Tài liệu Kế toán nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ tại nhà xuất bản thống kê hà nội

Lêi nãi ®Çu Doanh nghiÖp lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, n¬i trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn cung cÊp c¸c lo¹i lao vô, dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh lµ lîi nhuËn, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i quan t©m ®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, cã vai trß cÊu thµnh nªn thùc thÓ vËt chÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ nguyªn liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm (70% → 80%). Qu¶n lý chÆt chÏ, sö dông hîp lý tiÕt kiÖm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm, tÝch luü cho doanh nghiÖp. KÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cã ý nghÜa quan träng víi t c¸ch lµ c«ng cô phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Do ®ã ph¶n ¸nh t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu gióp cho doanh nghiÖp thÊy râ u nhîc ®iÓm cña m×nh trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt s¶n phÈm th× c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®îc coi träng vµ ®îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý khoa häc, phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh lµ lîi nhuËn, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i quan t©m ®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ ®iÒu quan träng lµ doanh nghiÖp ph¶i lùa chän nguyªn vËt liÖu nh thÕ nµo ®Ó cho ra s¶n phÈm tèt. 1 Tõ c¸c vÊn ®Ò ph©n tÝch trªn, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi thùc tËp tèt nghiÖp: KÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Hµ néi. Néi dung chÝnh cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn: * PhÇn thø nhÊt: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. * PhÇn thø hai: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. * PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. Tµi liÖu tham kh¶o gåm cã: 1. KÕ to¸n doanh nghiÖp s¶n xuÊt (§Ò c¬ng bµi gi¶ng). 2. KÕ to¸n doanh nghiÖp cÇn biÕt. 3. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp cÇn biÕt. 4. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp. 5. KÕ to¸n doanh nghiÖp hái vµ ®¸p. 6. C¸c lo¹i chøng tõ, biÓn sæ s¸ch kÕ to¸n cña phßng kÕ to¸n - Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. Víi tr×nh ®é cã h¹n cña mét häc sinh vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy trong chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. V× vËy, em mong nhËn ®îc sù chØ b¶o, gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ c¸n bé kÕ to¸n cña Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª vµ c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o, c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n, nh÷ng ngêi ®· tËn t×nh gióp ®ì ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®îc chuyªn ®Ò nµy. 2 Ch¬ng I C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ vai trß cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong s¶n xuÊt kinh doanh: I.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô: ♦ VËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®· ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸. Ngoµi ra, vËt liÖu coµn lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm míi, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Díi t¸c ®éng cña lao ®éng, chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra s¶n phÈm míi vÒ mÆt gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi t¹o ra. ♦C«ng cô, dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng cã ®ñ tiªu chuÈn vÒ gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông quy ®Þnh cña tµi s¶n cè ®Þnh. C«ng cô, dông cô thêng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kh¸c nhau nhng trong qu¸ tr×nh sö dông chóng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. VÒ mÆt gi¸ trÞ, chóng bÞ hao mßn dÇn vµ chuyÓn dÞch tõng phÇn gi¸ trÞ cña chóng vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. V× c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n nªn ®îc mua s¾m b»ng nguån vèn lu ®éng. Tuy vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cã ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt kh¸c nhau song chóng ®Òu lµ yÕu tè cÊu thµnh s¶n phÈm. Do vËy, viÖc tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô, dông cô mét c¸ch khoa häc, hîp lý, cã ý nghÜa thiÕt thùc vµ hiÖu qu¶ sÏ gióp cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu qu¶n lý. 3 I.2. Vai trß cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô: Do vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô thuéc tµi s¶n lu ®éng, gi¸ trÞ cña chóng thuéc vèn lu ®éng dù tr÷ cña doanh nghiÖp cho nªn viÖc qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô, dông cô lµ mét yÕu tè kh¸ch quan ®èi víi doanh nghiÖp. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ®ßi hái ph¶i tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ tõ kh©u thu mua, dù tr÷ vµ sö dông. Trong qu¸ tr×nh thu mua th× ph¶i qu¶n lý vÒ chÊt lîng, quy c¸ch, phÈm chÊt, chñng lo¹i vµ chi phÝ thu mua. Trong kh©u dù tr÷ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷, x¸c ®Þnh râ giíi h¹n d÷ tr÷ tèi thiÓu, tèi ®a cho mçi lo¹i vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh thuËn lîi, kh«ng bÞ ngng trÖ hay vËt t qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn. Kh©u b¶o qu¶n vËt t lµ quan träng nhÊt ®èi víi tæ chøc qu¶n lý vËt liÖu c«ng cô dông cô. Nã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã ®Çy ®ñ kho tµng, l¸n tr¹i ®Ó b¶o qu¶n vËt t ®ång thêi tuú lo¹i vËt t ph¶i b¶o qu¶n phï hîp tr¸nh h háng, mÊt m¸tvµ mÊt phÈm chÊt lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm, ®Õn gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông hîp lý tiÕt kiÖm nh»m ng¨n ngõa c¸c hiÖn tîng h hao, mÊt m¸t vµ l·ng phÝ vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cho phÐp h¹ tÇng thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, h¹ thÊp chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt ®ång thêi lµm t¨ng lîi nhuËn vµ cã tÝch luü cho doanh nghiÖp. Do vËy, trong kh©u sö dông cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng, sö dông vËt t trong s¶n xuÊt. Tãm l¹i, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cã mét vai trß quan träng trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh do ®ã c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô lu«n lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt vµ ®îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m. 4 II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô: Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø kh¸c nhau. Mçi lo¹i ®îc sö dông cã néi dung kinh tÕ, chøc n¨ng, tÝnh n¨ng kh¸c nhau. V× vËy, ®Ó cã thÓ qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt víi tõng thø, tõng lo¹i vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i. II.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu theo vai trß vµ t¸c dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: • Nguyªn vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi) lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp, lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. VD: ®éng c¬, vá hép....(trong s¶n xuÊt m¸y b¬m níc) • VËt liÖu phô: VËt liÖu phô còng lµ ®èi tîng lao ®éng nhng vËt liÖu phô kh«ng ph¶i lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh thanh nªn s¶n phÈm míi.VËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm , lµm t¨ng chÊt liÖu nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ s¶n phÈm, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, cho s¶n xuÊt, b¶o qu¶n vµ bao gãi s¶n phÈm. VD: dung m«i, s¬n... • Nhiªn liÖu: bao gåm c¸c lo¹i ë thÓ láng, khÝ, r¾n...nh x¨ng, dÇu, than, cñi h¬i ®èt ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho c¸c ph¬ng tiÖn, m¸y mãc... • Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt dïng ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i. • ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. 5 • PhÕ liÖu kh¸c: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i ngoµi c¸c thø cha kÓ trªn nh bao b×, vËt ®ãng gãi, c¸c lo¹i vËt t ®Æc chñng... Trªn thùc tÕ, tuú thuéc vµo yªu cÇu trong qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi tiÕt cña tõng doanh nghiÖp trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng thø, tõng nhãm mét c¸ch chi tiÕt h¬n. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn, tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ ®èi víi tõng thø vËt liÖu trªn c¬ së ph©n lo¹i vËt liÖu, doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông “Sæ danh ®iÓm vËt liÖu”. II.2. Ph©n lo¹i c«ng cô, dông cô theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ, theo yªu cÇu qu¶n lý vµ ghi chÐp kÕ to¸n: C«ng cô, dông cô dïng trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i: - Dông cô g¸ l¾p chuyªn dïng cho s¶n xuÊt. - Dông cô ®å nghÒ. - Dông cô qu¶n lý. - QuÇn ¸o b¶o hé lao ®éng. - Khu«n mÉu ®óc s½n. - L¸n tr¹i t¹m thêi. - C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó chøa ®ùng hµng ho¸, vËt liÖu. Trong c«ng t¸c qu¶n lý c«ng cô, dông cô ®îc chia thµnh 3 lo¹i: - C«ng cô, dông cô lao ®éng. - Bao b× lu©n chuyÓn. - §å dïng cho thuª. II.3. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng tån kho: §¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô lµ dïng chØ tiªu tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña vËt liÖu, c«ng cô, dông cô theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. VÒ nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ch©n thùc, thèng nhÊt nghÜa lµ ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu, 6 c«ng cô, dông cô tøc lµ kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®îc vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ®ã. Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ ngêi ta cã thÓ sö dông mét trong hai c¸ch ®¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô, §ã lµ ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n hoÆc theo gi¸ thùc tÕ. II.3.1. §¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô nhËp kho: Trong c¸c doanh nghiÖp, trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô, dông cô nhËp vµo ®îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp. + Gi¸ gèc cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô mua ngoµi nhËp kho ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ gèc nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô mua ngoµi. = Gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i gi¶m gi¸ C¸c lo¹i Chi phÝ cã liªn + + quan trùc tiÕp thuÕ kh«ng ®®Õn viÖc mua îc hoµn hµng l¹i Chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua hµng bao gåm: Chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua hµng tån kho ( chi phÝ bao b×, chi phÝ cña bé phËn thu mua ®éc lËp, chi phÝ thuª kho, thuª b·i). + §èi víi vËt liÖu, c«ng cô, dông cô thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho: Gi¸ gèc cña vËt liÖu, c«ng cô, dông cô nhËp kho Gi¸ gèc cña vËt = liÖu, c«ng cô, dông cô xuÊt thuª chÕ biÕn + TiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ngêi chÕ biÕn Chi phÝ vËn + chuyÓn bèc dì vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp kh¸c + §èi víi vËt liÖu, c«ng cô, dông cô do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ gèc VL, CCDC = Gi¸ gèc VL xuÊt kho + Chi phÝ gia c«ng 7 nhËp kho chÕ biÕn Chi phÝ chÕ biÕn hµng tån kho bao gåm nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt nh: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh, chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô. - Gi¸ gèc cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô nhËn gãp liªn doanh vèn cæ phÇn hoÆc thu håi vèn gãp ®îc ghi nhËn theo gi¸ thùc tÕ do Héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i vµ ®· dîc chÊp thuËn céng víi c¸c chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã). - Gi¸ gèc cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô nhËn biÕu tÆng: Gi¸ gèc NL,VL vµ CCDC nhËp kho Gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu = cña nh÷ng NL, VL, C¸c chi phÝ kh¸c cã + CCDC t¬ng ®¬ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc tiÕp nhËn - Gi¸ gèc cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®îc cÊp: Gi¸ gèc NL, Gi¸ ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ ®- Chi phÝ vËn chuyÓn, VL vµ CCDC = îc cÊp trªn hoÆc gi¸ ®îc ®¸nh + bèc dì, chi phÝ cã liªn nhËp kho gi¸ l¹i theo gi¸ trÞ thuÇn quan trùc tiÕp kh¸c + Gi¸ gèc cña phÕ liÖu thu håi lµ gi¸ íc tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn. II.3.2. §¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô xuÊt kho: Do gi¸ gèc cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô nhËp kho tõ c¸c nguån nhËp kh¸c nh ®· tr×nh bµy ë trªn, ®Ó tÝnh gi¸ gèc hµng xuÊt kho, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ hµng tån kho sau: - Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Gi¸ trÞ thùc tÕ cña NL, VL, CCDC xuÊt kho tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña tõng l« hµng nhËp, ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp sö dông Ýt NL, VL vµ CCDC cã gi¸ trÞ lín vµ cã thÓ nhËn diÖn ®îc. - Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Gi¸ trÞ cña lo¹i hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ trung b×nh cña tõng lo¹i hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt trong kú (b×nh qu©n gia quyÒn cuèi kú). Gi¸ trÞ trung b×nh cã thÓ ®îc tÝnh theo thêi kú 8 hoÆc vµo mçi khi l« hµng vÒ, phô thuéc vµo t×nh h×nh doanh nghiÖp (b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp). Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ Sè lîng NL,VL = §¬n gi¸ b×nh × vµ CCDC xuÊt qu©n gia CCDC xuÊt kho kho quyÒn Trong ®ã gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cã thÓ tÝnh mét trong c¸c ph¬ng ¸n sau: Ph¬ng ¸n 1: TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú dù tr÷ (cßn gäi lµ gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn toµn bé lu©n chuyÓn trong kú). §¬n gi¸ Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ b×nh qu©n CCDC tån kho ®Çu kú gia quyÒn = c¶ kú dù tr÷ Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ + Sè lîng NL, VL vµ CCDC tån kho ®Çu kú CCDC nhËp kho trong kú Sè lîng NL, VL vµ CCDC + nhËp kho trong kú Ph¬ng ¸n 2: TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp (Cßn gäi lµ gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn liªn hoµn) §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ = Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ CCDC tån kho tríc khi + CCDC nhËp kho cña tõng nhËp lÇn nhËp Sè lîng NL, VL vµ CCDC tån kho tríc khi nhËp + Sè lîng NL, VL vµ CCDC nhËp kho cña tõng lÇn nhËp - Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc: Trong ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng tån kho ®îc mua tríc hoÆc s¶n xuÊt tríc th× ®îc xuÊt tríc, vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt gÇn thêi ®iÓm cuèi kú. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp kho t¹i thêi ®iÓm ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ë thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc gÇn cuèi kú cßn tån kho. 9 - Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc: Trong ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng tån kho ®îc mua sau hoÆc s¶n xuÊt sau th× ®îc xuÊt tríc, vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt tríc ®ã. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp sau hoÆc gÇn sau cïng, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh theo gia cña hµng nhËp kho ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú cßn tån kho. II.3.2.1. §¸nh gi¸ NL, VL vµ CCDC theo gi¸ h¹ch to¸n: §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín, s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng th¬ng sö dông nhiÒu lo¹i, nhãm, thø NL,VL vµ CCDC ho¹t ®éng nhËp xuÊt NL, VL vµ CCDC diÔn ra thêng xuyªn, liªn tôc nÕu ¸p dông nguyªn t¾c tÝnh theo gi¸ gèc (gi¸ trÞ thùc tÕ) th× rÊt phøc t¹p, khã ®¶m b¶o yªu cÇu kÞp thêi cÇu cña kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp hang ngµy trªn phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vµ ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt NL, VL vµ CCDC. Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do kÕ to¸n cña doanh nghiÖp tù x©y dùng, cã thÓ lµ gi¸ kª ho¹ch hoÆc gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc trªn thÞ trêng. Gi¸ h¹ch to¸n ®îc sö dông thèng nhÊt trong toµn doanh nghiÖp vµ ®îc sö dung t¬ng ®èi æn ®Þnh, l©u dµi.. Trêng hîp cã sù biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ doanh nghiÖp cÇn x©y dùng l¹i hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n. KÕ to¸n tæng hîp NL, VL vµ CCDC ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c theo gi¸ trÞ thùc tÕ. Cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ gi¸ trÞ h¹ch to¸n cña tõng thø (nhãm hoÆc lo¹i) NL, VL vµ CCDC ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho thµnh gi¸ trÞ thùc tÕ. HÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña tõng lo¹i NL, VL vµ CCDC ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thùc tÕ tån kho ®Çu kú + Gi¸ thùc tÕ nhËp trong kú HÖ sè gi¸ chªnh lÖch gi¸ = Gi¸ h¹ch to¸n tån ®Çu kú + Gi¸ h¹ch to¸n nhËp trong kú 10 Gi¸ thùc tÕ cña = NL, VL vµ CCDC xuÊt kho Gi¸ h¹ch to¸n cña NL, VL vµ CCDC xuÊt kho × HÖ sè chªnh lÖch gi¸ Sau ®ã tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho. II.3.2.2. Sö dông gi¸ mua thùc tÕ: VËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc thu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau cho nªn gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, tõng ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau.V× vËy, khi xuÊt nhËp kho, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c ®èi tîng sö dông kh¸c nhau.§Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn (gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú). HÖ sè gi¸ vËt liÖu (CCDC) = Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú + Gi¸ thùc tÕ nhËp trong kú Sè lîng tån ®Çu kú + Sè lîng nhËp trong kú §¬n gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, = Sè lîng vËt liÖu, c«ng cô × §¬n gi¸ thùc tÕ c«ng cô dông cô xuÊt kho dông cô xuÊt kho b×nh qu©n Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ ph¶n ¸nh t¬ng ®èi chÝnh x¸c gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®ång thêi thuËn tiÖn cho kÕ to¸n qu¶n lý tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô qui vÒ mét gi¸. + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú: 11 §¬n gi¸ thùc tÕ ®Çu kú = Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú Sè lîng tån ®Çu kú Sè lîngvËt liÖu (CCDC) xuÊt kho × §¬n gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu hoÆc nguyªn vËt liÖu æn ®Þnh vµ nhËn diÖn ®îc. Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®¬n gi¸ tÝnh cho nguyªn vËt liÖu xuÊt kho b»ng gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho cña chÝnh l« hµng ®ã. NVL ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp cho ®Õn lóc xuÊt dïng, khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu thuéc l« hµng nµo th× c¨n cø vµo sè lîng vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra ®îc trÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông víi c¸c nguyªn vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh chÊt c¸ch biÖt. ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ theo dâi chÝnh x¸c vÒ gi¸ thùc tÕ, lóc nhËp vµ lóc xuÊt kho cña tõng l« hµng cho nªn nã gióp cho viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n ®îc kÞp thêi. Nhng ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý theo dâi chÆt chÏ tõng l« hµngvµ nhËn diÖn ®îc tõng l« hµng. + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ nhËp tríc, xuÊt tríc: Theo ph¬ng ph¸p nµy sè vËt liªô nhËp tríc th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc th× míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña sè hµng xuÊt. Nh vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu (c«ng cô dông cô) tån chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c lÇn mua sau cïng. +Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ nhËp sau, xuÊt tríc: 12 Theo ph¬ng ph¸p nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp nhng khi xuÊt sÏ c¨n cø vµo sè lîng xuÊt vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho lÇn cuèi sau ®ã míi lÇn lît ®Õn c¸c lÇn nhËp tríc ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho.Nh vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tÝnh theo ®¬n gi¸ cña c¸c lÇn nhËp ®Çu kú. • Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng cô dông cô, khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ nhá, doanh nghiÖp cã thÓ sñ dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ 1 lÇn (ph©n bæ ngay 100% gi¸ trÞ) gièng nh vËt liÖu. Tuy nhiªn khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ t¬ng ®èi lín, doanh nghiÖp ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ nhiÒu lÇn (ph©n bæ nhiÒu kú). Sæ ph©n bæ nhiÒu kú ®îc tÝnh nh sau: Gi¸ trÞ CCDC xuÊt dïng ph©n bæ cho tõng kú = Gi¸ trÞ thùc tÕ CCDC xuÊt dïng Sè kú sö dông III. NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô: §Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý kÕ to¸n vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ®îc thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: + Thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i vËt liÖu - c«ng cô dông cô phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c, yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. + Tæ chøc chøng tõ tµi kho¶n kÕ to¸n phïhîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt liÖu c«ng cô dông cô trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt. + Tham gia viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 13 IV. Thñ tôc qu¶n lý nhËp - xuÊt kho nguyªn liÖu vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n liªn quan: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, c¸c ho¹t ®éng xuÊt, nhËp kho nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô lu«n x¶y ra. §Ó qu¶n lý theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng hiÖn cã cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô, kÕ to¸n ph¶i lËp chøng tõ cÇn thiÕt mét c¸ch kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c theo ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®· ®îc Nhµ níc ban hµnh. Nh÷ng chøng tõ hîp lÖ nµy lµ c¬ së tiÕn hµnh ghi chÐp trªn thÎ kho trªn sæ kÕ to¸n, kÕ to¸n gi¸m s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sè lîng hiÖn cã cña tõng thø vËt liÖu nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu phôc vô ®Çy ®ñ nhu cÇu cho s¶n xuÊt kinh doanh. Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n qui ®Þnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC/QD/CDKT ngµy 1.11.1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh. C¸c chøng tõ kÕ to¸n vÒ vËt liÖu c«ng cô dông cô bao gåm: - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé < mÉu 03 - VT> - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t - s¶n phÈm - hµng ho¸ - Ho¸ ®¬n kiÓm phiÕu xuÊt kho - Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn - Ho¸ ®¬n thuÕ GTGT Ngoµi c¸c chøng tõ b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n híng dÉn nh: - PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹ng møc - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t - PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú §èi víi nh÷ng chøng tõ kÕ to¸n thèng nhÊt theo qui ®Þnh cña nhµ níc b¾t buéc ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng qui ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p 14 lËp. Ngêi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, c¸c c¸ nh©n vµ liªn quan. V. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô: Yªu cÇu qu¶n lý ®ßi hái ph¶i cung cÊp th«ng tin kÞp thêi ®Çy ®ñ tõng lo¹i vËt t theo hiÖn vËt hay theo tõng kho, tõng thñ quü. Do ®ã, ta ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu c«ng cô dông cô. ViÖc qu¶n lý hµng tån kho ë doanh nghiÖp do nhiÒu ®¬n vÞ, bé phËn tham gia nh÷ng viÖc qu¶n lý t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt t, hµng ho¸ do bé phËn kho vµ phßng kÕ to¸n thùc hiÖn. V× vËy viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu - c«ng cô dông cô gi÷a phßng kÕ to¸n víi kho cã thÓ ¸p dông mét trong 3 ph¬ng ph¸p sau: V.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song: • Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: T¹i kho ghi chÐp vÒ viÖc sè lîng, t¹i phßng kÕ to¸n ghi chÐp c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu c«ng cô dông cô. S¬ ®å h¹ch to¸n vËt liÖu c«ng cô dông cô theo ph¬ng ph¸p thÎ song song S¬ ®å 1: ThÎ kho 1 Chøng tõ nhËp 1 3 2 Chøng tõ xuÊt 2 Sæ chi tiÕt VL.CCDC B¶ng tæng hîp N-X-T Sæ tæng hîp 15 Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra Gi¶i thÝch: 1. C¨n cø vµo chøng tõ nhËp xuÊt, thñ kho ghi sè lîng vËt liÖu, c«ng cô dông cô thùc nhËp thùc xuÊt vµo thÎ kho. 2. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, khi nhËn dîc chøng tõ nhËp, xuÊt kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra chøng tõ, ghi ®¬n gi¸, tÝnh thµnh tiÒn(hoµn chØnh chøng tõ) ph©n lo¹i chøng tõ sau ®ã ghi vµo thÎ hay sæ chi tiÕt vËt liªô, c«ng cô dông cô. 3.Cuèi kú kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ kiÓm tra ®èi chiÕu víi thÎ kho. 4.Tõ sæ chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng N-X-T. 5.KÕ to¸n ®èi chiÕu sè lîng cña b¶ng N-X-T víi sæ kÕ to¸n trong hép. •¦u, nhîc ®iÓm: Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song ®¬n gi¶n dÔ lµm, dÔ ®èi chiÕu kiÓm tra, dÔ ph¸t hiÖn sai sãt trong viÖc ghi chÐp vµ qu¶n lý nhng ghi chÐp trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng, khèi lîng ghi chÐp nhiÒu. C«ng viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu vµo cuèi th¸ng do ®ã h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. •Ph¹m vi ¸p dông: ThÝch hîp t¹i c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt t, khèi lîng chøng tõ Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ. V.2. Ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu sæ lu©n chuyÓn: • Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: T¹i kho theo dâi sè lîng vËt liÖu c«ng cô dông cô. T¹i phßng kÕ to¸n theo dâi c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ. S¬ ®å h¹ch to¸n: S¬ ®å 2 16 ThÎ kho 1 1 PhiÕu nhËp 4 PhiÕu xuÊt 2 2 B¶ng kª nhËp 3 Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn 5 B¶ng kª xuÊt 3 Sæ kÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra Gi¶i thÝch: (1). C¨n cø vµo chøng tõ nhËp xuÊt thñ kho ghi sè lîng vËt liÖu, c«ng cô dông cô thùc nhËp thùc xuÊt vµo thÎ kho. (2). C¨n cø vµo chøng tõ nhËp xuÊt kÕ to¸n lªn thÎ kª nhËp - xuÊt (3). Tõ b¶ng kª nhËp - xuÊt kÕ to¸n lªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. (4). Cuèi th¸ng kiÓm tra ®èi chiÕu sè lîng vËt liÖu, c«ng cô dông cô trªn thÎ kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. (5). KiÓm tra ®èi chiÕu sè tiÒn (gi¸ trÞ) trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi sæ kÕ to¸n tæng hîp. • ¦u, nhîc ®iÓm: + ¦u ®iÓm: Gi¶m ®îc khèi lîng ghi sæ kÕ to¸n do chØ ghi mét lÇn vµo ngµy cuèi th¸ng. + Nhîc ®iÓm: - ViÖc ghi sæ kÕ to¸n vÉn bÞ trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng. 17 - ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu tiÕn hµnh vµo ngµy cuèi th¸ng do ®ã h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. • Ph¹m vi ¸p dông: ThÝch hîp t¹i c¸c doanh nghiÖp kh«ng nhiÒu nhiÖm vô nhËp - xuÊt, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu c«ng cô dông cô. V.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: • Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: Thñ kho dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp vÒ mÆt sè lîng N-X-T. Cuèi th¸ng ph¶i ghi sæ tån kho ®· ®îc tÝnh trªn thÎ kho vµo sæ sè d cét sè lîng. KÕ to¸n ghi sæ sè d ®Ó theo dâi cho tõng kho c¶ n¨m ®Ó ghi sè tån kho cña tõng thø, tõng nhãm, tõng lo¹i vµo cuèi th¸ng theo chØ tiªu gi¸ trÞ. S¬ ®å h¹ch to¸n: S¬ ®å 3 ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp PhiÕu giao nhËn chøng tõ xuÊt Sæ sè d B¶ng luü kÕ nhËp B¶ng luü kÕ xuÊt Sæ tæng hîp B¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt - tån 18 Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra Gi¶i thÝch: (1). Thñ kho c¨n cø vµo chøng tõ N-X ®Ó lªn thÎ kho. (2). C¨n cø vµo kÕt qu¶ ph©n lo¹i chøng tõ, thñ kho lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt: ghi sè lîng, sè hiÖu chøng tõ cña tõng nhãm VL, CCDC xong ®Ýnh kÌm theo phiÕu nhËp, xuÊt giao cho phßng kÕ to¸n. (3). C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt VL, CCDC kÕ to¸n kiÓm tra ghi gi¸ h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh tiÒn cho c¸c chøng tõ råi ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp xuÊt. (4).Tõ b¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt kÕ to¸n nhËp b¶ng N-X-T. (5).Cuèi th¸ng c¨n cø vµo thÎ kho ghi sè lîng VL, CCDC vµo sæ sè d sau ®ã chuyÓn cho phßng kÕ to¸n. Sæ sè d do kÕ to¸n lËp cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m giao cho thñ kho tríc ngµy cuèi th¸ng. (6). Khi nhËn sæ sè d kÕ to¸n kiÓm tra vµ ghi chØ tiªu gi¸ trÞ vµo sæ sè d sau ®ã ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a b¶ng tæng hîp N-X-T víi sæ sè d vµ sæ tæng hîp. • ¦u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p sæ sè d : +¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ khèi lîng ghi chÐp hµng ngµy, c«ng viÖc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t thêng xuyªn cña kÕ to¸n, tr¸nh ®îc sù ghi chÐp trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n. + Nhîc ®iÓm: RÊt khã kh¨n khi kiÓm tra c¸c sai sãt nhÇm lÉn v× kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ cßn muèn biÕt sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tõng thø VL, CCDC vÒ mÆt hiÖn vËt th× ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho. §ßi hái yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý cña thñ kho vµ kÕ to¸n ph¶i cao 19 • Ph¹m vi ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã khèi lîng, c¸c nghiÖp vô nhËp - xuÊt nhiÒu, thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt t vµ víi ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n N-X, ®· x©y dùng hÖ thèng danh ®iÓm, c¸n bé kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô v÷ng vµng. VI. KÕ to¸n tæng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô: Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo hai ph¬ng ph¸p : kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú. •Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh N-X-T kho NVL, CCDC trªn sæ kÕ to¸n. • Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸, s¶n phÈm trªn c¸c TK ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ vµ lîng mÊt kho dïng cho SXKD vµ c¸c môc ®Ých kh¸c. §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy kh«ng cao. VI.1: Trêng hîp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: Lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh N-X-T kho c¸c lo¹i VL, CCDC thµnh phÈm hµng ho¸. •Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: - TK152: Nguyªn vËt liÖu, TK153: CCDC. Ngoµi ra cßn sö dông TK 111, 112, 133, 151, 154, 621, 627, 641, 642. Tr×nh tù h¹ch to¸n VL, CCDC theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn thÓ hiÖn qua c¸c s¬ ®å sau: 20