Tài liệu Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty tnhh việt anh

TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THU HÀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY TNHH VIỆT ANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán Phú Thọ, năm 2021 TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THU HÀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY TNHH VIỆT ANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Kế toán NGƢỜI HƢỚNG DẪN : Th.S LẠI VĂN ĐỨC Phú Thọ, năm 2021 i MỤC LỤC PHẦN A. MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................................1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................1 1.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ........................................................................................2 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ....................................................................................3 2.1. Mục tiêu chung .........................................................................................................3 2.2. Mục tiêu cụ thể .........................................................................................................3 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................4 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu ...............................................................................................4 3.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................................4 4. Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................................4 5. Kết cấu của đề tài.........................................................................................................6 B. NỘI DUNG .................................................................................................................7 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP .........7 1.1. Một số vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.............................7 1.1.1. Khái niệm, mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .................7 1.1.1.1. Khái niệm chi phí sản xuất .................................................................................7 1.1.1.2. Khái niệm giá thành sản phẩm ...........................................................................7 1.1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .................................8 1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .................................................9 1.1.2.1. Phân loại chi phí sản xuất ...................................................................................9 1.1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm ...........................................................................13 1.2. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .......................................17 1.2.1. Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.......17 1.2.2. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và đối tƣợng tính giá thành sản phẩm .........18 1.2.2.1. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất ..................................................................18 1.2.2.2. Đối tƣợng tính giá thành sản phẩm ..................................................................18 1.2.3. Phƣơng pháp tập hợp chi phí sản xuất.................................................................19 1.2.3.1. Phƣơng pháp tập hợp trực tiếp .........................................................................19 1.2.3.2. Phƣơng pháp tập hợp và phân bổ gián tiếp ......................................................19 ii 1.2.4. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................................20 1.2.4.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................20 1.2.4.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................21 1.2.5. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp.....................................................................22 1.2.5.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................22 1.2.5.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................23 1.2.6. Kế toán chi phí sử dụng máy thi công .................................................................24 1.2.6.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................25 1.2.6.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................26 1.2.7. Kế toán chi phí sản xuất chung............................................................................27 1.2.7.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................28 1.2.7.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................28 1.2.8. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất .........................................................................30 1.2.9. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ...................................................................30 1.2.9.1. Đánh giá sản phẩm xây lắp dở dang cuối kỳ theo chi phí dự toán ...................30 1.2.9.2. Đánh giá sản phẩm xây lắp dở dang cuối kỳ theo tỉ lệ hoàn thành tƣơng đƣơng .......................................................................................................................................31 1.2.10. Tính giá thành sản phẩm....................................................................................31 1.2.10.1. Kỳ tính giá thành ............................................................................................31 1.2.10.2. Các phƣơng pháp tính giá thành .....................................................................32 Chƣơng 2:THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY TNHH VIỆT ANH ......................................36 2.1. Tổng quan về Công ty TNHH Việt Anh ................................................................ 36 2.1.1. Một số thông tin chung về công ty ......................................................................36 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển công ty ..........................................................36 2.1.3. Chức năng và nhiệm vụ của công ty ...................................................................37 2.1.4. Đặc điểm tổ chức sản xuất của công ty ...............................................................38 2.1.5. Tổ chức bộ máy quản lý của công ty ...................................................................40 2.1.6. Tình hình lao động tại công ty.............................................................................42 2.1.7. Tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty............................................................46 2.1.8. Tình hình kết quả sản xuất kinh doanh của công ty ............................................49 2.1.9. Tổ chức công tác kế toán của công ty .................................................................51 iii 2.1.9.1. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty .................................................51 2.1.9.2. Chế độ chính sách và hình thức kế toán áp dụng tại công ty ...........................53 2.2. Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh ............................................................................................................55 2.2.1. Đặc điểm kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty .......................................................................................................................................55 2.2.1.1. Nội dung chi phí sản xuất tại công ty ...............................................................55 2.2.1.2. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và đối tƣợng tính giá thành sản phẩm ......55 2.2.1.3. Phƣơng pháp tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm .................55 2.2.2. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................................55 2.2.2.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................55 2.2.2.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................56 2.2.3. Kế toán nhân công trực tiếp.................................................................................66 2.2.3.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................66 2.2.3.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................67 2.2.3. Kế toán chi phí sử dụng máy thi công .................................................................72 2.2.3.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................72 2.2.3.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................73 2.2.4. Kế toán chi phí sản xuất chung............................................................................75 2.2.4.1. Chứng từ, tài khoản, sổ sách kế toán sử dụng ..................................................75 2.2.4.2. Phƣơng pháp hạch toán ....................................................................................76 2.2.6. Đánh giá sản phẩm dở dang tại công ty ..............................................................83 2.2.7. Tính giá thành sản phẩm tại công ty....................................................................84 2.3. Đánh giá thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. ............................................................................86 2.3.1. Ƣu điểm ...............................................................................................................86 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân......................................................................................87 2.3.2.1. Hạn chế .............................................................................................................87 2.3.2.2. Nguyên nhân .....................................................................................................89 Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY TNHH VIỆT ANH ....................................................................................................................91 iv 3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp ..........................................................................................91 3.1.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu phát triển của Công ty TNHH Việt Anh .....................91 3.1.1.1. Phƣơng hƣớng phát triển ..................................................................................91 3.1.1.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................................91 3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh ...................................................................92 3.2.1. Giải pháp về bộ máy kế toán ...............................................................................92 3.2.2. Nhóm giải pháp về quản lý chứng từ, sổ sách .....................................................92 3.2.3. Nhóm giải pháp về lập, luân chuyển chứng từ ....................................................92 3.2.4. Nhóm giải pháp về chi phí nguyên vật liệu .........................................................93 3.2.5. Nhóm giải pháp về hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ..................................95 3.2.6. Nhóm giải pháp về hạch toán chi phí sử dụng máy thi công ..............................95 3.2.7. Nhóm giải pháp về hạch toán chi phí sản xuất chung .........................................95 3.2.8. Nhóm các giải pháp trong công tác tính giá thành ..............................................96 3.2.9. Nhóm các giải pháp khác ....................................................................................96 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp .................................................................................97 3.3.1. Về phía doanh nghiệp ..........................................................................................97 3.3.2. Về phía nhà nƣớc ................................................................................................ 98 C. KẾT LUẬN ...............................................................................................................99 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................100 v DANH MỤC BẢNG, BIỂU Tên bảng, biểu STT 1 2 3 4 5 Bảng 2.1. Tình hình lao động của công ty giai đoạn 2018 đến 2020 Bảng 2.2: Nguồn vốn và tài sản của công ty từ 2018 – 2020 Bảng 2.3. Tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp qua 3 năm (2018 - 2020) Biểu 01: PHIẾU BÁO VẬT TƢ CÒN LẠI CUỐI KÌ Biểu 02: BẢNG THEO DÕI NGUYÊN VẬT LIỆU XUẤT DÙNG TRỰC TIẾP KHÔNG QUA KHO CÔNG TY Trang 43 47 50 94 94 vi DANH MỤC SƠ ĐỒ Tên sơ đồ STT 1 Sơ đồ 1.1: Trình tự kế toán tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Trang 22 2 Sơ đồ 1.2: Trình tự kế toán tập hợp chi phí nhân công trực tiếp 24 3 Sơ đồ 1.3: Trình tự kế toán tập hợp chi phí máy thi công 27 4 Sơ đồ 1.4: Trình tự kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung 29 5 Sơ đồ 2.1. Quy trình sản xuất kinh doanh của công ty 39 6 7 Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Việt Anh Sơ đồ 2.3. Tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty TNHH Việt Anh 40 52 vii DANH MỤC GIAO DIỆN STT Tên giao diện Trang 1 Giao diện 2.1. Giao diện làm việc trên phần mềm kế toán 54 2 Giao diện 2.2: Nhập dữ liệu vào chứng từ mua hàng trên Misa 58 3 Giao diện 2.3: Nhập dữ liệu vào phân hệ hóa đơn 58 4 Giao diện 2.4: Tạo mã công trình 59 5 Giao diện 2.5: Nhập chi tiết theo công trình 60 6 Giao diện 2.6: Nhập dữ liệu trên phiếu xuất kho 61 7 Giao diện 2.7: Chọn chi tiết mã công trình 62 8 Giao diện 2.8: Nhập dữ liệu vào chứng từ mua hàng trên Misa 63 9 Giao diện 2.9: Nhập dữ liệu vào phân hệ hóa đơn 64 10 Giao diện 2.10: Nhập chi tiết theo công trình 64 11 Giao diện 2.11: Trích sổ nhật ký chung 65 12 Giao diện 2.12: Trích sổ chi tiết TK 621 65 13 Giao diện 2.13: Trích sổ cái TK 621 66 14 Giao diện 2.14: Nhập dữ liệu vào chứng từ nghiệp vụ khác 69 15 Giao diện 2.15: Xác định kỳ tính giá thành 70 16 Giao diện 2.16: Phân bổ chi phí trên Misa 70 17 Giao diện 2.17: Sổ chi tiết TK 622 71 18 Giao diện 2.18: Sổ nhật ký chung 71 19 Giao diện 2.19: Sổ cái TK 622 72 20 Giao diện 2.20: Nhập dữ liệu vào chứng từ mua dịch vụ 74 21 Giao diện 2.21: Sổ chi tiết TK 623 74 22 Giao diện 2.22: Sổ cái TK 623 75 23 Giao diện 2.23: Nhập liệu vào chứng từ mua dịch vụ trên Misa 77 24 Giao diện 2.24: Phân bổ chi phí CCDC trên Misa 78 25 Giao diện 2.25: Hạch toán phân bổ chi phí CCDC trên Misa 79 26 Giao diện 2.26: Tính khấu hao TSCĐ trên Misa 80 27 Giao diện 2.27: Hạch toán khấu hao TSCĐ trên Misa 80 viii 28 Giao diện 2.28: Phân bổ chi phí trả trƣớc trên Misa 81 29 Giao diện 2.29: Hạch toán phân bổ chi phí trả trƣớc trên Misa 82 30 Giao diện 2.30: Sổ nhật ký chung 82 31 Giao diện 2.31: Sổ chi tiết TK 627 83 32 Giao diện 2.32: Sổ cái TK 627 83 33 Giao diện 2.33: Kết chuyển chi phí sản xuất 85 34 Giao diện 2.34: Nghiệm thu công trình 85 ix DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT Ý NGHĨA ĐẦY ĐỦ BHYT Bảo hiểm y tế BHXH Bảo hiểm xã hội CT Công trình CPSX Chi phí sản xuất GTGT Giá trị gia tăng GTSP Giá thành sản phẩm HMCT NVL Nguyên vật liệu NCTT TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TK Tài khoản TSCĐ Tài sản cố định KPCĐ Kinh phí công đoàn SXKD Sản xuất kinh doanh 1 PHẦN A. MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề nghiên cứu 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Chủ trƣơng Việt Nam hòa mình gia nhập Tổ chức Thƣơng mại thế giới, đánh dấu một bƣớc ngoặt quan trọng, không chỉ tác động tới lĩnh vực văn hóa chính trị - xã hội mà còn có tác động rất lớn tới nền kinh tế, đem lại khởi đầu mới cho tất cá các doanh nghiệp Việt Nam. Mở ra nhiều cơ hội mới cũng nhƣ thách thức mới cho các doanh nghiệp trên Thế giới nói chung và cho các doanh nghiệp tại Việt Nam nói riêng. Trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng cạnh tranh trở nên gay gắt, một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển, có thể cạnh tranh các doanh nghiệp trong và ngoài nƣớc thì cần phải có phƣơng án đạt hiệu quả kinh tế cao. Điều này đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới và tự đổi mới, cung cấp ra thị trƣờng những sản phẩm có uy tín, chất lƣợng cao với giá thành hợp lý. Chi phí và giá thành sản phẩm là các chỉ tiêu quan trọng trong hệ thống các chỉ tiêu kinh tế phục vụ cho công tác quản lý doanh nghiệp và có mối quan hệ mật thiết với doanh thu, kết quả (lãi,lỗ) hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tổ chức kế toán chi phí, tính giá thành sản phẩm một các khoa học, hợp lý và đúng đắn có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý chi phí, giá thành sản phẩm. Việc tổ chức, kiểm tra tính hợp pháp hợp lý của chi phí phát sinh ở doanh nghiệp, ở từng bộ phận, từng đối tƣợng góp phần tăng cƣờng quản lý tài sản, vật tƣ lao động, tiền vốn một cách tiết kiệm, có hiệu quả. Mặt khác tạo điều kiện tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, từ đó tạo ƣu thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Giá thành sản phẩm còn là cơ sở để định giá bán sản phẩm, định giá hạch toán kinh tế nội bộ, phân tích chi phí, đồng thời còn là căn cứ để xác định kết quả kinh doanh. Trong bối cảnh nƣớc ta hiện nay, việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng trong thục tế là một đòi hỏi hết sức cấp thiết ở khắp mọi nơi. Vấn đề đặt ra là làm sao để quản lí và sử dụng một cách hiệu quả, khắc phục đƣợc tình trạng lãng phí, 2 thất thoát vốn trong điều kiện sản xuất kinh doanh xây lắp phải trải qua nhiều giai đoạn và thời gian kéo dài. Chính vì thế, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một trong những công việc hết sức quan trọng trong vấn đề quản lí kinh tế. Chi phí sản xuất đƣợc tập hợp một cách chính xác kết hợp với tính đầy đủ giá thành sản phẩm sẽ làm lành mạnh các mối quan hệ kinh tế tài chính trong doanh nghiệp, góp phần tích cực vào việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực kinh tế. Công ty TNHH Việt Anh là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, tƣ vấn xây dựng, việc hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm là điều vô cùng quan trọng, là mầm sống của doanh nghiệp. Qua thời gian tìm hiểu, nhận rõ về vai trò và sự cần thiết của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp, cùng với mong muốn tìm tòi nghiên cứu những nội dung mới, em đã chọn đề tài: “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh” để làm đề tài Khóa luận tốt nghiệp của mình. 1.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Qua tìm hiểu em nhận thấy có rất nhiều những bài luận văn viết về kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm mang giá trị cao cả về mặt lí luận và có ý nghĩa thực tiễn tiêu biểu nhƣ: - Luận văn thạc sĩ: "Quản trị chi phí tính giá thành công trình tại công ty cổ phần xây lắp bƣu điện Hà Nội (Hacisco)" năm 2013 của tác giả Phạm Thị Phƣơng Loan tại Học viện bƣu chính viễn thông. Đề tài xây dựng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị chi phí và tính giá thành sản công trình của Công ty trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản trị chi phí tính giá thành công trình của đơn vị xây lắp, thực trạng công tác quản trị chi phí tính giá thành công trình tại Công ty cổ phần xây lắp Bƣu điện Hà Nội và tham khảo một số mô hình quản trị chi phí của một số đơn vị xây lắp khác. - Luận văn thạc sĩ: “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần thiết bị và vật liệu xây dựng HANCORP” – Nguyễn Quỳnh Phƣơng nghiên cứu năm 2016 tại Đại học Lao Động – Xã Hội. Luận văn 3 đã trình bày những cơ sở lý luận chung và thực trạng về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp nhƣ khái niệm phân loại , phƣơng pháp kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung….kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong công ty xây dựng. - Luận văn thạc sĩ “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần VT Vạn Xuân” – Trần Thị Hoa năm 2016 tại trƣờng Đại học Lao Động – Xã Hội. Luận văn đã đánh giá đƣợc các điểm mạnh, điểm yếu trong công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành nói riêng và kế toán doanh nghiệp nói chung. Đồng thời, tác giả cũng đã đƣa ra đƣợc các giải pháp nhằm hoàn thiện phƣơng pháp hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp. - Khóa luận tốt nghiệp: "Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần tƣ vấn xây dựng 789" năm 2017 của tác giả Nguyễn Trung Anh tại trƣờng Đại học Hùng Vƣơng. Thông qua phân tích thực trạng tại Công ty cổ phần tƣ vấn xây dựng 789, đề tài đề xuất các giải pháp về tập hợp chi phí sản xuất qua đó tính giá thành công trình nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chi phí, tăng cƣờng kiểm soát chi phí, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Hệ thống hóa cơ sở lý luận và phản ánh đánh giá thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp phù hợp với điều kiện hiện tại để góp phần hoàn thiện hơn công tác kế toán tại Công ty TNHH Việt Anh trong thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây dựng. 4 - Phản ánh và đánh giá thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành công trình công ty đã thi công trong năm 2020. Cụ thể: + Công trình: Cải tạo, sửa chữa nhà chờ dành cho thí sinh, phòng điều hành sát hạch lái xe tại Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Phú Thọ. + Công trình: Cải tạo, sửa chữa nhà ăn cơ quan, hội đồng thi và nhà vệ sinh 1,2,3 tại Trung tâm đào tạo và sát hạch lái xe Phú Thọ. - Phạm vi không gian: Tại Công ty TNHH Việt Anh. (Địa chỉ: Khu 14, xã Tiên Phú, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ) - Phạm vi về thời gian: Số liệu phục vụ nghiên cứu đƣợc thu thập từ năm 2018 – 2020, chủ yếu tập trung vào năm 2020. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập thông tin Việc thu thập tài liệu thông tin bao gồm việc sƣu tầm và thu thập những tài liệu, số liệu liên quan đó đƣợc công bố và những tài liệu, số liệu mới tại cơ sở nghiên cứu: + Thông tin sơ cấp là thông tin chƣa qua xử lý, thu thập lần đầu và thu thập trực tiếp từ đơn vị trực tiếp của tổng thể nghiên cứu thông qua các cuộc điều tra thống kê nhƣ: các chứng từ về tiền, các chứng từ về TSCĐ, chứng từ về lao động tiền lƣơng và các chứng từ khác.. 5 + Thông tin thứ cấp là thông tin thu thập từ nguồn có sẵn, thƣờng là những thông tin đã qua tổng hợp, xử lý nhƣ: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 3 năm 2018 - 2020, Tình hình tài sản và nguồn vốn của công ty trong 3 năm 2018 - 2020, Cơ cấu lao động của công ty trong 3 năm 2018 - 2020… Ngoài ra, nguồn thông tin thứ cấp đƣợc thu thập từ các tài liệu đã công bố nhƣ: sổ sách, báo cáo tài chính, các số liệu báo cáo tổng hợp của phòng kế toán Công ty TNHH Việt Anh. - Phương pháp xử lý thông tin Lựa chọn, loại bỏ những thông tin kém giá trị. Sau đó các số liệu đƣợc đƣa vào máy tính, dùng phần mềm EXCEL, sử dụng các hàm tính toán nhƣ: Hàm SUM để tính tổng; hàm AVERAGE để tính ra các chỉ số trung bình phục vụ cho đánh giá và nhận xét các báo cáo kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp. Dùng phần mềm WORD để chỉnh sửa, vẽ các bảng biểu, mô hình nhƣ: sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty, sơ đồ tài khoản,… - Các phương pháp kế toán - Phƣơng pháp chứng từ kế toán Là phƣơng pháp kế toán đƣợc sử dụng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh trong năm 2020 tại Công ty TNHH Việt Anh và thực sự hoàn thành theo thời gian và địa điểm phát sinh hoạt động đó vào các bản chứng từ kế toán, phục vụ cho công tác kế toán, công tác quản lý trong Công ty TNHH Việt Anh. - Phƣơng pháp tài khoản kế toán Là phƣơng pháp kế toán đƣợc sử dụng để phân loại đối tƣợng chung của kế toán thành các đối tƣợng kế toán cụ thể, ghi chép, phản ánh và kiểm tra một cách thƣờng xuyên, liên tục, có hệ thống tình hình hiện có và sự vận động của từng đối tƣợng kế toán cụ thể nhằm cung cấp thông tin có hệ thống về hoạt động kinh tế, tài chính tại Công ty TNHH Việt Anh. - Phƣơng pháp tính giá: 6 Là phƣơng pháp kế toán sử dụng thƣớc đo tiền tệ để xác định giá thực tế của tài sản theo những nguyên tắc nhất định. - Phƣơng pháp tổng hợp - cân đối kế toán: Là phƣơng pháp kế toán đƣợc sử dụng để tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán theo các mối quan hệ vốn có của công ty nhằm cung cấp các chỉ tiêu kinh tế tài chính cho các đối tƣợng sử dụng thông tin kế toán phục vụ công tác quản lý các hoạt động kinh tế tài chính trong và ngoài công ty. - Phương pháp chuyên gia: Là phƣơng pháp đƣợc thể hiện qua những cuộc đối thoại, những câu hỏi giữa ngƣời nghiên cứu với nguời cung cấp thông tin nhằm tìm kiếm thông tin, kinh nghiệm, nhận thức và đánh giá của ngƣời cung cấp thông tin. Em tham khảo ý kiến trực tiếp từ thầy cô và kế toán tại Công ty TNHH Việt Anh. 5. Kết cấu của đề tài. Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung đề tài đƣợc kết cấu thành 03 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong doanh nghiệp xây dựng. Chƣơng 2: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty TNHH Việt Anh. 7 B. NỘI DUNG Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 1.1. Một số vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 1.1.1. Khái niệm, mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 1.1.1.1. Khái niệm chi phí sản xuất Theo Nguyễn Ngọc Quang (2017), chi phí sản xuất xây lắp là quá trình chuyển biến của vật liệu xây dựng thành sản phẩm dƣới tác động của máy móc thiết bị cùng sức lao động của công nhân. Nói cách khác, các yếu tố về tƣ liệu lao động, đối tƣợng lao động dƣới sự tác động có mục đích của sức lao động qua quá trình thi công sẽ trở thành sản phẩm xây dựng. Tất cả những hao phí này đƣợc thể hiện dƣới hình thái giá trị thì đó là chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại khác nhau, công dụng và mục đích khác nhau song chung quy gồm có chi phí về lao động sống nhƣ chi phí về tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng, chi phí về lao động vật hoá nhƣ nguyên vật liệu, khấu hao về TSCĐ… 1.1.1.2. Khái niệm giá thành sản phẩm Theo Nguyễn Ngọc Quang (2017), giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền các chi phí tính cho một khối lƣợng sản phẩm nhất định đã hoàn thành. Giá thành sản phẩm xây lắp là toàn bộ chi phí sản xuất (bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí máy thi công và chi phí sản xuất chung) tính cho từng công trình, hạng mục công trình hay khối lƣợng xây lắp hoàn thành đến giai đoạn qui ƣớc đã hoàn thành, nghiệm thu, bàn giao và đƣợc chấp nhận thanh toán. Khác với doanh nghiệp sản xuất, ngƣời ta có thể tính toán giá thành cho một loạt sản phẩm đƣợc sản xuất ra trong thời kỳ và giá thành đơn vị của sản phẩm, đó là một trong những cơ sở quan trọng để xác định giá bán ở doanh nghiệp kinh doanh xây lắp, giá thành sản phẩm xây lắp mang tính chất cá biệt. 8 Mỗi công trình, hạng mục công trình hay khối lƣợng xây lắp sau khi đã hoàn thành đều có một giá thành riêng. 1.1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Theo Ngô Thế Chi (2013), mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là: Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai yếu tố quan trọng nhất và thƣờng đƣợc nhắc đến cùng nhau khi đi đánh giá về quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Cả chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều phản ánh chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để phục vụ cho quá trình sản xuất, thi công. Nhƣng nếu chi phí sản xuất liên quan đến giới hạn về mặt thời gian, chu kỳ sản xuất kinh doanh thì giá thành sản phẩm lại phản ánh giới hạn về mặt lƣợng, là lƣợng kết quả hoàn thành. Vì vậy có thể nói chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm phản ánh hai mặt của quá trình sản xuất và có mối quan hệ mật thiết. Cụ thể, chi phí sản xuất chính là cơ sở để tạo nên giá thành sản phẩm, còn giá thành sản phẩm lại chính là thƣớc đo chính xác nhất chi phí sản xuất phải bỏ ra để có đƣợc các sản phẩm hoàn thành. Mối quan hệ này đƣợc thể hiện rõ ràng qua công thức sau: Giá thành sản phẩm Chi phí sản = xuất dở dang Chi phí sản + xuất phát sinh đầu kỳ trong kỳ Chi phí sản - xuất dở dang cuối kỳ Trƣờng hợp mà chi phí dở dang đầu kỳ và cuối kỳ là không có thì giá thành sản phẩm sẽ phản ánh đƣợc chi phí sản xuất mà doanh nghiệp phải bỏ ra để thu đƣợc các thành phẩm. Chi phí sản xuất dở dang là yếu tố tạo ra độ lệch giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Từ mối quan hệ này thể hiện đƣợc ý nghĩa là để giá thành sản phẩm là thấp nhất thì doanh nghiệp cần có biện pháp quản lý hiệu quả chi phí sản xuất. Nhƣ vậy giá thành sản phẩm sẽ là một trong những tiêu chí để đánh giá hiệu quả của quá trình sản xuất của doanh nghiệp. 9 1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 1.1.2.1. Phân loại chi phí sản xuất Theo Ngô Thế Chi (2013), chi phí sản xuất phân loại nhƣ sau: 1.1.2.1.1. Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất kinh tế Theo cách phân loại này ngƣời ta căn cứ vào tính chất kinh tế ban đầu của chi phí để xếp những chi phí có cùng nội dung, tính chất kinh tế vào cùng một yếu tố chi phí, không phân biệt mục đích, công dụng của chi phí đó. Trong doanh nghiệp xây lắp, chi phí sản xuất đƣợc chia thành năm yếu tố chi phí: - Chi phí nguyên vật liệu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, công cụ dụng cụ... xuất dùng cho sản xuất xây lắp trong kỳ. - Chi phí nhân công: bao gồm toàn bộ chi phí chi trả cho ngƣời lao động về tiền lƣơng, tiền công, phụ cấp, các khoản trích theo lƣơng (BHXH, BHYT, KPCĐ) của công nhân viên ở các tổ, đội xây dựng. - Chi phí khấu hao TSCĐ: bao gồm chi phí khấu hao toàn bộ TSCĐ phục vụ cho hoạt động sản xuất xây lắp. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: là các khoản chi phí về các loại dịch vụ mua ngoài, thuê ngoài phục vụ cho hoạt động sản xuất xây lắp. - Chi phí khác bằng tiền: là các chi phí khác bằng tiền phát sinh phục vụ cho hoạt động sản xuất xây lắp chƣa đƣợc phản ánh vào các yếu tố chi phí trên nhƣ: tiếp khách, hội họp... 1.1.2.1.2. Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích, công dụng của chi phí Theo cách phân loại này ngƣời ta căn cứ vào mục đích, công dụng của chi phí để xếp những chi phí có cùng mục đích, công dụng kinh tế vào cùng một khoản mục chi phí. Trong các doanh nghiệp xây lắp chi phí sản xuất đƣợc chia thành bốn khoản mục chi phí đối với trƣờng hợp doanh nghiệp thực hiện xây lắp công trình theo phƣơng thức thi công hỗn hợp vừa thủ công vừa kết hợp bằng máy: