn, cơ cấu nguồn vốn trong doanh nghiệp.  Đánh giá hiệu quả sử dụng từng loại vốn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, kết quả tài chính từ các hoạt động và khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối với các khoản nợ đến hạn.  Tính toán, dự đoán và xác định các nhân tố có thể ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Từ đó, các bên sử dụng thông tin có thể đưa ra những biện pháp hiệu quả để khắc phục những điểm yếu còn tồn tại và khai thác có hiệu quả tiềm năng của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.  Phân tích tài chính giúp nhà quản trị có thể thiết lập các kế hoạch tài chính phù hợp với từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp, cũng như dự báo và đưa ra kế hoạch quản trị rủi ro trong hoạt động tài chính. Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp thể hiện tình trạng tài chính của doanh nghiệp tại thời điểm phân t ch cũng là cơ sở để đưa ra các dự đoán tài ch nh trong tương lai. Phân tích tình hình tài chính rất có ích cho việc quản trị doanh nghiệp, đồng thời là nguồn thông tin chủ yếu cho các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp. Do đó, phân tích tài chính là mối quan tâm của nhiều đối tượng khác nhau như chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư, cổ đông, chủ nợ, khách hàng, các tổ chức cho vay tín dụng, Nhà nước, người lao động trong doanh nghiệp… 4 Phân t ch t nh h nh tài ch nh có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đánh giá tài chính của doanh nghiệp. Trong nền kinh tế hiện nay có nhiều doanh nghiệp với nhiều hình thức kinh doanh khác nhau. Tuy nhiên, doanh nghiệp thuộc loại hình sở hữu nào cũng đều b nh đẳng trước pháp luật. Do đó, có nhiều đối tượng quan tâm đến kết quả phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp với các mức độ khác nhau. Có thể tóm tắt vai trò của phân tích tài chính với các đối tượng quan tâm đến doanh nghiệp trong sơ đồ sau: Sơ đồ 1.1. Vai trò của phân tích tài chính với c c đối tượng quan tâm đến DN Nhà quản trị doanh trị Giải pháp cơ cấu vốn, khả năng huy động vốn Khả năng sử dụng hợp lý nguồn vốn của DN Khả năng liên kết, đầu tư vốn Nhà đầu tư Hủy bỏ đầu tư Tài ch nh doanh nghiệp Các chủ nợ Người lao động Giải pháp mua bán, thu hồi nợ đối với khách hàng Giải pháp cho vay, hỗ trợ sản xuất kinh doanh Ảnh hưởng khoản tiền lương, thưởng, phụ cấp, trợ cấp Mua cổ phần Cơ quan quản lý nhà nước Quản lý, giám sát tài ch nh doanh nghiệp Các ch nh sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển (Nguồn: Tài chính doanh nghiệp – TS Nguyễn Minh Ki u) 1.3. Thông tin sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp Khi phân tích tài chính, nhà phân tích cần phải thu thập, sử dụng nhiều nguồn thông tin: thông tin nội bộ doanh nghiệp, thông tin bên ngoài doanh nghiệp… Từ những thông tin đó, nhà phân t ch có thể đưa ra được những nhận xét tinh tế và thích hợp. 5 Thang Long University Library 1.3.1. Thông tin bên ngoài Thông tin bên ngoài là những thông tin liên quan đến cơ hội kinh doanh trên thị trường cần thu thập trong quá trình phân tích tài chính. Phân tích tài chính doanh nghiệp chú trọng đến các số liệu mang tính chất chu kỳ, đồng thời sử dụng các các thông tin về chính sách thuế, lãi suất và thông tin ngành kinh doanh như vị trí của ngành trong cơ cấu nền kinh tế, cơ cấu ngành, các sản phẩm của ngành, tình trạng công nghệ, thị phần, và các thông tin liên quan cần phải báo cáo với cơ quan quản lý của Nhà nước. Đây là những thông tin về ngành kinh tế có ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong ngắn hạn và dài hạn. Sự biến động của nền kinh tế có tác động mạnh mẽ đến cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp, dẫn đến sự biến động giá cả của các yếu tố đầu vào, gây ảnh hưởng đến thị trường đầu ra của sản phẩm. Khi những biến động kinh tế là tích cực thì doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh thu tăng và có kết quả lợi nhuận khả quan. Ngược lại, khi những biến động kinh tế là tiêu cực thì doanh nghiệp đứng trước nhiều khó khăn, thách thức để giữ vững kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. 1.3.2. Thông tin bên trong Thông tin bên trong là những thông tin để đánh giá ch nh xác được tình hình tài chính của một doanh nghiệp. Với những đặc trưng về nghiệp vụ, kế toán là nguồn thông tin đáng tin cậy nhất cho hoạt động phân tích tài chính. Các số liệu kế toán được phản ánh đầy đủ trong các báo cáo tài ch nh như: bảng cân đối kế toán, bảng tài trợ, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính. 1.3.2.1 ng c n n Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài ch nh mô tả tình trạng tài ch nh của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định nào đó. Đây là một báo cáo tài ch nh có ý nghĩa rất quan trọng đối với mọi đối tượng có quan hệ sở hữu, quan hệ kinh doanh và quan hệ quản lý với doanh nghiệp. Bên tài sản của bảng cân đối kế toán phản ảnh giá trị của toàn bộ tài sản hiện có đến thời điểm lập báo cáo thuộc quyền quản lý và sử dụng của doanh nghiệp. Đó là tài sản cố định hữu h nh, tài sản cố định vô h nh, tài sản lưu động ( tiền và chứng khoán ngắn hạn dễ bán, các khoản phải thu…) Bên nguồn vốn phản ánh số vốn để hình thành các loại tài sản của doanh nghiệp đến thời điểm lập báo cáo. Đó là Nợ ngắn hạn ( nợ phải trả nhà cung cấp, các khoản phải nộp, phải trả khác, nợ ngắn hạn ngân hàng thương mại và các tổ chức t n dụng khác), Nợ dài hạn ( nọ vay dài hạn ngân hàng thương mại và các tổ chức t n dụng 6 khác, vay bằng cách phát hành trái phiếu), Vốn chủ sỡ hữu ( thường bao gồm vốn góp ban đầu, lợi nhuận không chia, phát hành cổ phiếu mới) Các khoản mục trên bảng cân đối kế toán được sắp xếp theo khả năng chuyển hóa thành tiền giảm dần từ trên xuống. Nhìn vào bảng cân đối kế toán, nhà phân t ch có thể nhận biết được loại hình doanh nghiệp, qui mô, mức độ tự chủ tài ch nh của doanh nghiệp. Bảng cân đối kể toán là một tư liệu quan trọng bậc nhất giúp cho các nhà phân t ch đánh giá được khả năng cân bằng tài ch nh, khả năng thanh toán và khả năng cân đối vốn của doanh nghiệp. 1.3.2.2 c ạ ng n n Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là báo cáo tài ch nh tổng hợp, phản ánh tổng quát t nh h nh và hiệu quả kinh doanh trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp, chi tiết theo hoạt động kinh doanh ch nh và các hoạt động khác, tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước về thuế và các khoản phải nộp báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Báo cáo kết quả kinh doanh cho nguời đọc thấy được doanh thu, chi phí và chênh lệch giữa doanh thu và chi ph được gọi là lãi hoặc lỗ trong một thời kỳ nhất định của doanh nghiệp. Việc phân tích báo cáo kết quả kinh doanh cho người sử dụng thông tin đánh giá khái quát t nh h nh doanh nghiệp. Từ đó, t nh được tốc độ tăng trưởng của kỳ này so với kỳ trước và dự đoán tốc độ tăng trưởng trong tương lai. Ngoài ra, việc phân t ch nghĩa vụ tài chính với Nhà nước giúp nhà phân tích có thể đánh giá thêm về khả năng kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp thường xuyên nộp thuế đúng hạn và số thuế phải nộp còn lại là ít hoặc không có thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động, phát triển sản xuất kinh doanh tốt. Nếu ngược lại tức là kết quả kinh doanh của doanh nghiệp là không khả quan. Như vậy, phân tích báo cáo kết quả kinh doanh giúp người sử dụng thông tin có những nhận xét, đánh giá sâu sắc và đầy đủ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp. 1.3.2.3 c c n n ệ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là báo cáo tài ch nh phản ánh các khoản thu và chi tiền trong kỳ của doanh nghiệp theo các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài ch nh: Dựa vào báo cáo lưu chuyển tiền tệ ta có thể đánh giá được khả năng tạo ra tiền, sự biến động tài sản thuần, khả năng thanh toán, và dự đoán được luồng tiền trong kỳ tiếp theo của doanh nghiệp. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ gồm 3 phần: Lƣu huyển ti n tệ t hoạt động kinh doanh: phản ánh toàn bộ dòng tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như thu 7 Thang Long University Library tiền mặt từ doanh thu bán hàng, các khoản thu bất thường bằng tiền mặt khác, chi tiền mặt trả cho người bán hoặc người cung cấp, chi trả lương nộp thuế, chi trả lãi tiền vay... Lƣu huyển ti n tệ t hoạt động đầu tƣ: phản ánh toàn bộ dòng tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Các khoản thu tiền mặt như bán tài sản, bán chứng khoán đầu tư, thu nợ các Công ty khác, thu lại về phần đầu tư. Các khoản chi tiền mặt như mua tài sản mua chứng khoán đầu tư của doanh nghiệp khác... Lƣu huyển ti n tệ t hoạt động t i h nh: Phản ánh toàn bộ dòng tiền thu, chi liên quan trực tiếp đến hoạt động tài ch nh của doanh nghiệp bao gồm các nghiệp vụ làm tăng, giảm vốn kinh doanh của doanh nghiệp như chủ doanh nghiệp góp vốn, vay vốn dài hạn, ngắn hạn, nhận vốn liên doanh, phát hành trái phiếu... Có hai phương pháp lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ là phương pháp trực tiếp và phương pháp gián tiếp. Mỗi báo cáo lập theo phương pháp khác nhau thì tuân theo nguyên tắc cơ sở số liệu và cách lập các chỉ tiêu khác nhau. 1.3.2.4 n c c n Thuyết minh báo cáo tài ch nh là một bộ phận hợp thành hệ thống báo cáo tài ch nh của doanh nghiệp, được lập để giải th ch bổ sung thông tin về tình hình hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các báo cáo tài ch nh không thể trình bày rõ ràng và chi tiết được. Thuyết minh báo cáo tài ch nh tr nh bày khái quát địa điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, nội dung một số chế độ kế toán được doanh nghiệp lựa chọn để áp dụng, tình hình và lý do biến động của một số đối tượng sản xuất và nguồn vốn quan trọng, phân t ch một số chỉ tiêu tài sản chủ yếu và các kiến nghị của doanh nghiệp. Cơ sở số liệu lập thuyết minh báo cáo tài ch nh là các số kế toán kỳ báo cáo, bảng cân đối kế toán kỳ báo cáo thuyết minh báo cáo tài ch nh kỳ trước, năm trước. Tóm tại, trong hệ thống các báo cáo tài chính thì bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh là hai bảng báo cáo quan trọng nhất, cung cấp thông tin chủ yếu cho hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp. Ngoài hai bảng báo cáo trên còn có báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính và bảng tài trợ. Tuy nhiên, trong phần phân tích thực trạng tình hình tài chính tại Nhà máy cơ kh mạ, luận văn chỉ sử dụng thông tin thu thập từ bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh, bên cạnh đó, do thời gian nghiên cứu và phạm vi luận văn có hạn nên phần cơ sở lý luận không đề cập đến các lý thuyết chung về 3 báo cáo khác là: báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính và bảng tài trợ. 8 1.4. Cá phƣơng pháp phân t h t i h nh Để nắm bắt được tình hình tài chính của doanh nghiệp cần đi sâu xem xét các mối quan hệ và tình hình biến động của các khoản mục trong từng báo cáo tài chính và giữa các báo cáo tài chính với nhau. Phương pháp phân t ch tài ch nh bao gồm một hệ thống các công cụ, biện pháp nhằm tiếp cận, nghiên cứu hiện tượng, sự kiện, các mối quan hệ bên trong và bên ngoài, các luồng dịch chuyển, biến động nhằm đánh giá tình hình doanh nghiệp. Trên thực tế có nhiều phương pháp phân t ch tài ch nh khác nhau, song những phương pháp sau thường được sử dụng để tiến hành phân tích tài chính. 1.4.1. Phương ph p so s nh Phương pháp so sánh được áp dụng khi các chỉ tiêu tài chính thống nhất về không gian, thời gian, nội dung, tính chất và đơn vị tính toán. Có nhiều phương pháp so sánh, tùy thuộc vào mục đ ch của người sử dụng mà sử dụng phương pháp phù hợp. Nội dung so sánh bao gồm:  So sánh giữa số liệu thực hiện trong kỳ này so với số liệu đã thực hiện ở kỳ trước để thấy được xu hướng thay đổi tài chính của doanh nghiệp để đánh giá sự tăng trưởng của doanh nghiệp qua các thời kỳ.  So sánh chỉ tiêu thực tế với các chỉ tiêu theo kế hoạch, dự kiến hoặc định mức để đánh giá mức độ thực hiện chỉ tiêu kế hoạch, kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch đã đề ra của doanh nghiệp.  So sánh chỉ tiêu thực hiện giữa các kỳ trong năm và giữa các năm cho thấy sự biến động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.  So sánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp với doanh nghiệp khác có cùng sản phẩm trong điều kiện hoạt động tương tự hoặc doanh nghiệp cạnh tranh trong ngành để thấy được vị thế của doanh nghiệp trong ngành.  So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với các chỉ số trung b nh ngành để đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp là tích cực hay không. Trong quá trình so sánh, nếu không so sánh được bằng các chỉ tiêu tuyệt đối thì có thể sử dụng các chỉ tiêu tương đối. Bởi vì trong thực tế, trong một số trường hợp, việc sử dụng các chỉ tiêu tuyệt đối là không thể thực hiện được, hoặc không mang lại ý nghĩa cho người sử dụng thông tin. Phân tích so sánh có thể sử dụng số bình quân, số tương đối hoặc số tuyệt đối. Số bình quân phản ánh tổng quan hiện tượng, bỏ qua sự phát triển không đồng đều của các yếu tố cấu thành nên hiện tượng đó. Khi so sánh bằng số bình quân có thể thấy mức độ đạt được so với tổng thể, so với ngành và các định mức kinh tế, kỹ thuật. Số 9 Thang Long University Library tuyệt đối có thể cho người phân tích thấy rõ khối lượng, quy mô của đối tượng so sánh. Số tuyệt đối được tính bằng công thức: y = y1 – y0 Trong đó: y1 là trị số của chỉ tiêu phân tích y0 là trị số của chỉ tiêu gốc y là trị số so sánh Số tương đối có thể sử dụng để đánh giá sự thay đổi kết cấu tài ch nh, đặc biệt số tương đối có thể liên kết các chỉ tiêu không giống nhau để phân tích, so sánh. So sánh tương đối là tỷ lệ phần trăm của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu gốc, theo công thức: y= Trong đó: y1  y 0 * 100% y0 y1 là trị số của chỉ tiêu phân tích y0 là trị số của chỉ tiêu gốc y là trị số so sánh Tuy nhiên, điểm hạn chế của số tương đối là không phản ánh được thực chất và quy mô của chỉ tiêu so sánh. Vì vậy, trong một số trường hợp cần phải kết hợp so sánh cả số tương đối và số tuyệt đối. 1.4.2. Phương ph p phân t ch tỷ số Phân tích tỷ số là phương pháp phân t ch phổ thông, được sử dụng thường xuyên nhất. Phương pháp phân t ch tỷ số dựa trên ý nghĩa chuẩn mực của các tỷ lệ trong mối quan hệ tài chính. Về nguyên tắc, phương pháp phân t ch tỷ số cần xác định các định mức để nhận xét, đánh giá t nh h nh tài ch nh doanh nghiệp trên cơ sở so sánh các số liệu của doanh nghiệp với các tỷ lệ tham chiếu. Trong phân tích tài chính, các tỷ lệ tài ch nh được chia thành các nhóm tỷ lệ đặc trưng, phản ánh những nội dung cơ bản theo mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp.  Nhóm tỷ lệ về khả năng thanh toán: được thiết kế để đo lường khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn của doanh nghiệp.  Nhóm tỷ lệ về khả năng quản lý nợ: được thiết kế để đánh giá cơ cấu nguồn vốn chủ sở hữu với các khoản nợ vay.  Nhóm tỷ lệ về khả năng quản lý tài sản: được sử dụng để xem xét khả năng sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp.  Nhóm tỷ lệ về khả năng sinh lời: là chỉ tiêu quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. 10 Việc phân tích tỷ lệ tài ch nh cho phép phân t ch đầy đủ xu hướng tài ch nh để đưa ra đánh giá, nhận định và quyết định tài chính hợp lý. 1.4.3. Phương ph p phân t ch t i ch nh Dupont Bản chất của phương pháp DUPONT là tách một tỷ số tổng hợp phản ánh sức sinh lợi của doanh nghiệp như thu nhập trên tài sản ROA, thu nhập sau thuế trên vốn chủ sở hữu ROE thành t ch số của chuỗi các tỷ số có mối quan hệ nhân quả với nhau. Điều đó cho phép phân t ch ảnh hưởng của các tỷ số đó đối với tỷ số tổng hợp. Phương pháp phân t ch DUPONT là phân t ch tổng hợp t nh h nh tài ch nh của doanh nghiệp. Thông qua quan hệ của một số chỉ tiêu chủ yếu để phản ánh thành t ch tài ch nh của doanh nghiệp một cách trực quan, rõ ràng. Thông qua việc sử dụng phương pháp phân t ch DUPONT để phân t ch từ trên xuống không những có thể tìm hiểu được tình trạng chung của tài ch nh doanh nghiệp, cùng các quan hệ cơ cấu giữa các chỉ tiêu đánh giá tài ch nh, làm rõ các nhân tố ảnh hưởng làm biến động tăng giảm của các chỉ tiêu tài ch nh chủ yếu, cùng các vấn đề còn tồn tại mà còn có thể giúp các nhà quản lý doanh nghiệp làm ưu hoá cơ cấu kinh doanh và cơ cấu hoạt động tài ch nh, tạo cơ sở cho việc nâng cao hiệu quả tài ch nh doanh nghiệp. Mối quan hệ này được thể hiện bằng mô h nh Dupont như sau: Lợi nhuận ròng Vốn chủ sở hữu = Lợi nhuận ròng Tổng tài sản x Tổng tài sản Vốn chủ sở hữu Vì vậy, mô hình Dupont có thể tiếp tục được triển khai chi tiết thành: Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận ròng Vốn chủ sở hữu Doanh thu ầ x Doanh thu ầ Tổng tài sản x Tổng tài sản Vốn chủ sở hữu Trên cơ sở nhận biết của doanh nghiệp thông qua điều chỉnh tỷ lệ nợ vay và tỷ lệ vốn chủ sở hữu cho phù hợp với năng lực hoạt động.  Tăng hiệu suất sử dụng tài sản. Nâng cao số vòng quay của tài sản, thông qua việc vừa tăng quy mô về doanh thu thuần, vừa sử dụng tiết kiệm và hợp lý về cơ cấu của tổng tài sản.  Tăng doanh thu, giảm chi ph , nâng cao chất lượng của sản phẩm. Từ đó tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Như vậy, phương pháp Dupont giúp nhà phân t ch nhận biết được các yếu tố cơ bản tác động tới ROE của một doanh nghiệp là: khả năng tăng doanh thu; công tác quản lý chi ph ; quản lý tài sản và đòn bẩy tài ch nh. Từ đó, doanh nghiệp có thể đánh giá đầy đủ và khách quan các nhân tố tác động đến hiệu quả sản xuất kinh doanh và tiến hành công tác cải tiến tổ chức quản lý của doanh nghiệp. 11 Thang Long University Library