Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kc180 nguyên nhân suy thoái kt nhật những năm 90 ...

Tài liệu Kc180 nguyên nhân suy thoái kt nhật những năm 90

.PDF
34
77
111

Mô tả:

Phan ThÞ H-¬ng QT45 ®Ò c-¬ng nguyªn nh©n suy tho¸i kinh tÕ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 1990 I.Lêi nãi ®Çu II. Nh÷ng nguyªn nh©n 1.Nh÷ng m©u thuÉn cña mét x· héi ®Çu c¬ vµ sù ®æ vì cña nÒn kinh tÕ bong bãng 2.Sù yÕu kÐm, l¹c hËu cña hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh NhËt B¶n 1 Phan ThÞ H-¬ng QT45 3.Sù giµ ho¸ d©n sè vµ g¸nh nÆng cña c¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m phóc lîi x· héi 4.Bé m¸y nhµ n-íc yÕu kÐm,chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh 5.Nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp cña m« h×nh kinh tÕ NhËt b¶n tr-íc nh÷ng yªu cÇu th¸ch thøc míi cña thêi ®¹i 6.N¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ NhËt b¶n ngµy nay ®· bÞ suy yÕu so víi mét sè n-íc ph¸t triÓn kh¸c tr-íc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸-khu vùc ho¸ kinh tÕ. 7.Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ §«ng ¸. III.KÕt luËn. 2 Phan ThÞ H-¬ng QT45 I.Lêi nãi ®Çu. Kh«ng chØ lµ n-íc cã nÒn v¨n ho¸ tiÕn bé mµ NhËt B¶n cßn lµ mét n-íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hµng ®Çu thÕ giíi chØ sau Mü. Cã ®-îc nh÷ng thµnh qu¶ nh- vËy còng bëi NhËt B¶n lµ quèc ®¶o,bao bäc bëi v« vµn hßn ®¶o lín, nhá do vËy ®· t¹o cho con ng-êi NhËt B¶n mét ý chÝ rÊt ham häc hái vµ muèn v-¬n lªn. Tuy lµ mét n-íc nghÌo tµi nguyªn nh-ng NhËt B¶n kh«ng ph¶i dùa vµo tµi nguyªn dåi dµo nh- c¸c n-íc kh¸c ®Ó lµm giµu mµ NhËt B¶n lµm giµu b»ng chÝnh bé ãc s¸ng t¹o vµ ®«i bµn tay cÇn cï cña m×nh. Trong hai cuéc chiÕn trµnh thÕ giíi NhËt B¶n lµ n-íc ®i x©m chiÕm thuéc ®Þa, muèn thèng trÞ vµ v¬ vÐt cña c¶i. Nh-ng sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai th× NhËt B¶n bÞ thiÖt h¹i nÆng nÒ, nhÊt lµ vÒ kinh tÕ, nh-ng sau ®ã NhËt B¶n ®· nhanh chãng phôc håi nÒn kinh tÕ cña m×nh vµ ngµy cµng ph¸t triÓn vêi tèc ®é t¨ng tr-ëng thÇn kú. Nh-ng 3 Phan ThÞ H-¬ng QT45 ®Õn thËp niªn 90 nÒn kinh tÕ cña NhËt B¶n bÞ suy tho¸i trÇm träng, thËm chÝ khñng ho¶ng nÆng nÒ, cô thÓ: N¨ 20 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 m 00 G - - DP 4. 4. 4. 5. 2. 0. 0. 0. 1. 2. 0. 0. (% 6 7 9 5 9 4 3 6 4 1. 9 1.2 5 7 9 ) Nguån: 1987-1997 Nikkei Shimbun vµ Japan Research Quaterly, Spring 1997 vµ Winter 1996/1997_1998-2000: Monthly Economic Report, October 2000 ( sè liÖu 2000 lµ dù b¸o) EPA, Japan. Qua b¶ng trªn cho ta thÊy r»ng tõ n¨m 1990 tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ cña NhËt B¶n b¾t ®Çu suy tho¸i, n¨m 1990 lµ 4 Phan ThÞ H-¬ng QT45 5,5% th× n¨m 1991 chØ cßn 2,9%… VËy nguyªn nh©n cña nã lµ g×? Sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ mét sè nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m cña thËp niªn 90. II. Nguyªn nh©n Cã thÓ lý gi¶i t×nh h×nh trªn ®©y bëi c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau dÉn ®Õn x¸c ®Þnh kh«ng gièng nhau vÒ c¸c lo¹i nguyªn nh©n. Song trong mét ®Ò tµi nhá nµy em xin nªu ra mét sè nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn sù suy tho¸i kinh tÕ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 90. 1.Nh÷ng m©u thuÉn cña mét x· héi ®Çu c¬ vµ sù ®æ vì cña nÒn kinh tÕ bong bãng. §©y còng cã thÓ coi lµ nguyªn nh©n ng¾n h¹n trùc tiÕp dÉn ®Õn suy tho¸i kinh tÕ hÇu nh- kÐo dµi trong c¶ thËp niªn 90 cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n. Kinh tÕ bong bãng chÝnh lµ nÒn 5 Phan ThÞ H-¬ng QT45 kinh tÕ t¨ng tr-ëng cùc nhanh cña kinh tÕ NhËt B¶n vµo cuèi thËp niªn 80, song ®ã kh«ng ph¶i lµ t¨ng tr-ëng thùc sù tõ sù ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¶i vËt chÊt nh- c¸c thêi kú tr-íc ®ã mµ chñ yÕu t¨ng tr-ëng gi¶ t¹o do sù ®Çu c¬ vµo mua b¸n bÊt ®éng s¶n, tr¸i phiÕu, c¸c hµng ho¸ nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ lín. §ång thêi víi hiÖn t-îng ®Çu c¬ nµy vÒ phÝa chÝnh phñ NhËt B¶n vµo nh÷ng n¨m ®ã ®Ó ®èi phã víi sù lªn gi¸ m¹nh cña ®ång yªn sau hiÖp -íc Plaza 1985 ®· duy tr× kÐo dµi mét chÝnh s¸ch l·i suÊt cho vay thÊp, khiÕn cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- bu«n b¸n bÊt ®éng s¶n, tr¸i phiÕu… cµng ra t¨ng m¹nh t¹o nªn sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ cùc nhanh vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980, cô thÓ: 1986 1987 1988 1990 2,5% 4,6% 4,9% 5,5% 6 Phan ThÞ H-¬ng QT45 ChÝnh sù t¨ng tr-ëng qu¸ m¹nh nµy khiÕn nhiÒu nhµ ®Çu t- bÞ chi phèi bëi ý nghÜ kh«ng t-ëng lµ nhÊt ®Þnh hµng ho¸ cña thÞ tr-êng tiÒn tÖ sÏ t¨ng tr-ëng theo thêi gian vµ do ®ã cµng kÝch thÝch hä ®Çu t- m¹nh vµo thÞ tr-êng hµng ho¸ nµy. §©y chÝnh lµ ¶o t-ëng vÒ mét nÒn kinh tÕ bong bãng, nã t¨ng cùc nhanh nh- bong bãng xµ phßng ®Ó råi sôp ®æ ngay tr-íc m¾t.Lo ng¹i tr-íc sù gia t¨ng kh¸c th-êng ®ã cña nÒn kinh tÕ, chÝnh phñ NhËt B¶n th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng nhµ n-íc ®· véi vµng n©ng cao l·i suÊt cho vay lªn tíi møc 6% kÓ tõ ngµy 30/8/1989 vµ liªn tôc gi÷ ë møc nµy cho tíi ngµy 1/7/1990. Ngay sau khi cã biÖn ph¸p cùc ®oan nµy, nhu cÇu vay tiÒn mua ®Êt ,mua c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt, cæ phiÕu, chøng kho¸n ®· kh«ng cßn vµ gi¸ c¶ c¸c lo¹i hµng nµy sôt xuèng rÊt nhanh. C¸c doanh nghÞÖp, c¸c nhµ kinh doanh c¸ thÓ tr­íc ®ã ®± “chèt”dån vèn ®Çu t­. (b´ng vèn tù cã, vèn vay ng©n hµng, vèn do ph¸t hµnh tr¸i phiÕu huy ®éng vèn cña 7 Phan ThÞ H-¬ng QT45 c¸c nhµ ®Çu t-, cña vèn nhµn rçi trong d©n chóng…) ®Òu bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng bi ®¸t,kh«ng thÓ tr¶ næi kho¶n nî do gi¸ trÞ tµi s¶n ®Çu t- tôt xuèng . nÒn kinh tÕ bong bãng ®· bÞ ®æ vì hoµn toµn thay thÕ vµo lµ t×nh tr¹ng suy tho¸i, tr× trÖ kÐo dµi suèt c¶ thËp niªn 90 nh- ®· thÊy . G¸nh chÞu thiÖt h¹i ®Çu tiªn vµ còng lµ nghiªm träng nhÊt lµ hÖ thèng c¸c ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh tÝn dông . TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1995 , nghÜa lµ sau 5n¨m nÒn kinh tÕ bong bãng bÞ ®æ vì , ®· cã hµng lo¹t c«ng ty bÞ ph¸ s¶n ,kh«ng cã tiÒn tr¶ nî ng©n hµng, khiÕn cho tæng sè nî khã ®ßi cña ng©n hµng ®· lªn tíi 40.000 tû yªn (t-¬ng ®-¬ng víi 400 tû USD). NhiÒu ng©n hµng vµ c«ng ty tµi chÝnh l©m vµo c¶nh hÕt søc khã kh¨n thËm chÝ bÞ ®æ vì theo, trong ®ã cã c¶ 11 ng©n hµng vµo lo¹i m¹nh nhÊt cña NhËt B¶n nh-ng còng lµ m¹nh nhÊt cña thÕ giíi khi ®ã ®· ph¶i gi¶m tíi 10% kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trong 2 n¨m 1994, 1995. Riªng ng©n hµng Sumitomo còng 8 Phan ThÞ H-¬ng QT45 vµo lo¹i lín nhÊt thÕ giíi ë thêi ®iÓm ®ã ®· bÞ lç tíi 3 tû USD vµo ®Çu n¨m 1995. Th¸ng 4-1997 c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä Nissan ®· bÞ ph¸ s¶n, më ®Çu cho lµn sãng ph¸ s¶n cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh NhËt B¶n ®· x¶y ra ®ång lo¹t vµo th¸ng 11 vµ 12 n¨m ®ã. §ã lµ sù kiÖn 5 tæ chøc tµi chÝnh lín nhÊt cña NhËt B¶n ®· bÞ ph¸ s¶n: C«ng ty chøng kho¸n Sanyo; C«ng ty chøng kho¸n Yamaichi; C«ng ty chøng kho¸n Maruso; ng©n hµng Hokkaido Takushoku; ng©n hµng Tokuyo ®· bÞ ph¸ s¶n, c«ng ty chøng kho¸n Sanyo ®· ®Ó l¹i mãn nî 3000 tû yªn, cßn lín h¬n c¶ kho¶n nî khã ®ßi cña NhËt B¶n ë Th¸i Lan. C¸c tæ chøc cßn l¹i: Yamaichi ®Ó l¹i mãn nî 3000 tû yªn,Maruso 46,34 tû yªn, Hokkaido Takushoku 1,5 tû yªn, Tokuyo 59 tû yªn. Kinh tÕ suy tho¸i lµm cho ngµy cµng cã nhiÒu c«ng ty kh«ng thanh to¸n ®-îc c¸c kho¶n nî ®· vay ng©n hang vµ do ®ã c¸c ng©n hµng kh«ng nh÷ng kh«ng cã tiÒn cho c¸c khoµn vay míi mµ nguy c¬ ph¸ s¶n còng ngµy cµng t¨ng lªn. Theo 9 Phan ThÞ H-¬ng QT45 Côc kÕ ho¹ch kinh tÕ NhËt B¶n (EPA) -íc tÝnh ®Õn thêi ®iÓm n¨m 1998 tæng gi¸ trÞ c¸c kho¶n nî khã ®ßi trong n-íc cña ng©n hµng ®· lªn tíi 800 tû USD chiÕm 20% tæng sè tÝn dông cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng Nhµ n-íc, céng víi kho¶ng 300 tû USD cho c¸c n-íc ch©u ¸ khi ®ã ®ang bÞ khñng ho¶ng vay còng cã nguy c¬ khã ®ßi. TÝnh ®Õn trong n¨m 1998 ®· cã tíi 19 ng©n hµng hµng ®Çu NhËt B¶n ®Òu cã sè nî lín h¬n sè tµi s¶n ®¨ng ký. §Æc biÖt trÇm träng lµ tr-êng hîp ng©n hµng tÝn dông dµi h¹n NhËt B¶n ®· cã sè nî rÊt lín kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®-îc vµ chØ riªng trong n¨m 1998, ®Ó cøu v·n nguy c¬ ph¸ s¶n cña ng©n hµng nµy chÝnh phñ ®· ph¶i chi h¬n 400 tû USD… T×nh tr¹ng trªn ®· khiÕn cho giíi ®Çu t- trong vµ ngoµi n-íc kh«ng cßn lßng tin ®èi víi thÞ tr-êng tµi chÝnh NhËt B¶n. Ngay tõ 1995, nhiÒu tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ cña n-íc ngoµi t¹i NhËt B¶n ®· rót khái Tokyo vµ chuyÓn sang thÞ 10 Phan ThÞ H-¬ng QT45 tr-êng tµi chÝnh kh¸c ë ch©u ¸. §ång thêi víi t×nh tr¹ng bi ®¸t cña hÖ thèng c¸c c¬ quan tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nhiÒu c«ng ty NhËt B¶n còng bÞ thua lç, dÉn ®Õn ph¸ s¶n. TÝnh ®Õn n¨m 1995 ®· cã tíi 15000 c«ng ty cña NhËt bÞ ph¸ s¶n, §Æc biÖt n¨m 1998 chØ tÝnh riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m sè c¸c doanh nghiÖp ph¸ s¶n ®· lªn tíi con sè 10262. Kinh tÕ suy tho¸i ®· gi¸ng c¶ vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, trô cét cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n nh-: ®iÖn tö, tin häc, c¶ 5 c«ng ty s¶n xuÊt m¸y tÝnh c¸ nh©n lín nhÊt cña NhËt B¶n lµ : Hitachi, Toshiba, ®iÖn c¬ Mitsubishi,Matssusshita vµ Fujitsu ®Òu bÞ sa sót trong s¶n xuÊt kinh doanh. N¨m 1997 lîi nhuËn cña Hitachi bÞ gi¶m tíi 90%; ®iÖn c¬ Mitsubishi bÞ thua lç ®Õn 40 tû yªn. N¨m 1999, nh- ®· biÕt kinh tÕ NhËt B¶n tuy cã phôc håi trë l¹i song cßn rÊt mong manh, chËm ch¹p, víi tèc ®é t¨ng tr-ëng kho¶ng 0,5%. Trong t×nh tr¹ng ®ã ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®· cã phÇn nµo bÞ thua thiÖt, song 11 Phan ThÞ H-¬ng QT45 nh×n chung lîi nhuËn thu ®-îc vÉn ch-a thÓ t¨ng trë l¹i nhtr-íc thêi kú suy tho¸i. Ch¼ng h¹n trong 6 th¸ng ®Çu n¨m tµi chÝnh 1999 doanh thu cña Sogo Shaha hµng ®Çu NhËt B¶n lµ Mitsubishi, Mitsui, Marubenni, Sumitomo, Itochu vµ Nissho_iwai ®Òu vÉn bÞ gi¶m thuÕ 2 con sè. Trong ®ã lîi nhuËn cña Mitsubishi gi¶m 27,4%,Manubenni gi¶m 53,6%, Mitsui gi¶m 10% vµ Sunitomo gi¶m 31,5% so víi cïng kú n¨m ngo¸i… 2.Sù yÕu kÐm, l¹c hËu cña hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh NhËt B¶n . §©y lµ lo¹i nguyªn nh©n dµi h¹n, c¬ b¶n vµ trùc tiÕp khiÕn cho kh«ng nh÷ng chÝnh phñ NhËt B¶n kh«ng thÓ kh¾c phôc cã hiÖu qu¶ sù ®æ ví nÒn kinh tÕ bong bãng vµo ®Çu thËp niªn 90 mµ tõ ®ã cßn lµm kÐo dµi sù suy tho¸i kinh tÕ trong suèt nh÷ng n¨m 1990. ChÝnh sù yÕu kÐm, l¹c hËu cña hÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh NhËt B¶n ®· cµng lµm cho kinh tÕ 12 Phan ThÞ H-¬ng QT45 NhËt B¶n l©m vµo khñng ho¶ng suy tho¸i ®Õn ®Ønh cao trÇm träng trong 2 n¨m 1997,1998 do sù t¸c ®éng tiªu cùc ®ång thêi cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ §«ng ¸. Sù yÕu kÐm, l¹c hËu thÓ hiÖn ë mét sè khÝa c¹nh c¬ b¶n sau: - HÖ thèng ng©n hµng tµi chÝnh NhËt B¶n ®· nhiÒu n¨m chÞu d-íi sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña bé tµi chÝnh ng©n hµng NhËt B¶n lµ c¸c c¬ quan ®¹i diÖn cho chÝnh phñ NhËt B¶n ®· kh«ng cßn phï hîp víi ®iÒu kiÖn KHKT vµ tù do c¹nh tranh ngµy nay. - Liªn kÕt trong c¸c quan chøc chÝnh phñ ( thuéc bé tµi chÝnh, bé c«ng th-¬ng vµ ng©n hµng NhËt B¶n ) víi giíi doanh nghiÖp t- nh©n ( chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty lín ) ®· tá ra cµng bÞ tha ho¸, biÕn chÊt, dÉn ®Õn c¸c tÖ n¹n ®Çu c¬, tham nhòng, vô lîi c¸ nh©n trong khi lîi Ých 13 Phan ThÞ H-¬ng QT45 tËp thÓ, Nhµ n-íc bÞ thua thiÖt kh«ng nh÷ng thÕ cßn lµm tha ho¸ ®¼ng cÊp chÝnh trÞ NhËt b¶n Vµo nh÷ng n¨m tr-íc thËp niªn 90, NhËt B¶n ®· cã 7 trong sè 10 ng©n hµng ®øng ®Çu thÕ giíi, nh-ng tõ cuèi thËp niªn 90 theo kÕt qu¶ ®iÒu tra so s¸nh xÕp h¹ng trong 20 ng©n hµng hµng ®Çu thÕ giíi víi 20 ng©n hµng hµng ®Çu NhËt B¶n cã thh¹ng rÊt thÊp so víi c¸c ng©n hµng n-íc ngoµi, cô thÓ c¸c ng©n hµng NhËt B¶n ®· tôt hËu kho¶ng 10 so víi c¸c ng©n hµng Mü. Cã t×nh tr¹ng nµy lµ do c¸c ng©n hµng Mü còng nhc¸c ng©n hµng nhiÒu n-íc t- b¶n kh¸c cña Ph-¬ng T©y ®ªu lu«n ph¶i v-¬n lªn trong m«i tr-êng c¹nh tranh gay g¾t, do ®ã ngµy cµng lín m¹nh h¬n, trong khi c¸c ng©n hµng NhËt B¶n l¹i ®-îc tån t¹i, ph¸t triÓn trong mét m«i tr­êng “ C­ng chiÒu” bëi viÖc thi h¯nh cuéc sèng b°o hé qu² møc trong suèt nhiÒu n¨m qua cña chÝnh phñ NhËt B¶n dÉn tíi sù c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng NhËt B¶n rÊt yÕu kem tr-íc nh÷ng sãng 14 Phan ThÞ H-¬ng QT45 giã cña suy tho¸i kinh tÕ mµ næi bËt nhÊt lµ trong lÜnh vùc tµi chÝnh-tiÒn tÖ nh- ®· thÊy trong suèt thËp niªn 90 võa qua. Thªm v¯o ®ã l¯ nh÷ng “mçi quan hÖ bÊt minh” trong kh«ng Ýt quan chøc chÝnh phñ víi kinh doanh nhÊt lµ víi giíi chñ ng©n hµng ®· dÉn ®Õn nhiÒu vô tham nhòng nghiªm träng mµ tr-íc khi ch-a bÞ phanh phui ra ®Òu ®· ®-îc b-ng bÝt, che giÊu bëi sù cÊu kÕt chÆt chÏ trong c¸c tÇng líp ®ã. C«ng ty chøng kho¸n Yamaichi sau khi ph¸ s¶n, c¬ quan ®iÒu tra ®· ph¸t hiÖn ra r»ng c«ng ty nµy cßn giÊu ®Õn 260 tû Yªn t¹i ng©n hµng Fuji. Cßn víi hai ng©n hµng Nippon Credit vµ Long term Credit sau khi quèc h÷u ho¸, c¬ quan gi¸m s¸t tµi chÝnh NhËt B¶n (FSA) míi ph¸t hiÖn ra tæng sè nî khã ®ßi cña hai ng©n hµng nµy sai lÖch tíi 1500 tû Yªn so víi con sè c«ng bè, trong ®ã riªng c¸c kho¶n nî kh«ng thÓ ®ßi ®-îc ®· lªn tíi 261 tû yªn. Ngµy 25-12-1998, FSA ®· c«ng bè tæng sè nî khã ®ßi 15 Phan ThÞ H-¬ng QT45 cña 17 ng©n hµng lín nhÊt NhËt B¶n lµ 49499 tû yªn, cao h¬n 12,5 % so víi sè liÖu 44093 tû yªn mµ c¸c ng©n hµng tù to¸n. 3.Sù giµ ho¸ d©n sè vµ g¸nh nÆng cña c¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m phóc lîi x· héi. Sù giµ ho¸ d©n sè ®ang gia t¨ng ë NhËt B¶n vÒ thùc chÊt chÝnh lµ do t¸c ®éng tÝch cùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ NhËt B¶n tõ nhiÒu n¨m tr-íc ®©y. Kinh tÕ ph¸t triÓn dÉn theo thu nhËp vµ møc sèng thùc tÕ cao cïng víi c¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m phóc lîi x· héi ®èi víi ng-êi giµ ®ang gia t¨ng lµ nguyªn nh©n chñ yÕu khiÕn cho tuæi thä cña ng-êi NhËt B¶n t¨ng lªn, sè ng-êi giµ tõ 65 tuæi trë lªn ngµy cµng gia t¨ng, chiÕm 15% d©n sè. Ngoµi ra cßn cã nguyªn nh©n t©m lý x· héi kh¸c n÷a, líp trÎ NhËt B¶n vèn ®· quen víi nÕp sèng thùc dông, trong cuéc sèng c«ng nghiÖp l¹i qu¸ khÈn tr-¬ng, c¨ng th¼ng v× thÕ phÇn lín trong sè hä ho muèn sinh con hoÆc cïng l¾m chØ sinh 1 con. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng ng-êi kh«ng muèn kÕt h«n, 16 Phan ThÞ H-¬ng QT45 thÝch sèng ®éc th©n… TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n ®ã ®· khiÕn cho x· héi NhËt B¶n ®¸ng ®øng tr-íc nguy c¬ lín vÒ sù mÊt c©n ®èi c¬ cÊu d©n sè : Sè ng-êi giµ t¨ng nhanh nh-ng ngµy cµng Ýt trÎ em. N-íc Mü ngµy nay còng ®ang ®øng tr-íc th¸ch thøc giµ ho¸ d©n sè nh-ng tû lÖ sinh vÉn cao h¬n so víi NhËt B¶n v× b×nh qu©n 1 phô n÷ NhËt B¶n chØ sinh 1,42 con trong khi ë Mü lµ 2,019. Cßn so víi Trung Quèc vµ ViÖt Nam th× l¹i hoµn toµn tr¸i l¹i, ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®-îc coi lµ nh÷ng n-íc cã d©n sè kh¸ trÎ. ¶nh h-ëng cña vÊn ®Ò giµ ho¸ vµ tû lÖ sinh thÊp trªn ®èi víi nÒn kinh tÕ NhËt B¶n tr-íc hÕt ®· g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu søc lao ®éng nhÊt lµ lùc l-îng lao ®éng trÎ ®-îc ®µo t¹o cã kü thuËt míi ®· bÞ gi¶m sót m¹nh, tõ ®ã ¶nh h-ëng xÊu trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ lµm gi¶m t¨ng tr-ëng x· kinh tÕ. Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn c¸c tiªu cùc kh¸c n÷a nh-: Thø nhÊt, gi¶m sót thu nhËp vµ søc mua bëi ng-êi giµ mua 17 Phan ThÞ H-¬ng QT45 s¨m Ýt h¬n so víi giíi trÎ nhiÒu; Thø hai, lµm cho tû lÖ tÝch luü gia ®×nh gi¶m do ®ã lµ gi¶m ®Çu t- vµo ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ; Thø ba, lµ gi¶m ®ãng thuÕ, gi¶m ®ãng gãp tiÒn h-u dÉn ®Õn t¨ng g¸nh n¨ng cho ng©n s¸ch nhµ n-íc trong viÖc thùc th ®Çu t- ph¸t triÓn c«ng céng vµ c¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m phóc lîi x· héi; Thø t- n÷a lµ sÏ g©y nªn t×nh tr¹ng ngµy cµng gi¶m bít d©n sè cña n-íc NhËt B¶n. Ngay tõ n¨m 1997, c¸c nhµ nh©n khÈu häc ®· lµm phÐp tÝnh thèng kª dù b¸o, d©n sè NhËt B¶n khi ®ã lµ 126 triÖu, nh-ng cã thÓ ®¹t 128 triÖu vµo n¨m 2007 ®Ó råi suy gi¶m nghiªm träng chØ con 67 triÖu vµo n¨m 2100 nÕu nh- NhËt B¶n vÉn duy tr× tû lÖ sinh nh- lóc ®ã lµ 1,42 con/ 1 phô n÷ vµ tuæi thä cña ng-êi giµ vÉn ®-îc kÐo dµi nhhiÖn nay. Nh- vËy, víi xu h-íng giµ ho¸ d©n sè cña NhËt B¶n ®ang gia t¨ng sÏ ¶nh h-ëng rÊt xÊu ®Õn kinh tÕ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 90 vµ trong t-¬ng lai n÷a. 4. Bé m¸y nhµ n-íc yÕu kÐm, chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh. 18 Phan ThÞ H-¬ng QT45 Tõ sù ®æ vì cña nÒ kinh tÕ bong bãng cho ®Õn suy tho¸i kinh tÕ hÇu nh- kÐo dµi c¶ thËp niªn 90, c¸c nhµ ph©n tÝch ®· t×m nguyªn nh©n cña t×nh h×nh nµ vµ thÊy r»ng kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn mét nguyªn nh©n rÊt quan träng ®ã lµ bé m¸y Nhµ n-íc yÕu kÐm trong n¨ng lùc l·nh ®¹o, qu¶n lý víi kh«ng Ýt vô bª bèi tham nhòng cña c¸c quan chøc chÝnh phñ vµ t×nh h×nh chÝnh trÞ NhËt B¶n ®· dÉn ®Õn phøc t¹p, kh«ng æn ®Þnh. Cã thÓ nãi r»ng chÝnh nh÷ng yÕu kÐm trong vai trß l·nh ®¹o chÝnh trÞ vµ qu¶n lý ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n-íc ®· cã nhiÒu thay ®æi sau chiÕn tranh l¹nh cña ®¶ng cÇm quyÒn - §¶ng d©n chñ tù do ®· khiÕn cho nÒn kinh tÕ cña ®Êt n-íc nµy bÞ suy gi¶m nghiªm träng nh- ®· thÊy. Nh×n l¹i c¶ thËp niªn 90 ta thÊy râ tam gi¸c quyÒn lùc cña NhËt B¶n lµ Giíi chÝnh trÞ-quan chøc Nhµ n-íc – doanh nghiÖp, nÕu nh- tr-íc kia cã vÞ trÝ, vai trß tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc th× nay ®· trë thµnh lùc 19 Phan ThÞ H-¬ng QT45 c¶n cña sù ph¸t triÓn, bëi tam gi¸c nµy kh«ng ®ãng gãp g× cho ®Êt n-íc n÷a mµ chØ ph¸ ho¹i nÒn kinh tÕ, ®ôc khoÐt nã. Tr-íc t×nh h×nh nµy, nhiÒu ng-êi NhËt B¶n ®· kh«ng ®ång t×nh víi ®-êng lèi chÝnh trÞ b¶o thñ cña ®¶ng d©n chñ tù do vµ muèn c¶i c¸ch nã. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng hËu qu¶ cña kinh tÕ bong bãng ®æ vì vµ kinh tÕ suy tho¸i ®· lµm cho ®¶ng d©n chñ tù do gÆp nhiÒu khã kh¨n, lóng tóng trong cÇm quyÒn, tõ ®ã g©y nªn t×nh tr¹ng khñng ho¶ng chÝnh trÞ NhËt B¶n vµo n¨m 1993 khiÕn cho ®¶ng d©n chñ tù do bÞ mÊt quyÒn l·nh ®¹o. H¬n hai n¨m sau, §¶ng d©n chñ tù do ®· trë l¹i vÞ trÝ l·nh ®¹o cña m×nh vµ tiÕp tôc l·nh ®¹o ®Êt n-íc cho ®Õn nay. Tuy ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh trÞ, bé m¸y Nhµ n-íc vµ còng ®· cã nhiÒu nç lùc thùc thi c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch kinh tÕ song nh- ®· thÊy do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau kinh tÕ NhËt B¶n trong suèt thËp niªn 90 hÇu nh- lµ suy tho¸i (ngo¹i trõ 2 n¨m 1995-1996 cã t¨ng tr-ëng trë l¹i mét chót vµ 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan