Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kc179 cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng ...

Tài liệu Kc179 cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

.PDF
25
87
52

Mô tả:

Lêi Më ®Çu Trong khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng, ViÖt Nam ®ang lµ mét ®Êt n-íc cã ®-îc nhiÒu sù chó ý tõ c¸c n-íc trªn thÕ giíi. §ã lµ ®Êt n-íc ViÖt Nam ®· vµ ®ang trªn con ®-êng ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ngµy cµng s©u s¾c vÒ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng. Quan hÖ s¶n xuÊt ®-îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cña x· héi. Trªn c¬ së quan hÖ s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c quan hÖ vÒ chÝnh trÞ vµ tinh thÇn cña x· héi. Hai mÆt®ã cña ®êi sèng x· héi ®-îc kh¸i qu¸t thµnh c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h-íng x· héi ë n-íc ta, cÇn vËn dông vµ qu¸n triÖt 1 quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng. C¬ së h¹ tÇng lµ kÕt cÊu kinh tÕ ®a thµnh phÇn trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, tËp thÓ vµ nhiÒu thµnh kinh tÕ kh¸c nhau. TÝnh chÊt ®an xen - qu¸ ®é vÒ kÕt cÊu cña c¬ së kinh tÕ võa lµm cho nÒn kinh tÕ s«i ®éng, phong phó, võa mang t×nh phøc t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh h-íng x· héi. §©y lµ mét kÕt cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng, phong phó ®-îc ph¶n chiÕu trªn nÒn kiÕn tróc th-îng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ nÒn kiÕn tróc th-îng tÇng còng ph¶i ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së kinh tÕ. Nh- vËy kiÕn tróc th-îng tÇng míi cã søc m¹nh ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së h¹ tÇng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2 PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng 1 Kh¸i niÖm 1.1 C¬ së h¹ tÇng C¬ së h¹ tÇng lµ toµn bé nh÷ng QHSX hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh. KÕt cÊu cña c¬ së h¹ tÇng gåm 3 bé phËn -Quan hÖ s¶n xuÊt tµn d-Quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ -Quan hÖ s¶n xuÊt mÇm mèng C¬ së h¹ tÇng cña mét x· héi cô thÓ bao gåm quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ. Quan hÖ s¶n xuÊt tµn d- cña x· héi cò vµ quan hÖ s¶n xuÊt mÇm mèng cña x· héi míi. Trong ®ã quan hÖ s¶n 3 xuÊt thèng trÞ bao giê còng gi÷ vai trß chñ ®¹o , chi phèi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c, nã quy ®Þnh xu h-íng chung cña ®êi sèng kinh tÕ- x· héi. Bíi vËy, c¬ së h¹ tÇng cña mét x· héi cô thÓ ®-îc ®Æc tr-ng bëi quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ trong x· héi ®ã. Tuy nhiªn, quan hÖ s¶n xuÊt tµn d- vµ quan hÖ s¶n xuÊt mÇm mèng còng cã vai trß nhÊt ®Þnh. 1.2. KiÕn tróc th-îng tÇng Lµ toµn bé nh÷ng t- t-ëng x· héi, nh÷ng thiÕt chÕ t-¬ng øng vµ nh÷ng quan hÖ néi t¹i cña kiÕn tróc th-îng tÇng ®-îc h×nh thµnh trªn mét c¬ së h¹ tÇng nhÊt ®Þnh. Trong kÕt cÊu kiÕn tróc th-îng tÇng th× Nhµ n-íc lµ bé phËn quan träng nhÊt. Bëi v×, Nhµ n-íc n¾m trong tay s-c m¹nh kinh tÕ vµ b¹o lùc, nã chi phèi mäi bé phËn kh¸c cña kiÕn tróc th-îng tÇng vµ c¸c bé phËn nµy ph¶i phôc ting nã. 4 2. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng x· héi. 2.1 C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th-îng tÇng C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh néi dung, tÝnh chÊt kÕt cÊu cña kiÕn tróc th-îng tÇng. C¬ së h¹ tÇng cña mét x· héi nhÊt ®Þnh nh- thÕ nµo, tÝnh chÊt cña nã ra sao, giai cÊp ®¹i diÖn cho nã nh- thÕ nµo th× hÖ thèng thiÕt chÕ chÝnh trÞ ph¸p quyÒn, ®¹o ®øc, triÕt häc v..v.. vµ quan hÖ cña c¸c thÓ chÕ t-¬ng øng víi c¸c thiÕt chÕ Êy còng nh- vËy. C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th-îng tÇng thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau: -C¬ së h¹ tÇng gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh kiÕn tróc th-îng tÇng, c¬ së h¹ tÇng nµo sinh ra kiÕn tróc th-îng tÇng Êy. -C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh sù biÕn ®æi cña kiÕn tróc th-îng tÇng trong mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nhËt ®Þnh, khi c¬ së h¹ tÇng biÕn ®æi th× kiÕn tróc th-îng tÇng còng biÕn ®æi theo. 5 -C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh sù thay ®æi c¨n b¶n cña kiÕn tróc th-îng tÇng. Khi c¬ së h¹ tÇng nµo mÊt ®i th× kiÕn tróc th-îng tÇng do nã sinh ra còng mÊt theo, khi c¬ së h¹ tÇng míi xuÊt hiÖn th× nã l¹i s¶n sinh ra kiÕn tróc th-îng tÇng míi phï hîp víi nã. VÝ dô c¬ chÕ bao cÊp t-¬ng -íng víi nã lµ Nhµ n-íc x¬ cøng, mÖnh lÖnh quan liªu C¬ chÕ thÞ tr-êng t-¬ng øng víi nã lµ Nhµ n-íc n¨ng ®éng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th-îng tÇng lµ quy luËt phæ biÕn cña mäi h×nh th¸i KTXH. 2.2 KiÕn tróc th-îng tÇng t¸c ®éng trë l¹i c¬ së h¹ tÇng KiÕn tróc th-îng tÇng cñng cè, b¶o vÖ duy tr× CSHT sinh ra nã vµ ®Êu tranh chãng l¹i CSHT vµ KTTT ®èi lËp víi nã. 6 KiÕn tróc th-îng tÇng do c¬ së h¹ tÇng sinh ra nh-ng sau khi xuÊt hiÖn nã cã tÝnh ®éc lËp t-¬ng ®èi do ®ã nã t¸c ®éng l¹i c¬ së h¹ tÇng thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau: -Chøc n¨ng x· héi cña kiÕn tróc th-îng tÇng lµ b¶o vÖ, duy tr× cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng ®· sinh ra nã vµt×m c¸ch xo¸ bá c¬ së h¹ tÇng cò, kiÕn tróc th-îng tÇng cò. Nã lu«n lu«n gi÷ l¹i vµ kÕ thõa nh÷ng c¸i cò ®· lµm tiÒn ®Ò cho c¸i míi. VÝ du: Nhµ n-íc t- s¶n hiÖn ®¹i cñng cè, b¶o vÖ, ph¸t triÓn së h÷u t- nh©n t- liÖu s¶n xuÊt. Cßn Nhµ n-íc v« s¶n th× b¶o vÖ, ph¸t triÓn së h÷u x· héi (tËp thÓ). Trong c¸c yÕu tè cña kiÕn tróc th-îng tÇng th× Nhµ n-íc lµ yÕu tè c¬ b¶n cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng. Vai trß cña Nhµ n-íc t¸c ®éng ®èi víi c¬ së h¹ tÇng thÓ hiÖn ë 3 chiÒu h-íng. B»ng c«ng cô ph¸p luËt, b»ng søc m¹nh kinh tÕ vµ søc m¹ng b¹o lùc cña Nhµ n-íc cã thÓ t¸c ®éng lµm cho kinh tÐ ph¸t triÓn theo chiÒu h-íng tÊt yÕu. 7 Nhµ n-íc lµ yÕu tè t¸c ®éng trë l¹i m¹nh mÏ nhÊt ®èi víi CSHT v× nã lµ c«ng cô b¹o lùc tËp trung trong tay giai cÊp thèng trÞ. Nã kh«ng chØ thùc hiÖn chøc n¨ng kinh tÕ b»ng hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi ®óng, nã cßn cã t¸c dông trùc tiÕp thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. C¸c bé phËn kh¸c cña kiÕn tróc th-îng tÇng còng ph¶i th«ng qua th× míi cã hiÖu lùc ®èi víi CSHT. KiÕn tróc th-îng tÇng t¸c ®éng trë l¹i CSHT theo hai chiÒu -TÝch cùc: Khi KTTT t¸c ®éng cïng chiÒu víi nh÷ng quy luËt vËn ®éng cña CSHT th× nã thóc ®Èy CSHT ph¸t triÓn. Do ®ã, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. -Tiªu cùc: Khi KTTT t¸c ®éng ng-îc chiÒu víi nh÷ng quy luËt vËn ®éng cña CSHT, khi nã lµ s¶n phÈm cña quan hÖ kinh tÕ lçi thêi th× nã c¶n trá, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng. Do ®ã, nã k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ. 8 PhÇn II MèI QUAN HÖ BIÖN CHøNG GI÷A C¥ Së H¹ TÇNG Vµ KIÕN TRóC TH¦îNG TÇNG TRONG THêI Kú QU¸ §é L£N CHñ NGHÜA X· HéI ë N¦íC TA. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h-íng XHCN ë n-íc ta , cÇn vËn dông qu¸n triÖt quan hÖ biÖn chøng gi÷ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay lµ kÕt cÊu kinh tÕ ®a thµnh phÇn. TÝnh chÊt ®an xen, qu¸ ®é vÒ kÕt cÊu cña c¬ së kinh tÕ võa lµm cho nÒn kinh tÕ sèng ®éng, phongphó, võa mang tÝnh ph-vs t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh h-íng XHCN. §©y lµ mét kÕt cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng, phong phó cña nÒn kinh tÕ, ®-îc ph¶n chiÕu lªn kiÕn tróc th-îng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ kiÕn tróc th-îng tÇng còng ph¶i ®-îc 9 ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së kinh tÕ. Kh«ng ph¶i ®a thµnh phÇn kinh tÕ th× ph¶i ®a ®¶ng, ®a nguyªn chÝnh trÞ, nh-ng nhÊt thiÕt kiÕn tróc th-îng tÇng ph¶i ®-îc ®æi míi theo h-íng ®æi míi tæ chøc , ®æi míi bé m¸y, ®æi míi con ng-êi, ®æi míi phong c¸ch l·nh ®¹o, ®a d¹ng ho¸ c¸c tæ chøc hiÖp häi, ®oµn thÓ… më réng d©n chñ, nh»m quy tô søc m¹nh cña quÇn chóng d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n. ChØ cã nhvËy kiÕn tróc th-îng tÇng míi cã søc m¹nh ®¸p øng kÞp thêi ®ßi hái cña c¬ së h¹ tÇng. Vµ nh- vËy chØ cÇn mét ®¶ng lµ §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o vÉn thùc hiÖn ®-îc mùc tiªu d©n giµu, n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ vµ v¨n minh. 1. §Æc ®iÓm h×nh thµnh c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa kh«ng h×nh thµnh tù ph¸t trong x· héi cò, mµ h×nh thµnh tù gi¸c sau khi giai cÊp v« s¶n giµnh chÝnh quyÒn vµ ph¸t triÓn 10 ho¯n thiÖn “Suèt thêi kú qu² ®é tõ chñ nghÜa t­ b°n lªn chñ nghÜa céng s°n ”. Muèn cã c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng céng s¶n chñ nghÜa. Tr-íc hÕt giai cÊp v« s¶n ph¶i dïng b¹o lùc c¸ch m¹ng ®Ëp tan nhµ n-íc cò, lËp nªn nhµ n-íc v« s¶n. Sau khi giµnh ®-îc chÝnh quyÒn, giai cÊp v« s¶n tiÕn hµnh quèc h÷u ho¸, tÞch thu, tr-ng thu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp cña giai cÊp t- s¶n nh»m t¹o ra c¬ së kinh tÕ ban ®Çu cña chñ nghÜa x· héi. ViÖc nhµ n-íc chuyªn chÝnh v« s¶n ph¶i ra ®êi tr-íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ lµm c«ng cô, ph-¬ng tiÖn cho quÇn chóng nh©n d©n, tiÕn hµnh triÖt ®Ó qu¸ tr×nh Êy hoµn toµn phï hîp víi qui luËt kh¸ch quan cña x· héi. §ã lµ sù ph¸t triÓn kh¸ch quan trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi, ®ßi hái ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng tiÕn bé h¬n thay thÕ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng t- b¶n chñ nghÜa lçi thêi ph¶n ®éng. Tuynhiªn, nhµ n-íc chuyªn chÝnh v« s¶n cã thËt sù 11 v÷ng m¹nh hay kh«ng l¹i hoµn toµn phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng céng s¶n chñ nghÜa. 2. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng XHCN kh¸c c¨n b¼n víi c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng cña x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng. D-íi chñ nghÜa x· héi hoµn chØnh, c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng thuÇn nhÊt vµ thèng nhÊt. V× c¬ së h¹ tÇng x· héi chñ nghÜa kh«ng cã tÝnh chÊt ®èi kh¸ng, kh«ng bao hµm nh÷ng lîi Ých kinh tÕ ®èi lËp nhau. H×nh thøc së h÷u bao trïm lµ së h÷u toµn d©n vµ tËp thÓ, hîp t¸c t-¬ng trî nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n phÈm theo lao ®éng, kh«ng cßn chÕ ®é bãc lét . KiÕn tróc th-îng tÇng x· héi chñ nghÜa ph¶n ¸nh c¬ së h¹ tÇng cña x· héi chñ nghÜa, v× vËy mµ cã sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ vµ tinh thÇn. Nhµ n-íc x· héi chñ nghÜa lµ nhµ n-íc kiÓu 12 míi: cña d©n do d©n vµ v× d©n. Ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa lµ c«ng cô ®Ó c¶i t¹o x· héi cò vµ x©y dùng x· héi chñ nghÜa tiÕn bé, khoa häc trë thµnh ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x· héi. Thêi kú qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t- b¶n lªn chñ nghÜa x· héi lµ thêi kú c¶i biÕn c¸ch m¹ng s©u s¾c vµ triÖt ®Ó, lµ mét giai ®o¹n lÞch sö chuyÒn tiÕp. Cho nªn c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng víi ®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc tr-ng cña nã. Bëi v×, c¬ së h¹ tÇng mang tÝnh chÊt qu¸ ®é víi mét kÕt cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®an xen cña nhiÒu lo¹i h×nh kinh tÕ x· héi kh¸c nhau. Cßn kiÕn tróc th-îng tÇng cã sù ®èi kh¸ng vÒ t- t-ëng vµ cã sù ®Êu tranh gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ giai cÊp t- s¶n trªn lÜnh vùc t- tuëng v¨n ho¸. Bëi vËy c«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ vµ ®æi míi thÓ chÕ chÝnh trÞ lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh c¸ch m¹ng l©u dµi, phøc t¹p mµ thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh gay go, quyÕt liÖt gi÷a hai con ®-êng t- b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa. 13 ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã mµ n-íc ta tõ mét n-íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn víi nÒn kinh tÕ l¹c hËu s¶n xuÊt nhá lµ chñ yÕu, ®i lªn chñ nghÜa x· héi (bá qua chÕ ®é ph¸t triÓn t- b¶n chñ nghÜa ) chóng ta ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi. C¬ së h¹ tÇng thêi kú qu¸ ®é ë n-íc ta bao gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nh-: kinh tÕ nhµ n-íc, kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ t- b¶n nhµ n-íc, kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t- b¶n t- nh©n, cïng c¸c kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau, thËm chÝ ®èi lËp nhau cïng tån t¹i trong mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt. §ã lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. C¸c thµnh phÇn ®ã võa kh¸c nhau vÒ vai trß, chøc n¨ng, tÝnh chÊt, l¹i võa thèng nhÊt víi nhau trong mét c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt, chóng võa c¹nh tranh nhau, võa liªn kÕt víi nhau, bæ xung víi nhau. 14 §Ó ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy, nhµ n-íc ph¶i sö dông tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ hµnh chÝnh vµ gi¸o dôc. Trong ®ã biÖn ph¸p kinh tÕ cã vai trß quan träng nhÊt nh»m tõng b-íc x· héi ho¸ nÒn s¶n xuÊt víi h×nh thøc vµ b-íc ®i thÝch hîp theo h-íng: kinh tÕ quèc doanh ®-îc cñng cè vµ ph¸t triÓn v-¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ tËp thÓ d-íi h×nh thøc thu hót phÇn lín nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt nhá trong c¸c ngµnh nghÒ, c¸c h×nh thøc xÝ nghiÖp , c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn m¹nh, kinh tÕ t- nh©n vµ gia ®×nh ph¸t huy ®-îc mäi tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së kinh tÕ hîp lý. Trong v¨n kiÖn Héi nghÞ ®¹i biÓu §°ng gi÷a nhiÖm kú kho² VII, §°ng ghi râ “ph°i tËp chung nguån vèn ®Çu t- nhµ n-íc cho viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi vµ mét sè c«ng tr×nh c«ng nghiÖp then chèt ®· ®-îc chuÈn bÞ vèn vµ c«ng nghÖ. N©ng cÊp vµ x©y dùng míi hÖ thèng giao th«ng, s©n bay, bÕn c¶ng, th«ng tin liªn l¹c, gi²o dôc v¯ ®¯o t³o, y tÕ ”. §ång thêi v¨n kiÖn §°ng còng ghi râ:”T­ nay tíi cuèi thËp kû, ph¶i quan t©m tíi c«ng nghiÖp 15 ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng- nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ h¯ng xuÊt khÈu”. VÒ kiÕn tróc th-îng tÇng, §¶ng ta kh¼ng ®Þnh: LÊy chñ nghÜa M¸c-Lª nin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. Néi dung cèt lâi cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh lµ tt-ëng vÒ sù gi¶i phãng con ng-êi khái chÕ ®é bãc lét tho¸t khái nçi nhôc cña m×nh lµ ®i lµm thuª bÞ ®¸nh ®Ëp, l-¬ng Ýt. Bëi vËy, trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña nh©n d©n ta, viÖc gi¸o dôc truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c-Lªnin t- t-ëng Hå ChÝ Minh trë thµnh t- t-ënh chñ ®¹o trong ®êi sèng tinh thÇn cña x· héi lµ viÖc lµm th-êng xuyªn, liªn tôc cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa trªn lÜnh vùc kiÕn tróc th-îng tÇng. 16 X©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ, x· héi chñ nghÜa mang b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n, do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o ®¶m b¶o cho nh©n d©n lµ ng-êi chñ thùc sù cña x· héi. Toµn bé quyÒn lùc cña x· héi thuéc vÒ nh©n d©n thùc hiÖn d©n chñ x· héi chñ nghÜa ®¶m b¶o ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, tÝch cùc chñ ®éng cña mäi c¸ nh©n. Trong c-¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n-íc thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, §¶ng ghi râ : ”x©y dùng nhµ n-íc x· héi chñ nghÜa , nhµ n-íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc l¯m nÒn t°ng, do §°ng céng s°n l±nh ®³o ”. Nh- vËy, tÊt c¶ c¸c tæ chøc, bé m¸y t¹o thµnh hÖ thèng chÝnh trÞ - x· héi kkh«ng tån t¹i nh- mét môc ®Ých t- nh©n mµ v× phôc vô con ng-êi, thùc hiÖn cho ®-îc lîi Ých vµ quyÒn lîi thuéc vÒ nh©n d©n lao ®éng. Mçi b-íc ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng lµ mét b-íc gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a chóng. ViÖc ph¸t triÓn vµ cñng cè c¬ së h¹ tÇng ®iÒu chØnh vµ cñng cè c¸c bé 17 phËn cña kiÕn tróc th-îng tÇng lµ mét qu¸ tr×nh diÔn ra trong suèt thêi kú qu¸ ®é. 3. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m vËn dông quy luËt nµy trong c«ng cuéc ®æi míi ë n-íc ta §æi míi kinh tÕ ph¶i ®i liÒn víi ®æi míi chÝnh trÞ. Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ hai mÆt cèt lâi cña mèi quan hÖ gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th-îng tÇng. Trong mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ th× kinh tÕ gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ, v×. Kinh tÕ lµ néi dung vËt chÊt cña chÝnh trÞ, cßn chÝnh trÞ lµ biÓu hiÖn tËp trung cña kinh tÕ. C¬ së kinh tÕ víi tÝnh c¸ch lµ kÕt cÊu hiÖn thùc s¶n sinh ra hÖ thèng chÝnh trÞ t-¬ng øng víi quy ®Þnh hÖ thèng ®ã. Nãi c¸ch kh¸c, tÝnh chÊt x· héi, giai cÊp cña chÝnh trÞ bao giê còng ph¶n ¸nh tÝnh chÊt x· héi vµ gia cÊp cña c¬ së h¹ tÇng. Tõ ®ã dÉn ®Õn ù biÕn ®æi c¨n b¶n cña kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ. 18 Sù t¸c ®éng cña chÝnh trÞ ®ãi víi kinh tÕ: ChÝnh trÞ ®-îc biÓu hiÖn tËp trung b»ng nhµ n-íc, cã søc m¹nh vËt chÊt t-¬ng øng. Nhµ n-íc cã t¸c dông quyÕt ®Þnh n¨ng lùc hiÖn thùc ho¸ nh½ng tÊt yÕu kinh tÕ. ¡nghen nãi" B¹o lùc ( quyÒn lùc nhµ n-íc) còng lµ mét lùc l-îng kinh tÕ". Sau khi giµnh ®-îc chÝnh quyÒn, bÊt cø giai cÊp nµo muèn thèng trÞ v÷ng ch¾c toµn x· héi, th× giai cÊp ®ã ph¶i ®-a ra ®-êng lèi më réng, ph¸t triÓn kinh tÕ trªn quy m« toµn x· héi ®Ó tong b-íc thèng trÞ kinh tÕ ®èi víi toµn x· héi. Kinh tÕ v÷ng m¹nh, nhµ n-íc ®-îc t¨ng c-êng. Nhµ n-íc ®-îc t¨ng c-êng l¹i t¹o thªm ph-¬ng tiÖn vËtchÊt ®Ó cñng cè ®Þa vÞ kinh tÕ x· héi cña giai cÊp thèng trÞ. Trong c«ng cuéc ®æi míi cña n-íc ta hiÖn nay, chóng ta chñ ch-¬ng tiÕn hµnh ®æi míi ®ång bé ph¶i kÕt hîp ngay tõ ®Çu, ®æi míi kinh tÕ víi ®æi míi chÝnh trÞ vµ c¸c mÆt kh¸c cña ®êi sèng x· héi. Trong ®ã, ®æi míi kinh tÕ lµ träng t©m, cßn ®æi míi chÝnh trÞ thóc ®Èy ®æi míi kinh tÕ. §æi míi kinh tÕ chÝnh lµ ®æi míi ë lÜnh vùc CSHT, ®ã lµ ®æi míi c¬ cÊu kinh 19 tÕ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, ph-¬ng thøc ph©n phèi, quy tr×nh c«ng nghÖ…nh»m lµm cho nÒn kinh tÕ n-íc ta ph¸t triÓn hoµ nhËp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi. §æi míi kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò cho ®æi míi chÝnh trÞ, nã t¹o ra nÒn t¶ng vËt chÊt cho æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x· héi, nã lµm n¶y sinh nhu cÇu ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ, lµm cho nã n¨ng ®éng vµ trë thµnh ®éng lùc thùc sù cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ. §æi míi chÝnh trÞ ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®æi míi kinh tÕ, ph¶i phï hîp víi ®æi míi kinh tÕ. §æi míi chÝnh trÞ chÝnh lµ ®æi míi ë bé phËn quan träng cña KTTT, ®æi míi chÝnh trÞ thÓ hiÖn ë ®æi míi tæ choc, ®æi míi bé m¸y, ph©n cÊp l·nh ®¹o cña §¶ng, d©n chñ ho¸ tr-íc hÕt tõ trong §¶ng. §æi míi chÝnh trÞ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®æi míi kinh tÕ Khi ®-êng lèi chÝnh trÞ, thiÕt chÕ chÝnh trÞ ®-îc ®æi míi phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ th× chÝnh trÞ trë thµnh ®Þnh h-íng cho ph¸t triÓn kinh tÕ. §ång thêi t¹o m«i tr-êng ph¸t triÓn vÒ an ninh trËt tù ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan