Tài liệu Kcn và kcx

®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Lêi nãi ®Çu §Ó ®¹t ®îc môc tiªu n¨m 2020 níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp, th× ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt (KCN, KCX) lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng. Cã thÓ nãi ®Õn nay c¸c KCN, KCX ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam còng nh trong nÒn kinh tÕ ®Êt níc. C¸c KCN, KCX trong thêi gian qua ®· vµ ®ang cã nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ ®èi víi kinh tÕ x· héi ®Êt níc. C¸c KCN, KCX víi quy ho¹ch ®ång bé, c¸c c¬ së h¹ tÇng kh¸ tèt, h×nh thµnh c¸c dÞch vô cÇn thiÕt vµ cã thñ tôc ®¬n gi¶n ®· thu hót ®îc sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t. C¸c KCN, KCX ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét nh©n tè quan träng trong chiÕn lîc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Trong nh÷ng n¨m võa qua c¸c KCN trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn t¬ng ®èi tèt. Sù ph¸t triÓn nµy ®· thóc ®Èy kinh tÕ thñ ®« ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, c¸c KCN vÉn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò khã kh¨n cÇn cã ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m khai th¸c ®îc nh÷ng tiÒm n¨ng. Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi nµy lµ dùa trªn nh÷ng lý luËn chung vÒ KCN, KCX, thùc tr¹ng ®Çu t vµo c¸c KCN trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Trong giai ®o¹n hiÖn nay ®Ó ®a ra mét sè ph¬ng híng nh»m thu hót ®Çu t vµo c¸c KCN Hµ Néi. §Ò ¸n bao gåm cã 3 phÇn: Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ KCN vµ KCX Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t vµo c¸c KCN Hµ Néi Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng cêng ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn c¸c KCN Hµ Néi Do cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, v× vËy em mong ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o. Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt 1. Kh¸i niÖm 1.1.Kh¸i niÖm khu c«ng nghiÖp(KCN) Khu c«ng nghiÖp lµ khu tËp trung c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã ranh giíi ®Þa lý x¸c ®Þnh, kh«ng cã d©n c sinh sèng do chÝnh phñ hoÆc thñ tíng 1 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp chÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Trong khu c«ng nghiÖp cã thÓ cã doanh nghiÖp chÕ xuÊt. Doanh nghiÖp khu c«ng nghiÖp lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trong khu c«ng nghiÖp, gåm doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ doanh nghiÖp dÞch vô. 1.2.§Æc ®iÓm cña khu c«ng nghiÖp. VÒ mÆt ph¸p lý: c¸c khu c«ng nghiÖp lµ phÇn l·nh thæ cña níc së t¹i, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam chÞu sù ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam nh: luËt ®Çu t níc ngoµi, luËt lao ®éng, quy chÕ vÒ khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt... - VÒ mÆt kinh tÕ: khu c«ng nghiÖp lµ n¬i tËp trung nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, C¸c nguån lùc cña níc së t¹i, cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc tËp trung vµo mét khu vùc ®Þa lý x¸c ®Þnh, c¸c nguån lùc nµy ®ãng gãp vµo ph¸t triÓn c¬ cÊu, nhng ngµnh mµ míi së t¹i u tiªn, cho phÐp ®Çu t. Bª c¹nh ®ã, thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, cã c¸c u ®·i vÒ tµi chÝnh, an ninh, an toµn x· héi tèt t¹i ®©y thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt - kinh doanh hµng hãa h¬n c¸c khu vùc kh¸c. Môc tiªu cña níc së t¹i khi x©y dùng khu c«ng nghiÖp lµ thu hót vèn ®Çu t víi quy m« lín, thóc ®Èy xuÊt khÈu t¹o viÖc lµm, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, chuyÓn giao c«ng nghÖ kiÓm so¸t « nhiÔm m«i trêng. 1.3 C¸c lÜnh vùc ®îcphÐp ®Çu t trong c«ng nghiÖp Trong c¸c khu c«ng nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ ngoµi níc, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®îc ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc sau: - X©y dùng vµ kinh doanh c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng. - S¶n xuÊt, gia c«ng, l¾p r¸p c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ ®Ó xuÊt khÈu vµ tiªu thô t¹i thÞ trêng trong níc, ph¸t triÓn vµ kinh doanh b»ng s¸ng chÕ, bÝ quyÕt kü thuËt, quy tr×nh c«ng nghÖ. - DÞch vô vµ hç trî s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. - Nghiªn cøu triÓn khai khoa häc - c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ t¹o ra s¶n phÈm míi. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp díi nhµ níc khuyÕn khÝch ®Çu t lµ c¬ khÝ, luyÖn kim, ®iÖn tö, c«ng nghÖ th«ng tin, hãa chÊt, hãa dÇu, c«ng nghiÖp hµng dïng vµ mét sè ngµnh kh¸c. 2. ®Çu t ph¸t triÓn 2.1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn 2 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp §Çu t theo nghÜa chung nhÊt ®îc hiÓu ®ã lµ sù bá ra, sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i nh tiÒn cña, søc lao ®éng, trÝ tuÖ... nh»m ®¹t ®îc mét kÕt qu¶ cã lîi cho nhµ ®Çu t trong t¬ng lai. §Çu t ph¸t triÓn lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi ®Çu t cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ lµm t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t ®éng x· héi kh¸c. Lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu ®Ó t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cho mäi ngêi d©n trong x· héi. 2.2 Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn §Çu t t¸c ®éng ®Õn tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ cho thÊy: muèn gi÷ tèc ®é t¨ng trëng ë møc ®é trung b×nh th× tØ lÖ ®Çu t ph¶i ®¹t tõ 15-25% so víi GDP tuú thuéc vµo ICOR cña mçi níc. §Çu t gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®èi víi nh÷ng ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp do nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai, c¸c kh¶ n¨ng sinh häc do vËy muèn ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao rÊt khã kh¨n. Theo kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi, muèn ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao ph¶i t¨ng cêng ®Çu t vµo khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Do tËp trung ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, nªn ®· lµm thay ®æi c«ng nghÖ, Cã hai con ®êng c¬ b¶n ®Ó cã ®îc c«ng nghÖ ®ã lµ tù nghiªn cøu ph¸t minh c«ng nghÖ vµ nhËp c«ng nghÖ tõ níc ngoµi. Dï lµ tù nghiªn cøu hay nhËt tõ níc ngoµi cÇn ph¶i cã tiÒn, ph¶i cã vèn ®Çu t. Do ®ã mäi ph¶n ¸nh ®æi míi c«ng nghÖ ph¶i g¾n liÒn víi nguån ®Çu t. §Çu t quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi c¬ së, ®Ó t¹o dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t. 2.3 Vèn ®Çu t ph¸t triÓn 2.3.1. Vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña ®Êt níc nãi chung ®îc h×nh thµnh tõ hai nguån c¬ b¶n ®ã lµ vèn huy ®éng tõ trong níc vµ vèn huy ®éng tõ níc ngoµi -- Vèn ®Çu t trong níc: §îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån vèn sau ®©y: + Vèn tÝch luü tõ ng©n s¸ch. + Vèn tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp. + Vèn tiÕt kiÖm cña d©n c. -- Vèn ®Çu t tõ níc ngoµi: Bao gåm vèn ®Çu tõ trùc tiÕp vµ vèn ®Çu t gi¸n tiÕp. Vèn ®Çu t trùc tiÕp lµ vèn ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ngêi níc ngoµi ®Çu t sang c¸c níc kh¸c vµ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh sö dông vµ thu håi vèn. 3 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Vèn ®Çu t gi¸n tiÕp lµ vèn cña c¸c chÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, cã hoµn l¹i, cho vay u ®·i víi thêi h¹n dµi vµ l·i suÊt thÊp, vèn viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn (ODA). 2.3.2. Nguån vèn ®Çu t cña c¸c c¬ së §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, c¸c c¬ së ho¹t ®éng x· héi phóc lîi c«ng céng vèn ®Çu t do ng©n s¸ch cÊp (tÝch luü tõ ng©n s¸ch vµ viÖn trî qua ng©n s¸ch) vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i trùc tiÕp cho c¬ së vµ vèn tù cã cña c¬ së. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp Vai trß cña khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt rÊt quan träng. Víi lîi thÕ cña nã viÖc ph¸t triÓn khu c«ng nghÖ, khu chÕ xuÊt sÏ gãp phÇn to lín ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph¬ng. 3.1.§Çu t níc ngoµi vµo khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt lµ nguån vèn bæ sung quan träng cho nguån vèn ph¸t triÓn kinh tÕ §èi víi ViÖt Nam, ®Ó t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®ßi hái mét khèi lîng vèn ®Çu t rÊt lín.Vèn trong níc cha ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã. Do ®ã thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo KCN, KCX lµ rÊt quan träng v× KCN, KCX ph¶n ¸nh tiÒm n¨ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña mçi níc. Theo ng©n hµng thÕ giíi(WB), c¸c dù ¸n thùc hiÖn trong KCN, KCX do c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi hoÆc do liªn doanh víi níc ngoµi thùc hiÖn (24% do liªn doanh víi níc ngoµi, 33 do c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, 43% do ®Çu t trong níc). Do vËy KCN, KCX ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cho níc chñ nhµ. 3. 2.Thu hót c«ng nghÖ ViÖc tiÕp thu c«ng nghÖ vµ kü n¨ng lµ môc ®Ých mµ c¸c níc ®ang vµ cha ph¸t triÓn rÊt quan t©m.T×nh tr¹ng l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ cña c¸c níc nµy lµm cho hä hy väng th«ng qua ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo KCN, KCX c«ng nghÖ sÏ ®îc chuyÓn giao. Bëi v× ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vµ thÞ trêng néi ®Þa, nhµ ®Çu t thêng ®a vµo KCN, KCX nh÷ng c«ng nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i vµ c¶ nh÷ng c«ng nghÖ lo¹i tiªn tiÕn nhÊt cña thÓ giíi. MÆc dï trong c¸c KCN, ngêi ta chñ yÕu thùc hiÖn s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, gia c«ng l¾p r¸p, song qóa tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vÉn diÔn ra díi nhiÒu h×nh thøc: ®µo t¹o c«ng nh©n níc chñ nhµ sö dông m¸y mãc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Ngoµi ra chóng ta cßn häc hái ®îc rÊt nhiÒu kinh nghiÖm qu¶n lý cña níc ngoµ 3.3.§Çu t vµo KCN, KCX thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH, H§H 4 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Do t¸c ®éng cña vèn, khoa häc kü thuËt do ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi mang l¹i lµm c¬ cÊu kinh tÕ ®îc chuyÓn dÞch. Híng chuyÓn dÞch lµ t¨ng tû träng s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m tû träng s¶n phÈm n«ng nghiÖp. Sè doanh nghiÖp níc ngoµi ®Çu t vµo trong KCN, KCX t¨ng sÏ thu hót ®îc sè lîng kh¸ lín lao ®éng, gi¶i quyÕt ®îc c«ng ¨n viÖc lµm cho níc së t¹i. Ngoµi ra, KCN, KCX cßn gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t¨ng thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc. Theo thèng kª cña WEPZA (HiÖp héi KCX thÕ giíi) mét KCX diÖn tÝch kho¶ng 100ha, cÇn ®Çu t 50 triÖu USD cho c¬ së h¹ tÇng trong vßng 20 n¨m sÏ t¹o viÖc lµm lµm cho 10.000 lao ®éng. Tõ ®ã t¹o ra hµng xuÊt trÞ gi¸ 100 triÖu USD/n¨m vµ 100 triÖu USD/n¨m th«ng qua thu nhËp gi¸n tiÕp ngoµi KCX. Nh vËy tÝnh b×nh qu©n mét c«ng nh©n trong KCX t¹o ra gi¸ trÞ 5.000-10.000USD/n¨m. Thùc tÕ cã rÊt nhiÒu níc ®· tiÕn hµnh CNH, H§H ®Êt níc thµnh c«ng nhê mét phÇn kh«ng nhá vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña KCN, KCX. Trung Quèc thêi kú b¾t ®Çu më cöa ®· chän c¸c tØnh duyªn h¶i x©y dùng hµng lo¹t c¸c KCX tËp trung ®· biÕn c¸c vïng ®Êt kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thµnh trung t©m c«ng nghiÖp, ®« thÞ tõ ®ã më réng h¬n vµo néi ®Þa. Hµn Quèc tõ cuèi thËp kû 60 ®· x©y dùng míi hµng lo¹t c¸c KCX cïng c¸c thµnh phè míi, c¸c tËp ®oµn c«ng nghiÖp lín lªn tõ ®ã... NhËt B¶n, §µi Loan thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng c¸c khu c«ng nghÖ cao t¹o ra c¸c ®ét ph¸ vÒ c«ng nghÖ thóc ®Èy c¸c ngµnh s¶n xuÊt ph¸t triÓn, chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu thÕ giíi nh c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö, tin häc, viÔn th«ng, chÕ t¹o xe h¬i, luyÖn kim... T¹i ViÖt Nam vµo ®Çu thËp kû nµy ®· h×nh thµnh mét sè KCN, KCX. Thµnh c«ng bíc ®Çu vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, lín m¹nh c¸c KCX gãp phÇn quan träng ®a ®Êt níc ta tiÕn nhanh trªn con ®êng CNH, H§H ®Êt níc. 3.4.Më réng hîp t¸c ®Çu t quèc tÕ Ngµy nay trªn thÕ giíi kh«ng chØ diÔn ra sù c¹nh tranh cña c¸c níc tiÕp nhËn ®Çu t mµ cßn diÔn ra cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c níc ®i ®Çu t. Xu híng ®a cùc trong ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c níc thùc hiÖn ®êng lèi më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. V× vËy, ®Çu t trùc tiÕp vµo KCN, KCX còng gãp phÇn më réng quan hÖ kinh tÕ gi÷a níc chñ nhµ víi c¸c níc, l·nh thæ cña chñ ®Çu t. 4. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Khu c«ng nghiÖp 4.1.VÞ trÝ ®Þa lý 5 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Trong 10 yÕu tè thµnh c«ng cña KCN, KCX cña hiÖp héi c¸c khu chÕ xuÊt thÕ giíi ®· tæng kÕ th× cã hai yÕu tè thuéc vÒ yÕu tè ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn. §ã lµ: GÇn c¸c tuyÕn giao th«ng ®êng bé, ®êng hµng kh«ng, ®êng biÓn. Cã nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ lao ®éng. Râ rµng viÖc x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ë c¸c khu vùc nµy sÏ tËn dông ®îc ®Çu vµo s½n cã, lµm gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn, cã ®iÒu kiÖn më réng trong ®iÒu kiÖn khu c«ng nghiÖp thµnh c«ng. 4.2.VÞ trÝ kinh tÕ x· héi C¸c trung t©m ®« thÞ võa lµ trung t©m kinh tÕ, võa lµ trung t©m chÝnh trÞ. Do ®ã sÏ lµ n¬i tËp trung nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt, c¬ së vËt chÊt kü thuËt tèt, ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é cao, chuyªn m«n giái. Do vËy hiÖn nay ë níc ta c¸c KCN, KCX chñ yÕu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín ®Ó tËn dông c¸c ®iÒu kiÖn s½n cã, gi¶m rñi ro cho c¸c nhµ ®Çu t, t¹o søc hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t. 4.3.KÕt cÊu h¹ tÇng §©y lµ yÕu tè (xuÊt ph¸t ®iÓm) cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc thu hót vèn ®Çu t vµo KCN, KCX. Víi c¸c nhµ ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mèi quan t©m lµ vÞ trÝ th× víi c¸c nhµ ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh l¹i lµ kÕt cÊu h¹ tÇng. KÕt cÊu h¹ tÇng: ®iÖn, níc, c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c ®êng x¸, cÇu cèng... T¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thuÕ ®Êt, ¶nh hëng ®Õn t©m lý ®Çu t. 4.4.ThÞ trêng §èi víi c¸c c«ng ty níc ngoµi, môc tiªu ®Çu t vµo c¸c KCN, KCX lµ tËn dung thÞ trêng níc chñ nhµ, ®a nguån vèn vµ ho¹t ®éng sinh lîi tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, ®ång thêi cã thÓ tËn dông ®îc nguån tµi nguyªn nh©n c«ng rÎ céng víi thÞ trêng réng lín. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét trong c¸c h¹ng môc ph¶i xem xÐt trong qu¸ tr×nh lËp dù ¸n nghiªn cøu kh¶ thi. 4.5.Vèn ®Çu t níc ngoµi Trong khi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn gÆp ph¶i t×nh tr¹ng thiÕu vèn th× c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®ang cã nguån vèn lín mong muèn cã mét m«i trêng ®Çu t cã lîi nhÊt song kh«ng ph¶i bÊt kú ®©u hä còng bá vèn vµo ®Çu t. 4.6.YÕu tè chÝnh trÞ Quan hÖ chÝnh trÞ tèt ®Ñp sÏ lµ dÊu hiÖu tèt cho viÖc më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ. Th«ng thêng nh÷ng t¸c ®éng nµy thÓ hiÖn ë: 6 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp ViÖc giµnh cho c¸c níc kÐm ph¸t triÓn ®iÒu kiÖn u ®·i vÒ vèn ®Æc biÖt lµ vèn ODA, c¸c kho¶n viÖc trî kh«ng hoµn l¹i hoÆc c¸c kho¶n cho vay u ®·i. T¹o ®iÒu kiÖn xuÊt nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm, thiÕt bÞ c«ng nghÖ. Ký kÕt c¸c hiÖp íc th¬ng m¹i gi÷a c¸c ChÝnh phñ cho phÐp c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®Çu t sang níc kia. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi 1. T×nh h×nh ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam 1.1.T×nh h×nh ph¸t triÓn Tõ ngµy 24/9/1991 khu ñy ban hîp t¸c vµ ®©u t (nay lµ Bé KH vµ ®Çu t) ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ ñy nhiÖm cÊp giÊy phÐp sè 245 thµnh lËp khi chÕ xuÊt ®Çu tiªn víi quy m« 300 ha ®Êt t¹i x· T©n ThuËn §«ng, huyÖn Nhµ BÌ, thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®Õn hÕt 12/2001 trªn ®Þa bµn c¶ níc ®· cã 69 dù ¸n khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®îc h×nh thµnh ph¸t triÓn hoÆc ®îc ChÝnh phñ cÊp phÐp thµnh lËp ®ang trong qu¸ tr×nh triÓn khai, gi¶i phãng mÆt b»ng, x©y dùng h¹ tÇng. Trong sè ®ã cã 65 khu c«ng nghiÖp tËp trung, 3 khu chÕ xuÊt, mét khu c«ng nghÖ cao víi tæng diÖn tÝch lªn tíi h¬n 10.500 ha b×nh qu©n khu c«ng nghiÖp cã diÖn tÝch 160 ha. C¸c khu c«ng nghiÖp ®îc h×nh thµnh t¹i 27 tØnh thµnh trong ®ã c¸c tØnh miÒn B¾c cã 15 KCN, miÒn Trung cã 13 KCN vµ miÒn Nam cã 1. VÒ lo¹i h×nh, cã 16 KCN h×nh thµnh trªn c¬ së ®· cã mét sè doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, 10 KCN phôc vô di dêi, 22 KCN cã quy m« nhá ë c¸c tØnh ®ång b»ng B¾c Bé, duyªn h¶i miÒn Trung vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, 21 KCN míi ®îc x©y dùng quy m« kh¸ lín, trong ®ã cã 13 KCN cã hîp t¸c víi níc ngoµi ®Ó thu hót vèn vµo, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. 1.2. Nh÷ng ®ãng gãp cña m« h×nh khu c«ng nghiÖp tËp trung ë ViÖt Nam 7 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp TÝnh ®Õn thêi ®iÓm n¨m 2000 ®· cã 914 doanh nghiÖp ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng trong c¸c khu c«ng nghiÖp víi tæng vèn kinh doanh ®¨ng ký lµ 7,8 tû USD. Trong ®ã cã 596 doanh nghiÖp níc ngoµi thuéc 24 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi, cã tæng vèn ®Çu t ®¨ng ký lµ 6,4 tû USD chiÕm 82% tæng vèn ®¨ng ký kinh doanh trong c¸c khu c«ng nghiÖp 345 doanh nghiÖp trong níc ®îc cÊp giÊy phÐp víi tæng vèn ®¨ng ký 18.000 tû, chiÕm 36% sè dù ¸n (t¬ng ®¬ng 1,4 tû USD), chiÕm 18% tæng vèn kinh doanh trong c¸c khu c«ng nghiÖp ®îc cÊp phÐp. Sè vèn thu hiÖn ®¹t kho¶ng 40% sè vèn ®¨ng ký. Ngµnh nghÒ ph¸t triÓn kinh doanh trong c¸c KCN gåm cã c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ, ®iÖn tö, hãa chÊt, c¬ khÝ chÕ t¹o, luyÖn thÐp, dÇu khÝ, chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc, ph©n bãn, dÞch vô th¬ng m¹i xuÊt khÈu... Trong c¸c khu c«ng nghiÖp, ®· gi¶i phãng mÆt b»ng vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh, cã 2.300 ha mÆt b»ng ®îc thuª, chiÕm 32% diÖn tÝch ®Êt c«ng nghiÖp, 21 khu c«ng nghiÖp cho thuª trªn 50% diÖn tÝch ®Êt c«ng nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp t¹i KCN, KCX cã tèc ®é t¨ng trëng ngµy cµng cao nhê khai th¸c c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi kÕt hîp víi c¸c nguån lùc cña tõng vïng, ®Þa ph¬ng. ChØ tÝnh riªng 3 n¨m 1997-1999, gi¸ trÞ s¶n lîng vµ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong c¸c KCN c¶ níc lµ: Gi¸ trÞ s¶n lîng (triÖu USD) 1997 1998 1999 1.155 1.871 2.982 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (triÖu USD) 848 1.300 1.761 Tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m Gi¸ trÞ s¶n lGi¸ trÞ xuÊt îng khÈu 61% 59% 53% 35% N¨m 1999, c¸c KCN ®ãng gãp 25% gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp vµ 16% gi¸ trÞ cña c¶ níc, thu hót 140.000 lao ®éng, t¹o thªm søc mua cho thÞ trêng c¸c níc kho¶ng 1.000 tû ®ång/n¨m. Ngay trong c¸c KCN phÇn lín c¸c nhµ m¸y cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, chÊt lîng s¶n phÈm cao ®· trùc tiÕp ®a tû lÖ xuÊt khÈu cña KCN ®¹t h¬n 70%, c¸c KCN ®· thùc sù tiÕp nhËn ®îc mét sè ph¬ng ph¸p qu¶n lý tiÕn bé, kinh nghiÖm vÒ tæ chøc kinh doanh cña nhiÒu níc c«ng nghiÖp hµng ®Çu trªn thÕ giíi. 2. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c KCN ë Hµ Néi 2.1.C¸c khu c«ng nghiÖp míi tËp trung cña Hµ Néi §Ó thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa trong xu thÕ më cöa héi nhËp víi thÕ giíi, Hµ Néi ®· sím b¾t tay vµo x©y dùng mét sè khu c«ng nghiÖp míi, coi ®ã lµ gi¶i ph¸p thùc tÕ ®Ó ®Èy nhanh nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ. HiÖn nay trªn ®Þa bµn Hµ Néi cã 5 khu c«ng nghiÖp ®· ®îc Nhµ níc cÊp giÊy phÐp 8 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp ho¹t ®éng, ®ã lµ KCN Sµi §ång B, KCN Néi Bµi, KCN §µi Tu, KCN Th¨ng Long, KCN Sµi §ång A (Daewoo Hanel). C¸c khu c«ng nghiÖp míi tËp trung trªn ®Þa bµn Hµ Néi TT 1 2 3 4 5 Khu c«ng nghiÖp KCN Sµi §ång B KCN Th¨ng Long KCN Néi Bµi KCN Sµi §ång A KCN Hµ Néi - §µi T N¨m cÊp GP 1996 1997 1994 1996 1995 DiÖn tÝch (ha) 97 121 100 407 40 Chñ ®Çu t x©y dùng Vèn §T c¬ së h¹ tÇng (tr.USD) ViÖt Nam NhËt B¶n - ViÖt Nam Malaysia - ViÖt Nam Hµn Quèc - ViÖt Nam §µi Loan 12 53,2 30 152 12 Vèn T.hiÖn (tr.USD) 5 12 20 2 3 2.1.1. Khu c«ng nghiÖp Sµi §ång B Sµi §ång B, khu c«ng nghiÖp duy nhÊt trªn ®Þa bµn Hµ Néi, chñ ®Çu t x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt lµ bªn ViÖt Nam (C«ng ty §iÖn tö Hanel). Tæng diÖn tÝch KCN lµ 97 ha, trong ®ã ®Êt x©y dùng c«ng nghiÖp lµ 79 ha. Híng u tiªn ®Çu t KCN nµy lµ c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö vµ c¸c s¶n phÈm kh«ng cã chÊt th¶i g©y « nhiÔm m«i trêng. 2.1.2. Khu c«ng nghiÖp Th¨ng Long Chñ ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng lµ c«ng ty liªn doanh gi÷a tËp ®oµn Sumitomo vµ C«ng ty C¬ khÝ §«ng Anh. Tæng sè vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ 53228000 USD, vèn ph¸p ®Þnh lµ 16.867.000 USD, trong ®ã bªn ViÖt Nam ®ãng gãp 42%, phÝa NhËt B¶n ®ãng gãp 58%. Tæng diÖn tÝch KCN lµ 121 ha. H¹ tÇng kü thuËt KCN Th¨ng Long ®îc hoµn thµnh vµo 6/2000 chØ trong mét thêi gian ng¾n, KCN ®· thu hót ®îc 6 doanh nghiÖp víi tæn vèn ®Çu t 123.350.000 USD. Híng u tiªn ®Çu t vµo KCN lµ c¸c s¶n phÈm ®iÖn, ®iÖn tö, viÔn th«ng vµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp tiªu dïng kh¸c. 2.1.3. Khu c«ng nghiÖp Néi Bµi Chñ ®Çu t x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt lµ C«ng ty liªn doanh gi÷a c«ng ty Renong Malaysia vµ c«ng ty x©y dùng c«ng nghiÖp Hµ Néi. Tæng sè vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ 29.950.000 USD, vèn ph¸p ®Þnh lµ 11.667.000 USD víi tæng diÖn tÝch 100 ha. Híng u tiªn cho ®Çu t vµo KCN Néi Bµi lµ c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, m¸y mãc. 2.1.4. Khu c«ng nghiÖp Hµ Néi - §µi T §©y lµ KCN duy nhÊt cña Hµ Néi cã 100% vèn ®Çu t níc ngoµi (§µi Loan). KCN cã tæng vèn ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng lµ 12 triÖu USD, trong ®ã vèn ph¸p ®Þnh lµ 3.600.000 USD. Tæng diÖn tÝch KCN lµ 40 ha. §Õn 4/2000 h¹ tÇng kü thuËt KCN ®· c¬ b¶n ®îc hoµn thµnh. TÝnh ®Õn 6/2000 ®· cã 4 doanh nghiÖp ®Çu t vµo KCN víi tæng vèn ®Çu t 6210 USD. Chñ ®Çu t KCN hy väng cã thÓ lÊp ®Çu KCN trong thêi gian kh«ng xa. Híng u tiªn ®Çu t vµo KCN Hµ Néi - §µi T lµ c¸c s¶n 9 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp phÈm ®iÖn tö, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm, may mÆc vµ s¶n xuÊt c¸c ®å dïng gia ®×nh. 2.1.5. Khu c«ng nghiÖp Sµi §ång A (cha triÓn khai) §©y lµ dù ¸n hîp t¸c gi÷a tËp ®oµn ®iÖn tö Daewoo vµ c«ng ty ®iÖn tö Hanel. Tæng diÖn tÝch KCN lµ 407 ha víi 3 chøc n¨ng: KCN 197 ha, khu nhµ ë 100 ha, 110 ha lµm c«ng viªn, vên hoa. Do mét sè khã kh¨n phÝa ®èi t¸c lµ tËp ®oµn Daewoo nªn KCN vÉn cha thÓ ®i vµo ho¹t ®éng. §Çu n¨m 2001 KCN ®· ®îc khëi c«ng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Ngoµi nh÷ng KCN tËp trung trªn, thµnh phè ®· x©y dùng ®Ò ¸n KCN võa vµ nhá ven ®«: KCN Phó Thôy - Gia L©m, VÜnh Tuy - Thanh Tr×... C¸c KCN nµy sÏ gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng yªu cÇu bøc xóc cña c¸c doanh nghiÖp trong diÖn ph¶i di dêi khái néi ®«, gi¶i quyÕt ®îc t×nh tr¹ng khu s¶n xuÊt xen kÏ víi khu d©n c. 2.2. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong KCN 2.2.1.Thñ tôc cÊp giÊy phÐp ®Çu t Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập để quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất trên địa bàn. Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội hoạt động theo cơ chế "một cửa", "tại chỗ", giải quyết nhanh các thủ tục hành chính cho các nhà đầu tư vào khu công nghiệp. Ban Quản lý được Bộ Kế hoạch và Ðầu tư ủy quyền cấp GPÐT cho các loại dự án sau đây: + Phù hợp với quy hoạch khu công nghiệp + Doanh nghiệp chế xuất có quy mô vốn đầu tư dưới 40 triệuUSD. + Các dự án sản xuất có quy mô đến 10 triệu USD. + Các dự án dịch vụ công nghiệp có quy mô vốn đến 5 triệu USD. + Không thuộc danh mục dự án có tiềm năng gây ảnh hưởng lớn đến môi trường. Thời gian cấp GPÐT là 15 ngày kể từ ngày cơ quan cấp GPÐT nhận được hồ sơ hợp lệ. Ban Quản lý được Bộ Thương mại ủy quyền cấp giấy phép xuất nhập khẩu, cấp chứng chỉ xuất xứ hàng hóa vào các nước ASEAN. Ban quản lý tổ chức đào tạo và cung ứng lao động cho các doanh nghiệp. 2.2.2. C¸c u ®·i vÒ thuÕ dµnh cho c¸c dù ¸n ®Çu t trong KCN Mức thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng chung cho các dự án đầu tư ngoài 10 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp khu công nghiệp là 25%. Mức thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án đầu tư vào khu công nghiệp bao gồm các mức sau: + 20% đối với doanh ngiệp dịch vụ khu công nghiệp. Doanh nghiệp được miễn thuế 1 năm và giảm 50% trong 2 năm tiếp theo kể từ khi kinh doanh có lãi. + 15% đối với doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp. Doanh nghiệp được miễn thuế 1 năm và giảm 50% trong 3 năm tiếp theo kể từ khi kinh doanh có lãi. + 10% đối với doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thuộc danh mục dự án đặc biệt khuyến khích đầu tư và các dự án đầu tư vào khu công nghiệp Nội Bài mà có xuất khẩu sản phẩm. Doanh nghiệp được miễn thuế 4 năm và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo kể từ khi kinh doanh có lãi. 2.2.3.T×nh h×nh thuÕ sö dông ®Êt vµ gi¸ c¸c dÞch vô Tæng diÖn tÝch cña 5 khu c«ng nghiÖp cña Hµ Néi lµ 765 ha, trong ®ã ®Êt ®Ó x©y dùng c«ng nghiÖp lµ 597 ha. §Õn ®Çu n¨m 2001 ®· cã 250 ha trong tæng sè 597 ha, ®· hoµn thµnh c¬ së h¹ tÇng kü thuËt giai ®o¹n 1 (dù tÝnh ®Ó hoµn thµnh c¬ së h¹ tÇng 5 KCN nµy cÇn 250 triÖu USD vµ 107 tû VN§ vèn ®Çu t). HiÖn nay, diÖn tÝch ®Êt cña c¸c KCN ®îc sö dông (cho thuª) vÉn cßn h¹n chÕ. §Õn hÕt n¨m 2000 míi cã 80 ha ®Êt ®îc thuª víi 22 dù ¸n. Trong 4 khu c«ng nghiÖp ®· ®i vµo ho¹t ®éng, chØ cã KCN Sµi §ång B cã tû lÖ sö dông ®Êt cao nhÊt vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong 4 KCN thµnh c«ng nhÊt t¹i ViÖt Nam. Tæng diÖn tÝch ®Êt mµ KCN Sµi §ång B ®îc thuª lµ 39,1 ha. Nh vËy, 3 KCN cßn l¹i chØ cho thuª ®îc 40,9 ha. §©y lµ 1 tû lÖ kh¸ thÊp so víi c¸c KCN trong c¶ níc. T×nh h×nh x©y dùng CSHT vµ sö dông ®Êt cña c¸c KCN Hµ Néi TT 1 2 3 4 5 Khu c«ng nghiÖp KCN Sµi §ång B KCN Th¨ng Long KCN Néi Bµi KCN §µi T KCN Sµi §ång A Tæng diÖn tÝch 97 121 100 40 407 DTCSHT ®· hoµn thµnh 39 121 50 40 - DT ®· cho thuª 39 6,6 - VÒ gi¸ thuª ®Êt tïy thuéc vµo diÖn tÝch thuª, thêi gian thuª cã thÓ tr¶ theo tõng n¨m hoÆc c¶ ®êi dù ¸n. Møc gi¸ cô thÓ kÓ c¶ chi phÝ h¹ tÇng kh«ng qu¸ 3 USD/m2/n¨m. Doanh nghiÖp cã thÓ tháa thuËn møc gi¸ thÊp h¬n víi C«ng ty kinh doanh c¬ së h¹ tÇng KCN. TT 1 2 Khu c«ng nghiÖp KCN Sµi §ång B KCN Th¨ng Long Gi¸ thuª ®Êt USD/m2/n¨m 1,2 1,2 CF h¹ tÇng USD/m2/n¨m 0,5 1 Gi¸ ®iÖn USD/kWh 0,07 0,08 Gi¸ níc USD/m3 0,2 0,2 11 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp 3 4 5 KCN Néi Bµi KCN Sµi §ång A KCN Hµ Néi - §µi T 1,3 1,3 - 1 0,5 - 0,08 0,08 - 0,2 0,2 - Nh×n chung gi¸ thuª ®Êt vµ phÝ qu¶n lý cña c¸c KCN Hµ Néi cßn kh¸ cao so víi c¸c KCN kh¸c trong c¶ níc. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè bÊt lîi vÒ c¹nh tranh cña c¸c KCN Hµ Néi. 2. 3.T×nh h×nh ®Çu t, s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c KCN cña Hµ Néi §Õn hÕt n¨m 2000 ®· cã 4/5 KCN cña Hµ Néi ®i vµo ho¹t ®éng, ®ã lµ Sµi §ång B, Th¨ng Long, Néi Bµi, Hµ Néi - §µi T. §Õn ®Çu n¨m 2001, ®· cã 35 dù ¸n ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t vµo c¸c KCN víi tæng sè vèn ®¨ng ký ®Çu t lµ 379,5 triÖu USD. TT Khu c«ng nghiÖp Sè dù ¸n ®Çu t 1 KCN Sµi §ång B 19 2 3 4 KCN Th¨ng Long KCN Néi Bµi KCN Hµ Néi - §µi T 6 6 4 Tæng sè vèn ®Çu t 299.223.320 USD vµ 6,5 tû VN§ 123.350.000 USD 50.764.000 USD 6.210.000 USD Ngoµi c¸c dù ¸n ®Çu t míi, nhiÒu doanh nghiÖp ®· vµ ®ang hoµn tÊt hå s¬ xin t¨ng vèn ®Çu t vµ më réng s¶n xuÊt, ®iÓn h×nh lµ C«ng ty Orio-Hanel, Zamil Steel, Daewoo Hanel... Trong sè c¸c dù ¸n ®¨ng ký ®Çu t vµo KCN Hµ Néi, chØ cã 1 dù ¸n cã vèn ®Çu t hoµn toµn trong níc (dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng KCN Sµi §ång B víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 12 triÖu USD, chiÕm 3,16% tæng sè vèn ®¨ng ký ®Çu t vµo 4 KCN trªn ®Þa bµn Hµ Néi). ThÕ nhng dù ¸n nµy l¹i lµ mét trong nh÷ng dù ¸n ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao nhÊt do viÖc sö dông vèn hîp lý, hiÖu qu¶ cao. C¸c chñ ®Çu t vµo c¸c KCN cña Hµ Néi chñ yÕu lµ tõ c¸c níc ch©u ¸ nh Malysia, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Singapore, §µi Loan... trong mét sè KCN ®· h×nh thµnh c¸c nhµ ®Çu t theo khu vùc. KCN Th¨ng Long ®ang lµ ®iÓm thu hót, chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t NhËt B¶n. §a phÇn c¸c dù ¸n ®Çu t ë ®©y lµ vèn cña c¸c nhµ ®Çu t NhËt B¶n. Bªn c¹nh ®ã KCN Hµ Néi - §µi T còng ®ang ®îc sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t §µi Loan. Cã mét c©u hái ®Æt ra: t¹i sao c¸c KCN Hµ Néi l¹i kh«ng thu hót ®îc c¸c nhµ ®Çu t ®Õn tõ T©y ¢u vµ Mü, nh÷ng nhµ ®Çu t víi tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh, c«ng nghÖ lín? T×nh h×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t vµ vèn ®¨ng ký 1997-2000 Sè giÊy phÐp ®Çu t Vèn ®¨ng ký vµ ®iÒu chØnh vèn 1997 15 1998 3 1999 2 2000 13 Tæng 33 307,3 4,2 9,4 24,1 345 Tõ b¶ng b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh cÊp giÊy phÐp ta cã thÓ thÊy sè giÊy phÐp ®Çu t ®îc cÊp n¨m 1998 vµ 1999 rÊt thÊp. Nguyªn nh©n lµ sù t¸c ®éng xÊu cña cuéc 12 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp khñng ho¶ng kinh tÕ võa x¶y ra trong khu vùc. Tuy nhiªn còng cßn cã mét lý do n÷a lµ m«i trêng ®Çu t t¹i ViÖt Nam ®· gi¶m sù thu hót ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi v× nhiÒu lý do. MÆc dï vËy chóng ta vÉn thÊy nh÷ng tÝn hiÖu kh¶ quan khi n¨m 2000 cã 13 dù ¸n ®îc cÊp giÊy phÐp víi tæng vèn ®Çu t 24,1 triÖu USD. Trong năm 2002 đã có thêm 19 dự án đầu tư vào các khu công nghiệp (KCN) và chế xuất (KCX) Hà Nội, nâng tổng số dự án đầu tư trong các KCN và KCX lên thành 56 dự án với diện tích thuê đất là 1.164.275 m2; số vốn đăng ký là gần 600 triệu USD và gần 106 tỷ đồng. Trong số 5 KCN Hà Nội, hiện có KCN Sài Ðồng B đã lấp đầy phần đất có hạ tầng. Dự báo KCN Thăng Long cũng sẽ lấp đầy trong năm 2003. KCN Nội Bài sau nhiều năm vắng bóng các nhà đầu tư, năm 2002 vừa qua cũng đã có 2 dự án vào đầu tư. §Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng: Trong 5 dù ¸n ®Çu t c¬ së h¹ tÇng KCN cã mét dù ¸n ®Çu t vèn trong níc (KCN Sµi §ång B) cã 3 dù ¸n liªn doanh gi÷a doanh nghiÖp trong níc vµ nhµ ®Çu t níc ngoµi (KCN Néi Bµi, KCN Th¨ng Long, KCN Sµi §ång A), cã 1 dù ¸n 100% vèn níc ngoµi (KCN Hµ Néi - §µi T). C«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng KCN Sµi §ång B ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶ theo h×nh thøc vèn ®Çu t trong níc. C«ng ty ®· biÕt dïng hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nguån vèn kÕt hîp víi thÕ m¹nh vÒ kinh nghiÖm. Ph¬ng ph¸p ®Çu t chñ yÕu mµ c«ng ty ¸p dông lµ cuèn chiÕu ®Çu t trong x©y dùng, võa cho thuª ®Êt võa lÊy lîi nhuËn ®Ó t¸i ®Çu t. Qu¸ tr×nh ®Çu t cña C«ng ph¸t triÓn ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lµm nhiÒu giai ®o¹n. Trong tæng sè 97 ha (trong ®ã x©y dùng c«ng nghiÖp lµ 79 ha) cña KCN ®îc hoµn thµnh tõng phÇn mét. Giai ®o¹n 1 hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng 30 ha, giai ®o¹n 2 sÏ hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng 18 ha tiÕp theo. §©y lµ mét h×nh thøc ®Çu t kh¸ hiÖu qu¶ ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn h¹n chÕ vÒ nguån vèn ®Çu t. §èi víi c¸c c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi ë KCN Néi Bµi, KCN Th¨ng Long l¹i cã lîi thÕ nguån vèn ®Çu t lín nªn hä cã thÓ x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng t¬ng ®èi ®ång bé vµ hiÖn ®¹i. MÆc dï cã c¬ së h¹ tÇng tèt, tuy nhiªn c¸c KCN nµy gÆp ph¶i giai ®o¹n khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc, do vËy hiÖn nay vÉn cßn kh¸ Ýt dù ¸n ®Çu t vµo c¸c KCN nµy. Ngoµi ra, cßn cã mét sè ®iÓm vÒ chÝnh s¸ch ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng vÉn cßn bÊt cËp. HiÖn nay t×nh tr¹ng nhµ ®Çu t ph¶i chÊp nhËn bá vèn ®Çu t gi¶i phãng mÆt b»ng lµ mét trong nh÷ng g¸nh nÆng ®èi víi nhµ ®Çu t. HiÖn nay cã t×nh tr¹ng x¶y ra tiÒn ®Ò bï mét mÐt vu«ng 13 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp ®Êt lín h¬n c¶ tiÒn thuª ®Êt trong 50 n¨m. Víi t×nh tr¹ng nh vËy ®· lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN Hµ Néi - §µi T cã u ®iÓm lµ tËn dông ®îc vèn ®Çu t níc ngoµi. Tuy nhiªn tiÕn ®é x©y dùng c¬ së h¹ tÇng KCN tïy thuéc toµn bé vµo nhµ ®Çu t níc ngoµi. VÒ quy m« ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trung b×nh vèn ®Çu t c¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN Hµ Néi lµ 51,84 triÖu USD so víi 42 triÖu USD mçi KCN c¶ níc. Dù ¸n cã quy m« lín nhÊt lµ 152 triÖu USD (tuy nhiªn do sù chËm trÔ cña nhµ ®Çu t níc ngoµi nªn dù ¸n vÉn cha thÓ ®i vµo ho¹t ®éng) vµ dù ¸n cã quy m« nhá nhÊt lµ 12 triÖu USD (KCN Sµi §ång B, §µi T). Năm 2003, Thành phố sẽ đầu tư xây dựng 4 KCN vừa và nhỏ, nâng tổng số KCN vừa và nhỏ tại Hà Nội lên con số 11.Danh sách các KCN vừa và nhỏ đang được chuẩn bị đầu tư gồm KCN Ngọc Hồi (Thanh Trì, với diện tích trên 56 ha, tổng vốn đầu tư trên 211 tỷ đồng), KCN Toàn Thắng (tại Lệ Chi, Gia Lâm, diện tích 30 ha, vốn đầu tư 40 tỷ đồng), KCN Phú Minh (Từ Liêm, diện tích 23ha, tổng vốn đầu tư khoảng 40 tỷ đồng) và Cụm Công nghiệp Ninh Hiệp (tại Gia Lâm, với diện tích khoảng 65ha, tổng vốn đầu tư trên 96 tỷ đồng). Hiện nay, 7 KCN vừa và nhỏ đang hoạt động ở Hà Nội đã có 69 dự án vào đầu tư, với tổng số vốn đǎng ký là gần 642 tỷ đồng. Nhng nh×n chung t×nh h×nh ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, thu hót vèn ®Çu t cña c¸c KCN Hµ Néi vÉn cha ®¹t hiÖu qu¶ cao. 3. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi 3.1. Nh÷ng u ®iÓm 3.1.1. Gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ MÆc dï míi chØ cã 14 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c KCN nhng doanh thu cña doanh nghiÖp nµy n¨m 2000 ®· ®¹t 150 triÖu USD, chiÕm 30% gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Khi c¸c doanh nghiÖp trong KCN ®i vµo ho¹t ®éng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn ph¸t triÓn (nhê cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®Çu vµo vµ dÞch vô cho KCN). Do ®ã c¸c KCN ngoµi viÖc trùc tiÕp gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ cßn gi¸p tiÕp t¸c ®éng ®Õn sù t¨ng trëng kinh tÕ. C¸c KCN sÏ lµ mét phÇn quan träng trong nÒn kinh tÕ thñ ®«. 14 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Năm 2002, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp trên địa bàn đạt mức tăng trưởng khá cao, với doanh thu tăng 38%, đạt 263 triệu USD so với năm 2001. 3.1.2. Thóc ®Èy ph¸t triÓn ngo¹i th¬ng HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cña KCN Hµ Néi ®Òu xuÊt khÈu víi chÊt lîng cao. C¸c s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn c¸c thÞ trêng Mü, NhËt, EU... MÆc dï chØ cã 14 doanh nghiÖp nhng tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp nµy chiÕm 35,7% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ thµnh phè. §iÒu ®ã chøng tá c¸c doanh nghiÖp nµy cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, sö dông hîp lý c¸c nguån lùc cña m×nh. KCN XK NK 93,9 83,7 1998 Hµ Néi 306,5 369,5 SS tû lÖ (%) 30,6 22,6 KCN 107,5 96,8 1999 Hµ Néi 325 375 SS tû lÖ (%) 33 25,8 KCN 122,55 102,5 2000 Hµ Néi 341,2 351 SS tû lÖ (%) 35,7 29,2 XuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong KCN. Qua sè liÖu trªn ta thÊy tû träng XNK cña c¸c doanh nghiÖp trong KCN so víi toµn thµnh phè kh¸ lín vµ ®ang cã xu híng t¨ng lªn. Tû träng xuÊt khÈu n¨m 1998 ®¹t 30,6%, n¨m 1999 t¨ng lªn 33%, n¨m 2000 ®¹t 35,7%. Tèc ®é t¨ng trëng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp KCN hµng n¨m trªn 14%, tèc ®é nµy cao h¬n nhiÒu so víi môc tiªu t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu mµ thµnh phè ®Ò ra lµ 10%. 3.1.3. Gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong KCN gãp phÇn lµm t¨ng ng©n s¸ch nhµ níc. Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000, 14 doanh nghiÖp ®· nép ng©n s¸ch nhµ níc 5,3 triÖu USD. Sè DN ho¹t ®éng Sè thuÕ nép NS (TriÖu USD) 1997 10 4,6 1998 12 4,8 1999 12 4,6 2000 14 5,3 3.1.4. Hç trî chuyÓn dÞch c¬ cÊu, t¹o viÖc lµm C¸c KCN ®îc h×nh thµnh t¹i c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë mét sè huyÖn ngo¹i thµnh cña thµnh phè. Sù xuÊt hiÖn c¸c KCN ®· cã t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c huyÖn còng nh c¬ cÊu cña kinh tÕ thµnh phè. N¨m 1997, c¸c KCN thu hót ®îc kho¶ng 2500 lao ®éng, n¨m 1998 cã kho¶ng 3000 lao ®éng trong ®ã 2750 ngêi lµ lao ®éng ViÖt Nam. §Õn n¨m 2000 c¸c KCN thu hót ®îc kho¶ng 3877 ngêi. Trong sè lao ®éng ®îc tuyÓn dông th× sè lao ®éng ®Þa ph¬ng chiÕm 35-40%. Ngoµi viÖc thu hót trùc tiÕp lao ®éng vµo c¸c KCN, c¸c ho¹t ®éng cña KCN cßn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nhiÒu lao ®éng cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp KCN. 15 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp Sù xuÊt hiÖn cña c¸c KCN ®· lµm thay ®æi bé mÆt c¸c huyÖn ngo¹i thµnh, gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. 3.1.5. T¨ng cêng chuyÓn giao c«ng nghÖ Víi viÖc thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ trong c¸c c«ng ty liªn doanh, mét phÇn nµo ®ã lµ c¸c c«ng ty 100% vèn níc ngoµi. Trong bèi c¶nh c«ng nghÖ níc ta cßn l¹c hËu, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn gãp phÇn ®Èy nhanh CNH, H§H ë níc ta. Mét sè ngµnh nhê thu hót ®îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi ®· cã søc c¹nh tranh m¹nh mÏ trªn thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. 3.1.6. B¶o vÖ m«i trêng Nhê cã quy ho¹ch cô thÓ, ®ång bé, c¸c KCN cã hÖ thèng xö lý chÊt th¶i kh¸ tèt. §iÒu nµy ®· kh¾c phôc ®îc phÇn nµo nhîc ®iÓm cña c¸c khu c«ng nghiÖp cò cña Hµ Néi. 150 KCN rÊt ®Ò cao vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng. §iÓn h×nh trong sè ®ã lµ KCN Th¨ng Long. KCN Th¨ng Long ®¶m b¶o m«i trêng theo tiªu chuÈn ISO 14001. 3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Bªn c¹nh nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc, c¸c KCN Hµ Néi cßn cã nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn. 3.2.1. Nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ - C¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®Ó mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®Çu t cßn kÐo dµi, g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t. Mét dù ¸n ®Çu t vµo Hµ Néi ph¶i cÇn kho¶ng 33 ngµy víi kh¸ nhiÒu thñ tôc. So víi thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ Néi cßn ph¶i c¶i thiÖn nhiÒu vÒ thñ tôc hµnh chÝnh. - C¸c KCN Hµ Néi triÓn khai kh¸ chËm. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lµ KCN Sµi §ång A. KCN nµy ®îc cÊp giÊy phÐp tõ n¨m 1996 nhng hiÖn nay vÉn cha thÓ ®a vµo ho¹t ®éng. KCN Hµ Néi - §µi T còng gÆp ph¶i t×nh tr¹ng t¬ng tù, ®îc cÊp giÊy phÐp n¨m 1995 nhng ph¶i ®Õn n¨m 2000 míi hoµn thµnh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®a vµo ho¹t ®éng. - Cha chó träng ®Õn c«ng t¸c qu¶ng b¸, tiÕp thÞ, vËn ®éng ®Çu t cho c¸c KCN. Ban qu¶n lý c¸c KCN c¸c c«ng ph¸t triÓn ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cha cã nh÷ng ho¹t ®éng vËn ®éng ®Çu t mét c¸ch hiÖu qu¶. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc cha tÝch cùc gióp ®ì hä tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh tæ chøc héi th¶o trong vµ ngoµi níc vÒ c¬ héi ®Çu t vµo c¸c KCN. - C¸c KCN trªn ®Þa bµn Hµ Néi cha ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao, lîng vèn ®Çu t cßn thÊp. HiÖn nay, míi thu hót ®îc mét sè nhµ ®Çu t thuéc khu vùc ch©u ¸. Do 16 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp ®ã, nÕu khu vùc nµy cã khñng ho¶ng sÏ ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn c¸c KCN. Ngoµi ra c¸c KCN cha thu hót ®îc c¸c nhµ ®Çu t trong níc. Míi cã 1 dù ¸n ®Çu t víi sè vèn ®¨ng ký 12 triÖu USD, chiÕm 40%. §©y lµ mét con sè qu¸ nhá. 3.2.2 Nguyªn nh©n MÆc dï Hµ Néi ®· cã quy ho¹ch tæng thÓ ®Õn n¨m 2020, thÕ nhng quy ho¹ch vÉn lµ mét vÊn ®Ò næi cém. ViÖc thay ®æi, ®iÒu chØnh quy ho¹ch ®· g©y khã kh¨n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¬ së h¹ tÇng t¹o mÆt b»ng s¶n xuÊt. Cïng víi viÖc quy ho¹ch thiÕu ®ång bé ®· t¹o nªn t×nh tr¹ng c¬ së h¹ tÇng trong vµ ngoµi khu c«ng nghiÖp thiÕu ®ång bé. VÒ nguyªn t¾c th× Nhµ níc ph¶i ®¶m b¶o c¸c c«ng tr×nh h¹ tµng ®Õn ch©n hµng rµo KCN. ThÕ nhng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c KCN võa qua viÖc phèi hîp ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh trong vµ ngoµi KCN cha ®ång bé. §iÒu nµy lµm gi¶m kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t vµo KCN. ViÖc tuyÓn dông lao ®éng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. Hµ Néi cã nguån lao ®éng dåi dµo, nhng ®a sè lµ lao ®éng cã tay nghÒ thÊp, kh¶ n¨ng cung øng nhu cÇu vÒ lao ®éng cã tay nghÒ cao cßn thÊp, trong khi ®ã, c¸c KCN ®Òu n»m ë c¸c vïng ngo¹i thµnh, ë ®ã cha ®¸p øng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng x· héi nh: nhµ ë, trêng häc, bÖnh viÖn... do ®ã khã thu hót ®îc nh÷ng lao ®éng cã tay nghÒ cao. PhÝ qu¶n lý ë c¸c KCN ®ang ph¶i chÞu cíc dÞch vô kh¸ cao so víi c¸c quèc gia kh¸c (®iÖn, níc, vËn t¶i...). §iÒu nµy còng lµm gi¶m u thÕ c¹nh tranh trong viÖc thu hót vèn ®Çu ta vµo c¸c KCN. Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng cêng ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn vµo c¸c khu c«ng nghiÖp Hµ Néi Tríc thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp cßn nhiÒu yÕu kÐm, vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra lµ ph¶i cã gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lo¹i h×nh 17 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp kinh tÕ nµy, gãp phÇn tÝch cùc thùc hiÖn chñ tr¬ng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. 1. §Þnh Híng ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp trong thêi gian tíi 1.1. §Þnh híng ph¸t triÓn KCN, KCX cña ViÖt Nam VÊn ®Ò h×nh thnµh ph¸t triÓn KCN, KCX lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña quèc s¸ch c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. Trong ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh: - H×nh thµnh c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn x©y dùng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp míi. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n vµ ven ®« thÞ ë c¸c thµnh phè thÞ x· cÇn n©ng cÊp c¶i t¹o c¸c c¬ së hiÖn cã, ®a c¸c c¬ së kh«ng cã kh¶ n¨ng xö lý « nhiÔm ra khái thµnh phè h¹n chÕ viÖc x©y dùng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp míi xen lÉn vµ khu d©n c. Theo dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®Õn n¨m 2005 sÏ cã kho¶ng 100 KCN, KCX vµ sÏ cã kho¶ng 17 khu c«ng nghiÖp ®îc thµnh lËp víi tæng diÖn tÝch 170ha, trong ®ã Hµ Néi chiÕm 2 khu c«ng nghiÖp víi diÖn tÝch 64ha (giai ®o¹n I), Thùc hiÖn ph¬ng híng trªn cã ý nghÜa chiÕn lîc võa lµ gi¶i ph¸p lín gãp phÇn ®¶m b¶o nhiÖp ®é t¨ng trëng c«ng nghiÖp nh÷ng n¨m 2000-2005. §Õn n¨m 2005, dù b¸o GDP b×nh qu©n kho¶ng 800USD/ngêi, tû träng n«ng nghiÖp kho¶ng 1718%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng 35-36%, dÞch vô 46-47% trong GDP. Quy ho¹ch ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp ®Õn n¨m 2010 bao gåm c¸c môc tiªu chñ yÕu sau: - ViÖc x©y dùng h×nh thµnh c¸c KCN, KCX, khu c«ng nghÖ cao trªn ph¹m vi c¶ níc ph¶i mang tÝnh phï hîp chung ®èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng, l·nh thæ vµ quèc gia. - C¸c KCN, KCX, khu c«ng nghÖ cao ph¶i ®îc x©y dùng trªn nh÷ng vïng ®Êt chñ yÕu lµ ®Êt xÊu, c»n cçi. Kh«ng thÓ canh t¸c hoÆc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cho n¨ng suÊt cao. ViÖc lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng nh vùa tËn dông ®îc ®Êt ®ai l¹i võa cã thÓ lµm giµu ®Êt ®ai ®ã lªn nhiÒu lÇn so víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. X©y dùng KCN, KCX, khu c«ng nghÖ cao ph¶i ®Æc biÖt ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh vÒ an toµn m«i sinh, m«i trêng. - Nh dù kiÕn n¨m 2005 sÏ h×nh thµnh 100 KCN, KCX, khu c«ng nghÖ cao th× tæng diÖn tÝch ®Êt kho¶ng 10.000ha. Nh×n chung, quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn KCN tõ nay ®Õn n¨m 2010 míi chØ nªn lªn nh÷ng híng ®i chñ yÕu dùa vµo nh÷ng kÕt qu¶ ban ®Çu ®· ®¹t ®îc. MÆc dï quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn KCN ®· ®îc Thñ tíng phª duyÖt nhng thùc 18 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp tÕ vÉn cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n víng m¾c cÇn ph¶i söa ®æi tõng bíc trong qóa tr×nh h×nh thµnh vµ x©y dùng KCN, KCX trªn ph¹m vi c¶ níc. 1.2.§Þnh híng ph¸t triÓn KCN, KCX Hµ Néi Theo b¸o c¸o chiÕn lîc trong 10 n¨m tíi (2001-2010) ®Ó nÒn kinh tÕ c¶ níc t¨ng trëng ë møc trung b×nh 7-8% th× c¸c thµnh phè lín ph¶i cã tèc ®é t¨ng gÊp 1,4-1,5 lÇn. Nh vËy Hµ Néi cÇn phÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng trëng 10% n¨m, trong ®ã c«ng nghiÖp lµ: 3%. Theo ®ã c¸c ngµnh mòi nhän ®îc x¸c ®Þnh lµ: c¬ khÝ, ®iÖn ®iÖn tö, tin häc, dÖt may, da giÇy, chÕ biÕn l¬ng thùc, thùc phÈm sÏ chiÕm 63-70% tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trªn c¶ ®Þa bµn tuú theo tõng giai ®o¹n. Nhu cÇu vèn ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Hµ Néi giai ®o¹n 2001-2005 lµ 16.613 tû ®ång, giai ®o¹n 2006-2016 lµ 36.013 tû ®ång. §Ó thu hót ®îc mét lîng vèn ®Çu t lín nh vËy ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nhiÒu cè g¾ng cÇn thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn cã nh»m hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t. Môc tiªu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Hµ néi trong giai ®o¹n 2001- 2010 lµ: n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c KCN tËp trung ®· cã, x©y dùng thªm mét sè KCN míi tËp trung b»ng nguån vèn trong níc, hç trî ®Ó ph¸t triÓn c¸c côm s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ë c¸c quËn, huyÖn vµ c¸c lµng nghÒ. Sím cã biÖn ph¸p cïng c¸c nhµ ®Çu t h¹ tÇng níc ngoµi ®a c¸c KCN tËp trung ®· cã vµo ho¹t ®éng. 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi 2.1. Xem xÐt l¹i quy ho¹ch ph¸t triÓn KCN §iÒu chØnh quy ho¹ch thµnh phè Hµ néi ®Õn n¨m 2020 ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt ®· chØ râ: c¶i t¹o 9 KCN hiÖn cã lµ: Minh Khai – VÜnh Tuy, Tr¬ng §Þnh – Gi¸p B¸t, Ph¸p V©n – V¨n §iÓn, Cçu B¬i, Thîng §×nh – NguyÔn Tr·i, CÇu DiÔn – Mai DÞch, ChÌm, Gia L©m – Yªn Viªn, §«ng Anh vµ mét sè xÝ nghiÖp, c¬ së c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp n»m r¶i r¸c trong khu vùc néi thµnh. Gi¶i ph¸p c¶i t¹o c¸c KCN nµy lµ di chuyÓn c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp g©y « nhiÔm ra ngoµi khu vùc néi thµnh, thay ®æi chøc n¨ng s¶n xuÊt cho phï hîp quy ho¹ch, h¹n chÕ më réng vÒ diÖn tÝch, ®Çu t chiÒu s©u, n©ng c«ng suÊt, b¶o ®¶m vÖ sinh m«i trêng. Ph¸t triÓn mét sè KCN tËp trung míi, mét sè côm c«ng nghiÖp ®îc bæ xung më réng nh Cçu DiÔn, Cçu Bou, Ph¸p V©n, §øc Giang. §èi víi c¸c KCN tËp trung cÇn b¶o ®¶m c¬ cÊu sö dông ®Êt theo quy chuÈn, trong ®ã ®Êt x©y dùng nhµ m¸y kh«ng qu¸ 60%. Qua ®ã ta thÊy, viÖc x©y dùng khu c«ng nghiÖp tríc hÕt ph¶i xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh mét c¸ch chñ quan. H¬n n÷a sau 19 ®Ò ¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc, kh¶ n¨ng t¨ng ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi vµo ViÖt Nam cha m¹nh, cho nªn trong quy ho¹ch ph¸t triÓn KCN trong nh÷ng n¨m tíi cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp. 2.2. T¹o m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi cho ph¸t triÓn c¸c KCN Tuy níc ta ®· cã nhiÒu quy ®Þnh u ®·i ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t trong KCN, KCX nhng so víi c¸c níc trong khu vùc cßn kÐm hÊp dÉn. Nhµ níc vÉn cã sù ph©n biÖt gi÷a doanh nghiÖp trong níc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi trong thêi gian tíi cÇn cã sù u ®·i h¬n n÷a ®èi víi c¸c doanh nghiÖp KCN (vÝ dô: cã møc thuÕ u ®·i h¬n), ®ång thêi cÇn t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuèc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. Nhµ níc cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong níc ®Çu t vµo KCN. Chóng ta cÇn xem xÐt bæ sung mét sè vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ ®Çu t kh¸c quan t©m. Thùc hiÖn c¬ chÕ ®¨ng ký víi thñ tôc hµn chÝnh ®¬n gi¶n h¬n. CÇn quy ho¹ch cô thÓ viÖc ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt vµ x· héi ngoµi hµng rµo phôc vô ho¹t ®éng cña KCN. Cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, c¸c ngµnh sö dông nguyªn vËt liÖu trong níc, ®Çu t c«ng nghiÖp míi. Cã c¸c chÝnh s¸ch u ®·i cho c¸c KCN t¹i nh÷ng vïng u tiªn (vïng s©u, vïng xa, vïng cã nhiÒu khã kh¨n). 2.3. C¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý thùc hiÖn viÖc giao cho Ban Qu¶n lý c¸c KCN thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc ®èi víi c¸c KCN, c¸c KCN, KCX tiÕp tôc ph©n cÊp vµ ñy quyÒn cho Ban Qu¶n lý c¸c KCN, KCX mét c¸ch ®ång bé, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, th«ng tho¸ng h¬n chÝnh phñ vµ thµnh phè cÇn tiÕp tôc ph©n cÊp vµ ñy quyÒn cho Ban Qu¶n lý c¸c KCN, KCX Hµ Néi trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong KCN. CÇn c¶i tiÕn m« h×nh c«ng ty ph¸t triÓn ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lín cña KCN. C¸c c«ng ty sÏ chuÈn bÞ ®Ò ¸n khi thi hµnh thµnh KCN, sau khi ®îc phª duyÖt th× c«ng ty sÏ tæ chøc ph¸t triÓn ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®Ò ra (c«ng ty kh«ng chØ cßn khinh doanh c¬ së h¹ tÇng). C«ng ty kh«ng can thiÖp vµo quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp theo yªu cÇu. VÒ thñ tôc hµnh chÝnh: HiÖn nay, mét vÊn ®Ò rÊt ®îc c¸c nhµ ®Çu t quan t©m lµ c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh tríc ®©y ®Ó cã ®îc giÊy phÐp yªu cÇu, c¸c nhµ ®Çu t cÇn ph¶i qua rÊt nhiÒu cÊp, ngµnh vµ ®ñ lo¹i c¸c con dÊu. Cã dù ¸n ph¶i kÐo dµi tõ 3-5 n¨m, chØ riªng giai ®o¹n xin giÊy tê thñ tôc hµnh chÝnh. Do vËy ®©y lµ mét vÊn ®Ò næi cém cÇn ®îc gi¶i quyÕt. 2.4 Chñ ®éng tiÕp thu cho c¸c khu c«ng nghiÖp 20