B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Môc lôc
Ch¬ng I..............................................................................................................5
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm...........................5
1.1
§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp............5
1.2
Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
chñ yÕu..........................................................................................................5
1.2.1 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt............................................................5
1.2.2 C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu.................................5
1.3
ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh..............................................................................7
1.4
Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm..........................7
1.4.1 Gi¸ thµnh s¶n phÈm:......................................................................7
1.4.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm........................................................8
1.5
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
9
1.5.1 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt..................................................9
1.5.2 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm..................................................9
1.6
NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.......10
1.7
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt......................................................11
1.7.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông.............................................11
1.7.2 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt..............................15
1.8
C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.............18
1.8.1 Theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp (nguyªn liÖu, vËt liÖu
chÝnh trùc tiÕp).........................................................................................18
1.8.2 ¦íc lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng..................................19
1.8.3 §Þnh møc chi phÝ.........................................................................20
1.9
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong c¸c lo¹i
h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu..........................................................................20
1.9.1 C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm....................................20
1.9.2 øng dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp chñ yÕu..............................................................................25
Ch¬ng II...........................................................................................................30
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng
ty THiÕt bÞ VËt t - n«ng s¶n thanh tr× - hµ néi.................................................30
2.1
§Æc ®iÓm chung cña Doanh nghiÖp.................................................30
2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp.................30
2.1.2 Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña C«ng ty thiÕt bÞ vËt t n«ng s¶n Thanh Tr× - Hµ Néi...........................30
2.1.3 C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nhµ m¸y …………………………..33
2.1.4 C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ
to¸n cña ®¬n vÞ thùc tËp ………………….……………………….
…. 33
2.2
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm cña C«ng ty vËt t thiÕt bÞ n«ng s¶n Thanh tr× - Hµ Néi......................37
2.2.1 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm cña c«ng ty.....................................................................................37
2.2.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.................................................38
2.2.3 §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú.............................................65
2.2.4 Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm...........................................65
Ch¬ng III.........................................................................................................67
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm cña c«ng ty vËt t thiÕt bÞ n«ng s¶n thanh tr× -hµ néi........................67
3.1.1 ¦u ®iÓm.......................................................................................67
3.1.2 Nhîc ®iÓm...................................................................................68
3.1
Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp...................................................................68
KÕt luËn...........................................................................................................70
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Lêi nãi ®Çu
Sau n¨m 1954 miÒn B¾c ®îc hoµn toµn gi¶i phãng. §Êt níc ta b¾t tay vµo
x©y dùng kinh tÕ vµ kh¾c phôc hËu qu¶ cña chiÕn tranh ®Ó l¹i. C¬ chÕ kinh tÕ cña
chóng ta lóc ®ã lµ c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi,
chóng ta cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n vµ §¶ng ta còng m¾c ph¶i nh÷ng sai lÇm
trong viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch lín, chØ ®¹o chiÕn lîc vµ thùc
hiÖn ®êng lèi. HËu qu¶ sai lÇm lµ cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi ®· kÐo dµi 10
n¨m. V× thÕ, t¹i c¸c k× ®¹i héi §¶ng VI, VII, VIII vµ gÇn ®©y nhÊt lµ §¹i héi
§¶ng lÇn thø IX ®· quyÕt ®Þnh ®æi míi c¬ chÕ ë níc ta víi ph¬ng ch©m: “ nÒn
kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý
cña nhµ níc theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa…”
Tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ ®Êt níc ta ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ
vÒ c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, më ra nhiÒu ngµnh nghÒ theo xu híng héi nhËp
víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Cho nªn sù canh tranh tÊt yÕu ®· x¶y ra. Mét
trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn
thÞ trêng lµ gi¸ c¶. §iÒu nµy cã nghÜa lµ cïng mét s¶n phÈm, chÊt lîng nh nhau,
mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng th× s¶n phÈm nµo cã gi¸ b¸n h¹ th×
sÏ tiªu thô ®îc nhiÒu h¬n, sù c¹nh tranh sÏ lín h¬n. Nhng gi¸ b¸n ph¶i dùa vµo
c¬ së cña gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh. B¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ sù
chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµo nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. §Ó
thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a cho Doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕt kiÖm ®îc
chi phÝ råi míi h¹ gi¸ thµnh. §Ó tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm th×
mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng lµ tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi,
®óng chÕ ®é quy ®Þnh vµ ®óng víi viÖc t¨ng cêng vµ c¶i thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý
chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh nãi riªng vµ c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung.
Chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn kÕt
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh s¸ch vÒ gi¸ b¸n vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c
doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. ChÝnh do nh÷ng nguyªn nh©n trªn mµ
em chän chuyªn ®Ò kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại
Công ty vật tư thiết bị nông sản Thanh Trì - Hà Nội lµm ®Ò tµi thùc tËp cña
m×nh.
V× thêi gian thùc tËp kh«ng nhiÒu, do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®iÒu kiÖn kh¸ch
quan vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n kh«ng cho phÐp nªn ch¾c ch¾n b¸o c¸o cña em
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù chØ b¶o, gióp ®ì thªm cña c¸c thÇy
c« gi¸o vµ quý c«ng ty n¬i em ®· cã ®iÒu kiÖn ®îc thùc tËp.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Häc sinh
Lª Thanh Ph¬ng
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Ch¬ng I
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm
1.1 §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ
to¸n tËp hîp, ph©n bè chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong pham vi ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp b¾t nguån tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña quy
tr×nh kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt, tõ tÝnh ®a d¹ng vµ khèi lîng s¶n phÈm ®îc s¶n
xuÊt ra, nãi c¸ch kh¸c lµ b¾t nguån tõ lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. V×
vËy, nghiªn cøu lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho viÖc tæ chøc
c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ®îc hîp lý, ®óng ®¾n vµ do ®ã ph¸t huy ®îc
chøc n¨ng, vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n, trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n, qu¶n lý kinh
tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm nãi riªng.
Tõ ngµnh kinh tÕ cÊp I sÏ ®îc ph©n chia thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ cÊp II,
cÊp III; cã lo¹i h×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ, ph¬ng
ph¸p s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Þnh kú s¶n phÈm vµ sù lÆp l¹i cña s¶n phÈm ®îc s¶n
xuÊt ra kh¸c nhau. §Ó nghiªn cøu c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cÇn ph¶i
tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
1.2 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ
yÕu.
1.2.1 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng
sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó
tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú.
1.2.2 C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu.
1.2.2.1
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tÝnh chÊt kinh tÕ (yÕu tè chi phÝ).
Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ cña c¸c
lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ,
c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dµnh cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o c¸o.
Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé chi phÝ tr¶ cho ngêi lao
®éng (t¹m thêi hay thêng xuyªn) vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng), c¸c kho¶n phô
cÊp, trî cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
(KPC§, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ) trong kú b¸o c¸o.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: bao gåm chi phÝ khÊu hao
toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh
trong kú b¸o c¸o.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nhËn
cung cÊp dÞch vô tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh
doanh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nh: ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh
vµ c¸c dÞch vô kh¸c.
Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn:Bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cha ®îc ph¶n ¸nh ë c¸c chØ tiªu trªn, ®· chi b»ng tiÒn trong kú b¸o
c¸o nh: tiÕp kh¸ch, héi häp, thuª qu¶ng c¸o …
1.2.2.2
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ (kho¶n
môc chi phÝ)
Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm
chi phÝ vÒ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô nh: l¬ng,
c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (b¶o
hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, KPC§).
Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t
sinh t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt …), ngoµi hai
kho¶n môc trªn.
1.2.2.3
Ph©n lo¹i chi phÝ theo quan hÖ víi quan hÖ s¶n lîng s¶n phÈm
s¶n xuÊt.
Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ
lîng t¬ng quan tØ lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong kú nh: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp …
Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi
vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é
nhÈt ®Þnh nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n,
chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng …
1.3 ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh.
Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph©n tÝch t×nh h×nh dù to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt gióp lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t,
tiÒn vèn, sö dông lao ®éng cho kú sau, cung cÊp tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n thu
nhËp quèc d©n. C«ng viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cung cÊp sè liÖu cho
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh lµm tµi
liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh
s¶n phÈm kú sau. Gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n
tæng hîp ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý.
Gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh ph©n tÝch ®iÓm hßa vèn vµ phôc vô
cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý, cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng
hiÖu qu¶ kinh doanh.
1.4 Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.4.1 Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét
khèi lîng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt
®· hoµn thµnh trong ®iÒu kiÖn c«ng suÊt b×nh thêng.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l îng
häat ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n
vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
1.4.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.4.2.1
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh
gi¸ thµnh.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 3 lo¹i:
+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi
phÝ s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn
kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø
®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.
+ Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së ®Þnh
møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc
tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n
phÈm.
Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ
thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng vµ gióp
cho viÖc ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ doanh nghiÖp
®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së sè
liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh tËp hîp ®îc trong kú vµ s¶n lîng s¶n
phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh to¸n sau khi kÕt
thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.4.2.2
Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 2 lo¹i:
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): Bao
gåm chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp;
Chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh, dÞch vô ®· cung
cÊp. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm ®· nhËp
kho hoÆc giao cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp tÝnh gi¸ vèn
hµng b¸n, tÝnh lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.
Gi¸ thµnh toµn bé: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®· b¸n.
Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Gi¸
thµnh
=
toµn bé
Gi¸
thµnh
+
s¶n xuÊt
Chi phÝ b¸n
+
hµng
Chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp
1.5 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.5.1 §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.5.1.1
Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng
sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó
tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú.
1.5.1.2
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
§Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.
§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm (®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc ®iÓm sö
dông, ®Æc ®iÓm th¬ng phÈm …)
Yªu cÇu, tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.
1.5.1.3
C¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n vµ chi
phÝ s¶n xuÊt cÇn tËp hîp nh»m ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt vµ
phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
§èi víi ngµnh c«ng nghiÖp, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
cã thÓ lµ lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô; nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i; chi tiÕt, bé
phËn s¶n phÈm; ph©n xëng, bé phËn; giai ®o¹n c«ng nghÖ; ®¬n ®Æt hµng.
1.5.2 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.5.2.1
Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l îng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n
vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
1.5.2.2
C¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®óng ®¾n ph¶i dùa vµo
c¸c c¨n cø sau: §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt; Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
s¶n phÈm; Yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý; Tr×nh ®é øng dông m¸y vi tÝnh trong
c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt:
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc (nh doanh nghiÖp ®ãng tµu, c«ng ty
x©y dùng c¬ b¶n …) th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh.
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th×
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng.
+ NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, khèi lîng lín (nh dÖt v¶i,
s¶n xuÊt b¸nh kÑo …) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
XÐt vÒ qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn.
+ NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p r¸p
hoµn chØnh.
1.5.2.3
C¸c lo¹i ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra
dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n
vÞ.
1.6 NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc
s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo
®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b»ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu, th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c kho¶n môc chi
phÝ, yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, xac ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸ s¶n phÈm dë
dang cuèi kú.
VËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n
gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh theo ®óng
kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh.
§Þnh kú cung cÊp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh cho c¸c cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc
hiÖn c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t hiÖn c¸c h¹n chÕ
vµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt c¸c liÖu ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
1.7 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.7.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông.
1.7.1.1
Tµi kho¶n 621 - chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y l¾p, n«ng, l©m, ng
nghiÖp
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 621 - chi phÝ NL,VL trùc tiÕp:
Bªn nî:
TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho häat ®éng s¶n
xuÊt s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trong kú h¹ch to¸n.
Bªn cã:
- TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho.
- KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc tÝnh
vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
- KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp binh thêng ph¸t sinh ë møc b×nh thêng vµo bªn Nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (hoÆc bªn
Nî TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt)
TK 621 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
1.7.1.2
Tµi kho¶n 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt – kinh doanh trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng, l©m, ng nghiÖp, x©y
dùng c¬ b¶n, dÞch vô.
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Bªn Nî:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n
phÈm.
Bªn Cã:
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc
tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp binh thêng ph¸t sinh ë møc b×nh
thêng vµo bªn Nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (hoÆc bªn
Nî TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt)
TK 622 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
1.7.1.3
Tµi kho¶n 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh chung ph¸t sinh ë ph©n
xëng, bé phËn s¶n xuÊt, ®éi, c«ng trêng…
KÕt cÊu vµ néi dung TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Bªn Nî:
C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh ë møc b×nh thêng vµ chi phÝ s¶n
xuÊt chung biÕn ®æi ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang ( hoÆc tµi kháan 631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt).
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh trªn møc b×nh thêng ®îc kÕt
chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n.
- Tµi kho¶n 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng cã sè d cuèi kú.
Tµi kho¶n 627 cã c¸c tµi kho¶n cÊp II
Tµi kho¶n 627 1 – chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
Tµi kho¶n 627 2 – chi phÝ vËt liÖu
Tµi kho¶n 627 3 – chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
Tµi kho¶n 637 4 – chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
Tµi kho¶n 627 7 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Tµi kho¶n 627 8 – chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
1.7.1.4
Tµi kho¶n 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
§Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm, dÞch vô.
KÕt cÊu vµ néi dung:
Bªn Nî:
Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ
s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô:
Bªn Cã:
- TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi, trÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
- TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu, hµng hãa gia c«ng xong nhËp kho.
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp kho hoÆc
chuyÓn ®i b¸n.
- Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng dÞch vô ®· cung cÊp hoµn thµnh cho kh¸ch
hµng.
Sè d bªn Nî:
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú TK 154 ®îc më chi tiÕt cho tõng
®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (ph©n xëng giai ®o¹n s¶n xuÊt, s¶n phÈm,
nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng).
1.7.1.5
Tµi kho¶n 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
§Ó ph¶n ¸nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô
ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt:
Bªn Nî:
- TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.
- Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
- TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 154.
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· b¸n, dÞch vô hoµn thµnh kÕt chuyÓn vµo TK 632 Gi¸ vèn hµng b¸n.
Tµi kháan 631 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ.
1.7.2 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
1.7.2.1
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n
xuÊt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh.
KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu theo ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ,
tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ kÕ to¸n ghi vµo sæ kÕ to¸n theo tõng
®èi tîng cã liªn quan.
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp: ¸p dông ®èi
víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®îc. KÕ
to¸n tiÕn hµnh tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t îng cã liªn
quan theo tr×nh tù sau:
+ Tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng ®Þa
®iÓm ph¸t sinh chi phÝ sau ®ã tæng hîp sè liÖu lªn chøng tõ kÕ to¸n theo ®Þa
®iÓm ph¸t sinh chi phÝ.
+ Lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tÝnh
to¸n vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp ®îc cho c¸c ®èi tîng liªn quan.
C«ng thøc tÝnh:
H=
C
n
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Σ Ti
i=1
Trong ®ã: H lµ hÖ sè ph©n bæ
C lµ tæng chi phÝ ®· tËp hîp ®îc cÇn ph©n bæ
Ti lµ tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng i.
Chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan (Ci) ®îc
tÝnh theo c«ng thøc:
Ci = Ti x H
1.7.2.2
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh
nghiÖp theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
(ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
(1)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt
liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
(2)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
(3)
Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n
xuÊt chung cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan.
(4)
TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, ngêi g©y
thiÖt h¹i s¶n phÈm háng ph¶i båi thêng.
(5)
TrÞ gi¸ thuÇn íc tÝnh cña phÕ liÖu thu håi tõ s¶n phÈm
háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
(6)
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thµnh phÈm nhËp kho hoÆc ®· giao
cho kh¸ch hµng.
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh
nghiÖp theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp
(KÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
(1) §Çu kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.
(2) Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc
tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
(3) Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho
c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ.
(4) Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt
chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.
(5) Trêng hîp ph¸t sinh s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, c¨n
cø vµo quyÕt ®Þnh xö lý cña cÊp cã thÈm quyÒn.
(6) Cuèi kú kÕ to¸n, tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang cuèi kú.
(7) Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn
thµnh trong kú.
1.8 C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang.
1.8.1 Theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp (nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh
trùc tiÕp)
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp
chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, s¶n lîng s¶n phÈm dë dang gi÷a
c¸c kú kÕ to¸n Ýt biÕn ®éng.
C«ng thøc tÝnh:
DCK=
D § K Cn
QSP QD
x QD
Trong ®ã: DCK, D§K: TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®ang cuèi kú vµ ®Çu kú.
Cn: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú.
QSP, QD: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng
s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
C«ng thøc nµy ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®îc bá
vµo ngay tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Trêng hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu phô trùc tiÕp bá dÇn vµo trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt th× trÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt
liÖu chÝnh trùc tiÕp bá vµo tõ ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
1.8.2 ¦íc lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm cã chi phÝ chÕ biÕn chiÕm
tû träng t¬ng ®èi lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang
biÕn ®éng nhiÒu gi÷a c¸c kú kÕ to¸n.
Néi dung ph¬ng ph¸p:
C¨n cø s¶n lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh ®Ó
quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng.
C«ng thøc:
QT§ = QD x %HT
QT§: S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng
%HT: TØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh.
TÝnh to¸n x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë
dang theo nguyªn t¾c:
+ Chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (nh chi
phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh trùc
tiÕp):
DCK =
D § K Cn
QSP QT §
x QD (1)
+ §èi víi c¸c chi phÝ bá dÇn vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn (chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung):
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
DCK =
D § K CCB
QSP QT §
x QT§
1.8.3 §Þnh møc chi phÝ.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· x©y dùng ®îc hÖ thèng ®Þnh møc chi
phÝ s¶n xuÊt hîp lý vµ æn ®Þnh th× cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo ph¬ng
ph¸p chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.
Tríc hÕt, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª
vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã tæng hîp l¹i theo
tõng lo¹i s¶n phÈm. Trong ph¬ng ph¸p nµy c¸c kho¶n môc chi phÝ tÝnh cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cßn phô thuéc møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng.
1.9 C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong c¸c lo¹i
h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu.
1.9.1 C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.9.1.1
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt
ng¾n vµ xen kÏ, liªn tôc (nh s¶n phÈm ®iÖn, níc, than, b¸nh kÑo …)
C«ng thøc tÝnh:
Z = D§K + C - DCK
z=
Z
Q
Trong ®ã:
Z (z): Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh
®¬n vÞ cu¶ s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh.
C: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú theo
tõng ®èi tîng.
D§K, DCK: TrÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú.
Q: S¶n lîng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh.
Trêng hîp cuèi kú kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã Ýt vµ æn ®Þnh th×
kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, vËy tæng chi phÝ
s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn
thµnh.
Z = C.
1.9.1.2
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt mµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
nhng kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc nhiÒu s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (c«ng nghÖ s¶n
xuÊt hãa chÊt, c«ng nghÖ hãa dÇu, c«ng nghÖ nu«i ong …)
Tr×nh tù tÝnh:
C¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè kinh
tÕ kü thuËt (hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh) cho tõng lo¹i s¶n phÈm, trong ®ã lÊy mét
lo¹i s¶n phÈm lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn (hÖ sè = 1)
Quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®îc thùc tÕ thµnh s¶n lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn theo c«ng thøc:
Q = Σ QiHi.
Trong ®ã:
-
Q: Tæng sè s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh quy
®æi ra s¶n lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn.
Qi: S¶n lîng s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm i.
Hi: HÖ sè kinh tÕ, kü thuËt cña s¶n phÈm i.
TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n
phÈm:
Zi =
D § K C DCK
Q
zi =
x QiHi
Zi
Qi
1.9.1.3
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tØ lÖ
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ trong cïng mét
quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®îc mét nhãm s¶n phÈm cïng
lo¹i víi nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau, phÈm cÊp, quy c¸ch kh¸c nhau (nh doanh
nghiÖp s¶n xuÊt èng níc, s¶n xuÊt ¸o dÖt kim, s¶n xuÊt bª t«ng …)
Tr×nh tù tÝnh:
C¨n cø vµo tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý (gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc) vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®Ó tÝnh tû lÖ tÝnh
gi¸ theo tõng kho¶n môc chi phÝ theo c«ng thøc sau:
C¨n cø tØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó
tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho tõng quy c¸ch theo c«ng thøc sau:
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trêng Trung häc Kinh tÕ
______________________________________________________________
1.9.1.4
Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ.
KÕ to¸n c¨n cø vµo tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®îc tËp hîp sau ®ã lo¹i trõ
phÇn chi phÝ cña s¶n phÈm phô, chi phÝ thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng kh«ng ®îc
tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm hoÆc chi phÝ phôc vô lÉn nhau trong néi bé c¸c
ph©n xëng phô ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc:
Z = D§K + C - DCK - CLT
Trong ®ã
CLT : Lµ c¸c chi phÝ cÇn lo¹i trõ.
§Ó gi¶n ®¬n viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ cÇn lo¹i trõ thêng ®îc tÝnh nh sau:
TrÞ gi¸ s¶n phÈm phô cã thÓ tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ
thùc hiÖn ®îc.
TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng tÝnh theo chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ, khi
tÝnh cÇn ph¶i c¨n cø vµo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng.
TrÞ gi¸ s¶n phÈm hoÆc lao vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau
cã thÓ tÝnh theo gi¸ thµnh ®¬n vÞ kÕ ho¹ch hoÆc chi phÝ ban ®Çu hoÆc tÝnh
theo ph¬ng ph¸p ®¹i sè.
Trong trêng hîp doanh nghiÖp cã nhiÒu xëng phô, c¸c ph©n xëng phô
ngoµi viÖc cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh cßn cung cÊp
trong néi bé c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô, kÕ to¸n khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch
vô cña ph©n xëng s¶n xuÊt phô trî sö dông cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh ph¶i sö
dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ.
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù c¸c bíc nh sau:
Bíc 1: TÝnh ®¬n gi¸ ban ®Çu ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô:
Bíc 2: TÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau:
______________________________________________________________
Lª Thanh Ph¬ng - 38/A7
- Xem thêm -