Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm và tính giá thành sản phẩm ...

Tài liệu Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm và tính giá thành sản phẩm xây lắp

.DOC
67
195
69

Mô tả:

Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP 1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng x©y l¾p vµ ¶nh hëng ®Õn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: X©y l¾p lµ mét ngµnh s¶n xuÊt mang tÝnh c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, gãp phÇn hoµn thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tuy nhiªn ngµnh x©y l¾p cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. - S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh hoÆc vËt kiÕn tróc cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p. mang tÝnh ®¬n chiÕn. Mçi s¶n phÈm ®îc x©y l¾p theo thiÕt kÕ kü thuËt vµ gi¸ dù to¸n riªng. Do ®ã, ®ßi hái mçi s¶n phÈm tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt ph¶i lËp dù to¸n vÒ thiÕt kÕ thi c«ng vµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i tiÕn hµnh so s¸nh víi dù to¸n, lÊy dù to¸n lµm thíc ®o. - S¶n phÈm x©y l¾p ®îc tiªu thô theo gi¸ trÞ dù to¸n hoÆc gi¸ thanh to¸n víi ®¬n vÞ chñ thÇu, gi¸ nµy thêng ®îc x¸c ®Þnh trí khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt th«ng qua hîp ®ång giao nhËn thÇu. MÆt kh¸c s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng thuéc ®èi tîng lu th«ng, n¬i s¶n xuÊt ®ång thêi lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm v× vËy s¶n phÈm x©y l¾p lµ lo¹i hµng ho¸ cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt. Thêi gian sö dông cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ l©u dµi vµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm x©y l¾p rÊt lín. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ chÊt lîng c«ng tr×nh ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng tr×nh vµ tuæi thä cña c«ng tr×nh theo thiÕt kÕ. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cã ¶nh hëng lín tíi c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n lµm cho ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. §Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i ®îc tæ chøc phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm trong x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c chÕ ®é cña kÕ to¸n do Nhµ níc ban hµnh. 2. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p: 1 2.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ x©y l¾p. Doanh nghiÖp x©y l¾p lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong ®ã qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng lµ sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè søc lao ®éng cña con ngêi, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trong s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp ph¶i chi ra nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt t¬ng øng chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ NVL, vµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c yÕu tè chi phÝ trªn ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn. VËy chi phÝ x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ x©y l¾p trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh x©y l¾p doanh nghiÖp ph¸t sinh rÊt nhiÒu kho¶n chi phÝ ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, chØ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p nh»m t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. - Chi phÝ doanh nghiÖp bá ra ®Ó t¹o nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm bao gåm 3 bé phËn c, v, m. G=c+v+m c: lµ toµn bé gi¸ trÞ tù liÖu s¶n xuÊt ®· ®îc tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p nh khÊu hao TSC§, NVL, CC - DC. v: lµ chi phÝ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p t¹o ra s¶n phÈm. m: lµ gi¸ trÞ míi lao ®éng s¸ng t¹o ra. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, cvµ v lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®Ó t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p cña doanh nghiÖp. 2.1.2. - Ph©n lo¹i chi phÝ x©y l¾p * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, mçi lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mang mét néi dung kinh tÕ riªng, ngoµi ra kh«ng ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt mang mét néi dung kinh tÕ riªng, ngoµi ra kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt nµo, ë ®©u vµ môc ®Ých hoÆc t¸c dông cña chi phÝ nh thÕ nµo. Ta cã thÓ ph©n lo¹i nh sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Lµ toµn bé chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp ®· sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Chi phÝ nh©n c«ng: Lµ toµn bé tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶, c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. 2 - Chi phÝ c«ng cô, dông cô lµ phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña c¸c lo¹i c«ng cô dông cô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p. - Chi phÝ hao TSC§: Lµ toµn bé sè tiÒn tÝnh khÊu hao TSC§ sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ vÒ c¸c dÞch vô bªn ngoµi sö dông vµo qu¸ tr×nh x©y l¾p cña doanh nghiÖp nh tiÒn ®iÖn tiÒn níc, ®iÖn tho¹i.. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p ë doanh nghiÖp ngoµi c¸c yÕu tão trªn vµ ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung kinh tÕ chØ râ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x©y l¾p doanh nghiÖp ph¶i ph©n bè ra c¸c lo¹i chi phÝ g×, nã lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, phôc vô viÖc lËp b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, kiÓm tra dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, lµ c¬ së ®Ó tÝnh møc tiªu hao vËt chÊt vµ thu nhËp quèc d©n. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ kh«ng xÐt ®Õn néi dung kinh tÕ cña chi phÝ, tiªu thøc ph©n lo¹i nµy chØ râ chi phÝ doanh nghiÖp bá ra cho tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo kho¶n môc vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc: - Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ chi phÝ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, vËt kÕt cÊu, vËt liÖu lu©n chuyÓn cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p, kh«ng bao gåm chi phÝ vËt liÖu ®· tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ m¸y thi c«ng. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt lîng cña nh©n c«ng trù tiÕp x©y l¾p cÇn thiÕt ®Ó hoµn chÝnh s¶n phÈm x©y l¾p, kho¶n môc nµy kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n phÈm x©y l¾p vµ chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Lµ toµn bé chi phÝ sö dông xe, m¸y thi cong phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p c«ng tr×nh bao gåm: Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ söa ch÷a lín söa ch÷a thêng xuyªn m¸y thi c«ng, chi phÝ nhiªn liÖu vµ ®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng chi phÝ di chuyÓn, 3 th¸o, l¾p m¸y thi c«ng. Kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng kh«ng bao gåm kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y…. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ trùc tiÕp khai th¸c ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë tæ ®éi, c«ng trêng x©y dùng bao gåm: l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng cña tæ, ®éi vµ chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ, ®éi. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ: - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ chi phÝ liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ, nh÷ng chi phÝ nµy ®îc kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ gèc ®Î tËp hîp cho tõng ®è tîng chÞu chi phÝ. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ; nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan theo mét tiªu chuÈn thÝch hîp. C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch hîp lý. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n phÈm: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt gåm 3 lo¹i: - Chi phÝ cè ®Þnh: Lµ chi phÝ mµ tæng sè kh«ng thay ®æi khi cã sù thay ®æi vÒ khèi lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt hoÆc khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ biÕn ®æi: Lµ nh÷ng thay ®æi vÒ tæng sè tû lÖ víi sù thay ®æi cña møc ®é ho¹t ®éng, cña khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp… - Chi phÝ hçn hîp: Lµ chi phÝ gåm c¸c yÕu tè ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸hc nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, ph©n tÝch ®iÓm hoµ r¶i vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Ngoµi ra c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trªn tuú thuéc vµo c¸c yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c c¸ch kh¸c nhau, mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi quy tr×nh c«ng nghÖ, theo thÈm quyÒn vµ ra quyÕt ®Þnh. 2.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 4 Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng lao ®éng vËt ho¸ vµ chi phÝ kh¸c biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p, c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh theo quy ®Þnh s¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt c¸ biÖt, mçi h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p khi ®· hoµn thµnh ®Òu cã gi¸ riªng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· sö dông nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh. 2.2.1. C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. * Gi¸ thµnh dù to¸n. Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng x©y l¾p, thêi gian s¶n xuÊt thi c«ng dµi, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc nªn mçi c«ng tr×nh, mçi h¹ng môc c«ng tr×nh ®Òu ph¶i lËp dù to¸n tríc khi s¶n xuÊt thi c«ng. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, gi¸ dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt vµ ®¬n gi¸ cña nhµ ní. Gi¸ dù to¸n lµ chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ dù to¸n vµ phÇn l·i ®Þnh møc. Gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng trinh, h¹ng môc c«ng tr×nh = Gi¸ trÞ dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh - L·i ®Þnh møc. * Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, hiÖu ph¸p thi c«ng: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh = Gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh - Møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch * Gi¸ thµnh thùc tÕ. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p gåm chi phÝ ®Þnh møc, vît ®Þnh møc vµ kh«ng ®Þnh møc nh c¸c kho¶n béi chi, l·ng phÝ vÒ vËt t, lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¸p cña ®¬n vÞ ®îc phÐp tÝnh vµo gi¸ thµnh, gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p thùc hiÖn trong kú. Gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn chØnh lµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o kü thuËt ®óng chÊt lîng thiÕt kÕ ®îc bªn chñ ®Çu t nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Chi tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c toµn diÖn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt thi c«ng mét c«ng tr×nh,h¹ng môc c«ng tr×nh. 5 2.2.2. Quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p = + Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ ®Ïa tËp hîp. Tuy nhiªn gi÷a chóng cã sù kh¸c nhau vÒ ph¹m vi, quan hÖ vµ néi dung, do ®ã cÇn ph¶i ph©n biÖt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh theo mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m) mµ kh«ng tÝnh ®Õn sè chi phÝ cã liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay cha. Ngîc l¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong thêi kú mµ kh«ng xÐt ®Õn nã ®îc chi ra vµo thêi kú nµo. Trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú cã thÓ bao gåm c¶ nh÷ng chi phÝ ®· chi ra trong kú tríc (hoÆc trong nhiÒu kú tríc) ®ång thêi chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ chi ra trong kú nµy l¹i n»m trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kú sau. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ nhng trong chØ tiÒu gi¸ thµnh th× bao gåm nh÷ng chØ tiªu g¾n víi s¶n phÈm hay khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh mµ kh«ng kÓ ®Õn viÖc chi phÝ ®ã ®· chi ra trong kú kinh doanh nµo. Nãi ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ nãi ®Õn chi phÝ x©y l¾p tÝnh cho mét khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao còng cã nghÜa lµ thõa nhËn chi phÝ x©y l¾p ®Ó t¹o ra khèi lîng x©y l¾p ®ã cÇn chi phÝ x©y l¾p bá ra cha h¼n ®· hoµn toµn hîp lý vµ ®îc thõa nhËn. Nh vËy lµ cã sù kh¸c nhau song gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau tµi liÖu h¹ch to¸n chi phÝ x©y l¾p lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. NÕu nh x¸c ®Þnh viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ c«ng t¸c chñ yÕu trong h¹ch to¸n kÕ to¸n th× chi phÝ x©y l¾p cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®Õn sù chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 3. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp vµ ph¬ng ph¸p cña kÕ to¸n theo tr×nh tù logic, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kiÓm tra c¸c kh©u h¹ch to¸n nh tiÒn l¬ng, vËt liÖu, TSC§ … x¸c ®Þnh sè liÖu cÇn thiÕt cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Cô thÓ ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: 6 - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n. - KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vËt t lao ®éng, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch trong thi c«ng. - TÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ kÞp gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. - KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, v¹ch ra kh¶ n¨ng vµ c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. - X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng c«ng t¸c x©y dùng ®· hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng thi c«ng dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh. §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng, ®éi x©y dùng … trong tõng thêi kú nh»m phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp. 7 4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 4.1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ. 4.1.1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp nh»m ®¸p øng nhu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh thi c«ng vµ ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp míi t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó tæ chøc c«ng viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p cÇu ph¶i dùa vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - §Æc ®iÓm tæ chøc thi c«ng cña doanh nghiÖp - Quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt ra s¶n phÈm x©y l¾p - §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ - Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp Dùa vµo nh÷ng vÊn ®Ò trªn, ®èi tîng kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ lµ tõng bé phËn, tõng ®éi c«ng tr×nh, hay môc c«ng tr×nh… * Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. V× ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nhiÒu vµ kh¸c nhau do ®ã h×nh thµnh c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau. Th«ng thêng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn theo 2 ph¬ng ph¸p chñ yÕu: - Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nµo th× tËp hîp trùc tiÕp theo ®èi tîng ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi tîng mét c¸ch chÝnh x¸c, cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ cã t¸c dông t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ®èi tîng ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy víi c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu ph¶i thùc hiÖn chÆt chÏ, ph¶n ¸nh ghi chÐp cô thÓ râ rµng chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ. - Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ gi¸n tiÕp. Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ch to¸n ban ®Çu kh«ng thÓ ghi chÐp riªng cho tõng ®èi tîng ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng 8 tËp hîp chi phÝ, ¸p dông ph¬ng ph¸p chi phÝ gi¸n tiÕp ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau. + TËp hîp chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng. + X¸c ®Þnh hÖ sã ph©n bæ trªn c¬ së tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý theo c«ng thøc. HÖ sè ph©n bæ = + X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ Chi phÝ s¶n xuÊt Tæng tiªu thøc HÖ sè cña tõng ®èi tîng tËp hîp = ph©n bæ cña ®èi tîng x ph©n bæ chi phÝ tËp hîp chi phÝ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy tÝnh chÝnh x¸c phô thuéc vµo viÖc lùa chän tiªu chuÈn ph©n bè, do ®ã kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tr×nh ®é, yªu cÇu qu¶n lý vµ ®Æc ®iÓm chi phÝ ®Ó lùa chän. 4.1.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh ®îc tæng gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nã cã ý nghÜa quan träng lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më c¸i b¶ng chi tiÕt tÝnh gi¸ thµnh vµ tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng phôc vô cho viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i dùa vµo c¬ së ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt x©y l¾p ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc tõng khèi lîng c«ng nghÖ x©y l¾p cã thiÕt kÕ riªng (dù to¸n riªng) * Kú tÝnh gi¸thµnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú ph©n bæ kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, chu kú tÝnh gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh nh sau: - NÕu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh hoÆc theo ®¬n ®Æt hµng th× thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. 9 - NÕu ®èi tîng gi¸ thµnh lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc quy ®Þnh thanh to¸n theo giai ®o¹n x©y dùng th× kú tÝnh gi¸ thµnh lµ theo giai ®o¹n x©y dùng hoµn thµnh. - NÕu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ nh÷ng h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc thanh to¸n ®Þnh kú theo khèi lîng tõng lo¹i c«ng viÖc trªn c¬ së gi¸ dù to¸n thi kú tÝnh gi¸ thµnh lµ theo th¸ng (quý) 4.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi täng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi÷a ®èi tîng tÝnh gi¸ vµ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã sù kh¸c nhau v× vËy cÇn ph¶i ph©n biÖt 2 vÊn ®Ò nµy, nÕu kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh víi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n môc ®Ých vµ giíi h¹n c«ng viÖc kiÓm tra c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo n¬i ph¸t sinh vµ theo c«ng dông cña c¸c chi phÝ. MÆt kh¸c còng kh«ng cho phÐp thùc hiÖn kiÓm tra s¶n xuÊt nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh, ph¸t hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong s¶n xuÊt, v¹ch ra ph¬ng híng phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ lµ c¨n cø kÕ to¸n më c¸c tµi kho¶n, sæ chi tiÕt, tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu, tËp hîp tµi liÖu chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng vµ viÖc x¸c ®Þnh ®èi tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n lËp c¸c b¶ng biÓu chi tiÕt tÝnh gi¸ thµnh vµ tæ chøc c«ng t¸c gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng. Gi÷a ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vÒ b¶n chÊt, chóng ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp ®îc trong kú lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. 4.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 4.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó ph¶n ¸nh chi tiÕt nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nh phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt vËt t, theo h¹n møc, b¶ng ph©n bæ ®· giao cèt pha. KÕ to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp trªn tµi kho¶n 621 "chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - KÕt cÊu tµi kho¶n 621. Bªn nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL ®a vµo sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p trong kú h¹ch to¸n. Bªn Cã: + TrÞ gi¸ NVL sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho 10 + KÕt chuyÓn, ph©n bæ trÞ gi¸ NVL thùc tÕ sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p trong kú vµo TK 154 "chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang". TK nµy cuèi kú kh«ng cã sè d - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ Khi xuÊt kho NVL dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p ghi Nî TK 621 "Chi phÝ NVL trùc tiÕp" Cã TK 152 "nguyªn liÖu, vËt liÖu" Trêng hîp mua NVL ®a th¼ng vµo sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p. §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ghi. Nî TK 621 "Chi phÝ NVL trùc tiÕp" gi¸ cha thuÕ. Nî TK 133 "ThuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ" Cã TK 111, 112, 331, gi¸ cha thanh to¸n. §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ghi. Nî TK 621 "chi phÝ NVL trùc tiÕp" Cã TK 111, 112, 331 gi¸ thanh to¸n Trêng hîp chi phÝ lµ ®· giao, cèp pha khi xuÊt kho chia vµo sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p ghi. Nî TK 142: "Chi phÝ tr¶ tríc" Cã TK 153 "C«ng cô, dông cô" Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ gi¸o, cèp pha cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ghi. Nî TK 621 "Chi phÝ NVL trùc tiÕp" Cã TK 142 "chi phÝ tr¶ tríc Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh NVL dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho ghi Nî TK 152 "nguyªn liÖu, vËt liÖu" Cã TK 621 "Chi phÝ NVL thùc tÕ sö dông cho tõng ®èi tîng. Cuèi kú tÝnh to¸n x¸c ®Þnh NVL thùc tÕ sö dông cho tõng ®èi tîng. = + - Khi ®ã kÕ to¸n ghi. Nî TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" Cã TK 621 "Chi phÝ NVL trùc tiÕp" 4.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p nh: tiÒn l¬ng tiÒn c«ng, c¸c kho¶n 11 phô cÊp gåm l¬ng cña c«ng nh©n trong danh s¸ch vµ c¶ tiÒn thu lao ®éng bªn ngoµi. TKSD 622 "chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" - KÕt cÊu cña TK 622 Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y dùng bao gåm tiÒn l¬ng lao ®éng (ë ho¹t ®éng x©y l¾p bao gåm c¸c kho¶n trÝch tiÒn l¬ng vÒ BHXH, BHYT, KPC§) Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo bªn nî TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" TK 622 kh«ng cã sè d cuèi kú - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n. C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p ghi. TK 622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" Cã TK 334 "ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" Cã TK 331 " ph¶i tr¶ ngêi b¸n" Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ghi. Nî TK 154 " Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" Cã TK 622 "chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" 4.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ho¹t ®éng x©y l¾p ngoµi c¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §Ó tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627 "chi phÝ s¶n xuÊt chung" - KÕt cÊu TK 627 - Bªn Nî " C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ë qu¸ tr×nh thi c«ng ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ë qu¸ tr×nh thi c«ng + KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cho qu¸ tr×nh thi c«ng vµo bªn nî TK 154. TK 627 kh«ng cã sè d vµ cã 6 TK cÊp 2. TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ®éi x©y dùng TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu TK 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 12 TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi c«ng vµ c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, ghi. Nî TK 627 (6271) " Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, bé phËn" Cã TK 334 " Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" Ki trÝch c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, nhana viªn qu¶n lý ®éi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 ( 6271): " Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, bé phËn" Cã TK 338 ( 3382, 3383, 3384) " C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c" C¨n cø phiÕu xuÊt kho vËt liÖu ë tæ ®éi x©y l¾p ghi: Nî TK 627 ( 6272) "Chi phÝ vËt liÖu" Cã TK 152 "Nguyªn liÖu, vËt liÖu" Khi xuÊt c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt sö dông ë tæ ®éi ghi: Nî TK 627 ( 6273) " Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt" Cã TK 152 "c«ng cô dông cô" Khi tÝnh khÊu hao TSC§ dïng ë tæ ®éi x©y dùng, m¸y thi c«ng ghi. Nî TK 627 ( 6274) "Chi phÝ khÊu hao TSC§" Cã TK 214 "Hao mßn TSC§" Khi tÝnh dÞch vô mua ngoµi sö dông ë tæ ®éi x©y dùng vµ chi phÝ liªn quan ®Õn sö dông m¸y thi c«ng (söa ch÷a, ®iÖn níc…) ghi. Nî TK 627 ( 6277) " Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi" Nî TK 133 ( 1331) "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ" Cã TK 111, 112, 331. Khi ph¸t sinh chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ë tæ ®éi x©y dùng ghi. Nî TK 627 (6278) " chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn" Cã TK 111, 112. C¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt chung tËp hîp cuèi kú kÕ to¸n ph©n bæ, kÕt chuyÓn cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tuú theo tõng doanh nghiÖp cã thÓ ph©n bæ theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, ph©n bæ theo ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung. = x KÕ to¸n ghi: 13 Nî TK 154 " Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" Cã TK 627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" 4.2.4. KÕ to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt x©y l¾p. ThiÖt h¹i trong ho¹t ®éng x©y l¾p gåm: - ThiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i, khi khèi lîng x©y l¾p kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng, quy c¸ch, mÉu m· thiÕt kÕ hoÆc ®¬n vÞ chñ ®Çu t thay ®æi thiÕt kÕ, chi phÝ thiÖt h¹i gåm: tiÒn c«ng ph¸ dì c¸c khèi lîng x©y l¾p bÞ háng vµ c¸c kho¶n chi phÝ vËt liÖu nh©n c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¶i chi ®Ó lµm h¹ khèi lîng x©y l¾p bÞ háng ph¶i ph¸ ®i. - ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt do nguyªn nh©n bÊt thêng nh: Khi bÞ ma giã b·o lôt, h¶o ho¹n… c«ng nh©n ph¶i ngõng s¶n xuÊt. Chi phÝ thiÖt h¹i bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn nh©n bÊt thêng (l¬ng khÊu hao…) víi nh÷ng kho¶n chi phÝ theo dù kiÕn, kÕ to¸n theo dâi trªn TK 335 "chi phÝ ph¶i tr¶" vµ ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong trêng hîp ngõng s¶n xuÊt bÊt thêng do kh«ng ®îc chÊp nhËnh nÕu mäi thÞet h¹i ph¶i ®îc theo dâi riªng. Mäi chi phÝ vÒ thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt cuèi kú sau khi trõ ®i phÇn thu håi (nÕu do ®îc båi thêng), gi¸ trÞ thiÖt h¹i thËt sÏ ®îc trõ vµo thu nhËp nh kho¶n chi phÝ thêi kú. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ: §èi víi thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh ghi. Nî TK 335 "chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh khi ngõng s¶n xuÊt" Cã TK 152, 214, 334. Ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú ghi: Nî TK 627 " Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" (chi tiÕt) Cã TK 335 "trÝch tríc chi phÝ vÒ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch" Cuèi kÕt chuyÓn vµo bªn nî TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú, ghi: Nî TK 154 " chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" (chi tiÕt). Cã TK 335 "chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú" §èi víi thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch, kÕ to¸n ghi gi¶ hci phÝ cã thÓ x¶y ra c¸c trêng hîp sau: NÕu thiÖt h¹i do chñ ®Çu t g©y ra (thay ®æi thiÕt kÕ) th× sè thiÖt ®ã do ®¬n vÞ chñ ®Çu t chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng. Nî TK 131 " Sè båi thêng thiÖt h¹i ph¶i thu cña chñ ®Çu t" 14 Cã TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" (chi tiÕt) NÕu thiÖt h¹i do c¸ nh©n g©y ra ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng vËt chÊt ghi: Nî TK 334 " Trõ vµo l¬ng" Nî TK 138 " Sè ph¶i thu" Cã TK 154 "chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" NÕu thiÖt h¹i do chñ doanh nghiÖp g©y ga nh sö dông kh«ng ®óng chñng lo¹i vËt liÖu, kh«ng ®óng thiÕt kÕ ghi Nî TK 821 "Chi phÝ bÊt thêng" Cã TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" Gi¸ trÞ vËt liÖu thu håi (nÕu cã) ghi Nî TK 152 "Gi¸ trÞ vËt liÖu thu håi" Cã TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" (chi tiÕt) 15 4.2.5. H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p, chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p kÕ to¸n sö dông TK 154 "Chi phÝ SXKD dë dang". TK nµy dïng h¹ch to¸n vµ tËp hîp chii phÝ SXKD phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, s¶n phÈm c«ng nghiÖp, dÞch vô lao vô trong doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn trong h¹ch to¸n hµng tån kho. TK 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Néi dung kÕtcÊu TK 154 Bªn Nî + C¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c«ng tr×nh. + Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu chÝnh cha ®îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú. Bªn Cã: Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. Sè d bªn Nî: Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú TK 154 cã 4 tµi kho¶n cÊp 2 TK 1541: X©y l¾p TK 1542: S¶n phÈm kh¸c TK 1543: DÞch vô TK 1544: Chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ Cuèi kú c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ NVL trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ghi: Nî TK 154: "Chi phÝ SXKD dë dang" Cã TK 622 "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" Cuèi kú c¨n cø vµo chi phÝ SXC ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 "Chi phÝ SXKD dë dang" Cã TK 627 "Chi phÝ SXC" Cuèi kú c¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ghi: 16 Nî TK 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n" Cã TK 154 "Chi phÝ SXKD dë dang" NÕu c«ng tr×nh hoµn thµnh chê b¸n hoÆc cha bµn giao ghi: Nî TK 155 "Thµnh phÇn" Cã TK 154 "Chi phÝ SXKD dë dang" 4.2.6. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn kho¸n s¶n phÈm Trong doanh nghiÖp x©y l¾p ph¬ng thøc thanh to¸n kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së, c¸c tæ ®éi thi c«ng lµ ph¬ng thøc qu¶n lý thÝch hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng. Nã g¾n lîi Ých vËt chÊt cña ngêi lao ®éng, tæ ®éi víi khèi lîng, chÊt lîng s¶n phÈm còng nh tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh, ®ång thêi më réng quyÒn tù chñ vÒ h¹ch to¸n kinh doanh, lùa chän ph¬ng ph¸p tæ chøc lao ®éng, tæ chøc thi c«ng, ph¸t huy kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña tõng tæ ®éi. ViÖc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p cho c¸c tæ ®éi thi c«ng ®îc tiÕn hµnh theo 2 ph¬ng thøc: - Kho¸n gän c«ng tr×nh - h¹ng môc c«ng tr×nh - Kho¸n kho¶n môc chi phÝ Thùc hiÖn ph¬ng thøc kho¸n s¶n phÈm x©y l¾p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn nh sau: * Trêng hîp kho¸n gän c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh - KÕ to¸n ë ®¬n vÞ nhËn kho¸n + NhËn tiÒn, vËt t do ®¬n vÞ giao kho¸n øng Nî TK 111, 112, 152 Cã TK 336 + Mua vËt t vÒ nhËp kho: Nî TK 152, 153 Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331 + XuÊt kho vËt t ®a vµo s¶n xuÊt, thi c«ng Nî TK 621 Cã TK 152 + MuaNVL chuyÓn th¼ng vµo s¶n xuÊt thi c«ng Nî TK 621 Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331 + Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NVL Nî TK 154 Cã TK 621 17 + TÝnh l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt Nî TK 622 Cã TK 334 + NÕu ®¬n vÞ thuª lao ®éng bªn ngoµi Nî TK 622 Cã TK 111 + Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Nî TK 154 Cã TK 622 + Chi phÝ thuéc chi phÝ SXC: Nî TK 627 Cã TK liªn quan (111, 112, 331…) Cuèi kú c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ SXC theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ SXC. Nî TK 154 Cã TK 627 + Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao cho bªn giao kho¸n Nî TK 336 Cã TK 152 Cã TK 333 + Gi¸ thµnh thùc tÐ c«ng tr×nh bµn giao: Nî TK 632 Cã TK 154 - KÕ to¸n ë ®¬n vÞ giao kho¸n øng vËt t tiÒn vèn cho c¸c ®¬n vÞ giao kho¸n Nî TK 136 Cã TK 111, 112, 152 Ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ théc néi dung chi phÝ qu¶n lý Nî TK 642 Cã TK liªn quan NhËn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh do bªn nhËn kho¸n bµn giao. Nî TK 154 Nî TK 632 Nî TK 133 Cã TK 136 Khi thanh to¸n cho bªn nhËn kho¸n 18 Nî TK 136 Cã TK 111, 112 * Trêng hîp kho¸n kho¶n môc chi phÝ - KÕ to¸n ë ®¬n vÞ nhËn kho¸n T¹m øng vËt t tiÒn vèn cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n Nî TK 141 Cã TK 111, 112 NhËn b¶ng quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh bµn giao: Nî TK 621, 622, 627 Nî TK 133 Cã TK 141 NÕu t¹m øng thiÕu, kÕ to¸n ph¶i thanh to¸n nèt sè thiÕu Nî TK 141 Cã TK 111, 112 NÕu t¹m øng thõa, kÕ to¸n thu håi sè t¹m øng thõa Nî TK 111, 112 Cã TK 141 4.2.7. Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n Sæ kÕ to¸n ghi chÐp, tËp hîp chi phÝ gåm 2 sæ kÕ to¸n: - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho kÕ to¸n tµi chÝnh lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp, tuú theo h×nh thøc kÕ to¸n mµ mçi doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ®Ó t¹o ra hÖ thèng c¬ së kÕ to¸n phï hîp vÒ h×nh thøc, sæ nµo còng ®Òu cã sæ c¸i c¸c tµi kho¶n tæng hîp, mçi tµi kho¶n kÕ to¸n tµi chÝnh ®Òu më mét sæ c¸i. Víi kÕ to¸n tæng hîp vÒ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p th× kÕ to¸n më sæ tæng hîp cña TK 154 ®Ó tæng hîp toµn bé chi phÝ x©y l¾p vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®ång thêi ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi chi phÝ vµ gi¸ thµnh theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã lËp dù to¸n riªng. - Sæ kÕ to¸n phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ vÒ x©y l¾p tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ vµ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh mµ kÕ to¸n chi phÝ më sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ theo ®èi tîng: VÒ tr×nh tù tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ x©y l¾p, kÕ to¸n tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän, tuú theo tõng m« h×nh doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông theo h×nh thøc sau: + NhËt ký chung + Chøng tõ ghi sæ 19 + NhËt ký sæ c¸i + NhËt ký chøng tõ 4.3. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang S¶n phÈm x©y l¾p dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc x©y l¾p cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p cha ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®· quy ®Þnh hoÆc ®· hoµn thµnh nhng cha ®¹t tiªu chuÈn quy ®Þnh ®Ó bµn giao. §¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang lµ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ mµ s¶n phÈm dë dang ph¶i chÞu, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang hîp lý, chÝnh x¸c lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c, trung thùc cña gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh bµn giao. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang tuú thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng x©y l¾p gi÷a doanh nghiÖp x©y l¾p víi ngêi giao thÇu. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y dùng sau khi hoµn thµnh toµn bé th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p tõ khi khëi c«ng ®Õn thêi ®iÓm kiÓm kª ®¸nh gi¸. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y dùng hoµn thµnh theo giai ®o¹n x©y dùng th× s¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p cha ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®· quy ®Þnh. Víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®îc tiÕn hµnh nh sau: - Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh khèi lîng x©y l¾p dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh. - C¨n cø vµo dù to¸n x¸c ®Þnh gi¸ dù to¸n cña khèi lîng x©y l¾p dë dang theo møc ®é hoµn thµnh. - TÝnh chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang. Chi phÝ cña s¶n phÈm + Chi phÝ ph¸t Gi¸ dù Chi phÝ cña s¶n = dë dang ®Çu kú sinh trong kú x to¸n cña phÈm dë dang giai ®o¹n Gi¸ dù to¸n cña Gi¸ dù to¸n cña giai cuèi kú x©y l¾p ®o¹n x©y ®o¹n x©y l¾p hoµn + giai dë dang l¾p dë dang thµnh cuèi kú cuèi kú 4.4. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸ch thøc, ph¬ng ph¸p sö dông ®Ó tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®· tËp hîp cña kÕ to¸n theo c¸c kho¶n môc chi phÝ ®· quy ®Þnh. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan