KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Lêi nãi ®Çu
TiÒn l¬ng lu«n lµ vÊn ®Ò ®îc x· héi quan t©m chó ý bëi ý nghÜa kinh tÕ
vµ x· héi to lín cña nã.
TiÒn l¬ng còng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù
thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña tõng doanh nghiÖp. Mét chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng hîp
lý lµ c¬ së, ®ßn bÈy cho sù ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, tiÒn l¬ng lµ mét phÇn
kh«ng nhá cña chi phÝ s¶n xuÊt. NÕu doanh nghiÖp vËn dông chÕ ®é tiÒn l¬ng
hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng…
§èi víi ngêi lao ®éng tiÒn l¬ng cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng bëi
nã lµ nguån thu nhËp chñ yÕu gióp cho hä ®¶m b¶o cuéc sèng cña b¶n th©n
vµ gia ®×nh. §i liÒn víi tiÒn l¬ng lµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng gåm:
BHXH, BHYT, KPC§. §©y lµ quü x· héi thÓ hiÖn sù quan t©m cña c«ng ty
còng nh toµn x· héi ®Õn c¸c thµnh viªn trong toµn doanh nghiÖp.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c¸c vÊn ®Ò trªn em ®· m¹nh d¹n
chän ®Ò tµi: “KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng” lµm b¸o
c¸o thùc tËp tèt nghiÖp.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn
t×nh cña thµy gi¸o: §Æng V¨n A vµ cña Ban Gi¸m ®èc, c¸c anh chÞ trong
C«ng ty, ®Æc biÖt lµ Phßng KÕ to¸n. Tuy nhiªn do h¹n chÕ trong hiÓu biÕt
thùc tÕ còng nh chuyªn m«n nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu sãt, kÝnh
mong ®îc sù chØ b¶o cña ThÇy gi¸o híng dÉn vµ ban l·nh ®¹o trong C«ng ty
Cæ phÇn XÕp dì Ninh B×nh ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt b¸o c¸o thùc tËp vÒ
chuyªn ®Ò nµy.
Chuyªn ®Ò gåm 2 phÇn:
PhÇn 1: Tæng quan vÒ C«ng ty Cæ phÇn XÕp dì Ninh B×nh
PhÇn 2: C«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty Cæ phÇn XÕp dì Ninh B×nh
PhÇn 1. Tæng quan vÒ C«ng tyCæ phÇn xÕp dì
Ninh B×nh
1.1. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty cæ phÇn xÕp dì Ninh b×nh
C«ng ty cæ phÇn xÕp dì Ninh B×nh cã tæng sè vèn ®iÒu lÖ lµ
1.854.170.000 ®ång. Víi hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ ®ång bé gåm 400m cÇu
tµu, 120.000 m2 kho b·i, 5km ®êng s¾t, 200m ®êng b¨ng vµ hµng chôc cÇn
NguyÔn B×nh An- líp:
1
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
cÈu c¸c lo¹i phôc vô cho viÖc xÕp dì, b¶o qu¶n hµng rêi, hµng bao kiÖn, hµng
siªu trêng, siªu träng víi n¨ng lùc bèc xÕp lµ: 6000 TTQ/ ngµy
Tªn giao dÞch:
C«ng ty cæ phÇn xÕp dì Ninh B×nh
§Þa chØ:
C¶ng Ninh Phóc - Phêng BÝch §µo - TPNB
§iÖn tho¹i:
0303871095
M· sè thuÕ:
2700286090
Ng©n hµng giao dÞch: Ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn Ninh B×nh
Tµi kho¶n ng©n hµng: 483-10-00-003607-8
H×nh thøc së h÷u vèn: C«ng ty cæ phÇn
C¬ cÊu vèn ®iÒu lÖ :1.854.170.000VN§
Tû lÖ cæ phÇn Nhµ níc: 51,64%
Tû lÖ cæ phÇn ngêi lao ®éng: 48,36%
Gi¸m ®èc: NguyÔn Thµnh C«ng
NhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty lµ:
- XÕp dì ,b¶o qu¶n ,giao nhËn hµng ho¸ t¹i c¸c bÕn bèc xÕp thuéc khu vùc ®îc ph©n c«ng.
- Tæ chøc s¶n xuÊt, khai th¸c sö dông thiÕt bÞ nh»m ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng
cao nhÊt, hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Chøc n¨ng:
- Thùc hiÖn c¸c ph¬ng ¸n ®îc duyÖt, ®¶m b¶o tiÕn ®é ,an toµn con ngêi, thiÕt
bÞ, hµng ho¸.
- Bèc xÕp c¸c lo¹i hµng ho¸ tõ ph¬ng tiÖn vËn t¶i thuû lªn « t« ®Ó ®a tíi kho
cña kh¸ch hµng hoÆc ®a vµo kho b·i cña C«ng ty vµ ngîc l¹i bèc hµng, rãt
hµng tõ «t« xuèng ph¬ng tiÖn vËn t¶i thuû b»ng c¸c thiÕt bÞ cÈu, ñi, b¨ng, cÇu
tµu....§¶m b¶o thiÕt bÞ lu«n ho¹t ®éng tèt, vËn hµnh an toµn, ®¹t n¨ng suÊt
lao ®éng cao nhÊt.
- Tæ chøc b¶o qu¶n vµ xÕp dì hµng ®óng quy tr×nh quy ph¹m.
- Thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy tr×nh quy ph¹m, trong bèc xÕp hµng, b¶o
qu¶n vµ giao nhËn hµng ho¸.
- T×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng ®¶m
b¶o an toµn hµng ho¸ cho kh¸ch hµng.
- Thêng xuyªn kiÓm tra an toµn lao ®éng, an toµn thiÕt bÞ, ®¶m b¶o an toµn
tuyÖt ®èi cho ngêi, thiÕt bÞ trong qu¸ tr×nh lµm viÖc.
1.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
C«ng ty cæ phÇn xÕp dì Ninh B×nh lµ ®¬n vÞ thµnh viªn trùc thuéc c«ng
ty vËn t¶i vµ xÕp dì ®êng thuû néi ®Þa
NguyÔn B×nh An- líp:
2
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
XÝ nghiÖp xÕp dì Ninh B×nh ®îc x©y dùng tõ n¨m 1981 tríc ®©y gäi lµ
c«ng ty xÕp dì Hµ Nam Ninh. NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng ty thêi gian tõ
1981 - 1997 lµ bèc xÕp hµng ho¸ b»ng nh÷ng ph¬ng tiÖn nhá lÎ hÇu hÕt c¸c
m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®· bÞ l¹c hËu vµ cò n¸t, ngêi
lao ®éng ph¶i lµm viÖc vÊt v¶. MÆt kh¸c do c¬ chÕ thÞ trêng ngµy cµng ph¸t
triÓn ®êi sèng ®ßi hái ngµy cµng cao. C«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng
kÐm hiÖu qu¶ vµ cã nguy c¬ kh«ng tån t¹i ®îc n÷a, tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng
®îc hëng kh«ng ®¶m b¶o cho ®êi sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh.
§øng tríc t×nh h×nh ®ã Bé Giao th«ng vËn t¶i, Côc §êng S«ng ViÖt
Nam ®· quyÕt ®Þnh s¸t nhËp xÝ nghiÖp xÕp dì lµ ®¬n vÞ thµnh viªn trùc thuéc
c«ng ty vËn t¶i vµ xÕp dì ®êng thuû néi ®Þa theo quyÕt ®Þnh sè: 996/TCCB L§ ngµy 06/09/1997 cña Côc §êng S«ng ViÖt Nam
§Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay nh»m khuyÕn khÝch
ngêi lao ®éng trong viÖc tæ chøc s¶n xuÊt n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý ngµy
22/12/2005 Bé Trëng Bé Giao Th«ng vËn t¶i ®· ký quyÕt ®Þnh sè: 4918/Q§BGTVT phª duyÖt ph¬ng ¸n vµ chuyÓn xÝ nghiÖp xÕp dì, ®¬n vÞ thµnh viªn
h¹ch to¸n phô thuéc cña c«ng ty vËn t¶i vµ xÕp dì ®êng thuû néi ®Þa thµnh
C«ng ty cæ phÇn . §©y lµ h×nh thøc chuyÓn ®æi quan träng tíi m« h×nh qu¶n
lý míi theo tinh thÇn chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc t¹o ®iÒu
kiÖn thóc ®Èy cho doanh nghiÖp huy ®éng nguån vèn lín c¶ bªn trong lÉn
bªn ngoµi cña c«ng ty
Víi c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i, víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n kü thuËt cã
n¨ng lùc tay nghÒ cao, ch¾c ch¾n r»ng trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cæ phÇn
XÕp dì Ninh B×nh sÏ ph¸t triÓn lín m¹nh lªn rÊt nhiÒu
Nguån vèn cña C«ng ty kh¸ v÷ng ch¾c ®Ó thóc ®Èy m¹nh tÊt c¶ mäi
ho¹t ®éng trong C«ng ty gióp t¨ng doanh thu vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng,
c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn, n¬i lµm viÖc cïng c¬ khÝ ho¸ trong s¶n xuÊt ®Ó gi¶m bít
søc lao ®éng th« s¬, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng.
§Êt níc ta ®ang ë trong thêi kú nÒn c¬ chÕ thÞ trêng, hÖ thèng ph¸p luËt
cha ®ång bé, qu¶n lý x· héi cßn nhiÒu bÊt cËp nªn c¹nh tranh kh«ng lµnh
m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ diÔn ra rÊt gay g¾t
®iÒu ®ã ®· ¶nh hëng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Tõ khi cæ phÇn
NguyÔn B×nh An- líp:
3
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
ho¸ C«ng ty lu«n cã ®îc kÕt qu¶ cao b¶o toµn ®îc vèn vµ cã lîi tøc cho cæ
®«ng
C«ng ty ®· m¹nh d¹n v¬n xa t×m thªm b¹n hµng míi, nguån hµng míi
®ång thêi vÉn duy tr× nguån hµng cò, b¹n hµng cò, ®· ký ®îc nhiÒu hîp ®ång
cã gi¸ trÞ s¶n lîng vµ doanh thu cao, kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt nh: N«ng l©m
s¶n, xuÊt khÈu, vËt t n«ng nghiÖp, vËt liÖu x©y dùng, thøc ¨n nu«i tr«ng thuû
s¶n
C¸c mÆt hµng chñ yÕu : Than c¸c lo¹i, th¹ch cao côc, bét, hµng bao c¸c
lo¹i, Clinker, ph«i thÐp, gç...
T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ 2008- 2010
§VT: 1000®
tt
1
2
3
4
5
6
ChØ tiªu
Vèn ®iÒu lÖ
Doanh thu
L·i
Nép ng©n s¸ch
Sè lao ®éng
Thu nhËp BQ
2008
1.560.000
19.542.132
86.900
30.957
220
1.275
2009
1.716.000
21.568.756
96.590
34.360
226
1.452
2010
1.854.170
24.310.412
106.278
40.058
233
1.759
2010/2008
121%
124,4%
122,3%
129.4%
106%
138%
Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy, trong nh÷ng n¨m qua C«ng ty ®· hoµn
thµnh tèt nhiÖm vô ®¶m b¶o doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tríc b¶o ®¶m
viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Cô thÓ n¨m 2008 thu nhËp b×nh qu©n
1.275.000®/ngêi/th¸ng, n¨m 2010 thu nhËp b×nh qu©n cña c¸n bé c«ng nh©n
viªn lµ 1.759.000®/ngêi/th¸ng, nghÜa vô giao nép vµ s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i.
Cã ®îc kÕt qu¶ trªn lµ do c«ng søc vµ sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña
toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña toµn C«ng ty. C«ng ty sÏ kh«ng ngõng
phÊn ®Êu vît qua mäi khã kh¨n th¸ch thøc ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn.
1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý C«ng ty
C«ng ty Cæ phÇn XÕp dì Ninh B×nh cã chøc n¨ng nhiÖm vô nhÊt ®Þnh
®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty ®îc ho¹t ®éng liªn tôc vµ cã
hiÖu qu¶.
Dùa vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty cã tæ chøc bé m¸y
qu¶n lý theo m« h×nh trùc tuyÕn tham mu. Bé m¸y qu¶n lý kh¸ hoµn chØnh
NguyÔn B×nh An- líp:
4
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
vµ ho¹t ®«ng cã hiÖu qu¶, cã chÊt lîng ®¶m b¶o tèt c¸c yªu cÇu qu¶n lý cña
tõng bé phËn, bæ sung cho nhau, cã hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh
doanh. Ta cã thÓ thÊy râ bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty qua s¬ ®å sau :
S¬ ®å c¬ cÊu bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty xÕp dì hiÖn nay
Chñ tÞch H§QT
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
P. Tæ
chøc
H.C
P.
Kinh
doanh
P. Tµi
chÝnh
P. Kü
thuËt
vËt t
§éi
xÕp
dì sè
1
§éi
xÕp
dì sè
2
§éi
xÕp
dì sè
3
QuyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé phËn, phßng ban cña C«ng ty ®îc ph©n ®Þnh nh sau:
a. Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ tæ chøc ®øng ®Çu cña C«ng ty
b. Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Gi¸m ®èc:
- §iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty.
- B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn thùc hiÖn theo ph¬ng ¸n kinh doanh ®· ®îc
H§QT phª duyÖt vµ th«ng qua ®¹i héi cæ ®«ng.
- QuyÕt ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n nguyªn liÖu.
QuyÒn h¹n cña Gi¸m ®èc:
- Gi¸m ®èc lµ ngêi cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt vÒ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh
C«ng ty.
NguyÔn B×nh An- líp:
5
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
- TuyÓn dông, thuª mín, bè trÝ sö dông lao ®éng theo quy ®Þnh cña H§QT,
khen thëng, kû luËt hoÆc cho th«i viÖc ®èi víi ngêi lao ®éng vµ phï hîp víi
Bé luËt lao ®éng.
c. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña phã gi¸m ®èc
NhiÖm vô:
- ChØ ®¹o c«ng t¸c kü thuËt, vËt t trong toµn C«ng ty.
- ChØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ chÞu tr¸ch
nhiÖm tríc Gi¸m ®èc C«ng ty vÒ c¸c mÆt ®îc ph©n c«ng.
Chøc n¨ng:
- Tæ chøc vËn hµnh, b¶o dìng s¶n xuÊt thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn ®óng kú h¹n.
- Trùc tiÕp kiÓm tra x©y dùng c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn, nhiªn, vËt liÖu
trong s¶n xuÊt.
- ¸p dông c¸c biÖn ph¸p më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh víi kh¸ch hµng.
d. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña phßng tæ chøc hµnh chÝnh.
NhiÖm vô:
- X©y dùng m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty. Tham mu cho Gi¸m ®èc
vÒ viÖc bè trÝ sö dông lao ®éng.
- Tæ chøc nghiÖp vô v¨n th lu tr÷ tµi liÖu, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho
c¸c bé phËn trong C«ng ty ho¹t ®éng tèt.
Chøc n¨ng .
- Qu¶n lý vÒ con ngêi, tiÒn l¬ng, tæ chøc c«ng t¸c hµnh chÝnh
- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kû luËt lao ®éng.
- X©y dùng c¸c quy chÕ néi bé vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch, vÒ khen thëng.
e. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña phßng KÕ ho¹ch ®iÒu ®é.
NhiÖm vô :
- X©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh th¸ng, quý, n¨m.
- Giao kÕ ho¹ch cho c¸c ®¬n vÞ trong C«ng ty.
- Khai th¸c t×m kiÕm viÖc lµm cho toµn C«ng ty.
Chøc n¨ng:
* Bé phËn lËp kÕ ho¹ch, lËp gi¸ thµnh:
- Thùc hiÖn viÖc ký kÕt vµ thanh lý c¸c H§KT.
- LËp kÕ ho¹ch ®a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng rñi ro.
- TÝnh to¸n gi¸ thµnh.
- X©y dùng nh÷ng dù ¸n kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, dµi h¹n.
* Bé phËn ®iÒu hµnh:
- §iÒu hµnh, chØ huy c¸c ph¬ng tiÖn ra vµo c¶ng tr¶ hµng, nhËn hµng theo ®óng
luËt lÖ cña Nhµ níc ®¶m b¶o th«ng suèt kh«ng g©y c¶n trë s¶n xuÊt.
- LËp x¸c nhËn thanh to¸n.
* Bé phËn khai th¸c hµng ho¸:
NguyÔn B×nh An- líp:
6
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
- Quan hÖ, giao dÞch ®Ó khai th¸c vµ x©y dùng hîp ®ång kinh tÕ thu hót hµng
ho¸, t¹o viÖc lµm vµ doanh thu cho C«ng ty.
- §iÒu tra t×nh h×nh ph¸t triÓn chung cña c¶ níc vµ khu vùc.
- Lµm c«ng t¸c m«i giíi vËn t¶i thuû, bé ®¶m b¶o thùc hiÖn trän gãi tõng hîp
®ång.
* C¸c ®éi bèc xÕp: gåm 3 ®éi
NhiÖm vô: XÕp dì, b¶o qu¶n , giao nhËn hµng ho¸ t¹i c¸c bÕn bèc xÕp thuéc
khu vùc mµ ®éi ®îc ph©n c«ng. Tæ chøc s¶n xuÊt, khai th¸c sö dông thiÕt bÞ
cña ®éi nh»m ®¹t n¨ng xuÊt lao ®éng cao nhÊt, hiÖu qu¶ cao nhÊt.
1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y s¶n xuÊt trong C«ng ty
Quy tr×nh xÕp dì t¹i C«ng ty tu©n thñ theo mét nguyªn t¾c chÆt chÏ,
khoa häc, ®îc x©y dùng ®Çy ®ñ cho mäi lo¹i hµng, nhãm hµng, mäi ph¬ng
tiÖn xÕp dì (quy tr×nh xÕp dì ®îc x©y dùng chi tiÕt, cô thÓ trong “Quy tr×nh
c«ng nghÖ xÕp dì hµng ho¸” cña C«ng ty). C¸c yÕu tè ®Ó h×nh thµnh mét d©y
truyÒn xÕp dì lµ:
- §èi tîng xÕp dì: hµng ho¸
- ThiÕt bÞ xÕp dì: C¸c ph¬ng tiÖn thiÕt bÞ xÕp dì vµ c«ng cô mang
hµng.
- NhiÖm vô xÕp dì: c¸c ph¬ng ¸n khai th¸c
- Tæ chøc thùc hiÖn: tæ chøc lao ®éng khoa häc cña c¸c thµnh phÇn
tham gia bao gåm: c«ng nh©n xÕp dì, c«ng nh©n c¬ giíi, nh©n viªn giao
nhËn kho hµng, nh©n viªn chØ ®¹o khai th¸c vµ kü thuËt xÕp dì, mét sè nh©n
viªn kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸c...tÊt c¶ c¸c thµnh viªn nµy ®Òu cã nhiÖm vô thùc
hiÖn ph¬ng ¸n khai th¸c ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
1.5. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty
Trong c¬ cÊu tæ chøc cña c¸c doanh nghiÖp, bé phËn kÕ to¸n lµ trî thñ
®¾c lùc gãp phÇn duy tr× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. Cung cÊp, ®¸nh
gi¸, ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty qua c¸c sè liÖu kÕ to¸n gióp
ban gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng n¨m b¾t ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng
cña C«ng ty ®Ó cã quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp.
S¬ ®å Phßng kÕ to¸n
NguyÔn B×nh An- líp:
7
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
KÕ to¸n trëng
KÕ
to¸n
thanh
to¸n
KÕ
to¸n
vËt t
KT NH
thu
håi
c«ng
nî
Thñ
Quü
* §øng ®Çu lµ kÕ to¸n trëng: Lµ trëng phßng vµ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Gi¸m ®èc vµ c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tµi
chÝnh cña C«ng ty, chØ ®¹o chuyªn m«n cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n trong
phßng, trùc tiÕp theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh.
* KÕ to¸n thanh to¸n: thanh to¸n l¬ng cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn theo thêi
gian vµ theo khèi lîng c«ng viÖc thùc tÕ. TÝnh to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng,
ph©n bæ chi phÝ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm cho ®èi tîng sö dông. Theo dâi t×nh
h×nh thu chi tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng vµ theo dâi thanh to¸n víi kh¸ch
hµng.
* KÕ to¸n vËt t: Cã nhiÖm vô theo dâi chi tiÕt vµ tæng hîp t×nh h×nh nhËp,
xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i vËt t.
* KÕ to¸n ng©n hµng thu håi c«ng nî: Cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n c«ng
nî cña c«ng ty vµ thu héi nî cña kh¸ch hµng khi cã x¸c nhËn cña Gi¸m ®èc
c«ng ty
* Thñ quü: Cã nhiÖm vô thu chi vµ b¶o qu¶n tiÒn mÆt t¹i C«ng ty.
PhÇn 2. C«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty cæ phÇn XÕp dì
Ninh B×nh
Ch¬ng 1. Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt
1.1.Sù cÇn thiÐt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
NguyÔn B×nh An- líp:
8
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
1.1.1. ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý lao ®éng tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l¬ng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi díi bÊt cø chÕ ®é nµo, viÖc
t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®Òu kh«ng t¸ch rêi lao ®éng. Lao ®éng víi t c¸ch lµ
ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc sö dông c«ng cô t¸i lao ®éng, biÕn ®æi ®èi tîng
lao ®éng thµnh c¸c s¶n phÈm cã Ých phôc vô cho cuéc sèng cña m×nh. Nh
vËy lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi
ngêi.
§Ó ®¶m b¶o liªn tôc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tríc hÕt ph¶i ®¶m b¶o t¸i
s¶n xuÊt søc lao ®éng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ søc mµ con ngêi hao phÝ trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i ®îc båi hoµn díi d¹ng thï lao lao ®éng. TiÒn c«ng
hay tiÒn l¬ng lµ phÇn thï lao lao ®éng ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh
nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian, khèi lîng, chÊt lîng s¶n
phÈm mµ hä lµm ra. Thùc chÊt tiÌn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc
lao ®éng cña ngêi lµm c«ng.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, søc lao ®éng
còng nh c¸c hµng ho¸ kh¸c. Nã cã gi¸ c¶ vµ phô thuéc vµo quy luËt cung cÇu
vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ trêng kh¸c.
TiÒn l¬ng lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ngêi lao ®éng. Nã lµ nguån
®¶m b¶o cuéc sèng cña b¶n th©n ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. §èi víi chñ
doanh nghiÖp khèi lîng tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng ®îc coi lµ kho¶n chi
phÝ kinh doanh.
Ngoµi tiÒn l¬ng, c«ng nh©n viªn chøc cßn ®îc nhËn c¸c kho¶n trî cÊp
x· héi nh b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ. Nh vËy, tiÒn l¬ng cïng víi c¸c
kho¶n chi phÝ theo l¬ng hîp thµnh kho¶n chi phÝ lao ®éng sèng trong gi¸
thµnh s¶n phÈm.
T¹i c¸c doanh nghiÖp, h¹ch to¸n tiÒn l¬ng lµ c«ng viÖc phøc t¹p trong
h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh. Bëi v× tÝnh chÊt lao ®éng vµ thï lao lao ®éng,
kh«ng ®¬n nhÊt mµ thuéc nhiÒu ngµnh nghÒ, kü thuËt kh¸c nhau. ViÖc h¹ch
to¸n chi phÝ lao ®éng cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. V× nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ xuÊt xëng. MÆt kh¸c nã cßn lµ c¨n cø x¸c ®Þnh
c¸c kho¶n nghÜa vô vµ phóc lîi x· héi.
1.1.2. Kh¸i niÖm, ý nghÜa cña tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Trong bÊt cø x· héi nµo quyÒn trî cÊp cña c¶i vËt chÊt tinh thÇn thùc
hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu g¾n víi ho¹t ®éng cña con ngêi. Lao ®éng cña con ngêi lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh.
NguyÔn B×nh An- líp:
9
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Nh÷ng ngêi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu ®îc hëng thï lao lao
®éng díi h×nh thøc tiÒn l¬ng.
TiÒn l¬ng lµ sè tiÒn thï lao mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng theo
sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng mµ hä ®ãng gãp cho doanh nghiÖp nh»m ®¶m
b¶o cho ngêi lao ®éng ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng mµ n©ng cao båi dìng
søc lao ®éng.
Ngoµi tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng c¸c phô cÊp, trî cÊp,
BHXH, BHYT, BHTN, KPC§... C¸c kho¶n nµy còng gãp phÇn trî cÊp gióp
ngêi lao ®éng vµ t¨ng thªm thu nhËp cho hä trong c¸c trêng hîp khã kh¨n
t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng.
*Kh¸i niÖm B¶o hiÓm x· héi: lµ phÇn b¶o hiÓm lËp ra ®Ó nép lªn tæ
chøc cÊp trªn (tæ chøc BH) víi môc ®Ých chi tr¶ cho c«ng nh©n viªn nghØ hu,
l¬ng hu, èm ®au, sinh ®Î, con èm...BHXH chia lµm 2 phÇn: ®¬n vÞ sö dông
lao ®éng ph¶i ®ãng gãp 16% tæng quü l¬ng c¬ b¶n (tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n
phÈm), c¸ nh©n ngêi lao ®éng ph¶i ®ãng 6% tæng quü l¬ng c¬ b¶n (trõ trªn
b¶ng l¬ng).
* Kh¸i niÖm B¶o hiÓm y tÕ: lµ phÇn ®îc h×nh thµnh ®Ó gi¶i quyÕt vÒ
quyÒn lîi, søc khoÎ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, c¸c ®¬n vÞ sö dông ph¶i tr¶
3% tæng quü l¬ng c¬ b¶n, (TÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm), ngêi lao ®éng
ph¶i ®ãng 1,5% tæng quü l¬ng c¬ b¶n (trõ trªn b¶ng l¬ng).
* B¶o hiÓm thÊt nghiÖp: lµ phÇn b¶o hiÓm ®îc h×nh thµnh ®Ó gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ viÖc lµm, trî cÊp mÊt viÖc lµm, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh
®é cho c¸n bé c«ng nh©n viªn , ®¬n vÞ sö dông trÝch 1% tæng quü l¬ng c¬
b¶n tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, ngêi lao ®éng ®ãng gãp 1% tæng quü l¬ng
c¬ b¶n (trõ trªn b¶ng l¬ng).
* Kinh phÝ c«ng ®oµn: lµ chi phÝ ®îc h×nh thµnh ®Ó dïng cho c¸c ho¹t
®éng c«ng ®oµn nh hiÕu, hû, th¨m hái èm ®au, ®¬n vÞ ®îc phÐp trÝch 2% trªn
tæng l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ (TÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm). C«ng ®oµn còng ®îc cÊp trªn chi 1 phÇn cho ho¹t ®éng C§ cña Doanh nghiÖp
1.1.3. Quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, quü BHYT, quü BHTN, quü KPC§.
Quü tiÒn l¬ng cña Doanh nghiÖp lµ toµn bé sè tiÒn l¬ng doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ cho tÊt c¶ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, toµn bé
c¸n bé c«ng nh©n viªn mµ Doanh nghiÖp qu¶n lý sö dông vµ chi tr¶ l¬ng.
- Quü tiÒn l¬ng bao gåm:
+ TiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian, theo s¶n phÈm...
+ TiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian c«ng nh©n viªn ngõng viÖc ®i häc tËp, héi
nghÞ, nghØ phÐp, tham quan...
NguyÔn B×nh An- líp:
10
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
+ TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm trong ph¹m vi chÕ ®é
quy ®Þnh.
+ TiÒn thëng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
- Phô cÊp lµm thªm giê, thªm ca, lµm ®ªm.
- Phô cÊp d¹y nghÒ.
- Phô cÊp khu vùc, th©m niªn lµnh nghÒ.
- Phô cÊp cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c kü thuËt cã tµi n¨ng.
- Trî cÊp th«i viÖc
- TiÒn ¨n ca cña ngêi lao ®éng.
Ngoµi ra trong quü l¬ng cßn cã c¸c kho¶n trî cÊp BHXH cho c«ng
nh©n viªn trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng. Quü l¬ng trong
Doanh nghiÖp cÇn ®îc qu¶n lý vµ ®îc kiÓm tra mét c¸ch chÆt chÏ vµ ®¶m b¶o
cho viÖc sö dông quü l¬ng mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Quü l¬ng thùc tÕ
ph¶i ®îc thêng xuyªn ®èi chiÕu víi quü l¬ng kÕ ho¹ch trong mèi quan hÖ víi
viªc thùc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña Doanh nghiÖp trong kú nh»m ph¸t hiÖn kÞp
thêi c¸c kho¶n tiÒn l¬ng kh«ng hîp lý, kÞp thêi ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng, thùc hiÖn nguyªn t¾c t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n
nhanh h¬n møc t¨ng tiÒn l¬ng b×nh qu©n gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ trong s¶n
xuÊt.
XÐt vÒ mÆt h¹ch to¸n quü tiÒn l¬ng chia lµm 2 lo¹i:
- TiÒn l¬ng chÝnh: Lµ bé phËn tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi
gian lao ®éng thùc tÕ cã lµm viÖc bao gåm c¶ tiÒn l¬ng cÊp bËc, tiÒn thëng vµ
kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng.
- TiÒn l¬ng phô: Lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian lµm
ra c¸c nhiÖm vô kh¸c vµ thêi gian ®i häc, ®i häp hoÆc lµm ra s¶n phÈm kh«ng
trong ®Þnh møc.
ChÕ ®é hiÖn hµnh cña nhµ níc vÒ tiÒn l¬ng: Níc ta cã chÕ ®é quy
®Þnh vÒ tiÒn l¬ng rÊt râ rµng vµ chi tiÕt cho tõng ®èi tîng lao ®éng. V× vËy
tiÒn l¬ng ®îc chia lµm nhiÒu lo¹i víi c¸c khung l¬ng c¬ b¶n vµ ®îc chia lµm
cÊp bËc l¬ng, hÖ sè l¬ng theo tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm cña ngêi lao ®éng.
L¬ng cña thî s¶n xuÊt dùa vµo cÊp bËc nghÒ ®Ó chi tr¶ l¬ng, mét sè
doanh nghiÖp míi nhËn c«ng nh©n th× hä chi tr¶ theo cÊp bËc 2/7 råi sau ®ã
t¨ng dÇn cÊp bËc theo n¨m mµ doanh nghiÖp sö dông lao ®éng.
L¬ng theo hÖ sè ®èi víi bËc häc trung cÊp th× Doanh nghiÖp tr¶ l¬ng
theo møc khëi ®iÓm khi ®i lµm víi hÖ sè lµ: 1.7 råi t¨ng lªn hÖ sè l¬ng lªn
theo n¨m kinh nghiÖm m×nh lµm vµ theo tÝnh chÊt c«ng viÖc.
T¬ng tù nh vËy nhµ níc quy ®Þnh vÒ khung l¬ng ®èi víi bËc cao ®¼ng
vµ ®¹i häc.
NguyÔn B×nh An- líp:
11
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Ngoµi ra nhµ níc cã quy ®Þnh vÒ møc l¬ng tèi thiÓu khi ®iÒu kiÖn thuª
lao ®éng lµ møc l¬ng kh«ng thÓ thÊp h¬n 730.000 ®ång tøc lµ hÖ sè l¬ng tèi
thiÓu kh«ng thÓ thÊp h¬n 1.
Do tÝnh chÊt c«ng viÖc cña tõng Doanh nghiÖp mµ nhµ níc cßn cã thªm
chÕ ®é tiÒn l¬ng lµm ®ªm, lµm thªm giê, thªm ca trong nh÷ng ngµy nghØ
quy ®Þnh. V× vËy c¨n cø vµo phiÕu x¸c nhËn c«ng viÖc cña c¸c phßng ban ®a
lªn kÕ to¸n tiÒn l¬ng c¨n cø vµo ®ã ®Ó t×nh l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng
lµm thªm ca, thªm giê theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vµ quy chÕ
cña C«ng ty.
ChÕ ®é BHXH, BHTY, BHTN, KPC§
- Quü b¶o hiÓm x· héi: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh tû lÖ trÝch BHXH quy
®Þnh lµ 22% tæng quü tiÒn l¬ng c¬ b¶n. Trong ®ã 16% tÝnh vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh, cßn l¹i ngêi lao ®éng ph¶i ®ãng gãp 6% vµ ®îc trõ vµo thu
nhËp hµng th¸ng cña hä. Ngoµi ra quü b¶o hiÓm x· héi cßn cã thÓ ®îc h×nh
thµnh tõ sù trî gióp cña c¸c tæ chøc tõ thiÖn vµ trong chõng mùc nµo ®ã ®îc
sù gióp ®ì cña nhµ níc.
- Quü b¶o hiÓm y tÕ: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh tû lÖ trÝch b¶o hiÓm y tÕ
lµ 4,5% tæng quü tiÒn l¬ng c¬ b¶n. Trong ®ã 3% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh vµ 1,5% trõ vµo l¬ng cña ngêi lao ®éng.
- Quü b¶o hiÓm thÊt nghiÖp: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh tû lÖ trÝch b¶o
hiÓm thÊt nghiÖp lµ 2% tæng quü tiÒn l¬ng c¬ b¶n ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh 1%, ngêi lao ®éng ®ãng 1%.
- Kinh phÝ c«ng ®oµn: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh tû lÖ trÝch KPC§ lµ 2%
tæng quü l¬ng thùc hiÖn ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
Tû lÖ c¸c kho¶n trÝch tiÒn l¬ng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
C¸c kho¶n trÝch
TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Ngêi lao ®éng ph¶i nép
Céng
BHXH
16%
6%
22%
BHYT
3%
1,5%
4,5%
BHTN
1%
1%
2%
KPC§
2%
2%
Céng
22%
8,5%
30,5%
1.1.4. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
- Tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi ®Çy ®ñ sè lîng, chÊt lîng, thêi gian vµ hiÖu qu¶ lao ®éng.
- TrÝch ®óng vµ thanh to¸n kÞp thêi ®Çy ®ñ sè lîng, chÊt lîng, thêi gian
vµ hiÖu qu¶ lao ®éng.
- TrÝch ®óng vµ thanh to¸n kÞp thêi ®Çy ®ñ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i
tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng trong Doanh nghiÖp. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông
lao ®éng, chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é tiÒn l¬ng.
NguyÔn B×nh An- líp:
12
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
- Híng dÉn vµ kiÓm tra c¸c bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp thùc hiÖn
®Çy ®ñ c¸c viÖc ghi chÐp ban ®Çu vÒ tiÒn l¬ng.
- TÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c ®óng ®èi tîng chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, bé phËn sö
dông lao ®éng.
- LËp b¸o c¸o kÕ to¸n ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng quü tiÒn l¬ng, biÖn ph¸p khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng trong Doanh
nghiÖp, ng¨n chÆn c¸c hµnh vi vi ph¹m chÝnh s¸ch lao ®éng tiÒn l¬ng.
- Thêng xuyªn còng nh ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao
®éng, qu¶n lý vµ chi tiªu quü tiÒn l¬ng cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn
thiÕt cho c¸c bé phËn cã liªn quan.
1.1.5. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
TÊt c¶ ngêi lao ®éng ®Òu muèn m×nh cã mét møc l¬ng æn ®Þnh vµ cao
®¸p øng c¸c nhu cÇu cña cuéc sèng nhng thùc tÕ cã rÊt nhiÒu nh©n tè chñ
quan vµ kh¸ch quan ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tiÒn l¬ng cña hä nh:
- Tr×nh ®é, n¨ng lùc
- Tuæi t¸c vµ giíi tÝnh
- §iÒu kiÖn, trang thiÕt bÞ lµm viÖc
- VËt t, vËt liÖu lao ®éng
- Søc khoÎ, thÓ tr¹ng cña ngêi lao ®éng
- §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®Þa lý
Trong thêi ®¹i khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhanh chãng tõng
ngµy nÕu kh«ng tù trau dåi vµ häc hái kiÕn thøc míi ®Ó theo kÞp c«ng nghÖ
míi th× chÊt lîng còng nh sè lîng s¶n phÈm kh«ng ®îc ®¶m b¶o th× sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña ngêi lao ®éng. VÊn ®Ò tuæi t¸c vµ giíi tÝnh
còng ®îc c¸c doanh nghiÖp hÕt søc quan t©m nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t
®éng chñ yÕu b»ng lao ®éng ch©n tay nh trong c¸c hÇm má, c«ng trêng x©y
dùng, s¶n xuÊt vËt liÖu.... Ngoµi vÊn ®Ò trªn søc khoÎ cña ngêi lao ®éng ®ãng
vai trß then chèt trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nÕu nã kh«ng ®îc ®¶m b¶o
th× thu nhËp cña ngêi lao ®éng kh«ng ®îc ®¶m b¶o. Ngoµi c¸c nh©n tè trªn
th× vËt t, trang thiÕt bÞ, ®iÒu kiÖn, ®Þa h×nh lao ®éng còng ¶nh hëng tíi thu
nhËp cña ngêi lao ®éng, vÝ dô: ngêi lao ®éng ®îc kho¸n bèc xÕp hµng lªn xe
cho kh¸ch hµng, nÕu kh«ng cã xe kÐo, xe n©ng th× c«ng viÖc thùc hiÖn v«
cïng vÊt v¶, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng tèt sÏ c¶n trë c«ng viÖc cña ngêi lao
®éng... dÉn ®Õn c«ng viÖc kÐo dµi, ngµy c«ng kh«ng ®îc ®¶m b¶o dÉn ®Õn
thu nhËp bÞ h¹n chÕ.
1.2. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng
1.2.1. Tr¶ l¬ng theo thêi gian
NguyÔn B×nh An- líp:
13
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
- TiÒn l¬ng theo thêi gian (theo th¸ng, tuÇn, ngµy, giê) ¸p dông ®èi víi
ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý, chuyªn m«n kü thuËt, nghiÖp vô, ngêi lµm theo
d©y chuyÒn c«ng nghÖ, m¸y mãc, thiÕt bÞ. C¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc cã
thÓ chia ra:
+ TiÒn l¬ng th¸ng: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng
+ TiÒn l¬ng tuÇn: lµ tiÒn l¬ng tr¶ theo tuÇn lµm viÖc ®îc x¸c ®Þnh trªn
c¬ së tiÒn l¬ng th¸ng vµ chia cho 4 tuÇn.
+ TiÒn l¬ng giê: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho 1 giê lµm viÖc vµ ®îc x¸c ®Þnh
b»ng c¸ch lÊy tiÒn l¬ng ngµy chia cho sè giê tiªu chuÈn theo quy ®Þnh cña
luËt lao ®éng
L¬ng giê
L¬ng giê kh¸c =
Sè giê lµm viÖc trong ngµy
+ TiÒn l¬ng ngµy lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho 1 ngµy lµm viÖc vµ ®îc x¸c ®Þnh
b»ng c¸ch lÊy sè tiÒn l¬ng th¸ng chia cho sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng, ¸p
dông tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian häc tËp, héi häp hoÆc lµm
nhiÖm vô kh¸c, ngêi lao ®éng hîp ®ång ng¾n h¹n.
L¬ng th¸ng = l¬ng ngµy x Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng theo quy ®Þnh
+ C¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng:
Lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong thêi gian lµm nhiÖm
vô chÝnh nhng lµm thªm v× 1 yªu cÇu quan träng hoÆc lao ®éng trong ®iÒu
kiÖn kh¾c nghiÖt mang tÝnh chÊt c«ng viÖc nh: phô cÊp ®éc h¹i....
+ L¬ng c«ng nhËt: lµ tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng
theo ngµy lµm viÖc, l¬ng nµy mang tÝnh chÊt thêi vô ®îc tho¶ thuËn c«ng
viÖc vµ tiÒn l¬ng theo yªu cÇu cña c«ng viÖc lµ nÆng hay nhÑ.
H×nh thøc tr¶ l¬ng thêi gian cã thëng
Ngoµi viÖc tÝnh l¬ng theo thêi gian nh trªn doanh nghiÖp cßn ¸p dông l¬ng thêi gian cã thëng nh hoµn thµnh tèt c«ng viÖc mµ doanh nghiÖp giao
trong thêi gian lµm viÖc ®ã, cã 1 s¸ng kiÕn hay lµm vît chØ tiªu mµ Doanh
nghiÖp ®· ®Ò ra th× sÏ thëng thªm nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ph¸t
huy s¸ng kiÕn vµ lµm hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh.
* u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña h×nh thøc l¬ng thêi gian dÔ tÝnh to¸n, l¬ng
thêi gian ¸p dông réng d·i trong c¸c Doanh nghiÖp nhµ níc vµ Doanh
nghiÖp t nh©n. V× nã dÔ tÝnh to¸n vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña nhµ níc.. Nhng ngoµi nh÷ng u ®iÓm trªn l¬ng thêi gian cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh
nh tr¶ l¬ng theo thêi gian mang tÝnh chÊt b×nh qu©n kh«ng khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng sö dông søc lao ®éng hîp lý, Ýt chó träng tiÕt kiÖm nguyªn vËt
liÖu, cha ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng v× cha tÝnh ®Õn ®Çy ®ñ
NguyÔn B×nh An- líp:
14
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
chÊt lîng lao ®éng, cha ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng vèn cã cña ngêi lao ®éng, cha
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng.
1.2.2. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
Lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng theo khèi lîng c«ng viÖc mµ hä
hoµn thµnh. Ngoµi chÕ ®é tiÒn l¬ng doanh nghiÖp cßn tiÒn l¬ng cho c¸ nh©n
tËp thÓ cã thµnh tÝch trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¨n cø vµo kÕt qu¶
lao ®éng, sè lîng s¶n phÈm c«ng viÖc vµ lao vô.
Tuú theo mèi quan hÖ gi÷a ngêi lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng, tuú theo
c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp mµ cã thÓ thóc ®Èy s¶n
phÈm t¨ng nhanh kÓ c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
Dùa vµo tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ gi¸ trÞ c«ng viÖc mµ Doanh nghiÖp cã
thÓ x¸c ®Þnh ®îc møc ®é Doanh nghiÖp cÇn lµm vµ gi¸ trÞ tiÒn l¬ng cña mçi
lao ®éng theo cÊp ®é lao ®éng mµ c«ng viÖc hoµn thµnh.
+ TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ
TiÒn l¬ng ®îc lÜnh: F = Q x b
Trong ®ã: Q lµ s¶n lîng s¶n phÈm lao vô c«ng viÖc hoµn thµnh
b lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm ®· quy ®Þnh
TiÒn l¬ng ®îc lÜnh theo s¶n phÈm kh«ng h¹n chÕ ®îc ¸p dông cho c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
+ TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp
C¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ phôc
vô ®Ó tr¶ l¬ng gi¸n tiÕp. Trêng hîp nµy ¸p dông cho c«ng nh©n phô viÖc.
+ TiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng
§©y lµ h×nh thøc theo s¶n phÈm trùc tiÕp hoÆc kÕt hîp cña chÕ ®é tiÒn l¬ng trong s¶n xuÊt. Thëng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thëng t¨ng n¨ng
xuÊt lao ®éng, thëng tiÕt kiÖm vËt t...
+ TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn
Theo h×nh thøc nµy ngoµi tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp cßn tuú
theo møc ®é vît møc ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó tÝnh thªm 1 kho¶n tiÒn l¬ng
theo tû lÖ luü tiÕn. Trêng hîp nµy cÇn ¸p dông khi cÇn ®Èy m¹nh tiÕn ®é thi
c«ng hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt.
+ TiÒn l¬ng kho¸n theo khèi lîng c«ng viÖc.
+ TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm cuèi cïng.
+ TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm tËp thÓ.
+ TiÒn l¬ng s¶n phÈm lµ kÕt qu¶ lao ®éng cña tËp thÓ c¸ nh©n.
1.3. KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
NguyÔn B×nh An- líp:
15
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l¬ng, gióp cho doanh nghiÖp hoµn thµnh kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt cña m×nh. C«ng t¸c h¹ch to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng gióp cho
l·nh ®¹o qu¶n lý tèt quü l¬ng, b¶o ®¶m viÖc chØ tr¶ vµ trî cÊp, b¶o hiÓm theo
®óng nguyªn t¾c ®óng chÕ ®é.
1.3.1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
H¹ch to¸n theo thêi gian lao ®éng lµ ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp thêi chÝnh
x¸c sè giê c«ng, ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ còng nh ngµy nghØ cña ngêi lao
®éng.
Chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng cho c«ng nh©n lµ b¶ng chÊm
c«ng. B¶ng chÊm c«ng dung ®Ó ghi chÐp thêi gian lµm viÖc hµng th¸ng, ngµy
v¾ng mÆt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc c¸c phßng ban b¶ng chÊm c«ng
do ngêi phô tr¸ch bé phËn hoÆc ngêi ®îc uû quyÒn c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc
tÕ cña bé phËn m×nh ®Ó chÕm c«ng cho tõng ngêi trong ngµy theo c¸c ký
hiÖu quy ®Þnh trong c¸c chøng tõ. Cuèi th¸ng ngêi chÊm c«ng vµ ngêi phô
tr¸ch bé phËn ký vµo b¶ng chÊm c«ng vµ chuyÓn b¶ng chÊm c«ng cïng c¸c
chøng tõ cã liªn quan vÒ bé phËn kÕ to¸n kiÓm tra ®èi chiÒu quy ra c«ng ®Ó
tÝnh l¬ng, BHXH.
C¸c chøng tõ kh¸c nh phiÕu giao nhiÖm vô c«ng viÖc, phiÕu b¸o ca,
phiÕu lµm thªm giê … c¸c chøng tõ nµy ®îc lËp vµ do tæ trëng ký, c¸n bé
kiÓm tra kü thuËt chÊt lîng x¸c nhËn, vµ ®îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó
lµm c¨n cø tÝnh l¬ng.
- GiÊy nghØ èm hëng b¶o hiÓm x· héi, chøng nhËn cña c¬ quan y tÕ…
lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n x¸c ®Þnh trî cÊp BHXH cho ngêi lao ®éng
1.3.2. H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
TK 334 “ ph¶i tr¶ ng êi lao ®éng” .
Néi dung: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tr¶ vµ t×nh h×nh
thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng cña Doanh nghiÖp bao gåm:
TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vÒ thu nhËp
cña ngêi lao ®éng.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 334:
Nî
TK 334 “Ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng”
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn
NguyÔn B×nh An- líp:
16
Cã
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
c«ng, tiÒn thëng cã tÝch chÊt l¬ng, c«ng, tiÒn thëng cã tÝnh chÊt l¬ng vµ
b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c kho¶n ®· tr¶, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao
®· thanh to¸n, ®· øng tríc cho ngêi ®éng.
lao ®éng.
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn
l¬ng, tiÒn c«ng cña ngêi lao ®éng.
- Sè d: C¸c kho¶n tiÒn l¬ng,
tiÒn c«ng, tiÒn thëng cã tÝnh chÊt l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi
lao ®éng.
Chó ý: Tk 334 cã thÓ cã dè d bªn nî trong trêng hîp rÊt c¸ biÖt- nÕu
cã ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶ lín h¬n sè tiÒn ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn
thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c cho ngêi lao ®éng.
S¬ ®å tµi kho¶n 334 “Ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng”
TK 334
TK 111/112
TK 622,
627,642
(1)
(4)
TK 141,138
TK
431
(2)
NguyÔn B×nh An- líp:
17
(5)
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
TK 512
TK 338.3
(3)
(6)
`TK 3331
* Gi¶i thÝch s¬ ®å:
1) Tr¶ tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng
2) KhÊu trõ tiÒn t¹m øng chi kh«ng hÕt hoÆc c¸c kho¶n ngêi lao ®éng
ph¶i båi thêng vËt chÊt
3) Tr¶ tiÒn l¬ng b»ng s¶n phÈm
4) TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn
5) TÝnh tiÒn thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn tõ quü khen thëng
6) B¶o hiÓm x· héi chÊp nhËn thanh to¸n trî cÊp cho ngêi lao ®éng.
TK 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶” .
Néi dung: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh vµ sÏ ph¸t
sinh trong kú kÕ to¸n sau:
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 335
TK 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶”
Nî
Cã
+ C¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ
+ Chi phÝ ph¶i tr¶ dù tÝnh tríc
ph¸t sinh tÝnh vµo chi phÝ ph¶i tr¶.
ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
+ K/c sè chªnh lÖch chi phÝ doanh.
ph¶i tr¶ lín h¬n chi phÝ thùc tÕ ph¸t
+ Sè chªnh lÖch gi÷a chi phÝ
sinh tÝnh vµo thu nhËp kh¸c
thùc tÕ ph¸t sinh lín h¬n sè chi phÝ
ph¶i tr¶.
Sè d: Chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc ghi
nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh.
S¬ ®å kÕ to¸n TK 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶”
TK 334
TK 335
(1)
NguyÔn B×nh An- líp:
18
TK 622
(2)
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
* Gi¶i thÝch s¬ ®å:
1) TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho sè c«ng nh©n thùc tÕ nghØ phÐp
2) Ph©n bæ chi phÝ tiÒn l¬ng nghØ phÐp
TK 338 “ Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c”
Néi dung: tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c
kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c TK
331/333/334/335/336. Ngoµi ra TK nµy ®îc dïng ®Ó h¹ch to¸n doanh thu cha thùc hiÖn cña doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 338.
Nî
TK 338 “ Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c”
Cã
+ BHXH ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn.
+ Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý.
+ BHXH, BHYT, KPC§ ®· nép cho + TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ trÝch
c¬ quan chuyªn viªn.
vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc
+ Sè kinh phÝ c«ng ®oµn thùc chi t¹i khÊu trõ vµo l¬ng cña c«ng nh©n viªn.
®¬n vÞ.
+ BHXH, BHYT, KPC§ vît chi ®îc
+ K/c doanh thu cha thùc hiÖn sang cÊp bï.
c¸c tµi kho¶n doanh thu phï hîp víi + C¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng
tiªu chuÈn ghi nhËn doanh thu trong nh©n viªn vÒ tiÒn nhµ, ®iÖn, níc ë tËp
kú.
thÓ.
+ C¸c kho¶n ®· tr¶, ®· nép kh¸c.
+ Ghi nhËn doanh thu cha thùc hiÖn
ph¸t sinh trong kú.
Sè d: (Cã thÓ cã)
+ C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c.
Sè d:
+ Sè ®· tr¶, ®· nép lín h¬n sè ph¶i
+ Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa cßn chê gi¶i
tr¶, ph¶i nép.
quyÕt
+BHXH, KPC§ vît chi nhng cha ®îc + BHXH, BHYT, KPC§ ®· trÝch cha
nép cho c¬ quan chuyªn m«n hoÆc ®cÊp l¹i.
îc ®Ó l¹i nhng cha chi tiÕt.
+Doanh thu cha thùc hiÖn ë thêi
®iÓm cuèi kú.
+ Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c.
NguyÔn B×nh An- líp:
19
KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
TK 338 cã 06 tµi kho¶n cÊp 2:
TK 338(1) : Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt.
TK 338(2): Kinh phÝ c«ng ®oµn.
TK 338(3): B¶o hiÓm x· héi.
TK 338(4): B¶o hiÓm y tÕ.
TK 338(5): Ph¶I tr¶ cæ phÇn ho¸
TK 338(6): NhËn ký quü, ký cîc ng¾n h¹n
TK 338(7): Doanh thu cha thùc hiÖn
TK 338(8): Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c.
S¬ ®å kÕ to¸n BHXH, BHYT, KPC§
TK338
TK 622, 641, 642
TK 111, 112
(1)
(3)
TK334
TK 334
(2)
(4)
Gi¶i thÝch s¬ ®å:
(1): Nép BHXH, BHYT cho c¬ quan chuyªn m«n, (Chi BHXH,
KPC§) t¹i c¬ së.
(2): BHXH, BHYT tr¶ theo l¬ng.
(3): TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
theo chÕ ®é quy ®Þnh.
(4): TrÝch BHXH, BHYT khÊu trõ vµo l¬ng c«ng nh©n viªn theo quy ®Þnh
1.3.3. Tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch vµ c¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n
a, HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n
Sæ kÕ to¸n dïng ®Ó ghi chÐp, hÖ thèng vµ lu gi÷ toµn bé c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ, tµi chÝnh ®· ph¸t sinh theo néi dung kinh tÕ vµ tho tr×nh tù thêi gian
cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp.
Mçi doanh nghiÖp chØ cã mét hÖ thèng sæ kÕ to¸n cho mét kú kÕ to¸n
n¨m. Sæ kÕ to¸n gåm sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt. Sæ kÕ to¸n
tæng hîp gåm: Sæ nhËt ký, sæ c¸i. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt gåm: Sæ, thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt.
b, C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n
Doanh nghiÖp ®îc ¸p dông mét trong bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n sau:
NguyÔn B×nh An- líp:
20
- Xem thêm -
.DOC 
47 
91 
128 
