Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở ...

Tài liệu Huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường thcs huyện đầm hà. tỉnh quảng ninh

.PDF
132
482
122

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ----   ----- NGUYỄN HỮU CƠ HUY §éNG C¸C LùC L¦îNG X· HéI TRONG C¤NG T¸C DUY TR× KÕT QU¶ PHæ CËP GI¸O DôC ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së HUYÖN §ÇM Hµ, TØNH QU¶NG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ----   ----- NGUYỄN HỮU CƠ HUY §éNG C¸C LùC L¦îNG X· HéI TRONG C¤NG T¸C DUY TR× KÕT QU¶ PHæ CËP GI¸O DôC ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së HUYÖN §ÇM Hµ, TØNH QU¶NG NINH Chuyên ngành: Giáo dục và phát triển cộng đồng Mã số: Thí điểm LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trƣơng Thị Bích HÀ NỘI - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Nguyễn Hữu Cơ i LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến PGS.TS. Trƣơng Thị Bích, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài luận văn tốt nghiệp này. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới các thầy, cô trong Khoa Tâm lý – Giáo dục học, Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, đã quan tâm, động viên, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo UBND, Phòng GD&ĐT, Cán bộ quản lý và giáo viên các trường THCS huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin cảm ơn và ghi nhận tấm lòng của bạn bè, đồng nghiệp, gia đình luôn động viên khích lệ giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu. Mặc dù đã dành nhiều thời gian, công sức và cố gắng rất nhiều, nhưng do khả năng của bản thân còn hạn chế, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn tốt nghiệp của tôi còn nhiều thiếu sót, kính mong các thầy, cô góp ý và chỉ bảo để luận văn của tôi được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày .... tháng 5 năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Hữu Cơ ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo HĐND : Hội đồng nhân dân KT – XH : Kinh tế - Xã hội LLXH : Lực lượng xã hội NXB : Nhà xuất bản UBND : Ủy ban nhân dân THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông CBQL : Cán bộ quản lý iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. iii MỤC LỤC ......................................................................................................... iv DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ ..................................................................................... x MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................ 3 4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................ 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG CÁC LỰC LƢỢNG Xà HỘI TRONG CÔNG TÁC DUY TRÌ KẾT QUẢ PHỔ CẬP GIÁO DỤC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................ 6 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................ 6 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 6 1.1.2. Ở Việt Nam ............................................................................................... 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................ 12 1.2.1. Giáo dục, phổ cập và phổ cập giáo dục .................................................. 12 1.2.2. Phổ cập giáo dục Trung học cơ sở và duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở .................................................................................. 14 1.2.3. Các lực lượng xã hội tham gia trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ................................................................... 17 iv 1.3. Công tác huy động các lực lƣợng xã hội trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trƣờng Trung học cơ sở ............................................... 18 1.3.1. Nội dung huy động các lực lượng xã hội trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ................................................................... 18 1.3.2. Biện pháp huy động các lực lượng xã hội trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở .......................................................... 21 1.3.3. Hình thức huy động các lực lượng xã hội trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ................................................................... 22 1.4. Trƣờng Trung học cơ sở với công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ...... 23 1.4.1. V trí và chức năng của trường Trung học cơ sở .................................... 23 1.4.2. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc huy động các LLXH trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ............................. 24 1.5. Các yếu t ảnh hƣởng ến công tác huy ng các c ƣ ng h i trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trƣờng Trung học cơ sở .......... 26 Kết luận chương 1 ............................................................................................. 28 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG CÁC LỰC LƢỢNG Xà HỘI TRONG CÔNG TÁC DUY TRÌ KẾT QUẢ PHỔ CẬP GIÁO DỤC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẦM HÀ, TỈNH QUẢNG NINH ...... 29 2.1. Tổ chức và phƣơng pháp khảo sát thực trạng ...................................... 29 2.2. Vài nét khái quát về huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh ....................... 30 2.3. Thực trạng công tác phổ cập giáo dục ở trƣờng Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh .................................................................. 33 2.4. Th c trạng huy ng các c ƣ ng h i trong việc duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trƣờng Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh ...... 39 2.4.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của công tác huy động các lực lượng xã hội trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ...... 40 2.4.2. Thực trạng các lực lượng xã hội tham gia công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ..................................................... 41 2.4.3. Thực trạng nội dung huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ............................. 45 v 2.4.4. Thực trạng biện pháp huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ............................. 46 2.4.5. Thực trạng hình thức huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ............................. 48 2.4.6. Hiệu quả huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở............................................... 50 2.4.7.Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở .................................................................................................................. 52 2.5. Đánh giá chung về thực trạng ................................................................. 53 Kết luận chương 2 ............................................................................................. 55 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG CÁC LỰC LƢỢNG Xà HỘI TRONG CÔNG TÁC DUY TRÌ KẾT QUẢ PHỔ CẬP GIÁO DỤC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẦM HÀ, TỈNH QUẢNG NINH................................................................... 56 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................. 56 3.2. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả huy động các lực lƣợng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trƣờng Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh ........................................................ 59 3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và ý nghĩa của công tác huy động các lực lượng xã hội vào việc duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ..................................................................................... 59 3.2.2. Tham mưu cho các cấp ủy Đảng, Chính quyền và Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tăng cường công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục ở trường Trung học cơ sở ..................................................................................... 63 3.2.3. Phát huy vai trò chủ đạo của nhà trường trong công tác phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội vào việc duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở .................................................................................. 66 vi 3.2.4. Bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức của giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ..................................................................... 69 3.2.5. Thực hiện dân chủ hoá trong giáo dục và phối hợp các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ......... 71 3.2.6. Tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở ......... 74 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................. 76 3.4. Khảo nghiệm về mức cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ...... 76 3.4.1. Khái quát chung về quá trình khảo nghiệm ............................................ 76 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm .............................................................................. 78 Kết luận chương 3 ............................................................................................. 82 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 89 PHỤ LỤC vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Nhận thức về tầm quan trọng của công tác huy động các LLXH trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS........ 40 Bảng 2.2. Mức độ quan trọng của các LLXH tham gia công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS .................................................. 42 Bảng 2.3. Mức độ thực hiện của các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ..................................................... 43 Bảng 2.4. Mức độ phối hợp giữa trường với các lực lượng trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ............................. 44 Bảng 2.5. Nội dung huy động các LLXH trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ................................................................... 45 Bảng 2.6. Biện pháp huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ..................................................... 46 Bảng 2.7. Hình thức huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ..................................................... 49 Bảng 2.8. Hiệu quả huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ..................................................... 51 Bảng 2.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS .............. 52 Bảng 3.1. Đánh giá về mức độ cần thiết của các biện pháp.................................... 78 Bảng 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp biện pháp.............80 ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Biện pháp huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ...................................................... 48 Biểu đồ 2.2. Hình thức huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ...................................................... 50 Biểu đồ 2.3. Hiệu quả huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ....................................................... 51 Biểu đồ 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS ............... 53 Biểu đồ 3.1. Đánh giá về mức độ cần thiết của các biện pháp ......................... 79 Biểu đồ 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp ……………………. 81 x MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Giáo dục đóng vai trò chủ yếu trong việc phát triển nguồn lực con người nền tảng và động lực thực hiện công cuộc công nghiệp hóa và hiện đại hóa và là nhân tố quyết đ nh để bảo đảm cho kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Phát triển giáo dục là nhằm bảo đảm để nền kinh tế Việt Nam có đủ năng lực hợp tác và cạnh tranh với các nền kinh tế khác trong bối cảnh hội nhập. Việt Nam là một nước đang phát triển cho nên bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội thì bài toán phát triển giáo dục cũng đang đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết. Trong đó, việc phổ cập giáo dục, nâng cao dân trí đang được coi trọng hàng đầu. Phổ cập giáo dục là nền tảng để phát triển nguồn nhân lực. Phổ cập giáo dục tạo cho học sinh có trình độ dân trí tối thiểu để có khả năng tiếp thu kiến thức, kỹ năng cần thiết đồng thời giáo dục phổ cập còn góp phần hình thành nhân cách con người, đặc biệt là nhân cách của con người lao động mới trong tương lai. Phổ cập giáo dục góp phần xóa đói giảm nghèo, phổ cập giáo dục tạo điều kiện cho mọi người, đặc biệt là con em các đồng bào dân tộc thiểu số, học sinh ở các vùng kinh tế chậm phát triển, học sinh khuyết tật, học sinh có hoàn cảnh khó khăn được tiếp cận với giáo dục có chất lượng góp phần tạo cơ hội bình đẳng trong tiếp cận giáo dục cơ bản cho mọi người dân trong xã hội. Việc thực hiện phổ cập giáo dục không chỉ có ý nghĩa tạo công bằng trong giáo dục, tạo nền tảng nâng cao dân trí để đào tạo nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, mà còn góp phần quan trọng trong việc xây dựng xã hội học tập. Do đó, phổ cập giáo dục là nhu cầu thiết yếu của con người, giúp con người hình thành và phát triển cả về thể lực, trí lực và nhân cách, đồng thời còn là nhân tố cơ bản để phát triển nguồn lực con người. Chính vì vậy tại Hội ngh lần thứ hai, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII [10] đã ban hành Ngh quyết về nhiệm vụ phổ cập giáo dục Trung học cơ sở (THCS) giai đoạn 2001 – 2005 và mục tiêu phấn đấu đến năm 2010 cả nước hoàn thành đạt chuẩn 1 phổ cập giáo dục THCS. Ngày 28/12/2000, Bộ Chính tr đã ra Chỉ th 61/CTTW [2] về phát triển giáo dục phổ thông và thực hiện phổ cập giáo dục Trung học cơ sở. Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ X [13] tiếp tục khẳng đ nh: Phải đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo; đẩy mạnh các giải pháp để thực hiện phổ cập giáo dục THCS đúng độ tuổi, đảm bảo chất lượng và bền vững, tiến tới hoàn thành phổ cập giáo dục THCS trên cả nước vào những năm đầu thế kỷ 21. Đầm Hà là huyện miền núi ven biển của tỉnh Quảng Ninh, trước năm 2006 có 8 xã và 01 th trấn, hiện nay với 10 đơn v hành chính (9 xã, 01 th trấn), trong đó có 3 xã có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135 của Chính phủ; dân số trên 3,6 vạn người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 28%. Năm 2005, với nỗ lực của cả hệ thống chính tr , huyện Đầm Hà đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục bậc THCS và được duy trì cho đến nay. Tuy nhiên, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác phổ cập giáo dục ở trường THCS còn thiếu thốn. Phụ huynh học sinh chưa nhận thức hết tầm quan trọng và lợi ích của công tác giáo dục, nên chưa có quan tâm, đầu tư thích đáng cho việc học tập của con em. Vì vậy mọi việc liên quan đến học tập của con em mình, họ đều phó mặc cho nhà trường. Ý thức học tập của học sinh còn kém, thiếu sự phấn đấu, thi đua. Công tác xã hội hóa giáo dục chưa thực sự được đẩy mạnh. Sự phối kết hợp giữa các lực lượng xã hội trong xã hội chưa thực sự hiệu quả. Tất cả những yếu tố trên ảnh hưởng rất lớn đến công tác PCGD ở trường THCS. Vì vậy, một yêu cầu bức thiết được đặt ra là phải tìm ra biện pháp nhằm duy trì bền vững kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS, tránh tình trạng mất chuẩn. Xuất phát từ những lí do nêu trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh” để tiến hành nghiên cứu, nhằm duy trì bền vững kết quả phổ cập giáo dục ở 2 trường THCS, đồng thời tạo tiền đề phấn đấu hoàn thành phổ cập giáo dục Trung học phổ thông. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích lí luận và thực tiễn, đề tài đề xuất những biện pháp nâng cao hiệu quả huy động các LLXH trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Huy động lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 4. Giả thuyết khoa học Trong những năm qua, công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh đã đạt được một số kết quả nhất đ nh: Sĩ số học sinh được duy trì; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí được nâng cao; chất lượng dạy học, giáo dục của các trường THCS ngày càng được nâng cao; các điều kiện cơ sở vật chất ngày càng được tăng cường. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu phổ cập giáo dục đã đạt được, công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS còn nhiều bất cập, trong đó phải kể đến những hạn chế trong việc huy động các lực lượng xã hội tham gia vào công tác này. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững của những kết quả phổ cập giáo dục đã đạt được. Nếu các nhà quản lí nghiên cứu đầy đủ cơ sở lí luận, phân tích sâu sắc về thực hiện và đề xuất, áp dụng đồng bộ các biện pháp mang tính khoa học và hợp lí sẽ góp phần nâng cao hiệu quả huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì một cách bền vững những kết quả phổ cập giáo dục ở trường THCS trên đ a bàn huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở. 5.2. Khảo sát, phân tích thực trạng huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 5.3. Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp nâng cao hiệu quả huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu về huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 6.2. Khách thể khảo sát Khảo sát trên 30 cán bộ quản lí giáo dục; 80 chuyên viên phòng GD&ĐT, GV tại các trường THCS; 50 cán bộ các Ban, Ngành, Đoàn thể; 50 người dân trong cộng đồng tại huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh và 20 chuyên gia thuộc lĩnh vực Tâm lí học, Giáo dục học. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, trong quá trình nghiên cứu tác giả đã sử dụng các phương pháp chính sau: 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu: Các văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam; Ngh quyết của Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Luật; Ngh đ nh và các văn bản của Chính phủ, Bộ Giáo dục đào tạo và các Bộ, ngành Trung ương; Ngh quyết Hội đồng nhân dân tỉnh; Báo cáo Uỷ ban nhân 4 dân, Sở Giáo dục và Đào tạo, Uỷ ban nhân dân và phòng Giáo dục và Đào tạo huyện; Các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, Các luận án tiến sĩ,… cả trong và ngoài nước. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi - Phương pháp quan sát, phỏng vấn - Phương pháp chuyên gia 7.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng để xử lý số liệu khảo sát thực trạng và thử nghiệm các giải pháp đề xuất. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến ngh , danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận về huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở. Chương 2: Thực trạng huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. Chương 3: Biện pháp nâng cao hiệu quả huy động các lực lượng xã hội trong công tác duy trì kết quả phổ cập giáo dục ở trường Trung học cơ sở huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. 5 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG CÁC LỰC LƢỢNG Xà HỘI TRONG CÔNG TÁC DUY TRÌ KẾT QUẢ PHỔ CẬP GIÁO DỤC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới Ngày nay, giáo dục có vai trò ngày càng quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội ở tất cả các nước trên thế giới. Kinh nghiệm của các nước công nghiệp phát triển (G7) đã chứng minh điều đó. Với sự phát triển như vũ bão của thông tin, khoa học, công nghệ, giáo dục thực sự trở thành nhân tố phát triển của kinh tế. Vì thế, vấn đề huy động nguồn nhân lực, làm phong phú tài nguyên trí tuệ vì mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội hơn lúc nào hết đều được các nước quan tâm chú trọng tìm mọi cách đầu tư cho giáo dục. Các nước công nghiệp phát triển trong khu vực và trên thế giới đều đặc biệt coi trọng chính sách phát triển giáo dục. Tuy hình thức và biện pháp tổ chức hoạt động của xã hội tham gia vào phát triển giáo dục có khác nhau, nhưng về bản chất, cơ bản các nước đều thực hiện chính sách mở cửa cho giáo dục, tạo nhiều cơ hội để giáo dục phát triển và dành cho người học những điều kiện học tập tốt nhất, hiệu quả cao nhất. Có thể khái quát quan điểm giáo dục ở một số nước: - Ở Nhật Bản: Chính phủ Nhật đang tích cực tiến hành cải cách hệ thống giáo dục. Thượng ngh viện Nhật đã thông qua 3 dự luật về cải cách giáo dục sửa đổi là: Luật Giáo dục trường học, Luật Quản lí giáo dục đ a phương và Luật Giáo dục xã hội. Nhằm đón nhận những thách thức trong thế kỷ 21, Nhật Bản đã tạo ra một hệ thống giáo dục "mở" và giúp học sinh "thể hiện cá tính" để đạt được các mục tiêu cơ bản: 6 (1) Tạo cho học sinh độ thoáng, lòng ham muốn, tự chủ suy nghĩ và năng lực sinh động; giáo dục đạo đức xã hội, công bằng và thân ái. (2) Phát triển năng lực khác nhau tạo cơ hội lựa chọn thích hợp với nhu cầu học tập và nghề nghiệp của học sinh. (3) Phá vỡ thế quản lí theo kiểu tập quyền nhà nước đối với giáo dục, dành cho đ a phương và nhà trường quyền tự chủ lớn hơn. - Ở Hoa Kỳ: Chính phủ Hoa Kỳ đã thực hiện một cuộc cách mạng về chuẩn hoá giáo dục (Standanrds revolution). Để làm được điều này, một trong những giải pháp quan trọng là Nhà nước thực hiện chủ trương đa dạng hoá. Hình thức trường học công - tư phát triển mạnh ở Mỹ. Đây là loại trường có thể do một nhóm giáo viên, phụ huynh, nhóm cộng đồng, doanh nghiệp, trường đại học, viện bảo tàng... thành lập. Cơ chế hoạt động của các trường học loại này tự do hơn, linh hoạt hơn và hiệu quả đào tạo cao hơn. Ở Hoa Kỳ còn có cao đẳng cộng đồng, theo đ nh nghĩa của họ, cao đẳng cộng đồng là một cơ sở đào tạo có tính chất đ a phương, nhằm giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội đặc trưng của đ a phương và góp phần hướng nghiệp cho các khu vực xung quanh. Các loại trường này tồn tại và phát triển được là nhờ mối quan hệ với đ a phương. - Ở Trung Quốc: Quốc vụ viện Trung Quốc đã thực hiện việc cải cách và phát triển giáo dục. Mục tiêu cơ bản là thực hiện phổ cập giáo dục nghĩa vụ (bắt buộc) lớp 9 trong toàn quốc; từng bước phổ cập giáo dục cao trung ở thành th và các khu vực kinh tế phát triển; tiếp cận trình độ khoa học kỹ thuật hàng đầu thế giới, cơ bản xây dựng hệ thống học tập suốt đời... Để thực hiện các mục tiêu trên, Trung Quốc đã đề ra các biện pháp: (1) Công trình giáo dục chất lượng liên thế kỷ. (2) Công trình nhân tài sáng tạo cấp cao. 7 (3) Công trình giáo dục hiện đại lâu dài. (4) Công trình sản nghiệp hoá các kỹ thuật mới cao cấp. Các biện pháp trên sẽ thực thi trên nền tảng hình thành mạng lưới giáo dục mở, nghĩa là huy động tối đa sự tham gia của các lực lượng xã hội đối với sự nghiệp giáo dục. Các nước thuộc khu vực Đông Nam Á và khối ASEAN cũng đang tích cực đẩy nhanh quá trình phát triển giáo dục bằng nhiều con đường khác nhau, nhưng để tạo được động lực thúc đẩy nhanh, hầu hết các nước đều tận dụng và phát huy sức mạnh của cộng đồng và xã hội hoá. Việc dựa vào cộng đồng để phát triển giáo dục sẽ giải quyết hai yêu cầu cơ bản: (1) nâng cao nhận thức cộng đồng, (2) nâng cao trách nhiệm của xã hội đối với giáo dục. 1.1.2. Ở Việt Nam Huy động các LLXH nhằm phát huy sức mạnh của toàn dân trong quá trình giáo dục, đó là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta. Đặc biệt trong công tác phổ cập giáo dục, việc huy động các lực lượng lại càng có ý nghĩa quan trọng, nhất là duy trì và phát triển bền vững những thành quả đã đạt được. Việc huy động các LLXH sẽ phát huy sức mạnh tổng hợp của nhân dân vào công tác giáo dục thế hệ trẻ, trong đó phổ cập giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng. Vấn đề huy động các LLXH đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Tuy nhiên, nghiên cứu về vấn đề huy động các LLXH trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục là một vấn đề khá mới mẻ. Trong phạm vi chương này, tác giả xin khái quát một số công trình nghiên cứu tiêu biểu có liên quan đến vấn đề này như sau: Ở Việt Nam vấn đề phổ cập giáo dục và huy động các LLXH trong duy trì kết quả phổ cập giáo dục cũng được nghiên cứu khá nhiều, nhất là các luận văn thạc sĩ và đề tài nghiên cứu khoa học ở trường Đại học sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội, 8 Trường Đại học Vinh và một số nhà khoa học đang là các nhà giáo ở các cơ sở giáo dục trong cả nước... Các tác giả đi sâu nghiên cứu phổ cập giáo dục trong một bình diện thực tiễn. Có thể kể đến một số vấn đề sau: - Luận văn thạc sĩ: “Một số giải pháp quản lí nhằm đẩy nhanh tiến độ phổ cập giáo dục THCS ở huyện miền núi Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn”, Luận văn đã chỉ ra những kinh nghiệm và đề xuất những giải pháp quản lí, chỉ đạo nhằm đẩy nhanh tiến độ phổ cập giáo dục THCS trên đ a bàn huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn; Trên cơ sở nghiên cứu và đề xuất của Luận văn đã giúp các huyện miền núi của tỉnh Lạng Sơn nói riêng và một số huyện miền núi phía Bắc nói chung vận dụng sáng tạo vào điều kiện thực tiễn của mỗi huyện để phát triển giáo dục và đào tạo mà trọng tâm là đẩy nhanh phổ cập giáo dục THCS trên đ a bàn. - Luận văn thạc sĩ: “Một số giải pháp quản lí chất lượng phổ cập giáo dục Trung học cơ sở ở huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hoá, giai đoạn 2010-2020”, Luận văn đã tập trung nghiên cứu một số giải pháp quản lí chất lượng phổ cập giáo dục Trung học cơ sở ở huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hoá, giai đoạn 2010-2020. Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí chất lượng phổ cập giáo dục THCS trên đ a bàn huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. - Luận văn thạc sĩ: “Một số biện pháp quản lí xã hội hóa giáo dục ở huyện Ngọc Lạc, tỉnh Thanh Hóa”, trên cơ sở kế thừa, hệ thống hoá các kết quả nghiên cứu về lí luận, Luận văn đã làm sáng tỏ cơ sở lí luận về công tác quản lí xã hội hóa giáo dục nhằm duy trì kết quả phổ cập giáo dục THCS. Luận văn đã chú trọng phân tích về công tác quản lí, các yếu tố ảnh hưởng và giải pháp quản lí xã hội hóa giáo dục nói chung và của đ a bàn nghiên cứu nói riêng. Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn, luận văn đã xác lập được các giải pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng xã hội hóa giáo dục trên đ a bàn. 9
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan