Tài liệu Kế toán thanh toán tại công ty cổ phần xây dựng và thương mại đức anh

TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÔ THỊ THU HOÀI KẾ TOÁN THANH TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI ĐỨC ANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán Phú Thọ, năm 2021 TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÔ THỊ THU HOÀI KẾ TOÁN THANH TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI ĐỨC ANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán NGƢỜI HƢỚNG DẪN : ThS. NGUYỄN THU HIỀN Phú Thọ, năm 2021 i LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến các Thầy, Cô trong khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh trƣờng Đại Học Hùng Vƣơng. Đặc biệt là ThS. Nguyễn Thu Hiền đã trực tiếp hƣớng dẫn tận tình và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và viết đề tài khóa luận. Nhờ sự chỉ bảo tận tình và giúp đỡ của cô, mà em đã tính lũy đƣợc nhiều bài học quý báu cho bản thân. Đồng thời em xin đƣợc cảm ơn các cô, chú và các anh, chị trong Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh, đã tạo điều kiện cho em đƣợc thực tập và cung cấp những tài liệu cần thiết cho em để em hoàn thành đƣợc bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Do còn nhiều hạn chế về hiểu biết, kinh nghiệm thực tế của bản thân nên bài khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc sự góp ý, chỉ bảo của quý Thầy, Cô. Em xin trân trọng cảm ơn! ii MỤC LỤC A. MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1 2. Lịch sử các vấn đề nghiên cứu .......................................................................... 2 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ......................................................................... 4 3.1. Mục tiêu chung ............................................................................................... 4 3.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................... 4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 4 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu..................................................................................... 4 4.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 5 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 5 5.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận .................................................................... 5 5.2. Phƣơng pháp thống kê kinh tế........................................................................ 5 5.3. Phƣơng pháp chuyên môn kế toán ................................................................. 6 5.4. Phƣơng pháp chuyên gia ................................................................................ 7 6. Kết cấu của đề tài .............................................................................................. 7 B. NỘI DUNG....................................................................................................... 8 Chƣơng 1 ............................................................................................................... 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP .................................................................................. 8 1.1.Một số vấn đề chung về kế toán thanh toán trong doanh nghiệp.................... 8 1.1.1. Khái nhiệm về thanh toán ........................................................................... 8 1.1.2. Phân loại các nghiệp vụ thanh toán ............................................................. 9 1.1.2.1. Phân loại theo nghiệp vụ thanh toán ........................................................ 9 1.1.2.2. Căn cứ theo thời hạn thanh toán............................................................. 10 1.1.3. Đặc điểm các nghiệp vụ thanh toán .......................................................... 10 1.1.4. Vai trò và nhiệm vụ của kế toán thanh toán trong doanh nghiệp ............. 11 1.1.4.1. Vai trò của kế toán thanh toán................................................................ 11 1.1.4.2. Nhiệm vụ của kế toán thanh toán .......................................................... 11 1.2. Tổ chức công tác kế toán thanh toán trong doanh nghiệp ........................... 12 iii 1.2.1.Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán thanh toán trong doanh nghiệp ......... 12 1.2.2. Tổ chức chứng từ kế toán thanh toán ........................................................ 16 1.2.3. Tổ chức ghi sổ phần hành kế toán thanh toán ........................................... 23 1.2.4. Tổ chức sổ kế toán phần hành kế toán thanh toán .................................... 25 1.2.5.Tổ chức công tác báo cáo kế toán phần hành kế toán thanh toán ............. 28 1.2.5.1. Báo cáo kế toán phục vụ công tác kế toán tài chính .............................. 29 1.2.5.2. Báo cáo kế toán phục vụ công tác kế toán quản trị ................................ 30 1.2.6. Phân tích một số chỉ tiêu về khả năng thanh toán của doanh nghiệp ....... 31 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI ĐỨC ANH ..... 35 2.1. Khái quát chung về Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh .. 35 2.1.1.Tên và địa chỉ Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh......... 35 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của công ty ......................................... 35 2.1.3. Chức năng , nhiệm vụ của Công ty Cổ phần Xây dựng và Thƣơng mại Đức Anh .............................................................................................................. 36 2.1.3.1. Chức năng của công ty ........................................................................... 36 2.1.3.2.Nhiệm vụ của công ty ............................................................................. 38 2.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh ....................................................................................................... 38 2.1.5. Tình hình lao động của công ty trong giai đoạn 2018-2020 ..................... 40 2.1.6. Tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty trong giai đoạn 2018-2020 ..... 42 2.1.7. Tình hình kết quả kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2017-2019 .... 45 2.1.8. Khái quát chung về công tác kế toán của công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh ........................................................................................... 49 2.1.8.1. Cơ cấu bộ máy kế toán của công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh .............................................................................................................. 49 2.1.8.2.Chế độ kế toán của công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh ............................................................................................................................. 50 2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh ............................................................................. 53 iv 2.2.1. Đặc điểm quản lý về thanh toán tại công ty .............................................. 53 2.2.2. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán thanh toán ........................................ 54 2.2.3. Tổ chức chứng từ kế toán thanh toán ........................................................ 55 2.2.4. Tổ chức ghi sổ kế toán thanh toán ............................................................ 61 2.2.4.1. Kế toán thanh toán đối với nhà cung cấp ............................................... 61 2.2.4.2. Kế toán thanh toán đối với khách hàng ................................................... 69 2.2.5.Tổ chức sổ kế toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh ............................................................................................................................. 79 2.2.6. Tổ chức công tác báo cáo kế toán phần hành kế toán thanh toán ............. 80 2.2.6.1. Tổ chức công tác báo cáo phục vụ công tác kế toán tài chính ............... 80 2.2.6.2. Tổ chức công tác báo cáo phục vụ công tác kế toán quản trị ................ 81 2.3. Đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. ............................................................ 82 2.3.1. Ƣu điểm ..................................................................................................... 82 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ........................................................................... 84 Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI ĐỨC ANH................................................................................ 86 3.1. Phƣơng hƣớng phát triển công ty 3.2.Nhóm giải pháp về tổ chức công tác kế toán Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Hoàn thiện đội ngũ: ................................................................................... 86 3.2.2. Hoàn thiện tổ chức chứng từ: .................................................................... 87 3.2.3. Hoàn thiện về phƣơng pháp kế toán: ........................................................ 88 3.3.Nhóm giải pháp về hoàn thiện kế toán thanh toán ........................................ 89 3.4.Nhóm giải pháp về tăng cƣờng hoạt động kinh doanh ................................. 92 C. KẾT LUẬN .................................................................................................... 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 94 v DANH MỤC BẢNG Tên bảng STT 1 2 3 Bảng 2.1: Quy mô và cơ cấu lao động của công ty từ năm 20182020 Bảng 2.2: Tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh Bảng 2.3: Tình hình kết quả sản xuất kinh doanh của công ty cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh vi Trang 41 43 47 DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Tên sơ đồ Trang 1 Sơ đồ 1.1. Sơ đồ trình tự luân chuyển hóa đơn tại công ty 20 2 Sơ đồ 1.2. Sơ đồ trình tự luân chuyển UNC tại công ty 21 3 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý 39 4 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ bộ máy kế toán 49 5 Sơ đồ 2.3. Trình tự ghi sổ Nhật kí chung trên máy vi tính 52 6 Sơ đồ 2.3. Quy trình luân chuyển chứng từ thanh toán tại Công ty cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh 56 7 Sơ đồ 2.4 Quy trình thanh toán với khách hàng 57 8 Sơ đồ 2.5. Quy trình thu hồi công nợ của khách hàng 58 9 Sơ đồ 2.6. Quy trình luân chuyển chứng từ mua hàng 59 vii DANH MỤC GIAO DIỆN Tên hình STT 1 Giao diện 2.1. Giao diện phần mềm kế toán MISA SME.NET 2017 Trang 53 2 Hình 2.1.2. Giao diện nhập Chứng từ mua hàng T&Q 62 3 Hình 2.1.3. Giao diện nhập Chứng từ mua hàng Núi Hùng 64 4 Hình 2.1.4. Giao diện nhập Chứng từ mua hàng Núi Hùng 66 5 Hình 2.1.5. Giao diện nhập Chứng từ mua hàng 67 6 Hình 2.1.6. Giao diện nhập Chứng từ mua hàng 69 7 Hình 2.1.9. Giao diện nhập Chứng từ bán hàng Tân Sơn 71 8 Hình 2.2.1 Giao diện Thu tiền của khách hàng 72 9 Hình 2.2.2 Giao diện chứng từ bán hàng 74 10 Hình 2.2.3 Thu tiền thanh toán của công trình 75 11 Hình 2.2.3 Giao diện chứng từ bán hàng 76 12 Hình 2.2.4 Giao diện thu tiền tạm ứng của khác hàng 78 13 Hình 2.2.5 Giao diện chứng từ bán hàn 79 viii A. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong thời đại nền kinh tế hội nhập nhƣ hiện nay để tiếp tục tồn tại và phát triển đƣợc thì đòi hỏi các doanh nghiệp phải năng động, hội nhập, bắt kịp xu hƣớng của xã hội. Chính vì vậy mà công tác kế toán nói chung và công tác kế toán thanh toán nói riêng trong doanh nghiệp cũng phải đƣợc hoàn thiện và không ngừng cải tiến, bởi nó là một công cụ đắc lực phục vụ cho công tác quản lý tài chính của nhà quản trị. Kế toán thanh toán là một trong những công cụ quan trọng để đánh giá tình hình tài chính tại doanh nghiệp và xem xét hoạt động của doanh nghiệp có mang lại hiệu quả hay không. Các nghiệp vụ phát sinh với nhà cung cấp, khách hàng, thƣờng xuyên diễn ra và có mối quan hệ mật thiết với nghiệp vụ kế toán thanh toán. Hơn thế nữa là một cơ chế thị trƣờng luôn đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lƣợc, tầm nhìn đúng đắn, kinh doanh có lợi nhuận để có thể tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trƣờng cạnh tranh gay gắt hiện nay. Một trong những điều không thể không nhắc tới, quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp đó là phải thực hiện tốt tổ chức công tác kế toán thanh toán tại doanh nghiệp, để có thể nắm vững và làm chủ tình hình tài chính của mình. Thông qua đó có những biện pháp tích cực, hiệu quả để xử lý tình hình công nợ và xem xét tình hình tài chính để có thể tham gia kí kết hợp đồng, đủ khả năng thanh toán đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp. Đặc biệt nghiệp vụ thanh toán xảy ra ở cả quá trình mua hàng và quá trình tiêu thụ, nó liên quan mật thiết đến các nghiệp vụ tạo vốn. Vì vậy, có thể nói tổ chức công tác kế toán thanh toán có một ý nghĩa vô cùng quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh là một đơn vị hạch toán độc lập, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Vì vậy, kế toán thanh toán tại công ty có tầm quan trọng rất lớn, đƣợc các nhà quản lý hết sức quan tâm và ngày càng đƣợc nâng cao. Công ty đã thực hiện đầy đủ các chính sách và chế độ kế 1 toán, nhƣng bên cạnh đó công ty vẫn không tránh khỏi một số vấn đề về cơ cấu tổ chức công tác kế toán thanh toán. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của kế toán thanh toán tại các doanh nghiệp nói chung và qua thời gian em đƣợc thực tập tìm hiểu thực trạng công tác tổ chức kế toán thanh toán tại Công ty cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh, em đã lựa chọn đề tài: “Kế toán thanh toán tại Công ty cổ phần xây dựng và thương mại Đức Anh” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Lịch sử các vấn đề nghiên cứu Kế toán thanh toán đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp. Vì vậy mà đề tài này đã nhận đƣợc nhiều sự quan tâm, nghiên cứu từ các nhà khoa học cho đến giảng viên cũng nhƣ là sinh viên của các Trƣờng Đại Học nói chung và của Trƣờng Đại Học Hùng Vƣơng nói riêng. Không chỉ những năm gần đây mà từ nhiều năm trở về trƣớc đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về đề tài kế toán thanh toán. Về nội dung thì các công trình nghiên cứu đều đã phản ánh đƣợc thực trạng và đề xuất ra đƣợc các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán thanh toán tại đơn vị. Nhƣng với mỗi tác giả thì lại có những cách thể hiện, những quan điểm khác nhau. Dƣới đây là một số các công trình nghiên cứu về đề tài này của sinh viên Đại Học Hùng Vƣơng: Đề tài “ Thực trạng công tác kế toán thanh toán tại công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nông thôn Phú Thọ” của tác giả Bùi Thị Thanh Thoan, năm 2013, trên cơ sở từ những hạn chế đang diễn ra tại đơn vị, từ đó tác giả đã đƣa ra giải pháp về công tác kế toán thanh toán tại công ty về trích lập dự phòng phải thu khó đòi, chính sách chiết khấu thanh toán, khả năng thanh toán một cách chi tiết và rõ ràng. Đề tài “ Kế toán thanh toán tại Công ty TNHH May Phú Thọ” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Thảo, năm 2013 đã đề xuất phần mềm MISA, ASCOFAS với giao diện dễ sử dụng, tốc độ xử lý nhanh giúp Công ty dễ dàng quản lý trong 2 công tác kế toán, rút ngắn thời gian làm việc và tạo ra hiệu quả công việc từ việc sử dụng phần mềm. Đề tài “ Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần Đông Á” của tác giả Nguyễn Thị Lý, năm 2014. Đề tài đã đƣa ra đƣợc những hạn chế trong việc tổ chức công tác kế toán tại đơn vị trong thực tế từ đó đề xuất phần mềm kế toán Misa và lý giải chi tiết về sự phù hợp và những lợi ích mà phần mềm mang lại cho công ty. Đề tài “ Kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần may Vĩnh Phú” của tác giả Hoàng Thị Hạnh, năm 2015. Đề tài đã đƣa ra đƣợc nội dung, phản ánh thực trạng về tình hình thanh toán tại công ty, chỉ ra đƣợc những ƣu nhƣợc điểm trong công tác kế toán thanh toán tại công ty từ đó đề xuất một số giải pháp nhƣ: đƣa ra những chính sách chiết khấu vào thanh toán, thực hiện trích lập dự phòng phải thu khó đòi theo đúng quy định… nhằm khắc phục và hoàn thiện hơn công tác kế toán thanh toán tại đơn vị. Đề tài “ Thực trạng kế toán thanh toán tại Công ty TNHH An Thành” của tác giả Phạm Thị Khánh Linh, năm 2016. Tác giả đã đánh giá thực trạng và chỉ ra một số hạn chế nhƣ: công tác thu hồi nợ còn nhiều điểm bất cập, kế toán thanh toán chƣa thực hiện hết chức năng và nhiệm vụ của mình. Tác giả đã tìm ra nguyên nhân và đƣa ra giải pháp: hàng năm tạo điều kiện nâng cao trình độ nhân viên bằng các lớp học ngắn hạn, nâng cao ý thức của nhân viên trong việc thực hiện nghĩa vụ trong công việc của mình bằng cách có thƣởng có phạt rõ ràng, quản lý chặt chẽ hơn trong công tác thu hồi nợ … để hoàn thiện về công tác kế toán thanh toán tại đơn vị. Đề tài“Kế toán thanh toán cho khách hàng và nhà cung cấp tại công ty TNHH thiết kế văn phòng IPC” của tác giả Vũ Thị Hồng My, năm 2017. Khóa luận đã đƣa ra các chính sách về thanh toán cho khách hàng và nhà cung cấp cũng nhƣ cho lao động đƣợc sử dụng linh hoạt, sát thực tế. Tuy nhiên công ty chƣa tiến hành thanh toán cho khách hàng và nhà cung cấp nhiều bằng tiền gửi chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt. 3 Ở tất cả các đề tài nghiên cứu trên, các tác giả đều đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và phản ánh thực trạng kế toán thanh toán tại doanh nghiệp. Từ đó chỉ ra ƣu, nhƣợc điểm và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán thanh toán tại đơn vị. Mặc dù trong thời gian qua đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu khoa học, khóa luận tốt nghiệp về đề tài kế toán thanh toán, xong vẫn chƣa có đề tài nào nghiên cứu về tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh, bao gồm các tổ chức công tác kế toán: Tổ chức hệ thống tài khoản và chứng từ, tổ chức ghi sổ và tổ chức công tác báo cáo kế toán. Vì vậy trong khóa luận của mình, em đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “Kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thương mại Đức Anh” 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục tiêu chung Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán thanh toán tại doanh nghiệp trên cơ sở đó phản ánh và đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. 3.2. Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức kế toán thanh toán. - Phản ánh và đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. - Đề xuất một số biện pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh, bao gồm: - Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán - Tổ chức chứng từ kế toán 4 - Tổ chức ghi sổ kế toán - Tổ chức công tác báo cáo kế toán 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung nghiên cứu: Tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh thông qua hai nội dung cụ thể : Tổ chức công tác kế toán thanh toán với khách hàng, tổ chức công tác kế toán thanh toán với nhà cung cấp. - Về không gian: Nghiên cứu trong phạm vi Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. Địa chỉ: khu 13, xã Vạn Xuân, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ. - Về thời gian: Số liệu nghiên cứu này đƣợc thu thập từ năm 2018 đến năm 2020, tập trung lớn vào tháng 12 năm 2019. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Hệ thống hóa lý luận về kế toán thanh toán trong doanh nghiệp, từ đó vận dụng vào công tác kế toán thanh toán để phân tích, nghiên cứu mối quan hệ tổ chức công tác kế toán thanh toán tại công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. 5.2. Phương pháp thống kê kinh tế * Phương pháp thu thập số liệu - Phƣơng pháp thu thập số liệu sơ cấp: là phƣơng pháp thu thập số liệu trực tiếp thông qua một số hình thức: phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn qua đối thoại... - Phƣơng pháp thu thập số liệu thứ cấp: là phƣơng pháp thu thập những dữ liệu đã có sẵn nhƣ các báo cáo của công ty , không phải do mình thu thập, đã công bố nên dễ thu thập, ít tốn thời gian, tiền bạc trong quá trình thu thập nhƣng là loại tài liệu quan trọng trong việc nghiên cứu tiếp thị cũng nhƣ các ngành khoa học xã hội khác. * Phương pháp xử lý số liệu 5 Cơ sở là các số liệu sơ cấp, thứ cấp đã thu thập đƣợc cùng với sự hỗ trợ của các phần mềm nhƣ excel để tổng hợp tính toán các con số tuyệt đối, số tƣơng đối, số bình quân và sắp xếp chúng một cách hệ thống phù hợp với đề tài. * Phương pháp so sánh Phƣơng pháp so sánh đƣợc sử dụng để thấy đƣợc sự biến động của các chỉ tiêu nhƣ doanh thu, chi phí của công ty qua các năm từ đó đƣa ra đánh giá khách quan về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty và trên cơ sở đó đƣa ra kết luận kiến nghị, định hƣớng, giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán thanh toán, nâng cao kết quả kinh doanh. 5.3. Phương pháp chuyên môn kế toán Là công cụ quan trọng của kế toán trong việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích thông tin về tình hình tài chính của đơn vị cho các đối tƣợng sử dụng. - Phương pháp chứng từ kế toán: Tác giả sử dụng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và thực sự hoàn thành theo thời gian, địa điểm phát sinh hoạt động đó vào các chứng từ kế toán, phục vụ cho công tác kế toán, công tác quản lý. Sử dụng chứng từ: Hóa đơn, phiếu thu, phiếu chi…. - Phương pháp tài khoản kế toán: Là phƣơng pháp kế toán đƣợc tác giả sử dụng để phân loại đối tƣợng kế toán từ đối tƣợng chung tới đối tƣợng cụ thể để ghi chép, phản ánh, kiểm tra một cách thƣờng xuyên, liên tục và có hệ thống tình hình hiện có và sự biến động của từng đối tƣợng cụ thể nhằm cung cấp thông tin sử dụng tài khoản 131, 331, 111, 112, 511 về các hoạt động kinh tế của đơn vị, phục vụ cho lãnh đạo trong quản lý kinh tế, tổ chức và lập báo cáo tài chính. - Phương pháp tổng hợp - cân đối kế toán: Là phƣơng pháp kế toán đƣợc tác giả sử dụng để tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán theo các mối quan hệ vốn có của đối tƣợng nhằm cung cấp các chỉ tiêu kinh tế tài chính cho các đối tƣợng sử dụng thông tin kế toán phục vụ công tác quản lý các hoạt động kinh tế tài chính trong và ngoài đơn vị. 6 5.4. Phương pháp chuyên gia Đây là phƣơng pháp mà ngƣời nghiên cứu tham khảo ý kiến của các chuyên gia, những ngƣời có kinh nghiệm về lĩnh vực nghiên cứu để có đƣợc định hƣớng đúng đắn trong quá trình hoàn thiện đề tài. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, bài báo cáo của em bao gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán thanh toán trong doanh nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng thƣơng mại Đức Anh. Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán thanh toán tại Công ty Cổ phần xây dựng và thƣơng mại Đức Anh. 7 B. NỘI DUNG Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.Một số vấn đề chung về kế toán thanh toán trong doanh nghiệp 1.1.1. Khái nhiệm về thanh toán Trong giáo trình kế toán tài chính của học viện tài chính với tác giả là GS.TS. NGND Ngô Thế Chi làm chủ biên, thanh toán đƣợc định nghĩa nhƣ sau: “Thanh toán là một thuật ngữ mô tả việc chuyển giao tài sản từ một bên (người hoặc một tổ chức, công ty) sang một bên khác, thường được sử dụng khi trao đổi sản phẩm, dịch vụ trong một giao dịch có ràng buộc về pháp lý”[ ] Kế toán thanh toán là việc lập và luân chuyển chứng từ kế toán, xây dựng hệ thống sổ sách kế toán, phản ánh nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào hệ thống sổ kế toán chi tiết, sổ tổng hợp để hỗ trợ cho việc theo dõi tình hình phát sinh các nghiệp vụ thanh toán , định kỳ lập báo cáo theo quy định. Kế toán thanh toán là một phần hành kế toán khá quan trọng trong toàn bộ công tác kế toán của doanh nghiệp, liên quan đến các khoản nợ phải thu và nợ phải trả. Việc quản lý công nợ tốt không chỉ là yêu cầu mà còn ảnh hƣởng đến sự tồn tại và phát triển của một doanh ngiệp. Tùy thuộc vào từng đặc điểm , loại hình kinh doanh, quy mô, trình độ quản lý của doanh nghiệp và đội ngũ kế toán để tổ chức bộ máy kế toán phù hợp. Tổ chức công tác kế toán góp phần không nhỏ vào tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nghiệp vụ thanh toán là quan hệ giữa doanh nghiệp với các khách nợ, chủ nợ, ngân hàng, các tổ chức tài chính và các đối tác về các khoản phải thu, các khoản phải trả, các khoản vay trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp . Quan hệ thanh toán chỉ thực sự tồn tại khi có sự cam kết, thỏa thuận giữa chủ nợ và ngƣời đi vay về một khoản vay nợ theo đúng quy định của pháp luật đƣợc thông qua các hóa đơn, chứng từ, sổ sách hợp pháp hợp lệ. [ 8 ] 1.1.2. Phân loại các nghiệp vụ thanh toán Các nghiệp vụ thanh toán trong doanh nghiệp có nội dung rất đa dạng, có thể phân loại các nghiệp vụ theo những tiêu thức khác nhau để đảm bảo quản lý các khoản phải thu, phải trả một cách hợp lý. 1.1.2.1. Phân loại theo nghiệp vụ thanh toán - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với nhà nƣớc: Trong qua trình hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ với Nhà nƣớc thông qua việc đóng các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác. Các khoản thanh toán này có thể khác nhau đối với từng doanh nghiệp. - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với ngƣời bán: Đây là quan hệ trong quá trình mua sắm vật tƣ, hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp. Các khảo thanh toán này bao gồm các khoản thanh toán với nhà cung cấp hàng hóa, nguyên vật liệu, thanh toán với ngƣời nhận thầu xây dựng, nhận thầu sửa chữa lớn. - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với ngƣời mua: Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp tiêu thụ thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ ra bên ngoài. Khi mua khách hàng chấp nhận thanh toán cho khối lƣợng hàng hóa doanh nghiệp chuyển tới hoặc khách hàng đặt mua sản phẩm của doanh nghiệp sẽ phát sinh quan hệ thanh toán. - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với các đối tác liên doanh: Đây là quan hệ phát sinh khi doanh nghiệp có sự liên doanh với các công ty khác. Các nghiệp vụ liên quan đến quan hệ này gồm nhận hoặc góp vốn, thu hồi hoặc trả vốn, phân chia lợi nhuận… - Quan hệ thanh toán nội bộ: Mối quan hệ này là đƣợc phát sinh giữa doanh nghiệp thành viên với nhau hoặc là quan hệ phát sỉnh trong nội bộ doanh nghiệp. Thuộc quan hệ này bao gồm các khoản thanh toán giữa doanh nghiệp với cán bộ công nhân viên, giữa các đơn vị trực thuộc về các khoản phân phối vốn, chi hộ, thu hộ, các khoản thu, nộp theo nghĩa vụ, các khoản cấp phát, mua bán nội bộ… 9 - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với công nhân viên: Đây là quan hệ thanh toán về các khoản lƣơng, thƣởng , phụ cấp, tạm ứng, bồi thƣờng vật chất với các công nhân viên lao động trực tiếp tại công ty. - Quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với các đối tác khác: Quan hệ thanh toán với Ngân hàng, các tổ chức tài chính về các khoản tiền vay, quan hệ thế chấp, ký quỹ , ký cƣợc. 1.1.2.2. Căn cứ theo thời hạn thanh toán - Phƣơng thức thanh toán trƣớc: Hình thức này là khách hàng trả tiền trƣớc cho doanh nghiệp khi chƣa nhận hàng để đảm bảo việc mua hàng sẽ chắc chắn đƣợc diễn ra. Khi đó doanh nghiệp có lợi là chắc chắn hàng sẽ bán đƣợc mà không phải lo khách hàng chịu nợ. Còn phía khách hàng sẽ thiệt vì bị chiếm dụng vốn trong một khoảng thời gian mà chƣa nhận đƣợc hàng, nhƣng ngƣợc lại khách hàng sẽ chắc chắn mua đƣợc hàng với mức giá có thể ƣu đãi hơn, nhƣ vậy thì sẽ ít bị rủi do khi thị trƣờng hàng hóa biến động đột ngột. - Phƣơng thức thanh toán ngay: Phƣơng thức thanh toán này là tại thời điểm bên bán giao hàng cho bên mua thì bên mua có nghĩa vụ trả tiền cho ngƣời bán. Hình thức này đƣợc áp dụng khi mua những mặt hàng có giá trị nhỏ, hay khi đối tác chƣa hoàn toàn tin tƣởng nhau thì ngƣời mua sẽ trả tiền ngay. - Phƣơng thức thanh toán trả chậm: Khi ngƣời mua đã nhận đƣợc hàng và một thời gian sau theo thỏa thuật mới thanh toán cho ngƣời bán. Hình thức này giúp ngƣời bán có thể bán đƣợc nhiều hàng hơn, tạo đƣợc mối quan hệ tốt với khách hàng. Nhƣng cũng có thể bị rơi vào những rủi do nhƣ nợ xấu, nợ quá hạn. Hiện nay, hình thức thanh toán chủ yếu là thanh toán sau và thanh toán trƣớc, nó tạo ra cho doanh nghiệp các khoản phải thu, phải trả trong hoạt động kinh doanh. 1.1.3. Đặc điểm các nghiệp vụ thanh toán Trong doanh nghiệp, nghiệp vụ thanh toán có những đặc điểm sau đây: - Các nghiệp vụ thanh toán diễn ra một cách thƣờng xuyên, liên tục trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy doanh nghiệp cũng phải có những chính sách, chế độ quản lý hợp lý, đặc biệt trong thanh toán. Do 10 đó phải có sự quản lý, giám sát thƣờng xuyên để quy trình hoạt động đƣợc thực hiện tốt nhất. - Các nghiệp vụ thanh toán có liên quan đến nhiều đối tƣợng khác nhau, vậy nên yêu cầu phải theo dõi chi tiết theo từng đối tƣợng thanh toán. - Doanh nghiệp cũng có thể là chủ nợ và cũng có thể đối tƣợng chịu nợ trong các nghiệp vụ thanh toán. - Các nghiệp vụ thanh toán phát sinh xuyên suốt trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.4. Vai trò và nhiệm vụ của kế toán thanh toán trong doanh nghiệp 1.1.4.1. Vai trò của kế toán thanh toán Kế toán thanh toán là một công cụ rất quan trọng trong quản lý các nghiệp vụ thanh toán của doanh nghiệp, nó liên quan đến các khoản nợ phải thu, phải trả. Việc quản lý công nợ tốt không chỉ là yêu cầu mà còn là vấn đề cần thiết ảnh hƣởng đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Hơn thế, kế toán thanh toán giúp cho nhà quản lý nắm bắt tình hình công nợ, khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Qua đó doanh nghiệp sẽ có những chính sách để thu hồi nợ, thanh toán khoản nợ kịp thời để đảm bảo cho tình hình tài chính của doanh nghiệp. 1.1.4.2. Nhiệm vụ của kế toán thanh toán Trong doanh nghiệp, kế toán đóng vai trò rất quan trọng. Để có đƣợc những thông tin chính xác, kịp thời, kế toán cần thực hiện những nhiệu vụ sau: - Kế toán phải thực hiện việc ghi chép đầy đủ và chi tết để tiện theo dõi chặt chẽ các khoản thu, chi theo từng đối tƣợng, từng khoản nợ, từng thời kỳ, thực hiện việc thanh toán kịp thời, tránh chiếm dụng vốn lẫn nhau. - Với những đối tác có giao dịch mua, bán thƣờng xuyên hoặc số dƣ nợ lớn thì định kỳ hoặc cuối niên độ kế toán cần tiến hành kiểm tra , đối chiếu từng khoản nợ phát sinh, số đã thanh toán hoặc số còn nợ. Để đảo bảo hơn thì có thể yêu cầu khách hàng xác nhận nợ bằng văn bản. 11