Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
§Êt n-íc ta sau ngµy gi¶i phãng ®· b-íc sang mét thêi
kú míi. Thêi kú cña c«ng nghÖ – tri thøc . §iÒu ®ã lµ do
§¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ®-îc nh÷ng ®-êng lèi chÝnh trÞ ®óng ®¾n
®ång thêi còng ®Ò ra ®-îc nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn cã hiÖu
qu¶ ®-îc nh©n d©n c¶ n-íc ñng hé vµ nh©n d©n thÕ giíi ®ång
t×nh lËp nªn Nhµ n-íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n , thèng nhÊt
®Êt n-íc , x©y dùng n-íc ViÖt Nam ®éc lËp, d©n chñ, giµu
m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, nh©n d©n cã cuéc sèng Êm
no, h¹nh phóc.
Nh-ng bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®ã kh¸ch quan nh×n
l¹i ta vÉn thÊy ®Êt n-íc cßn nghÌo, ch-a ph¸t triÓn, ch-a cÇn
kiÖm trong s¶n xuÊt , tiªu dïng, x· héi cßn nhiÒu tiªu cùc vµ
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhiÒu vÊn ®Ò bøc xøc ph¶i gi¶i quyÕt, qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ
kinh tÕ , x· héi cßn nhiÒu non yÕu, tæ chøc bé m¸y cßn cång
kÒnh… Cã thÓ nãi nh÷ng thµnh c«ng vµ non yÕu trªn ®Òu b¾t
nguån tõ tæ chøc vµ qu¶n lý. Chóng ta ch-a thÊy hÕt ®-îc søc
m¹nh cña tæ chøc vµ qu¶n lý ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm
vô C¸ch m¹ng vµ ®-êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt
cña Nhµ n-íc.
Song tæ chøc vµ qu¶n lý lµ g×? HiÓu theo nghÜa réng lµ tæ
chøc vµ qu¶n lý trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng vµ ho¹t ®éng
x· héi, tõ mét tÕ bµo nhá nhÊt lµ gia ®×nh ®Õn nh÷ng tæ chøc
kinh tÕ, x· héi… mang tÝnh chÊt céng ®ång, d©n téc vµ nh÷ng
tÝnh chÊt réng lín h¬n mang tÝnh chÊt quèc tÕ .
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sau ®©y em xin tr×nh bµy m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc Trùc
tuyÕn – Chøc n¨ng ®ang ®-îc rÊt nhiÒu doanh nghiÖp trong
vµ ngoµi n-íc vËn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn nay.
Néi dung
I/ Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc qu¶n lý:
C¬ cÊu Tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh bao gåm c¸c cÊp, c¸c bé
phËn, c¸c ®èi t-îng qu¶n lý vµ c¸c quan hÖ trùc thuéc, phèi
hîp gi÷a chóng. ë mçi cÊp qu¶n lý cã thñ tr-ëng toµn quyÒn
vµ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña cÊp ®ã.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¸c bé phËn nh- ban, phßng…®-îc thiÕt lËp ®Ó gióp cho thñ
tr-ëng cung cÊp vÒ nghiÖp vô qu¶n lý hµng ngµy khi khèi
l-îng c«ng viÖc cña nghiÖp vô ®ã ®ñ lín. C¸c bé phËn qu¶n lý
kh«ng cã thÈm quyÒn chØ huy, ra lÖnh cho thñ tr-ëng c¸c cÊp
d-íi.
1. §Æc ®iÓm chung cña c¸c Tæ chøc:
Theo nhµ t©m lý häc tæ chøc Edgar Schein th× cã 4 ®Æc
®iÓm chung ®èi víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc lµ:
a- KÕt hîp c¸c nç lùc cña c¸c thµnh viªn:
Nh- chóng ta th-êng thÊy, khi c¸c c¸ nh©n cïng nhau tham
gia vµ phèi hîp nh÷ng nç lùc vËt chÊt hay trÝ tuÖ cña hä, th×
nhiÒu c«ng viÖc phøc t¹p vµ vÜ ®¹i cã thÓ ®-îc hoµn thµnh.
Ch¼ng h¹n, viÖc x©y dùng c¸c kim tù th¸p, viÖc ®-a con ng-êi
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
bay lªn mÆt tr¨ng…lµ nh÷ng c«ng viÖc v-ît xa trÝ th«ng minh
vµ kh¶ n¨ng cña bÊt cø c¸ nh©n nµo. Sù kÕt hîp nç lùc nh©n
lªn sù ®ãng gãp cña c¸c c¸ nh©n.
b- Cã môc ®Ých chung:
Sù kÕt hîp nç lùc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc, nÕu nh÷ng
ng-êi tham gia kh«ng nhÊt trÝ cïng nhau phÊn ®Êu cho nh÷ng
quyÒn lîi chung nµo ®ã. Mét môc tiªu chung ®em l¹i cho c¸c
thµnh viªn cña tæ chøc mét tiªu ®iÓm ®Ó tËp hîp nhau l¹i.
c- Ph©n c«ng lao ®éng:
B»ng c¸ch ph©n chia mét c¸ch hÖ thèng c¸c nhiÖm vô phøc
t¹p thµnh nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ, mét tæ chøc cã thÓ sö dông
nguån nh©n lùc cña nã mét c¸ch hiÖu qu¶. Ph©n c«ng lao ®éng
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t¹o cho mçi thµnh viªn cña tæ chøc trë nªn tµi giái h¬n do
chuyªn s©u vµo c«ng viÖc cô thÓ.
d- HÖ thèng thø bËc quyÒn lùc:
Theo lý thuyÕt tæ chøc truyÒn thèng, nÕu bÊt cø c«ng viÖc
g× ®-îc hoµn thµnh th«ng qua nh÷ng nç lùc chung chÝnh thøc
th× sè ng-êi nµo ®ã nªn ®-îc giao quyÒn nh»m ®¶m b¶o cho
c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch hiÖu qu¶. C¸c
nhµ lý thuyÕt vÒ tæ chøc ®Þnh nghÜa quyÒn lùc lµ quyÒn ®iÒu
khiÓn hµnh ®éng cña nh÷ng ng-êi kh¸c. NÕu kh«ng cã mét hÖ
thèng thø bËc quyÒn lùc râ rµng th× sù phèi hîp nh÷ng cè
g¾ng cña c¸c thµnh viªn sÏ rÊt khã kh¨n. Mét trong nh÷ng
biÓu hiÖn cña hÖ thèng thø bËc lµ hÖ thèng ra mÖnh lÖnh vµ sù
phôc tïng.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2- C¨n cø ®Ó h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc
Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®-îc vËn hµnh thèng nhÊt
d-íi sù qu¶n lý ®iÒu hµnh cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý - ®øng
®Çu lµ ng-êi l·nh ®¹o. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu, nhiÖm vô cña
doanh nghiÖp mµ cã sù thiÕt lËp, lùa chän mét c¬ cÊu tæ chøc
bé m¸y qu¶n lý thÝch hîp, cã chÊt l-îng.
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cÇn ph¶i quy ®Þnh râ: Ai sÏ
lµm viÖc g×, vµ ai sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ nµo ?
HiÖn cã c¸c kiÓu c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý: theo chÕ ®é trùc
tuyÕn, chÕ ®é chøc n¨ng. Nh-ng khi vËn dông nã vµo kinh
doanh kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng ®¹t ®-îc thµnh
c«ng. Bëi mçi c¬ cÊu bªn c¹nh nh÷ng -u ®iÓm riªng biÖt vÉn
cßn tån t¹i nh-îc ®iÓm: ë c¬ cÊu tæ chøc Trùc tuyÕn sÏ kh«ng
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
sö dông ®-îc tri thøc cña ®éi ngò chuyªn gia lµm c«ng t¸c tvÊn, sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng ty phô thuéc vµo tµi
n¨ng ho¹t ®éng l·nh ®¹o trùc tiÕp vµ do phô tr¸ch qu¸ nhiÒu
c«ng viÖc nªn cã thÓ g©y t×nh tr¹ng qu¸ t¶i ®èi víi c¸c nhµ
qu¶n trÞ c¸c cÊp. Cßn nh-îc ®iÓm cña c¬ cÊu chøc n¨ng lµ lµm
cho bé m¸y qu¶n lý cång kÒnh, c¸ch bøc, gi¸m ®èc dÔ quan
liªu; c¸c kªnh liªn l¹c qua trung gian qu¸ phøc t¹p cã thÓ lµm
cho cÊp qu¶n lý cao nhÊt bÞ “ qu¸ t¶i” trong qu¸ tr×nh n¾m t×nh
h×nh vµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý, ng-êi l·nh ®¹o hÖ thèng khã cã
thÓ phèi hîp ®-îc tÊt c¶ mÖnh lÖnh cña hä, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng
ng-êi thõa hµnh cÊp d-íi trong mét lóc cã thÓ ph¶i nhËn
nhiÒu mÖnh lÖnh, thËm chÝ c¸c mÖnh lÖnh tr¸i ng-îc nhau;
®©y lµ c¬ cÊu kÐm hiÖu qu¶ nhÊt.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó kh¾c phôc c¸c nh-îc ®iÓm cña c¸c c¬ cÊu trùc tuyÕn vµ
chøc n¨ng, kiÓu c¬ cÊu liªn hîp (trùc tuyÕn- chøc n¨ng) ®-îc
¸p dông réng r·i vµ phæ biÕn cho mäi hÖ thèng.
II/ M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý “ Trùc
tuyÕn – chøc n¨ng” - -u, nh-îc ®iÓm vµ
ph¹m vi ¸p dông
Bé phËn tham m-u
Ng-êi l·nh ®¹o cao
nhÊt cña hÖ thèng
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thñ lÜnh
tuyÕn 1
1
Thñ lÜnh
chøc n¨ng
Thñ lÜnh
chøc n¨ng
2
Thñ lÜnh
tuyÕn 2
n -1
n
1. Kh¸i niÖm:
Lµ kiÓu c¬ cÊu trong ®ã cã nhiÒu cÊp qu¶n lý (nhiÒu cÊp thñ
tr-ëng) vµ c¸c bé phËn nghiÖp vô gióp viÖc cho c¸c thñ tr-ëng
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cÊp trung vµ cÊp cao. Thñ tr-ëng trùc tuyÕn (theo chiÒu däc)
lµ ng-êi cã quyÒn cao nhÊt – quyÒn quyÕt ®Þnh trong qu¸
tr×nh ®iÒu hµnh, chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc hÕt vµ chñ yÕu vÒ kÕt
qu¶ ®iÒu hµnh ë cÊp m×nh phô tr¸ch. CÊp qu¶n lý cµng cao th×
cµng ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt nhiÒu h¬n c¸c vÊn ®Ò chiÕn l-îc
nh- ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc, tæ chøc c¸n bé…
2. Néi dung :
Khi c¸c doanh nghiÖp sö dông m« h×nh nµy th× mét mÆt,
ng-êi thõa hµnh nhiÖm vô ë cÊp d-íi trong doanh nghiÖp chØ
phô thuéc cÊp trªn trùc tiÕp (c«ng nh©n – tæ tr-ëng - ®èc
c«ng – qu¶n ®èc – gi¸m ®èc) vÒ toµn bé c«ng viÖc ph¶i lµm
®Ó hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm; mÆt kh¸c ng-êi phô tr¸ch ë mçi
cÊp l¹i nhËn ®-îc sù h-íng dÉn vµ kiÓm tra vÒ tõng lÜnh vùc
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña c¸c bé phËn chøc n¨ng t-¬ng øng cña cÊp trªn. C¸c bé
phËn chøc n¨ng ë mçi cÊp l¹i chÝnh lµ c¬ quan tham m-u cho
ng-êi thñ tr-ëng cña cÊp m×nh, cung cÊp th«ng tin ®· ®-îc xö
lý tæng hîp vµ c¸c kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p ®Ó thñ tr-ëng ra quyÕt
®Þnh.
3. §Æc ®iÓm :
- C¬ cÊu kÕt hîp chung c¶ trùc tuyÕn vµ chøc n¨ng ®-îc ¸p
dông phæ biÕn ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá
-
§ã lµ sù kÕt hîp c¸c quan hÖ ®iÒu khiÓn - phôc tïng vµ
quan hÖ phèi hîp – céng t¸c (phèi hîp cïng phôc tïng)
-
T¹o khung hµnh chÝnh v÷ng ch¾c cho tæ chøc qu¶n lý
doanh nghiÖp, cã hiÖu lùc, b¶o ®¶m thÓ chÕ qu¶n lý.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-
Phï hîp víi m«i tr-êng kinh doanh æn ®Þnh, c¸c ngµnh
hµng ®ßi hái chuyªn m«n ho¸ víi c«ng nghÖ cao, trªn ®Þa bµn
ho¹t ®éng hÑp
4. ¦u – nh-îc ®iÓm cña m« h×nh:
a- ¦u ®iÓm:
Nã ph¸t huy ®-îc c¸c -u ®iÓm cña c¬ cÊu trùc tuyÕn lµ
ph©n quyÒn ®Ó chØ huy kÞp thêi truyÒn mÖnh lÖnh vÉn theo
tuyÕn ®· qui ®Þnh, c¸c thñ lÜnh ë c¸c ph©n hÖ chøc n¨ng (theo
tuyÕn) vÉn ph¸t huy ®-îc tµi n¨ng cña m×nh ®ãng gãp cho
ng-êi l·nh ®¹o cÊp cao cña hÖ thèng tuy hä kh«ng cã quyÒn ra
lÖnh trùc tiÕp cho mäi ng-êi trong c¸c ph©n hÖ. Vµ c¸c -u
®iÓm cña c¬ cÊu chøc n¨ng lµ chuyªn s©u nghiÖp vô: ®¶m b¶o
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¬ së, c¨n cø cho viÖc ra quyÕt ®Þnh, h-íng dÉn thùc hiÖn c¸c
quyÕt ®Þnh.
b- Nh-îc ®iÓm:
Song khi thùc hiÖn c¬ cÊu nµy dÔ ph¸t sinh nh÷ng ý kiÕn
tham m-u, ®Ò xuÊt kh¸c nhau, kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c bé
phËn chøc n¨ng dÉn tíi c¸c c«ng viÖc nhµm ch¸n vµ xung ®ét
gi÷a c¸c ®¬n vÞ c¸ thÓ t¨ng. C¸c ®-êng liªn l¹c qua tæ chøc cã
thÓ trë lªn rÊt phøc t¹p. V× vËy, khã phèi hîp ®-îc c¸c ho¹t
®éng cña nh÷ng lÜnh vùc chøc n¨ng kh¸c nhau ®Æc biÖt lµ nÕu
tæ chøc ph¶i lu«n ®iÒu chØnh víi c¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi ®ang
thay ®æi.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
III/
¸p dông:
Tæ chøc qu¶n lý t¹i Tæng
c«ng ty ThÐp ViÖt Nam
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt
Nam
Héi ®ång qu¶n trÞ
Ban KiÓm so¸t
Tæ gióp viÖc H§QT
Tæng gi¸m ®èc
Phã Tæng gi¸m ®èc
Phßng
ban
Phßng
ban
Phßng
ban
Phã Tæng gi¸m ®èc
Trung t©m
Hîp t¸c
Lao ®éng
víi n-íc
ngoµi
16
Phßng
ban
Phßng
ban
Phßng
ban
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1. §Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc Tæng c«ng ty:
C¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh Tæng c«ng ty ®-îc tæ
chøc theo quy ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n-íc vµ §iÒu
lÖ Tæng c«ng ty do Nhµ n-íc phª chuÈn.
HiÖn nay, c¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý cña Tæng c«ng ty ThÐp
ViÖt Nam theo m« h×nh trùc tuyÕn – chøc n¨ng. Theo c¬ cÊu
nµy, ng-êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®-îc sù gióp søc cña tËp
thÓ l·nh ®¹o ®Ó chuÈn bÞ c¸c quyÕt ®Þnh, h-íng dÉn vµ kiÓm
tra viÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®èi víi cÊp d-íi. Ng-êi l·nh ®¹o
doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ
toµn quyÒn quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi doanh nghiÖp. ViÖc
truyÒn lÖnh, ra c¸c quyÕt ®Þnh, chØ thÞ vÉn theo tuyÕn ®· qui
®Þnh, ng-êi l·nh ®¹o ë c¸c bé phËn chøc n¨ng (phßng, ban
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chuyªn m«n) Tæng c«ng ty kh«ng ra mÖnh lÖnh trùc tiÕp, chØ
thÞ cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cÊp d-íi.
2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña bé m¸y qu¶n lý Tæng c«ng
ty:
a- Héi ®ång qu¶n trÞ:
Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty
theo qui ®Þnh cña §iÒu lÖ Tæng c«ng ty, LuËt Doanh nghiÖp
Nhµ n-íc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Thñ t-íng ChÝnh phñ,
tr-íc ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty
theo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®-îc Nhµ n-íc giao.
Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty cã 5 thµnh viªn do Thñ
t-íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Gióp viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ cã Tæ chuyªn viªn do Héi
®ång qu¶n trÞ thµnh lËp, gåm 3 chuyªn viªn. Ngoµi ra, Héi
®ång qu¶n trÞ ®-îc sö dông bé m¸y gióp viÖc (phßng chuyªn
m«n, nghiÖp vô) cña Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty tham m-u
vÒ c¸c lÜnh vùc khi cÇn thiÕt.
b- Ban KiÓm so¸t:
Do Héi ®ång qu¶n trÞ thµnh lËp, ®Ó gióp Héi ®ång qu¶n trÞ
kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m
®èc Tæng c«ng ty, Gi¸m ®èc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng
ty vµ Bé m¸y gióp viÖc cña Tæng gi¸m ®èc theo nghÞ quyÕt,
quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty.
Ban KiÓm so¸t cã 5 thµnh viªn do Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n
trÞ bæ nhiÖm.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c-Tæng gi¸m ®èc:
Lµ Uû viªn Héi ®ång qu¶n trÞ do Thñ t-íng ChÝnh phñ bæ
nhiÖm. Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng
ty, cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty vµ chÞu
tr¸ch nhiÖm tr-íc Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty, tr-íc Thñ
t-íng ChÝnh phñ vµ tr-íc ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng
cña Tæng c«ng ty.
Tæng c«ng ty cã 2 phã Tæng gi¸m ®èc do Bé tr-ëng Bé
C«ng nghiÖp bæ nhiÖm. C¸c phã Tæng gi¸m ®èc gióp Tæng
gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng
ty ®-îc Tæng gi¸m ®èc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn vµ chÞu
tr¸ch nhiÖm tr-íc Tæng gi¸m ®èc, tr-íc Héi ®ång qu¶n trÞ
20