Tài liệu Khóa luận tốt nghiệp Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty than Dương Huy - TKV

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY THAN DƢƠNG HUY – TKV SINH VIÊN THỰC HIỆN : TRƢƠNG MỸ HOA MÃ SINH VIÊN : A18315 CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH HÀ NỘI – 2015 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY THAN DƢƠNG HUY - TKV Giáo viên hƣớng dẫn : Th.s Nguyễn Thị Tuyết Sinh viên thực hiện : Trƣơng Mỹ Hoa Mã sinh viên : A18315 Chuyên ngành : Tài chính HÀ NỘI – 2015 Thang Long University Library LỜI CẢM ƠN Khóa luận tốt nghiệp đại học được hoàn thành tại trường Đại học Thăng Long. Trong suốt quá trình từ thu thập số liệu, sàng lọc thông tin, phân tích đề tài đến khi hoàn thiện bản khóa luận này tôi đã nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ quý báu của quý thầy cô trường Đại học Thăng Long, của ban lãnh đạo, cô chú, anh chị tại Công ty than Dương Huy. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới: Ban giám hiệu, Khoa Kinh tế - Quản lý trường Đại học Thăng Long đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Giảng viên Th.s Nguyễn Thị Tuyết, người đã trực tiếp hướng dẫn, định hướng, giúp đỡ tôi bằng những chỉ dẫn quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài: “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy – TKV”. Các thầy cô giáo thuộc Khoa Kinh tế - Quản lý trường Đại học Thăng Long đã trực tiếp giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành Tài chính cho tôi trong suốt thời gian học tập và rèn luyện tại trường Đại học Thăng Long. Ban Giám đốc, các cô chú, anh chị làm việc tại Công ty than Dương Huy, đã hết lòng cung cấp các thông tin tài chính cũng như nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ, động viên và lý giải những khúc mắc về Công ty trong quá trình tôi thực tập tại quý Công ty. Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất. Song do kiến thức, kinh nghiệm thực tế còn nhiều hạn chế và thời gian nghiên cứu có hạn nên khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định mà bản thân chưa thấy được. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý Thầy, Cô giáo để khóa luận được hoàn chỉnh hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 2 tháng 4 năm 2015 Sinh viên Trƣơng Mỹ Hoa LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Sinh viên Trƣơng Mỹ Hoa Thang Long University Library MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN CỦA DOANH NGHIỆP............................................................................ 1 1.1 Khái quát về vốn trong doanh nghiệp ...................................................................1 1.1.1 Khái niệm về vốn trong doanh nghiệp..................................................................1 1.1.2 Đặc điểm của vốn...................................................................................................2 1.1.3 Vai trò của vốn .......................................................................................................3 1.1.4 Phân loại vốn .........................................................................................................4 2.2 Chiến lƣợc sử dụng vốn trong doanh nghiệp ......................................................10 2.3 Hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp ............................................................11 2.3.1 Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp ........................................12 2.3.2 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.............12 2.3.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp ......................13 2.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp .............24 2.4.1 Nhân tố khách quan ...........................................................................................24 2.4.2 Nhân tố chủ quan ...............................................................................................25 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY THAN DƢƠNG HUY - TKV .....................................................................................28 2.1 Giới thiệu chung về Công ty than Dƣơng Huy - TKV .......................................28 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty than Dương Huy - TKV .......28 2.1.2 Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty than Dương Huy - TKV ...........................30 2.2 Phân tích tình hình sản xuất kinh doanh chung của Công ty than Dƣơng Huy - TKV ............................................................................................................................32 2.2.1 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty giai đoạn 2012-2014 .....32 2.2.2 Tình hình tài sản- nguồn vốn tại công ty than Dương Huy ..............................37 2.3 Thực trạng công tác quản lý và sử dụng vốn tại công ty than Dƣơng Huy .....46 2.3.1 Chiến lược quản lý vốn của Công ty than Dương Huy .....................................46 2.3.2 Phân tích hiệu quả sử dụng tổng vốn.................................................................47 2.3.3 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn theo nguồn hình thành..................................50 2.3.4 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn theo phương thức chu chuyển vốn ...............57 2.4 Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại công ty than Dƣơng Huy – TKV...............65 2.4.1 Những kết quả đạt được ......................................................................................65 2.4.2 Hạn chế ................................................................................................................66 2.4.3 Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................................67 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY THAN DƢƠNG HUY – TKV ...............................................70 3.1 Định hƣớng phát triển của công ty ......................................................................70 3.2 Môi trƣờng kinh doanh của công ty ....................................................................71 3.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty than Dƣơng Huy – TKV . .....................................................................................................................................72 3.3.1 Giải pháp về cơ cấu vốn ......................................................................................72 3.3.2 Giải pháp về kiểm soát chi phí ............................................................................74 3.3.3 Giải pháp về marketing, bán hàng......................................................................74 3.3.4 Giải pháp về vốn lưu động ..................................................................................75 3.3.5 Giải pháp về nguồn nhân lực..............................................................................76 3.4 Một số kiến nghị ....................................................................................................78 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO Thang Long University Library DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ BCĐKT Bảng cân đối kế toán BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh BCLCTT Báo cáo lưu chuyển tiền tệ BCTC Báo cáo tài chính ROS T suất sinh lời trên doanh thu ROA T suất sinh lời trên t ng tài sản ROE T suất sinh lời trên vốn chủ s hữu TKV Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam TSCĐ Tài sản cố định TSLĐ Tài sản lưu động TSNH Tài sản ngắn hạn TSDH Tài sản dài hạn TNHH Trách nhiệm hữu hạn VCSH Vốn chủ s hữu XHCN SXKD ã hội chủ ngh a Sản xuất kinh doanh DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 2.1. Báo cáo kết quả kinh doanh giai đoạn 2012 – 2014 .....................................33 Bảng 2.2. T trọng các khoản mục trên doanh thu........................................................34 Bảng 2.3. Phân tích tình hình biến động tài sản giai đoạn 2012 – 2014 .......................38 Bảng 2.4. Bảng cơ cấu tài sản của công ty ....................................................................39 Bảng 2.5. Phân tích tình hình biến động nguồn vốn giai đoạn 2012 – 2014 ................43 Bảng 2.6. Bảng cơ cấu nguồn vốn của công ty .............................................................44 Bảng 2.7. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng t ng vốn của công ty giai đoạn ......47 Bảng 2.8. Phân tích ROA theo phương pháp Dupont ...................................................49 Bảng 2.9. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCSH giai đoạn 2012-2014 .........52 Bảng 2.10. Phân tích ROE theo phương pháp Dupont..................................................51 Bảng 2.11. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn nợ ..........................................55 Bảng 2.12. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định ..................................57 Bảng 2.13. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động ................................60 Bảng 2.14. Các t số đánh giá về khả năng thanh toán .................................................62 Bảng 2.15. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả khoản phải thu ...........................................63 Bảng 2.16. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả khoản phải trả ............................................63 Bảng 2.17. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hàng tồn kho ..............................................64 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu t chức bộ máy Công ty .........................................................30 Biểu đồ 2.1. Tình hình kinh doanh của Công ty giai đoạn 2012 – 2014 .......................34 Biểu đồ 2.2. Cơ cấu nguồn vốn của Công ty giai đoạn 2012 – 2014 ............................44 Thang Long University Library LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, cùng với sự đ i mới của nền kinh tế thị trường và sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt giữa các thành phần kinh tế đã gây ra những khó khăn và thử thách cho các doanh nghiệp. Sự cạnh tranh khắc nghiệt của nền kinh tế đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải xem xét thận trọng từng bước đi, từng yếu tố ảnh hư ng đến sức cạnh tranh của mình, một trong những yếu tố mà doanh nghiệp cần chú trọng là quản lý và sử dụng tốt nguồn vốn. Quản lý và sử dụng vốn sản xuất kinh doanh có ý ngh a hết sức quan trọng, là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp khẳng định được vị trí của mình và tìm chỗ đứng vững chắc trong cơ chế mới. Chính vì thế vấn đề quản lý và sử dụng vốn đang là một vấn đề đặt ra đối với tất cả các doanh nghiệp. Nhất là trong nền kinh tế thị trường hiện nay thì nhu cầu vốn đối với các doanh nghiệp ngày càng tr nên quan trọng hơn vì nó là cơ s để các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, m rộng quy mô sản xuất. Hiệu quả sử dụng từng đồng vốn cao hay thấp sẽ quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh đầy biến động như hiện nay. Việc thường xuyên tiến hành phân tích đánh giá nguồn vốn sẽ giúp doanh nghiệp thấy rõ thực trạng nguồn vốn hiện tại, xác định đầy đủ và đúng đắn nguyên nhân, mức độ ảnh hư ng của các nhân tố đến nguồn vốn của doanh nghiệp. Từ đó có những giải pháp hữu hiệu, những quyết định chính xác để n định và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng về vai trò của vốn và hiệu quả sử dụng vốn, tôi đã chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy - TKV” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Bài khóa luận “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy – TKV” hướng tới các mục tiêu cơ bản sau đây:  T ng hợp, vận dụng những kiến thức và lý thuyết chuyên ngành để từ đó nghiên cứu, phân tích, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của Công ty than Dương Huy – TKV.  Làm rõ thực trạng quản lý và sử dụng vốn của Công ty than Dương Huy – TKV trong giai đoạn 2012-2014, từ đó chỉ ra và giải thích được những nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Công ty. Đồng thời nêu rõ kết quả đã đạt được cũng như mặt hạn chế của Công ty.  Đề xuất một số biện pháp cụ thể nhằm nâng cao công tác quản lý và sử dụng vốn hiệu quả của Công ty than Dương Huy – TKV. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài Đối tượng nghiên cứu: Hiệu quả sử dụng vốn của Công ty than Dương Huy. Phạm vi nghiên cứu:  Phạm vi không gian: Công ty than Dương Huy – TKV.  Phạm vi thời gian: Giai đoạn 2012-2014. 4. Tổng quan nghiên cứu Với đề tài nghiên cứu: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy - TKV”, dựa trên kiến thức thu được trong trường, tác giả có tham khảo những công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài trên để trên cơ s đó xác định được những phương pháp phù hợp cho nghiên cứu của mình. Để phục vụ cho việc phân tích tình hình nguồn vốn trong doanh nghiệp, hầu hết các tác giả đều vận dụng phương pháp so sánh, t số và dupont để thực hiện điều này. Các tác giả đánh giá sự biến động của các khoản mục trong BCĐKT, BCKQKD và BCLCTT thông qua việc so sánh giá trị giữa các năm với nhau. Các nhóm chỉ tiêu tài chính cũng được các tác giả sử dụng và hệ thống thành từng nhóm. Với đề tài : Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy - TKV” là đề tài nhằm mục đích phân tích tình hình nguồn vốn và tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho công ty. Với đặc thù hoạt động của mô hình công ty là một Doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp than – Khoáng sản Việt Nam ( viết tắt là TKV ) và đặc thù của ngành nghề kinh doanh, cùng với loại hình doanh nghiệp vừa khai thác vừa sản xuất, việc phân tích tình hình nguồn vốn và đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dương Huy – TKV sẽ có nhiểu điểm khác biệt với những nghiên cứu trước đây. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Các phương pháp chủ yếu sử dụng trong khóa luận là: a) Phƣơng pháp so sánh Đây là phương pháp chủ yếu dùng trong phân tích hoạt động kinh doanh để xác định xu hướng, mức độ biến động của các chỉ tiêu phân tích. Để áp dụng được phương pháp này cần đảm bảo các điều kiện so sánh của các chỉ tiêu tài chính (thống nhất về không gian, thời gian, nội dung, tích chất và đơn vị tính toán…), xác định số gốc để so sánh và mục tiêu so sánh. Thang Long University Library b) Phƣơng pháp tỷ lệ Trong phân tích tài chính doanh nghiệp, phương pháp phân tích t lệ là công cụ phân tích tài chính ph thông nhất, trên c s so sánh các t lệ của doanh nghiệp với các giá trị t lệ tham chiếu, để từ đó đưa ra nhận xét, đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp. a) Phƣơng pháp Dupont Mô hình phân tích tài chính Dupont được phát minh b i F.Donaldson Brown, một kỹ sư điện người đã gia nhập bộ phận tài chính của công ty hóa học kh ng lồ này. Mô hình Dupont là kỹ thuật có thể được sử dụng để phân tích khả năng sinh lãi của một công ty bằng các công cụ quản lý hiệu quả truyền thống. Mô hình Dupont tích hợp nhiều yếu tố của báo cáo thu nhập với bảng cân đối kế toán. Trong phân tích tài chính, người ta vận dụng mô hình Dupont để phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính. Chính nhờ sự phân tích mối liên kết giữa các chỉ tiêu tài chính, chúng ta có thể phát hiện ra những nhân tố đã ảnh hư ng đến chỉ tiêu phân tích theo một trình tự nhất định. Có thể kể một số ứng dụng của mô hình Dupont: Mô hình có thể được sử dụng b i bộ phận thu mua và bộ phận bán hàng để khảo sát hoặc giải thích kết quả của ROE, ROA,… So sánh với những hãng khác cùng ngành kinh doanh, phân tích những thay đ i thường xuyên theo thời gian, cung cấp những kiến thức căn bản nhằm tác động đến kết quả kinh doanh của công ty, cho thấy sự tác động của việc chuyên nghiệp hóa chức năng mua hàng. Với phương pháp này, nhà phân tích sẽ nhận biết được các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tốt, xấu trong hoạt động của doanh nghiệp. Bản chất của phương pháp này là tách một t số t ng hợp phản ánh mức sinh lợi của doanh nghiệp như thu nhập trên tài sản (ROA), thu nhập sau thuế trên vốn chủ s hữu (ROE) thành tích số của chuỗi các t số có mối quan hệ nhân quả với nhau. Điều đó cho phép phân tích ảnh hư ng của các t số đó đối với t số t ng hợp. 6. Kết cấu khóa luận Ngoài các phần m đầu, kết luận, mục lục và tài liệu tham khảo, khóa luận tốt nghiệp gồm 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về vốn và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dƣơng Huy – TKV. Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty than Dƣơng Huy – TKV. CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN CỦA DOANH NGHIỆP 1.1 Khái quát về vốn trong doanh nghiệp 1.1.1 Khái niệm về vốn trong doanh nghiệp Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển được đều cần phải có nguồn vốn đủ mạnh, đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp có thể duy trì hoạt động của mình. Theo sự phát triển của lịch sử, các quan điểm về vốn xuất hiện và ngày càng hoàn thiện, tiêu biểu có các cách hiểu về vốn như sau: Các nhà kinh tế học c điển tiếp cận vốn với góc độ hiện vật. Họ cho rằng, vốn là một trong những yếu tố đầu vào trong quá trình sản xuất kinh doanh. Cách hiểu này phù hợp với trình độ quản lý kinh tế còn sơ khai – giai đoạn kinh tế học mới xuất hiện và bắt đầu phát triển. Một số nhà kinh tế học khác lại cho rằng vốn là một khối lượng tiền tệ nào đó được đưa vào lưu thông nhằm mục đính kiếm lời, tiền đó được sử dụng muôn hình muôn vẻ. Nhưng suy cho cùng là để mua sắm tư liệu sản xuất và trả công cho người lao động, nhằm hoàn thành công việc sản xuất kinh doanh hay dịch vụ nào đó với mục đích là thu về số tiền lớn hơn ban đầu. Do đó vốn mang lại giá trị thặng dư cho doanh nghiệp. Theo ngh a rộng hơn thì vốn bao gồm toàn bộ các yếu tố kinh tế được bố trí để sản xuất hàng hóa, dịch vụ như tài sản hữu hình, tài sản vô hình, các kiến thức kinh tế, kỹ thuật của doanh nghiệp được tích lũy, sự khéo léo về trình độ quản lý và tác nghiệp của các cán bộ điều hành, cùng đội ngũ cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp, uy tín, lợi thế của doanh nghiệp. Quan điểm này có ý ngh a quan trọng trong việc khai thác đầy đủ hiệu quả của vốn trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, việc xác định vốn theo quan điểm này rất khó khăn, phức tạp nhất là khi nước ta trình độ quản lý kinh tế còn chưa cao và pháp luật chưa hoàn chỉnh. Theo David Begg, Stenley Ficher, Rudiger Darnbusch trong cuốn Kinh tế học” thì cho rằng vốn là một loại hàng hóa nhưng được sử dụng tiếp tục vào quá trình sản xuất kinh doanh tiếp theo. Có hai loại vốn là vốn hiện vật và vốn tài chính. Vốn hiện vật là dự trữ các loại hàng hóa đã sản xuất ra các hàng hóa và dịch vụ khác. Vốn tài chính là tiền mặt, tiền gửi ngân hàng... Đất đai không được coi là vốn. Trong nền kinh tế thị trường ngày nay, vốn được xem xét dưới góc độ là một yếu tố đầu vào của không chỉ một quá trình sản xuất riêng lẻ mà là của một quá trình sản xuất và tái sản xuất diễn ra liên tục trong suốt thời gian tồn tại của doanh nghiệp, thậm 1 Thang Long University Library