Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Ke toan 3...

Tài liệu Ke toan 3

.DOC
63
225
59

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn I ®Æt vÊn ®Ò 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc b»ng ph¸p luËt, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc chØ cßn lµ mét bé phËn cïng song song tån t¹i víi hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp kh¸c thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, c¹nh tranh vµ kh¸t väng lîi nhuËn ®· thùc sù trë thµnh ®éng lùc th«i thóc c¸c doanh nghiÖp nhµ níc t¨ng cêng ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®Çu t vµo c¸c ngµnh nghÒ míi vÒ c¶ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, chiÕm lÜnh thÞ trêng nh»m ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng ®iÒu quan träng vµ sù quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ lµm thÕ nµo cho s¶n phÈm, hµng ho¸ cña hä ®îc tiªu thô trªn thÞ trêng vµ ®îc thÞ trêng chÊp nhËn vÒ c¸c ph¬ng diÖn nh: Gi¸ c¶, chÊt lîng, mÉu m·… C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n lµ mét C«ng ty chuyªn vÒ s¶n xuÊt Sø c¸ch ®iÖn, tuy C«ng ty ®· tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n do c¬ chÕ qu¶n lý cò vµ sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng.Nhng mét vµi n¨m gÇn ®©y C«ng ty ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn ®¸ng khÝch lÖ, s¶n phÈm cña C«ng ty ®· dÇn lÊy l¹i ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng bé m¸y qu¶n lý nãi chung, vµ bé m¸y kÕ to¸n nãi riªng ®· cã nÒ nÕp ho¹t ®éng tèt, c¬ së s¶n xuÊt vµ d©y truyÒn s¶n xuÊt t¬ng ®èi hiÖn ®¹i. Song bªn c¹nh ®ã viÖc ph©n tÝch th«ng tin kinh tÕ nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty vÉn cßn nh÷ng tån t¹i nhÊt ®Þnh nh cha thêng xuyªn liªn tôc, kÞp thêi, cha khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng trong C«ng ty ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. ChÝnh v× vËy nghiªn cøu vÒ c«ng t¸c: “KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm” ë C«ng ty lµ vÊn ®Ò quan träng vµ cÊp thiÕt ®îc ®Æt ra. Lµ sinh viªn khoa kinh tÕ trêng §¹i häc N«ng L©m – Th¸i Nguyªn víi mong muèn sau nµy ra trêng tham gia c«ng t¸c tèt th× cÇn ph¶i biÕt vËn dông nh÷ng ®iÒu ®· häc ®îc ë trêng vµo thùc tiÔn. Vµ thùc tËp chÝnh lµ thêi gian ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®îc vµ chñ yÕu vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã vµo thùc tÕ, g¾n viÖc häc ®i ®«i víi hµnh. Tõ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn ®ång thêi xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cña c¬ së nªn t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 “KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n - Yªn B¸i”. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n Yªn B¸i. -Ph©n tÝch t×nh h×nh gi¸ thµnh, ®¸nh gi¸ nh÷ng tiÒm n¨ng nh÷ng u ®iÓm vµ nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. 3. Néi dung nghiªn cøu -Tæng qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . -Ph©n tÝch thùc tr¹ng t×nh h×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n Yªn B¸i. -Tõ c«ng cô qu¶n lý lµ kÕ to¸n vµ ph©n tÝch kinh tÕ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p qu¶n lý tèt, gi¸ thµnh h¹, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho C«ng ty. 4. Ph¹m vi nghiªn cøu -§Þa ®iÓm: C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n Thµnh phè Yªn B¸i -Thêi gian nghiªn cøu : Tõ ngµy 20/2 – 20/ 6 /2003 V× ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n nªn t«i chØ nghiªn cøu vÒ m¶ng KÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp sø thuéc C«ng ty. Vµ lÊy sè liÖu minh ho¹ trong sæ s¸ch kÕ to¸n mét vµi th¸ng cña n¨m 2003 cho s¶n phÈm sø d©n dông cña xÝ nghiÖp. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch¬ng I tæng quan tµi liÖu 1.1 Kh¸i niÖm chung vÒ kÕ to¸n vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.1 Nh÷ng quan ®iÓm chung vÒ kÕ to¸n §øng trªn quan ®iÓm vÒ sö dông th«ng tin kÕ to¸n cho r»ng: “kÕ to¸n lµ mét ph¬ng ph¸p th«ng tin cÇn thiÕt cho nhµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña mét tæ chøc”. §øng trªn quan ®iÓm ngêi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n cho r»ng: “KÕ to¸n lµ mét khoa häc thu nhËp, ph©n lo¹i vµ sö lý ph©n tÝch th«ng tin kinh tÕ nh»m phôc vô cho viÖc cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý”. Cã quan ®iÓm cho r»ng: “ KÕ to¸n lµ ng«n ng÷ kinh doanh”. Theo tõ ®iÒn thuËt ng÷ tÝn dông cña ViÖn khoa häc Tµi chÝnh thuéc Bé Tµi chÝnh - xuÊt b¶n n¨m 1996 cho r»ng “ KÕ to¸n lµ sù ghi chÐp liªn tôc theo mét thø tù thêi gian ®ång thêi cã sù ph©n lo¹i toµn bé c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp b»ng thíc ®o gi¸ trÞ”. §Ó trªn c¬ së ®ã tÝnh ra c¸c chØ tiªu tæng hîp cÇn thiÕt cña s¶n xuÊt nh : Gi¸ thµnh, l·i, lç, t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n. Theo ®iÒu lÖ kÕ to¸n Nhµ níc th× kÕ to¸n ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “kÕ to¸n lµ c«ng viÖc ghi chÐp tÝnh to¸n”. Tuy nhiªn mçi quan ®iÓm thÓ hiÖn khÝa c¹nh kh¸c nhau. C¸c nhµ khoa häc ®· kÕt luËn ra nÐt chung nhÊt b¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. B¶n chÊt cña kÕ to¸n lµ khoa häc vµ nghÖ thuËt vÒ ghi chÐp, tÝnh to¸n, ph©n lo¹i vµ tæng hîp sè hiÖu. Chøc n¨ng cña kÕ to¸n lµ cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý. 1.1.2 Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Trong bÊt kú mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo th× viÖc s¶n xuÊt ph¶i g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Sù tham gia cña c¸c yÕu tè nµy vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o nªn c¸c kho¶n chi phÝ t¬ng øng. S¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng nhu cÇu x· héi lµ ho¹t ®éng chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong mét kú kinh doanh nhÊt ®Þnh. 1.1.2.1 C¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp ph¶i cã ba yÕu tè c¬ b¶n: -T liÖu lao ®éng ( Nhµ xëng, trang thiÕt bÞ vµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c) -§èi tîng lao ®éng ( Nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu ) -Lao ®éng cña con ngêi Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trong s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp ph¶i ph¸t sinh nh÷ng chi phÝ t¬ng øng. VËy chi phÝ lµ g×? Chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn toµn bé vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú. T¬ng øng víi viÖc sö dông nguyªn liÖu, nhiªn liÖu. T¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm Y tÕ, kinh phÝ C«ng ®oµn. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng hãa vµ c¬ chÕ thÞ trêng mäi chi phÝ trªn ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng sèng cßn chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn vÒ chi phÝ lao ®éng vËt hãa. a. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu. Sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, hoÆc thùc hiÖn dÞch vô, lao vô cña tÊt c¶ c¸c ngµnh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng ®îc x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ vµ tæ chøc qu¶n lý ®óng theo ®Þnh møc. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, do ®ã cã thÓ ghi chÐp theo ph¬ng ph¸p ghi trùc tiÕp. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®Òu ph¶i ghi ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ. Trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng kª tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan ®Ó ghi trùc tiÕp vµo tµi kho¶n vµ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong trêng hîp sö dông nguyªn vËt liÖu cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kh«ng thÓ ghi chÐp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng th× ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chung cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ : “Chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch khèi lîng s¶n phÈm, s¶n xuÊt”. C«ng thøc ph©n bæ nh sau: Chi phÝ vËt liÖu Tiªu thøc HÖ sè Ph©n bæ cho tõng = ph©n bæ cña tõng x ph©n ®èi tîng ®èi tîng bæ HÖ sè ph©n bæ Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ = -------------------------------------------Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c ®èi tîng VËt liÖu phô, nhiªn liÖu cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ: Chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. §Ó tÝnh to¸n, tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÇn kiÓm tra x¸c ®Þnh râ sè nguyªn vËt liÖu ®· lÜnh nhng cuèi kú vÉn cha sö dông hÕt vµ gi¸ trÞ cña phÕ liÖu thu håi nÕu cã thÓ lo¹i ra khái chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp trong kú. Chi phÝ thùc tÕ TrÞ gi¸ nguyªn TrÞ gi¸ nguyªn TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu = vËt liÖu s¶n xuÊt - vËt liÖu cßn trong - phÕ liÖu trùc tiÕp trong kú ®a vµo sö dông kú cha sö dông thu håi b. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô, dÞch vô bao gåm: TiÒn l¬ng chÝnh, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm Y tÕ, kinh phÝ C«ng ®oµn theo l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp cña nh©n viªn ph©n xëng, nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thêng ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ cã liªn quan trêng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nhng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng mµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®îc tiÒn l- 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ¬ng phôc vô, c¸c kho¶n phô cÊp nh tiÒn l¬ng chÝnh tr¶ theo thêi gian mµ ngêi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng t¸c kh¸c nhau trong ngµy. Th× cã thÓ tËp hîp chung, sau ®ã chän tiªu chuÈn thÝch hîp ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ cã liªn quan. TiÒn ®Ò ®Ó ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ lµ : Chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch) giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ khèi lîng s¶n phÈm. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ c¸c kho¶n trÝch B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm Y tÕ, kinh phÝ C«ng ®oµn c¨n cø tû lÖ trÝch theo quy ®Þnh ®Ó tÝnh theo sè tiÒn c«ng ®· tËp hîp hoÆc ph©n bæ cho tõng ®èi tîng tËp hîp. c. Chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c ngoµi hai kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng. Chi phÝ nµy ®îc ph¸t sinh ë c¸c ph©n xëng nh chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ®îc tËp hîp theo tõng ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Mét doanh nghiÖp nÕu cã nhiÒu ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt. Cuèi th¸ng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng hoÆc tæ ®éi nµo, kÕt chuyÓn vµo tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm c«ng viÖc cña ph©n xëng hoÆc tæ ®éi s¶n xuÊt ®ã. Trêng hîp mét ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt trong kú cã s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c s¶n phÈm c«ng viÖc cã liªn quan . Tiªu chuÈn sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ lµ : Ph©n bæ theo tû lÖ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Ph©n bæ theo tû lÖ chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp Ph©n bæ theo tæng chi phÝ trùc tiÕp Ph©n bæ theo ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung C«ng thøc ph©n bæ : Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi tîng = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung x 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng 1.1.3 §èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh 1.1.3.1 §èi tîng tËp hîp chi phÝ §èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ ph¹m vi giíi h¹n s¶n xuÊt mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp trong ph¹m vi ®ã. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh ë nhiÒu ®Þa ph¬ng, nhiÒu ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt kh¸c nhau tõng thêi ®iÓm s¶n xuÊt ®ã l¹i cã thÓ s¶n xuÊt chÕ biÕn nhiÒu s¶n phÈm nhiÒu c«ng viÖc lao vô kh¸c nhau theo nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ kh¸c nhau. Do ®ã chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp còng ph¸t sinh ë nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, nhiÒu ®Þa ®iÓm, nhiÒu bé phËn liªn quan tíi nhiÒu s¶n phÈm c«ng viÖc. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kinh tÕ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thiÕt cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt. Tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu, tæng hîp sè liÖu, tæ chøc tµi kho¶n vµ sæ chi tiÕt theo ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tríc hÕt ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ph¸t sinh cña chi phÝ trong s¶n xuÊt. Tuú theo c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp hay tõng ph©n xëng tæ ®éi s¶n xuÊt. Tuú theo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng nhãm s¶n phÈm tõng mÆt hµng s¶n xuÊt tõng c«ng tr×nh s¶n xuÊt, tõng ®¬n vÞ mÆt hµng, tõng c«ng tr×nh ®îc tõng ®¬n vÞ ®Æt hµng, tõng lo¹i hµng hoÆc tõng bé phËn … * TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi tîng ®· ®îc quy ®Þnh hîp lý cã t¸c dông phôc vô tèt cho viÖc t¨ng cêng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc kÞp thêi vµ chÝnh x¸c. Trong s¶n xuÊt kinh doanh th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ ( chi phÝ sè nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt Tæng tiªu thøc lùa chän ph©n bæ 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chung) nÕu lµ mét doanh nghiÖp cô thÓ khi tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp th× c¸c chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc cÇn ®îc kÕt chuyÓn. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp vµ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1.3.2 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ lao ®éng sè ngêi vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c s¶n phÈm lao ®éng sè ngêi vµ lao vô ®· hoµn thµnh. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, khèi lîng c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh do doanh nghiÖp ®îc cÇn ph¶i ®îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt vµ cung cÊp s¶n phÈm cña chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt nÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm tõng c«ng viÖc sö dông lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. VÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt v× quy tr×nh c«ng nghÖ cã ¶nh hëng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm ë giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng, còng cã thÓ c¸c lo¹i nöa thµnh phÈm ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song (L¾p r¸p) th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm ®îc l¾p r¸p hoµn chØnh, còng cã thÓ tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm. Ngoµi ra khi xem xÐt c¸c lo¹i nöa thµnh phÈm c¸c chi tiÕt cã ph¶i lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh hay kh«ng cã ph¶i chó ý ®Õn chu kú s¶n xuÊt, s¶n phÈm dµi hay ng¾n, nöa thµnh phÈm tõ chç cã ph¶i lµ hµng hãa hay kh«ng (b¸n ra ngoµi) cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh cho phï hîp. §Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh th× ngoµi ®èi tîng tÝnh gi¸ trªn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ chu kú s¶n xuÊt cña chóng ®Ó x¸c ®Þnh cho phï hîp. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.1.3.3 §¬n vÞ tÝnh gi¸, kú tÝnh gi¸ - §¬n vÞ tÝnh gi¸: Lµ ®¬n vÞ ®îc thõa nhËn phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ, phï hîp víi tÝnh chÊt lý, hãa cña s¶n phÈm. - Kú tÝnh gi¸: Lµ thêi kú mµ kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh thêng ®îc x¸c ®Þnh trïng víi kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, nã cã thÓ dµi ( 1 th¸ng) hoÆc ng¾n (10 ngµy) tuú thuéc ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng lo¹i s¶n phÈm, viÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ gióp cho viÖc tæ chøc kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt hîp lý, khoa häc, ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp mét c¸ch kÞp thêi. 1.1.4 C¸c lo¹i gi¸ thµnh Trong lý luËn còng nh trong thùc tiÔn c«ng t¸c, qu¶n lý kÕ ho¹ch gi¸ thµnh tõ kh©u chØ ®¹o thùc tiÔn tæng kÕt rót ra kinh nghiÖm ë c¸c doanh nghiÖp ta thêng gÆp nhiÒu lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.4.1.XÐt theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh chia lµm 3 lo¹i. a. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Lµ chØ tiªu tríc khi bíc vµo kú kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. b. Gi¸ thµnh ®Þnh møc Còng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc x¸c ®Þnh tríc khi s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ kh«ng biÕn ®æi tríc suÊt kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹o tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh tríc kú kÕ ho¹ch ( Thêng lµ ngµy ®Çu th¸ng) nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh . c. Gi¸ thµnh thùc tÕ Lµ chØ tiªu x¸c ®Þnh khi kÕt thóc kú kinh doanh trªn c¬ së tæng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn khèi lîng. 1.1.4.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n a. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (Hay gi¸ thµnh c«ng xëng) lµ toµn bé hao phÝ cña c¸c yÕu tè dïng t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô, trong ®ã gåm: Cho phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc tÝnh: Gi¸ thµnh Chi phÝ Chi phÝ Chi phÝ s¶n = s¶n phÈm dë + s¶n xuÊt - s¶n phÈm dë xuÊt dang ®Çu kú trong kú dang cuèi kú b.Gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô tiªu thô hay cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé Lµ chi phÝ thùc tÕ cña sè s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô ®· tiªu thô vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè s¶n phÈm, dÞch vô ®ã. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ = thùc tÕ cña s¶n phÈm + qu¶n lý ph©n bæ cho s¶n ®· tiªu thô phÈm ®· tiªu thô 1.1.5. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang S¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn, ®ang n»m trong d©y truyÒn c«ng nghÖ hoÆc hoµn thµnh mét vµi quy tr×nh chÕ biÕn nhng vÉn cßn ph¶i gia c«ng chÕ biÕn tiÕp míi trë thµnh s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy tr×nh s¶n xuÊt xen kÏ lÉn nhau nÕu ë mét thêi ®iÓm cuèi th¸ng, cuèi quý cña n¨m thêng cã khèi lîng s¶n phÈm dë dang. Trong trêng hîp nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú kh«ng chØ cã liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú mµ cßn liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm c«ng viÖc cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ tÝnh to¸n x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt mµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ph¶i chÞu. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang hîp lý lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh trung thùc hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. Tuy nhiªn tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ mét viÖc hÕt søc phøc t¹p khã cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. KÕ to¸n ph¶i tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ, vÒ tÝnh Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· tiªu thô 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chÊt cÊu thµnh cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp ®Ó vËn dông so s¸nh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú thÝch hîp. Sau ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang chñ yÕu. 1.1.5.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo íc tÝnh s¶n lîng tÝnh t¬ng ®¬ng Theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo sè lîng vµ møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ®Ó quy ®æi s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng ®îc sö dông lµ giê c«ng ®Þnh møc hoÆc tiÒn l¬ng ®Þnh møc. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy tæng sè chi phÝ ph¸t sinh trong kú chia cho sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm t¬ng ®¬ng råi nh©n víi sè lîng s¶n phÈm t¬ng ®¬ng. Gi¸ trÞ s¶n phÈm cuèi kú = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú Sè lîng s¶n phÈm + hoµn thµnh + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú x % hoµn thµnh x Sè lîng s¶n % hoµn phÈm dë x thµnh dang 1.1.5.2.Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chØ tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, cßn chi phÝ kh¸c ®Òu tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh . Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë Gi¸ trÞ s¶n dang ®Çu kú = Sè lîng s¶n phÈm hoµn phÈm cuèi kú thµnh + + Chi phÝ NVL ph¸t sinh trong kú Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú x Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n møc ®é chÝnh x¸c thÊp chØ ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp nµo mµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm . 1.1.5.3. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc kÕ ho¹ch Theo ph¬ng ph¸p nµy th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tÝnh vµo s¶n phÈm dë dang dùa trªn ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tiÒn c«ng cña ®¬n vÞ s¶n phÈm, c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang dùa trªn c¬ së tû lÖ quy ®Þnh so víi kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp hoÆc dùa trªn møc tiªu hao kÕ ho¹ch theo ph¬ng ph¸p nµy viÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¶n nhng kh«ng ®¶m b¶o chÝnh x¸c v× vËy chØ 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nªn ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp mµ s¶n phÈm dë dang cã møc ®é kh¸ ®ång ®Òu gi÷a c¸c th¸ng. 1.1.6. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n vÞ s¶n phÈm. Nã mang tÝnh thuÇn tuý kü thuËt tÝnh to¸n s¶n phÈm cho tõng ®èi tîng gi¸ thµnh vÒ c¬ b¶n, tæng céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p tû lÖ, ph¬ng ph¸p hÖ sè. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong tõng doanh nghiÖp cô thÓ tuú thuéc ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng gi¸ thµnh mµ cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p nãi trªn hoÆc kÕt hîp mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p víi nhau . Sau ®©y lµ hÖ sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sö dông trong c¸c doanh nghiÖp. 1.1.6.1.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ( trùc tiÕp) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ®îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n æn ®Þnh. Do ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi nhau, nªn dùa vµo sè liÖu chi phÝ ®· tËp hîp trong kú vµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú ®¸nh gi¸ ®îc sÏ tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc sau: +Trêng hîp cÇn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: Tæng gi¸ thµnh Gi¸ trÞ dë dang Chi phÝ ph¸t Chi phÝ dë = + s¶n xuÊt thùc tÕ ®Çu kú sinh trong kú dang cuèi kú +Trêng hîp kh«ng cÇn ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ tÝnh lu«n gi¸ thµnh. Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt = Tæng chi phÝ . Tæng gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Sè lîng ®¬n vÞ s¶n phÈm 1.1.6.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc §èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt phøc t¹p s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu kh©u chÕ biÕn kh¸c nhau. Cø sau mçi bíc l¹i thu ®îc b¸n thµnh phÈm ( s¶n phÈm ë bíc tríc l¹i tiÕp tôc chÕ biÕn ë bíc sau) ®Õn cuèi cïng t¹o ®îc thµnh phÈm. Cã hai c¸ch tÝnh: 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 *Ph¬ng ph¸p ph©n bíc tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh chÊt b¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n tríc vµ kÕt chuyÓn sang giai ®o¹n sau mét c¸ch tuÇn tù liªn tôc. Do ®ã ph¬ng ph¸p gäi lµ ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù chi phÝ. C¸ch tÝnh nh sau: C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë giai do¹n 1 ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n nµy theo c«ng thøc. Giai ®o¹n 1: Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 1 C¸c chi phÝ s¶n vËt liÖu bá = xuÊt kh¸c ë + Chi phÝ nguyªn vµo tõ ®Çu giai ®o¹n 1 NÕu chuyÓn th¼ng tõ giai ®o¹n 1 sang giai ®o¹n 2 ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt Giai ®o¹n 2: Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 2 = C¸c chi phÝ s¶n thµnh nöa thµnh phÈm xuÊt kh¸c ë + Gi¸ giai ®o¹n 1 chuyÓn sang giai ®o¹n 2 Giai ®o¹n n: Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thµnh phÈm C¸c chi phÝ s¶n thµnh nöa thµnh phÈm xuÊt kh¸c ë + Gi¸ giai ®o¹n chuyÓn sang giai ®o¹n n giai ®o¹n n *Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng tÝnh nöa thµnh phÈm: Trêng hîp nµy kÕ to¸n chØ tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi. - C¨n cø vµo sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë trong kú theo tõng giai ®o¹n (Tõng ph©n xëng, tõng tæ ®éi s¶n xuÊt…) ®Ó tÝnh b¸n thµnh phÈm cho chi phÝ s¶n xuÊt ë giai ®o¹n ®ã trong gi¸ thµnh phÈm theo kho¶n môc (theo yÕu tè). = 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - KÕt chuyÓn song song tõng kho¶n môc ( hoÆc yÕu tè chi phÝ) ®· tÝnh ®Ó tæng hîp tÝnh gi¸ thµnh cña thµnh phÈm ( ph¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song chi phÝ ). Gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thµnh phÈm = n  Czi i 1 Czi: Lµ chi phÝ s¶n xuÊt tõng giai ®o¹n trong thµnh phÈm. 1.1.6.3.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lo¹i trõ s¶n phÈm phô §èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bªn c¹nh nh÷ng s¶n phÈm chÝnh thu ®îc cßn cã nh÷ng s¶n phÈm phô … §Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh kÕ to¸n ph¶i lo¹i trõ gi¸ thµnh s¶n phÈm phô cã thÓ x¸c ®Þnh theo nhiÒu ph¬ng ph¸p nh: Gi¸ cã thÓ sö dông, gi¸ íc tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ nguyªn vËt liÖu ban ®Çu. Tæng gi¸ Gi¸ trÞ s¶n thµnh s¶n = phÈm dë phÈm chÝnh dang ®Çu kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm chÝnh Tæng chi phÝ + s¶n phÈm ph¸t sinh trong kú = Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô thu håi - Gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh dë dang cuèi kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh S¶n lîng s¶n phÈm chÝnh 1.1.6.4.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng ¸p dông thÝch hîp trong trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng ( tõng hîp ®ång cña ngêi ®Æt hµng) kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt khi nµo s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh míi tÝnh gi¸ thµnh. Chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm cha kÕt thóc th× toµn bé chi phÝ ®· tËp hîp ®Òu lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm ®ang lµm dë. Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c chi phÝ doanh nghiÖp cuèi mçi th¸ng còng ph¶i ®îc ph©n bè ngay cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng cã s¶n xuÊt trong th¸ng theo tiªu chuÈn hîp lý. Mçi ®¬n ®Æt hµng khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt kÕ to¸n ph¶i më ngay mét b¶n chi tiÕt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ph¶n ¸nh, cuèi mçi th¸ng c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë sæ kÕ to¸n ®Ó lÊy sè liÖu chi tiÕt ghi vµo b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng cã liªn quan. Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh cã chøng tõ nhËp kho hoÆc giao trùc tiÕp cho kh¸ch, kÕ to¸n sÏ céng chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¶n ¸nh ë b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cho ®¬n ®Æt hµng. 1.1.6.5.Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c¸c bé phËn, c¸c chi tiÕt s¶n phÈm, hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn, chi phÝ s¶n phÈm hay tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt chÕ t¹o nªn s¶n phÈm. Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = C1 + C2 + C3 + … + Cn Trong ®ã: C1 – Lµ chi phÝ ë giai ®o¹n 1 C2 - Lµ chi phÝ ë giai ®o¹n 2 C3 - Lµ chi phÝ ë giai ®o¹n n Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Sè lîng ®¬n vÞ s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh trong kú 1.2.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm §èi víi s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm 3 qu¸ tr×nh lµ qu¸ tr×nh cung cÊp, s¶n xuÊt, tiªu thô th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ c¬ b¶n nhÊt. Nã kh«ng nh÷ng t¹o ra s¶n phÈm tho¶ m·n ngêi tiªu dïng mµ cßn mang l¹i lîi nhuËn cho ®¬n vÞ. Bëi vËy kÕ to¸n trong qu¸ tr×nh nµy lµ ph¶i tÝnh to¸n ghi chÐp kÞp thêi ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh, ph©n bæ ®óng chi phÝ vµ tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm cho mäi s¶n phÈm dÞch vô, lao vô s¶n xuÊt t¹o nªn s¶n phÈm bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung c¸c chi phÝ nµy cuèi th¸ng ®îc kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh, tuú theo ®¬n vÞ h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, hay kiÓm kª ®Þnh kú mµ kÕ to¸n lùa chän sö dông tµi kho¶n vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo 1 trong 2 ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn s¬ ®å sau: 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å 01: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. 152 (111,112,331) 334,338 153,214,11,112,331 621 154 K/c’ chi phÝ NVL Gi¸ trÞ phÕ liÖu trùc tiÕp thu håi nhËp kho 622 K/c’ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 627 K/c’ chi phÝ s¶n xuÊt chung 16 Gi¸ trÞ thµnh phÈm hoµn thµnh nhËp kho Sp’ b¸n th¼ng kh«ng qua kho 152.6 155 632 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å 02: H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 611 621 154 K/c’ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú K/c’ chi phÝ NVL 631 K/c gi¸ trÞ SP 154 d2 cuèi kú trùc tiÕp 334,338 622 K/c’ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 155 K/c’ G.trÞ TP’ 632 K/c’ G.trÞ TP tån kho ®Çu kú tån kho cuèi kú G.trÞ Tp’ nhËp kho vµ tiªu thu trong kú 214,111,112, 331 627 K/c’ chi phÝ SX chung 17 155 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch¬ng II t×nh h×nh c¬ b¶n cña c«ng ty sø kü thuËt hoµng liªn s¬n vµ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi 2.1 T×nh h×nh c¬ b¶n cña C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n. C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh chuyªn vÒ s¶n xuÊt sø c¸ch ®iÖn vµ sø d©n dông phôc vô nh©n d©n trong tØnh vµ ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®iÖn líi quèc gia theo kÕ ho¹ch tËp trung cña Nhµ níc giao. C«ng ty Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 358/ TTG ngµy 13 th¸ng 2 n¨m 1981 cña Thñ tíng chÝnh phñ (tiÒn th©n cña c«ng ty Sø Lµo Cai, n¨m 1979 chiÕn tranh biªn giíi phÝa b¾c x¶y ra, xÝ nghiÖp ®îc chuyÓn vÒ thÞ x· Yªn B¸i). D©y chuyÒn c«ng nghÖ thiÕt kÕ ®¹t 720 tÊn/ n¨m bao gåm 370 tÊn sø d©n dông vµ 350 tÊn sø c¸ch ®iÖn c¸c lo¹i. N¨m 1984 nhµ m¸y b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n lîng ®¹t 250 tÊn sø/ n¨m. Trong ®ã s¶n phÈm lo¹i A ®¹t 50 %. Tæng sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn t¹i thêi ®iÓm nµy lµ 400 ngêi, møc thu nhËp b×nh qu©n chØ ®¹t 40.000 ®/ th¸ng (c¬ chÕ bao cÊp ®éi ngò kü thuËt cha ®îc ®µo t¹o, chñ yÕu trëng thµnh lªn tõ kinh nghiÖm thùc tÕ, m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu nªn chÊt lîng s¶n phÈm kÐm). N¨m 1990 ®Êt níc chuyÓn ®æi c¬ chÕ tõ bao cÊp sang kinh tÕ thÞ trêng nhµ m¸y gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt lµ trong kh©u tiªu thô s¶n phÈm (C«ng t¸c qu¶ng c¸o c¸c mÆt hµng, chÊt lîng s¶n phÈm gi¸ thµnh, n¨ng suÊt lao ®éng) nhµ m¸y ®· gÆp nhiÒu khã kh¨n dÉn ®Õn ®êi sèng c«ng nh©n sa sót nghiªm träng. N¨m 1991 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 1992 nhµ m¸y lµm ¨n thua lç, c«ng nh©n thiÕu viÖc lµm, ph¶i gi¶i quyÕt nghØ viÖc theo chÕ ®é 176 lµ 185 ngêi, nhµ m¸y t×m mäi biÖn ph¸p nh»m xo¸ bá nh÷ng tån t¹i kh«ng cßn phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý míi, x©y dùng ph¬ng ¸n tæ chøc l¹i s¶n xuÊt còng nh ho¹ch to¸n kinh doanh vµ ®îc UBND tØnh chÊp nhËn cho phÐp ®îc ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt. N¨m 1992 nhµ níc thùc hiÖn chÝnh s¸ch s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp theo NghÞ ®Þnh 388/ H§BT. Nhµ m¸y Sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n ®îc thµnh lËp theo giÊy phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp sè 220/Q§-UB ngµy 29 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 th¸ng 12 n¨m 1992 cña UBND tØnh Yªn B¸i. Sau khi thµnh lËp l¹i C«ng ty ®· tÝch cùc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý néi bé, tõng bíc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. N¨m 1993 cïng víi viÖc n©ng cao c«ng t¸c ho¹ch to¸n tõ ph©n xëng ®Õn toµn C«ng ty, C«ng ty ®· m¹nh d¹n ®Çu t mét thiÕt bÞ lß nung vµ c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng trÞ gi¸ 15 tû ®ång, ®©y lµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nhÊt cña CHLB §øc cã c«ng suÊt lín lµm n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ. Cuèi n¨m 1993 b¾t ®Çu phôc håi C«ng ty ®· s¶n xuÊt ®îc 291 tÊn sø c¸ch ®iÖn víi 10 lo¹i s¶n phÈm. Sù ho¹t ®éng ®ång bé vµ c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®· ph¸t huy c¸c tiÒm n¨ng cña C«ng ty víi sù t¹o híng ph¸t triÓn ®i lªn. Thµnh c«ng cha nhiÒu nhng ®· ®em l¹i lîi nhuËn cho C«ng ty. HiÖn nay s¶n phÈm sø cña C«ng ty chñ yÕu chiÕm thÞ trêng trong níc vµ ®· xuÊt sang níc ngoµi. §êi sèng c«ng nh©n ®îc c¶i thiÖn, t¹o c«ng viÖc cho hµng lo¹t lao ®éng kh¸c nh: khai th¸c nguyªn vËt liÖu... §©y lµ thµnh tùu ®¸ng kÓ trong bíc ®êng ph¸t triÓn cña C«ng ty víi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt hµng n¨m rÊt lín nªn vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm t×m vµ më réng thÞ trêng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc ®îc quan t©m. MÆt hµng cña c«ng ty ®É xuÊt khÈu sang c¸c níc: Lµo, Campuchia, §µi Loan, NhËt B¶n, Singapo. C«ng ty ®· më mét sè v¨n phßng ®¹i diÖn ®Ó giao dÞch: -V¨n phßng Hµ Néi (20-Hoµng Quèc ViÖt – Hµ Néi) cã tr¸ch nhiÖm giao dÞch víi kh¸ch hµng miÒn B¾c, cöa khÈu H¶i Phßng. -V¨n phßng NghÖ An (349 ®êng Hµ Huy TËp – thµnh phè Vinh) cã tr¸ch nhiÖm giao dÞch víi kh¸ch hµng khu vùc miÒn Trung. -V¨n phßng §µ N½ng (52 ®êng H¶i Phßng – thµnh phè §µ N½ng) giao dÞch kh¸ch hµng miÒn Trung, c¶ng §µ N½ng. -V¨n phßng miÒn Nam (182 quËn T©n B×nh – thµnh phè Hå ChÝ Minh) giao dÞch kh¸ch hµng miÒn Nam. 2.1.2. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty. 2.1.2.1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña c«ng ty Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña C«ng ty hiÖn nay ®îc biªn chÕ gän nhÑ tæ chøc theo hai cÊp (kiÓu trùc tuyÕn). BiÓu hiÖn sù tËp trung thèng nhÊt. C«ng ty qu¸n triÖt nguyªn t¾c tu©n thñ mét ®iÒu lÖ: mçi nh©n viªn chØ 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cã mét thñ trëng, mçi cÊp díi chØ cã mét cÊp trªn trùc tiÕp. HÖ thèng chØ thÞ, mÖnh lÖnh, b¸o c¸o ®îc thùc hiÖn phï hîp víi nguyªn t¾c nµy. Trong s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu do gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh trªn c¬ së sù tham mu gióp viÖc cña hai phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, c¸c phßng ban chøc n¨ng. S¬ ®å 03: Tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt C«ng ty sø kü thuËt Hoµng Liªn S¬n. Gi¸m ®èc C«ng ty Phã Gi¸m ®èc kinh doanh Phßng kinh doanh Phßng kÕ to¸n Phã Gi¸m ®èc Kü thuËt Phßng tc-hc Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp sø 20 Phßng §b chÊt lîng Phßng kü thuËt Kcs
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan