Tài liệu Kd xnk hàng hoá trong nền kttt

PhÇn I Lý luËn c¬ b¶n vÒ kInh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I.-TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1. kh¸i niÖm cña th¬ng m¹i Quèc tÕ: Ngµy nay khi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng Quèc tÕ ®ang diÔn ra hÕt søc s©u s¾c th× th¬ng m¹i Quèc tÕ trë thµnh mét qui luËt tÊt yÕu kh¸c quan vµ ®îc xem nh lµ mét ®iÒu kiÖn TiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mäi quèc gia. Thùc tÕ cho thÊy, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tån t¹i chø cha nãi g× ®Õn ph¸t triÓn nÕu tù c« lËp m×nh kh«ng quan hÖ víi kinh tÕ thÕ giíi. Th¬ng m¹i quèc tÕ trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn v× nã cho phÐp thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu dïng cña d©n c mét quèc gia. Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ ho¹t ®éng mua b¸n hµng hãa vµ dÞch vô gi÷a c¸c quèc gia víi nhau. Ho¹t ®éng ®ã lµ h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa riªng biÖt gi÷a c¸c quèc gia. 2. Vai trß cña kinh doanh xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.1 XuÊt khÈu t¹o nguån vèn cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp hãa ®Êt níc. §Ó thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, tríc m¾t chóng ta cÇn ph¶i nhËp khÈu mét sè lîng lín m¸y mãc, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ bªn ngoµi nh»m trang bÞ cho nÒn s¶n xuÊt. Nguån vèn ®Ó nhËo khÈu thêng dùa vµo c¸c nguån chñ yÕu lµ: vay, viÖn trî, ®Çu t níc ngoµi vµ xuÊt khÈu. Nguån vèn vay råi còng ph¶i tr¶, cßn viÖn trî vµ ®Çu t níc ngoµi th× cã h¹n, h¬n n÷a c¸c nguån nµy thêng bÞ phô thuéc vµo níc ngoµi, v× vËy nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu chÝnh lµ xuÊt khÈu. Thùc tÕ lµ, níc nµo gia t¨ng ®îc xuÊt khÈu th× nhËp khÈu theo ®ã còng t¨ng theo. Ngîc l¹i, nÕu nhËp nhiÒu h¬n xuÊt lµm cho th©m hôt c¸n c©n th¬ng m¹i qu¸ lín sÏ cã thÓ ¶nh hëng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.2. XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng m¹nh mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khã häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi níc ta. Ngµy nay, ®a sè c¸c níc ®Òu lÊy nhu cÇu thÞ trêng thÕ giíi lµm c¬ së ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. §iÒu ®ã cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Sù t¸c ®éng nµy thÓ hiÖn: - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. Ch¼ng h¹n, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh b«ng hay thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu còng cã thÓ kÐp theo sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp bao b× phôc vô nã. - XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô, gãp phÇn cho s¶n xuÊt æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. 2.3. XuÊt khÈu cã vai trß kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng híng ra thÞ trêng thÕ giíi, mét thÞ trêng mµ ngµy cµng c¹nh tranh . Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña hµng hãa xuÊt khÈu phô thuéc rÊt lín vµo chÊt lîng, gi¸ c¶ do ®ã phô thuéc rÊt lín vµo kü thuËt c«ng nghÖ s¶n xuÊt chóng. §iÒu nµy thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc ph¶i lu«n lu«n t×m tßi s¸ng t¹o ®Ó c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt lîng c«ng nghÖ s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ c¹nh tranh cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ s¶n xuÊt vµ kinh doanh, ®ßi hái ph¶i n©ng cao tay nghÒ ngêi lao ®éng. 2.4.XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. Th«ng qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, víi nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau ®· thu hót hµng triÖu lao ®éng víi thu nhËp kh«ng thÊp. Gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò bøc xò nhÊt trong x· héi hiÖn nay. XuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn ®Ó nhËp khÈu nh÷ng vËt liÖu tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy mét phong phó h¬n cña nh©n d©n. 2.5. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta. §Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¨ng cêng sù hîp t¸c quèc tÕ víi c¸c níc, n©ng cao ®Þa vÞ vµ vai trß cña níc ta trªn th¬ng trêng quèc tÕ ..., xuÊt khÈu vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quü tÝn dông, ®Çu t, më réng vËn t¶i quèc tÕ ... MÆt kh¸c, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ chóng ta võa kÓ trªn l¹i t¹o TiÒn ®Ò cho viÖc më réng xuÊt khÈu. Cã thÓ nãi, xuÊt khÈu kh«ng chØ ®ãng vai trß chÊt xóc t¸c hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ mµ nã cßn cïng víi ho¹t ®éng nhËp khÈu nh lµ yÕu tè bªn trong trùc tiÕp tham gia vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thuéc néi bé nÒn kinh tÕ nh: vèn, kü thuËt, lao ®éng, nguån tiªu thô thÞ trêng ... §èi víi níc ta, híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng trong ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, qua ®ã tranh thñ ®ãn b¾t th¬ßI c¬, øng dông khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, rót ng¾n sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ViÖt nam so víi thÕ giíi. Kinh nghiÖm cho thÊy, bÊt cø mét níc nµo vµ trong thêi kú nµo ®Èy m¹nh ®îc xuÊt khÈu th× nÒn kinh tÕ níc ®ã trong thêi gian ®ã cã tèc ®é ph¸t triÓn cao. ®Ó thÊy râ vÊn ®Ò nµy, chóng ta cã thÓ nghiªn cøu t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc còng nh thÕ giíi trong mèi quan hÖ víi t¨ng trëng xuÊt khÈu. B¶ng 1.Kim Ng¹ch XuÊt KhÈu víi t¨ng trëng GDP cña c¸c níc trong khu vùc (1999) Níc NhËt B¶n Singapore §µi Loan Malaysia Th¸i Lan T¨ng GDP (%) 2,6 7,8 6,5 8,4 6,4 GDP (PPP,triÖu USD) 2.953.440 76.291 333.745 208.502 501.331 Kim ng¹ch XK(triÖu USD) 411.000 125.000 122.000 78.000 56.900 XK/GDP(%) 0,139 1,638 0,366 0,375 0,113 B¶ng 2. XuÊt KhÈu víi t¨ng trëng GDP cña Mü vµ c¸c níc kh¸c (1999). Níc Mü Anh Canada Ph¸p §øc Italy T¨ng GDP (%) 3,6 3,4 3,7 2,2 2,8 1,7 GDP (PPP,triÖu USD) 7.633.465 1.181.962 1.660.540 1.284.182 1.723.366 1.179.283 Kim ng¹ch XK (triÖu USD) 633.000 251.000 201.000 275.000 521.000 244.000 XK/GDP (%) 0,083 0,212 0,304 0,214 0,302 0,207 Nh vËy qua sè liÖu trªn cho thÊy, ®a sè c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× xuÊt khÈu ®ãng gãp vµo kho¶ng 10 - 30% GDP. Cßn nh÷ng níc cã tèc ®é ph¸t triÓn cao, tû lÖ nµy còng cã xu híng cao h¬n. §iÓn h×nh lµ trêng hîp cña Hång K«ng vµ Singapore, tû lÖ nµy lµ trªn 100%. §iÒu nµy ph¶n ¸nh vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi t¨ng trëng kinh tÕ. Tãm l¹i lµ, th«ng qua xuÊt khÈu sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x· héi b»ng viÖc më réng trao ®æi vµ thóc ®Èy viÖc tËn dông c¸c lîi thÕ, c¸c tiÒm n¨ng vµ c¬ héi cña ®Êt níc. 3. ý nghÜa cña viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp. §èi víi mçi doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa v« cïng quan träng. ViÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu gióp cho mçi doanh nghiÖp gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò vÒ c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n viªn, t¨ng nguån ngo¹i tÖ ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh ®æi míi trang thiÕt bÞ, më réng quy m« kinh doanh, vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ lîi nhuËn. Ngoµi ra, viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn gióp doanh nghiÖp më réng thÞ trêng, t×m hiÓu v¶ n¾m b¾t ®îc phong tôc, tËp qu¸n kinh doanh cña c¸c b¹n hµng ë níc ngoµi, lµ ®éng lùc ®Ó doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, më réng thÞ trêng ra thÕ giíi. II/ NH÷NG NéI DUNG Vµ H×NH THøC KINH DOANH XUÊT KHÈU CHñ YÕU. 1. C¸c h×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu chñ yÕu XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña th¬ng m¹i quèc tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy nay th× lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy ®îc biÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc rÊt kh¸c nhau. Theo quy ®Þnh cña nghÞ ®Þnh 33CP (19/4/1994) lÜnh vùc kinh doanh nµy bao gåm c¸c h×nh thøc chñ yÕu sau: -XuÊt khÈu hµng ho¸ díi c¸c h×nh thøc trao ®æi hµng ho¸, hîp t¸c s¶n xuÊt vµ gia c«ng quèc tÕ. -XuÊt khÈu thiÕt bÞ toµn bé, thiÕt bÞ lÎ vµ vËt t phô tïng cho s¶n xuÊt. -ChuyÓn khÈu, t¹m nhËp t¸i xuÊt -Lµm c¸c dÞch vô nh ®¹i lý, nhËn uû th¸c xuÊt khÈu cho c¸c tæ chøc kinh tÕ níc ngoµi. -Ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam ë níc ngoµi hîp t¸c s¶n xuÊt vµ gia c«ng quèc tÕ. 2. Néi dung cña kinh doanh xuÊt khÈu hµng ho¸. 2.1 Nghiªn cøu thÞ trêng Néi dung chÝnh cña nghiªn cøu thÞ trêng lµ xem xÐt kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ më réng thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng ®îc thùc hiÖn theo hai bíc lµ nghiªn cøu kh¸I qu¸t vµ nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng.Nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ quy m«, c¬ cÊu, sù vËn ®éng cña thÞ trêng, c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn thÞ trêng nh m«i trêng c¹nh tranh, m«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt, khoa häc c«ng nghÖ, m«i trêng v¨n ho¸ x· héi, m«i trêng ®Þa lý sinh th¸i...Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng cho biÕt nh÷ng th«ng tin vÒ tËp qu¸n mua hµng, nh÷ng thãi quen vµ nh÷ng ¶nh hëng ®Õn hµnh vi mua hµng cña ngêi tiªu dïng. Nghiªn cøu thÞ trêng thêng ®îc tiÕn hµnh theo hai ph¬ng ph¸p chÝnh. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i v¨n phßng lµ thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån tµi liÖu ®· ®îc xuÊt b¶n c«ng khai hay b¸n c«ng khai, xö lý c¸c th«ng tin ®· t×m kiÕm ®îc.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i chç thu thËp th«ng tin chñ yÕu th«ng qua tiÕp xóc trùc tiÕp hay ®iÒu tra chän mÉu b»ng c¸c c©u hái...HoÆc kÕt h¬p c¶ hai ph¬ng ph¸p trªn. 2.2. Thanh to¸n trong kinh doanh xuÊt khÈu hµng ho¸. Thanh to¸n quèc tÕ lµ mét kh©u hÕt søc quan träng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. hiÖu qu¶ kinh tÕ trong lÜnh vùc kinh doanh nµy mét phÇn lín nhê vµo chÊt lîng cña viÖc thanh to¸n. Thanh to¸n lµ bíc ®¶m b¶o cho ngêi xuÊt khÈu thu ®îc tiÒn vÒ vµ ngêi nhËp khÈu nhËn ®îc hµng ho¸. Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th¬ng cã thÓ hiÓu ®ã lµ viÖc chi tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn tÖ, tÝn dông cã liªn ®Õn nhËp khÈu hµng ho¸ vµ ®· ®îc tho¶ thuËn quy ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ. Trong xuÊt khÈu hµng ho¸, thanh to¸n ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau ®©y: Tr¶ tríc b»ng tiÒn mÆt hoÆc tr¶ tiÒn mÆt theo lÖnh. Nhµ xuÊt khÈu cã quan ®iÓm thÝch sö dông quy t¾c thanh to¸n nµy nhÊt v× hä kh«ng bÞ rñi ro vÒ nhê thu vµ kh«ng chÞu chi phÝ l·i cho giÊy ®ßi nî. Ngêi níc ngoµi mua hµng hiÕm khi chÊp nhËn quy t¾c nµy (trõ c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng rÊt nhá) bëi quy t¾c nµy rµng buéc vèn cña ngêi mua vµ hä kh«ng yªn t©m cã nhËn ®îc hµng hay kh«ng. Ghi sæ: ®©y lµ h×nh thøc tÝn dông hµo phãng nhÊt vµ nguy hiÓm nhÊt. ChØ sau khi ®iÒu tra møc tiÒn göi ë ng©n hµng cña kh¸ch hµng th× c¸ch thanh to¸n nµy míi ®îc giµnh cho kh¸ch hµng l©u n¨m cã kho¶n tiÒn göi lín nhng chØ giµnh cho nh÷ng níc kh«ng cã vÊn ®Ò ngo¹i hèi. Göi b¸n: ViÖc thanh to¸n ph¶i ®îc thùc hiÖn mét khi hµng göi ra níc ngoµi ®· ®îc kh¸ch hµng níc ngoµi b¸n xong. Cho ®Õn khi hµng göi ra níc ngoµi th× së h÷u hµng hãa vÉn thuéc nhµ xuÊt khÈu. Nhng rñi ro rÊt nhiÒu. ViÖc b¸n hµng kh«ng ®îc b¸o c¸o, hµng b¸n kh«ng ®îc thanh to¸n ®óng thêi gian hoÆc viÖc thanh to¸n cã thÓ kh«ng thùc hiÖn ®îc do nh÷ng diÔn biÕn chÝnh trÞ, hµnh hãa cã thÓ bÞ mÊt hoÆc tæn h¹i tríc khi b¸n. Hèi phiÕu tr¶ ngay. Hµng göi ®i víi vËn ®¬n ®êng biÓn cã thÓ giao dÞch ®îc vµ ngêi mua sÏ nhËn ®îc c¸c chøng tõ, göi hµng vµ chuyÓn chøng tõ cho ng©n hµng níc ngoµi. Rñi ro vÉn cßn, chñ yÕu bëi v× t×nh h×nh tµi chÝnh cña ngêi mua cã thÓ thay ®æi gi÷a lóc hµng göi ®i vµ hµng ®Õn vµ ngêi mua cã thÓ kh«ng cã kh¶ n¨ng hoÆc kh«ng s½n lßng chÊp nhËn tê hèi phiÕu khi nã ®îc xuÊt tr×nh. Hèi phiÕu kú h¹n: Ngêi mua sÏ cã quyÒn së h÷u hµng hãa khi hä chÊp nhËn ký vµo mét hay vµi hèi phiÕu mµ viÖc thanh to¸n chóng sÏ x¶y ra khi häc chÊp nhËn ký vµo mét hay vµi hèi phiÕu mµ viÖc thanh to¸n chóng sÏ x¶y ra sau khi nã ®îc chÊp nhËn kho¶ng 30, 60, 90 ngµy. §©y lµ mét h×nh thøc tÝn dông mµ rñi ro sÏ cao h¬n so víi hèi phiÕu tr¶ ngay.  Th tÝn dông: Theo nhiÒu khÝa c¹nh th× ®©y lµ h×nh thøc thanh to¸n lý tëng quan ®iÓm cña nhµ xuÊt khÈu còng nh kh¸ch hµng cña hä ë níc ngoµi ®Òu cho thÊy nh vËy. Th tÝn dông lµ mét chøng tõ do ng©n hµng cña kh¸ch hµng mua ph¸t hµnh cã høa hÑn tr¶ cho ngêi cung cÊp mét sè TiÒn ®· ®îc tháa thuËn nÕu nh ng©n hµng nµy nhËn ®îc c¸c chøng tõ ®· ®îc quy ®Þnh râ (th«ng thêng lµ hãa ®¬n th¬ng m¹i, vËn ®¬n vµ chøng tõ b¶o hiÓm) trong mét thêi h¹n còng ®· ®îc quy ®Þnh râ. 2.3 LËp ph¬ng ¸n kinh doanh. ViÖc x©y dùng ph¬ng ¸n kinh doanh bao gåm: * §¸nh gi¸ thÞ trêng vµ th¬ng nh©n, ph¸c ho¹ bøc tranh tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. * Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh, sù lùa chän nµy ph¶i mang tÝnh thuyÕt phôc trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh cã liªn quan. *§Ò ra môc tiªu cô thÓ nh: sÏ b¸n bao nhiªu hµng? Víi gi¸ bao nhiªu? SÏ th©m nhËp vµo thÞ trêng nµo. *§Ò ra biÖn ph¸p vµ c«ng cô thùc hiÖn nh»m ®¹t môc tiªu ®Ò ra. 2.4. Néi dung cña c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng. C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ mét hÖ thèng c¸c c«ng viÖc, c¸c nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua néi dung sau: *Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu. Muèn t¹o ®îc nguån hµng æn ®Þnh, nh»m cñng cè ph¸t triÓn c¸c nguån hµng, doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng ph¶i nghiªn cøu c¸c nguån hµng th«ng qua viÖc nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng. Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu nh»m x¸c ®Þnh chñng lo¹i mÆt hµng, kÝch cì, mÉu m· vµ c«ng dông, chÊt lîng, gi¸ c¶, thêi vô (nÕu lµ hµng n«ng l©m, thñy s¶n) nh÷ng ®Æc tÝnh, ®Æc ®iÓm riªng cña tõng lo¹i hµng hãa. *KÝ kÕt hîp ®ång thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu, viÖc kÝ kÕt hîp ®ång cã ý nghÜa rÊt quan träng trong c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu, ®©y lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp diÔn ra b×nh thêng. *Tæ chøc thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu.Sau khi kÝ kÕt hîp ®ång víi c¸c chñ hµng xuÊt khÈu, doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i lËp ®îc kÕ hoach thu mua, tiÕn hµnh x¾p xÕp nh÷ng phÇn viÖc ph¶i lµm vµ chØ ®¹o c¸c bé phËn theo kÕ ho¹ch. 2.5 §Þnh gi¸ hµng xuÊt khÈu. Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸ ®ång thêi biÓu hiÖn mét c¸ch tæng hîp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, gi¸ c¶ lu«n g¾n víi thÞ trêng vµ chÞu t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè kh¸c nhau. Trong bu«n b¸n quèc tÕ, gi¸ c¶ thÞ trêng cµng trë nªn phøc t¹p do bu«n b¸n diÔn ra trªn c¸c khu vùc kh¸c nhau. §Ó thÝch øng víi sù biÕn ®éng trªn thÞ trêng, tèt nhÊt lµ c¸c nhµ kinh doanh nªn thùc hiÖn ®Þnh gi¸ linh ho¹t phï hîp víi môc ®Ých c¬ b¶n cña doanh nghiÖp.C«ng viÖc ®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn theo c¸c bíc sau: Bíc 1: X©y dùng gi¸ thµnh xuÊt khÈu c¬ së. Bíc 2: X¸c ®Þnh c¸c chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi cña xuÊt khÈu. Bíc 3: Kh¶o s¸t møc gi¸ vµ ph¹m vi biÕn ®éng gi¸ trªn thÞ trêng níc ngoµi Bíc 4: QuyÕt ®Þnh chiÕn lîc ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng møc gi¸ xuÊt khÈu. Bíc 5: So¹n th¶o c¸c v¨n b¶n chµo hµng vµ b¸o gi¸ xuÊt khÈu. 2.6. Giao dÞch ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. Th«ng thêng cã c¸c h×nh thøc giao dÞch sau: * Giao dÞch qua th tÝn. Ngµy nay viÖc sö dông h×nh thøc nµy vÉn lµ phæ biÕn ®Ó giao dÞch gi÷a c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu thêng qua th tÝn. Ngay c¶ sau khi hai bªn ®· cã ®iÒu kiÖn gÆp gì trùc tiÕp th× viÖc duy tr× quan hÖ còng ph¶i qua th tÝn. Sö dông th tÝn ®Ó giao dÞch ®µm ph¸n ph¶i lu«n nhí r»ng th tõ lµ "sø gi¶" cña m×nh ®Õn víi kh¸ch. Bëi vËy, c¸ch viÕt th, göi th cÇn ®Æc biÖt chó ý. Nh÷ng nhµ kinh doanh khi giao dÞch ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn lÞch sö, chÝnh x¸c, khÈn tr¬ng. * Giao dÞch qua ®iÖn tho¹i. ViÖc giao dÞch qua ®iÖn tho¹i gióp nhµ kinh doanh ®µm ph¸n mét c¸ch khÈn tr¬ng, ®óng thêi c¬ cÇn thiÕt. Trao ®æi qua ®iÖn tho¹i lµ trao ®æi b»ng miÖng, kh«ng cã g× lµm b»ng chøng cho nh÷ng tháa thuËn quyÕt ®Þnh trong trao ®æi. Bëi vËy, h×nh thøc ®µm ph¸n nµy chØ nªn dïng trong nh÷ng trêng hîp chØ cßn chê x¸c nhËn mét c¸ch chi tiÕt. Khi ph¶i trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i cÇn chuÈn bÞ néi dung chu ®¸o. Sau khi trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i, cÇn cã th x¸c nhËn néi dung ®· ®µm ph¸n. * Giao dÞch b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp. Lµ viÖc gÆp gì gi÷a hai bªn ®Ó trao ®æi vÒ c¸c ®iÒu kiÖn bu«n b¸n. §©y lµ h×nh thøc hÕt søc quan träng, ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò mµ c¶ hai bªn cïng quan t©m. H×nh thøc nµy thêng ®îc dïng khi cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i thÝch cÆn kÏ ®Ó thuyÕt phôc nhau hoÆc lµ nh÷ng hîp ®ång lín, phøc t¹p. §èi víÝ quan hÖ mua b¸n hµng ho¸, sau khi c¸c bªn mua vµ b¸n tiÕn hµnh giao dÞch vµ ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ th× ph¶i thùc hiÖn lËp vµ kÝ kÕt hîp ®ång. Hîp ®ång b»ng v¨n b¶n lµ h×nh thøc b¾t buéc ®èi víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu ë níc ta.§©y lµ h×nh thøc tèt nhÊt ®Ó ®¶m b¶o cho quyÒn lîi cña c¶ hai bªn.Hîp ®ång x¸c ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm cña c¶ bªn mua vµ bªn b¸n hµng ho¸, tr¸nh ®îc nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng ®ång nhÊt trong ng«n tõ hay quan nIÖm. 2.7. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Néi dung tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång kinh doanh xuÊt khÈu nh sau : 2.7.1 KIÓm tra L/C: Sau khi ký kÕt hîp ®ång, nhµ nhËp khÈu ë níc ngoµi sÏ mëi L/C t¹i mét ng©n hµng cã ng©n hµng th«ng b¸o t¹i ViÖt Nam. Nhµ xuÊt khÈu sau khi nhËn ®îc giÊy b¸o xin më L/C cña ®èi t¸c th× cÇn kiÓm tra l¹i néi dung thËt chÆt chÏ xem ®· ®óng nh hîp ®ång ®· ký kÕt hay cha. NÕu cã g× cha hîp lý cÇn b¸o l¹i cho phÝa níc ngoµi ®Ó hai bªn cïng thèng nhÊt söa l¹i. 2.7.2 Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu. Sau khi xem xÐt néi dung L/C ®· hîp lý, nhµ kinh doanh cÇn lµm thñ tôc xin giÊy phÐp xuÊt khÈu. T c¸ch ®Ó ®îc xuÊt khÈu trùc tiÕp lµ doanh nghiÖp ph¶i cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt, nhËp khÈu do Bé Th¬ng m¹i cÊp víi c¸c ®iÒu kiÖn nh sau: - Doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp hîp ph¸p. - Møc vèn lu ®éng tèi thiÓu lµ 200.000 USD t¹i thêi ®iÓm ®¨ng ký kinh doanh xuÊt khÈu (riªng mét sè trêng hîp ®Æc biÖt møc vèn tèi thiÓu lµ 100.000 USD). - Ho¹t ®éng theo ®óng ngµnh hµng ®· ®¨ng ký khi thµnh lËp doanh nghiÖp. - Cã ®éi ngò c¸n bé ®ñ tr×nh ®é kinh doanh, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng. Ngoµi 3 mÆt hµng xuÊt khÈu theo h¹n ng¹ch lµ: dÇu th«, g¹o, ®å gç vµ song m©y; c¸c mÆt hµng cÊm nhËp, cÊm xuÊt, cßn l¹i ®èi víi c¸c mÆt hµng kh¸c doanh nghiÖp chØ cÇn lµm tê khai h¶i quan vµ göi cho Bé Th¬ng m¹i theo dâi. 2.7.3 ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu. ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu. Kh©u nµy bao gåm c«ng viÖc thu gom hµng hãa, ®a vµo gia c«ng chÕ biÕn, ®ãng gãi hµng hãa, kÎ ký m· hiÖu, d¸n nh·n hiÖu, ®ãng thµnh bao kiÖn hoÆc container ®Ó s½n sµng xuÊt khÈu. Doanh nghiÖp cÇn chuÈn bÞ hµng hãa thËt tèt, ®¶m b¶o vÒ sè lîng, chÊt lîng, mÉu m·, kiÓu d¸ng, bao b× ... nh hîp ®ång ®· qui ®Þnh. 2.7.4 Thuª tµu vµ mua b¶o hiÓm hµng ho¸. Tïy theo c¸c tháa thuËn trong hîp ®ång mµ ngêi xuÊt khÈu hoÆc ngêi nhËp khÈu cã tr¸ch nhiÖm thuª tµu vµ mua b¶o hiÓm cho hµng hãa. Trong trêng hîp tr¸ch nhiÖm thuª tµu lµ thuéc nhµ xuÊt khÈu, cÇn c©n nh¾c c¸c kh¶ n¨ng sau: - NÕu hµng hãa cã khèi lîng nhá, kh«ng cång kÒnh, cã thêi gian kh«ng qu¸ gÊp th× nªn thuª tµu chî. Tµu chî lµ lo¹i tµu ®Ó chë hµng ch¹y thêng xuyªn theo mét tuyÕn nhÊt ®Þnh, ghÐ vµo c¸c c¶ng qui ®Þnh theo lÞch tr×nh ®Þnh tríc. - NÕu hµng hãa cã khèi lîng lín, cång kÒnh ®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt nµo ®ã vÒ vËn chuyÓn th× nªn thuª tµu chuyÕn. Tµu chuyÕn lµ tµu chuyªn chë hµng hãa trªn biÓn kh«ng theo mét lÞch tr×nh ®Þnh tríc. MÆc dï thuª tµu chuyÕn ®ßi hái chi phÝ kh¸ cao so víi tµu chî nhng cã thÓ vËn chuyÓn víi khèi lîng lín, c«ng t¸c b¶o qu¶n, b¶o vÖ hµng trong vËn chuyÓn bèc dì còng dÔ h¬n, hiÖu qu¶ h¬n. 2.7.5 Lµm thñ tôc h¶i quan. Thñ tôc h¶i quan lµ mét c¸ch thøc ®Ó Nhµ níc qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. §èi víi nhµ xuÊt khÈu cÇn thùc hiÖn. - Khai b¸o h¶i quan. - XuÊt tr×nh hµng hãa ®Ó kiÓm tra. - Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan. 2.7.6 Giao hµng lªn tµu. Tïy theo th¶o thuËn vÒ ®iÒu kiÖn giao hµng mµ viÖc giao hµng lªn tµu lµ thuéc tr¸ch nhiÖm cña bªn b¸n hay bªn mua. NÕu viÖc giao hµng lµ thuéc tr¸ch nhiÖm cña nhµ xuÊt khÈu th× cÇn thiÕt ph¶i theo dâi bèc xÕp hµng qua c¬ quan ®iÒu ®é c¶ng ®Ó tæ chøc vËn chuyÓn hµng hãa, bè trÝ lùc lîng xÕp hµng lªn tµu. Sau khi bèc xÕp th× thùc hiÖn thanh to¸n phÝ bèc xÕp vµ lÊy vËn ®¬n ®êng biÓn. VËn ®¬n ®êng biÓn nªn lµ vËn ®¬n hoµn h¶o ®· bèc hµng vµ cã thÓ chuyÓn nhîng ®îc. 2.7.7 Lµm thñ tôc thanh to¸n. Sau khi ®· thùc hiÖn chuyÓn giao hµng hãa lªn tµu, nhµ xuÊt khÈu cÇn lÊy ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê nh hãa ®¬n th¬ng m¹i, vËn ®¬n ®êng biÓn v.v... §Õn thêi h¹n giao hµng nhµ xuÊt khÈu xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ theo qui ®Þnh trong L/C t¹i ng©n hµng th«ng b¸o ®Ó nhËn tiÒn tõ ng©n hµng nµy hoÆc tõ ng©n hµng thanh to¸n. 2.7.8 KhiÕu n¹i träng tµi nÕu cã. Tãm l¹i, viÖc tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu lµ hÕt søc quan träng. Th«ng qua hîp ®ång nµy, nã ®a l¹i kÕt qu¶ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty. Thùc hiÖn tèt c¸c hîp ®ång kinh doanh xuÊt khÈu lµ c¬ së n©ng cao uy tÝn, ®Æt quan hÖ kinh doanh l©u dµi víi b¹n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn më réng ph¹m vi vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh. III. nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. 1. C¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh cña Nhµ níc Cã thÓ nãi c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh cña nhµ níc ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu. Th«ng qua viÖc ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh, Nhµ níc thiÕt lËp m«i trêng ph¸p lý nh»m ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ xem xÐt t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch ®ã díi c¸c khÝa c¹nh sau : a. Tû gi¸ hèi ®o¸i: Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ t¹i ®ã ngo¹i hèi ®îc mua vµ b¸n. Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ nh©n tè quan träng thùc hiÖn chiÕn lîc híng ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Mét tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc (H§CT) ®îc ®iÒu chØnh theo qu¸ tr×nh l¹m ph¸t cã liªn quan gäi lµ tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ (H§TT). NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc lµ kh«ng ®æi vµ tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ t¨ng lªn th×, c¸c nhµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm s¬ chÕ, lµ ngêi b¸n theo møc gi¸ c¶ quèc tÕ n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña hä sÏ bÞ thiÖt. Hä ph¶i chÞu chi phÝ cao h¬n do l¹m ph¸t trong níc. Hµng xuÊt khÈu cña hä trë nªn kÐm sinh lîi do ngo¹i tÖ thu ®îc ph¶i b¸n l¹i víi H§CT cè ®Þnh kh«ng ®îc t¨ng lªn ®Ó bï l¹i chi phÝ s¶n xuÊt cao h¬n. C¸c nhµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o cã thÓ lµm t¨ng gi¸ c¶ xuÊt khÈu cña hä ®Ó bï ®¾p l¹i chi phÝ néi ®Þa cao h¬n, nhng kÕt qu¶ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ trêng sÏ gi¶m. Hä chØ cã thÓ gi÷ nguyªn møc gi¸ tÝnh theo ngo¹i hèi vµ lîi nhuËn thÊp. NÕu t×nh tr¹ng ng- îc l¹i lµ tØ gi¸ H§TT gi¶m so víi tû gi¸ H§CT, khi ®ã sÏ cã lîi h¬n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu. b. ThuÕ quan vµ quota :Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc t¹i thÞ trêng xuÊt khÈu còng chÞu ¶nh hëng trùc tiÕp cña thuÕ xuÊt khÈu vµ quota. ThuÕ xuÊt khÈu cã xu thÕ lµm gi¶m xuÊt khÈu vµ do ®ã lµm gi¶m nguån thu ngo¹i tÖ cña ®Êt nø¬c. Cßn quota lµ h×nh thøc h¹n chÕ vÒ sè lîng xuÊt khÈu cã t¸c ®éng mét mÆt lµm gi¶m sè ®Çu mèi tham gia xuÊt khÈu trùc tiÕp, mÆt kh¸c t¹o c¬ héi thuËn lîi cho nh÷ng ngêi xin ®îc quota xuÊt khÈu. c. C¸c chÝnh s¸ch kh¸c cña nhµ níc. C¸c chÝnh s¸ch kh¸c cña nhµ níc nh x©y dùng c¸c mÆt hµng chñ lùc, trùc tiÕp gia c«ng xuÊt khÈu , ®Çu t cho xuÊt khÈu, lËp c¸c khu chÕ xuÊt , c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu còng gãp phÇn to lín t¸c ®äng tíi t×nh h×nh xuÊt cña mét quèc gia. Tïy theo møc ®é can thiÖp, tÝnh chÊt vµ ph¬ng ph¸p sö dông c¸c chÝnh s¸ch trªn mµ hiÖu qu¶ vµ møc ®é ¶nh hëng cña nã tíi lÜnh vùc xuÊt khÈu sÏ nh thÕ nµo. Bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch trªn, nhãm c¸c chÝnh s¸ch hç trî mang tÝnh thÓ chÕ - tæ chøc, c¸c khung ph¸p lý vµ hÖ thèng hµnh chÝnh còng lµ mét trong c¸c nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi häat ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp. 2. Nh©n tè con ngêi. Con ngêi lu«n ®îc ®Æt ë vÞ trÝ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ph¶i nhÊn m¹nh tíi nh©n tè con ngêi bëi v× nã lµ chñ thÓ s¸ng t¹o vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng, ¶nh hëng cña nh©n tè nµy thÓ hiÖn qua hai chØ tiªu chñ yÕu nhÊt. §ã lµ tinh thÇn lµm viÖc vµ n¨ng lùc c«ng t¸c. TInh thÇn lµm viÖc ®îc biÓu hiÖn bëi bÇu kh«ng khÝ trong doanh nghiÖp, t×nh ®oµn kÕt vµ ý chÝ phÊn ®Êu cho môc tiªu chung. N¨ng lùc cña nh©n viªn l¹i biÓu hiÖn qua kü n¨ng ®iÒu hµnh, c«ng t¸c c¸c nghiÖp cô cô thÓ vµ qua kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng. §Ó n©ng cao vai trß nh©n tè con ngêi, c¸c doanh nghiÖp mét mÆt ph¶i chó träng ®µo t¹o c¸n bé, c«ng nh©n viªn, båi dìng vµ n©ng cao nghiÖp vô cña hä, mÆt kh¸c, ph¶i quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn lîi Ých c¸ nh©n, bao gåm c¶ lîi Ých vËt chÊt lÉn tinh thÇn. 3. M¹ng líi kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng phô thuéc rÊt lín vµo hÖ thèng m¹ng líi kinh doanh cña nã.mét m¹ng líi kinh doanh réng lín, víi c¸c ®iÓm kinh doanh ®îc bè trÝ hîp lý lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nh t¹o nguån hµng, vËn chuyÓn , lµm ®¹i lý xuÊt khÈu...mét c¸ch thuËn tiÖn h¬n vµ do ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu. NÕu m¹ng líi kinh doanh lµ qu¸ thiÕu, hoÆc bè trÝ ë c¸c ®iÓm kh«ng hîp lý sÏ g©y c¶n trë cho ho¹t ®éng kinh doanh lµm triÖt tiªu tÝnh n¨ng ®éng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng. 4. Kh¶ n¨ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp nh vèn cè ®Þnh bao gåm c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ chÕ biÕn, hÖ thèng kho hµng, hÖ thèng ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c¸c ®iÓm thu mua hµng , ®¹i lý, chi nh¸nh vµ trang thiÕt bÞ cña nã cïng víi vèn lu ®éng lµ c¬ së cho ho¹t ®éng kinh doanh.c¸c kh¶ n¨ng nµy quy ®Þnh quy m« vµ tÝnh chÊt cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu, vµ v× vËy còng gãp phÇn quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ kinh doanh. Râ rµng lµ, mét doanh nghiÖp cã hÖ thèng kho hµng hîp lý, c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®Çy ®ñ vµ c¬ ®éng, c¸c m¸y mãc chÕ biÕn hiÖn ®¹i sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng hµng hãa vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Do vËy, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mét c¸ch cã tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ h¬n. Trong kinh doanh xuÊt khÈu, th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng cã c¬ cÊu vèn lu ®éng vµ cè ®Þnh theo tû lÖ 8:2 hoÆc 7:3 lµ hîp lý. Tuy vËy, viÖc t¨ng vèn cè ®Þnh lµ cÇn thiÕt nh»m gãp phÇn më réng qui m« kinh doanh, cho phÐp x©m nhËp vµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng lín h¬n. phÇn II PH¢N TÝCH THùC TR¹NG HO¹T §éNG KINH DOANH XUÊT KHÈU HµNG HãA ë C¤NG TY DONIMEX THêI GIAN QUA. I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. 1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô chñ yÕu cña C«ng ty. QuyÕt ®Þnh sè 545/Q§-UBT ký ngµy 31/10/1992 ña UBND tØnh §ång Nai quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ níc C«ng ty XuÊt nhËp khÈu §ång Nai. C«ng ty ®Æt trô së t¹i thµnh phè Biªn Hßa tØnh §ång Nai. - Tªn gäi: C«ng ty XuÊt nhËp khÈu §ång Nai. - Tªn giao dÞch quèc tÕ: DONG NAI - IMPORT - EXPORT COMPANY. - Trô së chÝnh: 73 - 75 - §êng 30/4 - Thanh B×nh - Biªn Hßa. - Vèn kinh doanh: 32,388 tØ ®ång. * Chøc n¨ng ho¹t ®éng cña C«ng ty. - Trùc tiÕp xuÊt khÈu vµ nhËn ñy th¸c xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng, l©m, thæ, thñy h¶i s¶n, thùc phÈm chÕ biÕn, hµng thñ c«ng mÜ nghÖ, hµng tiÓu thñ c«ng nghiÖp do C«ng ty thu mua, gia c«ng chÕ biÕn hoÆc do liªn doanh, liªn kÕt t¹o ra. - Trùc tiÕp nhËp khÈu vµ nhËn ñy th¸c nhËp khÈu c¸c mÆt hµng c«ng cô s¶n xuÊt, vËt t, nguyªn vËt liÖu, hµng tiªu dïng kÓ c¶ chuyÓn khÈu, t¹m nhËp t¸i xuÊt. - Tæ chøc s¶n xuÊt, liªn doanh, liªn kÕt, hîp t¸c ®Çu t víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc vµ níc ngoµi ®Ó s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng cuÊt nhËp khÈu vµ hµng tiªu dïng. * NhiÖm vô cña C«ng ty: - X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, ng¾n h¹n vÒ s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, gia c«ng, l¾p r¸p theo ®óng luËt ph¸p hiÖn hµnh cña Nhµ níc vµ híng dÉn cña Së Th¬ng m¹i §ång Nai. - Tæ chøc nghiªn cøu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ®æi míi trang thiÕt bÞ, tæ chøc tiÕp thÞ tèt ®Ó n©ng cao n¨ng lùc kinh doanh vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh, ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶ ngµy cµng cao. - ChÊp hµnh ph¸p luËt Nhµ níc, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lÝ vµ sö dông TiÒn vèn, vËt t, tµi s¶n, nguån lùc, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc. - Thùc hiÖn b¸o c¸o theo ngµnh vµ chÞu sù thanh tra cña ph¸p luËt. - Tæ chøc tèt bé m¸y doanh nghiÖp, qu¶n lÝ toµn dIÖn, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc theo ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vµ sù ph©n cÊp qu¶n lÝ cña Së Th¬ng m¹i ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty. Ch¨m lo ®êi sèng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngêi lao ®éng lµm viÖc, thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng. - B¶o vÖ doanh nghiÖp, b¶o vÖ m«i trêng, gi÷ g×n trËt tù an ninh chÝnh trÞ vµ an toµn x· héi trong ph¹m vi qu¶n lÝ cña C«ng ty theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty. C«ng ty XuÊt nhËp khÈu §ång Nai gåm cã 69 c¸n bé c«ng nh©n viªn ®îc biªn chÕ thµnh 04 phßng ban vµ 02 chi nh¸nh. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty. Gi¸m §èc KÕ to¸n trëng P.KD P. TC-HC P.Gi¸m §èc P.KÕ to¸n CH DONIMEX Tr¹m KD Hµng XK TT Vi tÝnh 4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty XuÊt nhËp khÈu §ång Nai lµ mét C«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp bao gåm hµng tiªu dïng, nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ m¸y mãc ®¸p øng nhu cÇu kh¸c nhau cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty cßn thùc hiÖn c¸c dÞch vô gia c«ng s¶n xuÊt, t¸i s¶n xuÊt hµng hãa, nhËn ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu, chuyÓn khÈu. Trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, mÆt hµng chñ yÕu cña C«ng ty bao gåm: - VÒ xuÊt khÈu: §èi víi xuÊt khÈu, C«ng ty sau khi thùc hiÖn giao dÞch vµ ký kÕt hîp ®ång thµnh c«ng th× tiÕn hµnh thu gom hµng hãa trong níc, chuÈn bÞ hµng hãa ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. C«ng ty trùc tiÕp s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng sau: + Cµ phª. + Cao su. + Tiªu ®en. + Phô tïng m¸y n«ng nghiÖp. + Trang thiÕt bÞ thÓ thao. + Hµng thñ c«ng mü nghÖ. + §Öm bè th¾ng. - VÒ nhËp khÈu: §èi víi hµng nhËp khÈu, c¨n cø vµo nhu cÇu tiªu dïng cô thÓ cña tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc vµ hîp ®ång ®· ký mµ C«ng ty lªn ®¬n hµng nhËp khÈu. C«ng ty trùc tiÕp nhËp khÈu c¸c mÆt hµng sau: + Hµng tiªu dïng: hµng ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh, c¸c linh kiÖn ®iÖn, xe g¾n m¸y, xe h¬i, v¶i, thùc phÈn ... + Hµng vËt t thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt: ph©n bãn, x¨ng dÇu, hãa chÊt, h¹t nhùa, phô tïng « t«, m¸y n«ng ng nghiÖp ... II. t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua 1. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu ë níc ta. 1.1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu Tõ n¨m 1986 ®Õn nay, díi sù khëi xíng cña §¶ng vµ Nhµ níc, con ®êng ®æi míi cña ViÖt Nam ®· thu ®îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ, nÒn kinh tÕ ®· ®i vµo thÕ æn ®Þnh vµ ®ang ph¸t triÓn ®i lªn, quan hÖ quèc tÕ më réng.Trong giai ®o¹n nµy, Kim ng¹ch xuÊt khÈu còng kh«ng ngõng gia t¨ng, ®ãnh gãp mét phÇn ®¸ng kÓ cho GDP. Víi chÝnh s¸ch híng vÒ xuÊt khÈu, xuÊt khÈu ®· vµ ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong nh÷ng n¨m qua, thµnh tùu cña xuÊt khÈu hµng hãa ë níc ta kh«ng chØ thÓ hiÖn ë tæng kim ng¹ch mµ cßn ë sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu hµng hãa, c¬ cÊu ngµnh. §iÒu ®ã nãi lªn sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt khÈu theo xu híng tiÕn bé h¬n. B¶ng 3 : Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam giai ®o¹n (1990-1999). §¬n vÞ: TriÖu USD N¨m Tæng kim ng¹ch % T¨ng 1990 1991 1815 2081.7 14.7 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2475 3000 3600 5500 7100 8700 9361 11535 18.9 21.2 20.0 52.8 29.0 22.5 7.6 12.3 Nguån : Niªn gi¸m Thèng kª n¨m 1999. 1. 2. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. Thêi kú tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 1990, c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ®· cã nhiÒu thay ®æi, nhiÒu mÆt hµng gi¸ trÞ ®· ®îc n©ng cao th«ng qua chÕ biÕn.Chóng ta ®· x©y dùng ®îc mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nh:DÇu th«, than , thuû s¶n , l©m s¶n. c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu thêi kú nµy nh sau: - Hµng n«ng , l©m, thuû s¶n , nguyªn liÖu vµ chÕ biÕn chiÕm 56, 6% - Hµng c«ng nghiÖp nhÑ vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm 30, 7% - Hµng c«ng nghiÖp nÆng vµ kho¸ng s¶n chiÕm 12, 7% Nh vËy, hµng n«ng , l©m , thuû s¶n vÉn chiÕm tû träng lín trong Kim ng¹ch xuÊt khÈu. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é nÒn kinh tÕ níc ta cßn l¹c hËu.Tuy kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng trëng cao (20%-25% n¨m) nhng do ®iÓm xuÊt ph¸t cña chóng ta thÊp nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu thu vÒ mçi n¨m cßn rÊt khiªm tèn. 1.3. ThÞ trêng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Nhê thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i , ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸, ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi, hîp t¸c b×nh ®¼ng , c¸c bªn cïng cã lîi nªn ®Õn cuèi n¨m 1997, ViÖt Nam ®· cã quan hÖ th¬ng m¹i víi 152 níc vµ tæ chøc quèc tÕ, trong ®ã ®· ký hiÖp ®Þnh th¬ng maÞ víi 60 níc. ThÞ trêng xuÊt khÈu thêi kú 1991-1997 ®îc më réng h¬n. B¶ng 6: ThÞ trêng xuÊt khÈu theo Ch©u lôc Ch©u Lôc Ch©u ¸ TBD Ch©u ¢u Ch©u Mü % trong tæng Kim ng¹ch Ch©u Phi- T©y Nam ¸ 80 15 3 2 XÐt theo ch©u lôc-thÞ trêng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu diÔn ra trªn Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng (chiÕm 80% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam). Trong ®ã , xuÊt khÈu sang c¸c níc §«ng Nam ¸ lµ 34% (chñ yÕu lµ Singapoor), sang c¸c níc §«ng B¾c ¸ lµ 31.5%( gåm NhËt B¶n, §µi Loan, Hong Kong vµ Hµn Quèc), xuÊt sang Trung Quèc chiÕm 3.9%. Sau thÞ trêng Ch©u ¸ lµ thÞ trêng Ch©u ¢u, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ trêng nµy chiÕm 15%, trong ®ã xuÊt sang EU lµ 13.8%. C¸c thÞ trêng Ch©u Mü vµ Ch©u Phi ®ang cã nhiÒu høa hÑn tuy vËy hµng ho¸ cña ta xuÊt sang c¸c thÞ trêng nµy cßn ë møc khiªm tèn. XÐt riªng tõng níc, xuÊt khÈu hµng hãa cña ViÖt Nam sang 10 níc lín nhÊt cho ë b¶ng sau: B¶ng 7 : Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang mét sè níc Níc % Tæng Kim ng¹ch XK NhËt Singapore T.Quèc 28,5 14,6 7,4 §µi Hång Loan k«ng 5,4 4,9 §øc Ph¸p Th¸i Lan Nga Hµn Quèc 4,6 2,2 2,9 2,2 2,2 Nguån: t¹p chÝ Th¬ng m¹i sè 3-4/1998 Trong c¸c níc trªn, NhËt B¶n lµ thÞ trêng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam. Theo thèng kª cña Bé Tµi chÝnh NhËt B¶n, kim ng¹ch xuÊt khÈu mËu dÞch gi÷a hai níc n¨m 1996 ®¹t 3,4 tû USD, t¨ng 40% so víi n¨m 1997, trong ®ã ViÖt Nam xuÊt sang NhËt B¶n 2,2 tû USD. ThÞ trêng thø hai sau NhËt B¶n lµ Singapore. N¨m 1998, kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu ®¹t 2,2 tû USD, n¨m 1997 lµ 33,44 tû USD. §iÒu ®¸ng mõng lµ ngoµi c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng nh dÇu th«, may mÆc, hµng n«ng s¶n chÕ biÕn, n¨m 1997 ta ®· xuÊt sang Singapore ®îc hµng ®iÖnt ö (tivi), dï gi¸ trÞ míi ë møc khiªm tèn 5,2 triÖu USD. Tuy nhiªn, ®©y sÏ lµ bíc khëi ®Çu ®Çy tèt ®Ñp ®Ó hµng c«ng nghiÖp cao cÊp cña ta x©m nhËp thÞ trêng nµy. Sau NhËt B¶n vµ Singapore cã thÓ kÓ ®Õn c¸c thÞ trêng nh Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Trung Quèc, Th¸i Lan, §øc, Ph¸p, Nga. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy, thÞ trêng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vÉn chñ yÕu lµ c¸c níc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (chiÕm 80%). MÆc dï ®· cã hµng dÖt sang EU tõ n¨m 1992 nhng th¸ng 7/1995 ViÖt Nam míi ký kÕt HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i vµ th¸ng 7/1996 míi ký HiÖp ®Þnh xuÊt khÈu hµng dÖt sang EU. Tuy ®· b×nh thêng hãa quan hÖ víi Mü, nhng ViÖt Nam cha ®îc hëng quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN) vµ cha ký HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i víi hä nªn thÞ trêng Ch©u Mü míi trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm. ThÞ trêng Ch©u Phi vµ Trung §«ng do c¸ch biÖt vÒ ®Þa lý, nhu cÇu nhËp khÈu hµng ta cha lín nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng hãa sang c¸c níc nµy cßn nhá bÐ. 1. 4.Nh÷ng h¹n chÕ khã kh¨n trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. HiÖu qu¶ thÊp trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ta thÓ hiÖn râ trªn nhiÒu mÆt, ®¸ng chó ý lµ nh÷ng mÆt sau: Thø nhÊt: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ta diÔn ra kh«ng ®Òu, chñ yÕu tËp trung ë mét sè thµnh phè lín nh Hµ Néi, Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng. C¸c ®Þa ph¬ng chØ chiÕm 40% gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¶ níc vµ ®ang cã nguy c¬ gi¶m dÇn. Mét sè tØnh ph¶i th«ng qua c¸c thµnh phè lín míi xuÊt khÈu ®îc, bëi hä cha ®Þnh h×nh næi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu, s¶n lîng thÊp, thÊt thêng, v× thÕ hiÖu qu¶ ®¹t ®îc rÊt thÊp. Thø hai: ChÊt lîng cña hµng ho¸ ViÖt Nam cha cao, chñ yÕu lµ hµng th« ho¨c s¬ chÕ lµm cho nguån hµng gi¶m 50% gi¸ trÞ. §©y ®îc coi lµ h¹n chÕ lín nhÊt cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam.Do h¹n hÑp vÒ vèn, thÊp kÐm vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ, chóng ta ®· b¸n rÎ tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¸c lo¹i n«ng l©m h¶i s¶n, kh«ng tËn dông hÕt nguån lao ®éng rÎ, dåi dµo. Thø ba: Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu , cha gi¶i quyÕt mèi quan hÖ tho¶ ®¸ng gi÷a c¸c mÆt hµng chñ ®¹o víi c¸c nhãm hµng kh¸c, qu¸ chó träng vµ u tiªn cho mét sè mÆt hµng mµ l¹i kh«ng biÕt tËn dông vµ bá qua nhiÒu lo¹i hµng ho¸ kh¸c rÊt cã triÓn väng, tiÒm n¨ng nh: c¸c lo¹i m¸y ®éng lùc, mËt ong, vµ nhiÒu s¶n phÈm vÒ rõng. Bªn c¹nh viÖc n©ng cao chÊt lîng mÆt hµng kim ng¹ch lín, chñ ®¹o th× viÖc ®a d¹ng hãa c¸c s¶n phÈm kh¸c ph¶i trë thµnh néi dung then chèt trong chiÕn lîc xuÊt khÈu cña ta sau nµy. Thø t: Nh÷ng h¹n chÕ, mÊt c©n ®èi, bÊt cËp trªn thÞ trêng xuÊt khÈu. Xu híng chÝnh cña ViÖt Nam lµ ®a d¹ng ho¸ ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. ThÕ nhng, cho ®Õn nay, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam míi chØ chñ yÕu diÔn ra trªn Ch©u ¸ (chiÕm 80%) cßn ë c¸c ch©u lôc kh¸c th× rÊt Ýt vµ h¹n chÕ. Ch©u ¢u 12 15%, Ch©u Mü 3 - 3,5%. §Æc biÖt xuÊt khÈu ViÖt Nam cßn cha v¬n tíi c¸c thÞ trêng Ch©u Phi mªnh m«ng, ®Çy tiÒm n¨ng. Thø n¨m: Trong thêi gian qua, quan hÖ tû gi¸ hèi ®o¸i chØ khuyÕn khÝch nhËp khÈu, c¸c chuyªn gia cho r»ng ViÖt Nam míi chØ lo qu¶n lÝ ngêi xuÊt khÈu mµ cha lo qu¶n lý nguån ngo¹i tÖ, ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp dïng ngo¹i tÖ trµn lan. Díi t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i, n¨m 1996 mét sè doanh nghiÖp ®· lîi dông sù gi¶m gi¸ tû gi¸ hèi ®o¸i USD - VND ®Ó nhËp hµng th«ng qua b¶o l·nh L/C tr¶ chËm khiÕn nhËp khÈu t¨ng vät. Do vËy cÇn ®iÒu chØnh l·i suÊt vay vèn b»ng ®ång ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ, rót bít kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a hai lo¹i l·i suÊt nµy. Thø s¸u: §ã lµ vÊn ®Ò th«ng tin th¬ng m¹i phôc vô xuÊt khÈu cßn rÊt h¹n chÕ. §èi t¸c cña c¸c doanh nghiÖp hiÓu rÊt râ t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ c¸c nhu cÇu cña ta. ThËm chÝ gi¸ c¶ thu gom hµng, phÝ mua quota, xuÊt nhËp ñy th¸c ... hä ®Òu rµnh. Nhng chóng ta n¾m ®îc rÊt Ýt th«ng tin vÒ b¹n hµng. Cha kÓ c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa cïng c¹nh tranh lÉn nhau xuÊt ph¸ gi¸ ®Ó hëng lîi mét m×nh. Cuèi cïng chØ cã phÝa b¹n hµng ®îc lîi, c¶ Nhµ níc vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu thiÖt. Thø b¶y: C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ c¬ chÕ qu¶n lÝ xuÊt nhËp khÈu nãi riªng thay ®æi thêng xuyªn lµm cho doanh nghiÖp khong kÞp xoay xë, bÞ ®éng , lóng tóng trong ho¹t ®éng kinh doanh. Mét sè doanh nghiÖp cha thùc sù yªn t©m ®Çu t vèn, më réng s¶n xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu. 2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty thêi gian qua. 2.1. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Cã thÓ ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty qua mét sè chØ tiªu sau: B¶ng 8 : Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu (1992 - 1999) §¬n vÞ:USD ChØ tiªu 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 1, Kim 6.732.695 11.530.740 20.362.318 24.371.952 26.385.876 20..691.062 25..263.714 28.805.969 ng¹ch XK 2. Kim 1352.805 8.761.395 23.810.420 9.445.024 14.035.098 11..581.257 9.125.401 12.406.483 ng¹ch NK 3.Tæng kim 8085500 20.292.135 44.172.738 34.116.976 40.420.944 32..272.319 34..389.115 41..212.452 ng¹ch XNK 4.Tèc ®é t¨ng(%) 250,97 217,68 77,235 118,48 87 103 113 kim ng¹ch XK N¨m 1992 lµ n¨m ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn míi ë C«ng ty. §©y lµ thêi kú mµ C«ng ty tõng bíc më réng thÞ trêng tõ c¸c níc Ch©u ¸, §«ng ¢u sang thÞ trêng c¸c níc T©y ¢u vµ sang c¶ Ch©u Phi vµ Ch©u Mü ... Do cã nh÷ng bíc ®i trong ph¬ng ¸n kinh doanh linh ®éng vµ phï hîp víi sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nªn C«ng ty ®· ®Èy m¹nh ®îc ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu víi nh÷ng kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. NÕu n¨m 1992, kim ng¹ch xuÊt khÈu chØ ®¹t 6.732.695 USD th× chØ ®Õn n¨m 1999, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña C«ng ty ®· ®¹t 28.805.969 USD, t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m 1992. Riªng n¨m 1994 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty ®· ®¹t con sè kØ lôc lµ 44.172.738 USD gÊp 5,46 lÇn so víi n¨m 1992, ®©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhí. Trong nh÷ng n¨m tõ 1992 trë l¹i ®©y, nhÞp ®é t¨ng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty trung b×nh lµ 20 - 35% n¨m. Trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu lu«n chiÕm tû träng cao h¬n, víi møc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m kh¸ v÷ng ch¾c lµ 30 - 35% n¨m. Trong khi ®ã, ho¹t ®éng nhËp khÈu cã nh÷ng biÓu hiÖn bÊt thêng, n¨m 1993 t¨ng 6,48 lÇn so víi n¨m 1992 th× ®Õn n¨m 1994 kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng gÊp 17,6 lÇn so víi n¨m 1992. §Õn n¨m 1995 kim ng¹ch nhËp khÈu chØ t¨ng gÊp 7,2 lÇn so víi n¨m 1992. Tuy vËy, C«ng ty ®ang phÊn ®Êu ®Ó gi÷ v÷ng ®Èy m¹nh h¬n n÷a kim ng¹ch xuÊt khÈu, cßn Kim ng¹ch nhËp khÈu cã thÓ gi÷ xu híng cña nh÷ng n¨m qua. HiÖu qu¶ xuÊt nhËp khÈu ®îc coi lµ nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Trong nh÷ng n¨m qua, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty nh sau: B¶ng 9: KÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty (1996 - 1999). §¬n vÞ:VN§ N¨m ChØ tiªu 1, KÕt qu¶ H§SXKD chÝnh 2, KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh 3.KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD phô 4, KÕt qu¶ kh¸c 5.Ph©n phèi kÕt qu¶ (1+2+3+4) 6.ThuÕ lîi tøc 7. TrÝch lËp quü c«ng ty 8.Kho¶n trõ vµo lîi nhuËn 9. Thu nhËp cha ph©n phèi 1996 2.767.033.099 222.057.783 38.734.904 1997 1998 622.945.755 1999 4.626.240.437 3.182.975.477 122.554.824 1.712.035.590 3.745.213.930 375.341.626 1.982.726.557 -17.856.319 3.009.969.467 -1.135.815.038 4.113.511.151 -116.164.767 4.901.401.124 -1.485.279.563 4.609.002.550 1.559.016.030 1.386.316.893 64.638.544 0 2.125.922.413 1.987.628.741 2.543.024.381 2.134.822.813 232.553.930 0 2.479.362.101 2.341.799.791 137.562.310 0 0 Tõ b¶ng trªn ta thÊy, trong 04 n¨m liªn tôc tõ 1996 ®Õn 1999, lîi nhuËn tríc thuÕ cña C«ng ty liªn tôc t¨ng. N¨m 1996, lîi nhuËn tríc thuÕ cña C«ng ty lµ 3.009.969.476 VN§ , sang n¨m 1997 lîi nhuËn tríc thuÕ cña C«ng ty lµ 4.113.511.151VN§. N¨m 1998 lîi nhuËn tríc thuÕ cña C«ng ty ®¹t 4.901.401.124 VN§, n¨m 1999 lîi nhuËn tríc thuÕ cña C«ng ty ®¹t 4.609.002.550 VN§. Cã ®îc kÕt qu¶ nh nµy lµ do C«ng ty ®· ®Èy m¹nh ®îc mäi ho¹t ®éng kinh doanh, lu«n lu«n ®æi míi ph¬ng thøc kinh doanh, t×m kiÕm c¬ héi míi. Trong thêi gian nµy kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh ®· ®em l¹i kÕt qu¶ kh¸ cao, chiÕm tû träng lín trong tæng lîi nhuËn. N¨m 1996 con sè nµy lµ 2.767.033.099,n¨m 1997 con sè nµy lµ 622.945.755VN§, tíi n¨m 1999 con sè nµy t¨ng lªn 3.754.213.930VN§. Còng trong thêi gian nµy, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c cña C«ng ty ®¸ng ®îc lu t©m. Tõ n¨m 1996 ®Õn 1999 kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c lu«n bÞ ©m vµ ®ang cã xu híng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m 1996 kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c lµ (-17.856.319) VN§, sang n¨m 1997 con sè nµy lµ (-1.135.815.038) VN§,n¨m 1998 lµ (116.164.767) VN§ vµ n¨m 1999 con sè nµy lµ (-1.485.279.563) VN§. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh còng cã biÓu hiÖn thÊt thêng, n¨m 1996 lµ 222.057.738 VN§ nhng sang n¨m 1997 ho¹t ®éng tµi chÝnh kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶, ®Õn n¨m 1998 con sè nµy lµ 122.554.824 VN§. Qua c¸c kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt, nghiªn cøu kÜ lìng ®Ó ®Ò ra ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. C¸c kÕt qu¶ cuèi cïng tõ lîi nhuËn sau thuÕ ®· ®îc trÝch lËp c¸c quü C«ng ty vµ ®ang cã xu híng t¨ng lªn qua c¸c n¨m tõ 1997 tíi nay. KÕt qu¶ nµy ®· gióp c¶i thiÖn t×nh h×nh vèn cña C«ng ty vµ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt. a) Bèi c¶nh. Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty diÔn ra trong bèi c¶nh m«i trêng kinh doanh cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p. - Cã chÕ ®é, ch¸nh s¸ch cña Nhµ níc vµ c¸c ngµnh cã liªn quan cã nhiÒu thay ®æi vµ cha ®îc ®Çy ®ñ, toµn dIÖn. - T×nh h×nh thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng tiªu thô cã nh÷ng biÕn ®éng bÊt ngê. Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ë Ch©u ¸ næ ra vµo th¸ng 7/1997 vµ kÐo dµi cho ®Õn b©y giê ®· ¶nh hëng tiªu cùc tíi t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty. - Sù chuÈn bÞ c¸c mÆt cña C«ng ty cßn nhiÒu lóng tóng vµ bÊt cËp, nhiÒu vÊn ®Ò cha th¸o gì ®îc, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò tæ chøc vµ qu¶n lÝ khi chuyÓn tõ c¬ chÕ bao cÊp sang. Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n trªn còng cÇn nhËn thÊy nh÷ng tiÒm n¨ng vµ c¬ héi míi mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn nh»m cñng cè vµ ph¸t triÓn, ®ã lµ t×nh h×nh m«i tríng ph¸p lý ®· ®îc c¶i thiÖn h¬n, quan hÖ th¬ng m¹i quèc tÕ cña quèc gia ®îc më réng. §éi ngò c¸n bé cña C«ng ty qua c¸c n¨m kinh doanh ®· tÝch lòy ®îc nhiÒu kinh nghiÖm. C«ng ty ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn réng ®· x©y dùng ®îc uy tÝn nhÊt ®Þnh ®èi víi nhiÒu b¹n hµng. Ho¹t ®éng cña C«ng ty ®îc sù hç trî m¹nh mÏ tõ c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®Æc biÖt lµ Së Th¬ng m¹i. b) KÕt qu¶. Tõ bèi c¶nh trªn, Ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng kinh doanh lµ tiÕp tôc ®æi míi vÒ tæ chøc, vÒ ph¬ng thøc kinh doanh, kh«ng ngõng t×m kiÕm c¬ héi vµ më réng thÞ trêng. Qua ®ã ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. * VÒ nhËn thøc t tëng: MÆc dï, cßn mang nÆng tÝnh chÊt kinh doanh theo thêi vô vµ cha cã kÕ ho¹ch kinh doanh æn ®Þnh trong dµi h¹n song tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn còng nh Ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· x¸c nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay lµ rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p, C«ng ty ®· nhËn thÊt vÊn ®Ò bøc xóc lµ ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p t duy vµ hµnh ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· kh«ng ngõng chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng, lÊy chØ tiªu kinh tÕ lµm tiªu chÝ hµng ®éng. * VÒ tæ chøc: Trong nh÷ng n¨m qua, tæ chøc lao ®éng cña C«ng ty ®· cã nhiÒu c¶i c¸ch ®¸ng kÓ. Mét mÆt, cïng víi viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së kinh doanh cã hiÖu qu¶, mÆt kh¸c lµ rµ so¸t vµ gi¶i thÓ c¸c c¬ së lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, C«ng ty ®· thùc hiÖn gi¶m biªn chÕ vµ tæ chøc lao ®éng theo híng gän nhÑ, linh ®éng, víi ph¬ng ch©m mét nh©n viªn thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty chØ ký hîp ®ång ng¾n h¹n víi c¸c nh©n viªn kh¸c khi c«ng viÖc yªu cÇu. ChÝnh v× vËy, tæ chøc lao ®éng cña C«ng ty rÊt linh ho¹t vµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶ (ngµy cµng cao). Ph¬ng ph¸p qu¶n lÝ lao ®éng C«ng ty lµ tù chñ, s¸ng t¹o, nghÜa lµ c¸n bé l·nh ®¹o chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch kinh doanh vµ giao cho c¸c nh©n viªn cÊp díi tù hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô thuéc thÈm quyÒn cña m×nh theo c¸c ph¬ng ¸n phï hîp. * KÕt qu¶ kinh doanh: Nh÷ng cè g¾ng vÒ nhËn thøc còng nh tæ chøc ®· ®a l¹i kÕt qu¶ kh¶ quan cho C«ng ty nh sau: B¶ng 12: KÕt qu¶ kinh doanh (1996 - 1999) §¬n vÞ:Tû VN§ ChØ tiªu 1. Lîi nhuËn tríc thuÕ 2.Doanh thu 3. Vèn ho¹t ®éng 4. Tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu (%) 5.Tû suÊt lîi nhuËn/vèn (%) 6. Sè vßng quay vèn/n¨m N¨m 1996 N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 3,010 553,691 15,729 0,5436 4,114 507,540 25,436 0,811 4,901 522,028 29.582 0,93884 4,609 576,834 32.388 0,8 19,14 16,174 16,568 14,231 35,2 19,954 17,647 17,81 Tõ b¶ng trªn cho thÊy, mÆc dï sè vßng quay cña vèn gi¶m dÇn qua c¸c n¨m nhng doanh thu vµ lîi nhuËn cña C«ng ty liªn tôc t¨ng tõ n¨m 1997 cho ®Õn 1999. Dï r»ng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ vÉn cha dÞ h¼n. TØ suÊt lîi nhuËn trªn vèn trong 3 n¨m gÇn ®©y ®· dÇn dÇn ®i vµo æn ®Þnh vµ t¨ng lªn, còng nh vËy, tØ suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu còng ®ang tõng bíc ®îc phôc håi, ®iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· nghiªn cøu vµ c©n nh¾c kÜ c¸c c¬ héi kinh doanh, thùc hiÖn tèt c¸c nghiÖp vô ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶. MÆc dï c¬ héi kinh doanh cña C«ng ty kh«ng nhiÒu nhng hiÖu qu¶ cña nãi lµ ®iÒu ®¸ng mõng. Tuy nhiªn sè vßng quay vèn cã xu híng gi¶m, C«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p thóc ®Èy tiªu thô hµng hãa, gãp phÇn t¨ng nhanh vßng quay cña vèn h¬n. NhiÖm vô cña nghiÖp vô nµy lµ lùa chän nguån hµng, thÞ trêng vµ nhµ cung cÊp, giao dÞch, kÝ kÕt hîp ®ång vµ tiÕn hµnh vËn chuyÓn, b¶o qu¶n hµng hãa.