Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Víi qu¸ tr×nh ®æi míi kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ th× ho¹t ®éng
kinh doanh Quèc tÕ còng ngµy cµng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. Ngµy nay,
d-íi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ sù t¸c
®éng ngµy cµng t¨ng cña xu h-íng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸, kinh
doanh quèc tÕ ph¸t triÓn lµ mét tÊt yÕu. Trong ®ã lÜnh vùc xuÊt khÈu lµ
h×nh thøc kinh doanh c¬ b¶n nhÊt vµ lµ mét trong nh÷ng nguån thu
ngo¹i tÖ chñ yÕu cña quèc gia. XuÊt khÈu cña c«ng nghiÖp nh÷ng n¨m
gÇn ®©y ®· cã nhiÒu thµnh tùu to lín mµ mét trong nh÷ng mÆt hµng cã
phÇn ®ãng gãp kh«ng nhá trong thµnh tùu ®ã chÝnh lµ mÆt hµng dÖt
may.
Trong nh÷ng n¨m tr-íc ®©y xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam sang 1
sè thÞ tr-êng truyÒn thèng nh- c¸c n-íc §«ng ¢u, Liªn X« cò ®· cã
nh÷ng thµnh tùu to lín. Ngµy nay nh÷ng thÞ tr-êng nµy ®· bÞ thu hÑp
®¸ng kÓ nh-ng xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam l¹i ®ang ®øng tr-íc nh÷ng
thÞ tr-êng tiÒm n¨ng míi mµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng ®ã lµ Mü.
Cïng víi sù ph¸t triÓn tèt ®Ñp trong quan hÖ th-¬ng m¹i ViÖt Mü ch¾c ch¾n xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü sÏ nhiÒu triÓn väng.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý luËn trªn vµ b»ng vèn kiÕn thøc ®· häc em
quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi cña tiÓu luËn lµ:
“Kh¶ n¨ng xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü“.
TiÓu luËn ®-îc chia thµnh 3 phÇn chÝnh nh- sau:
Ch-¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu vµ ®«i nÐt
xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang Mü.
Ch-¬ng II: TriÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü.
Ch-¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p thóc ®Èu vµ th¸o gì khã kh¨n cho
doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu hµn dÖt may sang Mü.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu vµ ®«i
nÐt xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang Mü
i. kh¸i niÖm vµmôc ®Ých – c¸c h×nh thøc – vai trß cña xuÊt
khÈu
1. Kh¸i niÖm vµ môc ®Ých
Quèc gia còng nh- c¸ nh©n kh«ng thÓ sèng mét c¸ch riªng rÏ mµ
cã ®-îc ®Çy ®ñ mäi thø hµng ho¸. ViÖc b¸n hµng ho¸ cña mét quèc gia
nµy sang mét quèc gia kh¸c ®· cho phÐp mét n-íc tiªu dïng tÊt c¶ c¸c
mÆt hµng víi sè l-îng nhiÒu h¬n møc cã thÓ tiªu dïng. Bëi xuÊt khÈu lµ
viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho mét quèc gia kh¸c trªn c¬
së dïng tiÒn tÖ lµm ph-¬ng tiÖn thanh to¸n.
Môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña
tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Dùa trªn c¬ së lµ sù
ph¸t triÓn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ trong n-íc, h¬n bao giê hÕt xuÊt
khÈu ®ang diÔn ra m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, trong tÊt c¶
c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc, d-íi mäi h×nh thøc ®a d¹ng phong phó vµ
kh«ng chØ víi hµng ho¸ h÷u h×nh mµ cßn c¶ hµng ho¸ v« h×nh. Nh-ng
cho dï thÕ nµo th× môc tiªu cña xuÊt khÈu vÉn nh»m ®em l¹i lîÝich cho
tÊt c¶ c¸c bªn tham gia.
2. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu
a. XuÊt khÈu trùc tiÕp
Lµ viÖc nhµ s¶n xuÊt trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c giao dÞch víi kh¸ch
hµng n-íc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh. H×nh thøc nµy ®-îc
¸p dông khi nhµ s¶n xuÊt ®· ®ñ m¹nh ®Ó tiÕn tíi thµnh lËp tæ chøc b¸n
hµng riªng cña m×nh vµ kiÓm so¸t trùc tiÕp thÞ tr-êng. Tuú rñi ro kinh
doanh cã t¨ng lªn song nhµ s¶n xuÊt cã c¬ héi thu lîi nhuËn nhiÒu h¬n
nhê gi¶m bít c¸c chi phÝ trung gian vµ n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng th«ng tin
vÒ biÕn ®éng thÞ tr-êng ®Ó cã biÖn ph¸p ®èi phã.
b. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lµ viÖc nhµ s¶n xuÊt th«ng qua dÞch vô cña c¸c tæ chøc ®éc lËp
®Æt ngay t¹i n-íc xuÊt khÈu ®Ó tiÕn hµnh xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña
m×nh ra n-íc ngoµi. H×nh thøc nµy th-êng ®-îc c¸c doanh nghiÖp míi
tham gia vµo thÞ tr-êng quèc tÕ ¸p dông. ¦u ®iÓm cña nã lµ doanh
nghiÖp kh«ng ph¶i ®Çu t- nhiÒu còng nh- kh«ng ph¶i triÓn khai lùc
l-îng b¸n hµng, c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn, khuyÕch tr-¬ng ë n-íc ngoµi.
H¬n n÷a rñi ro còng h¹n chÕ v× tr¸ch nhiÖm b¸n hµng thuéc vÒ c¸c tæ
chøc trung gian. Tuy nhiªn ph-¬ng thøc nµy lµm gi¶m lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp do ph¶i chia sÎ víi c¸c tæ chøc tiªu thô, kh«ng liªn hÖ
trùc tiÕp viøu n-íc ngoµi, v× thÕ nªn viÖc n¾m b¾t th«ng tin v Ò thÞ
tr-êng còng bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn chËm thÝch øng c¸c biÕn ®éng cña thÞ
tr-êng.
c)XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th- (XK tr¶ nî)
§©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh xuÊt khÈu
theo chØ tiªu nhµ n-íc giao cho vÒ mét hoÆc mét sè hµng ho¸ nhÊt ®Þ nh
theo chÝnh phñ n-íc ngoµi trªn c¬ së nghÞ ®Þnh th- ®· ký kÕt gi÷a hai
chÝnh phñ. H×nh thøc nµy cho phÐp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®-îc c¸c
kho¶n chi phÝ cho nghiªn cøu thÞ tr-êng, t×m kiÕm b¹n hµng, tr¸nh sù
rñi ro trong thanh to¸n.
d) XuÊt khÈu t¹i chç
Lµ h×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu ®ang cã xu h-íng ph¸t triÓn
vµ phæ biÕn réng r·i bëi nh÷ng -u ®iÓm cña nã mang l¹i. §Æc ®iÓm cña
lo¹i h×nh nµy lµ hµng ho¸ kh«ng ph¶i v-ît qua biªn giíi quèc gia mµ
kh¸ch hµng vÉn cã thÓ mua ®-îc. Do vËy xuÊt khÈu kh«ng cÇn ®Ých th©n
ra n-íc ngoµi ®µn ph¸n víi ng-êi mua mµ ng-êi mua tù t×m ®Õn víi hä.
MÆt kh¸c doanh nghiÖp sÏ tr¸nh ®-îc nh÷ng r¾c rèi h¶i quan, khång
ph¶i thuª ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn mua b¶o hiÓm hµng ho¸ …Nªn gi¶m
®-îc l-îng chi phÝ kh¸ lín. §ång thêi h×nh thøc nµy cho phÐp doanh
nghiÖp thu håi vèn nhanh, lîi nhuËn cao.
e) Gia c«ng quèc tÕ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lµ mét h×nh thøc kinh doanh, theo ®ã mét bªn nhËp nguyªn vËt
liÖu, hoÆc b¸n thµnh phÈm (bªn nhËn gia c«ng) cña bªn kia (bªn ®Æt gia
c«ng ) ®Ó chÕ biÕn thµnh phÈm råi giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn
thï lao (tiÒn gia c«ng). §©y còng lµ h×nh thøc ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ,
®Æc biÖt ë c¸c n-íc cã nguån lao ®éng dåi dµo, tµi nguyªn phong phó.
Bëi v× th«ng qua gia c«ng, c¸c quèc gia nµy sÏ cã ®iÒu kiÖn ®æi míi, c¶i
tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ vµ kÜ thËt c«ng nghÖ, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho
ng-êi lao ®éng, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt.
g)T¸i xuÊt khÈu
Lµ viÖc xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ tr-íc ®©y ®· nhËp khÈu vÒ
nh-ng vÉn ch-a tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn. H×nh thøc nµy cho
phÐp thu lîi nhuËn cao mµ kh«ng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t- vµo nhµ
x-ëng m¸y mãc thiÕt bÞ… Chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy
nhÊt thiÕt ph¶i cã sù gãp mÆt cña 3 quèc gia: n-íc xuÊt khÈu – n-íc
NK – n-íc t¸i xuÊt khÈu.
3.Sù cÇn thiÕt ph¶i t¸i xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu hµng
dÖt may nãi riªng ®èi víi ViÖt Nam
a) sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
-XuÊt khÈu t¹o nguån vèn cho nhËp khÈu.
C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc theo nh÷ng b-íc ®i thÝch hîp lµ con
®-êng ng¾n nhÊt ®Ó kh¾c phôc nghÌo nµn l¹c hËu. Tuy nhiªn muèn cã
®-îc ®iÒu nµy ph¶i cÇn mét sè vèn lín ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸, thiÕt bÞ,
kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, nguån vèn nµy cã thÓ lÊy tõ
nhiÒu nguån nh- : ®Çu t- n-íc ngoµi vay nî, viÖn trî … Nh-ng nguån
vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu lµ thu tõ xuÊt khÈu. Cã thÓ kh¶ng
®Þnh r»ng xuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« tèc ®é t¨ng tr-ëng cña nhËp
khÈu
-XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n
xuÊt ph¸t triÓn.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¬ cÊu xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi m¹nh
mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh CNH-H§H phï hîp víi
sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ mét tÊt yÕu ®èi víi n-íc ta. Cã
thÓ nh×n nhËn theo hai h-íng kh¸c nhau vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi
víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ s¶n xuÊt.
Mét lµ: XuÊt khÈu chØ lµ viÖc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm thõa do s¶n
xuÊt v-ît qu¸ nhu cÇu néi ®Þa .
Trong khi n-íc ta cßn chËm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt nãi chung cßn
ch-a ®ñ cho tiªu dïng. NÕu chØ thô ®éng dùa vµo sù thõa ra cña s¶n
xuÊt th× xuÊt khÈu m·i m·i nhá bÐ, t¨ng tr-ëng thÊp. Tõ ®ã, s¶n xuÊt
vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu sÏ diÔn ra rÊt chËm ch¹p .
Hai lµ: Coi thÞ tr-êng mµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr-êng thÕ giíi lµ h-íng
quan träng lµ ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. §iÒu nµy t¸c ®éng ®Õn sù chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mµ nã thÓ hiÖn ë chç :
+XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t
triÓn .
+xuÊt khÈu t¹o kh¶ n¨ng ®Ó më réng thÞ tr-êng tiªu thô .
+xuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ, kü thuËt nh»m c¶i t¹ o vµ
n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc. §iÒu nµy cã nghÜa lµ xuÊt khÈu
lµ ph-¬ng tiÖn quan träng ®Ó ®-a vèn, kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo
ViÖt Nam ®Ó c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc .
+Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ ViÖt Nam sÏ tham gia vµo cuéc
c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng thÕ giíi vÒ mÆt gi¸ c¶ còng nh- chÊt l-îng.
§iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n thay ®æi ®Ó thÝch øng
víi thÞ tr-êng .
- xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm
vµ c¶i tiÕn ®êi sèng nh©n d©n.
-xuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ
®èi ngo¹i .
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b. Vai trß cña xuÊt khÈu hµng may mÆc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam
Nh- chóng ta ®· biÕt, ngµnh dÖt may cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi
nÒn kinh tÕ quèc d©n bëi v× nã võa ®¶m b¶o nhu cÇu tiªu dïng néi ®Þa
l¹i võa lµ nguån thu ngo¹i tÖ chñ yÕu cña quèc gia nhê viÖc xuÊt khÈu
nh÷ng s¶n phÈm cña ngµnh .
HiÖn nay, hµng dÖt may ViÖt Nam ®-îc xuÊt khÈu sang h¬n 40 thÞ
tr-êng trªn thÕ giíi vµ tÝnh ®Õn n¨m 1999 tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña
ngµnh ®¹t 1700 tr USD ®øng thø 3 sau dÇu th« vµ n«ng s¶n . Cho ®Õn
nay ngµnh dÖt may ®· cã quan hÖ bu«n b¸n víi 200.000 c«ng ty thuéc
h¬n 40 n-íc trªn thÕ giíi vµ khu vùc vµ giê ®©y hµng dÖt may ViÖt Nam
l¹i cã thªm thÞ tr-êng Mü réng lín, søc mua cao.
Trong t-¬ng lai gÇn ngµnh may sÏ cßn ph¸t triÓn kh«ng ngõng vµ
sÏ ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
BiÓu 1: Môc tiªu xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010
§¬n vÞ : triÖu USD
ChØ tiªu
Thùc
hiÖn KÕ
ho¹ch KÕ
ho¹ch KÕ ho¹ch
1995
2000
2005
2010
Kim ng¹ch XK
750
2000
3000
4000
Trong ®ã :hµng may mÆc
500
1630
2200
3000
Tû lÖ
66,67%
81,5%
73,3%
75%
(Nguån: quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng ty dÖt may
®Õn n¨m 2010 – Bé ViÖt Nam).
ii. c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi xuÊt khÈu
1. C¸c nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp
-C¸c yÕu tè c¹nh tranh
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Mçi ngµnh kinh doanh ho¹t ®éng trong m«i tr-êng vµ ®iÒu kiÖn
c¹nh tranh kh«ng gièng nhau. H¬n n÷a, m«i tr-êng nµy lu«n thay ®æi
khi chuyÓn tõ n-íc nµy sang n-íc kh¸c. Khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh
doanh xuÊt khÈu sang n-íc ngoµi, mét sè doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng
n¾m b¾t nhanh c¬ héi vµ biÕn thêi c¬ thuËn lîi thµnh th¾ng lîi nh-ng
còng kh«ng cã Ýt doanh nghiÖp gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch, rñi
ro cao v× ph¶i ®-¬ng ®Çu c¹nh tranh víi nhiÒu c«ng ty quèc tÕ cã nhiÒu
lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng h¬n.
C¸c yÕu tè c¹nh tranh mµ mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã thÓ gÆp
ph¶i bao gåm:
+ Sù ®e do¹ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm n¨ng: ®ã lµ sù xuÊt
hiÖn c¸c c«ng ty míi tham gia vµo thÞ tr-êng nh-ng cã kh¶ n¨ng më
réng s¶n xuÊt, chiÕm lÜnh thÞ tr-êng, thÞ phÇn cña c¸c c«ng ty kh¸c.
+Kh¶ n¨ng mÆc c¶ cña c¸c nhµ cung cÊp: lµ nh©n tè ph¶n ¸nh mèi
t-¬ng quan gi÷a nhµ cung cÊp víi c«ng ty ë khÝa c¹nh sinh lîi, t¨ng gi¸
hoÆc gi¶m gi¸, gi¶m chÊt l-îng hµng ho¸ khi tiÕn hµnh giao dÞ ch víi
c«ng ty.
+ Kh¶ n¨ng mÆc c¶ cña kh¸ch hµng : kh¸ch hµng cã thÓ mÆc c¶
th«ng qua søc Ðp gi¶m gi¸, gi¶m khèi l-îng hµng ho¸ mua tõ c«ng ty
hoÆc ®-a ra yªu cÇu chÊt l-îng ph¶i tèt h¬n víi cïng mét møc gi¸.
+ Sù ®e do¹ cña s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ: do gi¸ c¶ cña s¶n
phÈm hiÖn t¹i t¨ng lªn nªn kh¸ch hµng cã xu h-íng tiªu dïng c¸c s¶n
phÈm, dÞch vô thay thÕ. §©y lµ nh©n tè ®e do¹ sù mÊt m¸t thÞ tr-êng cña
c«ng ty.
+ C¹nh tranh trong néi bé ngµnh: trong ®iÒu kiÖn nµy, c¸c c«ng ty
c¹nh tranh khèc liÖt víi nhau vÒ gi¸ c¶, sù kh¸ch biÖt ho¸ cña s¶n phÈm
hoÆc viÖc ®æi míi s¶n phÈm gi÷a c¸c c«ng ty hiÖn ®ang cïng tån t¹i
trong thÞ tr-êng.
- C¸c yÕu tè VH – XH:
C¸c yÕu tè v¨n ho¸ t¹o nªn c¸c lo¹i h×nh kh¸c nhau cña nhu cÇu
thÞ tr-êng lµ nÒn t¶ng cho sù xuÊt hiÖn thÞ hiÕu tiªu dïng s¶n phÈm
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
còng nh- sù t¨ng tr-ëng cña c¸c ®o¹ thÞ tr-êng míi. Do cã sù kh¸c
nhau vÒ nÒn v¨n ho¸ ®ang tån t¹i ë c¸c quèc gia nªn c¸c nhµ kinh doanh
ph¶i sím cã nh÷ng quyÕt ®Þnh nªn hay kh«ng nªn tiÕn hµnh xuÊt khÈu
sang thÞ tr-êng ®ã. §iÒu nµy trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh tuú thuéc
vµo sù chÊp nhËn cña doanh nghiÖp ®èi víi m«i tr-êng v¨n ho¸ n-íc
ngoµi.
Trong m«i tr-êng v¨n ho¸, nh÷ng nh©n tè næi nªn gi÷ vÞ trÝ cùc kú
quan träng lµ lèi sèng, tËp quan ng«n ng÷, t«n gi¸o. §©y cã thÓ coi nhlµ nh÷ng hµng rµo ch¾n c¸c ho¹t ®éng giao dÞch kinh doanh xuÊt khÈu.
- C¸c yÕu tè kinh tÕ:
Muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× c¸c doanh nghiÖp buéc
ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc nhËt ®Þnh vÒ kinh tÕ. Chóng sÏ gióp cho doanh
nghiÖp x¸c ®Þnh ®-îc nh÷ng ¶nh h-ëng cña nh÷ng doanh nghiÖp ®èi víi
nÒn kinh tÕ n-íc chñ nhµ vµ n-íc së t¹i, ®ång thêi doanh nghiÖp còng
thÊy ®-îc ¶nh h-ëng cña nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia ®èi víi
ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña m×nh.
TÝnh æn ®Þnh hay kh«ng æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ
cña mét quèc gia nãi riªng, c¸c quèc gia trong khu vùc vµ thÕ giíi nãi
chung cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
doanh nghiÖp sang thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Mµ tÝnh æn ®Þnh tr-íc hÕt vµ
chñ yÕu lµ æn ®Þnh nÒn tµi chÝnh quèc gia, æn ®Þnh tiÒn tÖ, khèng chÕ
l¹m ph¸t. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp lu«n quan
t©m hµng ®Çu khi tham gia kinh doanh xuÊt khÈu.
- C¸c yÕu tè chÝnh trÞ:
C¸c yÕu tè chÝnh trÞ ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng
trong kinh doanh, ®Æc biÖt lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu. TÝnh
æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ cña c¸c quèc gia sÏ lµ nh©n tè thuËn lîi cho c¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Kh«ng
cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ th× sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó æn ®Þ nh vµ ph¸t
triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ChÝnh v× vËy, khi tham gia kinh doanh xuÊt
khÈu ra thÞ tr-êng thÕ giíi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i am hiÓu m«i
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tr-êng chÝnh trÞ ë c¸c quèc gia, ë c¸c n-íc trong khu vùc mµ doanh
nghiÖp muèn ho¹t ®éng.
-C¸c yÕu tè luËt ph¸p.
Mét trong nh÷ng bé phËn cña nh©n tè bªn ngoµi ¶nh h-ëng ®Õn
ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lµ hÖ thèng luËt ph¸p. V× vËy
trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i quan t©m vµ n¾m
v÷ng luËt ph¸p luËt quèc tÕ, luËt quèc gia mµ ë ®ã doanh nghiÖp ®ang
vµ sÏ tiÕn hµnh xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh sang ®ã, còng nhc¸c mèi quan hÖ luËt ph¸p ®ang tån t¹i gi÷a c¸c n-íc nµy.
Nãi mét c¸ch kh¸c kh¸i qu¸t, luËt ph¸p cho phÐp doanh nghiÖp
®-îc quyÒn kinh doanh trong lÜnh vùc ngµnh nghÒ, vµ d-íi h×nh thøc
nµo. Ng-îc l¹i, nh÷ng mÆt hµng, lÜnh vùc nµo mµ doanh nghiÖp bÞ h¹n
chÕ hay kh«ng ®-îc quyÒn kinh doanh. Nh- vËy, luËt ph¸p kh«ng chØ
chi phèi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn chÝnh quèc
gia ®ã mµ cßn ¶nh h-ëng ®Õn c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu.
-C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ
C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ cã quan hÖ kh¸ chÆt chÏ víi ho¹t
®éng kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. Ngµy nay,
nhê cã sù ph¸t triÓn nh- vò b·o cña khoa häc, c«ng nghÖ ®· cho phÐp
c¸c doanh nghiÖp chuyªn m«n ho¸ cao h¬n, quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh t¨ng lªn, cã kh¶ n¨ng ®¹t ®-îc lîi Ých kinh tÕ nhê quy m«. Ttõ
®ã, doanh nghiÖp cã thÓ chèng chäi ®-îc víi sù c¹nh tranh g¾t trªn thÞ
tr-êng quèc tÕ.
2. C¸c nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp.
C¸c nh©n tè thuéc doanh nghiÖp lµ mét trong c¸c nh©n tè cã ¶nh
h-ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung
ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. Nã ®-îc hiÓu nh- lµ nÒn v¨n ho¸ cña tæ
chøc doanh nghiÖp, ®-îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cïng víi qu¸ tr×nh
vËn hµnh doanh nghiÖp. NÒn v¨n ho¸ doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu yÕu
tè cÊu thµnh: triÕt lý kinh doanh, tËp qu¸n, thãi quen, truyÒn thèng,
phong c¸ch sinh ho¹t, lÔ nghÞ ®-îc duy tr× sö dông trong doanh nghiÖp.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy ®· t¹o nªn bÇu kh«ng khÝ, mét b¶n s¾c vµ
tinh thÇn ®Æc tr-ng riªng cho tõng doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp nµo
cã nÒn v¨n ho¸ ph¸t triÓn cao th× lµm viÖc h¨ng say, ®Ò cao sù s¸ng t¹o,
chñ ®éng trung thµnh. Ng-îc l¹i, mét doanh nghiÖp cã nÒn v¨n ho¸ thÊp
sÏ lµ sù bµng quan, bÊt lùc ho¸ ®éi ngò lao ®éng cña doanh nghiÖp.
Do c¸c nh©n tè bªn trong cã vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, nªn ngµy nay hÇu hÕt mäi doanh nghiÖp
®Òu chó träng ®Çu t- ®Õn nh÷ng yÕu tè nµy.
C¸c yÕu tè bªn trong bao gåm:
- Ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp: ®©y lµ bé phËn ®Çu n·o cña doanh
nghiÖp. Ban l·nh ®¹o lµ ng-êi ®Ò ra môc tiªu, x©y dùng nh÷ng chiÕn
l-îc, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch. V× vËy, tr×nh ®é
qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu
cña doanh nghiÖp.
- C¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp: mét c¬ cÊu tæ chøc phï hîp sÏ
ph¸t huy ®-îc trÝ tuÖ cña c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp, ph¸t huy
tinh thÇn ®oµn kÕt, søc m¹nh tËp thÓ ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o cho viÖc ra
quyÕt ®Þnh, truyÒn tin vµ thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh nhanh chãng
h¬n n÷a, víi c¬ cÊu tæ chøc ®óng ®¾n sÏ t¹o ra sù phèi hîp nhÞp nhµng,
linh ho¹t gi÷a c¸c bé phËn, tõ ®ã cã thÓ gi¶i quyÕt kÞp thêi mäi vÊn ®Ò
n¶y sinh.
-§éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn: HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu
nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña nh÷ng nh©n viªn cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é
trong viÖc ®¹t c¸c môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Së dÜ
nh- vËy lµ v× c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu chØ cã thÓ tiÕn hµnh khi ®· cã sù
nghiªn cøu kü l-ìng vÒ thÞ tr-êng, ®èi t¸c, ph-¬ng thøc giao dÞch, ®µm
ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång… muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i cã ®-îc ®éi
ngò c¸n bé kinh doanh am hiÓu luËt ph¸p quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng ph©n
tÝch, dù b¸o nh÷ng biÕn ®æi cña thÞ tr-êng, th«ng th¹o c¸c ph-¬ng thøc
thanh to¸n quèc tÕ, cã nghÖ thuËt giao dÞch ®µm ph¸n kü kÕt hîp ®ång.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- C¸c nguån lùc kh¸c: ®Êy lµ ht c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó phôc vô
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh-:
+ V¨n phßng lµm viÖc
+ HÖ thèng nhµ x-ëng, nhµ kho cïng c¸c thiÕt bÞ vËn t¶i.
+ M¸y mãc thiÕt bÞ.
+ T×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
iii. ®«i nÐt xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang Mü
1. Nh÷ng gÆt h¸i ban ®Çu
Ngµy 3/2/1994 Mü ®· huû bá cÊm vËn th-¬ng m¹i víi ViÖt Nam
vµ sau ®ã Mü cho phÐp c¸c c«ng ty Mü ®-îc xuÊt khÈu c¸c nhu cÇu
thiÕt yÕu cho con ng-êi: l-¬ng thùc, thùc phÈm, y tÕ, gi¸o dôc … lóc
nµy, quan hÖ gi÷a Bé Th-¬ng m¹i ViÖt Nam víi ®¹i diÖn th-¬ng m¹i
Mü vµ Bé Th-¬ng m¹i Mü ®· cã nh÷ng tiÕp xóc, tho¶ thuËn cïng nhau
gi÷ mèi liªn l¹c th-êng xuyªn hç trî cho c¸c nhµ doanh nghiÖp hai n-íc
®Èy m¹nh bu«n b¸n XNK vµ ®Çu t- ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ViÖt – Mü
®· cã nh÷ng b-íc tiÕn quan träng (xem biÓu 2)
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu 2:Kim ng¹ch xuÊt khÈu Mü – ViÖt
§¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD
N¨m
1995
1996
1997
1998
1999
1-2000
XuÊt khÈu
198,9
319,2
241,8
294,77
334,75
38,32
NhËp khÈu
252,9
720,3
464
453,62
504,04
48,25
Tæng
415,8
1039,5
705,8
748,39
80/8,79
86,48
Nguån: Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 5+6 – 2000
N¨m 1996, 4,8% hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®-îc vËn chuyÓn
sang Mü chiÕm 0,04% tæng sè hµng nhËp khÈu cña Mü ( ng©n hµng thÕ
giíi 1998).
N¨m 1994 vµ 1995 “n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp vµ chÕ biÕn l©m
s¶n chiÕm -u thÕ h¬n trong hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü.
N¨m 1996 c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu: nhiªn liÖu vµ khai kho¸ng, chÕ t¹o
c¬ b¶n, may mÆc vµ chÕ t¹o c«ng nghiÖp nhÑ t¨ng nhanh h¬n c¸c hµng
ho¸ n«ng nghiÖp ®em ®Õn cho ViÖt Nam mét m« h×nh ®a d¹ng h¬n c¸c
mÆt hµng xuÊt khÈu sang Mü”.
Kim ng¹ch XNK cã chiÒu h-íng gia t¨ng nh-ng lµm thÕ nµo ®Ó
cho gia t¨ng æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng th× ®ßi hái cã sù nç lùc cao h¬ n cña c¶
hai quèc gia.
2. Quan hÖ b-íc sang trang míi.
LÇn ®Çu tiªn sau 8 n¨m vßng ®µm ph¸n song ph-¬ng ngµy
25/7/1999 t¹i Hµ Néi hai bªn ®· tho¶ thuËn ®-îc vÒ nguyªn t¾c c¸c ®iÒu
kho¶n cña hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng. HiÖp ®Þnh xö lý c¸c vÊn
®Ò liªn quan ®Õn th-¬ng m¹i hµng ho¸, dÞch vô, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ
tuÖ vµ quan hÖ ®Çu t- gi÷a hai n-íc.
Ngµy 13/7/2000 t¹i Washington, Bé tr-ëng th-¬ng m¹i ViÖt Nam
Vò Khoan vµ bµ Charleen Barshefski, ®¹i diÖn th-¬ng m¹i thuéc phñ
tæng thèng Hoa Kú ®· thay mÆt ChÝnh phñ hai n-íc ký hiÖp ®Þnh th-¬ng
m¹i gi÷a n-íc CHXH chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Hîp chñng quèc Hoa Kú,
khÐp l¹i mét qu¸ tr×nh ®µm ph¸n phøc t¹p kÐo dµi 4 n¨m rßng, ®¸nh dÊu
mét b-íc tiÕn míi trong quan hÖ th-¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Hoa Kú.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt mong chê vµo t-¬ng lai tèt ®Ñp
cña quan hÖ th-¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Hoa Kú. Mèi quan hÖ nµy
®-îc thiÕt lËp trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp
Mü ®· më ra nhiÒu kh¶ n¨ng ®Çu t- bu«n b¸n víi ViÖt Nam, mét c¸nh
cöa ®Ó x©m nhËp vµo thÞ tr-êng §«ng D-¬ng. C¸c doanh nghiÖp xuÊt
khÈu dÖt may ViÖt Nam sÏ cã mét thÞ tr-êng míi ®Ó xuÊt khÈu hµng
may mÆc, mét mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu thuËn lîi, nhiÒu lîi
thÕ nh- gi¸ nh©n c«ng rÎ…
ThÞ tr-êng Mü ®ang høa hÑn nhiÒu c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp
ViÖt Nam tuy nhiªn còng ®Çy nh÷ng thö th¸ch vµ khã kh¨n.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng ii
TriÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam
sang Mü .
i. thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt
may ViÖt Nam .
1. T×nh h×nh s¶n xuÊt.
Trong nh÷ng n¨m cña thËp kû 90, ngµnh dÖt may cã tèc ®é ph¸t
triÓn kh«ng æn ®Þnh, tèc ®é t¨ng tr-ëng ®¹t 13% n¨m 1994, sau gi¶m
xuèng d-íi 1% vµo n¨m 1995 vµ l¹i t¨ng lªn 14% n¨m 1997. Tèc ®é
ph¸t triÓn kh«ng ®Òu nãi trªn mét phÇn lµ do sù yÕu kÐm cña cña ngµnh
dÖt trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr-êng trong n-íc cña c¸c s¶n phÈm dÖy
may ViÖt Nam so víi s¶n phÈm dÖt ngo¹i, phÇn kh¸c lµ do thiÕu nguån
vèn nhËp trang thiÕt bÞ vµ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt vµo nh÷ng n¨m
1995 vµ 1996.
§Æc biÖt lµ tû träng gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng ngµnh dÖt trong GDP cã
xu h-íng gi¶m dÇn, chiÕm gÇn 4% GDP n¨m 1993 xuèng cßn gÇn 2%
GDP n¨m 1998 vµ trong ngµnh dÖt may còng ph¶n ¸nh xu h-íng nµy.
MÆc dï dÖt vÉn chiÕm tû träng cao trong ngµnh dÖt may nh-ng tû träng
cña ngµnh dÖt ®· gi¶m ®i rÊt nhiÒu tõ gÇn 80% n¨m 1993 xuèng cßn 6%
n¨m 1998.
T×nh tr¹ng c«ng nghÖ l¹c hËu ®· lµm cho ngµnh dÖt kh«ng cã kh¶
n¨ng ®¸p øng ®-îc yªu cÇu vÒ chÊt l-îng cña nguyªn liÖu ®Çu vµo cho
ngµnh may, ngµnh may ph¶i phô thuéc nhiÒu vµo nhËp khÈu, vµ nh- vËy
®Êt n-íc mÊt ®i nhiÒu c¬ héi cho s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu trong
kh©u sö dông kh¸ nhiÒu lao ®éng cña ngµnh dÖt.
2. ThÞ tr-êng XNK
Tõ khi ViÖt Nam thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®æi míi (tõ n¨m 1989), gi¸
trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may cã t¨ng lªn. Trong ®ã ngµnh may cã møc ®é
t¨ng cao h¬n ngµnh dÖt. Ngµnh dÖt may ®· chuyÓn tõ thÞ tr-êng Liªn
X« cò vµ §«ng ¢u sang thÞ tr-êng ph-¬ng T©y vµ ch©u ¸. ThÞ tr-êng
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
xuÊt khÈu hµng dÖt may hiÖn nay cña ViÖt Nam bao gåm thÞ tr-êng cã
quota vµ phi quota. ThÞ tr-êng EU lµ thÞ tr-êng xuÊt khÈu cã Quota dÖt
may ViÖt Nam b¾t ®Çu x©m nhËp thÞ tr-êng nµy tõ n¨m 1993 khi hiÖp
®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU ®-îc ký kÕt vµ cã
hiÖu lùc cho ®Õn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt vµo thÞ tr-êng EU
t¨ng lªn hµng n¨m. ThÞ tr-êng xuÊt khÈu phi Quota ®-îc më réng m¹nh
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. NhËt B¶n lµ thÞ tr-êng phi Quota lín nhÊt.
Hång K«ng, Singapore, §µi Loan, Hµn Quèc lµ nh÷ng n-íc nhËp kh¸
nhiÒu hµng dÖt cña ViÖt Nam. HiÖn nay ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc xuÊt
khÈu hµng dÖt sang Nga vµ c¸c n-íc §«ng ¢u nh-ng chñ yÕu d-íi h×nh
thøc ®æi hµng vµ thanh to¸n nî.
§èi víi thÞ tr-êng Mü, s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu
vµo thÞ tr-êng nµy cã xu h-íng t¨ng nh-ng kh«ng æn ®Þnh. PhÇn lín
xuÊt khÈu lµ hµng may mÆc.B¾c Mü lµ mét thÞ tr-êng lín cña thÕ giíi,
kim ng¹ch nhËp hµng dÖt may hµng n¨m gÇn 40 tû USD. DÉn ®Çu xuÊt
hµng dÖt may sang Mü lµ Trung Quèc råi ®Õn c¸c n-íc ASEAN. ViÖt
Nam xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Hoa Kú cßn rÊt khiªm tèn. N¨m
1994 Mü nhËp khÈu 2,3 triÖu USD sîi vµ quÇn ¸o ®øng thø 19 trong sè
nh÷ng n-íc xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü vµ chiÕm 0,05 thÞ phÇn thÞ
tr-êng Mü (nguån Bé Th-¬ng m¹i Mü). S¶n phÈm dÖt may xuÊt khÈu
cña ViÖt Nam sang Mü chiÕm chñ yÕu lµ quÇn ¸o, chiÕm tíi 98%. Cßn
hµng sîi dÖt cßn rÊt nhá. ThÞ tr-êng Mü lµ mét thÞ tr-êng míi ®èi víi
c¸c mÆt hµng ViÖt Nam chÝnh v× vËy mµ ®· phÇn nµo t¸c ®éng vµo kim
ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ViÖt Nam nãi chung vµ cña hµng dÖt may
nãi riªng. Trong t-¬ng lai chóng ta cã nhiÒu hy väng vµo quan hÖ
th-¬ng m¹i ViÖt Nam vµ Mü sÏ cã b-íc ph¸t triÓn vµ ngµnh dÖ t may
ViÖt Nam còng sÏ kh«ng n»m ngoµi xu h-íng ®ã.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu 3: nh÷ng thÞ tr-êng lín nhËp khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam
§¬n vÞ: triÖu USD
ThÞ tr-êng
N¨m 1997
N¨m 1998
N¨m 1999
ThÞ tr-êng kh«ng Quota
NhËt B¶n
325
252
280
§µi Loan
198
200
160
Nga
42
52
53
Hµn Quèc
76
40
31
Singapore
56
26
38
Mü
23
24
23
Astralia
17
10
14
Hång K«ng
27
13
7
Mailaixia
8
4
6
Ba Lan
10
14
16
Lµo
3
3
5
§øc
165
182
177
Ph¸p
32
55
40
Anh
32
55
40
Hµ Lan
43
43
35
BØ
18
25
32
Italia
27
30
22
T©y Ban Nha
14
24
20
Canada
18
22
18
Thuû §iÓn
11
11
10
ThÞ tr-êng cÇn Quota
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 10-1999.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ii. nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña ngµnh dÖt
may ViÖt Nam
1. Nh÷ng thuËn lîi vµ triÓn väng
Trong h¬n 10 n¨m qua, nhê thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi vµ më
cöa cña §¶ng vµ nhµ n-íc, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· kh«ng ngõng
ph¸t triÓn c¶ vÒ qui m«, n¨ng lùc s¶n xuÊt, tr×nh ®é trang thiÕt bÞ, kh«ng
ngõng ®æi míi ®Çu t- c«ng nghÖ theo h-íng g¾n víi thÞ tr-êng xuÊt
khÈu nh- thÞ tr-êng EU, NhËt, Canada… ®©y lµ nh÷ng thÞ tr-êng mµ
ngµnh dÖt may ViÖt Nam cã ®-îc b-íc ph¸t triÓn ®¸ng khÝch lÖ, s¶n
xuÊt ®-îc nh÷ng s¶n phÈm chÊt l-îng cao, mÉu m· ®a d¹ng ®¸p øng
®-îc yªu cÇu xuÊt khÈu vµ tiªu dïng trong n-íc, ®¹t møc t¨ng tr-ëng
b×nh qu©n hµng n¨m trªn 14% cho thÊy ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®·
trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän.
HiÖn nay c¶ n-íc cã kho¶ng 758 ®¬n vÞ tham gia s¶n xuÊt vµ xuÊt
khÈu hµng dÖt may, trong ®ã tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam - ®¬n vÞ
chñ ®¹o cña ngµnh dÖt may, hiÖn nay cã 39 ®¬n vÞ doanh nghiÖp thµnh
viªn, chiÕm trªn 30% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¶ n-íc.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m
møc t¨ng tr-ëng trung b×nh ®¹t trªn 40%/ n¨m. Kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ
chç vµi tr¨m triÖu róp chuyÓn nh-îng vµ USD ®· v-ît lªn trªn 1 tû USD
tõ n¨m 1997 ®øng vÞ trÝ thø hai vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu sau dÇu th« vµ
lµ ngµnh xuÊt khÈu cã tèc ®é t¨ng tr-ëng æn ®Þnh trong mét thêi gian
dµi.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu 4: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam
§¬n vÞ: triÖu USD
N¨m
Kim ng¹ch xuÊt
Tæng kim ng¹ch
Tû träng
khÈu dÖt may
xuÊt khÈu
/tæng sè
1992
350
2985
11,7%
1994
550
4054
13,6%
1995
750
5200
14,4%
1996
1150
7255
15,2%
1997
1349
8759
15,4%
1998
1351
9361
14,4%
1999
1682
11523
14,6%
Nguån: Bé Th-¬ng m¹i
Qua sè liÖu trªn, cho thÊy xuÊt khÈu hµng dÖt may chiÕm mét tû
träng cµng t¨ng c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu chung cña c¶ n-íc, n¨m sau cao
h¬n n¨m tr-íc, chøng tá sù lín m¹nh v-ît bËc cña ngµnh c«ng nghiÖp
dÖt may n-íc ta vµ cµng thÓ hiÖn tÝnh ®óng ®¾n trong viÖc ®Çu t- x©y
dùng ph¸t triÓn ngµnh dÖt may thµnh mét trong nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu
chñ lùc cña ViÖt Nam.
Víi thÞ tr-êng Mü mÆc dÇu lµ 1 thÞ tr-êng míi nh-ng gi¸ trÞ xuÊt
khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo Mü vÉn t¨ng.
BiÓu 5: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü
§¬n vÞ: triÖu USD
MÆt hµng
1994
1995
1996
1997
1998
Hµng dÖt
0,11
1,78
3,59
5,326
5,053
Hµng may
2,45
15,09
20,01
20,602
21,347
Céng
2,56
16,87
23,6
25,928
26,40
Nguån: Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 98-1999.
Víi kÕt qu¶ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng Mü
nh- trªn tuy cßn nhá bÐ nh-ng lµ mét nç lùc ®¸ng khen cña c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam trong bèi c¶nh ch-a cã quy chÕ tèi huÖ quèc. Nh-ng
cã mét ®iÒu ch¾c ch¾n r»ng, mét khi cã hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ph-¬ng vµ quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN hay NTR) th× kim ng¹ch xuÊt
khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sÏ t¨ng nhanh vµ sÏ ë møc mµ ViÖt Nam
®· ®¹t ®-îc ë ch© ¢u vµ NhËt B¶n.
- Xet trªn ph-¬ng diÖn thuËn lîi ë thÞ tr-êng Mü c¸c doanh
nghiÖp xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sÏ cã nhiÒu c¬ héi.
+ ThÞ tr-êng Mü ®-îc c«ng nhËn lµ thÞ tr-êng tiªu thô lín nhÊt
thÕ giíi vÒ c¸c s¶n phÈm dÖt may (54 tû USD n¨m 1997). Mü cã nhiÒu
tÇng líp d©n c-, ®an s¾c téc c¬ cÊu thÞ tr-êng Mü cã sù ph©n tÇng x·
héi rÊt réng: th-îng l-u, trung l-u vµ tÇng líp b×nh d©n. Tuy nhu cÇu vµ
thÞ hiÕu kh¸c nhau nh-ng nh×n chung xu h-íng tiªu dïng ë Mü lµ ®¬n
gi¶n, tiÖn dông, kh«ng qu¸ cÇu kú. TÝnh ®a d¹ng cña thÞ tr-êng lµ ®iÓm
thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cña ta cã thÓ lùa chän th©m nhËp nhãm
hµng nµo cho phï hîp.
+t¹i Mü hiÖn nay cã mét sè ®«ng viÖt kiÒu ®ang sinh sèng, hä sÏ
lµ nh÷ng ng-êi ®ãng gãp kh«ng nhá vµo viÖc thóc ®Èy còng nh- tiªu
dïng c¸c s¶n phÈm may mÆc cña ViÖt Nam.
+ Quan niÖm cña ng-êi Mü vÒ ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thay ®æi.
Trong quan niÖm cña hä ®· cã nh÷ng thay ®æi theo h-íng tèt ®Ñp ch¾c
ch¾n hä sÏ cã mong muèn ®-îc trao ®æi bu«n b¸n víi ViÖt Nam nhiÒu
h¬n.
+ Nhµ n-íc ta ®· cã mét sè chÝnh s¸ch -u ®·i cho c¸c doanh
nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã lîi
thÕ v× gi¸ nh©n c«ng rÎ cã thÓ c¹nh tranh víi mét sè n-íc kh¸c xuÊt
khÈu hµng dÖt may vµo Mü.
2. Nh÷ng khã kh¨n
TriÓn väng vÒ quan hÖ th-¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú sau khi kÝ
hiÖp th-¬ng m¹i ViÖt –Mü lµ rÊt lín. Tuy nhiªn, hiÖn nay mét trong
nh÷ng khã kh¨n ®Ó hµng dÖt may th©m nhËp vµo thÞ tr-êng Mü lµ do
n-íc ta ch-a ®-îc h-ëng quy chÕ tèi huÖ quèc nªn quan hÖ th-¬ng m¹i
ViÖt Nam – Hoa Kú ch-a ph¸t triÓn ®óng tiÒm n¨ng vµ nhu cÇu cña c¶
hai n-íc. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr-êng
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nµy cßn kh¸ khiªm tèn chØ ®¹t 26,4 triÖuUSD, trong kho ®ã kim xuÊt
khÈu hµng dÖt may, cña Trung Quèc sang Mü lµ 4,5 tû USD, Mexico lµ
6 tû USD. Trªn thÞ tr-êng Mü, hµng ho¸ cña ViÖt Nam kÐm søc c¹nh
tranh do thuÕ nhËp khÈu cña Mü ph©n biÖt râ thuÕ suÊt tèi huÖ quèc vµ
thuª suÊt ®¸nh vµo nh÷ng n-íc kh«ng ®-îc h-ëng quy chÕ t èi huÖ quèc.
ThuÕ suÊt kh«ng cã MFN th-êng cao h¬n, rÊt nhiÒu so víi thuÕ suÊt
MNF nhÊt lµ so víi hµng dÖt may ViÖt Nam. ThuÕ nhËp khÈu rÊt cao 45 50%. Møc thuÕ cao nhÊt ®èi víi hµng cña ViÖt Nam lµ 76% trong khi
møc thÊp nhÊt cña c¸c n-íc lµ 20,6% (xem biÓu 6)
Ngay c¶ khi hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ®-îc ký kÕt c¸c doanh nghiÖp
dÖt may ViÖt Nam cÇn ph¶i nç lùc chuÈn bÞ rÊt nhiÒu míi cã thÓ th©m
nhËp ®-îc thÞ tr-êng nµy. Bëi lÏ thÞ tr-êng Mü cã nhu cÇu tiªu dïng lín
hµng dÖt may tõ chÊt liÖu cotton vµ pha cotton. C¸c nhµ nhËp khÈu Mü
th-êng giao dÞch theo h×nh thøc mua b¸n FOB v× vËy c¸c doanh nghiÖp
ph¶i ®¶m ®-¬ng c¶ kh©u chuÈn bÞ nguyªn liÖu phô liªu, tæ chøc s¶n xuÊt
vµ giao hµng ®óng thêi h¹n:
BiÒu 6: thuÕ nhËp khÈu hµng dÖt may vµo Mü.
MÆt hµng
ThuÕ suÊt %
NÕu cã MFN
Kh«ng cã MFN
GiÇy dÐp
6
35
QuÇn ¸o b»ng cotton
10
45
Bé thÓ thao
8,6
90
¸o s¬ mi
20,6
45
¸o T-Shirts
19,6
90
JackÐts
15,5
90
Nguån: ph¸t triÓn kinh tÕ são 98-1999.
Kh«ng chØ cã quy chÕ ®·i ngé tèi huÖ quèc( The Most –
Favoured nation treatment) – MFN mµ c¶ hÖ thèng -u ®·i phæ cËp
(Generalized Sýtem of Preerences – GDP) còng t¸c ®éng rÊt lín tíi c¸c
s¶n phÈm xuÊt khÈu. Theo ht nµy cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn ®-îc
20
.PDF 
28 
29477 
62 
