Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
TRẦN LÊ THANH QUYÊN
KHẢO SÁT VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
CỦA CÔNG TY ANGIMEX
Chuyên ngành : KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Long Xuyên, tháng 6 năm 2008
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
1
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
KHẢO SÁT VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
CỦA CÔNG TY ANGIMEX
Chuyên ngành : KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
Sinh viên thực hiện :TRẦN LÊ THANH QUYÊN
Lớp: DH5KD - Mã số Sinh viên: DKD041630
Giáo viên hướng dẫn: Thạc sĩ Huỳnh Phú Thịnh
Long Xuyên, tháng 6 năm 2008
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
2
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
LỜI CẢM ƠN
Đến với giảng đường Đại học với bao mơ ước và hoài bão, em thật sự nhận thấy
mình may mắn vì được học tập và rèn luyện trong một môi trường mà sự nhiệt tình và
tận tuỵ của các giảng viên dành cho sinh viên không bao giờ thiếu. Qua 4 năm học tập
tại trường, em đã được trang bị những kiến thức, những kỹ năng thật sự hữu ích. Nó sẽ
là những hành trang cần thiết và giúp em tự tin hơn rất nhiều khi bước vào môi trường
mới lớn.
Em xin được phép gửi đến quý thầy cô trường Đại học An Giang lòng biết ơn
chân thành và lời cảm ơn sâu sắc, nhất là các thầy cô khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh
Doanh đã tận tình quan tâm dạy bảo và truyền đạt cho em những kiến thức kiến thức
hữu ích không những của chuyên ngành em học mà còn nhiều kiến thức xã hội trong
suốt thời gian em học tập tại trường.
Lời cảm ơn lớn nhất em xin được gửi đến thầy Huỳnh Phú Thịnh, thầy đã tận
tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên em rất nhiều trong suốt quá trình thực hiện báo
cáo khoá luận này.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu An Giang, các
anh chị ở phòng Marketing đã tạo điều kiện thuận lợi để em có thể hoàn thành báo cáo
khóa luận.
Cảm ơn những người bạn đã cùng nhau sát cánh vượt qua những khó khăn và
thử thách trong khoảng thời gian quan trọng này.
Trước khi kết thúc, em xin gửi đến các thầy cô, các bạn lời chúc sức khỏe và
thành đạt. Chúc Công ty Angimex ngày càng lớn mạnh.
Sinh viên thực hiện
Trần Lê Thanh Quyên
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
3
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
Giảng viên hướng dẫn khoa học: Th.sĩ Huỳnh Phú Thịnh
(Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký)
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Người chấm, nhận xét 1:
(Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký)
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Người chấm, nhận xét 2
(Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký)
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
4
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Khoa Kinh tế - Quản Trị Kinh Doanh ngày……tháng……năm 2008
TÓM TẮT
Văn hóa doanh nghiệp ngày một trở nên cần thiết đối với nhiều tổ chức, doanh
nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp mang lại những giá trị to lớn mà các doanh nghiệp đáng
phải quan tâm và chìa khóa vàng để giữ chân nhân viên giỏi. Đó là cách nhìn nhận
chung của các nhà lãnh đạo, đại diện công đoàn các doanh nghiệp đã dự tọa đàm “Văn
hóa doanh nghiệp và quá trình hội nhập kinh tế thế giới”.
Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểu mối quan tâm của Công ty Angimex về
vấn đề văn hóa doanh nghiệp, tìm hiểu các đặc trưng, các thành phần cấu thành nên văn
hóa doanh nghiệp.
Nghiên cứu được tiến hành thông qua 2 bước: Nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu
chính thức. Cả hai nghiên cứu đề là nghiên cứu định tính và áp dụng phương pháp quan
sát và phỏng vấn chuyên sâu. Đối với phương pháp phỏng vấn chuyên sâu, tiến hành thu
thông tin ở hai đối tượng chính: cấp lãnh đạo doanh nghiệp và cấp nhân viên. Sau đó
thông tin từ quan sát và phỏng vấn chuyên sâu sẽ được tổng hợp và sắp xếp cho phù hợp
với mục tiêu nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu nghiên cứu phác họa các đặc trưng của văn hóa doanh
nghiệp của ANGIMEX theo một hệ thống là các thành phần cấu thành nên cây văn hóa.
Kết quả của nghiên cứu cũng cho thấy rằng, ở ANGIMEX vốn đã tồn tại các đặc trưng
văn hóa doanh nghiệp tuy nhiên các đặc trưng này chưa được hệ thống, sắp xếp thành
một cách rõ ràng và cụ thể.
Là nghiên cứu đầu tiên về lĩnh vực mới như văn hóa doanh nghiệp và thực hiện
trên phạm vi hẹp nghiên cứu sẽ có những thiếu sót. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu vẫn
có thể đóng góp cho quá trình định hình văn hóa ở Công ty Cổ phần ANGIMEX và là
cơ sở đầu tiên cho các nghiên cứu sau rộng và sâu hơn về văn hóa doanh nghiệp.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
5
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
MỤC LỤC
Chương 1: TỔNG QUAN ............................................................................................... 9
1.1 Bối cảnh nghiên cứu .............................................................................................. 9
1.2 Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................ 10
1.3 Phạm vi nghiên cứu............................................................................................. 10
1.4 Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................. 7
1.5 Cấu trúc của báo cáo nghiên cứu.......................................................................... 7
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN – MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ....................................... 12
2.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 12
2.2 Lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp .................................................................... 12
2.2.1 Các định nghĩa về văn hóa doanh nghiệp .................................................... 12
2.2.2 Các mô hình văn hóa .................................................................................... 13
2.2.3 Các thành phần của văn hóa doanh nghiệp................................................. 13
2.2.3.1 Phần nhìn thấy....................................................................................... 13
2.2.3.2 Phần không nhìn thấy............................................................................ 15
2.3 Lý thuyết về phong cách lãnh đạo ...................................................................... 16
2.3.1 Định nghĩa lãnh đạo...................................................................................... 16
2.3.2 Định nghĩa về phong cách lãnh đạo ............................................................. 16
2.3.3 Lý thuyết về lãnh đạo theo trường phái hành vi ......................................... 17
2.4 Mô hình nghiên cứu............................................................................................. 20
2.5 Tóm tắt................................................................................................................. 21
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................. 22
3.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 22
3.2 Thiết kế nghiên cứu............................................................................................. 22
3.2.1 Nghiên cứu sơ bộ .......................................................................................... 23
3.2.2 Nghiên cứu chính thức.................................................................................. 23
3.3 Tóm tắt................................................................................................................. 23
Chương 4: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU AN
GIANG - ANGIMEX .................................................................................................... 25
4.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 25
4.2 Quá trình hình thành và phát triển .................................................................... 25
4.3 Cơ cấu tổ chức ..................................................................................................... 27
4.4 Cơ cấu ngành hàng.............................................................................................. 30
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
6
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
4.5 Tóm tắt................................................................................................................. 31
Chương 5: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................... 32
5.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 32
5.2 Phần không nhìn thấy ......................................................................................... 32
5.2.1 Những giá trị................................................................................................. 32
5.2.1.1 Hệ thống giá trị của tổ chức................................................................... 32
5.2.1.2 Mục tiêu phấn đấu của Công ty............................................................. 33
5.2.1.3 Chiến lược dài hạn của Công ty ............................................................ 33
5.2.1.4 Hệ thống các nguyên tắc đạo đức và xử thế .......................................... 34
5.2.1.5 Vấn đề con người trong Công ty............................................................ 34
5.2.2 Những niềm tin ............................................................................................. 40
5.2.2.1 Niềm tin vào những tuyên bố................................................................. 40
5.2.2.2 Niềm tin vào các sức mạnh riêng có của Công ty ................................. 41
5.3 Phần nhìn thấy .................................................................................................... 42
5.3.1 Những biểu tượng vật chất........................................................................... 42
5.3.1.1 Kiến trúc................................................................................................. 42
5.3.1.2 Hệ thống nhận dạng thương hiệu.......................................................... 42
5.3.1.3 Chuẩn mực............................................................................................. 46
5.3.1.4 Truyền thông, thông tin liên lạc ............................................................ 47
5.3.2 Những nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán của doanh nghiệp .............. 49
5.3.3 Các truyền thống và giai thoại của doanh nghiệp ....................................... 51
5.4 Tóm tắt................................................................................................................. 52
Chương 6: KẾT LUẬN................................................................................................. 53
6.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 53
6.2 Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 53
6.3 Kết quả nghiên cứu ............................................................................................. 53
6.4 Hạn chế và đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo............................................... 54
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
7
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
DANH MỤC SƠ ĐỒ - HÌNH
Sơ đồ 3.1: Quy trình nghiên cứu .................................................................................. 22
Sơ đồ 4.1: Cơ cấu tổ chức ............................................................................................... 1
Sơ đồ 5.1: Quy trình tuyển dụng .................................................................................. 35
Hình 2.1: 4 dạng phong cách lãnh đạo của Đại học OHIO......................................... 19
Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu..................................................................................... 20
Hình 5.1: Chương trình giải trí định kỳ....................................................................... 38
Hình 5.2: Logo của Công ty ANGIMEX ...................................................................... 42
Hình 5.3: Tên Công ty ANGIMEX............................................................................... 43
Hình 5.4: Bao thư trong hệ thống nhận dạng thương hiệu…………………………... 38
Hình 5.5: Giấy tờ giao dịch, in ấn của Công ty ............................................................ 44
Hình 5.6: Name card..................................................................................................... 45
Hình 5.7: Mẫu thiệp ...................................................................................................... 46
Hình 5.8: Website của Công ty ..................................................................................... 49
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
8
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Chương 1
TỔNG QUAN
1.1 Bối cảnh nghiên cứu
“Trong sự nghiệp của mình, ông chủ - người sáng lập tập đoàn Samsung - ước
muốn sản xuất cho được chip điện tử. Nhưng ông không hoàn thành tâm nguyện. Trước
khi qua đời, ông nói với các cộng sự: “Tôi không làm được thì các anh làm, rồi hãy đem
nó đặt lên mộ tôi...”. Kết quả là hiện nay, Samsung trở thành một trong những tập đoàn
hàng đầu thế giới về sản xuất chip điện tử”.1
Thật vậy, lịch sử kinh tế thế giới có không ít những thương hiệu, những tên tuổi
đã tồn tại và ngày càng khẳng định vị trí của mình cùng với thời gian. Không phải do
may mắn mà họ có thể đạt được điều đó. Ngoài những loại hàng hóa, dịch vụ có chất
lượng mà họ cung cấp trên thị trường họ còn phải tạo dựng được lòng tin và uy tín của
mình không những cho khách hàng mà còn cho chính những nhân viên của họ. Tất cả đó
tạo nên một khái niệm mà người ta gọi là “văn hóa doanh nghiệp”.
Có nhiều cách nghĩ khác nhau về văn hóa doanh nghiệp kéo theo những cách
định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Có thể hiểu một các nôm na “văn hóa
doanh nghiệp là toàn bộ các giá trị văn hóa được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn
tại và phát triển của một doanh nghiệp, trở thành các giá trị, các quan niệm và tập quán,
truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp ấy và chi phối tình cảm, nếp suy
nghĩ và hành vi của mọi thành viên của doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện
các mục đích”.
Tuy nhiên, một nền văn hóa được xây dựng thành công là nền văn hóa có thể tạo
được giá trị và lòng tin. Thực tế đã chứng minh rằng, khi người lao động thỏa mãn với
những gì họ đang có, vật chất hoặc tinh thần hoặc cũng có thể là cả hai, thì không lý do
gì họ không hết lòng vì tổ chức đó. Một giá trị vô hình khác mà văn hóa doanh nghiệp
đem lại cho doanh nghiệp chính là “chìa khóa vàng để tuyển dụng và giữ chân nhân viên
giỏi”.
Duy trì và phát triển nền văn hóa doanh nghiệp sẽ có những tác động rất lớn đến
thành công của doanh nghiệp. Nó là động lực giúp doanh nghiệp có thể tồn tại và phát
triển bền vững trên thương trường. Ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch Liên Đoàn Lao
Động TP.HCM, phát biểu: “Doanh nhân Việt Nam đang bước ra biển lớn hội nhập,
đương đầu với sóng gió cạnh tranh khốc liệt. Việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp có
vai trò hết sức quan trọng đang đặt nặng lên vai doanh nhân, các cấp, các ngành và toàn
xã hội”.
ANGIMEX, một công ty xuất khẩu gạo hàng đầu của An Giang, đã đúc kết cho
mình một nhận định cụ thể và rõ ràng như sau: “Văn hóa doanh nghiệp là những đặc
trưng cơ bản để phân biệt doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa doanh
nghiệp là những chuẩn mực hành vi mà tất cả những con người trong doanh nghiệp phải
tuân theo hoặc bị chi phối”. Bên cạnh đó, công ty cũng tin rằng, cơ sở vật chất chỉ là
phần xác của doanh nghiệp, còn văn hóa mới là phần hồn của doanh nghiệp và muốn
1
Theo Người Lao Động. 12/07/2007. Văn hóa doanh nghiệp: Sức mạnh hội nhập. Đọc từ
http://chungta.com/Desktop.aspx/KinhDoanh-QTDN/Tri-Thuc/Van_hoa_doanh_nghiep_Suc_manh_hoi_nhap/
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
9
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
công ty phát triển bền vững, Giám đốc không thể chỉ quản lý đơn vị bằng các mệnh lệnh
hành chính, mà phải kết hợp với văn hóa doanh nghiệp.
Cũng vì hiểu được giá trị mà văn hóa doanh nghiệp có thể đem lại cho doanh
nghiệp, ANGIMEX đang dự định sẽ tiến hành xây dựng bản sắc văn hóa cho tổ chức.
Tuy nhiên, văn hóa phải có tính kế thừa, nên trước khi thực hiện dự định này, công ty
cần hiểu rõ những gì thuộc về văn hóa doanh nghiệp đã tồn tại trong suốt quá trình 32
năm xây dựng và phát triển của công ty. Từ đó cho thấy, việc nghiên cứu các đặc điểm
văn hóa hiện có của công ty là cần thiết. Đó cũng chính là lý do thôi thúc tôi chọn đề tài
“Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công Ty ANGIMEX” để nghiên cứu và viết
khóa luận tốt nghiệp đại học.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Thông qua đề tài nghiên cứu này, tác giả sẽ khảo sát và phác họa các đặc trưng
văn hóa doanh nghiệp nổi bật nhất đang tồn tại ở công ty ANGIMEX, bao gồm cả các
yếu tố có thể nhìn thấy được như các biểu tượng vật chất, nghi thức, nghi lễ, phong tục
tập quán, truyền thống và giai thoại; cho đến những yếu tố không nhìn thấy được như
các giá trị và niềm tin.
1.3 Phạm vi nghiên cứu
Văn hóa doanh nghiệp chịu tác động nhiều nhất của các đối tượng như người
sáng lập, người lãnh đạo doanh nghiệp và các nhân viên chủ chốt (thường là các nhà
quản lý cấp trung và cấp cơ sở), vì họ là những người có sức ảnh hưởng lớn đối với
nhân viên cấp dưới của mình. Một nền văn hóa được định hình từ “đầu tàu” công ty với
các chuẩn mực mà những nhà lãnh đạo, điều hành mong muốn truyền bá vào công ty
của mình sẽ là nền tảng vững chắc cho những hiệu ứng lan truyền văn hóa cho toàn bộ
công ty. Đó là lý do để nghiên cứu chỉ được thực hiện ở trụ sở chính của công ty, nơi mà
các nhân vật quan trọng kể trên đang trực tiếp làm việc.
1.4 Ý nghĩa của đề tài
Đề tài được viết từ thực tiễn của doanh nghiệp ANGIMEX nên:
ANGIMEX sẽ là doanh nghiệp tiếp nhận trực tiếp kết quả của nghiên cứu. Nếu
nghiên cứu thật sự phù hợp và được doanh nghiệp đánh giá cao, ANGIMEX có thể áp
dụng nó như một công cụ để tiến hành xây dựng văn hóa cho phù hợp với tiến trình phát
triển của mình.
Kết quả của bài nghiên cứu cũng có thể cung cấp thông tin cho những ứng viên
là những sinh viên với mong muốn làm việc tại công ty ANGIMEX. Một khi hiểu được
văn hóa của doanh nghiệp, các ứng viên có thể lựa chọn nơi làm việc phù hợp với mình
và cũng cảm thấy tự tin hơn khi tham gia vào quá trình tuyển dụng của công ty
ANGIMEX.
Bên cạnh đó, kết quả của đề tài này sẽ góp một phần nhỏ vào tiến trình xây dựng
văn hóa doanh nghiệp của cộng đồng các doanh nghiệp Việt Nam.
1.5 Cấu trúc của báo cáo nghiên cứu
Báo cáo nghiên cứu gồm 6 chương với các nội dung như sau:
Chương 1: Mở đầu. Trình bày lý do chọn vấn đề nghiên cứu, đưa ra các mục
tiêu muốn đạt được, phạm vi và ý nghĩa thực tiễn của đề tài nghiên cứu.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
10
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Chương 2: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu. Trình bày các lý thuyết có
liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Xây dựng mô hình và giải thích ý nghĩa của mô hình
nghiên cứu
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu. Trình bày các bước xây dựng nghiên cứu,
sử dụng phương pháp nghiên cứu nào và thực hiện ra sao.
Chương 4: Giới thiệu chung về Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu An Giang
(ANGIMEX). Trình bày các thông tin cơ bản về Công ty đang tiến hành nghiên cứu.
Chương 5: Kết quả nghiên cứu, đây là phần chính của báo cáo nghiên cứu,
phần này trình bày các kết quả đạt được của nghiên cứu.
Chương 6: Kết luận và kiến nghị, chương tóm tắt các kết quả đã đạt được, đồng
thời phát hiện những hạn chế cũng như là đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
11
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN – MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
2.1 Giới thiệu
Chương 1 đã trình bày các vấn đề về cơ sở hình thành nghiên cứu, mục tiêu,
phạm vi, ý nghĩa và ý nghĩa thực tiễn của đề tài. Tiếp theo chương 2 sẽ trình bày các cơ
sở lý thuyết có liên quan đến vấn đề nghiên cứu và đề xuất mô hình nghiên cứu. Nội
dung chương 2 gồm có các phần sau: (1) Lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp; (2) Lý
thuyết về lãnh đạo; (3) Đề xuất mô hình nghiên cứu.
2.2 Lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp
2.2.1 Các định nghĩa về văn hóa doanh nghiệp
Hiện nay có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp từ phía các
nhà nghiên cứu và từ các nhà hoạt động thực tiễn
Trung Tâm Kinh Tế Ứng Dụng (Viện phát triển Giáo dục và Đào tạo TP.HCM)
cho rằng: “Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các niềm tin, thói quen, giá trị, chuẩn mực
và các thể chế được chia sẻ và được truyền nhau bởi các thành viên trong một nhóm
riêng biệt hay trong một tổ chức”
Theo Ông Vũ Quốc Tuấn – chuyên gia cao cấp Ban nghiên cứu của Thủ tướng
Chính phủ thì: “Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những giá trị tinh thần mà doanh
nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất kinh doanh tác động tới tình cảm, lý trí và hành vi
của các thành viên cũng như sự phát triển bền vững của doanh nghiệp”.
Theo nguồn Tri thức và phát triển2 thì cho rằng tổng quát có thể có 2 định nghĩa
về văn hóa doanh nghiệp:
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là sử dụng các nhân tố văn hóa (các đặc
điểm, ý niệm bản chất, của văn hóa và các bộ phận hợp thành văn hóa) vào việc hình
thành và tổ chức vận hành một doanh nghiệp theo hướng phát triển bền vững.
Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các giá trị đặc trưng được xây dựng
nên và gìn giữ trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp, trở thành
các quan niệm và tập quán, truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp ấy và
tạo thành hệ thống các chuẩn mực về tinh thần và vật chất chi phối tình cảm, nếp suy
nghĩ và các mối quan hệ, thái độ và hành vi ứng xử của mọi thành viên của doanh
nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện các mục tiêu đã đề ra.
Theo ANGIMEX, văn hóa doanh nghiệp là những đặc trưng cơ bản để phân biệt
doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa doanh nghiệp là những chuẩn mực
hành vi mà tất cả những con người trong doanh nghiệp phải tuân theo hoặc bị chi phối.
2
Trung tâm Văn hoá Doanh nhân, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Văn hóa doanh nghiệp – Tầm quan
trọng trong thời kì hội nhập. 2005/Số 15/HỘI NHẬP VÀ PHÁT TRIỂN.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
12
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
2.2.2 Các mô hình văn hóa3
Phong cách lãnh đạo của người đứng đầu doanh nghiệp quyết định nét văn hóa
mà doanh nghiệp đang có. Vì thế với quan điểm “lãnh đạo ảnh hưởng lớn đến doanh
nghiệp”, thì tùy theo các ảnh hưởng của nhà lãnh đạo đến doanh nghiệp mà có 06 mô
hình văn hóa doanh nghiệp:
Văn hóa quyền lực (tập trung quyền lực tuyệt đối vào lãnh đạo): thường có xu
hướng tấn công đối thủ khác nhân viên thường có tham vọng quyền lực và hiếu chiến
Văn hóa gương mẫu (lãnh đạo là người “đức cao vọng trọng”, là tấm gương để
nhân viên noi theo) nhân viên thường chú trọng đến quy tắc, chuẩn mực, nề nếp trong
mọi việc.
Văn hóa nhiệm vụ (vai trò của nhà lãnh đạo không cao, chức vụ dựa trên phân
công công việc hơn là sơ đồ phân bố quyền lực) nên các nhân viên thường được bố trí
làm việc trong những nhóm xuyên chức năng theo từng dự án nên ý thức quyền lực
không cao.
Văn hóa chấp nhận lãnh đạo (lãnh đạo khuyến khích nhân viên làm việc theo
tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám nhận trách nhiệm phù hợp với quyền lợi
chung của cấp trên ngay cả khi chưa có lệnh) nhân viên thường có tính chủ động cao.
Văn hóa đề cao vai trò cá nhân (các doanh nghiệp nặng về trí tuệ, lãnh đạo
không phô trương quyền lực) các nhân viên thường được đề cao để tự do sáng tạo,
nghiên cứu.
Văn hóa đề cao vai trò của tập thể (vai trò lãnh đạo được chia sẻ hoặc hòa tan
cho một nhóm người) nhân viên thường găp khó khăn trong việc nhận lệnh triển khai và
báo cáo công việc.
Tuy nhiên để xác định được “văn hóa” của một doanh nghiệp thì phải xem mô
hình nào là vượt trội và phải chấp nhận sự pha trộn giữa các mô hình văn hóa.
2.2.3 Các thành phần của văn hóa doanh nghiệp
Việc hiểu rõ văn hóa doanh nghiệp trong thực tế đòi hỏi phải xác định được các
bộ phận cấu thành của nó. Các thành phần của văn hóa doanh nghiệp giúp cho việc nhận
thấy tiến trình xây dựng và phát triển văn hóa trong doanh nghiệp, tổ chức.
Nhìn chung văn hóa doanh nghiệp gồm có hai phần chính: Phần nhìn thấy và
phần không nhìn thấy.
2.2.3.1 Phần nhìn thấy
Những biểu tượng vật chất
Kiến trúc: Bao gồm cơ sở vật chất của doanh nghiệp như văn phòng, bàn
ghế, tài liệu, máy móc, trang thiết bị văn phòng, hệ thống mạng nội bộ…Nói chung là
các vật thể hữu hình là một trong những thành phần tạo nên môi trường làm việc của
nhân viên trong doanh nghiệp.
3
Nhóm chuyên gia của PACE. 2004. Văn hóa doanh nghiệp. TP.HCM.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
13
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Hệ thống định dạng thương hiệu: Bao gồm logo, tên doanh nghiệp, màu
sắc chủ đạo, danh thiếp, bờ bướm quảng cáo, bao thư, giấy tờ giao dịch….tất cả cùng
mang một màu sắc, hình ảnh được thiết kế riêng biệt cho chính doanh nghiệp.
Chuẩn mực: Bao gồm hệ thống các quy tắc, các tiêu chuẩn, quy định
được thể hiện bằng văn bản hay bằng sự ngầm hiểu giữa các cá nhân, thể hiện những
quy định trong doanh nghiệp được thể hiện cụ thể bằng “Nội quy của Công ty”, quy
định một số nguyên tắc cụ thể mà bất cứ thành viên nào trong tổ chức tối thiểu cũng
phải tuân thủ.
Truyền thông, thông tin liên lạc: Gồm các phương thức truyền thông nội
bộ và truyền thông ngoài doanh nghiệp.
+ Intranets: Mạng nội bộ (LANs) giúp nhân viên trao đổi thông tin và
nhận phản hồi nhanh. Bản tin nội bộ có thể gửi tới nhân viên qua mạng LANs một cách
nhanh chóng.
+ Bảng tin (notice board, bulletin board): Là một vật dụng không thể
thiếu trong mỗi văn phòng. Để thu hút sự chú ý của mọi người, bảng tin phải luôn có
những thông tin mới, xóa thông tin cũ, phải được trình bày đẹp, gọn gàng và đặt bảng ở
nơi có đông người qua lại. Thông báo cần ngắn gọn.
+ Bản ghi nhớ (memos): Thường được trình bày ngắn gọn, bằng gạch
đầu dòng hoặc chấm tròn, là thỏa thuận chung về một vấn đề, truyền đạt thông tin về
quy định mới, lời khiển trách hoặc động viên, tạo động lực làm việc.
+ Báo chí nội bộ (newsletters, newspapers): Xuất bản định kỳ, chỉ cần ít
trang, đề cập đến những chính sách, hoạt động đang diễn ra trong tổ chức, là “kênh” để
nhân viên chia sẻ suy nghĩ của họ.
+ Khen thưởng (awards): Là hình thức công nhận, đánh giá cao hoạt
động của cá nhân hoặc tập thể và thúc đẩy những cá nhân, tập thể khác làm theo. Hình
thức khen thưởng có thể là giấy khen, tiền thưởng, quà tặng, một chuyến du lịch…
+ Sự kiện (events): Là cơ hội để các nhân viên giao lưu, gắn bó với
nhau, được tổ chức vào các ngày lễ, tổng kết cuối năm, ngày truyền thống…. Hình thức
của sự kiện thường là tiệc công ty nhân năm mới, ngày hội thể thao, nơi nhân viên có thể
đi cùng người thân.
+ Ấn phẩm: Gồm các loại ấn phẩm như bản công bố thông tin, bản cáo
bạch, báo cáo thường niên, sổ vàng truyền thống, ấn phẩm định kỳ, tài liệu, hồ sơ hướng
dẫn, sổ tay ISO… Các ấn phẩm là giá trị gìn giữ cũng là một trong các công cụ gắn kết,
trao đổi và lưu giữ thông tin trong doanh nghiệp.
+ Giao tiếp trực tiếp (face-to-face, interpersonal communication): Tuy
công nghệ thông tin đã rất phát triển, cho phép con người giao tiếp bằng các hình thức
khác nhau nhưng giao tiếp trực tiếp theo cách truyền thống vẫn được đánh giá là hiệu
quả nhất. Bởi vì giao tiếp trực tiếp cho phép thể hiện ngôn ngữ, cử chỉ, ngôn ngữ phi lời
nói và giúp phản hồi nhanh nhất. Gặp gỡ, trao đổi, họp mặt trực tiếp là cơ hội lý tưởng
để truyền thông tin nội bộ. Tuy nhiên không phải bao giờ cũng có đủ thời gian để tất cả
lãnh đạo và nhân viên trực tiếp trao đổi với nhau.
Những nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán của doanh nghiệp: Cũng như
văn hóa của một Quốc gia, văn hóa doanh nghiệp cũng phong phú về các nghi thức, nghi
lễ và các phong tục tập quán. Thông qua những nghi thức đó nó thể hiện những giá trị
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
14
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
riêng biệt, truyền thống cũng như cung cách của tổ chức đó. Có thể nói các sinh hoạt
nghi lễ nghi thức là cần thiết của mỗi tổ chức. Nó thể hiện những nguyên tắc ứng xử của
đồng nghiệp – đồng nghiệp, cấp trên – nhân viên, bộ phận – bộ phận, tổ chức – tổ chức
khác bên ngoài. Có thể chia các nghi thức ra thành 4 loại như sau:
Loại chuyển giao: như các lễ khai mạc, giới thiệu, ra mắt nhằm tạo điều
kiện thuận lợi cho việc thâm nhập.
Loại củng cố: như lễ phát thưởng, lễ tuyên dương nhằm mục đích củng
cố bản sắc và tôn thêm vị thế thành viên.
Loại liên kết: như các lễ hội, liên hoan, tết, giao lưu… nhằm khôi phục,
khích lệ, chia sẻ, thông cảm, gắn bó.
Loại nhắc nhở: như sinh hoạt văn hóa, chuyên môn, khoa học nhằm duy
trì cơ cấu làm tăng năng lực tác nghiệp của các thành viên.
Các truyền thống và giai thoại của doanh nghiệp: Là những mẩu chuyện về
những thành công hoặc cả những thất bại trong kinh doanh của doanh nghiệp, những bài
học rút ra từ những thành công và thất bại đó, đã trở thành những kinh nghiệm trong
suốt quá trình tồn tại của doanh nghiệp. Là những tấm gương về nhà lãnh đạo, những
nhân viên tiêu biểu đã trở thành biểu tượng về nhân cách, lối sống trong cuộc sống hằng
ngày cũng như sự khéo léo, giỏi giang trong công việc đã tồn tại trong doanh nghiệp.
2.2.3.2 Phần không nhìn thấy
Những giá trị
Những giá trị mà nền văn hóa phải có không chỉ là hệ giá trị riêng biệt mà công
ty xây dựng bên cạnh đó còn các yếu tố như: Chiến lược dài hạn và mục tiêu phấn đấu
của doanh nghiệp; hệ thống các nguyên tắc đạo đức và xử thế; đặc biệt quan trọng là vấn
đề con người trong tổ chức, tài nguyên vô giá của công ty, được giải quyết và chăm lo
như thế nào.
Hệ thống giá trị của tổ chức: Hệ thống giá trị riêng biệt của doanh nghiệp
bao gồm các giá trị riêng biệt mà doanh nghiệp đã và đang có, những yếu tố cơ bản của
một tổ chức trong việc tạo dựng niềm tin.
Mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp: Mục tiêu của doanh nghiệp trong
một thời gian nhất định, đi theo một mục tiêu chung nhất mà doanh nghiệp hướng đến
ngay từ đầu.
Chiến lược dài hạn của doanh nghiệp: Chiến lược lâu dài mà doanh
nghiệp hướng đến nhằm đạt được mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra.
Hệ thống các nguyên tắc đạo đức và xử thế: Bao gồm hệ thống nguyên
tắc kinh doanh của doanh nghiệp, đạo đức kinh doanh. Nếu doanh nghiệp có lợi cho
mình đồng thời đem lại lợi ích cho người khác, cho đất nước, xã hội, thì hành động đó là
có đạo đức. Đạo đức kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp làm giàu trên cơ sở tận tâm phục
vụ khách hàng, thông qua việc tôn trọng quyền, lợi ích của khách hàng, giữ uy tín với
khách hàng. Đạo đức kinh doanh đòi hỏi các doanh nghiệp đảm bảo lợi ích của Nhà
nước, thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước. Đạo đức kinh doanh đòi hỏi các doanh
nghiệp đảm bảo những lợi ích của những người làm việc trong doanh nghiệp, tôn trọng
nhân phẩm của họ và tạo điều kiện cho họ phát huy sáng kiến và tài năng. Đạo đức
doanh nghiệp cũng đòi hỏi các nhà kinh doanh quan tâm giải quyết vấn đề môi trường,
các vấn đề xã hội - nhân đạo.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
15
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Vấn đề con người trong tổ chức: Cách thức tuyển dụng, tổ chức, phân
công, đào tạo nguồn nhân lực trong tổ chức cũng như là cách thức tạo môi trường làm
việc cho nhân viên. Bên cạnh đó là các quy định, chế độ đãi ngộ dành cho nhân viên
trong doanh nghiệp, thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đến với nguồn nhân lực
trong doanh nghiệp. Muốn phát huy nhân tố con người trong tổ chức cần quan tâm đến
ba cấp độ: Cấp độ thứ nhất là nâng cao năng lực tiềm ẩn của mỗi công nhân, viên chức
thông qua biện pháp giáo dục, đào tạo về kinh tế, công nghệ, quản lý; cấp độ thứ hai là
biến năng lực tiềm tàng đó thành hiện thực, thông qua các biện pháp khuyến khích, kích
thích sức sáng tạo trong lao động sản xuất; cấp độ thứ ba là tập trung cho được các tiềm
lực cá nhân của công nhân viên chức vào việc thực hiện mục tiêu của doanh nghiệp,
thông qua các biện pháp tổ chức quản lý sản xuất và nhân sự.
Những niềm tin
Niềm tin vào các tuyên bố
+ Mục tiêu: Mục tiêu của doanh nghiệp hướng tới sự phát triển lâu dài,
bền vững
+ Sứ mệnh: Là khái niệm để chỉ mục đích lý do, ý nghĩa của sự ra đời
và tồn tại của doanh nghiệp. Nó chứng minh tính hữu ích của doanh nghiệp với xã hội.
+ Triết lý kinh doanh: Cũng là triết lý hoạt động của doanh nghiệp là tư
tưởng chung chỉ đạo toàn bộ suy nghĩ và hoạt động của doanh nghiệp từ người lãnh đạo,
các bộ phận quản lý và những người lao động trong doanh nghiệp. Triết lý này bao gồm:
định hướng hoạt động của doanh nghiệp vào việc phục vụ lợi ích xã hội thông qua phục
vụ khách hàng; đề cao giá trị của con người, đặt con người vào vị trí trung tâm trong
toàn bộ mối quan hệ ứng xử trong doanh nghiệp.
Niềm tin vào các sức mạnh riêng có
+ Tinh thần đoàn kết
+ Tinh thần học hỏi
2.3 Lý thuyết về phong cách lãnh đạo
Nhà lãnh đạo có tác động trực tiếp đến việc hình thành và phát triển văn hóa
trong tổ chức. Phong cách lãnh đạo quyết định cách thức mà nhà lãnh đạo tác động đến
tổ chức. Tìm hiểu phong cách lãnh đạo tức là tìm hiểu về môi trường làm việc mà nhà
lãnh đạo xây dựng và cho phép tồn tại trong doanh nghiệp, tổ chức của mình.
2.3.1 Định nghĩa lãnh đạo
Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng đến hoạt động của cá nhân hay nhóm,
nhằm thực hiện những mục tiêu chung của tổ chức, trong những điều kiện nhất định
2.3.2 Định nghĩa về phong cách lãnh đạo
Phong cách lãnh đạo là tổng thể những cách thức tác động của người lãnh đạo
vào nhân viên. Nó mang những dấu ấn tâm lý riêng biệt của mỗi nhà quản trị, đồng thời
cũng thể hiện được trình độ, năng lực và nghệ thuật của nhà quản trị khi tác động đến
nhân viên.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
16
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
2.3.3 Lý thuyết về lãnh đạo theo trường phái hành vi (Những phương diện cơ
bản của lãnh đạo)
Phong cách lãnh đạo theo quan điểm của KURT LEWIN:
Phong cách lãnh đạo là cách thức theo đó người lãnh đạo cư xử với những
người dưới quyền và phạm vi các vấn đề mà họ được phép ra quyết định.
Phong cách lãnh đạo của một cá nhân là dạng hành vi người đó thể hiện khi thực
hiện các nỗ lực ảnh hưởng đến hoạt động của những người khác theo nhận thức của đối
tượng.
Một số phong cách lãnh đạo phổ biến:
-
Phong cách lãnh đạo độc đoán, chuyên quyền:
+ Người lãnh đạo nắm bắt tất cả các quan hệ và thông tin, tập trung quyền
lực trong tay. Cấp dưới chỉ được cấp trên cung cấp thông tin tối thiểu, cần thiết để thực
hiện nhiệm vụ. Các quyết định, mệnh lệnh được đề ra trên cơ sở kiến thức, kinh nghiệm
của người lãnh đạo, không quan tâm đến ý kiến của những người dưới quyền. Các chỉ
thị mệnh lệnh được đề ra rất nghiêm ngặt và buộc người dưới quyền phải chấp hành
chúng một cách tập trung, chính xác. Người lãnh đạo kiểm tra một cách nghiêm ngặt
hành vi của người dưới quyền. Thông tin được cung cấp theo một chiều từ trên xuống
dưới.
+ Ưu điểm: Cho phép giải quyết một cách nhanh chóng các nhiệm vụ
+ Khuyết điểm: Người lãnh đạo không quan tâm đến tới ý kiến của người
dưới quyền và ra quyết định trên cơ sở những thông tin sẵn có nên không tận dụng được
sáng tạo, kinh nghiệm của người dưới quyền.
-
Phong cách dân chủ:
+ Người lãnh đạo thu hút đông đảo người lao động tham gia vào việc thảo
luận, nhà lãnh đạo thường tham khảo, bàn bạc, lắng nghe ý kiến, xây dựng và lựa chọn
các phương án quyết định cũng như giải quyết các nhiệm vụ của đơn vị, sử dụng nguyên
tắc đa số. Bản thân người lãnh đạo chỉ tập trung giải quyết những vấn đề lớn, quan
trọng, những vấn đề còn lại giao cho cấp dưới. Công việc được phân công, giải quyết và
đánh giá trên cơ sở có sự tham gia của tập thể. Theo quan niệm của dòng thông tin,
phong cách này thông tin được thực hiện thông qua dòng thông tin hai chiều: từ trên
xuống dưới và từ dưới lên trên.
+ Ưu điểm: Cho phép khai thác những sáng kiến, kinh nghiệm của những
người dưới quyền, của tập thể, từ đó, tạo ra được một sự thỏa mãn lớn cho người dưới
quyền vì tạo ra được cảm giác được chấp nhận và được tham gia. Người lao động cảm
thấy thỏa mãn vì họ được thực hiện những công việc do chính họ đề ra, thậm chí được
tham gia đánh giá kết quả.
+ Khuyết điểm: Quá trình tốn kém thời gian. Trong rất nhiều trường hợp,
việc bàn bạc kéo dài mà không đi tới được quyết định trong khi thời gian giải quyết
nhiệm vụ không cho phép kéo dài.
-
Phong cách tự do:
+ Người lãnh đạo tham gia ít nhất vào các công việc của nhóm, giao hết
quyền hạn và trách nhiệm cho mọi người. Các thành viên trong nhóm được cung cấp tối
đa các thông tin và được phép tự do hành động theo điều họ nghĩ, theo cách thức mà họ
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
17
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
cho là tốt nhất. Vai trò của nhà lãnh đạo ở đây là giúp đỡ tạo điều kiện cho cấp dưới
thông qua việc cung cấp thông tin và các phương tiện khác. Theo quan niệm của dòng
thông tin, phong cách này thông tin được thực hiện chủ yếu theo chiều ngang. Nếu xét
về lượng thông tin mà người dưới quyền được biết thì phong cách dân chủ độc đoán là ít
nhất, kế đến là phong cách dân chủ và phong cách tự do là nhiều nhất.
+ Ưu điểm: Cho phép phát huy tối đa sức sáng tạo của người dưới quyền.
+ Khuyết điểm: Dễ dẫn đến tình trạng hỗn loạn, vô chính phủ trong tổ chức
do thiếu vắng các chỉ dẫn của người lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo căn cứ theo mức độ quan tâm đến công việc và con
người (Mô hình của Đại học OHIO)
Do quan niệm lãnh đạo là hành vi cá nhân trong khi định hướng những hoạt
động của nhóm để đạt tới các mục tiêu của nhóm, các nhà nghiên cứu đã mô tả hành vi
của người lãnh đạo và từ đó phát hiện ra rằng: Mặc dù hành vi của người lãnh đạo là rất
khác nhau, song các hành vi đó có thể quy lại thành 2 nhóm hành vi tương đối độc lập
với nhau. Đó là các hành vi quan tâm đến con người và quan tâm đến công việc.
+ Nhóm hành vi quan tâm đến con người: bao gồm sự thân thiện, tin tưởng
lẫn nhau, nồng hậu và quan tâm cao đến lợi ích của người dưới quyền. Người lãnh đạo
quan tâm đến con người luôn thể hiện sự gần gũi, gắn bó với người dưới quyền, lắng
nghe những ý kiến và những đề nghị của người dưới quyền, hỗ trợ, giúp đỡ người dưới
quyền phát triển và tiến bộ, đối xử công bằng với những người dưới quyền. Do đó đem
lại cho nhân viên ham muốn hoàn thành công việc của họ một cách hoàn hảo và điều đó
khiến cho công việc của họ được thực hiện một cách dễ dàng hơn. Nhà lãnh đạo tìm
kiếm sự nhất trí của cấp dưới bằng cách đối xử với họ dựa trên sự tôn trọng cá nhân và
phẩm giá, giảm đến mức tối thiểu việc sử dụng quyền hạn hợp pháp và quyền ép buộc.
Những hành vi điển hình của nhà lãnh đạo ân cần là:
Biểu lộ sự đánh giá cao khi nhân viên hoàn thành tốt một công việc;
Không đòi hỏi quá mức mà nhân viên có thể thực hiện được;
Giúp đỡ nhân viên giải quyết những vấn đề riêng tư của họ;
Đối xử một cách thân thiện và gần gũi với nhân viên;
Khen thưởng kịp thời những nhân viên hoàn thành tốt công việc.
+ Nhóm hành vi quan tâm đến công việc: bao gồm những hành vi có liên quan đến
tổ chức, xác định công việc và các mục tiêu. Đặc trưng nổi bật của nhóm phong cách
này là những hoạt động hoạch định, tổ chức, kiểm soát và phối hợp các hoạt động của
cấp dưới. Những hành vi điển hình của nhà lãnh đạo chú trọng vào công việc bao gồm:
Phân công nhân viên đảm nhiệm từng công việc cụ thể;
Thiết lập các tiêu chuẩn để đánh giá thành tích;
Cung cấp những thông tin, tài liệu cần thiết cho nhân viên theo yêu cầu
của công việc;
Trình tự tiến hành công việc do các thành viên của nhóm đảm nhận;
Khuyến khích áp dụng những quy trình thống nhất.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
18
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
Do 2 nhóm hành vi quan tâm tới con người và quan tâm đến công việc là tương
đối độc lập với nhau nên có thể có 4 dạng phong cách lãnh đạo được thể hiện qua sơ đồ
sau:
Nhiều
CÔNG VIỆC
Ít
Nhiều
S3
S2
S4
S1
CON NGƯỜI
Ít
Hình 2.1: 4 dạng phong cách lãnh đạo của Đại học OHIO
Ô S1: Người lãnh đạo chủ yếu hướng tới công việc làm cho công việc
được thực hiện, sự quan tâm tới con người là thứ yếu.
Ô S2: Người lãnh đạo theo đuổi việc đạt tới năng suất cao trong sự cân
đối với việc làm cho công việc được thực hiện và duy trì sự đoàn kết, gắn bó của nhóm
và tổ chức.
Ô S3: Người lãnh đạo theo đuổi việc động viên sự hài hòa của nhóm và
thỏa mãn các nhu cầu xã hội của người dưới quyền.
Ô S4: Người lãnh đạo đóng một vai trò thụ động và để mặc tình thế diễn
ra.
Do quan tâm đến công việc và quan tâm đến con người được xem là những nhân
tố quan trọng của lãnh đạo nên các nhà nghiên cứu cho rằng phong cách quan tâm đến
công việc nhiều và quan tâm đến con người nhiều là phong cách lãnh đạo tốt nhất. Tuy
nhiên, mặc dù có một tương quan chặt giữa sự thỏa mãn của người lao động với quan
tâm tới con người song cách quan tâm cao đến cả con người và công việc không phải
luôn luôn tạo ra kết quả tốt nhất.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
19
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX
2.4 Mô hình nghiên cứu
Từ những lý thuyết trên, mô hình nghiên cứu của đề tài được xây dựng như sau:
Những biểu tượng vật chất
Phần
nhìn
thấy
+ Kiến trúc
+ Hệ thống định dạng thương hiệu
+ Chuẩn mực
+ Truyền thông, thông tin liên lạc
Nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán
Văn
hóa
doanh
nghiệp
Các truyền thống và giai thoại
Những giá trị
Phần
không
nhìn
thấy
+ Hệ thống giá trị
+ Mục tiêu phấn đấu
+ Chiến lược dài hạn
+ Hệ thống các nguyên tắc đạo đức và xử thế
+ Vấn đề con người
Những niềm tin
+ Niềm tin vào những tuyên bố
+ Niềm tin vào các sức mạnh riêng có
Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là khảo sát các đặc trưng văn hóa của doanh nghiệp, bao gồm
hai thành phần chủ yếu: các yếu tố có thể nhìn thấy được và những yếu tố không nhìn
thấy được. Các yếu tố có thể nhìn thấy được bao gồm các biểu tượng vật chất (như kiến
trúc, hệ thống định dạng thương hiệu…), các nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán,
truyền thống và giai thoại. Các yếu tố không thể nhìn thấy được bao gồm các giá trị và
niềm tin. Nhìn chung, những yếu tố này phải được xây dựng theo một hướng chung
thống nhất với hệ giá trị riêng biệt mà công ty đã tạo ra.
Văn hóa doanh nghiệp cần có sự thống nhất giữa các thành phần để có thể tạo
nên một sức mạnh tổng hợp, tạo ra hiệu ứng lan truyền để nền văn hóa đó có thể ăn sâu
vào cộng đồng, tạo ra động lực làm việc cho nhân viên và thúc đẩy công ty đi lên.
GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh
20
SVTH: Trần Lê Thanh Quyên
- Xem thêm -