Trang 1
LỜI NÓI ĐẦU
Thueá laø moät phaïm truø lòch söû, toàn taïi vaø phaùt tireån cuøng vôùi söï toàn
taïi vaø phaùt trieån cuûa Nhaø Nöôùc. Ñoái vôùi baát kyø quoác gia naøo thì thueá cuõng ñoùng
moät vai troø quan troïng vaø chieám phaàn lôùn trong toång thu ngaân saùch Nhaø Nöôùc. Vieäc
thöïc thi moät chính saùch thueá coù hieäu quaû seõ ñaûm baûo oån ñònh cho nguoàn thu naøy, töø
ñoù taïo ñieàu kieän ñeå môû roäng saûn xuaát vaø phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ñaát nöôùc.
ÔÛ Vieät Nam, trong böôùc chuyeån bieán cuûa neàn kinh teá, caùc saéc thueá
hieän taïi toû ra khoâng coøn phuø hôïp vaø cuøng vôùi xu theá hoaø nhaäp khu vöïc vaø quoác teá
caàn coù nhöõng saéc thueá phuø hôïp. Do ñoù trong chöông trình coâng taùc caûi caùch thueá
böôùc hai (1998 -2000) Boä Taøi chính ñaõ ñöa ra caùc loaïi thueá môùi thay theá caùc saéc
thueá khoâng coøn phuø hôïp vaø ñöa theâm caùc loaïi thueá môùi phaùt sinh maø Nhaø nöôùc caàn
phaûi thu [5].
Moät trong nhöõng böôùc caûi caùch naøy ñoù laø Thueá Doanh Thu ñöôïc
thay theá baèng Thueá Giaù Trò Gia Taêng maø Quoác hoäi ñaõ thoâng qua coù hieäu löïc thi
haønh töø ngaøy 01/01/1999. Ñeá n nay, sau gaàn 10 naêm thöï c hieä n Luaät Thueá Giaù
Trò Gia Taêng ñaõ thöï c söï ñi vaø o ñôø i soáng kinh teá vaø phaùt huy nhieà u taù c duï n g
nhö: Khuyeá n khích phaù t trieå n kinh teá saû n xuaá t , kinh doanh, taê n g cöôø n g xuaá t
khaå u vaø ñaû m baû o nguoà n thu cho ngaân saù ch Nhaø nöôù c . Song chính trong quaù
trình thöï c hieä n , Luaät Thueá Giaù Trò Gia Taên g ñaõ naûy sinh nhieà u vaá n ñeà . Ñeå
phuø hôïp hôn vôùi tình hình thöïc teá, Quoác hoäi cuõng ñaõ thoâng qua Luaät söûa ñoåi soá
57/2005/QH11 ngaøy 29/11/2005, cuøng vôùi nghò ñònh 158/2003/NÑ-CP ngaøy
10/12/2003 coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 01/01/2006.Vaø môùi ñaây taïi kyø hoïp thöù 3
ngaøy 03/06/2008 Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam khoùa XII
cuõng thoâng qua Luaät ñieàu chænh, ñaõ chính thöùc aùp duïng keå töø ngaøy 01/01/2009 [6].
Trang 2
Chính vì vaäy, em ñaõ choïn ñeà taøi “ Keá Toaùn Thueá Giaù Trò Gia Taêng
Vaø Tình Hình Thöïc Hieän Thueá Giaù Trò Gia Taêng Taïi Coâng Ty TNHH Tong Jou
Vieät Nam” laøm chuyeân ñeà toát nghieäp.
Phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu laø tìm hieåu caùc chính saùch thueá,
thu thaäp caùc taøi lieäu lieân quan ñeán Keá Toaùn Thueá GTGT cuûa Coâng Ty TNHH Tong
Jou VN. Söû duïng caùc phöông phaùp so saùnh, phaân tích, töø ñoù ñöa ra nhaän xeùt veà tình
hình thöïc hieän thueá GTGT cuûa coâng ty.
Muïc tieâu cuûa ñeà taøi nhaèm laøm roõ nhöõng vaán ñeà lyù luaän veà thueá giaù
trò gia taêng, xem xeùt tình hình thöïc hieän thueá giaù trò gia taêng taïi Coâng Ty TNHH
Tong Jou VN. Treân cô sôû ñoù ñöa ra ñöôïc caùc giaûi phaùp phuø hôïp ñeå phaùt huy heát
nhöõng öu ñieåm cuõng nhö haïn cheá toái ña caùc nhöôïc ñieåm cuûa Luaät Thueá Giaù Trò Gia
Taêng.
Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi: Tìm hieåu caùc chính saùch thueá GTGT môùi
nhaát aùp duïng töø ngaøy 01/01/2009 nhaèm ñöa ra caùc nhaän xeùt giuùp Luaät Thueá GTGT
hoaøn thieän; ñoàng thôøi ñöa ra nhöõng giaûi phaùp ñeå doanh nghieäp thöïc thi luaät thueá
GTGT toát hôn.
Noäi dung chính goàm 03 chöông:
CHÖÔNG I: Khaùi Quaùt Chung Veà Thueá Giaù Trò Gia Taêng
CHÖÔNG II: Tình Hình Thöïc Hieän Thueá Giaù Trò Gia Taêng Taïi
Coâng Ty TNHH Tong Jou Vieät Nam
CHÖÔNG III: Nhaän Xeùt Vaø Kieán Nghò
Do kieán thöùc coøn haïn cheá vaø thôøi gian nghieân cöùu coù haïn, baøi vieát
khoâng theå traùnh khoûi nhöõng sai soùt. Em raát mong nhaän ñöôïc nhöõng ñoùng goùp töø
thaày coâ ñeå hoaøn thieän ñeà taøi nghieân cöùu.
Em xin chaân thaønh caùm ôn!
Trang 3
CHÖÔNG I: KHAÙI QUAÙT CHUNG VEÀ THUEÁ GTGT
1.1. Nhöõng Vaán Ñeà Cô Sôû Lyù Luaän Chung Veà Thueá:
1.1.1, Baûn chaát cuûa Thueá:
1.1.1.1, Khaùi nieäm : [3]
Û Kinh teá thò tröôøng laø kinh teá haøng hoaù - tieàn teä phaùt trieån ôû giai
ñoaïn cao . Söï vaän haønh cuûa neàn kinh teá chòu söï taùc ñoäng cuûa caùc quy luaät kinh teá
khaùch quan nhö quy luaät giaù trò , quy luaät cung caàu , quy luaät löu thoâng tieàn teä ....ñaõ
boäc loä nhöõng öu ñieåm cuõng nhö nhöõng khuyeát taät cuûa kinh teá thò tröôøng . Ñeå haïn
cheá vaø khaéc phuïc nhöõng khuyeát taät ñoù ,Nhaø nöôùc can thieäp vaøo quaù trình vaän haønh
cuûa neàn kinh teá laø moät ñoøi hoûi khaùch quan ñeå ñaûm baûo cho neàn kinh teá phaùt trieån
oån ñònh. Söï can thieäp cuûa Nhaø nöôùc vaøo neàn kinh teá thò tröôøng laø söï can thieäp giaùn
tieáp thoâng qua caùc coâng cuï chuû yeáu nhö : phaùp luaät , keá hoaïch , toå chöùc , taøi chính,
tieàn teä . . .trong ñoù ngaân saùch Nhaø nöôùc ñöôïc coi laø coâng cuï quan troïng nhaát cuûa
Nhaø nöôùc . Maø thueá laø nguoàn thu chuû yeáu cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc , noù aûnh höôûng
to lôùn ñeán coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá . Thueá laø moät khoaûn thu cuûa nhaø nöôùc ñoái
vôùi caùc toå chöùc vaø moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi, khoaûn thu ñoù mang tính baét buoäc,
khoâng hoaøn traû tröïc tieáp, ñöôïc phaùp luaät quy ñònh.
- Söï xuaát hieän cuûa nhaø nöôùc ñoøi hoûi cô sôû vaät chaát ñeå ñaûm baûo ñieàu
kieän cho nhaø nöôùc toàn taïi vaø thöïc hieän chöùc naêng cuûa mình . Nhaø nöôùc duøng quyeàn
löïc chính trò ñeå ban haønh nhöõng quy ñònh phaùp luaät caàn thieát laøm coâng cuï phaân phoái
laïi moät phaàn cuûa caûi trong xaõ hoäi vaø hình thaønh quyõ tieàn teä taäp trung cuûa nhaø nöôùc .
- Söï xuaát hieän saûn phaåm thaëng dö trong xaõ hoäi vaø cô sôû chuû yeáu taïo
khaû naêng vaø nguoàn thu ñeå thueá toàn taïi vaø phaùt trieån . Nhö vaäy , thueá laø phaïm truø coù
tính lòch söû vaø laø moät taát yeáu khaùch quan xuaát phaùt töø nhu caàu ñaùp öùng chöùc naêng
Trang 4
cuûa nhaø nöôùc . Thueá phaùt sinh , toàn taïi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï ra ñôøi , toàn taïi vaø
phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc . Thueá ñöôïc nhaø nöôùc söû duïng nhö moät coâng cuï kinh teá
quan troïng nhaèm huy ñoäng nguoàn thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc , goùp phaàn ñieàu
chænh kinh teá vaø ñieàu hoaø thu nhaäp . cuûa phöông thöùc saûn xuaát , keát caáu giai caáp laø
nhöõng yeáu toá chuû yeáu aûnh höôûng tôùi vai troø , noäi dung vaø ñaëc ñieåm cuûa thueá khoaù .
- Do ñoù , cô caáu vaø noäi dung cuûa caû heä thoáng vaø töøng saéc thueá phaûi
ñöôïc nghieân cöùu , söûa ñoåi boå sung , caûi tieán vaø ñoåi môùi kòp thôøi thích hôïp vôùi tình
hình , nhieäm vuï cuûa töøng giai ñoaïn . Ñoàng thôøi , phaûi giaûi quyeát toå chöùc phuø hôïp ,
ñuû söùc ñaûm baûo thöïc hieän caùc quy ñònh phaùp luaät veà thueá ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc ban
haønh trong töøng thôøi kyø .
- Heä thoáng thueá ñöôïc coi laø phuø hôïp khoâng theå chæ nhìn vaøo soá löôïng
caùc saéc thueá nhieàu hay ít , vaøo muïc tieâu ñôn thuaàn veà ñoäng vieân taøi chính maø ñöôïc
phaân tích toaøn dieän moái quan heä chaët cheõ vôùi yeâu caàu phaùt trieån kinh teá laønh maïnh
, vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi khoâng ñoái laäp vôùi quyeàn lôïi vaø khaû naêng ñoùng goùp cuûa nhaân
daân .
- Thueá mang tính baét buoäc theo phaùp luaät , khoâng hoaøn traû tröïc tieáp
, ngang giaù . Moät phaàn soá thueá ñaõ noäp cho ngaân saùch nhaø nöôùc ñöôïc hoaøn traû laïi
ngöôøi daân moät caùch giaùn tieáp döôùi nhöõng hình thöùc höôûng thuï caùc dòch vuï coâng
coäng do nhaø nöôùc taïo ra.
* Nhö vaäy , ta coù theå coi thueá laø moät bieän phaùp ñoäng vieân baét buoäc
cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc theå nhaân vaø phaùp nhaân nhaèm buoäc caùc ñoái töôïng naøy trích
moät phaàn thu nhaäp do kinh doanh , do lao ñoäng , do ñaàu tö taøi chính , do löu giöõ ,
chuyeån dòch taøi saûn mang laïi noäp cho ngaân saùch nhaø nöôùc .
1.1.1.2, Baûn chaát cuûa thueá: [3]
Û Xuaát phaùt töø nguoàn goác ra ñôøi cuûa thueá vaø khaùi nieäm chung veà
thueá , roõ raøng thueá coù baûn chaát kinh teá – chính trò – xaõ hoäi raát saâu saéc .
Trang 5
- Xeùt veà baûn chaát kinh teá cuûa thueá: Thueá laø moät phaàn cuûa caûi cuûa xaõ
hoäi, ñöôïc huy ñoäng taäp trung ñeå phuïc vuï nhu caàu chi tieâu cuûa nhaø nöôùc vaø ñaùp öùng
caùc nhu caàu chung khaùc cuûa toaøn xaõ hoäi . Baûn chaát kinh teá cuûa thueá coøn theå hieän ôû
choã : Thueá laø coâng cuï phaân phoái ñöôïc nhaø nöôùc söû duïng ñeå huy ñoäng moät phaàn
cuûa caûi xaõ hoäi ñöôïc saùng taïo ra haøng naêm taäp trung vaøo trong tay Nhaø nöôùc. Thueá
gaén chaët cheõ vôùi saûn xuaát kinh doanh vaø kieåm soaùt thu nhaäp cuûa moïi toå chöùc vaø caù
nhaân ñeå ñoäng vieân vaø ñieàu hoaø thu nhaäp , ñieàu tieát kinh teá . Nguoàn thu töø thueá cho
ngaân saùch nhaø nöôùc chæ coù theå taêng nhieàu vaø nhanh treân cô sôû neàn kinh teá ñöôïc
phaùt trieàn vaø ñaït hieäu quaû cao . Ngöôïc laïi qua thu thueá phaûi goùp phaàn kích thích
kinh doanh phaùt trieån , thuùc ñaåy thöïc haønh tieát kieäm veà moïi maët trong saûn xuaát tieâu
duøng moät caùch hôïp lyù ñeå taïo nguoàn thu thueá ngaøy moät lôùn hôn . Vì vaäy neáu nhaø
nöôùc taêng möùc ñoäng vieân thueá quaù cao chæ nhaèm muïc ñích ñôn thuaàn taêng thu ngaân
saùch ñeå ñaùp öùng nhu caàu chi cuûa nhaø nöôùc maø boû qua yeâu caàu ñaûm baûo söï taêng
tröôûng veà kinh teá thì thöôøng laø gaëp thaát baïi , daãn ñeán hieäu quûa xaáu veà nhieàu maët
caû veà kinh teá – chính trò . Möùc ñoäng vieân thueá hôïp lyù seõ coù taùc duïng taêng thu cho
ngaân saùch vaø kích thích saûn xuaát kinh doanh phaùt trieån
- Xeùt veà baûn chaát chính trò cuûa thueá: Thueá theå hieän quyeàn löïc chính
trò cuûa Nhaø nöôùc , söï aùp ñaët cuûa Nhaø nöôùc vôùi moïi ngöôøi daân, baét moïi ngöôøi daân
phaûi tuaân theo. Thueá ra ñôøi laø do söï ra ñôøi cuûa nhaø nöôùc . Nhaø nöôùc ñaïi dieän cho
quyeàn lôïi cuûa giai caáp thoáng trò xaõ hoäi , do ñoù baûn chaát cuûa nhaø nöôùc quyeát ñònh
baûn chaát cuûa thueá . Nhaø nöôùc mang baûn chaát giai caáp neân thueá cuõng mang baûn chaát
giai caáp . Vì vaäy vôùi nhöõng nhaø nöôùc khaùc nhau thì baûn chaát cuûa thueá cuõng khoâng
gioáng nhau . Ñieàu ñoù ñöôïc aån chöùa beân trong nhöõng noäi dung chuû yeáu laø : Thueá thu
vaøo ai ? Thu nhö theá naøo ? Vaø thu ñeå laøm gì ?
- Xeùt veà baûn chaát xaõ hoäi: Thueá theå hieän tính xaõ hoäi raát roäng raõi .
Tröôùc heát thueá thu vaøo toaøn daân , thueá coù lieân quan tôùi moïi toå chöùc , caù nhaân trong
xaõ hoäi. Thueá laø coâng cuï ñeå ñieàu tieát vaø quaûn lyù toaøn xaõ hoäi, laø nghóa vuï maø ngöôøi
Trang 6
daân phaûi ñoùng goùp khi söû duïng caùc dòch vuï coâng coäng maø Nhaø nöôùc ñaõ taïo ra. Thueá
gaén lieàn vôùi nhaø nöôùc , maø trong cô cheá quaûn lyù ñaát nöôùc ta hieän nay theo coâng
thöùc “ Ñaûng laõnh ñaïo , nhaân daân laøm chuû , nhaø nöôùc quaûn lyù “ thì nhaø nöôùc , chæ coù
nhaø nöôùc laø chuû theå duy nhaát coù chöùc naêng , nhieäm vuï quaûn lyù xaõ hoäi mang tính
toaøn daân , toaøn dieän moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi vaø quaûn lyù baèng phaùp luaät .
Thueá laø moät coâng cuï coù hieäu löïc ñöôïc nhaø nöôùc söû duïng ñeå thöïc hieän chöùc naêng
cuûa mình trong vieäc quaûn lyù ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi . Thueá ñieàu chænh caùc quan heä
phaân phoái , phaân phoái laïi thu nhaäp cuûa xaõ hoäi giöõa caùc toå chöùc kinh teá , giöõa caùc
taàng lôùp daân cö , caùc quan heä giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi . Do ñoù thueá mang tính
xaõ hoäi raát roäng raõi .
1.1.2, Vai troø cuûa thueá: trong neàn kinh teá nöôùc ta, thueá coù vai troø chuû
yeáu sau:
1.1.2.1, Thueá laø khoaûn thu chuû yeáu cuûa ngaân saùch Nhaø nöôùc: [3]
* Moät neàn taøi chính quoác gia laønh maïnh phaûi döïa chuû yeáu vaøo
nguoàn thu noäi boä neàn kinh teá quoác daân .Ta bieát raèng , cô caáu thu ngaân saùch Nhaø
nöôùc bao goàm :
- Thu trong caân ñoái ngaân saùch laø caùc khoaûn thu naèm trong hoaëch
ñònh cuûa Nhaø nöôùc nhaèm caân ñoái ngaân saùch . Caùc khoaûn naøy goàm : thueá , leä phí, lôïi
töùc cuûa Nhaø nöôùc , thu tieàn baùn hoaëc cho thueâ taøi saûn thuoäc sôû höõu cuûa Nhaø nöôùc,
vaø caùc khoaûn thu khaùc.
- Thu ngoaøi caân ñoái ngaân saùch hay coøn goïi laø thu thieáu huït ngaân
saùch . Trong tình traïng ngaân saùch bò boäi chi thì nhaø nöôùc phaûi coù giaûi phaùp buø ñaép
laïi phaàn thaâm huït ñoù , vì khoâng theå ñeå tình traïng ngaân saùch maát caân ñoái keùo daøi.
Thu buø ñaép thieáu huït ngaân saùch thöïc chaát laø vay ñeå buø ñaép , bao goàm vay trong
nöôùc vaø vay nöôùc ngoaøi.
Trang 7
- Cô caáu thu ngaân saùch laø vaäy, song thueá luoân ñöôïc xem laø nguoàn
thu chuû yeáu cuûa ngaân saùch Nhaø nöôùc. Tyû troïng thu töø thueá thöôøng chieám khoaûng
70% treân toång thu ngaân saùch. Coù nhieàu nöôùc khoaûn thu naøy raát cao, coù khi leân tôùi
90% treân toång thu ngaân saùch .
1.1.2.2, Thueá goùp phaàn ñaûm baûo bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn
kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi: [3]
- Heä thoáng thueá môùi ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát giöõa caùc ngaønh ngheà ,
caùc thaønh phaàn kinh teá , caùc taàng lôùp daân cö ñeå ñaûm baûo söï bình ñaúng coâng baèng
xaõ hoäi veà quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa moïi coâng daân , khoâng coù nhöõng ñaëc quyeàn ,
ñaëc lôïi baát hôïp lyù cho ñoái töôïng naøo.
- Söï bình ñaúng vaø coâng baèng ñöôïc theå hieän thoâng qua chính saùch
ñoäng vieân gioáng nhau giöõa caùc ñôn vò, caù nhaân thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá coù
nhöõng ñieàu kieän hoaït ñoäng gioáng nhau, ñaûm baûo söï bình ñaúng vaø coâng baèng.
- Coâng baèng xaõ hoäi khoâng coù nghóa laø bình quaân chuû nghóa, ñoøi hoûi
moïi ngöôøi trong xaõ hoäi chæ coù theå coù thu nhaäp ngang nhau. Ngöôøi coù thu nhaäp cao,
thaäm chí laø raát cao vôùi ngöôøi laøm aên löôøi bieáng, keùm hieäu quaû, khuyeán khích caûi
tieán quaûn lyù, caûi tieán kyõ thuaät, ñaàu tö voán, ñaàu tö chaát xaùm, laøm aên gioûi ñeå coù thu
nhaäp cao moät caùch chính ñaùng.
- Bình ñaúng, coâng baèng xaõ hoäi khoâng chæ laø ñaïo lyù, lyù thuyeát maø
phaûi ñöôïc bieåu hieän baèng luaät phaùp, cheá ñoä, quy ñònh roõ daøng cuûa nhaø nöôùc. Phaûi
coù nhöõng bieän phaùp choáng thaát thu coù hieäu quaû veà soá cô sôû thuoäc thueá, veà kieåm tra,
xöû lyù nghieâm minh vôùi caùc vuï vi phaïm, khaéc phuïc tröôøng hôïp söû lyù “nheï vôùi treân
naëng vôùi döôùi”
- Nhaän thöùc ñuùng ñaén vaø yù thöùc töï nguyeän, töï giaùc chaáp nhaän caùc
nghóa vuï veà cheá ñoä giöõ soå saùch keá toaùn, chöùng töø hoaù ñôn, thu noäp thueá theo ñuùng
Trang 8
phaùp luaät cuûng coá nhöõng yeáu toá quan troïng ñeå chính saùch thueá ñaûm baûo bình ñaúng
vaø coâng baèng xaõ hoäi.
1.1.2.3, Thueá laø coâng cuï ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá:
* Moät laø, thueá laø coâng cuï ñònh höôùng hình thaønh cô caáu kinh teá môùi
, kích thích phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh vaø choáng ñoäc quyeàn [3].
- Ñeå khaéc phuïc nhöõng khuyeát taät cuûa neàn kinh teá thò tröôøng , Nhaø
nöôùc phaûi höôùng hoaït ñoäng cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá ñi vaøo quyõ ñaïo maø
Nhaø nöôùc ñaõ hoaïch ñònh , ñeå hình thaønh neân cô caáu kinh teá toái öu, taïo ñieàu kieän
cho neàn kinh teá phaùt trieån oån ñònh vaø beàn vöõng . Thoâng qua coâng cuï laø thueá ñaûm
baûo cung caáp kinh phí ñeå Nhaø nöôùc ñaàu tö cho cô sôû keát caáu haï taàng , hình thaønh
caùc doanh nghieäp thuoäc caùc ngaønh then choát, treân cô sôû ñoù taïo moâi tröôøng vaø ñieàu
kieän thuaän lôïi cho söï ra ñôøi vaø phaùt trieån caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn
kinh teá . Vieäc caáp voán hình thaønh caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc laø moät trong nhöõng
bieän phaùp caên baûn ñeå choáng ñoäc quyeàn vaø giöõ cho thò tröôøng khoûi rôi vaøo tình
traïng caïnh tranh khoâng hoaøn haûo . Maët khaùc, nguoàn taøi chính cuûa nhaø nöôùc ñöôïc
huy ñoäng qua thueá ñaûm baûo thöïc hieän vai troø ñònh höôùng ñaàu tö, kích thích hoaëc
haïn cheá saûn xuaát kinh doanh.
* Hai laø, thueá coù vai troø quan troïng trong vieäc ñieàu tieát thò tröôøng,
bình oån giaù caû, choáng laïm phaùt [3].
- Trong neàn kinh teá thò tröôøng, söï bieán ñoäng giaù caû coù nguyeân nhaân
töø söï maát caân ñoái cung caàu. Baèng coâng cuï thueá , Nhaø nöôùc coù theå taùc ñoäng vaøo khía
caïnh cung hoaëc caàu ñeå bình oån giaù caû. Beân caïnh ñoù, laïm phaùt laø caên beänh nguy
hieåm ñoái vôùi neàn kinh teá vaø choáng laïm phaùt laø moät trong nhöõng noäi dung quan
troïng trong quaù trình ñieàu chænh thò tröôøng. Nguyeân nhaân gaây ra vaø thuùc ñaåy laïm
phaùt coù nhieàu vaø xuaát phaùt töø nhieàu lónh vöïc, trong ñoù phaûi keå ñeán lónh vöïc quaûn lyù
vaø söû duïng caùc nguoàn thu töø thueá. Do ñoù , baèng caùc bieän phaùp ñuùng ñaén cuûa Nhaø
Trang 9
nöôùc trong quaù trình thu vaø söû duïng nguoàn ngaân saùch Nhaø nöôùc nhö : taêng thueá tieâu
duøng, giaûm thueá ñoái vôùi ñaàu tö...., Nhaø nöôùc coù theå haïn cheá vaø kieåm soaùt laïm phaùt.
1.1.3, Caùc yeáu toá chuû yeáu ñeå caáu thaønh saéc thueá:
Û Moãi moät saéc thueá coù muïc ñích, yeâu caàu rieâng, nhöng ñeàu caáu
thaønh bôûi caùc yeáu toá sau ñaây :
1.1.3.1, Teân goïi [3]
Teân goïi noùi leân ñoái töôïng tính thueá hoaëc noäi dung chuû yeáu cuûa saéc
thueá nhö: thueá giaù trò gia taêng, thueá thu nhaäp doanh nghieäp, thueá tieâu thuï ñaëc bieät,
thueá xuaát nhaäp khaåu, thueá nhaø ñaát...
1.1.3.2, Ñoái töôïng noäp thueá[3]
Ñoái töôïng noäp thueá laø nhöõng nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm phaûi thanh
toaùn tieàn thueá vôùi ngaân saùch Nhaø nöôùc. Ngöôøi noäp thueá laø caùc toå chöùc ( phaùp nhaân
) hoaëc caù nhaân coù ñaêng kyù caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø caùc hoaït ñoäng
khaùc ñöôïc luaät phaùp cuûa Nhaø nöôùc coâng nhaän vaø quy ñònh nghóa vuï ñoùng goùp moät
phaàn thu nhaäp vaøo ngaân saùch Nhaø nöôùc.
1.1.3.3, Ñoái töôïng tính thueá [3]
Ñoái töôïng tính thueá laø caên cöù ñeå töø ñoù tính ra tieàn thueá. Ñònh löôïng
tính thueá laø moät yeáu toá caàn thieát cuûa saéc thueá vaø phaûi quaùn trieät nhieàu maët cuûa
chính saùch ñoäng vieân ñoái vôùi saéc thueá ñoù.
Ví duï: Ñoái töôïng thueá giaù trò gia taêng laø doanh thu, Ñoái töôïng tính
thueá thu nhaäp dn laø thu nhaäp chòu thueá...
1.1.3.4, Thueá suaát: [3] Thueá suaát laø moät linh hoàn cuûa moät saéc thueá,
bieåu hieän yeâu caàu ñoäng vieân treân ñoái töôïng tính thueá vaø ñöôïc chia ra:
Trang 10
- Thueá suaát coá ñònh: laø möùc thueá suaát ñöôïc aán ñònh baèng soá tuyeät ñoái
cho caùc ñoái töôïng tính thueá.
- Thueá suaát tyû leä laø möùc thueá ñöôïc aán ñònh baèng soá töông ñoái hay tyû
leä phaàn traêm ( % ) treân ñoái töôïng tính thueá.
- Thueá suaát luyõ tieán : laø hình thöùc bieán töôùng cuûa thueá suaát tyû leä, noù
coù ñaëc ñieåm ñoái töôïng tính thueá caøng cao tyû leä thueá suaát caøng cao hôn vaø chia ra:
+ Thueá suaát luyõ tieán töøng phaàn: Thueá ñöôïc tính töøng phaàn theo
töøng baëc thueá vaø thueá suaát töông öùng. Soá thueá phaûi noäp cuoái cuøng laø toång soá thueá
ñaõ tính cho töøng phaàn coäng laïi.
+ Thueá suaát luyõ tieán toaøn phaàn : Thueá ñöôïc tính chung treân toaøn
boä ñoái töôïng tính thueá theo suaát thueá töông öùng.
1.1.3.5, Ñôn vò tính thueá[3]
Ñôn vò tính thueá laø ñôn vò ñöôïc söû duïng laøm phöông tieän tính toaùn
ñoái töôïng tính thueá.
1.1.3.6, Giaù tính thueá[3]
Giaù tính thueá laø giaù caû löu thoâng cuûa haøng hoaù, taøi saûn, suùc vaät
....laøm caên cöù ñeå tính thueá.
1.1.3.7, Öu ñaõi mieãn giaûm thueá [3]
Öu ñaõi mieãn giaûm thueá laø soá thueá ñöôïc quy ñònh phaûi huy ñoäng vaøo
ngaân saùch Nhaø nöôùc daønh laïi cho ngöôøi noäp moät phaàn hay toaøn boä ñeå söû duïng trong
moät thôøi gian nhaát ñònh, nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hoaëc khuyeán khích kinh teá
ñoái vôùi caùc ñôn vò trong saûn xuaát kinh doanh.
1.1.3.8, Thuû tuïc noäp thueá [3]
Thuû tuïc noäp thueá bao goàm nhöõng quy ñònh veà traùch nhieäm vaø caùch
thöùc noäp thueá vaøo ngaân saùch cuûa ñoái töôïng noäp thueá tröôùc cô quan thueá vaø cô quan
Trang 11
höõu quan nhö quy ñònh veà thôøi gian, phöông phaùp thu noäp , thanh toaùn caùc khoaûn
thueá , quyeàn haïn , traùch nhieäm cuûa caùc beân lieân quan trong quan heä thu noäp , cheá
ñoä traùch nhieäm vaät chaát cuûa ngöôøi noäp tröôùc cô quan taøi chính nhaø nöôùc. Thuû tuïc
thu noäp ñöôïc coi nhö moät caên cöù phaùp lyù goùp phaàn ñaûm baûo thu noäp kòp thôøi , ñeàu
ñaën vaø ñaày ñuû caùc khoaûn thueá vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc.
1.2. Nhöõng noäi dung cô baûn veà thueá giaù trò gia taêng:
1.2.1, Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Thueá Giaù trò gia
taêng:
1.2.1.1, Treân Theá Giôùi:
- Thueá GTGT coù nguoàn goác töø thueá doanh thu ñöôïc nghieân cöùu , aùp
duïng töø sau ñaïi chieán theá giôùi laàn thöù nhaát nhaèm ñoäng vieân söï ñoùng goùp roäng raõi
cuûa quaûng ñaïi quaàn chuùng nhaân daân cho nhu caàu chi tieâu cuûa nhaø nöôùc , ñeå nhanh
choùng haøn gaén veát thöông chieán tranh . Thueá doanh thu ñöôïc aùp duïng ôû Phaùp töø
naêm 1917 . Thôøi kì ñaàu thueá doanh thu chæ ñaùnh ôû giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa quaù trình
löu thoâng haøng hoaù , vôùi thueá suaát thaáp . Ñaàu naêm 1920 , thueá doanh thu ñöôïc ñieàu
chænh , ñaùnh vaøo töøng khaâu cuûa quaù trình saûn xuaát . Nhö vaäy quaù trình saûn xuaát ra
saûn phaåm caøng nhieàu khaâu thì thueá caøng cao thì thueá choàng leân thueá . Ñeå khaéc
phuïc nhöôïc ñieåm naøy , naêm 1936 , Phaùp ñaõ caûi tieán thueá doanh thu qua hình thöùc
ñaùnh thueá 1 laàn vaøo coâng ñoaïn cuoái cuøng cuûa quaù trình saûn xuaát . Tuy nhieân chính
saùch thueá naøy laïi phaùt sinh nhuôïc ñieåm laø vieäc thu thueá laïi bò chaäm treã so vôùi tröôùc
vì chæ khi saûn phaåm ñöôïc ñöa vaøo khaâu löu thoâng laàn ñaàu nhaø nöôùc môùi ñöôïc thu
thueá . Ñeán naêm 1954 , chính phuû Phaùp ñaõ ban haønh loaïi thueá môùi coù teân laø thueá
GTGT theo tieáng phaùp laø TAXE SUR LA VALEUR AJOUTEE ( vieát taét laø TVA )
.Quaù trình thoáng nhaát hoaù Chaâu AÂu bò thuùc ñaåy vaøo nhöõng naêm 1950 ñaõ coù taùc
duïng thuaän lôïi ñeå TVA ñöôïc trieån khai nhanh choùng ôû moät soá nöôùc khaùc . Töø naêm
1978 , theo yeâu caàu ñieàu hoaø luaät phaùp ôû caùc nöôùc thaønh vieân coäng ñoàng kinh teá
Trang 12
chaâu AÂu (EEC) nöôùc Phaùp ñieàu chænh laïi luaät taøi chính , trong ñoù coù phaàn ñaëc bieät
quan troïng lieân quan tôùi thuùeâ GTGT . Naêm 1986 , thueá GTGT ôû Phaùp ñöôïc aùp duïng
roäng raõi ñoái vôùi caùc ngaønh ngheà saûn xuaát , löu thoâng haøng hoaù dòch vuï , nhaèm ñaùp
öùng hai muïc tieâu quan troïng : Baûo ñaûm soá thu kòp thôøi thöôøng xuyeân cho NSNN vaø
khaéc phuïc tình traïng truøng laëp cuûa thueá doanh thu [3].
- Khai sinh töø nöôùc Phaùp , thueá GTGT ñaõ nhanh choùng ñöôïc aùp duïng
roäng raõi treân theá giôùi trôû thaønh nguoàn thu quan troïng cuûa nhieàu nöôùc . Ñeán nay ñaõ
coù , 130/210 nöôùc aùp duïng thueá GTGT , chuû yeáu laø caùc nöôùc Chaâu Phi , chaâu Myõ
La Tinh , caùc nöôùc trong coäng ñoàng Chaâu AÂu (EC ) vaø moät soá nöôùc Chaâu AÙ [3].
1.2.1.2, Taïi Vieät Nam:
- Töø thaùng 09/1993 , chính phuû ñaõ cho pheùp thöïc hieän thí ñieåm cheá
ñoä thueá doanh thu coù khaáu tröø töông töï thueá GTGT ôû 11 xí nghieäp quoác doanh
thuoäc 3 ngaønh deät , saûn xuaát ñöôøng , xi maêng . Qua ñoù ruùt kinh nghieäm nghieân cöùu
xaây döïng döï luaät thueá GTGT thay cho thueá doanh thu . Trong thôøi gian hoïp quoác
hoäi khoaù IX laàn thöù 11 , quoác hoäi ñaõ daønh moät soá buoåi ñeå taäp trung thaûo luaän moïi
khía caïnh lieân quan tôùi döï aùn luaät naøy . Haàu heát caùc ñaïi bieåu ñeàu taùn thaønh laø ñieàu
kieän ban haønh luaät thueá GTGT thay theá cho thueá doanh thu ñaõ chín muoài . Y nghóa
cuûa luaät cuõng theå hieän roõ trong muïc tieâu : khaéc phuïc vieäc thu truøng laép cuûa thueá
doanh thu , ñaûm baûo khoâng giaûm ñoäng vieân soá thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc so vôùi
thueá doanh thu ; taêng cöôøng coâng taùc haïch toaùn , keá toaùn ; goùp phaàn hoaøn thieän heä
thoáng chính saùch thueá ôû nöôùc ta phuø hôïp vôùi kinh teá thò tröôøng . Ngaøy 28/ 04/ 1997
taïi kyø hoïp quoác hoäi IX laàn thöù 11, quoác hoäi ñaõ thoâng qua döï thaûo luaät thueá GTGT
vaø chính thöùc aùp duïng vaøo ngaøy 01/01/1999[3].
- Tieáp theo ñoù, ñeå phuø hôïp hôn vôùi tình hình thöïc teá, Quoác hoäi cuõng
ñaõ thoâng qua Luaät söûa ñoåi soá 57/2005/QH11 ngaøy 29/11/2005, cuøng vôùi nghò ñònh
158/2003/NÑ-CP ngaøy 10/12/2003 coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 01/01/2006.Vaø môùi
ñaây taïi kyø hoïp thöù 3 ngaøy 03/06/2008 Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa
Trang 13
Vieät Nam khoùa XII cuõng thoâng qua Luaät ñieàu chænh, seõ chính thöùc aùp duïng keå töø
ngaøy 01/01/2009.
1.2.2, Thueá giaù trò gia taêng:
1.2.2.1, Giaù trò gia taêng: [3]
- Giaù trò gia taêng laø giaù trò taêng theâm cuûa saûn phaåm haøng hoaù, dòch
vuï phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát, löu thoâng, ñeán tieâu duøng, ñöôïc xaùc ñònh laøm
caên cöù tính thueá giaù trò gia taêng.
- Ngoaøi ra, giaù trò gia taêng coøn ñöôïc xem laø giaù trò taêng theâm ñoái vôùi
moät saûn phaåm haøng hoaù hoaëc dòch vuï do cô sôû saûn xuaát, cheá bieán, baùn buoân hoaëc
dòch vuï taùc ñoäng vaøo nguyeân vaät lieäu thoâ hay haøng hoaù mua vaøo, laøm cho giaù trò
cuûa chuùng taêng theâm. Noùi caùch khaùc, ñaây laø soá cheânh leäch giöõa giaù ñaàu ra vôùi giaù
ñaàu vaøo do ñôn vò kinh teá taïo gia trong quaù trình saûn xuaát, kinh doanh vaø dòch vuï.
- Trò giaù gia taêng coù theå tính baèng phöông phaùp coäng hoaëc tröø.
+ Ñoái vôùi phöông phaùp coäng, trò giaù gia taêng laø trò giaù caùc yeáu toá caáu
thaønh trò giaù taêng theâm, bao goàm chuû yeáu laø trò giaù lao ñoäng (thöôøng ñöôïc tính baèng
chi phí lao ñoäng) vaø lôïi nhuaän veà hoaït ñoäng saûn xuùaât kinh doanh vaø dòch vuï
Giaù trò gia taêng = Tieàn coâng lao ñoäng + Lôïi nhuaän
+ Ñoái vôùi phöông phaùp tröø, trò giaù gia taêng laø khoaûn cheânh leäch giöõa
trò giaù khaâu sau cuûa saûn phaåm (ñaàu ra) vôùi trò giaù cuûa nguyeân vaät lieäu hay saûn phaåm
cuûa khaâu tröôùc maø nhaø kinh teá ñaõ söû duïng ñeå taïo ra saûn phaåm hoaëc dòch vuï môùi
(ñaàu vaøo).
Giaù trò gia taêng = Giaù ñaàu ra – Giaù ñaàu vaøo
(Möùc cheânh leäch giöõa giaù ñaàu ra vaø giaù ñaàu vaøo caøng cao thì ñôn vò
kinh doanh caøng thaønh coâng khaúng ñònh kinh doanh taêng tröôûng vaø phaùt trieån oån
ñònh, beàn vöõng).
Trang 14
1.2.2.2, Thueá giaù trò gia taêng: [3]
Taïi ñieàu 1 cuûa luaät thueá Giaù trò gia taêng thì thueá giaù trò gia taêng ñöôïc
ñònh nghóa nhö sau: Laø thueá tính treân khoaûn giaù trò taêng theâm cuûa haøng hoaù, dòch vuï
phaùt sinh trong quaù trình töø saûn xuaát, löu thoâng ñeán tieâu duøng.
- Thueá giaù trò gia taêng laø moät loaïi thueá giaùn thu, moät yeáu toá caáu
thaønh trong giaù haøng hoaù, dòch vuï nhaèm ñoäng vieân söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi tieâu
duøng nhö thueá doanh thu. Tuy nhieân, thueá giaù trò gia taêng coù ñieåm cô baûn khaùc vôùi
thueá doanh thu laø chæ coù ngöôøi baùn haøng hoaëc dòch vuï laàn ñaàu phaûi noäp thueá giaù trò
gia taêng treân toaøn boä doanh thu baùn haøng (hoaëc cung öùng dòch vuï). Coøn ngöôøi baùn
haøng hoaëc dòch vuï ôû caùc khaâu tieáp theo ñôn vò haøng hoaù vaø dòch vuï ñoù chæ phaûi noäp
thueá treân phaàn giaù trò taêng theâm. Vì vaäy, saéc thueá naøy coù teân goïi laø “ Thueá giaù trò
gia taêng ”.
- Noùi moät caùch khaùc, thueá giaù trò gia taêng laø moät saéc thueá duy nhaát
thu theo phaân ñoaïn chia nhoû, trong quaù trình saûn xuaát, löu thoâng haøng hoaù vaø dòch
vuï töø khaâu ñaàu tieân ñeán ngöôøi tieâu duøng, khi kheùp kín moät chu kyø kinh teá. Ñeán cuoái
chu kyø saûn xuaát, kinh doanh hoaëc cung caáp dòch vuï, toång soá thueá thu ñöôïc ôû caùc
coâng ñoaïn seõ khôùp vôùi soá thueá tính treân giaù baùn haøng hoaù hoaëc giaù dòch vuï cho
ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng .
- Moät trong nhöõng nguyeân taéc cô baûn cuûa thueá giaù trò gia taêng laø saûn
phaåm haøng hoaù , duø qua nhieàu khaâu hay ít khaâu , töø saûn xuaát tôùi tieâu duøng , ñeàu
chòu thueá nhö nhau , khaéc phuïc hieän töôïng truøng laëp ôû thueá doanh thu . Thueá GTGT
khoâng phaûi do ngöôøi tieâu duøng tröïc tieáp noäp maø do ngöôøi baùn saûn phaåm hay dòch
vuï noäp vaøo kho baïc nhaø nöôùc , do trong giaù baùn haøng hoaù vaø dòch vuï coù thueá GTGT
.
- Thueá GTGT coù phaïm vi thu raát roäng , ñoái töôïng thu laø moïi hoaït
ñoäng saûn xuaát kinh doanh , keå caû gia coâng cheá bieán vaø hoaït ñoäng dòch vuï coù tieàn ,
Trang 15
noù thu vaøo caùc saûn phaåm , dòch vuï tieu thuï troïng nöôùc , keå caû haøng hoaù nhaäp khaåu .
Thoâng thöôøng haøng hoaù , dòch vuï duøng cho hoaït ñoäng xuaát khaåu khoâng bò ñaùnh thueá
. Möùc thueá phaûi noäp thöôøng caên cöù vaøo coâng cuï vaät chaát cuûa saûn phaåm , khoâng
phaân bieät ngöôøi mua duøng vaøo muïc ñích gì . Thueá GTGT thöôøng chieám tyû troïng lôùn
( 20% - 25%) trong toång soá thu cuûa ngaân saùch , xaáp xæ ( 5% - 10 % ) toång saûn phaåm
xaõ hoäi vaø ñöôïc coi troïng trong toång theå toaøn boä hình thöùc thueá .
1.2.3, Noäi dung vaø caên cöù tính thueá giaù trò gia taêng:
1.2.3.1, Noäi dung cuûa thueá giaù trò gia taêng[4]: Thueá giaù trò gia taêng laø
thueá tính treân giaù trò taêng theâm cuûa haøng hoaù, dòch vuï phaùt sinh trong quaù trình töø
saûn xuaát, löu thoâng ñeán tieâu duøng.
- Ñoái töôïng chòu thueá: Haøng hoùa, dòch vuï söû duïng cho saûn xuaát, kinh
doanh vaø tieâu duøng ôû Vieät Nam laø ñoái töôïng chòu thueá giaù trò gia taêng
- Ngöôøi noäp thueá: Ngöôøi noäp thueá giaù trò gia taêng laø toå chöùc, caù nhaân
saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chòu thueá giaù trò gia taêng (sau ñaây goïi laø cô
sôû kinh doanh) vaø toå chöùc, caù nhaân nhaäp khaåu haøng hoùa chòu thueá giaù trò gia taêng
(sau ñaây goïi laø ngöôøi nhaäp khaåu).
- Ñoái töôïng khoâng chòu thueá: Theo qui ñònh taïi Ñieàu 4 Luaät thueá
GTGT, Ñieàu 4 nghò ñònh soá 158/2003/NÑ-CP cuûa Chính phuû, caùc haøng hoaù, dòch vuï
khoâng thuoäc dieän chòu thueá GTGT goàm 28 nhoùm haøng
1.2.3.2, Caên cöù tính thueá giaù trò gia taêng: laø giaù tính thueá vaø thueá suaát.
* Giaù tính thueá: [1]
- Ñöôïc qui ñònh taïi Ñieàu 7 Luaät thueá GTGT soá 02/1997/QH9 ngaøy
10/05/1997 vaø Ñieàu 6 Nghò ñònh soá 158/2003/NÑ-CP ngaøy 10/12/2003.
- Giaù tính thueá laø moät caên cöù quan troïng ñeå xaùc ñònh soá thueá GTGT
phaûi noäp, giaù tính thueá GTGT laø giaù baùn chöa coù theå ñöôïc ghi treân hoaù ñôn baùn
Trang 16
haøng cuûa ngöôøi baùn haøng, cung caáp dòch vuï hoaëc ngöôøi nhaäp khaåu. Giaù tính thueá
GTGT cuûa haøng hoaù, dòch vuï ñöôïc xaùc ñònh cuï theå nhö sau :
+ Ñoái vôùi haøng hoaù do cô sôû saûn xuaát, kinh doanh baùn ra laø giaù baùn
chöa coù thueá GTGT. Ñoái vôùi haøng hoaù chòu thueá tieâu thu ñaëc bieät laø giaù baùn ñaõ coù
thueá tieâu thuï ñaëc bieät nhöng chöa coù thueá GTGT.
+ Ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu, laø giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng(+) vôùi
thueá nhaäp khaåu(neáu coù) coäng(+) thueá tieâu thuï ñaëc bieät(neáu coù). Giaù nhaäp taïi cöûa
khaåu laøm caên cöù tính thueá GTGT ñöôïc xaùc ñònh theo caùc qui ñònh veà giaù tính thueá
haøng hoaù nhaäp khaåu.
+ Neáu haøng hoaù nhaäp khaåu ñöôïc mieãn, giaûm thueá nhaäp khaåu thì giaù
tính thueá laø giaù haøng hoaù nhaäp khaåu coäng(+) vôùi thueá nhaäp khaåu theo möùc thueá ñaõ
ñöôïc mieãn giaûm.
+ Ñoái vôùi dòch vuï do phía nöôùc ngoaøi cung öùng cho caùc ñoái tuôïng
tieâu duøng ôû Vieät Nam, giaù tính thueá laø gía dòch vuï phaûi thanh toaùn cho phía nöôùc
ngoaøi.
+ Ñoái vôùi haøng hoaù,dòch vuï duøng ñeå trao ñoåi, bieáu taëng (tröø saûn
phaåm haøng hoaù duøng ñeå khuyeán maïi, quaûng caùo), tieâu duøng noäi boä(khoâng phuïc vuï
cho saûn xuaát kinh doanh hoaëc saûn xuaát kinh doanh haøng hoaù, dòch vuï thuoäc ñoái
töôïng khoâng chòu thueá GTGT) thì phaûi tính thueá GTGT ñaàu ra, giaù tính thueá ñöôïc
xaùc ñònh theo giaù tính thueá cuûa haøng hoaù, dòch vuï cuøng loaïi hoaëc töông ñöông taïi
thôøi ñieâmt phaùt sinh caùc hoaït ñoäng naøy.
+ Ñoái vôùi hoaït ñoäng cho thueâ taøi saûn nhö : nhaø xöôûng, kho taøng, beán
baõi…Giaù ñeå tính thueá laø giaù cho thueâ chöa coù thueá. Tröôøng hôïp cho thueâ theo hình
thöùc traû tieàn thueâ töøng kyø hoaëc traû tröôùc tieàn thueâ cho moät thôøi haïn thì thueá GTGT
tính treân soá tieàn thu töøng kyø hoaëc thu tröôùc.
Trang 17
+ Ñoái vôùi tröôøng hôïp thueâ giaøn khoan, maùy moùc, thieát bò, phöông
tieän vaän taûi cuûa nöôùc ngoaøi (loaïi trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc) ñeå cho thueâ laïi,
giaù tính thueá ñöôïc tröø giaù thueâ giaù thueâ phaûi traû cho nöôùc ngoaøi.
+ Ñoái vôùi haøng hoaù baùn theo phöông thöùc traû goùp, giaù tính thueá laø
giaù baùn traû moät laàn chöa coù thueá GTGT cuûa haøng hoaù, dòch vuï ñoù(khoâng bao goàm
laõi traû goùp), khoâng tính theo soá tieàn traû goùp töøng kyø.
+ Ñoái vôùi gia coâng haøng hoaù, giaù tính thueá laø giaù gia coâng chöa coù
thueá (bao goàm tieàn coâng, tieàn nhieân lieäu, vaät lieäu phuï vaø chi phí khaùc ñeå gia coâng).
+ Ñoái vôùi hoaït ñoäng xaây döïng, laép ñaët laø giaù xaây döïng, laép ñaët chöa
coù thueá GTGT cuûa coâng trình, haïng muïc coâng trình.
+ Ñoái vôùi hoaït ñoäng ñaàu tö xaây nhaø ñeå baùn, xaây döïng cô sôû haï taàng
ñeå chuyeån nhöôïng cuûa caùc ñôn vò ñöôïc Nhaø nöôùc giao ñaát, giaù tính thueá laø giaù baùn
nhaø, cô sôû haï taàng gaén vôùi ñaát tröø(-) tieàn söû duïng ñaát phaûi noäp NSNN.
+ Ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng ñaïi lyù, moâi giôùi mua, baùn haøng hoaù, dòch vuï
höôûng hoa hoàng thì giaù chöa coù thueá laøm caên cöù tính thueá laø tieàn hoa hoàng thu töø
caùc hoaït ñoäng naøy.
+ Ñoái vôùi haøng hoaù, dòch vuï coù tính ñaëc thuø ñöôïc duøng chöùng töø
thanh toaùn nhö: tem böu chính, veù cöôùc vaän taûi, veù soå soá kieán thieát…ghi giaù thanh
toaùn laø giaù ñaõ coù thueá, coøn giaù chöa coù thueá ñöôïc xaùc ñònh nhö sau :
Giaù chöa coù thueá
giaù trò gia taêng
Giaù thanh toaùn treân chöùng töø
=
1 + thueá suaát cuûa haøng hoaù, dòch vuï (%)
+ Ñoái vôùi dòch vuï ñaïi lyù taøu bieån, dòch vuï moâi giôùi, uyû thaùc xuaát
nhaäp khaåu vaø dòch vuï khaùc höôûng tieàn coâng hoaëc hoa hoàng, giaù tính thueá laø tieàn
coâng hoaëc hoa hoàng ñöôïc höôûng chöa coù thueá.Ñoái vôùi hoaït ñoäng vaän taûi, boác xeáp
Trang 18
thì giaù tính thueá laø giaù cöôùc vaän chuyeån, boác xeáp chöa coù thueá . Ñoái vôùi hoaït ñoäng
vaän taûi quoác teá thì doanh thu vaän taûi quoác teá khoâng chòu thueá.
+ Ñoái vôùi dòch vuï du lòch löõ haønh, hôïp ñoàng kyù vôùi khaùch haøng theo
giaù troïn goùi thì giaù troïn goùi laø ñaõ coù thueá GTGT. Tröôøng hôïp giaù troïn goùi bao goàm
caû caùc khoaûn khoâng chòu thueá(aên ôû tham quan, leä phí saân bay…) thì caùc khoaûn naøy
ñöôïc giaûm tröø trong giaù tính thueá.
+ Ñoái vôùi dòch vuï caàm ñoà, giaù tính thueá laø tieàn thu töø hoaït ñoäng naøy,
bao goàm tieàn laõi phaûi thu töø cho vay, caàm ñoà vaø cheânh leâch thu ñöôïc töø baùn haøng
caàm ñoà(baèng doanh thu baùn haøng phaùt maïi tröø(-) soá tieàn cho vay, tröø(-) soá tieàn phaûi
traû khaùch haøng(neáu coù)).
+ Ñoái vôùi dòch vuï in, giaù tính thueá khoâng bao goàm tieàn giaáy in.Neáu
cô soû in thöïc hieän hôïp ñoàng in, giaù thanh toaùn bao goàm caû tieàn coâng in vaø giaáy in
thì giaù tính thueá bao goàm caû tieàn giaáy.
+ Ñoái vôùi saùch baùo, taïp chí baùn theo ñuùng giaù phaùt haønh(giaù bìa)
theo qui ñònh cuûa Luaät Xuaát baûn thì giaù ñoù laø giaù tính thueá, coøn neáu khoâng baùn theo
giaù bìa thì giaù baùn ra laø giaù tính thueá.
* Thueá suaát: [1] Coù 3 möùc thueá suaát : 0%, 5%, 10% ñöôïc söû duïng
ñoái vôùi töøng loaïi haøng hoaù, dòch vuï saûn xuaát-kinh doanh trong nöôùc hoaëc nhaäp
khaåu. Vieäc qui ñònh caùc möùc thueá suaát khaùc nhau nhaèm theå hieän chính saùch ñieàu
tieát thu nhaäp vaø höôùng daãn tieâu duøng ñoái vôùi haøng hoaù, dòch vuï khaùc nhau. Trong
ñieàu kieän hieän nay, khi maët baèng kinh doanh cuûa caùc ngaønh ngheà chöa ñoàng nhaát,
thì vieäc phaân bieät caùc möùc thueá suaát laø caàn thieát.
+ Möùc thueá suaát 0% : Möùc thueá suaát 0% aùp duïng ñoái vôùi haøng hoùa,
dòch vuï xuaát khaåu, vaän taûi quoác teá vaø haøng hoùa, dòch vuï khoâng chòu thueá giaù trò gia
taêng quy ñònh taïi Ñieàu 5 cuûa Luaät naøy khi xuaát khaåu, tröø caùc tröôøng hôïp chuyeån
giao coâng ngheä, chuyeån nhöôïng quyeàn sôû höõu trí tueä ra nöôùc ngoaøi; dòch vuï taùi baûo
Trang 19
hieåm ra nöôùc ngoaøi; dòch vuï caáp tín duïng, chuyeån nhöôïng voán, dòch vuï taøi chính
phaùi sinh; dòch vuï böu chính, vieãn thoâng; saûn phaåm xuaát khaåu laø taøi nguyeân,
khoaùng saûn khai thaùc chöa qua cheá bieán quy ñònh taïi khoaûn 23 Ñieàu 5 cuûa Luaät
naøy.
+ Möùc thueá suaât 5% : aùp duïng ñoái vôùi caùc haøng hoaù, dòch vuï thieát
yeáu caàn khuyeán khích, hoaëc saûn xuaát-kinh doanh coøn ñang gaëp khoù khaên.
Nöôùc saïch phuïc vuï saûn xuaát vaø sinh hoaït;
Phaân boùn, quaëng ñeå saûn xuaát phaân boùn; thuoác tröø saâu beänh vaø
chaát kích thích taêng tröôûng vaät nuoâi, caây troàng;
Thieát bò vaø duïng cuï y teá; boâng vaø baêng veä sinh y teá;
Thuoác chöõa beänh, phoøng beänh;
Giaùo cuï duøng ñeå giaûng daïy vaø hoïc taäp;
Ñoà chôi cho treû em; saùch khoa hoïc - kyõ thuaät, saùch vaên hoïc
ngheä thuaät, saùch phuïc vuï thieáu nhi, saùch phaùp luaät, tröø saùch vaên baûn phaùp luaät quy
ñònh taïi khoaûn 13 Ñieàu 4 cuûa Luaät naøy;
Saûn phaåm troàng troït, chaên nuoâi, nuoâi troàng thuyû saûn chöa qua
cheá bieán goàm caû con gioáng, caây gioáng, haït gioáng, tröø ñoái töôïng quy ñònh taïi khoaûn
1 Ñieàu 4 cuûa Luaät naøy;
Laâm saûn (tröø goã, maêng) chöa qua cheá bieán; thöïc phaåm töôi
Saûn phaåm baèng ñay, coùi, tre, nöùa, laù;
Boâng sô cheá töø boâng troàng ôû trong nöôùc;
Thöùc aên gia suùc, gia caàm vaø thöùc aên cho vaät nuoâi khaùc;
Dòch vuï khoa hoïc, kyõ thuaät;
soáng;
Trang 20
Dòch vuï tröïc tieáp phuïc vuï saûn xuaát noâng nghieäp;
+ Möùc thueá suaát 10% : laø möùc thueá suaát phoå bieán, aùp duïng cho caùc
loaïi haøng hoaù, dòch vuï thoâng thöôøng coøn laïi ngoaøi nhöõng haøng hoaù, dòch vuï ñaõ chòu
thueá suaát 0%, 5%
1.2.4, Phöông phaùp tính thueá:
Û Cô sôû noäp thueá GTGT theo moät trong hai phöông phaùp : phöông
phaùp khaáu tröø thueá vaø phöông phaùp tröïc tieáp
1.2.4.1, Phöông Phaùp Khaáu Tröø: [1]
* Ñoái töôïng aùp duïng : Laø caùc ñôn vò, toå chöùc kinh doanh, doanh
nghieäp thaønh laäp theo Luaät Doanh nghieäp nhaø nöôùc, Luaät Doanh nghieäp, Luaät Hôïp
taùc xaõ, doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø caùc ñôn vò, toå chöùc kinh doanh
khaùc ñaõ thöïc hieän ñaày ñuû cheá ñoä soå saùch keá toaùn vaø hoaù ñôn chöùng töø theo qui
ñònh, tröø caùc ñoái töôïng aùp duïng tính thueá theo phöông phaùp tröïc tieáp.
* Xaùc ñònh thueá GTGT phaûi noäp :
Soá thueá GTGT
phaûi noäp
=
Thueá GTGT - Thueá GTGT ñaàu vaøo
ñaàu ra
ñöôïc khaáu tröø
Trong ñoù :
+ Thueá GTGT ñaàu ra (=)giaù tính thueá cuûa haøng hoaù, dòch vuï chòu
thueá(*)thueá suaát thueá GTGT cuûa haøng hoaù, dòch vuï ñoù.
Cô sôû kinh doanh tính thueá theo phöông phaùp khaáu tröø, khi baùn haøng
hoaù, dòch vuï phaûi tính vaø thu thueá GTGT haøng hoaù, dòch vuï baùn ra. Khi laäp hoaù ñôn
baùn haøng hoaù, dòch vuï phaûi ghi roõ giaù baùn chöa coù thueá, thueá GTGT vaø toång soá tieàn
ngöôøi mua phaûi thanh toaùn.
- Xem thêm -