Tài liệu Kẻ làm người chịu

làm ng i ch u 1 LÀM NG www.hobieuchanh.com Bi u Chánh I- NG THINH T I CH U NG NG y b a rày nh t báo Sài Gòn r p nhau mà khen ng i r p hát Casino hát tu ng “ Les Miserables” 1 hay l m. Nàng Lý T Nga a coi hát b , ch ít ham coi hát bóng, nh ng vì nàng nhà c c truy n hoài r i c ng bu n, mà l i th y nh t báo khen quá, nên t i l i nàng r a t, g u, thay qu n, i áo, tính i coi hát bóng m t b a mà ch i. Nàng b c vô r p hát th y có ng i ta ng i r i rác các h ng c ch ng n m sáu ch c ng i. Nàng l a hàng gh tr ng r i ph ng ph ng i l i ng i cái gh u, ng vãn hát i ra cho d . Nàng T Nga mình m c m t cái áo t en phía trong lót màu bông h ng l t, i b n m t cái qu n l c tr ng ch n mang m t ôi giày nhung en.Tuy tay có eo t b cà rá h t xoàn, tai có eo m t ôi bông h t xoàn, và c c ng có eo m t s i dây chuy n c ng nh n h t xoàn, song s trang s c c a nàng coi c ng t m th ng, ch không có v ch ng di n chi h t. Ch ng hi u vì c nào lúc nàng m i i vô thì ng i ta l i chong m t, day u l i mà ngó nàng, r i ch ng nàng ki m ch ng i yên, ng i ta l i c ng c ngó nàng hoài n a. Có l nàng th y ng i ta ngó thì nàng e l , nên nàng l t cái kh n màu h t gà xu ng mà b trong lòng, r i v i tay l y t ch ng trình hát bóng c m mà coi. Cách ch ng bao lâu có hai ng i àn bà i vô, r i x m x m l i hàng gh c a T Nga mà ng i, ng i nh ch ng m i b y m i tám tu i, thì ng i m t bên T Nga, còn ng i l n, tóc ã b c hoa râm thì ng i k ó n a. Nga li c m t ngó ng i tr tu i, mà ng i y c ng li c m t ngó nàng hai ng i ngó nhau r i c i nh ng vì không quen v i nhau, nên không chào h i chi h t. Hai ng i m i vô ó v a ng i yên ch , thì ng i tr tu i nói v i ng i kia ng: “Mình ng i hàng gh n y có g n m t chút. Ch chi mình vô s m, mình mua gi y ng i phía sau d coi h n?” Ng i kia áp nh r ng: ”Ng i ây c ng c. Phía sau có Tây nhi u, khó lòng “. Nga nghe ng i nh kêu ng i l n b ng dì, thì bi t không ph i là m con. Nàng coi k th y ng i l n m c áo xuy n en, qu n lãnh en tay eo m t chi c huy n, mang m t ôi dõn2. Ng i y tr ng tr o, m p m p, tuy tóc ã m b c mà da m t còn ch a dùn. Còn ng i nh m c áo màu nguy t b ch, qu n lãnh en, u choàng kh n l c tr ng có thêu bìa, ch n mang giày thêu kim tuy n, tai eo bông h t xoàn, c eo m t s i dây chuy n nh có nh n ba h t xoàn l n tay trái eo m t chi c m th ch, tay m t eo m t chi c huy n3 c n. Ng i dong d y, không m p không 1 Nh ng k kh n kh mang d i ch n c a àn bà, nh ng m i q 3 vòng tay b ng á en 2 t, gót th p làm ng i ch u 2 www.hobieuchanh.com m nh ng c m tay no tròn, ngón tay suông t, bàn tay d u nhi u, da m t không i ph n mà tr ng trong, môi không thoa son mà ng , r ng nh r c l i trong ng n, m t hi n l ng l i sáng r . Nga th y ng i dung nhan thi t là p , mu n làm quen ng h i th m coi ng i âu, song nàng ch a ki m c ch c mà làm quen, thì l i nghe rung chuông s a so n hát. èn trong r p t t h t, r i nghe phía ngoài c a máy quây l ch x ch. Ch ng bao lâu kh i s coi hát. Ng i l n ai c ng ng i im lìm chóng m t mà coi, duy có s p con nít la ó r i l i v tay vang rân. Nga m c coi, nên cái kh n r t xu ng t nàng không hay. Ng i con gái ng i m t bên ó dòm th y l t t cúi xu ng l m giùm, r i a cho nàng. T Nga i và nói: ”Cám n cô”. Ti ng nghe ng t x t. Hai ng i u có ý mu n làm quen v i nhau, l i c ng mu n th a d p y mà nói, ng t vì bóng ng ch p, èn còn t t, li u th nói nhi u không ti n, nên làm l mà coi hát. Bóng ch p n lúc nàng Fantine kh n kh , ph i c t tóc nh r ng mà bán ng l y ti n tr cho ng i lãnh nuôi con mình thì hai nàng u c m xúc nên a c m t m t l t. Thình lình h t l p, h v n èn khí b c lên sáng lòa. Hai nàng ng i nào c p m t c ng t r t, ng i nào c ng s h th n, nên ng thò tay vào túi móc kh n nh ra mà lau n c m t. Nga th y nàng ng i m t bên ó c ng l c lõng nh mình, thì nàng h t ái ng i a, nên nàng day qua má nói r ng: ”Tu ng n y hát coi ng lòng quá cô há”. Nàng y li n chúm chím c i và áp r ng: ”Nãy gi tôi khóc ngay. Tôi th y ng i àn bà mà b kh n kh quá nh v y tôi ch u không c. Tôi hay m i lòng l m, nên tôi ít mu n i coi hát”. Nga nghe m y l i th t thà y r t hi p v i ý nàng nên nàng nói ti p r ng: - Tôi c ng v y. Tôi coi hát h t i m y khúc ng i ngay mà b ho n n n, thì tôi ch y n c m t. H m nay tôi th y nh t báo khen tu ng n y hay l m, nên a nay tôi i coi th , té ra tu ng hay thi t. - Tôi c ng v y.T i tôi th y nh t báo khen quá, nên tôi m i xin dì tôi d t tôi i coi ây. - Nhà cô âu? - Tôi trong Ch L n. - Dì ây là dì ru t c a cô hay là dì sao? - Dì ru t tôi. Ch ru t c a má tôi. Còn cô Sài Gòn hay là l c t nh lên ch i? - Tôi Sài Gòn. Tôi ng i g c Trà Vinh, m i mua nhà v trên n y ch ng vài m nay. - Th y i v làm vi c trên n y hay sao? - Không. nhà tôi làm vi c Tòa án d i M Tho. Vì th ng em tôi nó còn h c tr ng Chasseloup, mà tôi mu n g n g i nó, nên m i mua nhà mà trên y. - Th y làm vi c d i M , sao cô l i trên n y? Nga nghe h i câu ó, thì nàng cúi m t b coi bu n xo, song nàng g ng mà áp r ng: làm ng i ch u 3 www.hobieuchanh.com Vì tôi còn có m t mình má tôi, nên tôi ph i h h v i má tôi cho vui...Cô có ch ng hay ch a? Chuy n n y t i nàng m c áo màu nguy t b ch y nghe h i nh v y, có s c h th n, nên c ng cúi m t xu ng và áp nh r ng: - Ch a. - Hai bác còn m nh gi i h t há? - Tía má tôi u khu t h t. u v y thì bây gi cô v i dì ây ph i hôn? - Ph i. - Cô n m nay c m y tu i? - Tôi m i b y tu i. - Té ra cô nh h n tôi ba tu i. Hai nàng m i nói chuy n t i ó, k h t t èn hát ti p nên ph i nín thinh coi hát. T ó v sau h h t ch p thì hai nàng nói chuy n v i nhau, lúc thì lu n v tu ng hát, lúc thì h i vi c gia ình, tuy m i g p m t l n u, mà câu chu ên có h i dan díu, ch ng khác nào nh ã quen bi t lâu r i v y. n m i m t gi r i m i vãn hát. T Nga khuyên dì cháu nàng Ch L n ó ng i nán i h ra b t r i mình s ra sau, cho d . Khi ng d y i ra T Nga m i nói v i hai dì cháu r ng: ”V Ch L n ng v ng quá, tôi s i xe kéo không ti n. Ng i l n tu i áp r ng: ”Dám i xe kéo âu. ra ngoài ki m xe mui m n i”. Ra t i c a r i, T Nga t giã, bèn nói v i ng i con gái r ng: ”Nhà tôi ng Thu n Ki u, s 112; tôi m i cô v i dì b a nào có d p ra ngoài n y ban ngày thì ghé nhà tôi ch i”. Nàng y cúi u và áp r ng: ”Cám n cô, khi nào có d p tôi s ra th m cô. Còn cô có vô Ch L n ch i, tôi c ng xin cô ghé nhà tôi u ng n c. Tôi ng Cây Mai, s 82”. Hai nàng cúi u chào nhau r i lên xe kéo mà i. Nga v d c ng, trong trí nàng th m khen nàng y hoài, không bi t nàng là con c a ai mà dung nhan p v n nói có duyên, t ng i t ng ng d u dàng, cách ngó cách c i m th m, thu nay ch a g p m t nàng nào ngôn dung c y. Nàng n y là con gái c a ông Bang Siêu, tên nàng là Thái C m Vân n m nay c 17 tu i r i mà ch a có ch ng. Ông Bang Siêu là Tri u Châu bên Tàu qua Vi t Nam h i 22 tu i. Ông buôn bán làm n khá l n r i m i l p m t ti m trà t i ng Gia Long. Ông c i m t ng i v Vi t Nam phía d i C n Giu c, cách ít n m m i sanh nàng C m Vân. Ông buôn bán ngày càng thêm khá.V ông là ng i ch n ch t ngay th ng b i v y ng i m t n c u tin c y ông, nên có m t n m n u hi p nhau mà c ông làm Ban Tr ng. Khi C m Vân c 9 tu i, ông Bang Siêu ti m trà cho v coi, ng ông v Tàu mà th m t quán. Ai c ng t ng ông v Tàu ít tháng r i ông tr qua, nào dè ông i m i có m t tháng r i thì có th bên Tàu g i qua nói ông ch t. ông Bang Siêu l y làm b i r i, ph n thì ti m l n mua bán b c muôn, ph n thì bà không bi t ch Tàu, bà không xem s sách c. Bà s tài phú gian l n, b i y bà sang ti m cho ng i khác, l y ba muôn r i ng b c bà mua n m c n ph ut i ng Cây mai, giá hai muôn tám còn b y ngàn bà làm v n mà nuôi con. - làm ng i ch u 4 www.hobieuchanh.com Bà d n c n u, còn l i b n c n bà cho m n, m i tháng góp ti n ph c vài tr m ng. Qua n m sau bà cho C m Vân vào nhà tr ng4 Ch L n mà h c, C m Vân s n khi u thông minh, l i nh tánh c n c , nên nàng m i h c 5 n m ã bi t nói ti ng Tây, bi t vi t ch Tây dùng, mà nàng l i bi t thêu thùa và may vá khéo l m. Nàng tính c luôn cho n 20 tu i m i thôi ch ng dè khi nàng m i c 15 tu i, m nàng t tr n nhà c a không ai coi b i v y nàng ph i thôi h c ng v nhà mà cai qu n s nghi p. Nàng không có bà con ông: bên n i thì có vài ng i chú h mà thôi, ch không có bà con ru t; còn bên ngo i thì có m t ng i dì, ch ng ch t không có con, i R ch Ki n ch không còn ai n a. C m Vân là con khách Tri u Châu nh ng vì cha ch t h i nàng còn nh d i, i t y v sau nhà thì g n g i v i m Vi t Nam, vô tr ng thì b u b n v i con gái Vi t Nam, nàng t p tánh n t l ngh a theo con ng i Vi t Nam b i v y n u ai không rõ c i r c a nàng thì ch ng bao gi mà nghi nàng là con khách trú. Khi m nàng khu t r i nàng li u m t mình không ti n, nên n n n v i dì, là cô ba Hài, v v i nàng. Cô ba Hài c ng có v n n m b y tr m, ch không ph i nghèo c c gì, nh ng vì bà không ch ng, không con, m t mình qu nh hiu, l i th y cháu còn nh d i không không b o b c nó, b i v y bà m i bán nhà v C m Vân. m Vân c tang báo hi u cho m thi t là chính ch n. Tr n hai n m nàng x n n trong nhà mà h h v i dì ch ng khi nào nàng ló ra ng, h khen hát Qu ng ông hay nàng làm l mà h n l Kh ng T l n nàng c ng không k . Nàng m i mãn tang m c vài tháng mà ã có hai ng i mái chính5 v i m t ng i con ông Bang c y mai nói mà c i nàng. Trong ba ch y nàng không ng ch nào h t. Hai ng i chú m t h n khuyên l n nàng h t s c, mà nàng c ng không ch u. H gi n r y và h i vì c nào mà m y ch u giàu có x ng áng mà nàng l i chê h t th y, thì nàng nói r ng, nàng còn nh , nên ch a mu n l y ch ng, ch nàng không nói duyên c nào khác. a nay nàng c nh t báo th y có l i khen r p hát Casino ngoài Sài Gòn hát tu ng m i hay l m nàng m i dì i coi th nên nàng m i g p nàng T Nga mà làm quen ó. Còn nàng T Nga là con bà T ng Hi n, g c Láng Thé, thu c t nh Trà Vinh. Không ai bi t ông T ng Hi n sanh t i x nào. Theo l i m y ông già bà c nói i, thì lúc Hi n còn trai tráng anh ta n Láng Thé ki m ch làm n. Anh ta vào i c u H ng c Khoan. H ng c Khoan có ch ng vài ch c m u ru ng mà thôi, ch không giàu chi l m.V ông ch t s m, l i cho ông m t a con gái tên là Th Lài. Lúc ông m n tên Hi n thì Th Lài c 21 tu i r i mà ch a có ch ng. Tuy Hi n nghèo i , nh ng mà anh ta bi t ch nho chút ít, b t ng m nh d n, v n nói khôn lanh, m t mày sáng láng. Anh ta c có ít tháng thì ã t tình v i con gái ông ch nhà, H ng c Khoan s làm r y ra càng thêm x u h , b i v y g ph t Th Lài cho tên Hi n, ng trong kh i oán thù, ngoài kh i d ngh . 4 tr ng n do nhà th qu n lý, còn g i là tr ng bà ph c (compradore), ng i thay m t hãng buôn l n làm môi gi i, giao thi p v i khách hàng; còn g i là mãi bi n hay m i b n 5 làm ng i ch u 5 www.hobieuchanh.com Hi n là tay khôn ngoan, khi H ng c Khoan ch t r i, anh ta k nghi p thì anh ta tung hoành, quy t dùng gia tài chút nh c a cha v l i ó mà làm m t s nghi p l n trong t nh Trà Vinh. Anh ta ngh n u không có quy n th thì khó mà làm giàu c. Anh ta m i ra làm làng, ban u làm H ng hào, xã tr ng, l n l n mò lên ch c H ng qu n H ng s . Anh ta dùng cái quy n H ng ch c mà hung hi p l ng g t nh ng Th dân kh kh o trong làng, nh làm nh v y nên làm ng ch c trong m i n m thì ru ng t ã t ng s lên t i m t tr m m u. Anh ta i g p d p may, lúc y trong t ng khuy t ch c Phó T ng. Anh ta ra tranh c , nh trong nhà có ti n, h nói âu ng i ta nghe ó b i v y cho nên lo có m t tháng, t n có m t ngàn ng, mà c làm th y Phó. Anh ta làm Phó T ng không có quy n hành gì bao nhiêu, nh ng mà anh ta là ng i th y xa, nên không l y s ó làm bu n ngh vì ông Cai T ng ã già r i n u mình bi t nh n nh n trong m t ít n m thì cái quy n cai T ng không l t kh i tay mình c. Thi t qu ông Hi n làm phó T ng m i ba n m, k Cai T ng qua i, ông ta c c p b ng làm Cai T ng. Quy n th ã s n r i, oai nghi l p thêm không khó gì, ông Hi n m i dùng quy n th , l p oai nghi mà s a tr dân làng trong t ng. Cách ông s a tr khác h n ng i ta h t th y; ông s a là s a b nb a; ông tr là tr th tá canh ch không ph i ông s a t c x u thói hèn, không ph i ông tr côn c p n nh m t hai ông Cai T ng khác. Ông s a tr có m y n m mà ru ng t c a dân Th m i ph n ã sang tên ông ng b h t b y tám ph n. Ông T ng Hi n có hai a con: a con gái l n tên là Lý T Nga, a con trai nh tên là Lý Chánh Tâm. Tuy ông làm quan ông ít th ng dân, nh ng ông làm cha thì ông th ng con nhi u l m. a con gái ông cho lên N h c ng mà h c, còn a con trai thì ông g i nhà ng i quen ng i h c tr ng t nh Trà Vinh. T Nga c t i 16 tu i, có b ng s h c r i ông m i em v tính g l y ch ng. Cách ba n m tr c ông xin phép i Sài Gòn h u Toà Phúc Án v v ông ki n giành 120 m u t i tên Th ch G ng. Khi ông v n nhà thì khí s c ông hân hoan l m. Ông nói cho con hay r ng, ông ã ng ki n r i, mà ông ã h a g T Nga cho con trai ông Cai T ng H M Tho, chàng y tên là Lê Phùng Xuân, ng làm thông ngôn Toà Phúc Án trên Sài Gòn. Ông vui ch a c m y ngày, Lê Phùng Xuân ch a i l chi h t, k ông mang t ch ng b nh phi th ng b ng ông m t ngày m t thêm l n, da m t v i tròng con t ông m t ngày m t thêm vàng, ông u ng thu c Tây, thu c Tàu, thu c Nam, th mà b nh c ng không th y gi m. Nh ng h ng ch c n th m ông có nhi u ng i oán ch c ông b th , ho c b thu c, nên khuyên ông r c th y mà m ho c may m i h t c. Ông nghe có ông L c Ba chùa C n Chông m ng i gi i l m. Ông l t t cho ng i i r c, thì ông L c Ba không ch u i. Ông cùng th ph i n xe h i mà qua ó, té ra qua n ch ông L c ba coi b nh r i thì ông l c u ng không bi t làm thu c. Ông T ng Hi n tr v nhà, b nh càng ngày càng thêm n ng, n u ng không c, c n m mà th è è hoài. M t êm n , ông bi t trong mình không ch u lâu n a c, ông bèn kêu v con l i ng g n ông r i ông tr i hai u: m t là ph i g T làm ng i ch u 6 www.hobieuchanh.com Nga cho Lê Phùng Xuân, hai là ph i lo cho Chánh Tâm n h c cho có c p b ng. V con ông khóc rùm, ông nh ng m t nhìn v nhìn con m t l n chót r i t t h i. Cai T ng H M Tho hay tin T ng Hi n ch t, thì d t con là th y thông ngôn Lê Phùng Xuân, xu ng u tang. Bà T ng Hi n nh n d p y, bà thu t l i tr i c a ch ng l i cho Cai T ng H nghe, Cai T ng H r t vui lòng; nên làm bá nh t 6 cho T ng Hi n r i, thì cai T ng H c y mai n nói mà c i T Nga cho Phùng Xuân. Bà T ng Hi n th m ngh ch ng ch t l i cho bà b c h n m i ngàn ng, lúa n hai ch c ngàn gi , ru ng h n n m tr m m u, mà con trai thì kh d i, m i h c p nh t tr ng t nh mà thôi, n u bà không lo g con gái l y ch ng, tho ng nh vi c nhà có x y ra u chi tr c tr , thì bà bi t nh c y ai. ã v y mà ch ng ch t c n d n vi c ân c n l m, nên d u th ng con, bà c ng không l ph ý ch ng. Còn nàng T Nga, tuy sanh trong nhà T ng Hi n m c d u, song tánh tình c ch nàng không gi ng cha chút nào h t. trong nhà thì nàng hi n l ng ra ngoài ng thì nàng khiêm nh ng, v i ng i l n thì nàng cung kính, v i k nh thì nàng d u m m, nh t là i v i cha m cùng em thì nàng th o thu n, t ng c ng ít con gái nào bì k p. Tuy trong lúc ám tang c a cha nàng dòm th y Phùng Xuân b ch vúc v c, v n nói x c x c, da en, mi ng r ng r ng hô, trán th p coi không ra v ng i phong l u, nh ng vì có l i tr i c a cha, nên nàng ph i ánh li u nh m m t mà phú duyên n cho tr i ch nàng không dám h môi mà khen chê chi h t. Phùng Xuân c i T Nga v m i chung g i m t b a u thì T Nga ã th t chí, vì nàng thì thanh nhã, còn chàng thì ô t p, nàng thì hoà h n, còn chàng thì táo b o, nàng m mi ng nói nh n ngh a còn chàng thì m ni ng nói b c ti n, nàng h c ít mà trí cao, còn chàng h c nhi u mà trí th p, v ch ng mà tánh ý khác nhau nh v y thì có th nào mà vui v cùng nhau cho c. Cách ba ngày chàng li n xúi nàng v xin t ngàn ng b c ng cho chàng l p th lo i v Trà Vinh. Vì nàng th ng m nh em, nàng mu n v g n g i ng th m nom cho d , b i v y nàng l t t v t thi t v i m r i l y b c s em a cho ch ng. Cách có ít ngày gi y i Phùng Xuân xu ng giúp vi c Toà án M Tho, T Nga ch ng h ng t ý trách ch ng sao n g t mình, Phùng Xuân nói d i r ng, vì Toà án Trà Vinh lúc n y có ng i làm vi c, nên quan trên sai i t m M Tho ít ngày, ch ch ng nào Trà Vinh tr ng ch r i s i xu ng ó. Nga tuy bi t m y l i y là l i gi d i, nh ng mà vi c ã l r i, d u mình phi n trách c ng không ích gì, b i v y nàng c i r i b qua, c gi ph n gái theo ch ng, không thèm nh c t i. ch ng v M Tho trong vài tháng thì T Nga ã rõ tánh ý c a Phùng Xuân. Chàng là m t tay bài b c n ch i, c i v là m t ch c ki m ti n, ch không ph i chú tâm l p gia th t. Trong nhà s n có v hi n l ng xinh p, mà chàng không chi t i, êm nào chàng c ng th i ch i t i hai ba gi khuya chàng m i v , g p th b y thì chàng i n sáng bét. B a nào chàng h t ti n chàng h i, n u nàng có mà a thì êm, còn nàng không có thì chàng m ng ch i om sòm, túng th nàng ph i i m n trang mà a m i êm. 6 m t tr m ngày tang, l mãng tang làm ng i ch u 7 www.hobieuchanh.com Nga th t chí, nhi u b a ch ng i ch i, nàng n m co nhà gi t l y ch a chan. Vì b i nàng là gái bi t u, nên g p duyên n nh v y thì nàng bu n th m mà thôi, ch không dám trách cha, mà c ng không n cho m bi t. Phùng Xuân có v nh v y mà chàng không bi t h ng h nh ph c, c trông mong rút ti n b c mà thôi. M i l n nàng v Trà Vinh th m m v i em, có cho n m bãy ch c nàng b túi mà xài, thì Phùng Xuân l y h t, mà chàng c ng không v a lòng c xúi v ph i xin n m ba tr m chàng xài m i . Ban u T Nga mu n c ng ch ng, nên nàng v than th xin m vài tr m. Chàng c ti n thì vui mà h h t ti n thì qu u n a. Nàng xin hai ba l n, r i th y m không c vui; nên nàng không dám xin n a. Chàng không có ti n, ban u còn m ng ch i, thét r i chàng ánh p nàng x m t u u. Nàng khóc lóc khuyên l n chàng ng có ch i b i t u s c, thì vi c n xài trong nhà có th n thi u bao nhiêu nàng ch u cho h t. Chàng ã không nghe l i nói ph i mà l i còn ánh thêm và nói r ng: “M y có khôn thì v d i Láng Thé mà d y m m y, ch ng có d y tao. chó, ng có giàu mà làm phách. May là cha m y ch t, ch ph i mà cha m y còn s ng tao ánh, cho m y th y cha y.” Nga là gái thanh nhã, nàng nghe nh ng l i võ phu y ch ng khác nào nh inh óng vào l tai b i v y nàng khóc n c n , nàng t i cho linh h n cha ngày còn ng t ng ch n c r hi n l i quá ra b t hi u. Trong tai nàng v ng v ng nghe th y ti ng “ chó…th ng cha m y” hoài, nàng không th nào nguôi c, b i y sáng b a sau, chàng i làm vi c r i nàng lén m n xe v nhà cha ch ng, mà thu t các l i c a ch ng l i cho cha m ch ng nghe. Ông Cai T ng H d t nàng tr ra M Tho, i chàng i làm v , ông r y s sài ít ti ng r i ông v , coi b chàng không m x a gì h t. T Nga th y v y càng thêm bu n h n n a. Nàng nán vài ngày cho lành v t tích r i nàng nói v i chàng ng v Trà Vinh th m m . Chàng cho i, song chàng h m r ng: ”M y v r i ch ng tr lên ph i có n m tr m ng b c, n u không có thì m y coi tao”. Nga vì s m bu n r u, nên t ngày nàng theo ch ng, nàng o n o th nào nàng c ng ôm p trong lòng không dám h môi cho m bi t. Chuy n n y ch ng làm quá b ng nàng r i, á, ánh p mà l i còn nh c m nàng và cha m nàng n a, b i yv n nhà nàng th th t h t m i vi c cho m nghe. Bà T ng Hi n c ng con, bà nghe con bà b ánh b ch i t i ngày mà anh sui ch sui không tr ng tr th ng r , thì bà n i gi n, b i v y bà nh t nh b t con bà l i, không cho v nhà ch ng n a. Ch ng ph i T Nga không th ng ch ng, nh ng vì h nàng nh m y l i chàng nh c m thì nàng t c t i, nên m d y l i thì nàng vâng ch nàng không cãi chi h t. Phùng Xuân i n n a tháng mà không th y v lên. Chàng bèn xin phép ngh hai ngày i Trà Vinh mà th m v . Chàng b c vô nhà, v a ngó th y m t v thì chàng tr n tr o r y la om sòm. Bà T ng Hi n binh con, bà gi n run, nên bà óng ti ng nhi c chàng cho m t h i, r i i chàng ra kh i nhà bà cho mau, n u không nghe l i thì bà bi u y t vác ch i nó p. Phùng Xuân c ng không v a, chàng c l n v i bà, tuy chàng không dám m ng nhi c song chàng c ng tr treo nhi u ti ng n ng n làm ng i ch u 8 www.hobieuchanh.com m. T Nga th y v y càng thêm não n , nàng c ng i day m t vô vách mà khóc, ch không nói c ti ng nào h t. v v i chàng r r y m t h i r i Phùng Xuân ngoe ngo y b ra v . Khi chàng ra t i c a chàng nói v i r ng: “Má mu n b t v tôi l i, tôi làm má h t nhà cho má coi”. Bà T ng Hi n áp r ng: “ , m y có gi i thì m y làm sao thì m y làm i. Tao thí vài ngàn ng b c cho th y ki n thì m y tù r c x ng, nói cho mà bi t, ng có ánh phách.” Phùng Xuân v r i bà T ng Hi n nói v i T Nga r ng: “Nó có gi i thì nó vào n mà ki n xin m y ch nó làm gì m y c. Thây k nó, coi nó làm sao cho bi t. M y ây, ng có theo n a“. T Nga c ng i khóc hoài. Cách ch ng bao lâu, Chánh Tâm thi u b ng s h c. Bà T ng Hi n tuân theo ý ch ng, nên lo cho con vào tr ng Chasseloup Laubat. Chánh Tâm i h c xa, m nhà lo l ng hoài n ng không c. Và t khi ông ng Hi n ch t r i, thì làng xóm h không kiêng n bà T ng nh h i tr c n a: ã y mà dân Th b ông T ng l y t h i tr c, chúng nó h m he h ng ngày. Bà T ng Hi n th y dân tình nh v y thì bà ã ý mu n mua nhà v Châu Thành. Lúc n y con bà lên h c trên Sài Gòn, bà m i i ý tính lên Sài Gòn mua nhà mà , tr c cho thong th t m thân sau n a g n con cho d . t b a n bà d t T Nga lên Sài Gòn th m Chánh Tâm. Bà nghe nói ng Thu n Ki u có bán m t cái nhà l u m i hai ngàn ng. Bà i coi, th y ch c ch n, mi ng t r ng rãi, bà v a ý l m, nên bà tr xu ng hai ba ngày r i bà d t giá m i ngàn r i. Bà v bán lúa em b c ch ng , r i mua s m bàn gh , t gi ng d n d p mà . Bà c y m t ng i em con nhà chú c a bà là H ng b Hu nh, coi giùm nhà a ru ng t c a bà Láng Thé, r i bà d t T Nga nhà m i trên Sài Gòn v i bà. Phùng Xuân h m d a nghe m nh m l m, mà ã n m sáu tháng r i, không th y chàng ki n cáo chi h t. Ch ng m con bà T ng Hi n v trên Sài Gòn, chàng lót cót lên xin l i v i bà và xin r c v v . Bà T ng r y chàng m t h i bà b t gi n; tuy bà không i chàng n a song bà nh t nh không cho T Nga v nhà chàng. Phùng Xuân theo d l v i v , c ng b t gi n, nh ng mà chàng có h i âu thì nàng m i nói ó, coi ra l t l t, ch không có v m n n ng.Tuy là nàng chuy n vãn v i chàng m c u, song h chàng b o nàng v M Tho thì nàng l c u, trong trí còn nh m y thoi y p, còn ghi m y nh c m ngày n hoài. Phùng Xuân n n n h t s c không c, thì chàng m i lòng, b i v y chàng không nói t i chuy n y n a, mà h m i b a ho c n a tháng thì chàng l m lên t l n, l n nào lên chàng c ng chà l t n c m r i ng t i ó. Bà T ng không i xô r y rà n a, song bà c ng không ngó ngàng t i, lên bà không h i, mà v bà c ng không c m. ch ng Phùng Xuân l t l o nh v y ã g n ba n m mà c ng ch a hi p m t nhà c. Hôm g p C m Vân trong r p hát Casino, T Nga nói vì m c h h v i , nên không theo ch ng c, y là l i nói d i, b i vì T Nga xa ch ng là t i phi n 7 ch ng, ch không ph i vì tríu m . 7 th ng yêu làm ng i ch u 9 www.hobieuchanh.com II - YÊU NHAU NÊN PH I TÌM NHAU Bu i s m mai, tr i m a r r , gió ph t lao rao. Bà T ng Hi n ng i trên b ván a c a s mà n tr u, tay bà x a thu c s ng, m t bà ngó ra ngoài v n. Lá cây nh tr i r a t loi ngoi, con cóc s gió l nh ng i núp d i g c m n. Con Nên là a h u tr u n c cho bà, tr c ch ng b n m i l m tu i, m t mày sáng láng, y ph c s ch s , phía sau i ra m t tay xách bình trà, m t tay b ng ng nh em m t bên bà. Bà day l i h i nó r ng: - Con L i i ch v r i hay ch a? m bà, ch a. - Còn th ng Ði u i âu? m bà, nh ng i d i nhà b p. i hôm tao d n nó ph i s a hàng rào l i. Sao mà t h i t ng sáng cho n bây gi nó ch a ch u i làm? m bà, nh nói m t lát t nh m a r i nh s làm. hôn! i làm tr i m a r i ch t hay sao mà s ! Thu nay có ai mà b tr i a r i ch t bao gi ? Cái quân ó thi t là kh n n n! d i ru ng i làm i ngày ngoài m a, không nghe nó nói ti ng gì. em nó lên Sài Gòn m i y tháng, nó h c theo thói ch , r i nó núc ních 8 th y phát ghét. Con Nên th ng th ng i tr vô phía trong. Cách ch ng bao lâu thì th y th ng Ði u tr n khoe l ng en tr y, d m m a ra ng d a hàng rào mà s a cây h , chèn y l tr ng. ng h gõ 8 gi . Bà T ng ng i nói m t mình r ng: “Con nh h i hôm nó i coi hát v khuya l m hay sao, mà nó ng tr a d ”. Bà v a nói thì T Nga trên l u ng v a i xu ng. Nga mình m c m t cái áo bà ba l a tr ng, m t cái qu n lãnh en l ng màu bông h ng d t, ch n mang m t ôi dép Nh t B n, tóc tai dã d i, m t mày s t s , nàng l c c r a m t trong bu ng m t h i, r i c m cái l t th a, gò má no tròn, bàn ch n vun x n, hàm r ng khít l i trong bóng, c p m t sáng l i ôn hoà, dung nhan y có l a tình, mà g ng m t y ch c là h u c. Bà T ng ngó nàng, b bà c ý l m, nên bà chúm chím c i r i h i r ng: i hôm hát hay l m sao mà khuya d v y? - Hay l m má à! Má không i coi thi t u ng quá. T i nay nó thôi hát tu ng ó i. Con ít a hát bóng, mà con coi quên v . G n 12 gi m i vãn. - Hay gi ng gì! Hát bóng ch p ch p coi m i con m t hòng ch t. - Th a ph i. Coi hát bóng m i con m t thi t. Mà n u h hát tu ng nh h i hôm n y thì áng coi l m má à….Ý! Nè má! H i hôm con coi hát, con có g p t cô nh nh thi t là l ch s . Con ai v y không bi t. Con ng i g n m t bên 8 cách i ng o c a ng im p làm ng i ch u 10 www.hobieuchanh.com cô, con coi t bàn tay bàn ch n, con nói chuy n v i cô, ng i ã p mà v n nói c ng ph i th l m. - Ch ng bao l n? - Cô nói cô m i b y tu i. b a nào con có i Ch L n con ki m nhà cô con th m, r i con m i cô ra ây ch i cho má coi. Thi t d th ng l m. Ch L n hay sao? . Cô nói cô ng Cây Mai. khi con ch ch khách nào ó ch gì? - Th a không bi t n a….Mà không l con ch ch âu má. Cô n y ng ngh nh, i v n nói d th ng l m mà, con ch ch âu c v y. i hôm con i coi hát r i, chà nó có em l i m t cái th kìa. Má trong t u trong h c phía ngoài c a ó. Con l y c coi th cùa ai v y. Nga b i u vén khéo r i, v a ng d y i l y th , v a kêu con Nên mà nói ng: ”Nên à, coi có n c sôi, m y khu y cho tao m t tách cafê s a u ng ch i, Nên. Khu y s a nhi u nhi u m t chút, nghé”. Con Nên phía sau d rân. T Nga kéo h c t l y phong th r i th ng th ng i i cái gh ca na phé 9 ng i m ra mà xem, trên cái gh có hai cái g i d a, bao b ng 10 màu tr ng sáo l i có thêu sen; nàng ch ng tay d a vào g i, màu g i d i m t nàng, coi thi t là p . Ch ng hi u vì c nào nàng c th mà nàng l i châu mày, mà nàng c, r i xé tan xé nát em qu ng vào ng nh , s c m t cô h t vui. Bà T ng h i r ng: - Th c a ai v y con? - Th a, th c a th y hai. - Nó m i lên hôm nào ây, còn g i th chi n a? Th nó nói gi ng gì ó? B khi xin ti n phài hôn? Con Nên b ng tách cafê s a em ra. T Nga r c l y r i b ng l i bàn n ng i mà u ng, không tr l i m y câu h i c a m . Nàng u ng vài mu ng r i ó, ch ng tay ngó s ng ra ngoài sân m t h i lâu r i h p thêm vài mu ng n a. Bà T ng kéo gh m ng a trên ván và nói r ng: ”Má ngh thi t má gi n th y con l m. Tánh h c t c, th y thì b ng, không coi i coi l i, r i bây gi m i cái h a l i cho v con ó”. Nga châu mày áp r ng: - Vi c ã l r i, má trách th y làm chi má. Th y c ng mu n cho con có ch ng t , ch ph i th y mu n h i con sao. T i ph n s c a con ph i r i nh v y, thì con ch u ch . - Thi t không th y con gái nào vô ph c nh con. - Tr i b o sao thì ph i ch u v y, ch bi t làm sao bây gi . - Tr i gì! Má mu n con vào n mà xin ph c cho kh i c c lòng. - Có l nào con làm nh v y, má. L i th y tr i tr c m t con, con ghi trong trí mà nh hoài. Ch ng nào th y hai th y xin con thì th y , ch l nào con dám th y. 9 (canapé), tr ng k màu tr ng con chim sáo: màu vàng 10 m làm ng i ch u 11 www.hobieuchanh.com Ít ngày t i xin m t tr m, ít ngày t i xin hai tr m ai có ti n âu mà cho hoài. Th khi nó t ng c a ông cha gì nó l i ây sao mà. Nó g i th xin bao nhiêu n a ó? - Th a th y không có xin ti n. y ch g i th xin gi ng gì? - Th y n n n con v v i th y. Th y nói bây gi th y không ch i b i n a…. - Thôi, thôi, không ai mà tin n a. H i ó mà ánh phách, nó nói nó làm cho má h t nhà, sao hai ba n m nay không làm th coi, r i bây gi l i xu ng c mà n n n . Té ra nó làm má không c, mà cha nó ã h t nhà tr c i. Má nghe nói n t ch nhà c a ru ng t h t ráo r i, không bi t ch ng h còn b t h giam thân n a a. Nga ng d y i l i rót n c trà u ng vài h p r i men men ra c a ch ng tay lên lan can mà ngó ra ng. Tr i ã t nh m a r i, song n c còn ng trên lá cây, nên h gió th i thì lá lay n c . Nàng ng ng mà nh m ki ng v t, tuy tr i m song c cây mát m nên ua nhau tr t m bông. Nàng th y có m t cái bông p ã r ng r i mà màu còn t i nàng ngh ph n nàng ch ng khác nào cái bông y, thì nàng bát ngát trong lòng. Thình lình con mèo mun, trong nhà th ng th ng i ra, nó khò khè b c l i c ch n nàng m t h i r i c n ng qu n nàng mà trì nh ng nh ng. T Nga cúi xu ng v con mèo m t cái nó ch y i xa, r i nàng kéo ng qu n lên mà ph i b i, lòi b p chu i tr n nõn mà tròn vo. Nàng tr vô nhà leo lên gh xích u mà n m, bà T ng h i r ng: - Em con có d n chúa nh t n y vô r c nó hay không? - Th a không. Nó nói lúc n y bài v nhi u l m; nó li u chúa nh t nào r nh nó v nhà ch i c thì nó ra ch ng i r c th t công. i nghi p quá! Th ng lo h c d ! Nó không nói tr c, v thình lình r i n âu có s n cho nó n. - Má lo d hôn! t Sài Gòn mà thi u v t gì. Nó v nó mu n n gì nó nói i mua cho nó n ch c n gì ph i lo mua s m s n. i nghi p, trong tr ng n c c kh , nên nó c ng thèm h t th y. Con, mà nó h c c thi t má m ng quá. Má tính v trên n y mà cho g n nó thi t là hay l m, ch d i Láng Thé thì h i nào mà i th m nó. Con L i i ch v n u c m kho th t xong r i, con Nên b ng d n lên bàn. M con bà T ng ng i l i n. T Nga và n và nói chuy n v i m , song nàng nói mà trí lo ra. n tr a tr i n ng, nên ng sá khô ráo h t th y. T Nga ng th c d y thì nghe ng h ã gõ ba gi chi u. Nàng th y tr i t t, bèn xin phép m i Ch L n ki m hàng tr ng t t mà mua ít th c v may áo mát b n ng . Bà T ng g t u và nói ng: ” , con có i Ch L n luôn d p coi có th hàng nào t t con mua may cho em con v i, nghé. Má coi l a c a nó ã c h t r i”. Nga b o con Nên s a so n i v i nàng. Nàng lên l u thay r i kêu xe kéo i v i con Nên l i nhà ga Ch i mua gi y xe l a mà i Ch L n. Lên xe r i nàng tính th m trong trí, h mua xong r i s m, thì nàng s i ki m nhà c a cô g p trong r p hát h i hôm ó, ng th m cô ch i. - làm ng i ch u 12 www.hobieuchanh.com Vô t i Ch L n, nàng d t con Nên th ng th ng i b mà coi ch i luôn th . Nàng i ng Thu Binh r i qua ng Quãng T ng Cái, i xu ng mé sông. Nàng ghé m y ti m bán lãnh nhi u ki m hàng mà mua, thì không có th nào v a ý t. Nàng i l n l i ch , r i ghé ti m Nam Sanh, nàng v a b c vô thì nàng C m Vân trong ti m c ng v a b c ra, tay c m m t x p hàng, nách c p m t cây dù ng ng. Hai nàng g p nhau c hai cùng ch ng h ng, nên ng kh ng l i r i ngó nhau mà c i. Nga nói r ng: ”May d hôn! Tôi tính tôi mua m t lát r i tôi i ki m nhà cô mà th m cô a“. C m Vân l s c m ng mà áp r ng: u c v y thì em m ng l m.Thôi s n d p ây, em xin m i cô i v i em. Cô l i nhà em ch i r i mai m t em s ra th m cô l i cho bi t nhà. c, c. r i tôi i v i cô. Cô ch tôi mua m t chút c hôn? - Th a, cô có mua v t chi thì mua i, em i theo ch i v i cho vui. Cô mua xong r i s i, nhà em g n ây. - Cô còn mua chi n a hôn? - Th a không. Em mua r i, em mua vài th c l c s n v thêu kh n ch i, ch không mua chi n a. u v y thì cô ch u phi n i tôi mua ít th c hàng r i tôi i v i. - Hai nàng d t nhau vô ti m; T Nga h i hàng tr ng và bi u l y th thi t t t cho nàng coi. Tài phú không bi t nàng h i hàng tr ng mà mu n mua nhi u, hay là l a, hay là xuy n, nên ng d d , không bi t l y th nào. C m Vân th y v y bèn h i r ng: ”Cô mua hàng tr ng ng may áo qu n hay là dùng vi c chi?” T Nga áp r ng: “ , may áo qu n. Tôi mu n may vài cái áo bà ba m c trong nhà, l i tôi c ng mu n may cho th ng em tôi vài b mát a”. C m Vân g t u nói r ng: ”Ti m n y có bán xuy n tr ng t t l m, may áo mát thì cô mua xuy n ó mà may, còn may qu n thì ph i mua l c n B c Th o.” Nga g t u và c i. C m Vân b o Tài phú l y xuy n v i l c s n tr ng. T Nga c m hàng mà coi thì nàng v a ý l m nên nàng h i giá. Tài phú thách giá cao quá, nàng không quen mua hàng nên ng b ng không bi t ph i tr bao nhiêu cho a. C m Vân r c mà tr giùm cho T Nga. D t giá xong r i T Nga m i mua hai p xuy n v i m i th c l c s n B c Th o. Nàng móc bóp ra l y b c mà tr cho ti m. C m Vân li c th y trong bóp có b n n m t m gi y tr m và vài t m gi y hai ch c. T Nga a m t t m gi y tr m cho tài phú th i, còn C m Vân thì ng gói hàng r i a cho con Nên ôm. Ti n b c tr xong r i hai nàng bèn d t nhau tr ra. m Vân h i T Nga r ng: - Cô còn mua v t chi n a hôn? - Thôi, có mua v t chi n a âu. y thì em kêu xe, ng r c cô vô nhà em ch i. c. Có xe ki ng 11 kia. 11 xe do 1 ho c 2 ng a kéo, có b ng ng i âu m t nhau, hai bên có ki ng làm ng i ch u 13 www.hobieuchanh.com m Vân ngo t m t cái xe ki ng l i r i m i nhau lên xe, hai nàng ng i phía sau, con Nên ng i phía tr c. C m Vân bi u ng i ánh xe i qua ng Cây Mai. Xe rút ch y, hai nàng t i c i; b t lu n ai th y hai nàng dung nhan u p c hai, thì ng day m t mà ngó. Xe qua ng Cây Mai, ch y c m t khúc r i, C m Vân a tay và ch và bi u ng i ánh xe ng ng ngay s 82. Nàng m c a leo xu ng, móc ti n trong túi mà tr ti n xe r i m i T Nga vô nhà. Nga b c xu ng th y có m t dãy ph l u n m c n, mà c n s 82 v phía u d i. Hai bên lan can ngoài c a có m i bên m t ch u cau vàng, vì thèm n ng khát m a nên lá không c t i t n. Ngay tr c c a gi a có treo m t b c sáo xanh nh ng nh nh cho ng i i qua i l i ngoài ng không th y c trong nhà. Hai bên c a s có c m song s c s n màu xám, l i có treo màn b ng v i b tr ng k t p ren thiêu. m Vân b c vô tr c r i d b c sáo cho T Nga v i con nên vô, cô ba Hài là dì c a C m Vân ang n m trên b ván gõ nh phía trong nghe ti ng giày t ng khách nào l , nên l m c m ng i d y. C m Vân nói l n lên r ng: ”Th a dì, có cô ngoài Sài Gòn, ghé th m cháu ây.” Cô ba Hài chào h i l ng x ng, m i T Nga ng i, kêu a , là con Ngó, mà h i ch n c u ng. m Vân m i T Nga ng i t i b gh sa long Th ng H i chính gi a nhà và bi u con Nên ng i bên gh bành t ng d a c a s . Khách ng i r i, C m Vân b c vô trong, cây dù gói hàng trên ván ng i ch dì ng i ó và kêu con Ngó mà nói nho nh . Nga dòm trong nhà thì th y d i t lót g ch bông trên ánh sáp láng bóng trên la phong12 s n tr ng l i có v v i, hai bên vách t ng có treo hai khuôn hình l n, bên tay m t thì là ch n dung m t ng i ch c ch ng n m m i tu i không m p không m còn bên tay trái thì là ch n dung m t ng i àn bà Vi t Nam tr c ch ng n m i l m tu i, m t mày m, b t ng dong d y. Phía trong thì m t bên có m t cái t r u, trên t s p chén n c m, chén u ng trà, u b ng ki u, l i có b t c h t th y, còn m t bên có m t cái bàn vi t phía trên có treo m t b t ng b n m, vi t ch Tàu l ng qu ng, t ng coi c xì mà l i l ng khuôn ki ng. Tuy trong nhà c không bao nhiêu, l i c ng không có v t chi quí báu, nh ng mà nh ch nhà d n d p vén khéo s ch s , b i v y ai b c vô c ng mu n ng i ch i lâu. Nga ng ng i ngó , k C m Vân b c ra, nàng bèn h i r ng: - Hai khuôn hình treo ây, là ch n dung c a ai mà th v khéo quá? - Hình c a tía má em. Nga ngó C m Vân. R i ngó hai khuôn hình mi ng chúm chím c i. Ch ng hi u C m Vân ngh th nào, mà nàng th y T Nga ngó mình mà c i thì nàng c ng i và nói r ng: - Tía em h i tr c có ti m trà l n ng Gia Long. Tía em v Tàu r i m t luôn b n; má em m i sang ti m cho ng i ta r i mua dãy ph l u n y ây. 12 (plafond): tr n nhà làm ng i ch u 14 www.hobieuchanh.com - Bác gái m t h i nào? i mãn tang ít tháng nay. - Té ra ph l u n y c a cô hay sao? - Th a ph i. c m y c n. m c n. - Cô cho m n m t c n c bao nhiêu? m m i l m ng. - Ph trong n y có l cho m n m c l m há? - Th a có ng i ta m n luôn luôn, không khi nào mà b tr ng bao gi . Cô ba Hài b c ra nói v i C m Vân r ng: - Sao cháu không bi u con Ngó nó i mua bánh v d n cho cô n ch i. - Th a, cháu ã sai nó i r i. Nga nghe nói nh v y bèn ng d y nói r ng: ” ng có mua bánh trái làm chi m t công. tôi th m m t chút r i tôi v . B a nào có r nh, tôi vô s m r i s ch i lâu”. m Vân c i và áp r ng: ”Th a cô, còn s m mà, m i b n gi r i. Cô ng i ng n c ch i m t chút r i s v . ây v ó có bao xa mà s t i”. Nga ng i l i, dòm th y trên ván phía trong có m t bàn thêu, bèn h i C m Vân r ng: - Cô thêu chi ó? - Em không có vi c chi mà làm, nhà lúc thúc bu n quá, nên m y b a rày em thêu m t c p m t giày ng óng i ch i. - Cô cho phép tôi coi c hôn? - Th a c. m Vân i l i l y cái bàn thêu em ra. T Nga c m coi thì th y có m t c p m t giày b ng nhung tím, m i thêu r i m t m t, thêu song ph ng giao u l a toàn m c t mà thêu, l i b màu coi t i l m. Nàng c m tr m tr khen ng hoài. C m Vân th y v y m i nói r ng: ”Cô có mu n, thì em thêu ri t ít b a r i cô l y mà dùng”. Nga c i và nói: - Cô thêu ng cô dùng, n u tôi l y v y sao cho ph i. - Th a không h i gì. Xin cô ng ng i. em thêu c p n y cho cô, r i em thêu c p khác cho em. Hai nàng ng nói chuy n t i ó, k con Ngó b ng ra m t mâm bánh trên cái bàn gi a, trong mâm có b n d a bánh, m t d a bánh bao, m t d a bánh x p, m t a bánh b t l c và m t d a bánh bông lan nh ng u en. Nó tr vô r i b ng ra m t mâm n a có ba chén trà, chén ki u b t b c, d i có ch n, trên có n p. Cô ba Hài b c i ng i cái gh ngoài r i nói v i C m Vân r ng: ”Cháu m i cô n bánh i cháu”. m Vân ng d y ch p tay m i khách. T Nga t ch i vì không mu n n, xin u ng n c mà thôi, nh ng vì dì cháu C m Vân khuyên m i ép u ng quá, nên nàng ph i v tình l y m t mi ng bánh bông lan mà n. Nàng n bánh r i b ng chén c mà u ng, thì mùi trà th m ph c tuy nàng không dám khen ngon, song trong trí làm ng i ch u 15 www.hobieuchanh.com nàng bi t trà n y là trà m c ti n. Nàng u ng n c, mà m t ngó trên b t ng treo trên bàn vi t và h i C m Vân r ng: - Cô bi t ch nho hay sao? i nh tía em có d y chút nh. tranh ó c a tía em l i. Má em nói ch vi t hay l m; h i tr c tía em mua t i m t tr m tám. - Coi lôi thôi mà m c d há? i ch vi t, mà ng i vi t ã ch t r i, không còn ai vi t hay b ng, nên giá i m c. H i n m ngoái chú em nói có m t m t ng i ch nhà máy nào ó nài b n y l i hai tr m r i. Chú em xúi bán, em không n bán d u tích c a tía em, nên m i còn ó. - Cô còn m t ông chú hay sao? - Th a, chú ó là chú h . Bà con ru t c a em bây gi k h t bên n i bên ngo i còn có m t mình dì em ây mà thôi. Nga th y tr i g n t i nên ph i t giã mà v . Con Nên ch y kêu m t chi c xe ki ng em l i, tr giá n m c t m n a th ng ra Sài Gòn. Khi T Nga ra c a, C m Vân i theo, T Nga bèn nói r ng: a nào ra nhà tôi nghe hôn. Tôi trông l m a. em thêu c p m t giày xong r i em ra. Ch ng ba b a n a ch c r i. c. Nh s nhà tôi hôn? s 112 ng Thu n Ki u. - Em nh . - Thôi, cô vô, tôi v k o t i T Nga lên xe, xe rút ch y mà nàng còn nói vói r ng: “Cô có ra thì ra s m, ng ch i lâu m t chút, nghe hôn“. m Vân cúi u. T Nga ngó ngoái l i, hai ng i c i v i nhau r i ch y xe tu t. Nga v nhà, a hàng ra mà khoe v i m và nói r ng, nh g p C m Vân ch bi u và tr giá giùm nên m i mua c hàng t t mà r . Bà T ng Hi n coi hàng thì bà ng v a ý l m. Lúc ng i l i mà n c m t i, T Nga m i nói r ng: - Má ch a th y m t, mà má nh d o hay quá. nh d o gi ng gì? i s m mai con khen cô ch L n ó, má nói cô là con ch c. Thi t qu , cô là con ch ch, cha ch ch m Vi t Nam. Cha m ch t h t, bây gi cô v i m t bà dì. Nhà c a d n d p ng quá, mà bà dì c ng bãi buôi t t d , cô thiêu thi t là khéo. Cô h a thêu cho con m t c p m t giày, b a nào thêu r i cô em ra má coi. - Con có vô nhà nó hay sao ? - Th a có, Con g p cô r i cô m i con l i nhà ch i. Cô ãi trà ãi bánh. Cha ch ! Tía cô h i tr c bán ti m trà, nên cô cho u ng trà ngon quá. - Th con ch ch khách mà làm quen v i nó làm chi. - Con ch ch mà cô n y ph i th l m mà. b a nào cô ra y má coi. Má th y ây má c ng th ng n a. làm ng i ch u 16 www.hobieuchanh.com Bà T ng làm l , vì bà ã s n trí khinh khi con ch ch nên bà c ng không tin l i a T Nga nói chút nào h t. III - T BÀY TÂM S Cách ba ngày sau, l i tám gi r i s m mai T Nga n m trên gh xít u mà c nh t báo, còn bà T ng Hi n l c c sau nhà b p ng ki m coi con L i i ch v mà nó mua nh ng v t gì. Thình lình T Nga nghe có ti ng xe ng a ng ng tr c c a, nàng li n ng i d y mà dòm. Nàng th y C m Vân trên xe ki ng b c xu ng, mình m c áo nhung màu t xay lót bông h ng, trên u i kh n l c s n tr ng, ch n mang m t ôi giày láng, tay c m gói gi y m ng, thì nàng m ng r l t t ng d y ra ti p khách. Nàng c xu ng n c thang th y C m Vân còn ng b ng ngoài c a ngõ, thì nàng a tay mà ngo t và nói r ng: “ M i cô vô, cô h n ba b a thi t úng ba b a”. m Vân và c i và b c vô sân. Nàng t ng T Nga ph , ho c m t cái nhà tr t nho nh , ch ng dè n ây nàng th y m t cái nhà l u p , tr c sân có bông có ki ng, hai bên có m n và xoài, b i v y trong ý nàng có ý h i s t sè ái ng i t chút. T Nga b c ra sân mà ti p khách. Khi vô g n t i c a, T Nga nói r ng: ”B a nay tr i n ng khô ráo, tôi ch c sao cô c ng ra, nên t h i sáng n bây gi tôi m c nh t trình mà tôi có ý trông cô”. m Vân áp r ng: ” Cô có lòng chi u c , cô n nhà th m em tr c, mà em ba b a m i i th m l i, thi t em có l i nhi u quá. C ng vì c p m t giày nên em m i mang l i, b ng không em ã i th m cô lâu r i. Em m i thêu r i h i hôm n y, nên l t t em ra cho cô”. C m Vân nói d t l i thì a cái gói gi y c m trong tay ó cho T Nga. Lúc y ã vô trong nhà r i mà T Nga không m i khách ng i, l i l t t l y c p t giày ra, r i c m âu l i trong tay mà nh m. Nàng khen n c khen n , khen b màu khéo, khen thêu hai m t gi ng nhau. C m Vân c khen thì s c vui, song nét t thì coi c ng có v ái ng i. Nga coi m t giày m t h i r i m i C m Vân ng i trên gh ca na pê theo b sa lông gi a nhà. C m Vân dòm trong nhà, th y c ch ng d n h c h , thì nàng càng thêm ái ng i, mu n i l i b ván d a c a s mà ng i. T Nga n m tay nàng và nói r ng: “Cô ng i ây mà. Ng i ây c. Trong nhà tôi có m t mình tôi và má tôi, ch có ai âu mà ng i”. m Vân ng i ghé trên gh ca na pê, T Nga ng i m t bên r i kêu con Nên rót c u ng. Con Nên b ng ra hai tách trà em ra. T Nga h i C m Vân r ng: m mai có lót lòng r i hay ch a? tôi sai bày tr i mua bánh v n ch i nghé? - Em có lót lòng r i em m i i. v i ch em thì em thi t tình l m. H em ói thì em th a thi t v i cô ch , xin cô ng có mua v t chi h t. Em u ng tách c trà n y r i. làm ng i ch u 17 www.hobieuchanh.com m Vân và nói và b ng tách n c trà và u ng, tay b ng coi di u nhi u, mi ng ng r t h u duyên. T Nga ngó ra ngoài ng th y cái xe ki ng còn u ó, thì nàng nói v i C m Vân r ng: a xe nó còn u chi ó kìa? - Em có bi u nó ch em. - Ch làm chi? Ngoài n y thi u gì xe ch ng nào v kêu xe khác mà v , ho c xe l a c ng c. - Th a, thây k nó. Ch bây gi mình th nó v xe không thì t i nghi p nó. - Tôi mu n cô ây n c m v i tôi ch i, r i x chi u s v . - Th a cô, không c. Em có th a v i dì em r ng, em i m t chút r i em v . u em ch i lâu quá, s dì em trông. - Tôi mu n cô ch i v i tôi m t ngày. Thôi, tôi tr ti n xe r i bi u nó tr tr ng nó th a cho dì hay. - Th a, không nên khi khác. Ch em còn nhi u ngày, ch ph i m t l n n y i t bi t nhau hay sao. Hai nàng ng ép t v i nhau, b ng âu bà T ng nhà sau i ra tr c, C m Vân th y bà, li n ng d y ch p tay cúi u. T Nga c ng ng d y và nói r ng: ”Th a má có cô trong Ch L n ra th m con ây. Cô có thêu con cho con m t cái p m t giày th t là khéo; ây má coi th coi”. Nga l y c p m t giày a cho m . Bà T ng c m i l i b ván mà coi. Ch ng hi u bà khen hay là chê, mà bà coi thoáng qua r i trên gh nghi, day l i têm tr u mà n không nói chi h t. T Nga m i C m Vân ng i l i nói chuy n ch i. Cách m t i, bà T ng h i C m Vân r ng: - Em là con c a ai v y? m bà, con ây là con c a Bang Siêu. - Cha m còn hay không ? m bà, cha m c a con khu t s m. - Có anh em gì hay không? m không. Bà T ng h i có m y l i r i bà b i ra àng tr c. Hai nàng ng i nói chuy n dông dài v i nhau m t h i r i T Nga m i C m Vân lên l u ch i. m Vân lên trên l u, th y nào là t ki ng m t m t, nào là t áo hai c a, nào là bàn c m th ch t xoài13, nào là gh tô nê 14 th ng h ng, nào là bàn bu rô, nào là bàn a m t, th nào coi c ng m c ti n. T Nga m c a cái phòng bên tay m t và nói v i m Vân r ng: ”M i cô vô phòng tôi ch i. Ban êm má tôi ng t ng d i; tôi trên y có m t mình, bu n quá”. m Vân b c vô phòng, ngó th y d a vách t ng m t cái gi ng ng lau chùi sáng ng i, mùng l i n m gòn tr ng nõn. Trên u n m có m t cái t ki ng ng sách y m y ng n, phía d i chân có m t cái t áo b ng cây gõ. D a c a s có m t cái bàn nh m t vuông v i vài cái gh tô nê. 13 14 bàn có hình ng cong t ng t h t xoài, ki n trúc n y thông d ng cho t i nh ng n m 50 châu Âu và M do ch Michael Thonet, nhà s n xu t bàn gh u th k 20. làm ng i ch u 18 www.hobieuchanh.com Nga kéo gh tô nê m i C m Vân ng i d a c a s , r i nàng c ng ng i ngang ó. C m Vân li c m t ngó T Nga th y s c nàng không c vui nh h i nãy. T Nga xây m t ngó ra ngoài c a s m t lát r i nàng th dài mà nói r ng: - Cô coi ó mà coi. Nhà c a mênh mông nh v y mà có hai m con thì vui sao c. Tôi có m t th ng em trai, ng t vì nó m c i h c, chúa nh t nó v ch i r i t i nó vô tr ng. Tôi bi u nó xin ngoài nó không ch u, nó nói m i a i m c công, b i v y lúc bãi tr ng m i có nó, còn ngày th ng thì có t mình má tôi v i tôi mà thôi. Ch chi tôi có thêm m t a em gái nh cô v y ng h h v i nhau thì nói gì…. u cô có m t a em gái, thì ch c cô b t nó nhà v i bà, ng cô theo th y, ch cô có ây âu mà h h . - Theo th y làm chi.Theo sao c…. Nga nói t i ó, thì s c m t nàng bu n nghi n. C m Vân không hi u tâm s a T Nga, song nàng th y T Nga bu n nàng không dám h i; tuy v y mà có l nàng ki m l i gi i bu n giùm cho T Nga, nên nàng nói r ng: Cô còn m t bà m l i có cm t a em trai n a, mà cô bu n. V y ch ph n em cha m ã khu t h t mà anh em c ng không ng ây sao” Hai nàng ngó nhau r i cúi m t xu ng C m Vân thì r tay lên bàn, T Nga thì nh p ch n d i g ch, không ai nói t i ai h t. Cách m t h i lâu, C m Vân ng d y n tay vào song c a s mà ngó ra ngoài v n.T Nga s nàng v nên nói r ng: ”Cô ng i ó ch i mà. Cô ng i r i tôi nói chuy n cho cô nghe”. m Vân ng i l i, T Nga nói r ng: “Tôi m i quen v i cô, mà không bi t t i sao tôi th ng cô quá. Tôi mu n hai a mình k t làm ch em v i nhau ch i, không bi t có ng ch ng?” C m Vân c i và áp r ng: - Ph n em hèn m n quá, n u cô s n lòng chi u c thì em r t i n, ch em âu dám èo bòng. - Thôi, ng có khiêm nh ng chi h t. tôi nói nh v y: Tôi hai m i tu i, n h n cô ba tu i. V y t rày s p lên kêu tôi b ng ch ch ng có kêu b ng cô n a, nghe l t l t l m. - Xin v ng. Mà chi c ng ph i kêu em b ng em ch ng có kêu b ng cô n a nhé. , ch sao. Hai nàng c i v i nhau, coi b t ng c l m.T Nga h i r ng: - Em ã tr ng r i, v y mà dì ã có nh g em n i nào hay ch a? - Ch a. Em ch a mu n l y ch ng. i sao v y? i tôi ch a mu n ch sao. i n y àn ông con trai h yêu ma l m, ph n nhi u h mê ng ti n ch không k nh n ngh a chi h t. Ph n em là gái, em ph i g n c lóng trong; em còn nh không g p gì. - Em tính nh v y ph i l m. Em ph i th ng th ng mà ch n l a, n u em v i m, r i g p ch ng không bi t u thì em ph i mang kh tr n i. Ch có i cái ng ó r i, ch ngó th y chông gai rõ l m nên ch khuyên em ph i dè t. H i tr c ch c ng tính nh em v y ó, tính th ng th ng mà ch n làm ng i ch u 19 www.hobieuchanh.com a. Té ra cái ph n c a ch là ph n r i, nên ch ch n l a không c, b i v y y n m nay ch r u r không bi t ch ng nào. - Ch r u vi c chi? ch nói cho em nghe. Ch g c d i Láng Thé, thu c t nh Trà Vinh, ông già ch h i lúc tr c làm Cai T ng. H i ch m i b y tu i, c ng b ng em bây gi ó, ông già ch i h u ki n trên n y g p th y, là ch ng c a ch bây gi i M Tho ó, th y nói th nào không bi t mà ông già ch h a g ch cho th y. Ông già ch v nhà r i nhu m b nh, ch ng m t tháng r i t tr n. Tuy lúc ông già ch m t thì ch ng chi ch a có i coi i nói chi h t, song tr c khi t h i ông già ch có tr i v i má ch , bi u m t hai ph i g ch ch ó15. Làm con mà cãi cha m sao ph i, nh t là di chúc c a cha mà mình không k , thì ai g i mình là con có hi u, b i v y ch ph i nh m m t ánh li u, mà v ng i cha. Thi t h i ó ch t ng th y hai làm th y thông th y ký, d u tánh tình không c cao th ng i n a, c ng không l n n i ê ti n. Té ra ph n s c a ch r i l m em ôi, ch g p m t ng i ch ng không có liêm s , không bi t nh n ngh a chi h t, c th i bài b c, r u trà m hoài. M i i v n m ba ngày thì nói g t ch mà gi t m t ngàn ng b c, r i t óv sau c ánh ch i ch , bi u ph i v xin ti n cho th y xài, ch không th y nói t ti ng nào có tình ho c ngh a bao gi . H có ti n a cho th y thì êm, còn không có ti n thì th y tay ánh mi ng ch i. Ch rán mà ch u m y tháng i ch m i than phi n v i má ch . Má ch nghe nói n i gi n bèn nh t nh t ch l i không cho v i th y n a. Má ch c bi u v i ch vào n mà xin phá hôn thú hoài, song ch ngh ph n àn bà con gái, trong m i hai b n c, g p may thì nh , g p r i ph i ch u; nay ch r i g p ch ng vô tình b t ngh a, ch xin phá hôn thú r i l y ch ng khác hay sao. Hu ng chi th y hai là ch ng c a ông già ch nh, n u ch b th y, thành th ch mang l i v i linh n c a ông già ch l m. Thà là th y xin ch ch d u th y có qu y m y i a ch c ng không n th y. m Vân ng i ch m ch mà nghe. T Nga nói t i ây nàng châu mày th ra. m Vân th y v y m i hh i r ng: - Té ra m y n m nay ch v i th y hai không chung v i nhau n a. - Tuy không chung m t nhà, song th y c ng chà l t lên xu ng hoài. H i ban u ch m i v d i nhà, th y xu ng th y r y rà, h m ki n th a t ng b ng, m làm h t nhà ch . Không hi u th y ngh th nào mà h m nh v y r i không ki n, l i t ngày ch v trên n y, th y lên dã lã ch không làm hung a. Má ch ghét th y l m, nên th y lên th y ng n ngh n ch không dám ngang tàng. Má ch r y om xòm, th y không dám nói n a, song v d i r i i th nói r ng, th y m c n h òi hung quá, nên xin ch hai tr m ng c ng tr n . Ch th y v y c ng t i nghi p quá nên ch m i lén mua ng a g i cho th y ngày hôm kia. - Té ra th y qu y mà ch c ng còn th ng. 15 gia ình ó làm ng i ch u 20 www.hobieuchanh.com ó là ch làm theo ph n s ng i v , ch nào có ph i g i ti n mà cho ó là th ng âu. Th y v i ch khác nhau nh m t tr ng v i m t en, c x c ng khác, tánh tình c ng khác, ý t c ng khác, cái nào c ng khác h t. V ch ng nh v y thì chung v i nhau sao c, có cái gì thích v i nhau âu mà th ng. Trí th y th nào ch bi t r h t, còn ph n th y thì ch dám nói ch c, i ngày th y ch t c ng ch a hi u b ng ch c. m Vân c i, T Nga g ng c i theo, mà nàng a n c m t, ng h treo ng d i gõ m i ti ng. C m Vân ng d y xin t giã mà v , T Nga c m nc m t s c mà không c, nên ph i ép lòng a nàng xu ng t ng d i ng cho nàng . Hai nàng b c ra kh i phòng, T Nga m c lui cui óng c a phòng C m Vân i i ng d a bàn bu rô mà ch . m Vân th y trên bàn có hai khuôn hình d ng ng, còn m t khuôn n a thì n m úp m t xu ng bàn, b i b m óng y. Nàng c m hai khuôn d ng ng mà coi thì th y m t khuôn có l ng hình c a T Nga, còn m t khuôn n a thì là c a m t ng i trai, u ch y tóc ma ninh 16, mình m c tây u h c ng tréo ch n, cánh tay trái thì d a nính trên cái bàn có m t bình bông v i ít cu n sách, còn tay m t thì th c vào túi qu n. Nàng ng c m cái hình c a ng i trai ó mà coi. T Nga khoá a r i mon men l i, ngó th y C m Vân ng coi hình bèn nói r ng: “Hình ó là hình c a th ng em tôi, th ng ba nó ch p hôm bãi tr ng.” m Vân l t t hình ng i y xu ng, ch p l y hình c a T Nga mà nói ng: “Hình ch ch p khéo quá, ch còn d cho em m t t m ng l ng ki ng làm ni m ch i”. Nga kéo h c t l y m t cái bao th r i m ra l y a cho C m Vân m t t m hình. C m Vân chúm chím c i và nói r ng: ”C m n ch b a nào em em hình a em ra cho ch m t t m… còn hình c a ai mà b úp ây?” C m Vân v i l y cái khuôn hình b úp trên bàn ó, T Nga nói r ng: ”Hình c a th y hai”, C m Vân c m coi thì th y ng i con trai, b t ng l ng kh ng, c ng ch i tóc ma ninh c ng m c âu ph c, song trán th p m t th n r ng hô, coi không c thanh nhã nh cái hình a ng i trai h i nãy. Hai nàng d t nhau xu ng l u. T Nga và thò thò tay vào túi và nói r ng: ch tr ti n c p m t giày cho em ch . Bao nhiêu v y em? - Không, không. Em cho ch ng óng i ch i, ti n g o làm chi. - Em cho ch thì ch c m n; nh ng mà d u em không n ti n công thì c ng cho ch th i ti n c m ti n chung l i cho em ch . i! Chút nh mà h i gì. Em cho ch làm k ni m ch i, l i không c hay sao. Nga không bi t nói sao c, nên ph i b cái bóp vô túi l i. C m Vân b c vô trong ng th a v i bà T ng mà v . Bà r i thôi mà bà không c m n c m, mà ng không day l i ngó m t C m Vân. Nga a C m Vân ra xe quy n luy n, ng i m i vô ch i, k d n có ra thì ph i ghé. - 16 i h t tóc ng n nh ng mái tóc phía tr cv n dài