Tài liệu Khảo sát văn học dân gian stiêng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Từ Thị Thơ PHỤ LỤC KHẢO SÁT VĂN HỌC DÂN GIAN STIÊNG LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Từ Thị Thơ PHỤ LỤC KHẢO SÁT VĂN HỌC DÂN GIAN STIÊNG Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Mã số: 60 22 34 LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ NGỌC ĐIỆP Thành phố Hồ Chí Minh – 2013 LỜI GIỚI THIỆU Chuyến đi thực tế điền dã tại Bù Đăng, Lộc Ninh, Chơn Thành, thị xã Phước Long và thị xã Đồng Xoài (từ ngày 09/3/2012 đến hết ngày 09/6/2012) đã giúp chúng tôi nắm bắt được nhiều thông tin bổ ích về văn học dân gian Stiêng. Chúng tôi đã gặp gỡ và phỏng vấn nhiều đối tượng ở mọi lứa tuổi khác nhau, ghi âm nhiều truyện kể dân gian, ca dao-dân ca, sử thi Stiêng dưới sự giúp đỡ nhiệt tình của những già làng, nghệ nhân giàu tâm huyết. Có thể nói rằng, những thông tin chúng tôi nắm bắt được trong chuyến đi thực tế, điền dã là cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc nghiên cứu đề tài cũng như đảm bảo tính khách quan của đề tài. Chúng tôi tiến hành thực hiện phụ lục đính kèm luận văn nhằm giúp người đọc có cái nhìn khái quát hơn về văn học dân gian Stiêng nói riêng, vùng đất và con người Stiêng nói chung mà trong giới hạn nội dung luận văn chúng tôi chưa có dịp giới thiệu. Phụ lục gồm 05 phần: Phần 1: Bảng danh sách những người cung cấp thông tin (STT, Họ và tên, Năm sinh, Giới tính, Địa chỉ cụ thể). Danh sách này gồm 77 người Stiêng. Phần 2: Một số hình ảnh về những người cung cấp thông tin Phần 3: Một góc nhìn cuộc sống của người Stiêng (chủ yếu là ở vùng Lộc Ninh). Phần 4: Bảng phỏng vấn một số nhân vật quan trọng (nghệ nhân hát kể sử thi Stiêng, nhân vật kí âm và dịch sử thi Stiêng, ca sĩ hát dân ca Stiêng) Phần 5: Văn bản sử thi Stiêng (cả phần kí âm tiếng Stiêng và phần dịch). Ở phần này, chúng tôi trích dẫn 04 sử thi Stiêng mà chúng tôi sưu tầm được trong thời gian đi thực tế, điền dã. Đó là các sử thi Jiang xuống từ xứ Thánh, Nglon Hơr lưu lạc trốn thân, Tung Vrơ Lênh mơ ước cái khiên thần, Vram đoạn tuyệt với L’hab Kruôt-Vram làm lễ kết hôn với R’liang Mas. Phần 6: 03 bài hát ru do tác giả luận văn ghi âm, già làng Điểu Hích kí âm và dịch Phần 7: 10 truyện kể dân gian Stiêng do tác giả luận văn sưu tầm. Phần 8: Danh mục các tác phẩm văn học dân gian Stiêng (dựa trên nguồn tài liệu của những người đi trước và nguồn tài liệu sưu tầm, điền dã của tác giả luận văn). MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU PHẦN 1: DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP THÔNG TIN .......... 1 PHẦN 2: HÌNH ẢNH NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP THÔNG TIN .............. 8 PHẦN 3: MỘT GÓC NHÌN CUỘC SỐNG CỦA NGƯỜI STIÊNG ............. 12 PHẦN 4: BẢNG PHỎNG VẤN ...................................................................... 18 PHẦN 5: VĂN BẢN SỬ THI STIÊNG .......................................................... 28 1. Jiang juôr lang Vrah................................................................................... 28 2. Nglon Hơr du laah ..................................................................................... 76 3. Tung Vrơ Lênh yâm klêl ......................................................................... 138 4. L’hab Kruôt pras u Vram, Vram juôr lup saanh u R’liang Mas .............. 164 PHẦN 6: HÁT RU STIÊNG.......................................................................... 232 PHẦN 7: TRUYỆN KỂ DÂN GIAN STIÊNG ............................................. 235 PHẦN 8: DANH MỤC CÁC TÁC PHẨM VHDG STIÊNG ....................... 242 1 PHẦN 1: DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP THÔNG TIN STT HỌ VÀ TÊN NĂM GIỚI SINH TÍNH 1 Điểu Khuynh 1943 Nam 2 Điểu Srem 1965 Nam 3 Điểu Rơi 1936 Nam 4 Điểu Lành 1978 Nam ĐỊA CHỈ Ấp Bưng C, xã Tân Thành, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước Ấp Bưng C, xã Tân Thành, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước Ấp Bưng C, xã Tân Thành, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước Đài truyền hình Bình Phước, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước Tổ 1, ấp Sậc lây, xã Quang 5 Điểu Cuých 1950 Nam Minh, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước 6 Điểu Ganh 1950 Nam 7 Điểu Tấn Thành 1975 Nam 8 Châu Thị Ngọc Ánh 1985 Nữ 9 Thị Út 1975 Nữ 10 Điểu Tuấn 1977 Nam 11 Điểu Lê 1950 Nam 12 Điểu Thị Kim Anh 1985 Nữ Xã Quang Minh, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Xã Quang Minh, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Xã Quang Minh, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện 2 Chơn Thành, tỉnh Bình Phước 13 Thị Hâm 1950 Nữ 14 Thị Lấp 1941 Nữ 15 Điểu Bô 1949 Nam 16 Điểu Hạnh 1975 Nam 17 Điểu Tin 1969 Nam 18 Điểu De 1947 Nam Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Minh Lập, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 7, Suối Nuy, xã Lộc Hòa, 19 Điểu Khởi 1952 Nam huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước 20 Thị Brut 1947 Nữ 21 Thị Xêm 1986 Nữ Ấp 8B, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8B, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 7, Suối Nuy, xã Lộc Hòa, 22 Thị Đêm 1958 Nữ huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 7, Suối Nuy, xã Lộc Hòa, 23 Thị Phô 1986 Nữ huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước 24 Điểu Bứa 1954 Nam Ấp 8B, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước 3 25 Thị Vớ 1941 Nữ 26 Điểu Mí 1924 Nam 27 Thị Út 1960 Nữ 28 Điểu Chương 1986 Nam 29 Điểu Ven 1969 Nam 30 Điểu Đây 1979 Nam 31 Điểu Khé 1942 Nam 32 Điểu Nhau 1943 Nam 33 Điểu Khưn 1951 Nam 34 Điểu Men 1950 Nam 35 Điểu Lốc 1986 Nam 36 Điểu Chín 1962 Nam 37 Điểu Thắng 1974 Nam 38 Điểu Hum 1942 Nam Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8B, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8A, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 54, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 1, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 2, xã Lộc An, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước Ấp 8C, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước 4 Ấp Sóc Bế, xã Thanh Phú, 39 Điểu Hích 1938 Nam huyện Bình Long, tỉnh Bình Phước Sóc Bù Môn, thị trấn Đức 40 Điểu Đố 1945 Nam Phong, Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 41 Điểu Đen 1974 Nam 42 Điểu Đét 1970 Nam 43 Điểu Bình 1977 Nam 44 Điểu Dũng 1951 Nam 45 Điểu Bưa 1945 Nam Thôn 2, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Ấp 1, xã Bom Bo, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 10, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Ấp 5, xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 2, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn Bù Xa, xã Phước Sơn, 46 Điểu Ít 1941 Nam huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn Bù Xa, xã Phước Sơn, 47 Thị Chiến 1950 Nữ huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 48 Điểu Dân 1933 Nam Thôn 12, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn Phước Lộc, Xã Phước 49 Điểu Ken 1945 Nam Sơn, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 50 Điểu Ksen 1956 Nam Tổ 5, thôn Phước Lộc, xã 5 Phước Sơn, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 51 Điểu Thị Khin 1953 Nữ 52 Điểu Khanh 1960 Nam 53 Điểu La 1948 Nam 54 Điểu Krăng 1950 Nam 55 Điểu Gở 1952 Nam 56 Điểu B’Rách 1963 Nam 57 Điểu Ton 1933 Nam 58 Điểu Sroi 1948 Nam 59 Điểu Lá 1970 Nam Thôn 7, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 6, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 10, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 1, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Ấp 5, xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 6, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 6, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 6, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn 1, xã Bom Bo, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Tổ 5, thôn Phước Lộc, xã 60 Thị Brây 1963 Nữ Phước Sơn, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn Bù Xa, xã Phước Sơn, 61 Thị Giang 1960 Nữ huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 62 Điểu Nhim 1930 Nam Thôn 10, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước 6 63 Điểu Lâm 1972 Nam Ấp 3, xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Hà 2, xã Đa Kia, 64 Điểu Brê 1945 Nam huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bù Cà Mau, xã Phú 65 Điểu Cường 1964 Nam Nghĩa, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Giai, xã Đa Kia, 66 Điểu Brơn 1945 Nam huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Hà II, xã Đa Kia, 67 Thị Chờ 1974 Nữ huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 68 Điểu He 1980 Nam Sóc Dầm, xã Thanh An, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Giai, xã Đa Kia, 69 Thị Lăl 1945 Nữ huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bù Cà Mau, xã Phú 70 Điểu Lơi 1964 Nam Nghĩa, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 71 Điểu Mung 1950 Nam Ấp 3, đội 3, xã Bom Bo, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Hà II, xã Đa Kia, 72 Điểu Nhanh 1951 Nam huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 73 Điểu Nương 1950 Nữ Thôn Bù Cà Mau, xã Phú 7 Nghĩa, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 74 Thị Rong 1954 Nữ Ấp Lồ Ô, xã Thanh An, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Hà I, xã Đa Kia, 75 Điểu Tăng 1938 Nam huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước Thôn Bình Giai, xã Đa Kia, 76 Điểu Bron 1945 Nam huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 77 Thị Giơn 1947 Nữ Ấp Lồ Ô, xã Thanh Hà, huyện Phước Long, tỉnh Bình Phước 8 PHẦN 2: HÌNH ẢNH NHỮNG NGƯỜI CUNG CẤP THÔNG TIN Già làng Điểu Hum và tác giả Điểu Khởi Thị Brut Già làng Điểu Mí và tác giả 9 Già làng Điểu Pe Thị Vớ Ca sĩ Kim Anh và tác giả Thị Hâm 10 Già làng Điểu Ganh và tác giả Điểu Bứa Nghệ nhân Điểu Bứa và tác giả Điểu Hích 11 Thị Lấp Điểu Chương Điểu Chín Điểu Lốc 12 PHẦN 3: MỘT GÓC NHÌN CUỘC SỐNG CỦA NGƯỜI STIÊNG Phụ nữ Stiêng giã gạo Ngôi nhà dài truyền thống Một góc bếp của người Stiêng Tài sản trong ngôi nhà dài 13 Nhà sàn của người Stiêng vùng Lộc Ninh Tập đánh cồng chiêng Chiếc gùi lên nương rẫy 14 Lễ vật trong đám cưới Cây nêu Hát đối đáp trong đám cưới 15 Hát kể sử thi Lễ hội phá bàu Mộ đá Rlêm