Tài liệu Kc151 hội nhập kt quốc tế và các thách thức

Lêi nãi ®Çu Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ xu thÕ tÊt yÕu biÓu hiÖn sù ph¸t triÓn nh¶y vät cña lùc l-îng s¶n suÊt do ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ diÔn ra ngµy cµng s©u réng trªn ph¹m vi toµn cÇu d-íi t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ tÝch tô tËp trung t- b¶n dÉn tíi h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thèng nhÊt. Sù hîp nhÊt vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ s©u s¾c ®Õn nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ cña c¸c n-íc nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung. §ã lµ sù ph¸t triÓn v-ît bËc cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ cao, c¬ cÊu kinh tÕ cã nhiÒu sù thay ®æi. Sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi nh- WTO, EU, AFTA...vµ nhiÒu tam gi¸c ph¸t triÓn kh¸c còng lµ do toµn cÇu ho¸ ®em l¹i. Theo xu thÕ chung cña thÕ giíi, ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng b-íc cè g¾ng chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §©y kh«ng ph¶i lµ mét môc tiªu nhiÖm vô nhÊt thêi mµ lµ vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt sèng cßn ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay còng nh- sau nµy. Bëi mét nøoc mµ ®i ng-îc víi xu h-íng chung cña thêi ®¹i sÏ trë nªn l¹c hËu vµ bÞ c« lËp, sím hay muén n-íc ®ã sÏ bÞ lo¹i bá trªn ®Êu tr-êng quèc tÕ. H¬n thÕ n÷a, mét n-íc ®ang ph¸t triÓn, l¹i võa tr¶i qua chiÕn tranh tµn khèc, ¸c liÖt...th× viÖc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi th× l¹i cµng cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, víi néi lùc dåi dµo s½n cã cïng víi ngo¹i lùc sÏ t¹o ra thêi c¬ ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖt Nam sÏ më réng ®-îc thÞ tr-êng xuÊt nhËp khÈu, thu hót ®-îc vèn ®Çu t- n-íc ngoµi, tiÕp thu ®-îc khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c n-íc kinh tÕ ph¸t triÓn vµ t¹o ®-îc m«i tr-êng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªn, mét vÊn ®Ò bao giê còng cã hai mÆt ®èi lËp. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mang ®Õn cho ViÖt Nam rÊt nhiÒu thêi c¬ thuËn lîi nh-ng còng ®em l³i kh«ng Ýt khã kh¨n thö th²ch. Nh­ng theo chñ tr­¬ng cña §°ng: “ ViÖt Nam muèn l¯m b³n víi tÊt c° c²c n­íc “, chóng ta sÏ kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh sø mÖnh. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi ViÖt 1 Nam. Em xin chän ®Ò tµi: "Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam". §©y lµ ®Ò tµi rÊt s©u réng, mang tÝnh thêi sù. §· cã rÊt nhiÒu nhµ kinh tÕ ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy. B¶n th©n em, mét sinh viªn n¨m thø hai, khi ®-îc giao viÕt ®Ò tµi nµy còng c¶m thÊy rÊt høng thó vµ say mª. Tuy nhiªn do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn em chØ xin ®ãng gãp mét phÇn nhá suy nghÜ cña m×nh. Bµi viÕt cßn cã rÊt nhiÒu sai sãt, em kÝnh mong thÇy gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. 2 PhÇn néi dung I. Mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 1. Kh¸i niÖm: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh g¾n bã mét c¸ch h÷u c¬ nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc bªn trong mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 2. Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 2.1. Nguyªn t¾c cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: BÊt k× mét quèc gia nµo khi tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ trong khu vùc còng nh- trªn thÕ giíi ®Òu ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c cña c¸c tæ chøc ®ã nãi riªng vµ nguyªn t¾c cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung. Sau ®©y lµ mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n cña héi nhËp: - Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c quèc gia; tiÕp cËn thÞ tr-êng c¸c n-íc, c¹nh tranh c«ng b»ng, ¸p dông c¸c hµnh ®éng khÈn cÊp trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, dµnh -u ®·i cho c¸c n-íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn. §èi víi tõng tæ chøc cã nguyªn t¾c cô thÓ riªng biÖt. 2.2. Néi dung cña héi nhËp (chñ yÕu lµ néi dung héi nhËp WTO): Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ më cöa thÞ tr-êng cho nhau, thùc hiÖn thuËn lîi ho¸, tù do ho¸ th-¬ng m¹i vµ ®Çu t-: - VÒ th-¬ng m¹i hµng ho¸: c¸c n-íc cam kÕt b·i bá hµng rµo phi thuÕ quan nh- QUOTA, giÊy phÐp xuÊt khÈu..., biÓu thuÕ nhËp khÈu ®-îc gi÷ hiÖn hµnh vµ gi¶m dÇn theo lÞch tr×nh tho¶ thuËn... - VÒ th-¬ng m¹i dÞch vô, c¸c n-íc më cöa thÞ tr-êng cho nhau víi c¶ bèn ph-¬ng thøc: cung cÊp qua biªn giíi, sö dông dÞch vô ngoµi l·nh thæ, th«ng qua liªn doanh, hiÖn diÖn 3 - VÒ thÞ tr-êng ®Çu t-: kh«ng ¸p dông ®èi víi ®Çu t- n-íc ngoµi yªu cÇu vÒ tØ lÖ néi ®Þa ho¸, c©n b»ng xuÊt nhËp khÈu vµ h¹n chÕ tiÕp cËn nguån ngo¹i tÖ, khuyÕn khÝch tù do ho¸ ®Çu t-... 3. Vai trß cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi ViÖt Nam: Trong thêi ®¹i ngµy nay, më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang lµ 1 trong nh÷ng vÉn ®Ò thêi sù ®èi víi hÇu hÕt c¸c n-íc. N-íc nµo ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ng-îc xu thÕ chung cña thêi ®¹i, khã tr¸nh khái r¬i vµo l¹c hËu. Tr¸i l¹i, më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tuy cã ph¶i tr¶ gi¸ nhÊt ®Þnh song ®ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi n-íc. Bëi víi nh÷ng tiÕn bé trªn lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ truyÒn th«ng vµ tin häc, th× gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng cã mèi liªn kÕt chÆt chÏ, nhÊt lµ trªn lÜnh vùc kinh tÕ. Xu h-íng toµn cÇu ho¸ ®-îc thÓ hiÖn râ ë sù ph¸t triÓn v-ît bËc cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÒ th-¬ng m¹i: trao ®æi bu«n b¸n trªn thÞ tr-êng thÕ giíi ngµy cµng gia t¨ng. Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, gi¸ trÞ trao ®æi bu«n b¸n trªn thÞ tr-êng toµn cÇu ®· t¨ng 12 lÇn. C¬ cÊu kinh tÕ cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. C«ng nghiÖp nh-êng chç cho dÞch vô. VÒ tµi chÝnh, sè l-îng vèn trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n thÕ giíi ®· t¨ng gÊp 3 lÇn trong 10 n¨m qua. Sù ra ®êi vµ ngµy cµng lín m¹nh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ lµ mét phÇn cña quèc tÕ ho¸. Nã gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña c¸c n-íc ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a. Tuy nhiªn trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ c¸c n-íc giµu lu«n cã nh÷ng lîi thÕ vÒ lùc l-îng vËt chÊt vµ kinh nghiÖm qu¶n lý. Cßn c¸c n-íc nghÌo cã nÒn kinh tÕ yÕu kÐm dÔ bÞ thua thiÖt, th-êng ph¶i tr¶ gi¸ ®¾t trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Lµ mét n-íc nghÌo trªn thÕ giíi, sau mÊy chôc n¨m bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, tõ mét nÒn kinh tÕ tù tóc nghÌo nµn b¾t ®Çu më cöa tiÕp xóc víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng réng lín ®Çy rÉy nh÷ng søc Ðp, khã kh¨n. Nh-ng kh«ng v× thÕ mµ chóng ta bá cuéc. Tr¸i l¹i, ®øng tr-íc xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu, nhËn thøc ®-îc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc mµ héi nhËp ®em l¹i, ViÖt Nam, mét bé phËn cña céng ®ång quèc tÕ kh«ng thÓ kh-íc tõ héi nhËp. ChØ cã héi nhËp 4 ViÖt Nam míi khai th¸c hÕt nh÷ng néi lùc s½n cã cña m×nh ®Ó t¹o ra nh÷ng thuËn lîi ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy mµ ®¹i héi §¶ng VII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam n¨m 1991 ®± ®Ò ra ®­êng lèi chiÕn l­îc: “ Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph-¬ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo³i “. §Õn ®³i héi ®°ng VIII, nghÞ quyÕt TW4 ®± ®Ò ra nhiÖm vô: ” gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ míi, héi nhËp víi khu vùc v¯ thÕ giíi “. 3.2 Thêi c¬ ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp: Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng. Nh÷ng c¬ héi cña héi nhËp ®em l¹i mµ ViÖt Nam tËn dông ®-îc mét c¸ch triÖt ®Ó sÏ lµm bµn ®¹o ®Ó nÒn kinh tÕ sím s¸nh vai víi c¸c c-êng quèc n¨m ch©u. 3.2.1 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gãp phÇn më réng thÞ tr-êng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam: Néi dung cña héi nhËp lµ më cöa thÞ tr-êng cho nhau, v× vËy, khi ViÖt Nam gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ sÏ më réng quan hÖ b¹n hµng. Cïng víi viÖc ®-îc h-ëng -u ®·i vÒ thuÕ quan, xo¸ bá hµng rµo phi thuÕ quan vµ c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr-êng thÕ giíi. ChØ tÝnh trong ph¹m vi khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta sang c¸c n-íc thµnh viªn còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m 1990, ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang ASEAN ®¹t 348,6 triÖu USD, nh-ng ®Õn n¨m 1998 ®¹t 2349 triÖu USD. NÕu thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt trong AFTA th× ®Õn n¨m 2006 hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã xuÊt xø tõ n-íc ta sÏ ®-îc tiªu thô trªn tÊt c¶ c¸c thÞ tr-êng c¸c n-íc ASEAN. NÕu sau 2000 n-íc ta gia nhËp WTO th× sÏ ®-îc h-ëng -u ®·i dµnh cho n-íc ®ang ph¸t triÓn theo quy chÕ tèi huÖ quèc trong quan hÖ víi 132 n-íc thµnh viªn cña tæ chøc nµy. Do vËy, hµng cña ta sÏ xuÊt khÈu vµo c¸c n-íc ®ã dÔ dµng h¬n. §èi víi c¸c n-íc EU còng vËy, tiÒm n¨ng më réng thÞ tr-êng hµng ho¸ ViÖt Nam t¹i c¸c n-íc ®ã lµ rÊt lín. DÜ nhiªn n-íc ta cã b¸n ®-îc hµng ra bªn ngoµi hay kh«ng cßn phô 5 thuéc vµo chÊt l-îng, gi¸ c¶, mÉu m·...hay nãi c¸ch kh¸c lµ søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam ra sao? NÕu hµng ho¸ ViÖt Nam cã mÉu m· ®Ñp, chÊt l-îng tèt, gi¸ thµnh rÎ...th× viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr-êng thÕ giíi lµ tÊt yÕu. Nh-ng do hiÖn nay n-íc ta cßn thiÕu vèn, khoa häc kÜ thuËt ch-a ®-îc c¶i tiÕn ®ång bé, do ®ã chÊt l-îng hµng ho¸ ch-a cao, gi¸ thµnh ch-a rÎ, mÆc dï cã ®-îc h-ëng nh÷ng -u ®·i vÒ thuÕ. 3.2.2 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn t¨ng thu hót ®Çu t- n-íc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî quèc tÕ: - Thu hót vèn ®Çu t- n-íc ngoµi: Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ c¬ héi ®Ó thÞ tr-êng n-íc ta ®-îc më réng, ®iÒu nµy sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t-. Hä sÏ mang vèn vµ c«ng nghÖ vµo n-íc ta sö dông lao ®éng vµ tµi nguyªn s½n cã cña n-íc ta lµm ra s¶n phÈm tiªu thô trªn thÞ tr-êng khu vùc vµ thÕ giíi víi c¸c -u ®·i mµ n-íc ta cã c¬ héi më réng thÞ tr-êng, kÐo theo c¬ héi thu hót vèn ®Çu t- n-íc ngoµi. §©y còng lµ c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp trong n-íc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n. HiÖn nay ®· cã trªn 70 n-íc vµ vïng l·nh thæ cã dù ¸n ®Çu t- vµo ViÖt Nam, trong ®ã cã nhÒu c«ng ty vµ tËp ®oµn lín, cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn. §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n-íc theo h-íng c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt vµ t¹o nªn c«ng ¨n viÖc lµm. Tuy nhiªn kÓ tõ gi÷a n¨m 1997 ®Õn nay, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®Çu t- trùc tiÕp n-íc ngoµi vµo n-íc ta cã h-íng suy gi¶m. Tuy vËy, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi vÉn t¨ng nhanh. NÕu nh- n¨m 1991 ®¹t 52 triÖu USD th× n¨m 1997 lµ 1790 triÖu USD. - ViÖn trî ph¸t triÓn ODA: TiÕn hµnh b×nh th-êng ho¸ quan hÖ tµi chÝnh cña ViÖt Nam, c¸c n-íc tµi trî vµ c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ ®· th¸o gì tõ n¨m 1992 ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. TÝnh ®Õn 1999, tæng sè vèn viÖn trî ph¸t triÓn cam kÕt ®· ®¹t 13,04 tØ USD. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm, nhÊt lµ t×nh 6 tr¹ng gi¶i ng©n chËm vµ viÖc n©ng cao hiªu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA. - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nî ViÖt Nam: Trong nh÷ng n¨m qua nhê ph¸t triÓn tèt mèi quan hÖ ®èi ngo¹i song ph-¬ng vµ ®a ph-¬ng, c¸c kho¶n nî n-íc ngoµi cò cña ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n ®· ®-îc gi¶i quyÕt th«ng qua c©u l¹c bé Paris, London vµ ®µm ph¸n song ph-¬ng. §iÒu ®ã gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu chi ng©n s¸ch, tËp trung nguån lùc cho c¸c ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong n-íc. 3.2.3. Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng t¹o ®iÒu kiÖn cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé kinh doanh: - ViÖt Nam gia nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ tranh thñ ®-îc kÜ thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c n-íc ®i tr-íc ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, t¹o c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho c«ng cuéc x©y dùng Chñ NghÜa X· Héi. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ con ®-êng ®Ó khai th«ng thÞ tr-êng n-íc ta víi khu vùc vµ thÕ giíi, t¹o ra m«i tr-êng ®Çu t- hÊp dÉn vµ cã hiÖu qu¶ . Qua ®ã mµ c¸c kÜ thuËt, c«ng nghÖ míi cã ®iÒu kiÖn du nhËp vµo n-íc ta, ®ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó chóng ta lùa chän kÜ thuËt, c«ng nghÖ n-íc ngoµi nh»m ph¸t triÓn n¨ng lùc kÜ thuËt, c«ng nghÖ quèc gia. Trong c¹nh tranh quèc tÕ cã thÓ c«ng nghÖ nµy lµ cò ®èi víi mét sè n-íc ph¸t triÓn, nh-ng l¹i lµ míi, cã hiÖu qu¶ t¹i mét n-íc ®ang ph¸t triÓn nh- ViÖt Nam. Do yªu cÇu sö dông lao ®éng cña c¸c c«ng nghÖ ®ã cao, cã kh¶ n¨ng t¹o nªn nhiÒu viÖc lµm míi. Trong nh÷ng n¨m qua, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ viÔn th«ng ph¸t triÓn m¹nh lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ thÕ giíi vµ ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn míi nµy. Sù xuÊt hiÖn vµ ®i vµo ho¹t ®éng cña nhiÒu khu c«ng nghiÖp míi vµ hiÖn ®¹i nh- Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh, VÜnh Phóc, §ång Nai, B×nh D-¬ng, H¶i Phßng...vµ nh÷ng xÝ nghiÖp liªn doanh trong ngµnh c«ng nghÖ dÇu khÝ ®· chøng minh ®iÒu ®ã. DÜ nhiªn ngoµi viÖc thu hót vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®Ó t¹o c¬ héi tiÕp nhËn tiÕn bé kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, n-íc ta vÉn cã thÓ sö dông ngo¹i tÖ cã ®-îc nhê xuÊt khÈu ®Ó nhËp c«ng nghÖ míi vÒ phôc vô c¸c nhu cÇu s¶n 7 xuÊt kinh doanh. Song v× n-íc ta cßn nghÌo, dù tr÷ ngo¹i tÖ rÊt h¹n hÑp, kinh nghiÖm tiÕp cËn thÞ tr-êng bªn ngoµi ch-a nhiÒu, tr×nh ®é thÈm ®Þnh c«ng nghÖ l¹i kÐm vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh víi c«ng nghÖ cao cßn yÕu cho nªn cßn ®-êng thÝch hîp h¬n víi n-íc ta hiÖn nay lµ tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch, t¹o ra m«i tr-êng ®Çu t- hÊp dÉn ®Ó lÊy l¹i nhÞp ®é gia t¨ng thu hót ®Çu t- trùc tiÕp nh- nh÷ng n¨m tr-íc, qua ®ã tiÕp nh©n vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ h¬n. - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d-ìng ®éi ngò c¸n bé trong nhiÒu lÜnh vùc. PhÇn lín c¸n bé khoa häc kÜ thuËt, c¸n bé qu¶n lý, c¸c nhµ kinh doanh ®· ®-îc ®µo t¹o ë trong vµ ngoµi n-íc. Bëi mçi khi liªn doanh hay liªn kÕt hay ®-îc ®Çu t- tõ n-íc ngoµi th× tõ ng-êi lao ®éng ®Õn c¸c nhµ qu¶n ký ®Òu ®-îc ®µo t¹o tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n ®-îc n©ng cao. ChØ tÝnh riªng trong c¸c c«ng tr×nh ®Çu t- n-íc ngoµi ®· cã kho¶ng 30 v¹n lao ®éng trùc tiÕp, 600 c¸n bé qu¶n lý vµ 25000 c¸n bé khoa häc kÜ thuËt ®· ®-îc ®µo t¹o. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng tÝnh ®Õn n¨m 1999 ViÖt Nam ®· ®-a 7 v¹n ng-êi ®i lao ®éng ë n-íc ngoµi. 3.2.4. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gãp phÇn duy tr× hoµ b×nh æn ®Þnh, t¹o dùng m«i tr-êng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao vÞ trÝ ViÖt Nam trªn tr-êng quèc tÕ. §©y lµ thµnh tùu lín nhÊt sau h¬n mét thËp niªn triÓn khai c¸c ho¹t ®éng héi nhËp. Tr-íc ®©y, ViÖt Nam chØ cã quan hÖ chñ yÕu víi Liªn X« vµ c¸c n-íc §«ng ¢u, nay ®· thiÕt lËp ®-îc quan hÖ ngo¹i giao víi 166 quèc gia trªn thÕ giíi. Víi chñ tr-¬ng coi träng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c n-íc l¸ng giÒng vµ trong khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D-¬ng. Chóng ta ®· b×nh th-êng ho¸ hoµn toµn quan hÖ víi Trung Quèc vµ c¸c quèc gia trong khu vùc §«ng Nam ¸. §iÒu nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng m«i tr-êng quèc tÕ hoµ b×nh, æn ®Þnh nh»m t¹o thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n-íc. Ngoµi ra ®èi víi MÜ chóng ta ®· thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao vµo n¨m 1955. Th¸ng 7 ViÖt Nam, MÜ ®· kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i, ®¸nh dÊu mét 8 mèc quan träng trong tiÕn tr×nh b×nh th-êng ho¸ nèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai n-íc. 3.2.5. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o c¬ héi më réng giao l-u c¸c nguån lùc n-íc ta víi c¸c n-íc: Víi d©n sè kho¶ng 80 triÖu ng-êi, nguån nh©n lùc n-íc ta kh¸ dåi dµo. Nh-ng nÕu chóng ta kh«ng héi nhËp quèc tÕ th× viÖc sö dông nh©n lùc trong n-íc sÏ bÞ l·ng phÝ vµ kÐm hiÖu qu¶. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o c¬ héi ®Ó nguån nh©n lùc cña n-íc ta khai th«ng, giao l-u víi c¸c n-íc. Ta cã thÓ th«ng qua héi nhËp ®Ó xuÊt khÈu lao ®éng hoÆc cã thÓ sö dông lao ®éng th«ng qua c¸c hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. §ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó nhËp khÈu lao ®éng kÜ thuËt cao, c¸c c«ng nghÖ míi, c¸c ph¸t minh s¸ng chÕ mµ t a ch-a cã. 4. Th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: Më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ ®-a l¹i nh÷ng lîi Ých mµ cßn ®Æt n-íc ta tr-íc nhiÒu thö th¸ch. NÕu chóng ta kh«ng cã biÖn ph¸p øng phã tèt th× sù thua thiÖt vÒ kinh tÕ vµ x· héi cã thÓ rÊt lín. Ng-îc l¹i, nÕu chóng ta cã chiÕn l-îc th«ng minh, chÝnh s¸ch kh«ng khÐo th× sÏ h¹n chÕ ®-îc thua thiÖt, dµnh ®-îc lîi Ých nhiÒu h¬n cho ®Êt n-íc. 4.1. HiÖn tr¹ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay: ViÖt Nam lµ mét n-íc cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. MÆc dï ®· cã nh÷ng b-íc tiÕn quan träng vÒ t¨ng tr-ëng kinh tÕ. Song chÊt l-îng t¨ng tr-ëng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp. 4.1.1. T×nh tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay lµ s¶n xuÊt cßn mang tÝnh tù ph¸t, ch-a b¸m s¸t nhu cÇu thÞ tr-êng. NhiÒu s¶n phÈm lµm ra chÊt l-îng thÊp, gi¸ thµnh cao nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm khã kh¨n, thËm chÝ cã nhiÒu s¶n phÈm cung v-ît qu¸ cÇu, hµng tån kho lín. N¨ng lùc c¹nh tranh hµng ho¸, dÞch vô cña n-íc ta nãi chung cßn thÊp do trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, l¹c hËu so víi thÕ giíi tõ 10 ®Õn 30 n¨m, céng 9 thªm nh÷ng yÕu kÐm vÒ qu¶n lý, m«i tr-êng ®Çu t- kinh doanh (thñ tôc hµnh chÝnh ch-a th«ng tho¸ng, chÝnh phñ ®Çu t- qu¸ cao so víi c¸c n-íc trong khu vùc), h¹n chÕ vÒ cung cÊp th«ng tin xóc tiÕn th-¬ng m¹i. 4.1.2. HiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc ch-a cao, tØ lÖ sè doanh nghiÖp kinh doanh thua lç liªn tôc cßn nhiÒu thùc tr¹ng tµi chÝnh cña nhiÒu doanh nghiÖp thùc sù ®¸ng lo ng¹i: nh×n chung thiÕu vèn, nî nÇn kÐo dµi, tæng sè nî ph¶i thu cña c¸c doanh nghiÖp chiÕm 24% doanh thu, nî ph¶i tr¶ chiÕm 133% tæng sè vèn nhµ n-íc c¸c doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng x¸c ®Þnh tù lùc phÊn ®Êu v-¬n lªn mµ cßn dùa vµo sù hç trî, b¶o hé cña nhµ n-íc, ch-a tÝch cùc chuÈn bÞ theo yªu cÇu tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. Tuy nhiªn kh«ng thÓ ®æ lçi hoµn toµn cho c¸c doanh nghiÖp mµ nã cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c. Chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp cßn lín ®ang lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ gi¶m chi phÝ ®Çu vµo b»ng c¸ch ®Çu t- c«ng nghÖ míi, thay ®æi ph-¬ng thøc qu¶n lý triÖt ®Ó tiÕt kiÖm. Song hä kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®-îc sù gia t¨ng cña chi phÝ ®Çu vµo do sù leo thang gi¸ c¶ cña kh«ng Ýt lo¹i vËt t-, nguyªn liÖu, ®iÖn n-íc, c-íc phÝ giao th«ng, viÔn th«ng. NhÊt lµ c-íc phÝ cña c¸c ngµnh cã tÝnh ®éc quyÒn. Ch¼ng h¹n nh- gi¸ truy cËp internet trùc tiÕp cã møc c-íc cao h¬n c¸c n-íc trong khu vùc lµ 139%...Thªm vµo ®ã hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cña ta dï ®Ó xuÊt khÈu hay tiªu dïng ®Òu ph¶i nhËp ngo¹i nguyªn, phô liÖu nªn chi phÝ ®Çu vµo cao. §· vËy hµng nhËp khÈu ngoµi viÖc ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu cßn ph¶i chÞu thuÕ VAT dï ch-a cã gi¸ trÞ t¨ng thªm. Trong khi ®ã thêi gian hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng l¹i chËm, do vËy lµm khã kh¨n cho doanh nghiÖp vÒ vßng quay vèn, chÞu l·i suÊt ng©n hµng. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu chi phÝ do sù s¸ch nhiÔu cña mét sè c¸n bé nhµ n-íc tho¸i ho¸ biÕn chÊt. H¬n n÷a sù r-êm rµ vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, thanh kiÓm tra chång chÐo còng lµm t¨ng chi phÝ ®Çu vµo cña c¸c doanh nghiÖp. Do chi phÝ ®Çu vµo cao nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm qu¸ cao so víi khu vùc vµ thÕ giíi, dÉn ®Õn ø ®äng, khã 10 tiªu thô, n¨ng lùc s¶n xuÊt kh«ng khai th¸c hÕt lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp thua lç. §iÒu ®¸ng lo ng¹i n÷a hiÖn nay lµ mÆc dï thêi ®iÓm héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Õn gÇn, song t- t-ëng ®ßi b¶o hé, ch-a tÝch cùc chuÈn bÞ cßn phæ biÕn ë nhiÒu doanh nghiÖp. Theo ®iÒu tra cña phßng Th-¬ng M¹i vµ C«ng NghiÖp ViÖt Nam míi cã 84% doanh nghiÖp ®iÒu tra tr¶ lêi lµ cã nhËn ®-îc tin vÒ héi nhËp, 16% doanh nghiÖp ch-a cã hiÓu biÕt vÒ qu¸ tr×nh héi nhËp. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp chØ cã 23,8% doanh nghiÖp cã hµng ho¸ xuÊt khÈu, 13,7% doanh nghiÖp cã triÓn väng xuÊt khÈu vµ 62,5% doanh nghiÖp hoµn toµn kh«ng cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. ViÖc Trung Quèc, §µi Loan gia nhËp WTO, viÖc 6 n-íc thµnh viªn ASEAN cò thùc hiÖn AFTA tõ 1/1/2002 vµ gÇn ®©y NhËt B¶n kÝ tho¶ thuËn víi Singapo vÒ thµnh lËp khu vùc tù do th-¬ng m¹i gi÷a hai n-íc, còng nh- kÕ ho¹ch thµnh lËp khu vùc tù do th-¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN vµo 2010 sÏ t¹o ra 1 sè tuËn lîi, song sÏ lµm t¨ng c¹nh tranh gay g¾t vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c n-íc trong khu vùc còng nh- ®èi víi nÒn kinh tÕ n-íc ta vÒ th-¬ng m¹i, ®Çu t-. 4.1.3. M«i tr-êng kinh doanh ®Çu t- ë ViÖt Nam mÆc dï ®ang ®-îc c¶i tiÕn song nh×n chung cßn ch-a thuËn lîi, cßn nhiÒu khã kh¨n: khu«n khæ ph¸p lý ch-a ®¶m b¶o cho c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, sù ®éc quyÒn trong mét sè lÜnh vùc cña mét sè tæng c«ng ti nhµ n-íc, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng cßn yÕu kÐm, sù thiÕu minh b¹ch vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, chÕ ®é th-¬ng m¹i cßn nÆng vÒ b¶o hé, thñ tôc hµnh chÝnh cßn r-êm rµ, ch-a th«ng tho¸ng. C¸c thÓ chÕ thÞ tr-êng nh- thÞ tr-êng vèn, søc lao ®éng, thÞ tr-êng c«ng nghÖ, thÞ tr-êng bÊt ®éng s¶n...cßn s¬ khai, ch-a h×nh thµnh ®ång bé. 4.1.4. Nguån nh©n lùc ViÖt Nam dåi dao nh-ng tay nghÒ kÐm, lîi thÕ vÒ lao ®éng rÎ cã xu h-íng ®ang mÊt dÇn: Tr-íc m¾t, do gi¸ nh©n c«ng cßn rÎ vµ ®ang cã thÞ tr-êng réng lín nªn ngµnh may mÆc vµ giÇy da lµ hai ngµnh cã lîi thÕ c¹nh tranh cao nhÊt trong nhãm n¨m s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Tuy nhiªn lîi thÕ vÒ nh©n c«ng rÎ ®ang mÊt dÇn vµ gi¸ nh©n c«ng c¸c ngµnh nµy hiÖn ®ang cao h¬n 11 mét sè n-íc trong khu vùc. H¬n thÕ n÷a, ®Ó ®µo t¹o nghÒ, n©ng cao kÜ n¨ng, tr×nh ®é tay nghÒ cÇn ph¶i chi phÝ ®Çu t- lín, ®iÒu nµy sÏ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lªn, ¶nh h-ëng ®Õn søc c¹nh tranh cña hµng ho¸. Nh- vËy nÒn kinh tÕ n-íc ta cßn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm, søc c¹nh tranh thÊp. 4.2. Nh÷ng nguy c¬ cña ViÖt Nam khi tham gia kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc: 4.2.1. NÕu nh- nh÷ng -u ®·i vÒ hµng rµo thuÕ quan vµ xo¸ bá phÝ thuÕ quan t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n-íc ta më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu ra c¸c n-íc th× nã còng g©y ra nh÷ng th¸ch thøc kh¸ nghiªm träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam: Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, n-íc ta ph¶i gi¶m dÇn thuÕ quan vµ gì bá hµng rµo phi thuÕ quan, th× hµng ho¸ n-íc ngoµi sÏ µo ¹t ®æ vµo n-íc ta, chÌn Ðp nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong n-íc, kÐo thoe hÖ qu¶ xÊu vÒ viÖc lµm, thu nhËp vµ ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng. Bëi hµng ho¸ ViÖt Nam do kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ vµ qu¶n lý cßn kÐm nªn chÊt l-îng thÊp, gi¸ thµnh l¹i cao. Trong khi ®ã, n-íc ngoµi víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tay nghÒ lao ®éng v÷ng vµng, tr×nh ®é qu¶n lý cao, vèn lín nªn s¶n phÈm lµm ra mÉu m· ®Ñp, chÊt l-îng tèt l¹i kh«ng ph¶i nép thuÕ khi xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng ViÖt Nam nªn gi¸ thµnh phï hîp. Søc c¹nh tranh bÊp bªnh cña c¸c doanh nghiÖp trong n-íc ®-îc thÓ hiÖn râ. VÝ dô ®-êng cña ta xuÊt x-ëng n¨m 1999 lµ 340 – 400 USD/tÊn nh-ng gi¸ nhËp khÈu chØ cã 260 – 300 USD/tÊn (gi¸ nhËp khÈu rÎ h¬n gi¸ xuÊt x-ëng 20 – 30%), gi¸ s¨t thÐp trong n-íc s¶n xuÊt b×nh qu©n 300 USD/tÊn nh-ng nhËp khÈu chØ 285 USD/tÊn, gi¸ xi m¨ng ViÖt Nam lµ 840 ngµn ®ång/tÊn trong khi nhËp khÈu chØ cã 630 ngµn ®ång/tÊn. Víi vÊn ®Ò trªn, nhiÒu doanh nghiÖp trung b×nh vµ yÕu kÐm th-êng ®ßi hái nhµ n-íc thi hµnh chÝnh s¸ch cµng l©u cµng tèt. Tuy nhiªn nÕu ®øng tõ gãc ®é lîi Ých toµn côc vµ l©u dµi cña quèc gia mµ xem xÐt th× nhµ n-íc kh«ng thÓ vµ kh«ng nªn ®¸p øng ®ßi hái cña c¸c doanh nghiÖp ®ã. Bëi ViÖt Nam cã nghÜa vô thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ tù do ho¸ th-¬ng m¹i. Khi ®· tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi. H¬n n÷a, viÖc thi hµnh chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch lu«n lµ con dao hai l-ìi. Mét chÝnh s¸ch b¶o hé cã chän läc cã ®iÒu kiÖn cã thêi h¹n 12 thÝch hîp th× sÏ kÝch thÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n-íc khÈn tr-¬ng ®æi míi, tÝch cùc v-¬n lªn ®Ó cã søc c¹nh tranh m¹nh h¬n. Tr¸i l¹i, mét chÝnh s¸ch b¶o hé qu¸ møc th× rÊt cã thÓ trë thµnh gËy «ng ®Ëp l-ng «ng g©y thiÖt h¹i c¶ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Ch¼ng h¹n nh- viÖc h¹n chÕ ®Þnh l-îng nhËp khÈu xi m¨ng n¨m 1999, lµm cho gi¸ xi m¨ng th«ng dông cao h¬n gi¸ xi m¨ng nhËp khÈu ch-a cã thuÕ lµ 50%. Do ®ã n¨m 1999, toµn bé x· héi ph¶i tr¶ thªm 220 triÖu USD ®Ó b¶o hé ngµnh xi m¨ng, trong ®ã gÇn 1/2 sè tiÒn vµo tói c¸c nhµ ®Çu t- n-íc ngoµi. Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ®i ®Õn tù do ho¸ th-¬ng m¹i tøc lµ chÊp nhËn t- c¸ch thµnh viªn c¹nh tranh ngang b»ng víi c¸c n-íc kh¸c. Nh-ng hiÖn t¹i chóng ta vÉn cßn tôt hËu kh¸ xa vÒ kinh tÕ (nhÊt lµ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi) so víi c¸c n-íc trong c¸c tæ chøc kinh tÕ mµ ta sÏ vµ ®· tham gia. Ch¼ng h¹n so v¬i AFTA, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi cña ta ch-a b»ng 1/3 cña Indonexia, 1/100 cña Singapo...§©y lµ mét th¸ch thøc, bÊt lîi lín ®ßi hái ta ph¶i cã nç lùc vµ quyÕt t©m cao. §· vËy, trªn thÞ tr-êng thÕ giíi ta míi chØ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng s¬ chÕ nh-: dÇu th«, g¹o, cµ phª...cßn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhÊt lµ s¶n phÈm chÊt l-îng cao cßn Ýt, søc c¹nh tranh yÕu. Trong khi ®ã gi¸ mÆt hµng nguyªn liÖu vµ s¬ chÕ l¹i bÊp bªnh hay bÞ t¸c ®éng xÊu, bÊt lîi cho n-íc xuÊt khÈu. 4.2.2. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ ¶nh h-ëng ®Õn quyÒn ®éc lËp tù chñ cña mét quèc gia: Kh«ng it ý kiÕn cho r»ng: n-íc ta hiÖn nay víi xuÊt ph¸t ®iÓm kinh tÕ qu¸ thÊp, nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, thÞ tr-êng ph¸t triÓn ch-a ®ång bé, mét bé phËn ®¸ng kÓ cña nÒn kinh tÕ ch-a tho¸t khái lèi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá, c«ng nghÖ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, søc c¹nh tranh kÐm. Trong khi ®ã c¸c n-íc ®i tr-íc, nhÊt lµ c¸c c-êng quèc t- b¶n ph¸t triÓn cã lîi thÕ h¬n h¼n vÒ nhiÒu mÆt. Do ®ã nÕu chóng ta më réng quan hÖ víi c¸c n-íc ®ã th× n-íc ta khã tr¸nh khái sÏ bÞ lÖ thuéc vÒ kinh tÕ, vµ tõ chç lÖ thuéc vÒ mÆt kinh tÕ cã thÓ ®i ®Õn kh«ng gi÷ v÷ng ®-îc quyÒn ®éc lËp tù chñ. 13 §éc lËp tù chñ vÒ thùc chÊt lµ mçi n-íc cÇn cã sù tù lùa chän cßn ®-êng vµ m« h×nh ph¸t triÓn cña m×nh, tù quyÕt ®Þnh c¸c chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi, tù ®Ò ra môc tiªu chiÕn l-îc vµ kÕ ho¹ch trong tõng thêi k× vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu ®ã. Nh-ng ®éc lËp tù chñ kh«ng cã nghÜa lµ ®ãng cöa víi thÕ giíi. NÕu ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ng-îc xu thÕ chung cña thêi ®¹i, ®Èy ®Êt n-íc vµo t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn. Khi t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ kh«ng ®-îc sím kh¾c phôc th× sÏ lµm xãi mßn lßng tin cña nh©n d©n, lµm n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò x· héi nan gi¶i, t¹o ra nguy c¬ t- bªn trong ®èi víi trËt tù an toµn x· héi. Tr¸i l¹i, më réng hîp t¸c kinh tÕ hai bªn cïng cã lîi, n-íc ta víi c¸c n-íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®an xen lîi Ých víi nhau, chóng ta sÏ cã thªm thÕ lùc ®Ó cñng cè ®éc lËp tù chñ cña ®Êt n­íc. “ Quèc gia n¯o muèn ®éc lËp vµ giµu m¹nh th× ph¶i bu«n b¸n víi nhiÒu n-íc, cßn quèc gia nµo chØ bu«n b²n víi mét n­íc th«i th× khã tr²nh khài bÞ phô thuéc v¯o n­íc duy nhÊt Êy “ (Jose Marti) 4.2.3 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ¶nh h-ëng tíi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc: Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ tiÕn tr×nh héi nhËp víi quèc tÕ th«ng qua “ siªu lé “ th«ng tin víi m³ng internet, mét mÆt t³o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ch­a tõng cã ®Ó c¸c d©n téc, céng ®ång ë mäi n¬i cã thÓ nhanh chãng trao ®æi víi nhau vÒ hµng ho¸, dÞch vô, kiÕn thøc...Qua ®ã gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ, ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ, më mang sù hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸ cña nhau. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh trªn còng lµm n¶y sinh mèi nguy c¬ ghª gím vÒ sù ®ång ho¸ c¸c hÖ thèng gi¸ trÞ vµ tiªu chuÈn, ®e do¹, lµm suy kiÖt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña nÒn v¨n ho¸, nh©n tè hÕt søc quan träng ®èi víi sù tån t¹i cña nh©n lo¹i. Nguy c¬ nãi trªn l¹i cµng t¨ng gÊp béi khi mét siªu c-êng nµo ®ã tù xem gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña m×nh lµ -u viÖt, tõ ®ã n¶y sinh th¸i ®é ng¹o m¹n vµ ý ®å ¸p ®Æt c¸c gi¸ trÞ cña m×nh cho c¸c d©n téc kh¸c b»ng mét chÝnh s¸ch cã thÓ gäi lµ x©m l-îc v¨n ho¸ víi nhiÒu biÖn ph¸p tr¾ng trîn tinh vi. Tr-íc t×nh h×nh ®ã chóng ta kh«ng thÓ lui vÒ chÝnh s¸ch ®ãng cöa, kh-íc tõ giao l-u, trao ®æi, ®èi tho¹i víi bªn ngoµi. Ng-îc l¹i, chóng ta, víi b¶n lÜnh vèn cã cña d©n téc: “ ho¯ nhËp chø kh«ng ho¯ tan “, tiÕp thu nh÷ng yÕu tè nh©n b°n, hîp lÝ, khoa häc tiÕn 14 bé cña v¨n ho¸ c¸c n-íc ®Ó lµm giµu b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. §©y sÏ lµ nh©n tè kh¬i dËy tiÒm n¨ng s¸ng t¹o lµm nªn nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn míi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Tuy nhiªn chóng ta còng tØnh t¸o ph¶n ®èi nh÷ng v¨n ho¸ ngo¹i lai kh«ng ph©n biÖt tèt hay xÊu dÉn ®Õn mÊt gèc, lai c¨ng vÒ v¨n ho¸ g©y hËu qu¶ xÊu vÒ t- t-ëng ®¹o ®øc cña c¸c tÇng líp d©n c-. Nh- vËy chØ cã trªn c¬ së gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ -u tó cña v¨n ho¸ d©n téc ®i ®«i víi tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i th× v¨n ho¸ ViÖt Nam ngµy nay míi cã thÓ ®ãng ®-îc vai trß võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc vµ sÏ ®iÒu tiÕt sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi. 5. §iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ : 5.1 Lîi thÕ c¬ b¶n cña n-íc ta khi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ : - VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi B¶n chÊt kinh tÕ cña vÞ trÝ ®Þa lý lµ ®Þa t« chªnh lÖch. VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi sÏ cho phÐp thu ®-îc ®Þa t« chªnh lÖch cao vµ ng-îc l¹i, vÞ trÝ ®Þa lý kh«ng thuËn lîi chØ ®em l³i ®Þa t« chªnh lÖch thÊp. VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi l¯ lîi thÕ “ so s²nh “ – lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. N-íc ta cã mét vÞ trÝ ®Þa lý rÊt thuËn lîi ®ã lµ: ViÖt Nam n»m trong khu vùc nhiÖt ®íi giã mïa §«ng Nam ¸, lµ n¬i gÆp gì cña nh÷ng luång giã xuÊt ph¸t tõ c¸c trung t©m lín bao quanh t¹o nªn tù nhiªn ViÖt Nam phong phó vµ ®a d¹ng. §iÒu nµy cã t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn c¬ c©u, quy m« vµ h-íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam. - ViÖt Nam n»m ë r×a ®«ng cña b¸n ®¶o §«ng D-¬ng, trë thµnh mét ®Çu mèi giao th«ng quan träng tõ Ên §é D-¬ng tíi Th¸i B×nh D-¬ng. VÞ trÝ nµy cho phÐp n-íc ta cã thÓ dÔ dµng ph¸t triÓn c¸c kinh tÕ th-¬ng m¹i, v¨n ho¸, khoa häc kÜ thuËt víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - ViÖt Nam n»m trong khu vùc ®ang diÔn ra c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ s«i ®éng nhÊt thÕ giíi. §iÒu nµy t¹o m«i tr-êng thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, chñ ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn giao l-u 15 víi nh÷ng thÞ tr-êng s«i ®éng, häc hái ®-îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c²c “ con rång Ch©u ² “. - Nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó ®a d¹ng: ViÖt Nam cã nhiÒu lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn, trong ®ã cã nhiÒu lo¹i cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín nh-ng ch-a ®-îc khai th¸c hoÆc khai th¸c ë møc ®é thÊp, sö dông ch-a hîp lý. §©y lµ nguån lùc bªn trong ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi lµ ®èi t-îng ®Çu t- cña T- B¶n n-íc ngoµi. - Tµi nguyªn nh©n v¨n phong phó: bao gåm lùc l-îng lao ®éng dåi dµo vµ nh÷ng hÖ thèng gi¸ trÞ do con ng-êi t¹o ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö cña d©n téc. §©y lµ ®èi t-îng ®Çu t- ph¸t triÓn rÊt quan träng cña T- B¶n n-íc ngoµi Nh÷ng lîi thÕ trªn ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam tiÕn vµo thÕ giíi. 5.2. NhiÖm vô cÇn ph¶i thùc hiÖn khi tham gia héi nhËp: Trong nghÞ quyÕt, bé ChÝnh TrÞ ®· nªu 9 nhiÖm vô cô thÓ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: - Tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch réng r·i ®Ó ®¹t ®-îc nhËn thøc vµ hµnh ®éng th«ng nhÊt trong c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ, doanh nghiÖp vµ nh©n d©n. - X©y dùng chiÕn l-îc tæng thÓ vÒ héi nhËp víi mét lé tr×nh cô thÓ. - Chñ ®éng vµ khÈn tr-¬ng sö dông c¬ cÊu kinh tÕ. - TÝch cùc t¹o lËp ®ång bé c¬ chÕ qu¶n lý nªn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng XHCN. - Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, cã ®¹o ®øc trong s¸ng, tinh th«ng nghiÖp vô. - KÕt hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®èi ngo¹i víi kinh tÕ ®èi ngo¹i. - G¾n kÕt chñ tr-¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÖm vô cñng cè quèc phßng an ninh. - TÝch cùc tiÕn hµnh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). 16 - KiÖn toµn uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. II. Thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt Nam: 1. Quan ®iÓm, môc tiªu cña ®¶ng vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 1.1. Quan ®iÓm: NhËn thøc ®-îc xu thÕ vµ yªu cÇu chung vÒ toµn cÇu ho¸ cña thêi ®¹i, ®¹i héi VI cña §¶ng (12/1996) trong khi ký quyÕt ®Þnh chuyÓn tõ m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang m« h×nh kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng XHCN; th× còng ®ång thêi chñ tr-¬ng: ViÖt Nam ph¶i tham gia ngµy cµng réng r·i vµo sù ph©n c«ng lao ®«ng quèc tÕ, tÝch cùc ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ vµ khoa häc kÜ thuËt víi c¸c n-íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ t- nh©n n-íc ngoµi trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã lîi. Trong nghÞ quyÕt 07, Bé ChÝnh TrÞ ®· nªu ra quan ®iÓm chØ ®¹o vÒ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: - Qu¸n triÖt chñ tr-¬ng ®-îc x¸c ®Þnh t¹i ®¹i héi §¶ng IX: Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c kinh tÕ, ®¶m b¶o ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h-íng XHCN, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m«i tr-êng. - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù nghiÖp toµn d©n, qu¸ tr×nh võa hîp t¸c võa ®Êu tranh; võa ®Ò phßng t- t-ëng thô ®éng võa ph¶i chèng t- t-ëng ®¬n gi¶n, n«n nãng... - §Ò ra kÕ ho¹ch vµ lé tr×nh hîp lý phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc. 1.2. Bé ChÝnh TrÞnh: “ Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh´m më réng thÞ tr-êng, tranh thñ thªm vèn, c«ng nghÖ, kiÕn thøc qu¶n lý ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh h-íng XHCN; thùc hiÖn d©n giµu n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, tr-íc m¾t lµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch nhiÖm vô ®-a ra trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001 – 2010 vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 – 2005.” 17 2. Nh÷ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc nh»m thóc ®Èy tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu theo nh÷ng quan ®iÓm trªn, chÝnh phñ ®· ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch nh»mm thóc ®Èy tiÕn tr×nh héi nhËp. - Nhµ n-íc ban hµnh hÖ thèng luËt ®ång bé bao gåm: luËt ®Çu t-, luËt lao ®éng, luËt th-¬ng m¹i, luËt ng©n hµng, luËt h¶i quan, luËt b-u chÝnh viÔn th«ng, luËt x©y dùng, luËt khoa häc c«ng nghÖ, luËt tµi nguyªn...Söa ®æi vµ bæ sung ph¸p luËt vµ ph¸p lÖnh hiÖn hµnh vÒ thuÕ, khuyÕn khÝch ®Çu t- trong n-íc vµ ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam...C¶i tiÕn viÖc ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt... - §èi víi nh÷ng chÝnh s¸ch: Nhµ n-íc ban hµnh chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, ®Çu t-...®Ó kÝch thÝch më réng thÞ tr-êng, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp...t¹o ®iÒu kiÖn cho n-íc ta héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3. Thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam: 3.1. Con ®-êng héi nhËp: Theo quan ®iÓm cña ®¶ng, ViÖt Nam tiÕn hµnh héi nhËp tõng b-íc, dÇn dÇn më cöa thÞ tr-êng víi lé tr×nh hîp lý. Mét lé tr×nh “ qu² nãng “ vÒ møc ®é %, thêi h¹n më cña thÞ tr-êng v-ît qu¸ kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña nÒn kinh tÕ sÏ dÉn tíi thua thiÖt, ®æ vì hµng lo¹t doanh nghiÖp, v-ît khái tÇm kiÓm so¸t cña nhµ n-íc, kÐo theo nhiÒu hËu qu¶ khã l-êng. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ lé tr×nh cµng dµi cµng tèt, bëi kÐo dµi qu¸ tr×nh héi nhËp sÏ ®i liÒn víi duy tr× qu¸ l©u chÝnh s¸ch b¶o hé bao cÊp cña nhµ n-íc, g©y t©m lý tr× trÖ, û l¹i, kh«ng dèc søc c¶i tiÕn qu¶n lý c«ng nghÖ, kÐo dµi t×nh tr¹ng kÐm hiÖu qu¶, yÕu søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. X¸c ®Þnh lé tr×nh héi nhËp lµ rÊt quan träng. §©y kh«ng chØ lµ x¸c ®Þnh thêi gian më cöa thÞ tr-êng trong n-íc mµ cßn lµ x¸c ®Þnh môc tiªu nÒn kinh tÕ n-íc ta: ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, chiÕm lÜnh thÞ phÇn ngµy cµng lín trªn th-¬ng tr-êng quèc tÕ, th©m nhËp ngµy cµng nhiÒu vµo thÞ tr-êng c¸c n-íc c¶ vÒ hµng ho¸ vµ ®Çu t- dÞch vô. 18 Th¸ng 12/1987, Quèc héi n-íc ta th«ng qua luËt ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· më c¸c cuéc ®µm ph¸n ®Ó nèi l¹i c¸c quan hÖ víi quü tiÒn tÖ quèc tÕ vµ ng©n hµng tµi chÝnh thÕ giíi, ®Õn th¸ng 10/1993 ®· b×nh th-êng ho¸ quan hÖ tÝn dông víi hai tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ lín nhÊt thÕ giíi. Th¸ng 7/1995 ViÖt Nam chÝnh thøc gia nhËp ASEAN vµ tõ ngµy 1/1/1996 b¾t ®Çu thùc hiÖn cam kÕt trong khu«n khæ khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN, tøc AFTA. Cïng th¸ng 7/1995 c«ng nghÖ ®· kÝ kÕt hiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh tÕ, khoa häc kÜ thuËt vµ mét sè lÜnh vùc kh¸c víi c«ng ®ång Ch©u ¢u (EU). §ång thêi b×nh th-êng ho¸ quan hÖ víi MÜ. Kho¶ng th¸ng 3/1996, ViÖt Nam tham gia víi t- c¸ch thµnh viªn s¸ng lËp diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ¸ - ¢u (ASEAM). Th¸ng 11/1998, ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng (APEC). Th¸ng 7/2000, hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú ®· ®-îc kÝ kÕt. Tr-íc ®ã tõ cuèi n¨m 1994, nhµ n-íc ta ®· göi ®¬n xin gia nhËp tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vµ hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ®Ó ®-îc kÕt n¹p vµo tæ chøc nµy. 3.1.1. ViÖt Nam gia nhËp ASEAN – HiÖp héi c¸c n-íc §«ng Nam ¸: 3.1.1.1.Qu¸ tr×nh gia nhËp: Ngµy 25/7/1995 ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN. Ngµy 15/12/1995 ViÖt Nam chÝnh thøc tham gia thùc hiÖn AFTA b»ng viÖc kÝ nghÞ ®Þnh th- tham gia hiÖp ®Þnh CEPT ®Ó thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN. ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn hiÖp ®Þnh CEPT tõ ngµy1/1/1996 vµ sÏ kÕt thóc vµo ngµy 1/1/2006. T¹i thêi ®iÓm gia nhËp, ViÖt Nam ®· ®Ö tr×nh víi c¸c n-íc ASEAN bèn danh môc hµng ho¸ theo quy ®Þnh cña CEPT: danh môc lo¹i trõ hoµn toµn, danh môc lo¹i trõ t¹m thêi, danh môc c¾t gi¶m thuÕ ngay, danh môc n«ng s¶n ch-a chÕ biÕn vµ chÕ biÕn nh¹y c¶m cao. Nh÷ng mÆt hµng ®-a vµo thùc hiÖn CEPT lµ nh÷ng mÆt hµng cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña ta hoÆc nh÷ng mÆt hµng ch-a cã trao ®æi bu«n b¸n g× víi ASEAN. 19 3.1.1.2. Nh÷ng lîi Ých vµ nh÷ng bÊt cËp ®èi víi n-íc ta khi gia nhËp ASEAN/AFTA/CEPT: Nh÷ng ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong n-íc trong mèi liªn hÖ víi viÖc thùc hiÖn CEPT cho thÊy sù bÊt lîi cña c¸c doanh nghiÖp trong n-íc nÕu ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn c¾t gi¶m thuÕ quan vµ bá c¸c rµo c¶n phi thuÕ. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt trong n-íc cßn thÊp do sù l¹c hËu trong c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc...C¬ chÕ KHH tËp trung trong thêi gian dµi tr-íc ®©y ®· t¹o cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n-íc cã thãi quen û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch, Ýt quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh, thÞ tr-êng tiªu thô vµ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp ch-a cã ®Þnh h-íng cô thÓ vÒ biÖn ph¸p ®iÒu chØnh s¶n xuÊt ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i tr-êng më cöa kh«ng cßn hµng rµo b¶o hé. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng cã ®Þnh h-íng xuÊt khÈu mét c¸ch kh¶ thi, kÕ ho¹ch xuÊt khÈu th× chØ lµ nh÷ng chØ tiªu xuÊt khÈu dùa trªn kÕ ho¹ch vÒ s¶n l-îng so s¸nh víi dù kiÕn vÒ kÕ ho¹ch tiªu dïng trong n-íc mµ kh«ng cã nh÷ng ph©n tÝch so s¸nh cô thÓ dùa trªn tiªu chÝ vÒ gi¸ thµnh, chÊt l-îng, kh¶ n¨ng tiªu thô. Tuy nhiªn còng cã mét sè ngµnh s¶n xuÊt trong n-íc thËt sù cã tiÒm n¨ng c¹nh tranh, mét sè doanh nghiÖp phÇn nµo n¾m ®-îc mét sè thay ®æi trong m«i tr-êng kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, kÞp thêi ®Çu tc«ng nghÖ míi. §èi víi c¸c ngµnh nµy nÕu ®-îc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p, ®Þnh h-íng ®óng ®¾n vµ thÝch hîp th× sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Víi thùc tr¹ng ph¸t triÓn hiÖn nay cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n-íc, ph-¬ng ¸n thÝch hîp nhÊt ®Ó thùc hiÖn AFTA/CEPT cÇn ®-îc lùa chän ®èi víi ViÖt Nam lµ ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn AFTA trong khu«n khæ c¸c quy ®Þnh cña CEPT, ®ång thêi ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu phï hîp víi c¸c lîi thÕ t-¬ng ®èi cña ViÖt Nam trong t-¬ng quan so s¸nh víi c¸c n-íc ASEAN; tËp trung ph¸t triÓn nhanh nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ ss. Tuy nhiªn vÉn tiÕp tôc duy tr× b¶o hé cã thêi h¹n hoÆc theo nh÷ng møc ®é kh¸c nhau cho phÇn lín c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Ó cã thÓ ®¹t ®-îc mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh tr-íc khi 20