Tài liệu Kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư nghành nước tại công ty tnhh phúc hà

Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán TÓM LƯỢC Bán hàng là một trong những nghiệp vụ quan trọng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trong điều xảy ra khủng hoảng kinh tế thì Bán hàng thực sự quan trọng trong việc mang lại doanh thu cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tồn tại trên thương trường. Do vậy, việc hạch toán kế toán bán hàng là một nghiệp vụ rất quan trọng ảnh hưởng lớn tới doanh nghiệp. Nghiên cứu tới vấn đề bán hàng và công tác hạch toán kế toán bán hàng có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà quản trị giúp họ nắm được tình hình hiện tại và dự đoán được xu hướng phát triển của tương lai. Đề tài “Kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư nghành nước tại công ty TNHH Phúc Hà” được lựa chọn do thực tiễn đòi hỏi, cộng với quá trình thực tập tại Công ty TNHH Phúc Hà. Đề tài hoàn toàn phù hợp với chuyên ngành kế toán. Về mặt lý thuyết, đề tài đã tập hợp, làm rõ những lý thuyết cơ bản liên quan đến bán hàng và công tác hạch toán kế toán bán hàng tại Công ty TNHH Phúc Hà từ đó đưa ra một số giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng chống thấm công nghiệp tại Công ty TNHH Phúc Hà. GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường i SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán LỜI CẢM ƠN Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến toàn thể giáo viên trường Đại học Thương Mại, đặc biệt là thầy cô giáo trong khoa Kế Toán – Kiểm Toán đã hết lòng giảng dạy cho em thời gian qua. Em xin gởi lời cảm ơn đến thầy giáo Trần Mạnh Tường đã tận tình hướng dẫn em để em hoàn thành tốt chuyên đề tốt nghiệp này. Trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH Phúc Hà, em đã vận dụng những kiến thức đã học trên ghế nhà trường vào công tác kế toán tại doanh nghiệp. Tuy thời gian thực tập không nhiều nhưng em đã cố gắng tiếp thu và học hỏi để bổ sung thêm kiến thức về chuyên môn cũng như kinh nghiệm cho nghề nghiệp tương lai của mình. Em xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Đốc công ty cùng tất cả cô, chú, anh, chị trong các phòng ban của công ty, đặc biệt là phòng Kế toán đã hướng dẫn em trong suốt thời gian thực tập tại công ty. Cuối cùng em xin kính chúc quý thầy cô giáo, Ban Giám Đốc công ty cùng toàn thể nhân viên một lời chúc sức khỏe, thành đạt và hạnh phúc trong cuộc sống. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2013 Sinh viên thực hiện Kiều Thị Thảo GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường ii SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán MỤC LỤC TÓM LƯỢC............................................................................................................i LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ii MỤC LỤC.............................................................................................................iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................v DANH MỤC BẢNG BIỂU...................................................................................vi PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................1 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI......................................................................................5 1.1 Một số khái niệm và lý thuyết về kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại:............................................................................................................5 1.1.1 Một số khái niệm cơ bản:..........................................................................5 1.2 Nội dung kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại:......................9 1.2.1 Quy định về kế toán bán hàng theo quy định của các chuẩn mực kế toán có liên quan:...........................................................................................................9 1.2.2 Kế Toán Bán Hàng Trong Doanh Nghiệp Thương Mại Theo Quy Định Của Chế Độ Kế Toán Hiện Hành ( QĐ15/2006/BTC):......................................12 1.2.2.1 Chứng từ sử dụng:....................................................................................12 1.2.2.2 Tài khoản sử dụng:...................................................................................13 1.2.2.3 Trình tự hạch toán kế toán bán hàng ở doanh nghiệp thương mại hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ:...................................................................................13 1.2.2.4 Tổ chức sổ kế toán:...................................................................................20 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN MẶT HÀNG ỐNG VÀ PHỤ KIỆN VẬT TƯ NGÀNH NƯỚC TẠI CÔNG TY TNHH PHÚC HÀ..............21 2.1 Tổng quan tình hình và ảnh hưởng nhân tố môi trường đến kế toán bán nhóm hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà..21 2.1.1 Tổng quan về bán nhóm hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà.......................................................................................21 GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường iii SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán 2.1.1.1.Tổng quan về Công ty TNHH Phúc Hà......................................................21 2.1.1.2 Các phương thức bán hàng tại Công ty TNHH Phúc Hà..........................24 2.1.1.3 .Các phương thức thanh toán tại Công ty TNHH Phúc Hà........................24 2.1.1.4.Các quy định về kế toán ghi nhận doanh thu và giá vốn tại Công ty TNHH Phúc Hà........................................................................................................................... 24 2.1.2 Ảnh hưởng của nhân tố môi trường đến kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại:...............................................................................................25 2.2 Thực trạng kế toán bán hàng tại Công ty TNHH Phúc Hà.......................26 2.2.1 Chứng từ kế toán sử dụng :.........................................................................26 2.2.2Tài khoản kế toán sử dụng:..........................................................................27 2.2.3 Trình tự hạch toán:......................................................................................27 CHƯƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUÂT VỀ KẾ TOÁN BÁN MẶT HÀNG ỐNG VÀ PHỤ KIỆN VẬT TƯ NGÀNH NƯỚC TẠI CÔNG TY TNHH PHÚC HÀ................................................................................................31 3.1 Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu tại Công ty TNHH Phúc Hà.. .31 3.1.1 Các kết quả đã đạt được:..............................................................................31 3.1.2 Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân:.............................................32 3.2 Các đề xuất kiến nghị về kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công tyTNHH Phúc Hà.............................................................32 3.2.1 Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho:................................................33 3.2.2 Lập dự phòng phải thu khó đòi:..................................................................35 3.2.3 Hạch toán chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán cho khách hàng,giảm giá hàng bán.......................................................................................36 3.3 Điều kiện thực hiện........................................................................................37 KẾT LUẬN........................................................................................................... 38 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................39 GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường iv SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT GTGT VAS TK BCTC Giá trị gia tăng Chuẩn mực kế toán việt Nam Tài khoản Báo cáo tài chính PXK TNHH HTK PT PC GBC NKC XĐKQKD Phiếu xuất kho Trách nhiệm hữu hạn Hàng tồn kho Phiếu thu Phiếu chi Giấy báo có Nhật ký chung Xác định kết quả kinh doanh GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường v SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán DANH MỤC BẢNG BIỂU Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Sơ đồ 2.2: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán của Công ty. Sơ đồ 2.3: Sơ đồ trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán Nhật ký chung GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường vi SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu. - Về mặt chế độ kế toán hiện hành còn nảy sinh nhiều vấn đề đòi hỏi cần phải có sự hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Có vậy mới phát huy được tốt nhất vai trò và chức năng của kế toán đối với doanh nghiệp. Trên thực tế hiện nay kế toán bán hàng còn gặp rất nhiều bất cập. Trước những yêu cầu của nền kinh tế thị trường, kế toán không chỉ dừng lại ở việc ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu từ các chứng từ vào sổ sách kế toán mà còn phải phân tích, đánh giá các số liệu, các báo cáo kế toán, thông qua đó để có những ý kiến đề xuất giúp cho nhà quản trị có thể đưa ra được các quyết định, giải pháp thích hợp và đúng đắn nhất cho sự phát triển của doanh nghiệp. - Mặt khác, qua kết quả điều tra phỏng vấn thực tế, doanh nghiệp còn tồn tại nhiều vấn đề trong việc bán hàng như: Hiệu quả bán hàng chưa cao, vấn đề quản lý hàng tồn kho… - Bên cạnh đó, thông qua công tác nghiên cứu ta cũng phân tích được những điểm mạnh, điểm yếu trong hệ thống kế toán của doanh nghiệp nhằm góp phần hoàn thiện hơn hệ thống kế toán của chính doanh nghiệp. Qua kết quả khảo sát thực tế tại Công ty TNHH Phúc Hà cho thấy kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước nhìn chung được thực hiện một cách nề nếp, tuân thủ chế độ kế toán hiện hành và phù hợp với đặc điểm của Công ty. Song đi sâu vào từng vấn đề cụ thể của kế toán bán hàng tại công ty thì còn tồn tại nhiều bất cập, chưa phù hợp với quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam và hướng dẫn của chế độ kế toán hiện hành. Do đó cần được nghiên cứu, phân tích và từ đó đưa ra giải pháp hoàn thiện. Qua tìm hiểu thực tế tại Công ty TNHH Phúc Hà cho thấy mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước ở Công ty là mặt hàng mang lại doanh thu lớn cho công ty. Vậy, Doanh nghiệp cần làm gì để hoàn thiện kế toán bán hàng trong DN là một vấn đề quan trọng đối với doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng nêu trên, sau thời gian tìm hiểu thực trạng kinh doanh cũng như bộ máy kế toán của công ty, được sự đồng ý của Giáo viên hướng dẫn, em quyết định chọn đề tài“Kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà” làm khóa luận tốt ngiệp. Với mong GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 1 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán muốn tìm hiểu về kinh nghiệm thực tế tại Công ty và vận dụng những kiến thức tiếp thu được trên ghế nhà trường. 2. Mục tiêu của đề tài nghiên cứu. Về mặt lý luận: Sau khi nghiên cứu về vấn đề này, trước hết sẽ giúp cho doanh nghiệp nhìn nhận một cách đúng đắn và toàn diện hơn về thực trạng tổ chức công tác kế toán bán hàng của đơn vị mình. DN sẽ nhìn nhận, đánh giá một cách khách quan tổ chức công tác kế toán bán mặt hàng tại đơn vị đã tốt hay chưa, còn tồn tại những vấn đề gì, ở khâu nào chưa được thực hiện tốt. Từ đó giúp DN hoàn thiện việc tổ chức công tác kế toán bán hàng nói chung và kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước nói riêng của đơn vị mình. Tổ chức tốt công tác kế toán bán hàng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác định giá vốn bỏ ra và doanh thu mà doanh nghiệp thu vào là bao nhiêu. Từ đó giúp các nhà quản trị lập dự toán các khoản chi phí sao cho hợp lý với doanh thu vào kỳ kế toán tiếp theo. Về mặt thực tiễn: Làm rõ thực trạng kế toán bán hàng tại doanh nghiệp, quá trình hạch toán, ghi sổ và tập hợp doanh thu của kế toán, qua đó đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện kế toán bán hàng tại doanh nghiệp. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng: Kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà. - Phạm vi: Khảo sát từ tháng 03/2013 đến 04/2013 tại Công ty TNHH Phúc Hà. 4. Phương pháp thực hiện đề tài: Sử dụng kết hợp các phương pháp thu thập thông tin, thống kê số liệu, xử lý và phân tích, đánh giá và nhận xét.  Phương pháp thu thập dữ liệu Để thu thập dữ liệu phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài, em đã sử dụng kết hợp các phương pháp khác nhau như: * Phương pháp điều tra phỏng vấn: - Phương pháp này sử dụng phiếu điều tra phỏng vấn để tiến hành thu thập thông tin từ các đối tượng khác nhau GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 2 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán - Do phạm vi của đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về thực trạng công tác kế toán bán mặt hàng chống thấm công nghiệp nên việc chọn mẫu phiếu điều tra phỏng vấn chỉ giới hạn ở một số phòng ban của Công ty - Xây dựng mẫu câu hỏi phỏng vấn chi tiết dựa trên kết quả điều tra thực trạng kế toán bán hàng nói chung và kế toán bán hàng ống và phụ kiên vật tư ngành nước nói riêng tại doanh nghiệp. Đây là phương pháp thu thập thông tin bằng cách hỏi, ghi chép lại ( trên giấy, hoặc thiết bị nhớ…) để làm tài liệu cho quá trình xử lý thông tin. - Đối tượng được phỏng vấn: Nhân viên của phòng kế toán (5 người), các cán bộ phòng kỹ thuật - Mục đích: Điều tra về công tác tổ chức quản lý, hạch toán kế toán tại công ty. - Thực hiện: Các câu hỏi được phỏng vấn liên quan đến cách thức tổ chức quản lý hoạt động bán hàng và tổ chức hạch toán kế toán bán hàng tại công ty như sau: + Bộ máy kế toán được tổ chức theo hình thức nào? Cơ cấu phòng kế toán được bố trí thế nào? + Chứng từ sử dụng trong kế toán bán hàng gồm những loại nào? Trình tự luân chuyển ra sao? + Các tài khoản sử dụng được chi tiết cấp mấy? + Biện pháp nâng cao hiệu quả bán hàng? + Phương pháp hạch toán hàng tồn kho? + Trình tự hạch toán như thế nào? + Ghi chép vào các loại sổ ra sao?.... - Kết quả: Qua phương pháp điều tra và phương pháp nghiên cứu tài liệu em đã hình dung được cơ bản cách tổ chức và hạch toán tại công ty. * Phương pháp quan sát trực tiếp để mô phỏng Trong quá trình thực tập tại công ty, bằng phương pháp quan sát các công việc tiến hành hằng ngày tại phòng kế toán, em cũng thu thập được rất nhiều thông tin và thấy được cách vận hành bộ máy kế toán của doanh nghiệp, cũng như việc luân chuyển chứng từ tại đây. Từ các kết quả thu được, sử dụng phương pháp tổng hợp và thống kê để phục vụ cho việc phân tích chi tiết thông tin kế toán bán hàng chống thấm công nghiệp tại GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 3 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán doanh nghiệp này, từ đó so sánh với các chuẩn mực, chế độ kế toán ban hành để nhận thấy thực trạng kế toán tại công ty.  Phương pháp phân tích dữ liệu Sau khi đã thu thập được các dữ liệu cần thiết để tiến hành tổng hợp và thống kê như việc tổng hợp kết quả của các câu hỏi phỏng vấn và kết quả của việc quan sát thực tế này là cơ sở căn cứ để phân tích cho vấn đề nghiên cứu. Ngoài việc tự nghiên cứu điều tra, thì việc đơn vị thực tập cung cấp cho số liệu là rất cần thiết và hữu ích cho vấn đề nghiên cứu. Các số liệu được tổng hợp và thể hiện trong đề tài sao cho phản ánh chính xác nhất về thực trạng kế toán bán hàng ống nước và phụ kiện vật tư ngành nước của doanh nghiệp, đồng thời các chứng từ liên quan được tổng hợp và sắp xếp theo trình tự hợp lý nhất trong phần phụ lục để minh chứng cho đề tài. 5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp Khóa luận “Kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiên vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà” gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của kế toán bán hàng trong doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà. Chương 3: Kết luận và đề xuất về vấn đề nghiên cứu kế toán bán mặt hàng ống và phụ kiện vật tư ngành nước tại công ty TNHH Phúc Hà. GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 4 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI 1.1 Một số khái niệm và lý thuyết về kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại: 1.1.1 Một số khái niệm cơ bản:  Khái niệm bán hàng: Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình hoạt động kinh doanh của bất kỳ một doanh nghiệp thương mại nào. Nó là quá trình chuyển giao quyền sở hữu về hàng hóa từ tay người bán sang tay người mua để nhận quyền sở hữu về tiền tệ hoặc quyền được đòi tiền từ người mua. ( Nguồn trích dẫn : Giáo trình kế toán tài chính doanh nghiệp thương mại – Trường Đại học Thương Mại).  Khái niệm doanh thu: + Doanh thu bán hàng: Là tổng giá trị được thực hiện do việc bán hàng hóa, sản phẩm lao vụ, dịch vụ cho khách hàng. Tổng số doanh thu bán hàng là số tiền ghi trên hóa đơn bán hàng, trên hợp động cung cấp lao vụ, dịch vụ. + Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ: Lá số chênh lệch giữa tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ với các khoản giảm trừ doanh thu.  Khái niệm giá vốn hàng bán: Giá vốn hàng bán là giá gốc của hàng tồn kho được xuất bán trong kỳ.( Nguồn trích dẫn: VAS 02) Các khoản điều chỉnh giảm trừ doanh thu là: Giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, chiết khấu thương mại. - Giảm giá hàng bán: Là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngoài hóa đơn hay hợp đồng cung cấp dịch vụ do các nguyên nhân như sau: hàng kém phẩm chất, không đúng quy cách, giao hàng không đúng thời gian, địa điểm quy định trước trong hợp đồng… - Hàng bán bị trả lại: là số hàng đã được coi là tiêu thụ đã chuyển quyền sở hữu, đã thu tiền, hay được người mua chấp nhận nợ nhưng lại bị người mua trả lại do một số nguyên nhân như : hàng không đúng phẩm chất, yêu cầu kỹ thuật, không đúng chủng loại. - Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc thanh toán cho khách hàng do việc người mua mua hàng với số lượng lớn hàng hóa. Chiết khấu thương mại được ghi trên hợp đồng kinh tế hoặc các cam kết mua hàng. GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 5 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán 1.1.2 Đặc điểm,yêu cầu quản lý,nhiệm vụ kế toán:  Các phương thức bán hàng trong doanh nghiệp thương mại : + Phương thức bán buôn: Khái niệm: Là phương thức bán hàng cho các doanh nghiệp, từ đó các doanh nghiệp này tiến hành sản xuất để thực hiện bán ra hoặc để gia công , chế biến tiếp. Đặc điểm - Hàng hóa chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng,vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông. Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa chưa được thực hiện Hàng hóa được bán theo lô, số lượng lớn. Giá bán có thể biến động tùy theo khối lượng bán và phương thức thanh toán. Phân loại: o Bán buôn qua kho: Là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng hóa phải được xuất từ bảo quản của doanh nghiệp . bán buôn qua kho được thực hiện theo hai hình thức: - Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp : Bên mua cử người đại diện đến kho của bên bán để nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa, giao trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hóa được xác định tiêu thụ. - Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Căn cứ vào hợp đồng hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp xuất kho hàng hóa bằng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài chuyển đến kho bên mua hoặc đến một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng. hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sỡ hữu của doanh nghiệp, cho đến khi bên mua kiểm nhận, thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán. o Phương thức bán buôn vận chuyển thẳng: Doanh nghiệp sau khi mua hàng không đưa về nhập kho . Có hai phương thức bán buôn vận chuyển thẳng: - Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp : Doanh nghiệp sau khi mua hàng tại kho người bán, sau khi đã nhận hàng , đại diện bên mua ký nhận đủ hàng bên mua đã thanh toán tiền, hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hóa được xác định là tiêu thụ. - Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Doanh nghiệp sau khi mua hàng, nhận mua hàng, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài chuyển hàng đến giao cho bên mua tại địa điểm thỏa thuận . Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp . Khi nhận được tiền thanh toán của bên GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 6 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán mua , hay bên mua chấp nhận thanh toán thì hàng hóa chuyển đi được xác định là tiêu thụ. + Phương thức bán lẻ: Khái niệm: Là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua hàng vì mục đích tiêu dùng nội bộ. Đặc điểm: Hàng hóa không còn thuộc lĩnh vực lưu thông mà thuộc lĩnh vực tiêu dùng. - Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa được thể hiện. - Bán đơn chiếc hoặc với số lượng nhỏ. Phân loại: o Bán lẻ thu tiền tập trung: Nghiệp vụ thu tiền của người mua và nghiệp vụ giao hàng cho người mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền khách hàng, viết hóa đơn để khách hàng đến nhân hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng . Hết ngày bán hàng nhân viên bán hàng căn cứ vào hóa đơn để xác định số lượng hàng hóa đã bán trong ngày và lập báo cáo bán hàng o Bán hàng tự chọn: Khách hàng tự chọn lấy hàng mang đến bàn tính tiêng và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng , tính tiền lập hóa đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng. o Bán hàng tự động: Là việc doanh nghiệp sử dụng các máy bán hàng tự động chuyên dùng cho bán một số hàng hóa đặt tại nơi công cộng. Khách hàng khi bỏ tiền vào máy, hàng hóa sẽ được tự động đưa ra ngoài. o Bán hàng thu tiền trực tiếp: Nhân viên bán hàng trực tiếp giao hàng chi khách vừa trực tiếp thu tiền thanh toán của khách hàng . Hết ngày bán hàng nhân viên ấy làm giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ đồng thời kiểm kê hàng hóa tồn tại quầy để xác định số lượng hàng đã bán ra và lập báo cáo bán hàng. + Phương thức bán hàng đại lý: Doanh nghiệp thương mại giao hàng cho các cơ sở đại lý, ký gửi của mình để các cơ sở này trực tiếp bán hàng. Số hàng giao cho các cơ sở đại lý, ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cho đến các cơ sở đại lý, ký gửi thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán , giấy thông báo về số hàng đã bán thì doanh nghiệp mới mất quyền sở hữu về hàng hóa. + Phương thức bán hàng trả góp: GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 7 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán Người mua sở hữu hàng hóa còn người bán mất quyền sở hữu hàng hóa . Tuy nhiên người mua thanh toán tiền thành nhiều lần . Ngoài số tiền mà doanh nghiệp thu theo giá bán thông thường thì doanh nghiệp còn thu thêm từ ngươi mua một khoản tiền lãi do trả chậm. (Nguồn trích dẫn : Trang web http://wwwtapchiketoan.com và giáo trình kế toán tài chính doanh nghiệp thương mại-Trường Đại Học Thương Mại ).  Các phương thức thanh toán trong bán hàng: Phương thức thanh toán được hiểu là cách thức mà các bên thực hiện việc thanh toán cho nhau. Vấn đề là ở chỗ cách thức được các bên thống nhất như thế nào. Bộ luật dân sự không quy định phương pháp cụ thể, mà do các bên tự thỏa thuận miễn là không vi phạm pháp luật ( ví dụ thanh toán bằng việc hàng đổi hàng mà hàng được đổi lại là hàng cấm như ma túy, vũ khí…). Thông thường có hai phương pháp thanh toán phổ biến: Phương thức thanh toán trực tiếp:Là phương thức thanh toán mà quyền sở hữu về tiền tệ được chuyển từ người mua sang người bán khi quyền sở hữu về hàng hóa được chuyển giao. Thanh toán trực tiếp có thể bằng tiền, séc, hàng hóa. Theo phương thức này thì sự vận động của hàng hóa gắn liền với sự vận động của tiền tệ. Phương thức thanh toán trả chậm: Là phương thức thanh toán mà có sự chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa nhưng quyền sở hữu về tiền tệ sẽ được chuyển giao dần dần trong khoảng thời gian nhất định đã thỏa thuận trong hợp đồng mua bán. Phương thức thanh toán này hình thành nên khoản nợ phải thu của khách hàng nên khoản nợ phải thu của khách hàng. Phương thức thanh toán này hình thành nên khoản nợ phải thu của khách hàng. Theo phương thức thanh toán này thì sự vận động của hàng hóa và sự vận động của tiền tệ có khoảng cách về không gian và thời gian. (Nguồn trích dẫn: Giáo trình kế toán tài chính doanh nghiệp thương mạiTrường Đại học Thương Mại, trang web http://www.webketoan.com ). 1.2 Nội dung kế toán bán hàng trong doanh nghiệp thương mại: 1.2.1 Quy định về kế toán bán hàng theo quy định của các chuẩn mực kế toán có liên quan:  Nội Dung Chuẩn mực 01: “ Chuẩn mực chung” Chuẩn mực được ban hành và công bố theo quyết định số 165/QĐ-BTC, ngày 31/12/2002 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính. GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 8 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán Chuẩn mực này quy định, hướng dẫn các nguyên tắc và yêu cầu kế toán cơ bản, các yếu tố và ghi nhận các yếu tố của báo cáo tài chính của doanh nghiệp Các nguyên tắc cơ bản liên quan đến kế toán bán hàng: + Cơ sở dồn tích ( Đoạn 03, VAS01): Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương tiền. Báo cáo tài chính lập trên cơ sở dồn tích phản ảnh tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ, hiện tại và tương lai. + Nguyên tắc phù hợp (Đoạn 06, VAS01) : Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau. Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan đến việc tạo ra doanh thu đó. Chi phí tương ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ tạo ra doanh thu và chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan đến doanh thu của kỳ đó. + Nguyên tắc thận trọng( VAS01): Thận trọng là việc xem xét, cân nhắc, phán đoán cần thiết để lập các ước tính kế toán trong các điều kiện không chắc chắn. Nguyên tắc thận trọng đòi hỏi: a/ Phải lập các khoản dự phòng nhưng không lập quá lớn; b/ Không đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các khoản thu nhập; c/ Không đánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả và chi phí; d/ Doanh thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, còn chi phí phải được ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí.  Nội dung chuẩn mực kế toán số 02 “ Hàng tồn kho” : Chuẩn mực kế toán số 02 được ban hành và công bố theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài Chính. Chuẩn mực này quy định, hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán hàng tồn kho, gồm: Xác định giá trị và kế toán hàng tồn kho vào chi phí; Ghi giảm giá trị hàng tồn kho cho phù hợp với giá trị thuần có thể thực hiện được và phương pháp tính giá trị hàng tồn kho làm cơ sở ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. Nội dung liên quan đến kế toán bán hàng: GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 9 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán + Chuẩn mực này áp dụng cho kế toán hàng tồn kho theo nguyên tắc giá gốc trừ khi có chuẩn mực kế toán khác quy định cho phép áp dụng phương pháp kế toán khác cho hàng tồn kho. +Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại. +Việc tính giá hàng tồn kho trong kế toán bán hàng được áp dụng một trong các phương pháp sau( Theo điều13, 14, 15,16, 17 Của VAS 02 ): (a). Phương pháp tính theo giá đích danh :được áp dụng đối với doanh nghiệp có ít loại mặt hàng hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện được. (b) . Theo phương pháp bình quân gia quyền: giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho tương tự đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình có thể được tính theo thời kỳ hoặc vào mỗi khi nhập một lô hàng về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp. (c) . Phương pháp nhập trước, xuất trước(FIFO) : áp dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được mua trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối kỳ. Theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho. (d) . Phương pháp nhập sau, xuất trước(LIFO): áp dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được mua sau hoặc sản xuất sau thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trước đó. Theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập sau hoặc gần sau cùng, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ còn tồn kho. + Lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho theo quy định của chuẩn mực 02: Cuối kỳ kế toán năm, khi giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho nhỏ hơn giá gốc thì phải lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Số dự phòng giảm giá hàng tồn kho được lập là số chênh lệch giữa giá gốc của hàng tồn kho lớn hơn giá trị thuần có thể thực hiện được của chúng. Việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho được thực hiện trên cơ sở từng mặt hàng tồn kho. Đối với dịch vụ cung cấp dở GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 10 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán dang, việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho được tính theo từng loại dịch vụ có mức giá riêng biệt.  Nội dung chuẩn mực kế toán số 14 “ Doanh thu và thu nhập khác”: Chuẩn mực kế toán số 14 được ban hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Chuẩn mực này quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán doanh thu và thu nhập khác, gồm: Các loại doanh thu, thời điểm ghi nhận doanh thu, phương pháp kế toán doanh thu và thu nhập khác làm cơ sở ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. + Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều kiện sau: (a) Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua; (b) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa; (c) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; (d) Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; (e) Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. + Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu. Các khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng không là doanh thu. +Cách xác định doanh thu ( Theo đoạn 05, 06,07, 08 của VAS14): - Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được. - Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ (-) các khoản chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 11 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán - Đối với các khoản tiền hoặc tương đương tiền không được nhận ngay thì doanh thu được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu được trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỷ lệ lãi suất hiện hành. Giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá trị danh nghĩa sẽ thu được trong tương lai. - Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. 1.2.2 Kế Toán Bán Hàng Trong Doanh Nghiệp Thương Mại Theo Quy Định Của Chế Độ Kế Toán Hiện Hành ( QĐ15/2006/BTC): 1.2.2.1 Chứng từ sử dụng: + Hóa đơn giá trị gia tăng : Là hóa đơn dùng cho các đơn vị thì thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế. Hóa đơn do người bán lập khi bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Mỗi hóa đơn được lập cho các loại hàng hóa, dịch vụ có cùng mức thuế suất. Hóa đơn GTGT được lập thành 3 liên: liên 1 lưu vào sổ gốc, liên 2 giao cho khách hàng, liên 3 dùng làm chứng từ kế toán. + Hóa đơn bán hàng: Là hóa đơn dùng cho các doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng thuộc diện không chịu thuế GTGT. + Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ: Là loại chứng từ dùng để theo dõi số lượng hàng hóa di chuyển từ kho này sang kho khác trong nội bộ doanh nghiệp. Đây là căn cứ để thủ kho ghi vào thẻ kho, kế toán ghi sổ chi tiết hàng hóa. + Bảng kê bán lẻ hàng hóa:là loại chứng từ dùng để theo dõi số lượng hàng hóa bán ra,với mỗi lần bán sản phẩm dưới 200 nghìn thì không phải lập hóa đơn GTGT,kế toán theo dõi những sản phẩm bán lẻ này trên bảng kê và từ đó làm căn cứ tiến hành ghi sổ kế toán. +Hóa đơn cước phí vận tải. +Hóa đơn thuê kho, bãi, bốc dỡ hàng hóa trong quá trình bán hàng. + Các chứng từ thanh toán: phiếu thu, phiếu chi, giấy báo nợ, giấy báo có. + Hợp động kinh tế với khách hàng… +Trình tự luân chuyển chứng từ: Tùy theo phương thức bán hàng mà kế toán sử dụng một trong số các chứng từ trên. Khi phát sinh các nghiệp vụ bán hàng, chứng từ được lập lên để phản ánh nội dung kinh tế của các nghiệp vụ tại thời điểm phát sinh. Các chứng từ sẽ được kiểm tra về mặt nội dung, quy cách theo quy định GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 12 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán của Công ty. Nếu chứng từ hợp lý sẽ được chuyển đến phòng kế toán và các bộ phận khác có liên quan. Kế toán có trách nghiệm ghi sổ theo hình thức nhật ký chung và chứng từ đó được lưu lại công ty. 1.2.2.2 Tài khoản sử dụng: Để phản ánh doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng, kế toán sử dụng các tài khoản: TK 511, TK 521, TK 531, TK 532, TK 632, TK 515, TK 131 và các tài khoản có liên quan khác như TK 111, TK 112, Tk 131, TK 3331, , TK 911… Trong đó : + TK 511: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ + TK 632: Giá vốn hàng bán + TK 521,531,532: Các khoản giảm trừ doanh thu TK 521: chiết khấu thương mại TK 531: hàng bán bị trả lại TK 532: giảm giá hàng bán + Tài khoản 131: Phải thu của khách hàng” + Ngoài ra còn sử dụng một số tài khoản khác như:TK 156, TK 157,TK 138, TK 641. 1.2.2.3 Trình tự hạch toán kế toán bán hàng ở doanh nghiệp thương mại hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ:  Kế toán nghiệp vụ bán buôn hàng hóa:  Kế toán bán buôn qua kho: o Kế toán nghiệp vụ bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp cho khách hàng: - Căn cứ vào hóa đơn GTGT kế toán ghi nhận doanh thu của hàng bán: Nợ TK 111, 112, 131 : Giá thanh toán của hàng hóa. Có TK 511 : Doanh thu bán hàng chưa có thuế Có TK 3331: Thuế GTGT đầu ra. - Căn cứ vào phiếu xuất kho, kế toán phản ánh giá vốn hàng bán : Nợ TK 632: Trị giá hàng hóa xuất kho. Có TK 156: o Kế toán nghiệp vụ bán buôn theo hình thức gửi hàng cho khách hàng: GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 13 SVTH: Kiều Thị Thảo Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán - Kiểm toán - Căn cứ vào phiếu xuất kho, phản ánh trị giá thực tế của hàng gửi bán: Nợ TK 157 : Trị giá thực tế của hàng hóa cuất kho gửi bán. Có TK 156: - Nếu phát sinh chi phí trong quá trình gửi bán: + Trường hợp doanh nghiệp chịu: Nợ TK 641: Chi phí chưa có thuế. Nợ TK133: Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ Có TK 111, 112,331: Giá thanh toán . + Trường hợp chi phí hàng bên mua chịu nhưng doanh nghiệp chi hộ: Nợ TK 138 : Tổng giá thanh toán có thuế GTGT. Có TK 111, 112, 331: - Khi hàng gửi bán được xác định là tiêu thụ, đã thỏa mãn điều kiện ghi nhận doanh thu: + Kế toán phản ánh doanh thu bán hàng: Nợ TK 111, 112, 131: Giá bán đã có thuế GTGT Có TK 511: Doanh thu bán hàng theo giá bán chưa có thuế. Có TK 3331: Thuế GTGT đầu ra. + Kết chuyển giá vốn của hàng gửi đi bán đã xác định là tiêu thụ: Nợ TK 632: Giá vốn của hàng gửi bán Có TK 157: + Thu hồi tiền chi phí trả thay nếu có: Nợ TK 111, 112, 131 : Có TK 138:  Kế toán nghiệp vụ bán buôn vận chuyển thẳng : o Kế toán nghiệp vụ bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao tay ba: - Căn cứ vào hóa đơn GTGT và các Chứng từ thanh toán của khách hàng : Nợ TK 111, 112, 131 : Giá bán đã có thuế GTGT. Có TK 511: Doanh thu bán hàng theo giá bán chưa có thuế GTGT. Có TK 3331 : Thuế GTGT đầu ra. - Căn cứ vào hóa đơn GTGT do nhà cung cấp lập , phản ánh giá vốn hàng bán: Nợ TK 632:Giá mua chưa có thuế GTGT của số hàng bán. Nợ TK 133:Thuế GTGT đầu vào GVHD:ThS. Trần Mạnh Tường 14 SVTH: Kiều Thị Thảo