Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Khảo sát hiện trạng môi trường, thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho công ty dệ...

Tài liệu Khảo sát hiện trạng môi trường, thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho công ty dệt nhuộm

.PDF
107
223
137

Mô tả:

Khảo sát hiện trạng môi trường, thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho công ty dệt nhuộm
Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong LÔØI GIÔÙI THIEÄU Tröôùc ñaây khi coøn naèm trong cô cheá bao caáp thì noâng nghieäp ñoùng vai troø quan troïng trong neàn kinh teá nöôùc ta . Nhöng töø khi ñaát nöôùc môû cöûa, caùc ngaønh coâng nghieäp baét daàu coù söï chuyeån dòch maïnh : caùc trang thieát bò maùy moùc hieän ñaïi ñöôïc nhaäp veà, voán ñaàu tö vaøo caùc ngaønh cuõng ñöôïc taêng leân ñoàng thôøi ñöôïc tieáp caän caùc trình ñoä kyõ thuaät tieân tieán cuûa caùc nöôùc phaùt trieån… chính nhöõng ñieàu ñoù ñaõ giuùp cho ngaønh coâng nghieäp ngaøy caøng phaùt trieån vaø ñoùng goùp ñaùng keå vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc. Tuy nhieân beân caïnh nhöõng maët tích cöïc ñoù, cuõng toàn taïi khoâng ít nhöõng maët traùi caàn quan taâm. Ñoù laø söï phaùt sinh caùc chaát thaûi ñoäc haïi khaùc nhau gaây ra caùc taùc ñoäng moâi tröôøng nhö bieán ñoåi khí haäu, laøm taêng nhieät ñoä khí quyeån, aûnh höôûng ñeán söùc khoeû con ngöôøi… Do ñoù caàn phaûi coù caùc bieän phaùp veà quaûn lí vaø kyõ thuaät ñeå ñaûm baûo cho caùc ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån ñoàng thôøi cuõng ñaûm baûo vieäc veä sinh an toaøn moâi tröôøng. Ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm cuõng khoâng naèm ngoaøi xu höôùng chung naøy. Ngaønh ñaõ ñaàu tö nhieàu trang thieát bò maùy moùc, söû duïng nguyeân lieäu nhaäp töø caùc nöôùc … cho neân khoâng chæ taêng naêng suaát maø chaát löôïng saûn phaåm cuõng thay ñoåi ñaùng keå. Cho ñeán nay, ngaønh ñaõ trôû thaønh moät ngaønh coâng nghieäp coù vò trí quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân. Nhöng beân caïnh ñoù, deät nhuoäm cuõng laø ngaønh gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhieàu nhaát do löu löôïng nöôùc thaûi lôùn, chöùa nhieàu chaát höõu cô khoù phaân huyû sinh hoïc, coù chöùa kim loaïi naëng, ñoä maøu cao,… Vôùi ñaëc tính nhö theá, vieäc xöû lí nöôùc thaûi deät nhuoäm laø vieäc laøm heát söùc caàn thieát . Baøi luaän vaên seõ tieán haønh khaûo saùt hieän traïng moâi tröôøng, phaân tích caùc ñaëc tính nöôùc thaûi vaø thieát keá heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi cho coâng ty deät nhuoäm DONABOCHANG, QL1 – Bieân Hoaø – Ñoàng Nai. Vì thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi coù haïn neân khoâng traùnh khoûi thieáu soùt. Raát mong caùc ñoïc giaû vaø thaày coâ goùp yù kieán. 1 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong LÔØI MÔÛ ÑAÀU I. Ñaët vaán ñeà: Ngaønh deät may ñaõ phaùt trieån töø raát laâu treân theá giôùi , nhöng noù chæ môùi hình thaønh vaø phaùt trieån hôn 100 naêm nay ôû nöôùc ta. Trong nhöõng naèm gaàn ñaây, nhôø chính saùch ñoåi môùi môû cöûa ôû Vieät Nam,ñaõ coù 72 doanh nghieäp nhaø nöôùc, 40 doanh nghieäp tö nhaân, 40 döï aùn lieân doanh vaø 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøicuøng raát nhieàu caùc toå hôïp ñang hoaït ñoäng trong lónh vöïc sôïi, deät , nhuoäm. Ngaønh deät may laø moät trong nhöõng ngaønh saûn xuaát ñoùng goùp kim ngaïch xuaát khaåu raát lôùn, laïi thu huùt nhieàu lao ñoäng neân ñöôïc chuù troïng nhieàu ôû Vieät Nam nhö moät ngaønh xuaát khaåu quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân. Vôùi muïc tieâu phaán ñaáu ñaït chæ tieâu 2 tyû meùt vaûi trong naêm 2010 cho thaáy qui moâ vaø ñònh höôùng phaùt trieån lôùn maïnh cuûa ngaønh coâng nghieäp naøy. Tuy nhieân, haàu heát caùc nhaø maùy xí nghieäp deät nhuoäm ôû nöôùc ta ñeàu chöa coù heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi maø ñang xaû tröïc tieáp ra soâng suoái ao hoà; loaïi nöôùc thaûi naøy coù ñoä kieàm cao, ñoä maøu lôùn, nhieàu hoaù chaát ñoäc haïi ñoái vôùi caùc loaøi thuûy sinh. Tröôùc tình hình treân , ñaõ coù moät soá ñeà taøi ñi vaøo lónh vöïc nghieân cöùu vaø thieát keá caùc heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi cho ngaønh deät nhuoäm. Trong ñoù coù nhieàu ñeà taøi ñaõ ñöôïc öùng duïng vaøo thöïc teá vaø ñem laïi moät soá keát quaû khaû quan. II : Muïc tieâu Qua khaûo saùt thöïc teá veà tình hình saûn xuaát , möùc ñoä xaû thaûi cuûa coâng ty deät nhuoäm DONABOCHANG vaø vieäc phaân tích caùc chæ tieâu chaát löôïng nöôùc thaûi nhaän thaáy vieäc laép ñaët heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi cho coâng ty laø vieäc laøm caàn thöïc hieän. Baøi luaän vaên naøy seõ tieán haønh nghieân cöùu vaø thieát keá heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi cuoái ñöôøng oáng cho coâng ty deät nhuoäm DONABOCHANG. III : Phöông phaùp thöïc hieän Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi coù söû duïng caùc phöông phaùp sau : 2 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp • • • • • GVHD : Nguyeãn Taán Phong Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt Phöông phaùp toång hôïp taøi lieäu Phöông phaùp phaân tích caùc chæ tieâu chaát löôïng nöôùc thaûi Phöông phaùp thöïc nghieäm Phöông phaùp thoáng keâ xöû lí soá lieäu 3 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong PHAÀN I : TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH DEÄT NHUOÄM CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH COÂNG NGHIEÄP DEÄT NHUOÄM TRONG NÖÔÙC 4 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm laø moät trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp coù beà daøy truyeàn thoáng ôû nöôùc ta. Khi neàn kinh teá chuyeån töø neàn kinh teá bao caáp sang neàn kinh teá thò tröôøng thì ngaønh naøy cuõng chieám ñöôïc moät vò trí quan troïng tron neàn kinh teá quoác daân, ñoùng goùp daùng keå cho ngaân saùch nhaø nöôùc vaø laø nguoàn giaûi quyeát vieäc laøm cho khaù nhieàu lao ñoäng. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm cuõng coù nhieàu thay ñoåi , beân caïnh nhöõng nhaø maùy xí nghieäp quoác doanh, ngaøy caøng coù nhieàu xí nghieäp môùi ra ñôøi , trong ñoù coù caùc xí nghieäp ngoaøi quoác doanh, lieân doanh vaø 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Hieän nay toaøn ngaønh coù khoaûng 150 nhaø maùy xí nghieäp deät nhuoäm vôùi caùc qui moâ khaùc nhau. Coù theå keå ra moät soá xí nghieäp coù qui moâ lôùn nhö sau: Teân coâng ty Khu vöïc Nhu caàu ( Taán sôïi/ naêm) H.chaát Co PE Peco Visco 1 Deät 8/3 Haø Noäi 4000 1500 80 2 Deät Haø Noäi Haø Noäi 4000 5200 1300 3 Deät Nam Ñònh Nam Ñònh 7000 3500 50 4 Deät Hueá TT.Hueá 1500 2500 200 5 Deät Nha Trang K Hoaø 4500 4500 100 6 Deät Ñoâng Nam TpHCM 1500 3000 7 Deät Phong Phuù TpHCM 3600 1400 600 465 8 Deät Thaéng Lôïi TpHCM 2200 5000 9 D. Thaønh Coâng TpHCM 1500 2000 2690 10 Deät Vieät Thaéng TpHCM 2400 1200 394 Nguoàn cung caáp: Toång Coâng Ty Deät May Vieät Nam ( Keá hoaïch 1997 – 2010) Keát quaû khaûo saùt cho thaáy haàu heát caùc nhaø maùy ñeàu nhaäp thieát bò , hoaù chaát töø nhieàu nöôùc khaùc nhau : * Thieát bò : Myõ, Ñöùc, Nhaät, Ba Lan, Aán Ñoä, Ñaøi Loan … * Thuoác nhuoäm : Nhaät , Ñöùc , Thuî Só, Anh… * Hoaù chaát cô baûn: Trung Quoác , Aán Ñoä, Ñaøi Loan, Vieät Nam… Vôùi khoái löôïng lôùn hoaù chaát söû duïng, nöôùc thaûi ngaønh deät nhuoäm coù möùc oâ nhieãm cao. Tuy nhieân trong nhöõng naêm gaàn ñaây khi neàn kinh teá phaùt trieån maïnh ñaõ xuaát hieän nhieàu nhaø maùy , xí nghieäp vôùi coâng ngheä hieän ñaïi ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng . CHÖÔNG II : QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ TOÅNG QUAÙT CUÛA NGAØNH DEÄT NHUOÄM II.1. CAÙC LOAÏI NGUYEÂN LIEÄU CUÛA NGAØNH DEÄT NHUOÄM : Nguyeân lieäu cho caùc nhaø maùy deät nhuoäm chuû yeáu laø caùc loaïi sôïi töï nhieân (sôïi Cotton, sôïi toång hôïp (sôïi Poly ester), vaø sôïi pha, trong ñoù :  Sôïi Cotton ( Co): ñöôïc keùo töø sôïi boâng vaûi coù ñaët tính huùt aåm cao, xoáp, beàn trong moâi tröôøng kieàm, phaân huyû trong moâi tröôøng axit. Vaûi deät töø loaïi sôïi naøy 5 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong thích hôïp cho khí haäu noùng muøa heø. Tuy nhieân sôïi coøn laãn nhieàu loaïi taïp chaát nhö saùp, maøy loâng vaø deã nhaên.  Sôïi toång hôïp ( PE ) : laø sôïi hoaù hoïc daïng cao phaân töû ñöôïc taïo thaønh töø quaù trình toång hôïp caùc chaát höõu cô. Noù coù ñaët tính laø huùt aåm keùm , cöùng, beàn ôû traïng thaùi öôùt.  Sôïi pha (sôïi Poly ester keát hôïp vôùi sôïi cotton ) : sôïi pha naøy khi taïo thaønh seõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa sôïi toång hôïp vaø sôïi töï nhieân II.2 : QUI TRÌNH COÂNG NGHEÄ TOÅNG QUAÙT : Qui trình coâng ngheä cuûa nhaø maùy deät nhuoäm coù moät soá coâng ñoaïn söû duïng hoaù chaát vaø taïo ra nöôùc thaûi, nhö sau: Chuaån bò nguyeân lieäu Hoà sôïi Chuaån bò nhuoäm ( ruõ hoà naáu taåy) Nhuoäm In Caàm maøu Giaët Hoà vaêng Kieåm gaáp Ñoùng kieän 6 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong II.2.1 Hoà sôïi : Hoà sôïi baèng hoà tinh boät vaø hoà bieán tính ñeå taïo maøng hoà bao quanh sôïi, taêng ñoä beàn ñoä trôn vaø ñoä boùng cuûa sôïi ñeå coù theå tieán haønh deät vaûi. Ngoaøi ra coøn coù duøng caùc loaïi hoà nhaân taïo nhö polyvinylalcol (PVA), polyacrylat,… II.2.2 Chuaån bò nhuoäm : Ñaây laø coâng ñoaïn tieàn xöû lí vaûi vaø quyeát ñònh caùc quaù trình nhuoäm veà sau. Vaûi moäc ñöôïc tieàn xöû lí toát môùi ñaûm baûo ñöôïc ñoä traéng caàn thieát, ñaûm baûo cho thuoác nhuoäm baùm ñeàu leân maët vaûi vaø giöõ ñöôïc ñoä beàn treân ñoù. Caùc coâng ñoaïn chuaån bò nhuoäm bao goàm : laät khaâu , ñoát loâng, ruõ hoà , naáu taåy.  Ruõ hoà : Caùc loaïi vaûi moäc xuaát ra khoûi phaân xöôûng deät mang nhieàu taïp chaát. Ngoaøi taïp chaát thieân nhieân cuûa sôïi boâng, vaûi coøn mang theo nhieàu buïi daàu môõ do quaù trình gia coâng, vaän chuyeån ñaëc bieät löôïng hoà ñaùng keå trong quaù trình deät. Do ñoù muïc ñích cuûa ruõ hoà laø duøng moät soá hoaù chaát huyû boû lôùp hoà naøy. Ngöôøi ta thöøông duøng axít loaõng nhö axít sulfuric 0,5% , bazô loaõng, men vi sinh vaät, muoái, caùc chaát ngaám. Vaûi sau khi ruõ hoà ñöïôc giaët baèng nöôùc, xaø phoøng, chaát ngaám roài ñöa sang naáu taåy.  Naáu vaûi : Muïc ñích cuûa naáu vaûi laø loaïi tröø phaàn hoà coøn laïi vaø caùc taïp chaát thieân nhieân cuûa xô sôïi nhö daàu môõ saùp… Sau khi naáu vaûi coù ñoä mao daãn vaø khaû naêng thaám öôùt cao, haáp thuï hoaù chaát thuoác nhuoäm cao hôn, vaûi meàm maïi vaø ñeïp hôn. Vaûi ñöôïc naáu trong dung dòch kieàm vaø caùc chaát taåy giaët ôû aùp suaát cao ( 2 -3 at) vaø nhieät ñoä cao ( 120 – 130oC).  Taåy traéng : Coâng ñoaïn naøy duøng ñeå taåy maøu töï nhieân cuûa vaûi, laøm saïch caùc veát baån, laøm cho vaûi coù ñoä traéng theo yeâu caàu. Caùc hoaù chaát thöôøng söû duïng : Natriclorit NaClO 2, Natri Hypoclric (NaClO) … vaø caùc chaát phuï trôï nhö Na2SiO3, Slovapon N. II.2.3 Coâng ñoaïn nhuoäm : Muïc ñích laø taïo ra nhöõng saéc maøu khaùc nhau cuûa vaûi. Ñeå nhuoäm vaûi ngöôøi ta söû duïng chuû yeáu caùc loaïi thuoác nhuoäm toång hôïp cuøng vôùi caùc chaát trôï nhuoäm ñeå taïo söï gaén maøu cuûa vaûi. Phaàn thuoác nhuoäm dö khoâng gaén vaøo vaûi maø theo doøng nöôùc thaûi ñi ra, phaàn thuoác thaûi naøy phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö coâng ngheä , loaïi vaûi, ñoä maøu yeâu caàu… A. Sô löôïc veà thuoác nhuoäm : Thuoác nhuoäm laø teân chung cuûa caùc hôïp chaát höõu cô coù maøu , raát ña daïng veà maøu saéc vaø chuûng loaïi. Chuùng coù khaû naêng nhuoäm maøu baèng caùch baét maøu hay gaén maøu tröïc tieáp leân vaûi. Tuyø theo caáu taïo tính chaát vaø phaïm vi cuûa chuùng, ngöôøi ta chia ra nhö sau : a. Pigment Laø moät soá thuoác nhuoäm höõu cô khoâng hoaø tan vaø moät soá chaát voâ cô coù maøu nhö caùc boâxit vaø muoái kim loaïi. Thoâng thöôøng Pigmemt ñöôïc duøng trong in hoa. b. Thuoác nhuoäm Azo : 7 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Loaïi thuoác nhuoäm naøy hieän nay ñang ñöôïc saûn xuaát raát nhieàu, chieám treân 50% löôïng thuoác nhuoäm. Ñaây laø loaïi thuoác nhuoäm coù chöùa moät hay nhieàu nhoùm Azo : - N = N - . noù coù caùc loaïi sau: + Thuoác nhuoäm phaân taùn : laø nhöõng hôïp chaát maøu khoâng tan trong nöôùc neân thöôøng nhuoäm cho loaïi sô toång hôïp gheùt nöôùc. + Thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân : laø nhöõng hôïp chaát maøu höõu cô khoâng tan trong nöôùc , coù daïng R = C = O . Khi bò khöû seû tan maïnh trong kieàm vaø haáp phuï maïnh vaøo sô , loaïi thuoác nhuoäm naøy cuõng deã bò thuûy phaân vaø oxy hoaù veà daïng khoâng tan ban ñaàu. + Thuoác nhuoäm bazô : laø nhöõng hôïp chaát maøu coù caáu taïo khaùc nhau, haàu heát laø caùc muoái clorua, oxalate hoaëc muoái keùp cuûa caùc bazô höõu cô. Khi axít hoaø tan, chuùng phaân li thaønh caùc cation mang maøu vaø anion khoâng mang maøu. + Thuoác nhuoäm axít : khi hoaø tan trong nöôùc , baét maøu vaøo xô trong moâi tröôøng axit . Thuoác naøy thöôøng duøng ñeå nhuoäm len vaø tô taèm. + Thuoác nhuoäm tröïc tieáp: laø nhöõng hôïp chaát maøu hoaø tan trong nöôùc , coù khaû naêng töï baét maøu vaøo xô xenlulozô nhôø caùc löïc haáp phuï trong moâi tröôøng trung tính hoaëc kieàm. + Thuoác nhuoäm hoaït tính: laø nhöõng hôïp chaát maøu maø trong phaân töû coù chöùa caùc nhoùm nguyeân töû coù theå thöïc hieän caùc moái lieân keát hoaù trò vôùi xô. c. Thuoác nhuoäm löu huyønh: Laø nhöõng hôïp chaát maøu khoâng tan trong nöôùc vaø moät soá dung moâi höõu cô nhöng tan trong moâi tröôøng kieàm. Chuùng ñöôïc söû duïng roäng raûi trong coâng nghieäp deät ñeå nhuoäm vaûi töø xô xenlulo , khoâng nhuoäm ñöôïc len vaø tô taèm vì dung dòch nhuoäm coù tính kieàm maïnh. d. Chaát taêng traéng quang hoïc: Laø nhöõng hôïp chaát höõu cô trung tính , khoâng maøu hoaëc coù maøu vaøng nhaïc, coù aùi löïc vôùi xô. Ñaëc ñieåm cuûa chuùng laø khi naèm treân xô sôïi, chuùng coù khaûnaêng haáp phuï moät soá tia trong mieàn töû ngoaïi cuûa quang phoå vaø phaûn xaï tia xanh lam vaø tia tím. Moät soá teân goïi töông öùng cuûa caùc thuoác nhuoäm ñang duøng trong thöïc teá ôû nöôùc ta vaø treân theá giôùi ñöôïc trình baøy ôû baûng 2.1. Baûng 2.1 : Moät soá loaïi thuoác nhuoäm thöôøng gaëp Teân goïi loaïi thuoác nhuoäm Teân goïi thong phaåm thöôøng gaëp Thuoác nhuoäm Dyes ( tieáng Vieät) ( tieáng Anh) Tröïc tieáp Direct Dipheryl, sirius, pirazol, chloramin… Axit Acid Eriosin, irganol, carbolan, … Bazô Basic Malachite, auramine, rhodamine,… Hoaït tính Reactive Procion, cibaron,… Löu huyønh Sulphur Thionol, pyrogene, immedia,… Phaân taùn Disperse Foron, easman, synten,… Pitmen Pitment Oritex, poloprint, acronym,… 8 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Hoaøn nguyeân khoâng tan Vat dyes Indanthrene, caledon, durindone,… Hoaøn nguyeân tan Indigosol Solazol, cubosol, anthrasol,… Nguoàn : Giaùo trình “ Möïc maøu hoaù chaát – kyõ thuaät in löôùi” . Nguyeãn Vaên Mai _ Nguyeãn Ngoïc Haûi B. Phaïm vi söû duïng thuoác nhuoäm : Thuoác nhuoäm trong dòch nhuoäm coù theå ôû daïng hoøa tan hay phaân taùn ; vaø moãi loaïi thuoác nhuoäm khaùc nhau seõ thích hôïp cho töøng loaïi vaûi khaùc nhau. Ñeå nhuoäm vaûi töø nhöõng nguyeân lieäu öa nöôùc, ngöôøi ta duøng thuoác nhuoäm hoøa tan trong nöôùc. Caùc loaïi thuoác nhuoäm naøy seõ khueách taùn vaø gaén maøng vaøo xô sôïi nhôø caùc löïc lieân keát hoaù lí ( thuoác nhuoäm tröïc tieáp) , lieân keát ion (thuoác nhuoäm axit, bazô), lieân keát ñoàng hoaù trò ( thuoác nhuoäm hoaït tính ). Coøn ñeå nhuoäm vaûi töø nhöõng nguyeân lieäu sôïi kò nöôùc nhö sôïi toång hôïp thì ngöôøi ta thöôøng duøng thuoác nhuoäm khoâng tan trong nöôùc ( thuoác nhuoäm phaân taùn). Phaïm vi söû duïng caùc loaïi thuoác nhuoäm cho caùc loaïi sôïi khaùc nhau ñöôïc theå hieän trong baûng 2.2 Baûng 2.2 : Phaïm vi söû duïng caùc loaïi thuoác nhuoäm trong coâng nghieäp deät nhuoäm Sôïi Sôïi töø Len Tô luïa Polyester Polyamit Polyacrylo boâng thöïc vaät nitrit Tröïc tieáp x x X Hoaøn nguyeân x X khoâng tan Hoaøn nguyeân X tan Löu huyønh X X Hoaït tính X X X Phaân taùn X X Pigment X Axit X Bazô X Nguoàn : Giaùo trình “ Coâng ngheä xöû lí nöôùc thaûi” Traàn Vaên Nhaân _ Ngoâ Thò Nga. Ñoái vôùi caùc loaïi vaûi deät töø sôïi pha thì coù theå chia laøm hai laàn, moãi laàn nhuoäm moät thaønh phaàn hay nhuoäm moät laàn cho caû hai thaønh phaàn. C. Möùc ñoä gaén maøu cuûa caùc loaïi thuoác nhuoäm: Khi nhuoäm vaûi thì quaù trình nhuoäm vaûi xaûy ra theo boán böôùc :  Di chuyeån caùc phaân töû thuoác nhuoäm ñeán beà maët sôïi  Gaén maøu vaøo beà maët sôïi  Khueách taùn maøu vaøo trong sôïi, quaù trình naøy xaûy ra chaäm hôn so vôùi quaù trình treân.  Coá ñònh maøu vaøo sôïi 9 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Tuy nhieân, ñoä gaén maøu cuûa caùc loaïi thuoác nhuoäm vaøo sôïi raát khaùc nhau. Tyû leä gaén maøu vaøo trong sôïi naèm trong khoaûng 50 – 98%, phaàn coøn laïi seõ ñi vaøo nöôùc thaûi. Tæ leä maøu khoâng gaén vaøo sôïi ñöôïc toùm taét trong baûng 2.3 Baûng 2.3 : Tæ leä maøu khoâng gaén vaøo sôïi Thuoác nhuoäm Phaàn maøu khoâng gaén vaøo sôïi (%) Tröïc tieáp 5-30 Hoaøn nguyeân khoâng tan 5-20 Hoaøn nguyeân tan 5-15 Löu huyønh 30-40 Hoaït tính 5-50 Phaân taùn 8-20 Pigment 1 Axít 7-20 Bazô 2-3 Nguoàn : Giaùo trình “Coâng ngheä xöû lí nöôùc thaûi” Traàn Vaên Nhaân – Ngoâ Thò Nga Ñeå taêng hieäu quaû quaù trình nhuoäm, caùc hoaù chaát söû duïng ñeå phuï trôï cho quaù trình nhuoäm nhö caùc loaïi axít H2SO4, CH3COOH, caùc muoái Natri sulfat, muoái Amoâni, caùc chaát caàm maøu nhö Syntephix, Tinofix. II.2.4 Coâng ñoaïn in hoa: In hoa laø taïo ra caùc vaân hoa coù moät hoaëc nhieàu maøu treân neàn vaûi traéng hoaëc vaûi maøu baèng hoà in. Hoà in laø moät loaïi hoãn hôïp caùc loaïi thuoác nhuoäm ôû daïng hoaø tan hay pigment dung moâi. Caùc loaïi thuoác nhuoäm duøng cho in hoa nhö pigment, hoaït tính, hoaøn nuyeân, azo khoâng tan vaø indigozol. Hoà in coù nhieàu loaïi nhö hoà tinh boät, dextrin, hoà liganit natri, hoà nhuõ töông hay hoà nhuõ hoaù toång hôïp. * Hoà tinh boät : Tinh boät : 199 g Nöôùc : 987 g HCl 28% : 1.5g CH3COONa: 1.5g * Hoà dextrin : British gum D :500g Nöôùc : 500g Hoà dextrin ñöôïc duøng ñeå in thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân vaø in phaù gaén maøu * Hoà nhuõ töông : Chaát nhuõ töông dispersal PR 8-15 g Nöôùc : 185 – 192 g Khuaáy ñeàu ñeå nguoäi, trong luùc khuaáy toác ñoä cao cho theâm vaøo xaêng coâng ngheä hay daàu khaùc 800g. tieáp tuïc khuaáy cho ñeán khi hoà ñoàng nhaát. 10 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong II.2.5 Coâng ñoaïn sau in hoa : 1.Cao oân : sau khi in, vaûi ñöôïc cao oân ñeå caàm maøu :  Thuoác hoaït tính : 150oC trong 5 phuùt  Thuoác pigment : 140oC – 150oC trong 3 phuùt  Thuoác nhuoäm phaân taùn : 215oC 2. Giaët : sau khi nhuoäm vaø in vaûi ñöôïc giaët noùngvaø laïnh nhieàu laàn ñeå loaïi boû taïp chaát hay thuoác nhuoäm, in dö treân vaûi.  Ñoái vôùi thuoác nhuoäm hoaït tính : 4 laàn  Ñoái vôùi thuoác nhuoäm pigment : 2 laàn  Ñoái vôùi thuoác nhuoäm phaân taùn : 2 laàn II.2.6 Coâng ñoaïn vaêng khoå hoaøn taát : Vaêng khoå hay hoaøn taát vaûi vôùi muïc ñích oån ñònh kích thöôùc vaûi, choáng nhaøu vaø oån ñònh nhieät, trong ñoù söû duïng moät soá hoaù chaát choáng maøu, chaát laøm meàm vaø hoaù chaát nhö meâtylit, axit axetic, formaldehyt… Ngoaøi coâng ngheä xöû lí cô hoïc , ngöôøi ta coøn keát hôïp vôùi vieäc xöû lí hoaù hoïc. 1. Maët haøng in boâng 100% cotton :  Finish KVS 40g/l : choáng nhaøu vaø nhaên vaûi  Ceramine HCl 10g/l : laøm meàm vaûi  Slovapon N 0.1g/l : taêng khaû naêng thaám hoaù chaát 2. Maët haøng in boâng PE/Co :  Polysol S5 1g/l : choáng nhaøu vaø nhaên vaûi  Repellan 77 10g/l: laøm meàm vaûi sôïi PE  Softener NN 5g/l : laøm meàm vaûi sôïi Co  Slovapon N 0.1g/l: taêng khaû naêng thaám hoaù chaát 3. Maët haøng nhuoäm 100% cotton:  Finish PU 20g/l  Calalyst PU 1g/l 4. Maët haøng nhuoäm PE/Co :  Hoà meàm : gioáng in boâng PE/Co  Repellan HYN 40g/l : chaát beùo ñeå taïo savon, laøm meàm vaûi  Al2(SO4)3 2g/l : muoái laøm taùc nhaân savon hoaù 5. Maët haøng in boâng coù dieän tích aên moøn nhoû caàn taêng ñoä traéng.  Leucophor BRB 2g/l : chaát hoaït quang  Cibaoron BBlue 0.02g/l: maøu hoaït tính II. 3 KHAÛ NAÊNG GAÂY OÂ NHIEÃM CUÛA NÖÔÙC THAÛI DEÄT NHUOÄM : II.3.1. Phaân tích khaû naêng gaây oâ nhieãm : 11 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Nguoàn nöôùc thaûi phaùt sinh trong coâng ngheä deät nhuoäm laø töø caùc coâng ñoaïn hoà sôïi , ruõ hoà, naáu taåy, nhuoäm vaø hoaøn taát. Tuy nhieân do ñaëc ñieåm cuûa ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm laø coâng ngheä saûn xuaát goàm nhieàu coâng ñoaïn, thay ñoåi theo maët haøng neân vieäc xaùc ñònh thaønh phaàn tính chaát löu löôïng nöôùc thaûi gaëp nhieàu khoù khaên . Söï phaân phoái nöôùc trong nhaø maùy deät nhuoäm nhö sau :  Saûn xuaát hôi 5.3%  Nöôùc laøm saïch thieát bò 6.4%  Nöôùc laøm maùt vaø xöû lí buïi trong thieát bò deät nhuoäm 7.8%  Nöôùc cho caùc quaù trình chính trong xí nghieäp deät nhuoäm 72.3%  Nöôùc veä sinh 7.6%  Nöôùc cho vieäc PCCC vaø caùc vaán ñeà khaùc 0.6% Qua ñoù cho thaáy löôïng nöôùc phaùt sinh töø caùc nhaø maùy deät nhuoäm laø raát lôùn vaø öùng vôùi moãi coâng ñoaïn khaùc nhau trong quaù trình deät nhuoäm seõ coù löu löôïng nöôùc thaûi vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm khaùc nhau. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua baûng 2.4 vaø caùc soá lieäu sau. Löôïng nöôùc thaûi tính cho moät ñôn vò saûn phaåm cuûa moät soá maët haøng nhö sau :  Haøng len, nhuoäm deät thoi : 100 – 250 m3/1 taán vaûi  Haøng vaûi boâng nhuoäm, deät thoi : 80 – 240 m3/ taán vaûi, bao goàm :  Hoà sôïi 0.02 m3/ 1 taán  Naáu , ruõ hoà, taåy 30 – 120 m3/ 1 taán  Nhuoäm 50 – 120 m3/ 1 taán  Haøng vaûi boâng , nhuoäm, deät kim : 70 – 180 m3/ 1 taán vaûi  Haøng vaûi boâng in hoa deät thoi : 65 – 280 m3/ 1 taán vaûi, bao goàm :  Hoà sôïi 0.02 m3/ 1 taán  Naáu , ruõ hoà, taåy 30 – 120 m3/ 1 taán  In, saáy 5 – 20 m3/ 1 taán  Giaët 30 – 140 m3/ 1 taán  Chaên len maøu töø sôïi polyacrylonitrit laø 40 – 140 m3/ 1 taán, bao goàm :  Nhuoäm sôïi 30 – 80 m3/ 1 taán  Giaët sau deät 10 – 70 m3/ 1 taán  Vaûi traéng töø polyacrylonitrit laø 20 – 60 m3/ 1 taán Baûng 2.4 : Caùc chaát oâ nhieãm vaø ñaëc tính cuûa nöôùc thaûi cuûa ngaønh coâng nghieäp deät nhuoäm : Coâng ñoaïn Chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi Ñaët tính cuûa nöôùc thaûi Hoà sôïi, ruõ hoà Tinh boät, glucose, polyvinyl, BOD cao (34 – 50 toång löôïng alcol, nhöïa… BOD) Naáu taåy NaOH, chaát saùp, soda, silicat, Ñoä kieàm cao maøu toái, BOD cao vaø sôïi vaûi vuïn Taåy traéng Hypoclorit, caùc hôïp chaát chöùa Ñoä kieàm cao, chieám 5% BOD Clo, axit, NaOH… Toång 12 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp Laøm boùng NaOH, taïp chaát… Nhuoäm GVHD : Nguyeãn Taán Phong Ñoä kieàm cao , BOD thaáp ( döôùi 1% BOD toång) Ñoä maøu raát cao BOD khaù cao ( 6% BOD toång), SS cao Ñoä maøu cao ,BOD cao Caùc loaïi thuoác nhuoäm, axit axetic, caùc muoái kim loaïi,… In Chaát maøu, tinh boat , daàu muoái, kim loaïi, axit… Hoaøn taát Veát tinh boat , môõ ñoäng vaät, muoái,… Kieàm nheï, BOD thaáp… Vôùi caùc hoaù chaát söû duïng nhö treân thì khi thaûi ra ngoaøi, ra nguoàn tieáp nhaän, nhaát laø ra caùc soâng ngoøi, ao hoà seõ gaây ñoäc cho caùc loaøi thuyû sinh. Coù theå phaân chia caùc nhoùm hoaù chaát ra laøm 3 nhoùm chính : + Nhoùm 1 : Caùc chaát ñoäc haïi ñoái vôùi vi sinh vaø caù :  Xuùt (NaOH) vaø Natri Cacbonat (Na 2CO3) ñöôïc duøng vôùi soá löôïng lôùn ñeå naáu vaûi sôïi boâng vaø xöû lyù vaûi sôïi pha (chuû yeáu laø Polyeste, boâng)  Axít voâ cô (H2SO4)duøng ñeå giaët, trung hoøa xuùt, hieän maøu thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân tan (Indigosol)  Clo hoaït ñoäng (nöôùc taåy Javen ) duøng ñeå taåy traéng vaûi sôïi boâng  Fomatñeâhyt coù troâng phaàn chaát caàm maøu vaø caùc chaát duøng xöû lyù hoaøn taát  Daàu hoûa duøng ñeå cheá taïo hoà in pigment  Moät haøm löôïng kim loaïi naëng ñi vaøo nöôùc thaûi - Trong moät taán xuùt coâng nghieäp neáu saûn xuaát baèng ñieän cöïc thuûy ngaân seõ coù 4g thuûy ngaân (Hg) - Taïp chaát kim loaïi naëng coù trong thuoác nhuoäm söû duïng  Moät löôïng halogen höõu cô ñoäc haïi ñöa vaøo nöôùc thaûi töø moät soá thuoác nhuoäm hoaøn nguyeân, phaân taùn,hoaït tính, pigment… + Nhoùm 2 :Caùc chaát khoù phaân giaûi vi sinh  Caùc chaát giaët voøng thôm, maïch eâtylenoxit daøi hoaëc coù caáu truùc maïch nhaùnh Alkyl  Caùc Polyme toång hôïp bao goàm caùc chaát hoà hoaøn taát, caùc chaát hoá sôïi doïc nhö polyvinylalcol, polyacrylat…  Phaàn lôùn caùc chaát laøm meàm vaûi, caùc chaát taïo phöùc trong xöû lyù hoaøn taát  Nhieàu thuoác nhuoäm vaø chaát taêng traéng quang hoïc ñang söû duïng… + Nhoùm 3: Caùc chaát ít ñoäc vaø coù theå phaân giaûi vi sinh  Sô sôïi vaø caùc taïp chaát thieân nhieân coù trong sô sôïi bò loaïi boû trong caùc coâng ñoaïn xöû lyù tröôùc  Caùc chaát duøng ñeå hoà sôïi doïc  Axit axetic (CH3COOH), axít fomic (HCOOH), ñeå ñieàu chænh pH… 13 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong  Taûi löôïng oâ nhieãm phuï thuoäc vaøo nhieàu loaïi sôïi thuoäc thieân nhieân hay toång hôïp, coâng ngheä nhuoäm (nhuoäm lieân tuïc hay giaùn ñoaïn), coâng ngheä in hoa vaø ñoä hoaø tan cuûa hoùa chaát söû duïng. Khi hoøa troän nöôùc thaûi cuûa caùc coâng ñoaïn, thaønh phaàn nöôùc thaûi coù theå khaùi quaùt nhö sau: - pH = 4-12 (pH = 4.5 cho coâng ngheä nhuoäm sôïi PE, pH= 11 cho coâng ngheä nhuoäm sôïi Co) - Nhieät ñoä : dao ñoäng theo thôøi gian vaø thaáp nhaát laø 40 oC. So saùnh vôùi nhieät ñoä cao nhaát khoâng öùc cheá hoaït ñoäng cuûa vi sinh laø 37 oC thì nöôùc thaûi ôû ñaây gaây aûnh höôûng baát lôïi ñeán hieäu quaû xöû lyù sinh hoïc . - COD =250 -1500 mg 02/l (50 -150kg/taán vaûi) - BOD5 =80 – 500mg 02/l - Ñoä maøu 500 -2000 Pt-Co - Chaát raén lô löûng =30 – 400 mg/l, ñoâi khi cao ñeán 1000mg/l (tröôøng hôïp nhuoäm sôïi cotton) - SS = 0 -50 mg/l - Chaát hoaït tính beà maët : 10 -50 mg/l Qua nhöõng soá lieäu vöøa neâu cho thaáy nöôùc thaûi ngaønh deät nhuoäm raát ñoäc cho heä sinh thaùi nöôùc . Nhöõng aûnh höôûng cho caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi ngaønh deät nhuoäm tôùi nguoàn tieáp nhaän coù theå toùm taét nhö sau :  Ñoä kieàm cao laøm taêng ñoä pH cuûa nöôùc, neáu pH > 9 seõ gaây ñoäc haïi cho caùc loaøi thuûy sinh  Muoái trung tính laøm taêng toång haøm löôïng chaát raén . Neáu löôïng nöôùc thaûi lôùn seõ gaây ñoäc haïi ñoái vôùi caùc loaøi thuûy sinh do taêng aùp suaát thaåm thaáu, aûnh höôûng ñeán quaù trình trao ñoåi chaát cuûa teá baøo  Hoà tinh boät bieán tính laøm taêng BOD, COD cuûa nguoàn nöôùc gaây taùc haïi ñoái vôùi ñôøùi soáng thuûy sinh do laøm giaûm oxy hoøa tan trong nöôùc  Ñoä maøu cao do dö löôïng thuoác nhuoäm ñi nöôùc thaûi gaây maøu cho nguoàn tieáp nhaän , aûnh höôûng tôùi quaù trình quang hôïp cuûa caùc loaøi thuûy sinh, aûnh höôûng tôùi caûnh quang. Caùc chaát ñoäc naëng nhö sunfit kim loaïi naëng, caùc hôïp chaát halogen höõu cô (AOX) coù khaû naêng tích tuï trong cô theå sinh vaät vôùi haøm löôïng taêng daàn theo chuoãi thöùc aên trong heä sinh thaùi nguoàn nöôùc, gaây ra moät soá beänh maõn tính ñoái vôùi ngöôøi vaø ñoäng vaät  Haøm löôïng oâ nhieãm caùc chaát höõu cô cao seõ laøm giaûm oxy hoøa tan trong nöôùc, aûnh höôûng tôùi söï soáng cuûa caùc loaøi thuûy sinh 14 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong II.3.2.NOÀNG ÑOÄ OÂ NHIEÃM NÖÔÙC THAÛI NGAØNH DEÄT NHUOÄM ÔÛ NÖÔÙC TA VAØ TREÂN THEÁ GIÔÙI : Haøm löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm trong nöôùc thaûi cuûa töøng loaïi hình coâng ngheä vaø töøng loaïi saûn phaåm thöôøng khaùc nhau vaø thay ñoåi töø cô sôû naøy sang cô sôû khaùc, cuõng thay ñoåi lôùn trong ngaøy cuûa moät cô sôû saûn xuaát. Coù theå thaáy roõ qua baûng toång keát veà noàng ñoä oâ nhieãm, löu löôïng nöôùc thaûi… nhö sau: Baûng 2.5:Thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi deät nhuoäm ôû nöôùc ngoaøi. Coâng ñoaïn Thaønh phaàn oâ nhieãm ( mg/l) BOD COD TSS C - G Phenol Cr 1. laøm saïch len 6000 30000 8000 5500 1.5 0.05 2. Hoaøn taát len 300 1040 130 _ 0.5 4.00 3. Quaù trình laøm khoâ 350 1000 200 _ _ 0.01 4. Hoaøn taát vaûi deät 650 1200 300 14 0.04 0.04 thoi 5. Hoaøn taát vaûi deät 350 1000 300 53 0.24 0.24 kim 6.Hoaøn taát thaûm 300 1000 1200 _ 0.13 0.13 7.Hoaøn taát nguyeân 250 800 75 _ 0.12 0.12 lieäu goác vaø sôïi deät Sulphite 0.2 0.1 8.0 3.0 0.2 0.14 0.09 Nguoàn : The Textile Industry And The Environment, Technical Report N016, UNEP, 1993. Khaûo saùt moät soá xí nghieäp deät nhuoäm haøng boâng ôû AÁn Ñoä cho thaáy caùc keát quaû veà löôïng nöôùc thaûi vaø ñaëc tính nöôùc thaûi khaùc nhau. Baûng 2.6:Thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi deät nhuoäm maët haøng boâng ôû AÁn Ñoä Xí nghieäp Ñôn vò 1 2 3 Caùc thoâng soá Nöôùc thaûi m3/ taán vaûi 240 210 135 pH 6.8 7.2 9.1 Ñoä kieàm mg/l 796 500 975 TS mg/l 2180 3600 2750 BOD5 mg/l 218 296 260 COD mg/l 592 800 415 Cl mg/l 488 1396 735 2SO4 mg/l 284 320 735 Nguoàn : Giaùo trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi –Nhaø xuaát baûn khoa hoïc kyõ thuaät Trong khi ñoù, thaønh phaàn, tính chaát vaø löu löôïng nöôùc thaûi ngaønh deät nhuoäm nöôùc ta nhö sau: 15 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Baûng 2.7 :Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi ngaønh deät nhuoäm nöôùc ta Caùc thoâng soá Noàng ñoä pH 2-14 COD(mg/l) 60-5000 BOD(mg/l) 20-3000 SS (mg/l) 10-1800 3PO4 (mg/l) <5 2SO4 (mg/l) 50-2000 Ñoä maøu( Pt Co) 40-50000 3 Q ( m /taán saûn phaåm) 4-4000 Nguoàn :Caùc nghieân cöùu cuûa cô quan chuyeân ngaønh trong thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi khoa hoïc caáp nhaø nöôùc KT0204 Baûng 2.8: Thaønh phaàn vaø tính chaát nöôùc thaûi coâng ty deät Thaønh Coâng Coâng ñoaïn COD SS pH Pt - Co SO42Taåy traéng 2925 200 10 1072 Giaët 3147 1680 11.8 217 307 Nhuoäm polyester 2342 65 10.4 5320 Nhuoäm cotton 1520 98 6.7 3623 104 Giaët taåy 654 7.3 378 298 Nguoàn : Keát quaû khaûo saùt cuûa ENCO taïi coâng ty deä Thaønh Coâng. PO430.54 0.25 Baûng 2.9: Löu löôïng vaø tính chaát nöôùc thaûi caùc nhaø maùy deät nhuoäm ôû TpHCM Teân Q pH Ñoä COD BOD SS SO42- PO43- Kim coâng ty maøu loaïi naëng 3 M /ng Pt-Co mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l Thaønh 6500 9.2 1160 280 651 98 298 0.25 Coâng Thaéng 5000 5.6 1250 350 630 95 76 1.31 0.4 Lôïi Phong 3600 7.5 510 180 480 45 45 1.68 Veát Phuù Vieät 4800 10.1 969 250 506 30 145 0.4 Thaéng Chaâu 420 7.2 560 563 98 105 0.25 0.2 Aù Gia 1300 7.2 260 130 230 85 32 0.25 Ñònh 16 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong Nguoàn: Phoøng Quaûn Lyù Moâi Tröôøng – Sô ûKhoa Hoïc Coâng Ngheä Moâi Tröôøng TpHCM II.4. CAÙC BIEÄN PHAÙP NGAÊN NGÖØA, GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÅM NÖÔÙC THAÛI NGAØNH DEÄT NHUOÄM : - Thöôøng xuyeân kieåm tra heä thoáng caáp nöôùc, traùnh roø ræ nöôùc. Söû duïng module taåy, nhuoäm giaët hôïp lyù. Tuaàn hoaøn, söû duïng laïi caùc doøng nöôùc giaët ít oâ nhieãm vaø nöôùc laøm nguoäi. - Haïn cheá söû duïng caùc hoùa chaát trôï, thuoác nhuoäm ôû daïng ñoäc hay khoù phaân huõy sinh hoïc. Neân söû duïng caùc hoùa chaát, thuoác nhuoäm ít aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng vaø thaønh trong thuoác nhuoäm naèm trong giôùi haïn cho pheùp, khoâng gaây ñoäc haïi cho moâi tröôøng. - Giaûm caùc chaát gaây oâ nhieãm nöôùc thaûi trong quaù trình taåy : trong caùc taùc nhaân taåy thoâng duïng tröø H2O2 thí caùc chaát taåy coøn laïi ñeàu chöùa Clo (NaOCl vaø NaOCl 2). Caùc phaûn öùng trong quaù trình taåy taïo caùc hôïp chaát höõu cô chöùa Clo laøm taêng haøm löôïng naøy trong nöôùc thaûi. Do ñoù ñeå giaûm löôïng chaát taåy chöùa Clo maø vaãn ñaûm baûo ñoä traéng cuûa vaûi coù theå keát hôïp taåy hai caáp : caáp 1 taåy baèng NaOCl coù boå sung theâm NaOH, sau 10 ñeán 15 phuùt boå sung theâm H2O2 vaø ñun noùng ñeå thöïc hieän taåy caáp 2. Baèng phöông phaùp naøy coù theå giaûm ñöôïc 800/0 löôïng Halogen höõu cô. Hay coù theå thay theá NaOCl, NaOCl 2 baèng peraxitaxeâtic (CH3OOHCO) ít oâ nhieãm hôn. - Giaûm oâ nhieãm trong nöôùc thaûi töø coâng ñoaïn laøm boùng - Thu hoài vaø söû duïng laïi dung dòch hoà töø coâng ñoaïn hoà sôïi vaø ruû hoà : trong quaù trình hoà sôïi,caùc loaïi hoà thöôøng ñöôïc duøng laø tinh boät vaø tinh boät bieán tính carboxymetyl cellulose (CMC), polyvinylalcol (PVA), polyacrylat galactomannan. Caùc loaïi hoà naøy laøm taêng COD cuûa nöôùc thaûi, trong ñoù coù caùc loaïi CMC, PVA, polyacrylat laø nhöõng chaát khoù phaân huûy sinh hoïc. - Söû duïng caùc phöông phaùp cô hoïc, hoùa lyù, sinh hoïc, vaø phöông phaùp maøng ñeå giaûm thieåu caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi deät nhuoäm. CHÖÔNG III : TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY DEÄT DONABOCHANG III.1 QUAÙ TRÌNH THAØNH LAÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN : Vaøo naêm 1986 sau khi nhaø nöôùc Vieät Nam trieån khai chính saùch môû cöûa ñoái ngoaïi, laõnh ñaïo coâng ty Bochang ñaõ ñöôïc Uyû ban nhaø nöôùc veà hôïp taùc ñaàu tö caáp giaáy pheùp ñaàu tö 86/GP vaøo ngaøy 01/06/1990. Vaø coâng ty höõu haïn Ñoàng Nai Bochang quoác teá ( DONA BOCHANG INTL CO.LTD) chính thöùc thaønh laäp do coâng ty Bochang Ñaøi Loan ñaàu tö chieám 82,5% ,coâng ty Taøi Chính Deät May chieám 12,5%, vaø nhaø maùy bao bì Bieân Hoaø chieám 5%. Thaùng 09/1991 ñaõ chính thöùc ñi vaøo hoat ñoäng. Trong thôøi gian thaønh laäp ban ñaàu chæ coù 50 maùy deät khaên, 3 maùy in hoa vaø toaøn boä trang thieát bò : xeùn nhung, taåy nhuoäm, chænh lí hoaøn taát. Nhöng do qui moâ chöa ñaït hieäu quaû kinh teá, vaøo naêm 1992 ñaõ nhaän chuyeån nhöôïng toaøn boä ñaát ñai, nhaø xöôûng vaø caû 64 maùy deät thoi töï ñoäng cuûa nhaø maùy deät Thoáng Nhaát. Sang naêm 1994 xaây môùi 17 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong 2500 m2 phaân xöôûng deät vaø 2100 m2 phaân xöôûng maéc hoà vaø mua môùi nhieàu maùy deät thay thoi töï ñoäng , maùy in hoa nhieàu maøu…Toaøn xöôûng chieám dieän tích 27.920 m 2, coâng ty Bochang Quoác teá ñaõ hoaøn thaønh coâng trình môû roäng saûn xuaát vaø ñöùng vöõng vôùi tö theá huøng vó taïi quoác loä moät , phöôøng Taân Hoaø, Tp Bieân Hoaø, tænh Ñoàng Nai. III.2 VÒ TRÍ ÑÒA LÍ : Coâng ty höõu haïn Ñoàng Nai Bochang quoác teá coù truï sôû taïi Quoác Loä 1, phöôøng Taân Hoaø, Tp Bieân Hoaø, tænh Ñoàng Nai. Caùch trung taâm thaønh phoá Bieân Hoaø 8km veà höôùng Ñoâng Baéc. III.3 CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC VAØ BOÁ TRÍ NHAÂN SÖÏ : Toaøn coâng ty coù khoaûng hôn 1000 nhaân vieân , trong ñoù coù 8 nhaân vieân vaø chuyeân vieân ngöôøi Ñaøi Loan vaø gaàn 100 kyõ sö vaø trung caáp. Cô caáu toå chöùc vaø boá trí nhaân söï trình baøy ôû baûng 3.1 Caùc giôø laøm vieäc taïi coâng ty :  Giôø haønh chaùnh : 7h30 – 16h30, daønh cho caùc nhaân vieân vaên phoøng ñeå kí keát caùc hôïp ñoàng mua baùn…  Giôø saûn xuaát : Ca1 : 6h – 14h Ca2 : 14h – 22h Ca3 : 22h – 6h III.4 QUI TRÌNH SAÛN XUAÁT VAØ SAÛN PHAÅM CUÛA COÂNG TY : III.4.1 QUI TRÌNG COÂNG NGHEÄ: Hieän nay , coâng ty saûn xuaát ra nhieàu saûn phaåm khaùc nhau. Moãi saûn phaåm seõ töông öùng vôùi moät qui trình saûn xuaát khaùc nhau, nhöng haàu heát chuùng ñeàu phaûi traûi qua caùc coâng ñoaïn chính sau : 1. Quaù trình deät: • Se sôïi • Chaûi • Keùo , sôïi ñaùnh boùng • Hoà sôïi • Deät vaûi 2. Quaù trình nhuoäm : • Naáu taåy • Caêng ñònh hình • Giaûm trong • Nhuoäm vaûi 18 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp • GVHD : Nguyeãn Taán Phong Hoaøn taát III.4.2 CAÙC LOAÏI SAÛN PHAÅM CUÛA COÂNG TY : Caùc maët haøng saûn xuaát cuûa coâng ty raát ña daïng : - Khaên caùc loaïi : khaên loâng , khaên y teá, khaên vuoâng nhoû , khaên taém, khaên taém bieån,… - Saûn phaåm duøng cho nhaø beáp : khaên beáp, bao tay caùch nhieät, yeám, taïp deà, khaên loùt baøn,.. - Vaø moät soá saûn phaåm khaùc : drap traûi, taû loùt, aùo goái,… III.4.3 CAÙC LOAÏI NGUYEÂN LIEÄU VAØ HOAÙ CHAÁT SÖÛ DUÏNG : 1. Nguyeân nhieân lieäu söû duïng :  Sôïi boâng caùc loaïi : 4000 taán / naêm  Daàu DO 2.500.000 lít/naêm  Daàu FO 1.600.000 lít/naêm  Ñieän naêng 5.600.000 kwh/naêm 2. Nhöõng hoaù chaát söû duïng :  Phaåm nhuoäm : chuû yeáu laø caùc loaïi phaåm hoaøn nguyeân vaø moät soá phaåm phaân taùn, phaåm azo.  Caùc hoaù chaát khaùc : - CH3COOH 13,2 taán/naêm - NaOH 514,4 taán/naêm - Na2CO3 20 taán/ naêm - Na2SO4 25 taán/ naêm - Vaø nhieàu hoaù chaát phuï trôï khaùc : Defoam, Cortex AS, Clorine, Appretan, Rolasin P, Unitex CW1,… III.5 AN TOAØN LAO ÑOÄNG VAØ PHOØNG CHAÙY CHÖÕA CHAÙY: Coâng ty thöïc hieän toát an toaøn lao ñoäng , taïi moãi maùy ñeàu coù baûng qui ñònh vaø höôùng daãn coâng nhaân vaän haønh maùy an toaøn, trang bò duïng cuï baûo hoä lao ñoäng caàn thieát nhö : quaàn aùo, deùp uûng, daây an toaøn, muõ baûo hoä, … Maët khaùc coâng ty cuõng quan taâm chaêm soùc caûi thieän ñôøi soáng coâng nhaân nhö caùc cheá ñoä boài döôõng, boá trí lao ñoäng hôïp lí, khoâng cho lao ñoäng nöõ laøm vieäc taïi nôi coù caùc thieát bò yeâu caàu nghieâm ngaët. Vieäc phoøng chaùy chöõa chaùy (PCCC) cuõng ñöôïc thöïc hieän toát, taát caû caùc nhaân vieân ñeàu chaáp haønh toát noäi qui phoøng chaùy chöõa chaùy. Trong giôø saûn xuaát thöïc hieän ñuùng caùc qui ñònh veà PCCC, phaûi kieåm tra caùc thieát bò tröôùc khi heát ca laøm vieäc,… Coâng ty coù thaønh laäp ñoäi phoøng chaùy chöõa chaùy, luoân coù 16 ñoäi vieân/ca thöôøng tröïc . Ñoäi ñöôïc trang bò caùc thieát bò chuyeân traùch , bôm caùc loaïi, bình chöõa chaùy caù nhaân, heä thoáng voøi oáng… Ñoäi thöôøng xuyeân luyeän taäp PCCC. 19 SVTH : Thoaïi Toaøn Luaän Vaên Toát Nghieäp GVHD : Nguyeãn Taán Phong III.6 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI COÂNG TY : III.6.1 TAÏI CAÙC XÖÔÛNG DEÄT : Ôû caùc xöôûng deät coù moâi tröôøng laøm vieäc ñaëc tröng rieâng : tieáng oàn phaùt sinh töø maùy deät laø cao hôn tieâu chuaån cho pheùp töø 20 – 30 dB, gaây aûnh höôûng lôùn ñeán coâng nhaân ñöùng maùy. Ngoaøi ra nhieät ñoä trong caùc xöôûng deät cuõng töông ñoái cao 32 – 35 oC. Ñoä aåm thaáp chæ khoaûng 45 – 60 %. Ñoàng thôøi, moâi tröôøng khoâng khí ôû ñaây cuõng bò oâ nhieãm bôûi caùc buïi sôïi vaûi gaây aûnh höôûng ñeán quaù trình hoâ haáp. Nöôùc thaûi ôû phaân xöôûng deät chuû yeáu laø nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi giaûi nhieät cho caùc maùy moùc, löu löôïng chæ khoaûng 60 – 70 m3/ ngaøy ñeâm. III.6.2 TAÏI CAÙC XÖÔÛNG NHUOÄM : Khoâng nhö ôû phaân xöôûng deät , taïi phaân xöôûng nhuoäm oâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu laø muøi, nhieät ñoä vaø caùc hoaù chaát ôû daïng hôi. Ñoä aåm ôû ñaây khaù cao khoaûng gaàn 80%, nhieät ñoä cuõng khoaûng töø 33 – 35oC. Ngoaøi nöôùc thaûi sinh hoaït ra , ôû phaân xöôûng naøy nöôùc thaûi saûn xuaát laø nguoàn nöôùc thaûi oâ nhieãm chính . Toång löôïng nöôùc thaûi cuûa caû phaân xöôûng ñeán gaàn 800 m 3/ ngaøy ñeâm. Nöôùc thaûi naøy chuû yeáu laø oâ nhieãm maøu vaø caùc chaát höõu cô töø phaåm nhuoäm. III.6.3 CAÙC COÂNG TAÙC BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG MAØ COÂNG TY ÑAÕ TIEÁN HAØNH : Coâng ty ñaõ tieán haønh tham gia caùc döï aùn saûn xuaát saïch hôn nhaèm caûi thieän moâi tröôøng vaø taêng söùc caïnh tranh vôùi caùc coâng ty khaùc. Laép ñaët caùc thieát bò caûi thieän moâi tröôøng laøm vieäc cho coâng nhaân, giaûm thieåu löôïng khoùi buïi thaûi ra moâi tröôøng gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoeû coâng nhaân. Ñoái vôùi nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn saûn xuaát coâng ty cuõng ñaõ cho laép ñaët heä thoáng xöû lí nöôùc thaûi nhöng chæ döøng laïi ôû möùc ñoä söû lí hoaù lí vaø chöa ñaït tieâu chuaån thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Baûng 3.1 : Keát quaû phaân tích maãu nöôùc cuoái ñöôøng oáng cuûa coâng ty THOÂNG SOÁ pH COD BOD5 Ñoä maøu Ñoä ñuïc Toång N Toång P SS ÑÔN VÒ mg/l mg/l Pt- Co FAU mg/l mg/l mg/l KEÁT QUAÛ 9,5 1095 742 1260 260 3,58 1,38 135 20 SVTH : Thoaïi Toaøn
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan