Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
X· héi loµi ng-êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt.
Ng-êi lao ®éng khi lµm viÖc th× cã ®-îc nhu cÇu cao nh»m ®¶m b¶o cuéc sèng
cho chÝnh b¶n th©n vµ gia ®×nh hä .Còng nh- ng-êi lao ®éng , mçi doanh nghiÖp
khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× còng muèn ®em l¹i lîi Ých cho x· héi vµ
thu ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho chÝnh m×nh .
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cña n-íc ta hiÖn nay ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh
mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u më ra nhiÒu ngµnh nghÒ theo xu h-íng héi
nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi . Cïng chung víi sù ®æi míi toµn diÖn
cña ®Êt n-íc , hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam còng ®· cã nh÷ng b-íc ®æi míi tiÕn bé
®¸ng kÓ nh»m phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn . V× thÕ kÕ
to¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu trong tæ chøc kinh tÕ tµi chÝnh
mçi doanh nghiÖp , mçi ®¬n vÞ còng nh- toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã lµ
c«ng cô quan träng , s¾c bÐn vµ v« cïng thiÕt yÕu ®Ó qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ.
Tr-íc sù n¨ng ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr-êng , c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i c¹nh
tranh ®Ó tån t¹i ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn. Sù c¹nh tranh nµy lu«n diÔn ra quyÕt liÖt
, nh÷ng s¶n phÈm cã mÉu m· phï hîp , chÊt l-îng tèt , gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng sÏ lµ
nh÷ng s¶n phÈm ®øng v÷ng vµ chiÕm -u thÕ h¬n c¶ . XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do ®ã
mµ nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ xÝ nghiÖp 99 nãi riªng lu«n quan
t©m vµ t×m mäi biÖn ph¸p , chÝnh s¸ch ®Ó h¹n chÕ tèi thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt dÉn
®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm.
V× lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ
gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt qua c¸c th«ng tin chÝnh x¸c , kÞp thêi do kÕ to¸n cung cÊp. Tõ ®ã sÏ cã
nh÷ng chiÕn l-îc , chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p ®óng ®¾n nh»m h¹n chÕ tèi thiÓu
chi phÝ vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm.
NhËn thøc ®-îc vai trß quan träng vµ ý nghÜa thiÕt thùc ®ã vµ qua thùc tÕ
t×m hiÓu vµ nghiªn cøu tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i “ XÝ nghiÖp 99” thuéc C«ng ty
Th¨ng Long – Bé Quèc Phßng ; ®-îc sù quan t©m gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸n bé
, nh©n viªn - c¸c c« chó trong xÝ nghiÖp cïng víi sù chØ ®¹o vµ h-íng dÉn tËn t×nh
cña thÇy NguyÔn Quèc Th¾ng , em xin chän ®Ò tµi : “KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp 99” l¯m chuyªn ®Ò thùc tËp
tèt nghiÖp cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn , chuyªn ®Ò gåm ba phÇn:
- PhÇn thø nhÊt : C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng cña tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 99.
- PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vÒ
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 99.
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp 99 em ®· nhËn ®-îc sù
h-íng dÉn , gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c« chó phßng kÕ to¸n ë xÝ nghiÖp , còng nhsù h-íng dÉn chØ b¶o cña thÇy c« gi¸o ; nh-ng do tr×nh ®é cã h¹n vµ thêi gian
thùc tËp kh«ng nhiÒu nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái ®-îc nh÷ng sai sãt vµ h¹n
chÕ . V× vËy , em rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp vµ chØ b¶o ®Ó chuyªn ®Ò thùc tËp
cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn thø nhÊt
C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kinh doanh
A . sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng
i. ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .
HiÖn nay ®Êt n-íc ta ®ang ë giai ®o¹n më cöa nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng . §Ó
tån t¹i cïng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× qui luËt c¹nh tranh lu«n diÔn
ra gay g¾t vµ quyÕt liÖt . Bëi vËy mét sè doanh nghiÖp , mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt muèn
®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng ®ßi hái s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t ®-îc hai
yªu cÇu chiÕn l-îc lµ chÊt l-îng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh hîp lý. §Ó lµm ®-îc ®iÒu
nµy bé phËn l·nh ®¹o doanh nghiÖp lu«n cÇn ph¶i cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c
®Çy ®ñ kÞp thêi vÒ thùc tÕ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ kh©u ®Çu vµo ®Õn khi
xuÊt x-ëng tiªu thô ; tõ ®ã ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p , chÝnh s¸ch chiÕn l-îc , ®iÒu
chØnh phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n
xuÊt.
V× vËy tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ
®èi víi c¶ nhµ n-íc vµ c¸c tæ chøc liªn quan, cô thÓ:
Víi doanh nghiÖp : SÏ cung cÊp c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ , chÝnh x¸c vµ kÞp thêi
gióp c¸c nhµ qu¶n lý nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng s¶n xuÊt , tõ ®ã cã nh÷ng
chÝnh s¸ch phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
Víi nhµ n-íc : Gióp nhµ n-íc nh×n nhËn mét c¸ch tæng thÓ kh¸ch quan sù
ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc , tõ ®ã ®-a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ®-êng lèi
®óng ®¾n thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
Ngoµi ra , nã cßn cã ý nghÜa víi c¬ quan thuÕ , víi b¹n hµng , ®èi t¸c lµm
¨n…..
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ii . vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc tæ chøc qu¶n lý chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Víi chøc n¨ng ghi chÐp tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c , th-êng
xuyªn vµ liªn tôc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh , sù biÕn ®éng cña vËt t- , tiÒn
vèn b»ng th-íc ®o gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt . KÕ to¸n ®· cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu
cÇn thiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý.
V× vËy , trong qu¶n lý ng-êi ta th-êng sö dông nhiÒu lo¹i c«ng cô kh¸c
nhau , nh-ng kÕ to¸n lu«n lu«n lµ mét c«ng cô thiÕt yÕu nhÊt cã vai trß ®Æc biÖt
quan träng trong qu¶n lý tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng.
b. c¬ së lý luËn cña c«ng t¸c tæ chøc tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
i. chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt (CPSX) :
CPSX lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao
®éng vËt ho¸ vµ mét sè chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
§Ó c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®-îc tiÕn hµnh th× doanh nghiÖp ph¶i cã ba yÕu
tè c¬ b¶n , ®ã lµ:
- T- liÖu lao ®éng ( nh- nhµ x-ëng , m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh
kh¸c……)
- §èi t-îng lao ®éng ( nh- nguyªn vËt liÖu , nhiªn liÖu…
- Lao ®éng cña con ng-êi.
Sù tham gia cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh
nghiÖp cã sù kh¸c nhau vµ nã h×nh thµnh tõ c¸c kho¶n chi phÝ t-¬ng øng .
C¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm , lao vô
dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu x· héi, gåm 3 bé phËn lµ:
Gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô dÞch vô = C+ V+ m
Trong ®ã :
-C: Lµ toµn bé gi¸ trÞ t- liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n
phÈm dÞch vô nh- tµi s¶n cè ®Þnh , chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ,
n¨ng l-îng , ®©y lµ hao phÝ lao ®éng vËt ho¸.
-V: Lµ hao phÝ tiÒn c«ng , tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng tham gia qu¸
tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm , lao vô dÞch vô . Nã ®-îc gäi lµ hao phÝ lao ®éng
sèng cÇn thiÕt.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-m: Lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm ®¬n
vÞ ph¶i bá ra 2 bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt lµ C vµ V.
Nh- vËy trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh
th× chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ vµ lao
®éng sèng cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét nhiÖm kú ®Ó tiÕn
hµnh s¶n xuÊt.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ:
ViÖc h¹ thÊp CPSX lµ mét chØ tiªu quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc
tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng x· héi , lµ nguån quan träng t¨ng tÝch luü , ®Èy m¹nh
s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng . CPSX cña doanh
nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau , môc ®Ých
c«ng dông còng kh¸c nhau, do vËy cã c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Tuú theo viÖc xem
xÐt chi phÝ ë mçi gãc ®é vµ môc ®Ých qu¶n lý chi phÝ mµ chóng ta lùa chän tiªu
thøc ph©n lo¹i chi phÝ cho phï hîp.
2.1 . Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña CPSX :
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c kho¶n chi phÝ nãi chung cã tÝnh chÊt kinh tÕ
®-îc xÕp chung vµo mét yÕu tè kh«ng kÓ chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë thêi ®iÓm nµo ,
dïng vµo môc ®Ých g× trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®-îc chia thµnh 5 yÕu tè chi
phÝ:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu : Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c ®èi t-îng lao ®éng
nh- nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ , vËt liÖu thiÕt bÞ x©y
dùng c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú.
- Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm toµn bé sè tiÒn l-¬ng, phô cÊp , c¸c kho¶n
trÝch trªn tiÒn l-¬ng theo qui ®Þnh cña c«ng nh©n vµ nh©n viªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt
cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh sö dông trong s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®· chi cho c¸c
dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh- tiÒn ®iÖn , n-íc, söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô
cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh n»m ngoµi 4 yÕu tè ®· nªu ë trªn.
T¸c dông: ViÖc ph©n lo¹i CPSX theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cã t¸c dông
quan träng ®èi víi viÖc qu¶n lý chi phÝ cña lÜnh vùc s¶n xuÊt. Lµ c¨n cø ®Ó doanh
nghiÖp lËp vµ chÊp hµnh dù to¸n CPSX theo yÕu tè. Nã cßn cho biÕt kÕt cÊu, tû
träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó lËp
thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.2 . Ph©n lo¹i CPSX theo môc ®Ých , c«ng dông chi phÝ( theo kho¶n môc chi
phÝ) :
C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ, CPSX ®-îc chia thµnh:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh
, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu……sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm
hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n phô
cÊp , c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng(BHXH, BHYT, KPC§) theo tû lÖ quy ®Þnh.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë
c¸c ph©n x-ëng , ®éi , tr¹i , bao gåm 6 kho¶n:
+ Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng: Gåm c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n
phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n
x-ëng, ®éi bé phËn s¶n xuÊt.
+ Chi phÝ vËt liÖu: Gåm nh÷ng chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng
s¶n xuÊt nh-: dïng ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh , dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung
cña ph©n x-ëng.
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô xuÊt
dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n x-ëng nh- khu«n mÉu, dông cô gi¸ l¾p…..
+ Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong ph©n x-ëng nh- m¸y mãc
thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, nhµ x-ëng…….
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua
ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng , bé phËn s¶n xuÊt nh- chi phÝ söa
ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi , chi phÝ ®iÖn , n-íc, ®iÖn tho¹i …..kh«ng thuéc tµi
s¶n cè ®Þnh
+ Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c chi phÝ kÓ
trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng.
T¸c dông: Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých , c«ng dông cã t¸c dông phôc vô cho
viÖc qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc , cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh
s¶n xuÊt s¶n phÈm , ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµm tµi liÖu
tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc CPSX vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau.
2.3 . Ph©n lo¹i CPSX theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh:
Theo tiªu thøc nµy CPSX ®-îc chia thµnh :
- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t
®éng s¶n xuÊt , tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh.
- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
vÒ vèn vµ ®Çu t- tµi chÝnh.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c: Gåm nh÷ng chi phi ngoµi dù kiÕn cña doanh
nghiÖp cã thÓ do chñ quan hoÆc kh¸ch quan mang l¹i.
T¸c dông: C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ
nh»m phôc vô viÖc tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch tèt h¬n.
2.4 . Ph©n lo¹i CPSX theo mèi quan hÖ gi÷a CPSX víi khèi l-îng s¶n phÈm,
lao vô s¶n xuÊt trong kú :
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy CPSX bao gåm:
- Chi phÝ biÕn ®æi( biÕn phÝ) : Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ l-îng t-¬ng
quan , tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú nh-:
chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- Chi phÝ cè ®Þnh( ®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè khi
cã sù thay ®æi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh.
2.5 . Ph©n lo¹i CPSX theo mèi quan hÖ vµ kh¶ n¨ng quy n¹p chi phÝ vµo c¸c
®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ :
Theo tiªu thøc nµy ,CPSX ®-îc chia thµnh:
- Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ chØ quan hÖ trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt
mét lo¹i s¶n phÈm , mét c«ng viÖc lao vô hoÆc mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ hoµn
toµn cã thÓ h¹ch to¸n, quy n¹p trùc tiÕp chi s¶n phÈm , c«ng viÖc , lao vô ®ã.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm c«ng viÖc ,
lao vô , nhiÒu ®èi t-îng kh¸c nhau nªn ph¶i tËp hîp , quy n¹p cho tõng ®èi t-îng
b»ng ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp
3. Ph©n biÖt chi phÝ víi chi tiªu:
ë doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph©n biÖt chi phÝ vµ chi tiªu , ®©y lµ 2 kh¸i niÖm
kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Cã tr-êng hîp chi phÝ kh«ng ph¶i lµ chi tiªu hoÆc
chi tiªu kh«ng ph¶i lµ chi phÝ.
- Chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp gåm: chi tiªu cho qu¸ tr×nh mua hµng,
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- Chi tiªu trong qu¸ tr×nh mua hµng sÏ lµm t¨ng tµi s¶n ( nguyªn vËt liÖu ,
hµng ho¸…..) cña doanh nghiÖp , cßn chi tiªu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
lµm cho c¸c kho¶n chi phÝ trong s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn.
- Chi phÝ cña doanh nghiÖp gåm toµn bé phÇn tµi s¶n xuÊt hao mßn hoÆc bÞ
tiªu dïng hÕt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sè chi tiªu dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt
tÝnh nhËp hoÆc ph©n bæ vµo chi phÝ trong kú.
Ngoµi ra cßn cã c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ( chi phÝ trÝch tr-íc) kh«ng ph¶i lµ
kho¶n chi tiªu song l¹i lµ chi phÝ trong kú.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ViÖc ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc t×m hiÓu
b¶n chÊt còng nh- ph¹m vi vµ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX. VÒ b¶n chÊt , CPSX
ë c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®Òu gièng nhau.
Do vËy , b¸o c¸o CPSX kh«ng cã g× kh¸c . Thùc chÊt CPSX ë doanh nghiÖp lµ sù
chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t-îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh . Nã lµ vèn
cña doanh nghiÖp bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Ii . gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh
1 . Kh¸i niÖm gi¸ thµnh :
HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp sao cho
®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt ®¶m b¶o ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n lÊy thu bï chi
®Ó cã lîi nhuËn . Muèn vËy th× bªn c¹nh hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p kh¸c th× biÖn
ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p l©u dµi . Tuy nhiªn , gi¸ thµnh s¶n phÈm
vÉn ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ , chÝnh x¸c vµ kÞp thêi.
VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc,
s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh kh«ng kÓ c¸c chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë thêi ®iÓm
nµo.
Møc h¹ gi¸ thµnh vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh cã thÓ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông häp
lý vµ tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, t×nh tr¹ng thiÕt bÞ, m¸y mãc , sö
dông hîp lý lao ®éng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ; tÊt c¶ thÓ hiÖn tr×nh ®é qu¶n lý
kinh tÕ cña doanh nghiÖp . ChÝnh v× thÕ cµng h¹ thÊp ®-îc gi¸ thµnh lµ môc tiªu
chung cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo.
2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh:
§Ó gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý gi¸ thµnh ®-îc tèt , kÕ to¸n cÇn
ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau:
2.1 . C¨n cø vµo thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
th× gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch :
Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ tõ tr-íc vµ c¸c ®Þnh møc céng víi c¸c dù to¸n trong
kú kÕ ho¹ch.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp ; lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh,
ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp .
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc : Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi b¾t ®Çu vµo
s¶n xuÊt vµ ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch( th-êng vµo ngµy ®Çu th¸ng). §©y lµ c«ng cô qu¶n
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp , lµ th-íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi s¶n,
vËt t- lao ®éng. Trong s¶n xuÊt , nã gióp ®¸nh gi¸ gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt nh»m
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ : Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qóa tr×nh
s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së ph¸t sinh chi phÝ trong kú. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ
tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö
dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ tæ chøc kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh vµ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ :
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chia lµm 2 lo¹i:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt( gi¸ thµnh c«ng x-ëng) : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷ng chi
phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n
x-ëng . Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi
phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh.
C«ng thøc tÝnh:
Gi¸ thµnh s¶n
Chi phÝ s¶n
Chi phÝ s¶n
Chi phÝ s¶n
xuÊt thùc tÕ = phÈm dë dang + xuÊt ph¸t sinh – phÈm dë dang
cña s¶n phÈm
®Çu kú
trong kú
cuèi kú
- Gi¸ thµnh tiªu thô( gi¸ thµnh toµn bé): Lµ toµn bé chi phÝ thùc tÕ cña sè s¶n
phÈm , dÞch vô ®· tiªu thô cña doanh nghiÖp.
Nã gåm gi¸ thµnh c«ng x-ëng, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp cho sè s¶n phÈm dÞch vô ®ã.
C«ng thøc tÝnh:
Gi¸ thµnh
Gi¸ thµnh s¶n
Chi phÝ b¸n
Chi phÝ QLDN
s¶n phÈm = xuÊt thùc tÕ cña + hµng ph©n bæ + ph©n bæ cho
dÞch vô tiªu
SP , DV ®· tiªu
cho SP , DV
SP , DV
thô
thô
®· tiªu thô
®· tiªu thô
VÒ mÆt qu¶n lý : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®-îc chia lµm 2 lo¹i: gi¸ thµnh kÕ
ho¹ch vµ gi¸ thµnh ®Þnh møc. ViÖc nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc so s¸nh , ph©n tÝch
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh hoÆc viÖc chÊp hµnh ®Þnh møc chi phÝ gi¸
thµnh.
- NÕu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô x¶y ra ®ång thêi ( nh- ë c¸c doanh
nghiÖp du lÞch, vËn t¶i ,b-u ®iÖn……) th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ vµ gi¸ thµnh
tiªu thô còng ®-îc x¸c ®Þnh ®ång thêi.
ý nghÜa: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ phôc vô cho ghi sæ khi nhËp kho , xuÊt
kho thµnh phÈm; cßn gi¸ thµnh tiªu thô ®-îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n , x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Iii . ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm
1 . §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt :
Trong doanh nghiÖp CPSX ph¸t sinh g¾n liÒn víi n¬i diÔn ra ho¹t ®éng s¶n
xuÊt vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt. KÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®-îc ®èi t-îng ®Ó tËp hîp CPSX
®Ó tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tËp hîp CPSX cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi t-îng tËp hîp CPSX lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c CPSX cÇn tËp hîp theo
nã . §èi t-îng chÞu chi phÝ ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× viÖc x¸c ®Þnh ®-îc
c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau:
*C¨n cø vµo ph-¬ng h-íng s¶n xuÊt vµ tÝnh chuyªn m«n ho¸:
Ph-¬ng h-íng s¶n xuÊt quy ®Þnh c¸c lo¹i s¶n phÈm theo nã vµ ph¶i chøng
minh ®-îc h-íng s¶n xuÊt lµ ®óng hay sai, tÝnh chuyªn m«n ho¸ quy ®Þnh träng
t©m s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lµ lo¹i s¶n phÈm g×, ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tËp trung
gi¸m ®èc riªng.
*C¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt , ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n
xuÊt cña doanh nghiÖp.
*C¨n cø vµo chØ tiªu kÕ ho¹ch ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é
qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng tËp hîp CPSX lµ vÊn ®Ò then chèt ®¶m b¶o tæ chøc
®óng ®¾n c«ng t¸c kÕ to¸n CPSX tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn kh©u ghi sæ kÕ
to¸n, phôc vô tèt cho viÖc t¨ng c-êng c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh tÕ , gi¶m bít khèi
l-îng c«ng t¸c kÕ to¸n , trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ®¶m b¶o tÝnh gi¸ thµnh
thuËn lîi , chÝnh x¸c.
2 . §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh:
§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô do doanh nghiÖp s¶n
xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh ®-îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t-îng
tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó kÕ to¸n tæ chøc c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh,
lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh.
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ : ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt,
quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh
nghiÖp .
- XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt:
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc ( nh- xÝ nghiÖp ®ãng tµu, c«ng ty x©y dùng
c¬ b¶n……)
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng vÒ ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng.
+ NÕu tæ chøc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm , khèi l-îng s¶n xuÊt lín ( nh- dÖt v¶i,
b¸nh kÑo…….) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh.
- XÐt vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt:
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh
thµnh phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt.
+ NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ
thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ c¶ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn.
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi t-îng
tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p gi¸p hoµn
chØnh.
§èi t-îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã quan hÖ mËt thiÕt víi
nhau:
ViÖc x¸c ®Þnh häp lý ®èi t-îng tËp hîp CPSX sÏ cung cÊp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸
thµnh theo c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp ; ng-îc l¹i , x¸c ®Þnh
®óng ®¾n ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¬ së kÕ to¸n doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi
t-îng tËp hîp CPSX cho phï hîp. Trong thùc tÕ mét ®èi t-îng tËp hîp CPSX cã
thÓ trïng víi mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc ng-îc l¹i , mét ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX.
3 . Sù gièng vµ kh¸c nhau:
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh gièng nhau ë b¶n chÊt
chung . Chóng ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ theo ®ã cïng phôc vô
cho c«ng t¸c qu¶n lý , ph©n tÝch , kiÓm tra chi phÝ vµ gi¸ thµnh . Song bªn c¹nh
®ã chóng cßn cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau:
X¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ ®Ó tËp
hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú.
X¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ( thµnh phÈm hoÆc dÞch vô hoµn thµnh)
Mét ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ cã nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, dÞch vô.
Iv. Y£U cÇu qu¶n lý , nhiÖm vô vµ mèi quan hÖ gi÷a kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. Yªu cÇu qu¶n lý vµ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh:
- CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau nh-ng ph¹m
vi vµ néi dung cña chóng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau:
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
CPSX chØ lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong mét kú nhÊt ®Þnh ( th¸ng, quý ,
n¨m) kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ ®ã cã liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay
ch-a? cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ giíi h¹n sè chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn khèi
l-îng s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh( thµnh phÈm).
- CPSX ph¸t sinh trong mét kú , cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan ®Õn CPSX
cña kú tr-íc chuyÓn sang kú sau , chi phÝ ph¸t sinh kú nµy vµ mét sè chi phÝ kú
nµy chuyÓn sang kú sau.
- CPSX kh«ng g¾n liÒn víi khèi l-îng , chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh trong
khi ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i quan t©m ®Õn khèi l-îng , chñng lo¹i s¶n phÈm
hoµn thµnh.
Víi c¬ chÕ kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp tù chÞu tr¸ch nhiÖm
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do vËy , ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ qu¶n lý
míi, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®-îc vèn, t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ
tr-êng ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i th× viÖc tiÕt kiÖm CPSX h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
lµ viÖc mang ý nghÜa sèng cßn ®èi víi doanh nghiÖp.
§Ó ®¹t ®-îc môc tiªu trªn th× doanh nghiÖp ph¶i ®ång thêi sö dông nhiÒu
biÖn ph¸p kh¸c nhau, trong ®ã c«ng cô vÒ kÕ to¸n lµ biÖn ph¸p hÕt søc quan
träng. NhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
lµ:
Ph¶i x¸c ®Þnh hîp lý ®èi t-îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh
sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ, tho¶ m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra cña doanh
nghiÖp , vËn dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp , ph-¬ng ph¸p
tËp hîp CPSX tæ chøc h¹ch to¸n theo mét hÖ thèng logic. TÝnh to¸n chÝnh x¸c ,
®Çy ®ñ ®ång thêi kiÓm tra c¸c kiÓu h¹ch to¸n; x¸c ®Þnh sè l-îng cÇn thiÕt tÝnh
cho viÖc tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2 . NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh :
- Ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë tõng bé phËn trong doanh
nghiÖp.
- §èi chiÕu so s¸nh theo ®Þnh kú ë tõng kh©u , tõng bé phËn víi chi phÝ thùc tÕ
®Ó t×m c¸c nguyªn nh©n g©y thiÖt h¹i l·ng phÝ ®Ó kÞp thêi t×m biÖn ph¸p ®iÒu
chØnh nh»m tiÕt kiÖm CPSX h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , lµm t¨ng tiªu thô vµ t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng.
- TÝnh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm c¸c CPSX trong kú vµ chi
phÝ tiªu thô s¶n phÈm , lµm c¬ së ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Cung cÊp ®Çy ®ñ sè liÖu chÝnh x¸c , kÞp thêi cho viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng
kinh tÕ vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n .
C . néi dung kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
I . kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp bá chi phÝ ra ®Ó cã ®-îc nh÷ng yÕu tè
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Muèn t¹o ra s¶n phÈm th× chi phÝ bá ra cho qu¸ tr×nh nµy
gåm:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung
1 . Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CPNVLTT) :
CPNVLTT bao gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh , nguyªn vËt liÖu phô , nhiªn
liÖu……®-îc xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm.
NÕu vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ mµ
kh«ng h¹ch to¸n riªng th× ®-îc ¸p dông ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n
bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan vµ ®-îc thùc hiÖn theo c«ng thøc ph©n
bæ sau:
Chi phÝ ph©n
Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ
Tiªu thøc cña tõng
bæ cho c¸c =
x
®èi t-îng
®èi t-îng
Tæng tiªu thøc c¸c ®èi t-îng
Chi phÝ NVLTT
Tæng chi phÝ NVLTT
Tiªu thøc ph©n bæ
ph©n bæ cho tõng =
x
cña tõng ®èi
®èi t-îng
Tæng tiªu thøc phÈn bæ
t-îng
cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng
Víi nguyªn t¾c chØ nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu , vËt liÖu thùc sù sö dông vµo
s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô , dÞch vô míi ®-îc kÕt chuyÓn
vµo tµi kho¶n liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× nÕu doanh nghiÖp sö dông
kh«ng hÕt toµn bé nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®· s¶n xuÊt trong kú th× kÕ to¸n ph¶i
gi¶m trõ gi¸ trÞ nguyªn liÖu, vËt liÖu cßn l¹i trong tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®·
xuÊt dïng vµ chi tiÕt theo tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu . Sè nguyªn vËt liÖu nµy cã thÓ
nhËp l¹i kho hoÆc sö dông cho kú s¶n xuÊt tiÕp theo.
§Ó theo dâi chi phÝ nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n ph¶i sö dông tµi kho¶n 621- tµi
kho¶n CPNVLTT . Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi
phÝ.
KÕt cÊu tµi kho¶n:
. Bªn Nî: TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt , chÕ t¹o
s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong khi h¹ch to¸n.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
. Bªn Cã: - TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi .
- TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho .
- KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ trÞ gi¸ NVL thùc tÕ sö dông trong s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú vµo tµi kho¶n cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , lao vô
dÞch vô.
Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú.
1.1 . Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p
kª khai th-êng xuyªn( KKTX):
1- Trong kú kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho nguyªn vËt liÖu chÝnh , phô sö
dông trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Cã TK 152- Nguyªn vËt liÖu
2 -Tr-êng hîp NVL xuÊt sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng kh«ng sö
dông hÕt nhËp l¹i kho , kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152- Nguyªn liÖu , vËt liÖu
Cã TK 621- Chi phÝ NVLTT
3 -Tr-êng hîp NVL mua vÒ ch-a nhËp kho mµ sö dông ngay cho trùc tiÕp s¶n
xuÊt s¶n phÈm , kÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng vµ chøng tõ tr¶ tiÒn liªn
quan ®Ó ghi:
Nî TK 621- Chi phÝ NVLTT
Nî TK 133- ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
Cã TK 112- TiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 331- Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
4 - Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ ,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK154-Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 621- Chi phÝ NVLTT
1.2. Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú( KK§K):
1- Chi phÝ NVL ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n ®-îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n
khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tõng lo¹i NVLTT tån kho
cuèi kú tr-íc , cuèi kú nµy vµ NVL nhËp trong kú ®Ó x¸c ®Þnh sè l-îng vµ gi¸ trÞ
xuÊt kho theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸ NVL = TrÞ gi¸ NVL + TrÞ gi¸ NVL
xuÊt kho
nhËp trong kú
tån ®Çu kú
14
-
TrÞ gi¸ NVL
Tån cuèi kú
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
KÕ to¸n ghi:
Nî TK 621 – Chi phÝ NVLTT
Cã TK 611 - Mua hµng
2 - Tr-êng hîp NVL sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho:
Nî TK 611 – Mua hµng
Cã TK 621 – Chi phÝ NVLTT
3 - Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn CPNVLTT vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt:
Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt
Cã TK 621 – CPNVLTT
2. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp( CPNCTT):
CPNCTT lµ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm ,
trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô dÞch vô nh- tiÒn l-¬ng chÝnh , tiÒn l-¬ng phô , c¸c
kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l-¬ng. Cô thÓ, CPNCTT gåm:
- TiÒn l-¬ng chÝnh , l-¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng.
- C¸c kho¶n ®ãng gãp cho quü BHXH, BHYT, KPC§ do ng-êi sñ dông lao
®éng chÞu vµ ®-îc tÝnh vµo CPSX kinh doanh theo tû lÖ nhÊt ®Þnh.
TiÒn l-¬ng chÝnh lµ kho¶n tiÒn l-¬ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi sè l-îng s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra . NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm th× c¸c
kho¶n tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp kÌm theo ®-îc h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi
t-îng, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc nh- b¶ng thanh to¸n l-¬ng……
NÕu doanh nghiÖp tæ chøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian vµ kh«ng h¹ch to¸n chi
phÝ thêi gian cho tõng ®èi t-îng ®-îc th× tr-íc hÕt chi phÝ tiÒn l-¬ng ph¶i tËp hîp
cho tõng ph©n x-ëng , sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng h¹ch to¸n.
Cã thÓ ph©n bæ tiÒn l-¬ng theo :
+ Chi phÝ tiÒn l-¬ng ®Þnh møc
+ Giê c«ng ®Þnh møc cña CPSX
TiÒn l-¬ng phô cÊp lµ tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong thêi gian
nghØ chÕ ®é theo quy ®Þnh cña nhµ n-íc hoÆc thêi gian ngõng viÖc v× lý do kh¸ch
quan hay v× lý do nµo ®ã mµ kh«ng ®¸p øng ®-îc yªu cÇu s¶n xuÊt . §©y chÝnh lµ
tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm trong chÕ ®é quy ®Þnh.
Do tiÒn l-¬ng phô cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng h¹ch to¸n nªn cÇn ph¶i
ph©n bæ gi¸n tiÕp vµ lÊy tiÒn l-¬ng chÝnh lµm tiªu chuÈn ph©n bæ.
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt theo tû lÖ qui
®Þnh tÝnh theo tiÒn l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt cã thÓ tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t-îng tËp hîp chi phÝ, c¨n cø vµo tiÒn l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt ®· tËp hîp cho
tõng ®èi t-îng ®Ó nh©n víi tû lÖ qui ®Þnh.
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh kho¶n trÝch nép BHXH, BHYT, KPC§ b»ng 25%
tæng l-¬ng ; trong ®ã 6% do ng-êi lao ®éng ®ãng gãp, 19% do doanh nghiÖp
®ãng gãp. §Ó theo dâi CPNCTT kÕ to¸n më tµi kho¶n 622- chi phÝ NCTT. Tµi
kho¶n nµy ®-îc më trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng vµ kh«ng sö dông cho c¸c ho¹t
®éng th-¬ng m¹i, kh«ng ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tr¶ vÒ tiÒn l-¬ng , c¸c kho¶n phô
cÊp cho nh©n viªn ph©n x-ëng, nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn qu¶n lý doanh
nghiÖp.
KÕt cÊu tµi kho¶n:
+ Bªn Nî: CPNCTT tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gåm tiÒn l-¬ng,
tiÒn c«ng lao ®éng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh.
+ Bªn Cã: . KÕt chuyÓn CPNCTT vµo bªn Nî TK154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang hoÆc bªn Nî TK631 – gi¸ thµnh s¶n xuÊt( ph-¬ng ph¸p KK§K).
TK 622 kh«ng cã sè d- cuèi kú .
- Tr×nh tù h¹ch to¸n:
2.1. Chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc
tiÕp s¶n xuÊt trong kú, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT
Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
2.2. Tr-êng hîp doanh nghiÖp cã thùc hiÖn trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng , tiÒn c«ng
nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× còng ®-îc tÝnh lµ CPNCTT, kÕ
to¸n ghi:
Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT
Cã TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶
2.3 . TrÝch BHXH , BHYT , KPC§ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kÕ to¸n
ghi:
Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT
Cã TK 338 – Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c
2.4 . Cuèi kú kÕ to¸n chuyÓn chi phÝ NCTT vµo c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ:
Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 622 – Chi phÝ NCTT
2.5 . NÕu doang nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt
Cã TK 622 – Chi phÝ NCTT
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3. Chi phÝ s¶n xuÊt chung( CPSXC):
CPSXC lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ qu¶n lý ph©n x-ëng , khÊu hao TSC§ vµ
nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ®èi t-îng chÞu chi phÝ . Nh÷ng chi phÝ nµy khi
ph¸t sinh sÏ h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n môc chi phÝ theo tõng yÕu tè cô thÓ.
Cuèi kú ®Ó tËp hîp chi phÝ theo tõng ®èi t-îng cô thÓ th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n
bæ cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ theo tiªu thøc phï hîp.
Chi phÝ s¶n xuÊt
Tæng chi phÝ SXC
§¬n vÞ tiªu thøc
chung ph©n bæ =
x
ph©n bæ thuéc
Tæng sè ®¬n vÞ tiªu thøc
cho ®èi t-îng A
®èi t-îng A
ph©n bæ cña c¸c ®èi
t-îng ®-îc ph©n bæ
CPSXC bao gåm:
+ Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
+ Chi phÝ vËt liÖu
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
+ Chi phÝ khÊu hao TSC§
+ Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
Tuú tõng doanh nghiÖp víi c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc ®iÓm cô thÓ mµ viÖc lùa chän
tiªu thøc ph©n bæ CPSXC cã thÓ kh¸c nhau , còng cã thÓ mçi kho¶n CPSXC ®-îc
lùa chän tiªu thøc ph©n bæ riªng.
Sau khi tiÕn hµnh ph©n bæ CPSXC cho tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ kÕ to¸n
tiÕn hµnh tæng céng chi phÝ c¬ b¶n trùc tiÕp vµ CPSXC ph©n bæ theo tõng ®èi
t-îng.
§Ó theo dâi c¸c kho¶n CPSXC , kÕ to¸n sö dông TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
KÕt cÊu tµi kho¶n:
+ Bªn Nî : C¸c CPSXC ph¸t sinh trong kú gåm: tiÒn l-¬ng , phô cÊp ph¶i tr¶
cho nh©n viªn ph©n x-ëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô chuyªn dïng cho
ph©n x-ëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c.
+ Bªn Cã: . C¸c kho¶n gi¶m CPSX
. KÕt chuyÓn CPSX vµo bªn Nî TK 154 hoÆc bªn Nî TK 631
+ TK627 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ kh«ng sö dông cho c¸c ho¹t ®éng th-¬ng
m¹i.
+ TK627 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 sau:
. TK627.1: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
. TK627.2: Chi phÝ vËt liÖu
. TK627.3: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
. TK627.4: Chi phÝ khÊu hao TSC§
. TK627.7: Chi phÝ dÞch vô mua hµng
. TK627.8: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Tr×nh tù h¹ch to¸n:
1 - TiÒn l-¬ng tiÒn c«ng, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x-ëng , bé
phËn s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627(627.1) – Chi phÝ SXC
Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
2 - TÝnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña nh©n viªn ph©n x-ëng , bé phËn s¶n
xuÊt theo quy ®Þnh , ghi:
Nî TK627(627.1) – Chi phÝ SXC
Cã TK338 – Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
3 - H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu:
- Tr-êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX:
Khi xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng , c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho
kÕ to¸n ghi:
Nî TK627(627.2) – Chi phÝ SXC
Cã TK 152 – Nguyªn vËt liÖu
- Tr-êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K:
Khi xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK627 – Chi phÝ SXC
Cã TK 611 – Mua hµng
4 - Khi xuÊt c«ng cô dông cô s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ nhá do ho¹t ®éng ph©n x-ëng
bé phËn s¶n xuÊt, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK627(627.3) –Chi phÝ SXC
Cã TK153 – C«ng cô dông cô
5 - Khi xuÊt dïng cho s¶n xuÊt mét lÇn cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ, kÕ to¸n
ghi:
Nî TK142.1 – Chi phÝ tr¶ tr-íc
Cã TK153 – C«ng cô dông cô
Khi ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo CPSX , ghi:
Nî TK627 – Chi phÝ SXC
Cã TK142.2 – Chi phÝ ph¶i tr¶
6 - TrÝch khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt , ph-¬ng tiÖn vËn t¶i…… kÕ
to¸n ghi:
Nî TK627(627.4) – Chi phÝ SXC
Cã TK214 – Hao mßn TSC§
7 - Chi phÝ ®iÖn , n-íc , ®iÖn tho¹i , thuª nhµ x-ëng….. thuéc ph©n x-ëng:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nî TK627(627.7) – Chi phÝ SXC
Cã TK331 – Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
Cã TK335 – Chi phÝ ph¶i tr¶
Cã TK111 – TiÒn mÆt
Cã TK112 – TiÒn göi ng©n hµng
8 - Tr-êng hîp sö dông ph-¬ng ph¸p trÝch hoÆc trÝch dÇn sè ®· ghi vµo söa
ch÷a TSC§ thuéc ph©n x-ëng tÝnh vµo CPSXC:
- Khi trÝch hoÆc trÝch dÇn sè chi phÝ söa ch÷a TSC§:
Nî TK 627 – Chi phÝ SXC
Cã TK142 – Chi phÝ ph¶i tr¶ hoÆc tr¶ tr-íc
- Khi chi phÝ söa ch÷a TSC§ thùc tÕ ph¸t sinh , kÕ to¸n ghi:
Nî TK 142 – Chi phÝ tr¶ tr-íc
HoÆc:
Nî TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶
Cã TK 331 – Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
Cã TK 241 – X©y dùng c¬ b¶n dë dang
Cã TK 111 – TiÒn mÆt
Cã TK 112 – TiÒn göi ng©n hµng
9 - NÕu ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111 , 112 , 138
Cã TK 627
10 - Cuèi kú ph©n bæ CPSXC vµ kÕt chuyÓn vµo c¸c tµi kho¶n liªn quan cho
tõng s¶n phÈm , nhãm s¶n xuÊt…..theo tiªu thøc phï häp:
- NÕu h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX:
Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627 – Chi phÝ SXC
- NÕu h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K:
Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt
Cã TK 627 – Chi phÝ SXC
4. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
4.1. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX:
C¸c chi phÝ NVLTT, NCTT, SXC cuèi cïng ®-îc tæng hîp vµo TK154 –
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang nh»m phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm , lao vô dÞch vô cña doanh nghiÖp.
TK 154 ®-îc më theo dâi chi tiÕt cho tõng ngµnh s¶n xuÊt , tõng n¬i ph¸t
sinh chi phÝ , tõng nhãm s¶n phÈm , tõng chi tiÕt s¶n phÈm , lao vô dÞch vô.
KÕt cÊu TK 154:
+ Bªn nî: . TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú( NVLTT, NCTT, SXC)
. KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú ( ¸p dông cho
ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho kiÓm kª ®Þnh kú)
+ Bªn cã: . TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®-îc.
. TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu , hµng ho¸ gia c«ng nhËp l¹i kho.
. Gi¸ trÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp l¹i kho hoÆc b¸n.
. Chi phÝ thùc tÕ lao vô , dÞch vô ®· hoµn thµnh cung cÊp cho kh¸ch hµng.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
. KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú( ph-¬ng ph¸p
KK§K).
+ Sè d- cuèi kú: Bªn nî : Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang lóc
cuèi kú kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p KKTX.
S¬ ®å 1: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh:
( ph-¬ng ph¸p KKTX)
TK 154
TK 138
TK 621
TK 152
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp
TrÞ gi¸ SP háng b¾t båi th-êng
gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi
TK 622
TK155
Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp
Gi¸ thµnh thùc tÕ SP hoµn
thµnh nhËp kho
TK 627
TK 157 ,
TK 632
Chi phÝ s¶n xuÊt
chung
Gi¸ thµnh thùc tÕ SP
göi b¸n kh«ng qua kho
D- cuèi kú:
4.2. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631 – gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm , dÞch vô, lao vô cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ( c«ng nghiÖp , l©m nghiÖp ,
x©y dùng c¬ b¶n…..) vµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh( vËn t¶i, b-u ®iÖn…….).
KÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú( KK§K) thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
20