Tài liệu Hướng dẫn căn bản về kỷ thuật số, biên tập bản đồ bằng microstation và mapping office

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC ..... KHOA .... Hướng dẫn căn bản về kỹ thuật số và biên tập bản đồ bằng MicroStation và Mapping Office PhÇn më ®Çu §Ó cã thÓ ¸p dông c«ng nghÖ sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp b¶n ®å sè tõ c¸c nguån th«ng tin quan träng ®−îc l−u tr÷ d−íi c¸c d¹ng truyÒn thèng trªn giÊy, phim hoÆc diamat dùa trªn hÖ thèng phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office cña h∙ng Intergraph, ng−êi sö dông cÇn ph¶i trang bi cho m×nh ®Çy ®ñ nh÷ng kiÕn thøc vµ c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng ng−êi biªn so¹n cuèn s¸ch nµy hy väng sÏ gióp ®−îc nh÷ng ng−êi míi lµm quen vµ sö dông hÖ thèng phÇn mÒm trªn mét phÇn nhá trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña m×nh. PhÇn nµy sÏ cung cÊp c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ: 1. 2. 3. 4. Yªu cÇu vÒ hÖ thèng. C¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ng−êi sö dông cÇn cã. CÊu tróc cña cuèn s¸ch. Lµm thÕ nµo ®Ó sö dông cuèn s¸ch mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. 1. Yªu cÇu vÒ hÖ thèng. §Ó cã thÓ cµi ®Æt vµ sö dông MicroStation vµ Mapping Office cÇn ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: VÒ hÖ ®iÒu hµnh: HÖ ®iÒu hµnh Windows NT vµ c¸c hÖ ®iÒu hµnh tõ Windows 95 trë vÒ sau. VÒ thiÕt bÞ phÇn cøng: CÇn cã mét m¸y tÝnh cã cÊu h×nh tèi thiÓu nh− sau: • • • • • Cã bé xö lý CPU 80486 trë lªn. Cã tõ 16 Mb RAM trë lªn. È ®Üa cøng cã dung l−îng tèi thiÓu 1.2 Gb. È ®Üa CD ROM. Card mµn h×nh cã bé nhí tèi thiÓu 2 Mb, cã kh¶ n¨ng ®Æt chÕ ®é True Color. C¸c phÇn mÒm cÇn cµi ®Æt: • • • • • • • MicroStation. Irasb. I/Geovec. Mrf Clean Mrf Flag. Iplot Client. C¸c m«-dul MGE Nucleus vµ MGE Projection Manager cña hÖ thèng phÇn mÒm MGE (Modular GIS Environment) 1 C¸c phÇn mÒm trªn ph¶i cã ®Çy ®ñ b¶n quyÒn (license number vµ serial number) hîp lÖ. 2. C¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ng−êi sö dông cÇn cã. KiÕn thøc c¬ b¶n vÒ b¶n ®å häc. KiÕn thøc c¬ b¶n vÒ b¶n ®å sè, c¸c kh¸i niÖm vÒ d÷ liÖu kh«ng gian. VÝ dô: c¸c d¹ng biÓu diÔn ®èi t−îng (d¹ng ®iÓm, ®−êng, vïng), cÊu tróc d÷ liÖu (cÊu tróc raster, vect¬), c¸ch tæ chøc d÷ liÖu (ph©n líp, tæ chøc file). KiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó vËn hµnh m¸y tÝnh vµ hÖ ®iÒu hµnh . KiÕn thøc tiÕng Anh s¬ cÊp. 3. CÊu tróc cña cuèn s¸ch. Cuèn s¸ch nµy bao gåm 9 ch−¬ng. Ch−¬ng 1: Quy tr×nh sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å _ ®−a ra s¬ ®å tæng qu¸t vµ tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt vÒ môc ®Ých, yªu cÇu còng nh− ý nghÜa cña tõng b−íc trong quy tr×nh. Ch−¬ng 2: Giíi thiÖu hÖ thèng phÇn mÒm _ tr×nh bµy c¸c øng dông cô thÓ cña tõng phÇn mÒm trong c«ng viÖc sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å. Ch−¬ng 3: C¨n b¶n vÒ phÇn mÒm MicroStation _ cung cÊp c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ file, cÊu tróc mét file d÷ liÖu trong MicroStation. Giíi thiÖu c¸c thanh c«ng cô sÏ ®−îc sö dông th−êng xuyªn, h−íng dÉn mét sè thao t¸c c¬ b¶n khi lµm viÖc víi MicroStaion. Ch−¬ng 4: ThiÕt kÕ chung _ tr×nh bµy vµ h−íng dÉn thùc hiÖn mét c¸ch cô thÓ c¸c b−íc c«ng viÖc chuÈn bÞ chung cho mét hoÆc nhiÒu c¸c b¶n ®å cïng thÓ lo¹i tr−íc khi tiÕn hµnh vect¬ hãa. Ch−¬ng 5: N¾n b¶n ®å _ h−íng dÉn c¸ch ®Þnh vÞ file ¶nh quÐt b¶n ®å vÒ täa ®é thËt cña nã. Ch−¬ng 6: Vect¬ hãa ®èi t−îng dùa trªn nÒn ¶nh _ tr×nh bµy cô thÓ c¸c b−íc vµ c¸ch thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh vect¬ hãa ®èi t−îng dùa trªn nÒn ¶nh. Ch−¬ng 7: Hoµn thiÖn vµ chuÈn hãa d÷ liÖu _ h−íng dÉn c¸ch kiÓm tra, söa lçi vµ hoµn thiÖn c¸c d÷ liÖu th« sau qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa. Ch−¬ng 8: Biªn tËp vµ tr×nh bµy b¶n ®å _ h−íng dÉn c¸ch biªn tËp ký hiÖu cho c¸c ®èi t−îng b¶n ®å nh− t« mµu, tr¶i ký hiÖu, biªn tËp ký hiÖu d¹ng ®−êng ... ®èi víi c¸c b¶n ®å cÇn in ra giÊy hoÆc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. 2 Ch−¬ng 9: L−u tr÷ d÷ liÖu vµ in b¶n ®å _ h−íng dÉn c¸ch tæ chøc file, th− môc ®Ó l−u tr÷ d÷ liÖu vµ c¸ch in b¶n ®å b»ng ch−¬ng tr×nh in Iplot. 4. Lµm thÕ nµo ®Ó sö dông cuèn s¸ch mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. §©y lµ mét cuèn s¸ch h−íng dÉn sö dông v× thÕ ng−êi sö dông cã thÓ tù lùa chän c¸ch ®äc, tham kh¶o phï hîp nhÊt, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®äc tõ ®Çu ®Õn cuèi quyÓn s¸ch. Chóng t«i xin ®Ò nghÞ h∙y tham kh¶o mét h−íng tiÕp cËn cuèn s¸ch nµy nh− sau. §Çu tiªn nªn ®äc kü ch−¬ng 1 ®Ó cã mét kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c¸c b−íc c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm trong quy tr×nh sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp mét tê b¶n ®å nh− thÕ nµo. Sau ®ã cã thÓ ®äc tiÕp ch−¬ng 2 ®Ó cã c¸c kh¸i niÖm vÒ c¸c phÇn mÒm, vÝ dô nh− sÏ dïng phÇn mÒm g× trong b−íc c«ng viÖc nµo. B−íc thø hai, nªn x¸c ®Þnh râ môc ®Ých c«ng viÖc cô thÓ, vÝ dô nh− sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp mét tê b¶n ®å nµo ®ã phôc vô cho môc ®Ých in ra b¶n ®å giÊy hoÆc sau ®ã sö dông nã sÏ lµm d÷ liÖu ®Çu vµo ®Ó thµnh lËp c¸c b¶n ®å chuyªn ®Ò kh¸c hoÆc mét hÖ GIS nµo ®ã. NÕu cã ®ñ thêi gian, nªn thùc hµnh sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp trän vÑn mét tê b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1/5000 nµo ®ã víi môc ®Ých lµ sÏ in m¶nh b¶n ®å sè ®ã ra giÊy. Nªn chän tê b¶n ®å ®Þa h×nh t¹i mét vïng cã ®Æc ®iÓm ®Þa lý ®Æc tr−ng nhÊt. Trªn tê b¶n ®å thÓ hiÖn cµng nhiÒu ®èi t−îng b¶n ®å, ng−êi míi sö dông cµng cã nhiÒu c¬ héi ®Ó thùc tËp, vµ qua ®ã cã thÓ rót ra nhËn xÐt hoÆc kinh nghiÖm cho b¶n th©n. NÕu l−îng thêi gian h¹n chÕ, ng−êi sö dông cã thÓ l−îc bá, kh¸i qu¸t bít néi dung cña tê b¶n ®å mµ chØ thùc hµnh vec-t¬ hãa c¸c ®èi t−îng ®Æc tr−ng. Trong phÇn thiÕt kÕ chung, riªng phÇn thiÕt kÕ ký hiÖu lµ mét phÇn t−¬ng ®èi khã ®èi víi nh÷ng ng−êi míi häc sö dông MicroStation. Muèn vÏ ®−îc mét ký hiÖu ®Ñp vµ chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña b¶n ®å ®ßi hái ng−êi sö dông ph¶i t−¬ng ®èi thµnh th¹o tÊt c¶ c¸c c«ng cô vÏ, söa ®æi vµ thao t¸c ®èi t−îng. NÕu gÆp khã kh¨n, nªn häc hái ®ång nghiÖp, nh÷ng ng−êi cã kinh nghiÖm h¬n, hoÆc t¹m thêi chÊp nhËn ®Ó l¹i vµ thùc tËp l¹i sau khi ®∙ cã thêi gian lµm quen víi MicroStation nhiÒu h¬n. H∙y tiÕn hµnh thùc hµnh tõ tõ tõng b−íc mét. Trong mçi ch−¬ng nªn cè g¾ng ®äc kü phÇn më ®Çu ch−¬ng. Bëi v× phÇn nµy sÏ giíi thiÖu mét c¸ch c¬ b¶n c¸c kh¸i niÖm trong ch−¬ng, môc ®Ých c¸c phÇn viÖc chÝnh trong ch−¬ng. Sau ®ã, cã thÓ ®äc mét lÇn cho hÕt ch−¬ng vµ tù quyÕt ®Þnh xem nªn b¾t ®Çu tõ b−íc nµo t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i theo môc ®Ých cña c«ng viÖc ®∙ x¸c ®Þnh. VÝ dô: trong phÇn h−íng dÉn t¹o míi mét ký hiÖu, b−íc thø nhÊt lµ ph¶i t¹o cho ®−îc mét th− viÖn ký hiÖu míi, hoÆc më mét th− viÖn chøa ký hiÖu. T¹i thêi ®iÓm t¹o ký hiÖu, h∙y xem ®∙ cã th− viÖn chøa ký hiÖu cña riªng m×nh ch−a?. NÕu ®∙ cã råi, th× ®äc phÇn h−íng dÉn c¸ch më mét th− viÖn chøa ký hiÖu. NÕu ch−a cã, ph¶i ®äc phÇn h−íng dÉn c¸ch t¹o míi mét th− viÖn chøa ký hiÖu ®Ó thùc hµnh. Ng−êi sö dông nªn lu«n lu«n tù ®Æt ra mét môc ®Ých cô thÓ cho c«ng viÖc vµ 3 lu«n tù ®Æt c¸c c©u hái nh− m×nh muèn lµm g×? vµ ®ang lµm g×? Trong qu¸ tr×nh sö dông, mét c¸ch tiÕp cËn tèt lµ nªn ®äc tõng phÇn, tõng b−íc mét, ®äc ®Õn ®©u nªn thùc hµnh lu«n trªn m¸y ®Õn ®Êy. Khi gÆp vÊn ®Ò g×, nªn ghi chÐp l¹i vµo sæ tay hoÆc vë ghi. §iÒu nµy sÏ gióp cho ng−êi sö dông ghi nhí nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh, vµ khi gi¶i quyÕt ®−îc sÏ t¹o ra cho m×nh mét c¶m gi¸c tù tin vµ ch¾c ch¾n. Hy väng r»ng theo c¸ch ®ã ng−êi häc sÏ c¶m thÊy quyÓn s¸ch nµy rÊt dÔ hiÓu vµ dÔ sö dông.
     4 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office Ch−¬ng 1: Quy tr×nh sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å sè. 1. S¬ ®å tæng qu¸t Môc ®Ých thµnh lËp 1. T¹o file design 2. T¹o b¶ng ph©n líp ®èi t−îng ThiÕt kÕ chung 3. T¹o ký hiÖu 4. QuÐt b¶n ®å N¾n ¶nh b¶n ®å 1. T¹o khung, l−íi Km 2. N¾n ¶nh b¶n ®å 1. VÏ c¸c ®èi t−îng d¹ng ®−êng Vect¬ hãa 2. VÏ ®èi t−îng ®−êng bao vïng 3. VÏ ®èi t−îng d¹ng ®iÓm 4. VÏ ®èi t−îng d¹ng ch÷ viÕt 1. KiÓm tra vµ söa lçi vÒ ph©n líp §T 2. Söa lçi vµ lµm ®Ñp d÷ liÖu d¹ng ®−êng Hoµn thiÖn d÷ liÖu vµ ®−êng bao vïng 3. Söa lçi ®èi víi d÷ liÖu d¹ng ®iÓm 4. Söa lçi ®èi víi d÷ liÖu d¹ng text Biªn tËp vµ tr×nh bµy b¶n ®å L−u tr÷ d÷ liÖu vµ in b¶n ®å
      1. T¹o vïng, t« mµu vµ tr¶i ký hiÖu 2. Biªn tËp ký hiÖu d¹ng ®−êng 1. Tæ chøc th− môc chøa file 2. In b¶n ®å b»ng ch−¬ng tr×nh Iplot 5 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office 2. Môc ®Ých, yªu cÇu cña tõng b−íc. 2.1. ThiÕt kÕ chung. §Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt hÖ thèng cho tÊt c¶ c¸c m¶nh b¶n ®å trong mét khèi c«ng viÖc, c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp b¶n ®å sau nµy sÏ ®−îc thùc hiÖn vµ sö dông chung. C«ng t¸c ®ã bao gåm: T¹o file DGN chuÈn (Seed file). Kh¸i niÖm Seed file trong viÖc t¹o c¸c b¶n ®å. Seed file thùc chÊt lµ mét Design file tr¾ng (kh«ng chøa d÷ liÖu) nh−ng nã chøa ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè quy ®Þnh chÕ ®é lµm viÖc víi MicroStation. §Æc biÖt víi c¸c file b¶n ®å sè, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ c¬ së to¸n häc gi÷a c¸c file d÷ liÖu, ph¶i t¹o mét Seed file chøa c¸c tham sè vÒ hÖ täa ®é, phÐp chiÕu, ®¬n vÞ ®o ... phï hîp víi c¬ së to¸n häc cña c¸c m¶nh b¶n ®å giÊy. Sau ®ã c¸c file b¶n ®å cã cïng c¬ së to¸n häc sÏ ®−îc t¹o dùa trªn nÒn seed file nµy. V× vËy, nh÷ng m¶nh b¶n ®å cã c¬ së to¸n häc kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng seed file kh¸c nhau t−¬ng øng. Trong hÖ thèng MGE (Modular Geographic Information System Environment) cña h∙ng Intergraph, modul MGE Nucleus cho phÐp t¹o, thay ®æi c¸c th«ng sè cho c¸c seed file nµy. C¸c b−íc t¹o seed file ®−îc thùc hiÖn lÇn l−ît nh− sau: • Khëi ®éng phÇn mÒm MGE → më mét Project nµo ®ã cña MGE → vµo menu Tools → chän MGE Basic Nucleus.
      6 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office • XuÊt hiÖn b¶ng MGE Basic Nucleus Tools: • Chän Design File Setup , bÊm Apply. XuÊt hiÖn hép tho¹i Design File Setup: - Chän lÖnh Create File (nÕu t¹o file míi). - Gâ tªn file seed cÇn t¹o t¹i dßng Seed File. - Chän kiÓu täa ®é (Coordinate Type) lµ 2D Projected. - Chän hÖ täa ®é cÇn x©y dùng (Coordinate System Setup) lµ Primary (hÖ gèc chuÈn), sau ®ã bÊm OK.
      7 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office • XuÊt hiÖn hép tho¹i Define Coordinate System: ph¶i x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè hÖ täa ®é: - lùa chän System (phÐp chiÕu) vµ bÊm phÝm Parameters bªn ph¶i dßng System ®Ó ®Æt c¸c th«ng sè phï hîp cho hÖ täa ®é cña m¶nh b¶n ®å nh−:
    (Longitude of Origin),                (False Easting). - chän Geodetic Datum. - chän Ellipsoid. Sau ®ã bÊm OK. Theo mÆc ®Þnh, ®¬n vÞ lµm viÖc chÝnh cña file seed (master working units) lµ mÐt (m) vµ ®é ph©n gi¶i (resolution) lµ 1 000 (®¬n vÞ phô-sub units lµ mm), vµ cã giíi h¹n nhÊt ®Þnh vÒ kh«ng gian lµm viÖc cña file design, còng nh− täa ®é ®iÓm trung t©m tr−êng lµm viÖc cña file (Storage Center Point). Tuy nhiªn, ng−êi sö dông còng cã thÓ thay ®æi ®é ph©n gi¶i, hoÆc täa ®é ®iÓm trung t©m tr−êng lµm viÖc cña file design, b»ng c¸ch: chän MGE Basic Nucleus → chän Design File Setup → trong hép tho¹i Design File Setup, chän Modify → chän æ ®Üa, th− môc vµ tªn file design cÇn thay ®æi c¸c th«ng sè → chän Coordinate System Setup/ Working Units → BÊm OK.
      8 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office XuÊt hiÖn hép tho¹i Define Mapping Working Units: - chän thay ®æi Resolution, - hoÆc thay ®æi gi¸ trÞ X,Y cña ®iÓm trung t©m_ Storage Center Point. - sau ®ã bÊm OK. File design võa ®−îc t¹o ra, hoÆc ®−îc söa ®æi ë trªn th−êng ®−îc l−u trong ®−êng dÉn nh− sau: “
:\MGE_Project\seed\ ”. VÝ dô: Mét Seed file ®−îc sö dông cho c¸c m¶nh b¶n ®å tû lÖ trung b×nh vµ nhá ë ViÖt nam sö dông phÐp chiÕu Gauss_Kruger n»m ë mói 48, hoÆc mói 49 cã c¸c th«ng sè sau: HÖ täa ®é chÝnh (Primary Coordinate System): - System : Transverse Mercator + Longitude of origin: 105:00:00 (hoÆc 111:00:00) + Latitude of origin: 0:00:00 + False Easting : 500 000 m + False Northing: 0.000 m + Scale Reduction Factor: 1 - Geodetic Datum: User Defined (non-standard) - Ellipsoid: Krassovski. HÖ ®¬n vÞ ®o (Working Unit). - §¬n vÞ ®o chÝnh (Master Unit) :m - §¬n vÞ ®o phô (Sub Unit) :mm - §é ph©n gi¶i (Resolution) :1000
      9 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office - Täa ®é ®iÓm trung t©m tr−êng lµm viÖc (Storage Center Point): •X= 0 (hoÆc 500 000) m •Y= 0 (hoÆc 1000 000) m T¹o Design file. C¸c file b¶n ®å sè (*.dgn) ®−îc t¹o trong MicroStation dùa trªn Seed file cña b¶n ®å cÇn thµnh lËp. Tªn file th−êng ®−îc ®Æt theo danh ph¸p rót gän cña m¶nh b¶n ®å. Ph©n líp ®èi t−îng C¸c ®èi t−îng b¶n ®å khi tån t¹i d−íi d¹ng sè ®−îc thÓ hiÖn vµ l−u tr÷ trªn c¸c líp th«ng tin kh¸c nhau. V× vËy tr−íc khi tiÕn hµnh vec-t¬ hãa, thµnh lËp b¶n ®å sè c¸c ®èi t−îng cÇn thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc sÏ ®−îc l−u tr÷ trªn líp th«ng tin nµo. VÝ dô c¸c ®èi t−îng lµ s«ng, hå sÏ ®−îc l−u tr÷ trªn líp th«ng tin thø nhÊt, c¸c ®èi t−îng lµ ®−êng b×nh ®é c¬ b¶n sÏ ®−îc l−u trªn líp th«ng tin thø hai, ... Sè líp th«ng tin nhiÒu nhÊt trªn mét file b¶n ®å (*.dgn) lµ 63 líp (level). V× vËy, c¸c ®èi t−îng trªn mét file b¶n ®å nªn ®−îc ph©n t¸ch thµnh nhiÒu nhÊt lµ 63 líp th«ng tin kh¸c nhau. Mçi mét líp ®èi t−îng sÏ ®−îc ®¸nh sè tõ 1-63. HiÖn nay, Tæng côc §Þa chÝnh ®∙ th«ng qua Quy ®Þnh thµnh lËp b¶n ®å sè do Nhµ xuÊt b¶n B¶n ®å biªn so¹n n¨m 1999. V× vËy, khi tiÕn hµnh vec-t¬ hãa, biªn tËp néi dung b¶n ®å sè nªn ®äc tham kh¶o vµ tu©n theo c¸c quy ®Þnh nµy. T¹o file qu¶n lý c¸c ®èi t−îng b¶n ®å sè (Feature Table). Môc tiªu cña file feature table lµ ®Ó qu¶n lý vµ ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n cho c¸c ®èi t−îng b¶n ®å sè trong qu¸ tr×nh sè hãa còng nh− söa ®æi d÷ liÖu sau khi vec-t¬ hãa. File feature table ®−îc t¹o dùa trªn b¶ng thiÕt kÕ ph©n líp ®∙ x¸c ®Þnh tr−íc. File feature table chøa toµn bé c¸c th«ng sè ®å ho¹ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng (feature) cã trong b¶n ®å cÇn thµnh lËp vÝ dô: Sè líp (level), mµu s¾c (color), kiÓu ®−êng (linestyle), lùc nÐt (weight), kiÓu ch÷ (font), kÝch th−íc ch÷ ... File feature table cã d¹ng lµ *.tbl, ®−îc t¹o b»ng c«ng cô Feature Table Editor cña MSFC (phÇn mÒm MicroStation Feature Collection) ®−îc tÝch hîp trong phÇn mÒm I/Geovec. T¹o ký hiÖu. Theo c¸ch ph©n lo¹i d÷ liÖu kh«ng gian, c¸c ký hiÖu trªn b¶n ®å ®−îc chia thµnh 4 lo¹i. • • Ký hiÖu d¹ng ®iÓm. Ký hiÖu d¹ng ®−êng.
      10 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office • • Ký hiÖu d¹ng pattern (c¸c ký hiÖu ®−îc tr¶i ®Òu trªn diÖn tÝch mét vïng nµo ®ã). Ký hiÖu d¹ng ch÷ chó thÝch. C¸c ký hiÖu d¹ng ®iÓm vµ pattern ®−îc thiÕt kÕ thµnh c¸c cell. C¸c cell nµy ®−îc sö dông mét c¸ch th−êng xuyªn, lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong qu¸ tr×nh sè hãa còng nh− biªn tËp b¶n ®å. Mçi cell ®−îc ®Þnh nghÜa bëi th− viÖn chøa cell vµ tªn cell (c¸c file cã d¹ng *.cel). VÝ dô: C¸c cell ký hiÖu dïng cho b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 50 000 ®−îc l−u tr÷ trong th− viÖn cell cã thÓ ®Æt tªn lµ Dh50.cel. Trong th− viÖn nµy, ký hiÖu nhµ ®éc lËp phi tû lÖ cã tªn lµ C.NHA ch¼ng h¹n. C¸c ký hiÖu d¹ng ®−êng ®−îc thiÕt kÕ d−íi d¹ng lµ c¸c kiÓu ®−êng custom (x¸c ®Þnh bëi ng−êi sö dông). C¸c kiÓu ®−êng dïng ®Ó biÓu thÞ c¸c ®èi t−îng d¹ng ®−êng cña b¶n ®å ®−îc chøa trong file th− viÖn kiÓu ®−êng (Line style Library) hay cßn gäi lµ file resource cã d¹ng *.rsc. VÝ dô nh−: DH-50.rsc. §Ó sö dông ®−îc c¸c kiÓu ®−êng nµy, c¸c file resource b¾t buéc ph¶i ®−îc l−u trong th− môc cã ®−êng dÉn nh− sau: C:\ win32app\ustation\wsmod\default\symb\ QuÐt b¶n ®å. Môc ®Ých cña qu¸ tr×nh nµy lµ chuyÓn c¸c b¶n ®å ®−îc l−u tr÷ trªn giÊy, trªn phim, hoÆc trªn diamat thµnh c¸c file d÷ liÖu sè d−íi d¹ng raster. Qu¸ tr×nh nµy ®−îc gäi lµ qu¸ tr×nh sè hãa b¶n ®å. Qu¸ tr×nh sè hãa ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c m¸y quÐt (scanner) tiÕn hµnh qu¸ tr×nh l−îng tö hãa vµ m∙ hãa ®Ó ®−a tê b¶n ®å vÒ thµnh file raster chøa c¸c ®iÓm ¶nh (pixel). NÕu chän chÕ ®é quÐt m∙ hãa theo thang ®é x¸m (gray scale; kiÓu byte integers 8 bits), hoÆc quÐt mµu (24 bits mµu) sÏ cho ra file ¶nh cã dung l−îng lín vµ kh«ng thÓ më vµ xö lý trong phÇn mÒm IRASB ®−îc. NÕu chän chÕ ®é quÐt m∙ hãa nhÞ ph©n (binary) sÏ cho ra c¸c file raster nhÞ ph©n vµ cã thÓ ghi l¹i theo c¸c d¹ng file *.rle hoÆc *.tif) ®Ó më vµ xö lý ®−îc b»ng phÇn mÒm IRASB. Tuú theo tõng lo¹i b¶n ®å vµ môc ®Ých sö dông sau nµy mµ ng−êi ta sö dông c¸c m¸y quÐt cïng c¸c phÇn mÒm chuyªn dông kh¸c nhau. §é ph©n gi¶i quy ®Þnh khi quÐt b¶n ®å phô thuéc vµo chÊt l−îng cña tµi liÖu gèc vµ môc ®Ých sö dông. Th«ng th−êng, ®é ph©n gi¶i nªn chän trong kho¶ng tõ 150 dpi ®Õn 400 dpi (dot per inch). Chän chÕ ®é quÐt víi ®é ph©n gi¶i cao, sÏ cho chÊt l−îng d÷ liÖu raster tèt h¬n cho qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa sau nµy, nh−ng nã còng lµm cho ®é lín cña file t¨ng lªn, tèc ®é hiÓn thÞ vµ xö lý ¶nh cña m¸y tÝnh chËm l¹i; khi chän ®é ph©n gi¶i cao qu¸, cã khi cho ra kÕt qu¶ ng−îc l¹i víi mong muèn, v× sÏ xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu nhiÔu t¹p trªn h×nh ¶nh c¸c ®èi t−îng cÇn quan t©m. 2.2. N¾n ¶nh b¶n ®å.
      11 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office Cßn gäi lµ ®Þnh vÞ ¶nh b¶n ®å. Môc ®Ých: chuyÓn ®æi c¸c ¶nh quÐt ®ang ë täa ®é hµng cét cña c¸c pixel vÒ täa ®é tr¾c ®Þa ( täa ®é thùc – hÖ täa ®é ®Þa lý hoÆc täa ®é ph¼ng). §©y lµ b−íc quan träng nhÊt trong quy tr×nh thµnh lËp b¶n ®å sè v× nã ¶nh h−ëng tíi toµn bé ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å sè sau khi ®−îc vec-t¬ hãa dùa trªn nÒn ¶nh. C«ng viÖc nµy thùc hiÖn theo c¸c b−íc sau: T¹o khung, l−íi täa ®é cho m¶nh b¶n ®å. L−íi täa ®é vu«ng gãc (l−íi Km) vµ l−íi kinh vÜ ®é ®−îc t¹o dùa vµo täa ®é cña c¸c gãc khung cña m¶nh b¶n ®å vµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c m¾t l−íi « vu«ng cã trªn tê b¶n ®å. L−íi Km ®−îc sö dông lµm c¬ së cho viÖc chän c¸c ®iÓm khèng chÕ khi n¾n b¶n ®å. Khi ®∙ cã c¸c file design cã c¸c th«ng sè phï hîp víi c¬ së to¸n häc cña tê b¶n ®å, ®èi víi c¸c l−íi Km cña c¸c b¶n ®å tû lÖ lín ta cã thÓ t¹o b»ng c¸c c«ng cô cña MicroStation nh−ng víi l−íi Km vµ Kinh vÜ ®é cña c¸c b¶n ®å tû lÖ nhá th× b¾t buéc ph¶i t¹o b»ng c«ng cô Grid Generation cña MGE ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. N¾n b¶n ®å. §Ó ®Þnh vÞ c¸c file ¶nh b¶n ®å ®∙ quÐt cã khu«n d¹ng lµ *.rle, hoÆc *.tif vÒ ®óng vÞ trÝ khung, l−íi täa ®é t−¬ng øng cña chóng ph¶i sö dông c«ng cô Warp cña IRASB. Qu¸ tr×nh n¾n nµy ®−îc dùa trªn täa ®é cña c¸c ®iÓm khèng chÕ trªn ¶nh (vÞ trÝ h×nh ¶nh cña c¸c dÊu khung, m¾t l−íi Km), täa ®é cña c¸c ®iÓm khèng chÕ t−¬ng øng trªn file dgn (vÞ trÝ cña giao nhau cña c¸c ®−êng khung vµ l−íi km) vµ m« h×nh chuyÓn ®æi täa ®é ®−îc chän (transform model) ®Ó xö lý (c¸c thuËt to¸n cña c¸c m« h×nh chuyÓn ®æi täa ®é ®∙ ®−îc cung cÊp s½n trong phÇn mÒm Irasb). Trong qu¸ tr×nh n¾n ¶nh, ng−êi thao t¸c ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c gi¸ trÞ sai sè chuÈn vµ sai sè gi÷a kho¶ng c¸ch thËt gi÷a ®iÓm chuyÓn ®æi vµ ®iÓm ®o cã tho¶ m∙n yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cho phÐp hay kh«ng. 2.3. Vect¬ hãa ®èi t−îng. Môc ®Ých: lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi d÷ liÖu raster thµnh d÷ liÖu vector. Qu¸ tr×nh nµy ®−îc thùc hiÖn dùa trªn viÖc kÕt hîp c¸c phÇn mÒm sau: MSFC, MicroStation, Irasb, Geovec. Sau khi cã file ¶nh b¶n ®å ®∙ ®−îc ®Þnh vÞ chÝnh x¸c lµm nÒn (®−îc më, hiÓn thÞ b»ng phÇn mÒm Irasb), file b¶ng ®èi t−îng (.tbl) ®−îc t¹o trong MSFC víi ®Çy ®ñ c¸c líp th«ng tin trªn ¶nh b¶n ®å cÇn vec-t¬ hãa, ng−êi thao t¸c ®∙ cã thÓ s½n sµng dùa trªn nÒn ¶nh b¶n ®å ®Ó t¹o d÷ liÖu vect¬ trong file DGN. §èi víi mçi kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau ng−êi thùc hiÖn nªn chän c¸c c«ng cô thÝch hîp cña MicroStation hoÆc cña Geovec ®Ó vec-t¬ hãa mét c¸ch hiÖu qu¶. 2.4. Hoµn thiÖn vµ chuÈn hãa d÷ liÖu.
      12 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å b»ng MicroStation vµ Mapping Office Sau qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa, d÷ liÖu nhËn ®−îc ch−a ph¶i ®∙ hoµn thiÖn vµ sö dông ®−îc. C¸c d÷ liÖu nµy th−êng ®−îc gäi lµ c¸c d÷ liÖu th«, cÇn ph¶i qua mét qu¸ tr×nh kiÓm tra, chØnh söa vµ lµm hîp lÖ c¸c d÷ liÖu. Qu¸ tr×nh nµy bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: • KiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c lçi vÒ thuéc tÝnh ®å ho¹ (sai l¬p, sai kiÓu ®−êng, mµu s¾c, lùc nÐt ...). • Söa c¸c lçi riªng cña d÷ liÖu d¹ng ®−êng: läc bá ®iÓm thõa (filter), lµm tr¬n ®−êng (smooth), lo¹i bá c¸c ®èi t−îng trïng nhau, söa c¸c ®iÓm cuèi tù do, t¹o c¸c ®iÓm giao. • Söa c¸c lçi riªng cña d÷ liÖu d¹ng ®iÓm vµ ch÷ viÕt. 2.5. Biªn tËp vµ tr×nh bµy b¶n ®å. C¸c ®èi t−îng b¶n ®å khi ®−îc thÓ hiÖn b»ng mµu s¾c vµ ký hiÖu ph¶i ®¶m b¶o ®−îc tÝnh t−¬ng quan vÒ vÞ trÝ ®Þa lý còng nh− tÝnh thÈm mü cña b¶n ®å. T¹o vïng, t« mµu, tr¶i ký hiÖu. C¸c ®èi t−îng d¹ng vïng cÇn t« mµu hoÆc tr¶i ký hiÖu. C¸c ®èi t−îng ®ã ph¶i tån t¹i d−íi d¹ng shape hoÆc complex shape. V× vËy cÇn ph¶i qua mét b−íc t¹o vïng tõ nh÷ng ®−êng bao ®ãng kÝn cña c¸c ®èi t−îng nµy. Biªn tËp c¸c ký hiÖu d¹ng ®−êng §èi víi c¸c ®èi t−îng d¹ng ®−êng, khi tån t¹i ë d¹ng d÷ liÖu th× nã ph¶i gÆp nhau t¹i c¸c ®iÓm nót vµ nã lµ mét ®èi t−îng ®−êng duy nhÊt. Nh−ng ®Ó thÓ hiÖn nã d−íi d¹ng ký hiÖu b¶n ®å th× cã thÓ ph¶i thÓ hiÖn nã b»ng hai hoÆc ba kiÓu ®−êng. 2.6. L−u tr÷ d÷ liÖu vµ in b¶n ®å. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa vµ biªn tËp b¶n ®å cã thÓ ®−îc l−u tr÷ d−íi hai d¹ng: l−u tr÷ trªn ®Üa vµ in ra giÊy. Khi l−u tr÷ d÷ liÖu nªn tæ chøc d÷ liÖu d−íi d¹ng c¸c th− môc mét c¸ch khoa häc vµ nªn l−u tr÷ c¶ c¸c file phô trî ®i kÌm vÝ dô nh− file (.tbl), (.cel), (.rsc), (.ctb)... .
      13 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office Ch−¬ng 2:
      Mapping Office lµ mét hÖ phÇn mÒm míi cña tËp ®oµn INTERGRAPH bao gåm c¸c phÇn mÒm c«ng cô phôc vô cho viÖc x©y dùng vµ duy tr× toµn bé c¸c ®èi t−îng ®Þa lý d−íi d¹ng ®å häa bao gåm: IRASC, IRASB, MSFC, GEOVEC ch¹y trªn nÒn MicroStation ®Ó t¹o nªn mét bé c¸c c«ng cô m¹nh vµ linh ho¹t phôc vô cho viÖc thu thËp vµ xö lý c¸c ®èi t−îng ®å häa. §Æc biÖt trong lÜnh vùc biªn tËp vµ tr×nh bµy b¶n ®å, dùa vµo rÊt nhiÒu c¸c tÝnh n¨ng më cña MicroStation cho phÐp ng−êi sö dông tù thiÕt kÕ c¸c ký hiÖu d¹ng ®iÓm, d¹ng ®−êng vµ d¹ng pattern mµ rÊt nhiÒu c¸c ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy b¶n ®å ®−îc coi lµ rÊt khã sö dông ®èi víi mét sè phÇn mÒm kh¸c (Mapinfo, AutoCAD, Coreldraw, Freehand ...) l¹i ®−îc gi¶i quyÕt mét c¸ch dÔ dµng trong MicroStation. Ngoµi ra c¸c file d÷ liÖu cña c¸c b¶n ®å cïng lo¹i ®−îc t¹o dùa trªn nÒn mét file chuÈn (seed file) ®−îc ®Þnh nghÜa ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè to¸n häc b¶n ®å, hÖ ®¬n vÞ ®o ®−îc tÝnh theo gi¸ trÞ thËt ngoµi thùc ®Þa lµm t¨ng gi¸ trÞ chÝnh x¸c vµ thèng nhÊt gi÷a c¸c file b¶n ®å sè. C¸c file d÷ liÖu cña hÖ thèng nµy cßn ®−îc sö dông lµm ®Çu vµo cho c¸c hÖ th«ng tin ®Þa lý hoÆc c¸c hÖ qu¶n trÞ d÷ liÖu b¶n ®å. Trong viÖc sè hãa, vec-t¬ hãa vµ biªn tËp c¸c ®èi t−îng b¶n ®å dùa trªn c¬ së c¸c b¶n ®å ®∙ ®−îc thµnh lËp tr−íc ®©y (trªn giÊy, diamat ...), c¸c phÇn mÒm ®−îc sö dông chñ yÕu bao gåm: MicroStation, IRASB, I/GEOVEC, MSFC, MRFCLEAN, MRFFLAG, IPLOT. Sau ®©y sÏ lµ c¸c kh¸i niªm vµ c¸c øng dông cô thÓ cña tõng phÇn mÒm trong c¸c c«ng ®o¹n sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å. 1. MicroStation. MicroStation lµ mét phÇn mÒm trî gióp thiÕt kÕ (CAD) vµ lµ m«i tr−êng ®å häa rÊt m¹nh cho phÐp x©y dùng, qu¶n lý c¸c ®èi t−îng ®å häa thÓ hiÖn c¸c yÕu tè b¶n ®å. MicroStation cßn ®−îc sö dông ®Ó lµm nÒn cho c¸c øng dông kh¸c nh− Geovec, Irasb, MSFC, Mrfclean, Mrfflag,Irasc, MGE vµ c¸c phÇn mÒm cña hÖ thèng xö lý ¶nh sè ch¹y trªn ®ã. C¸c c«ng cô cña MicroStation ®−îc sö dông ®Ó vec-t¬ hãa c¸c ®èi t−îng trªn nÒn ¶nh (raster), söa ch÷a, biªn tËp d÷ liÖu vµ tr×nh bµy b¶n ®å. MicroStation cßn cung cÊp c«ng cô nhËp, xuÊt (import, export) d÷ liÖu ®å häa tõ c¸c phÇn mÒm kh¸c qua c¸c file cã d¹ng *.dxf hoÆc *.dwg. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ ngµy nay c¸c version 4.5 trë vÒ sau cña Mapinfo ®∙ cã thªm phÇn giao diÖn (translator) trùc tiÕp víi c¸c file *.dgn cña MicroStation.
     14 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office 2. Irasb. Irasb lµ phÇn mÒm ®−îc sö dông ®Ó më, hiÓn thÞ vµ biªn tËp d÷ liÖu raster d−íi d¹ng c¸c ¶nh m∙ nhÞ ph©n (binary) vµ ®−îc ch¹y trªn nÒn cña MicroStation. MÆc dï d÷ liÖu cña IRASB vµ MicroStation ®−îc thÓ hiÖn trªn cïng mét mµn h×nh nh−ng nã hoµn toµn ®éc lËp víi nhau (cã thÓ h×nh dung nh− viÖc chóng ta xÕp chång c¸c tê giÊy can trong suèt lªn nhau). NghÜa lµ viÖc thay ®æi d÷ liÖu phÇn nµy kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn d÷ liÖu cña phÇn kia. Ngoµi viÖc sö dông Irasb ®Ó hiÖn thÞ c¸c file ¶nh b¶n ®å phôc vô cho qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa trªn ¶nh, c«ng cô Warp cña Irasb ®−îc sö dông ®Ó ®Þnh vÞ (n¾n) c¸c file ¶nh b¶n ®å tõ täa ®é hµng cét cña c¸c pixel vÒ täa ®é thùc cña b¶n ®å. 3. Geovec. Geovec lµ mét phÇn mÒm ch¹y trªn nÒn cña MicroStation vµ Irasb, nã cung cÊp c¸c c«ng cô vec-t¬ hãa b¸n tù ®éng c¸c ®èi t−îng trªn nÒn ¶nh b¶n ®å d¹ng nhÞ ph©n (binary) víi khu«n d¹ng cña Intergraph. Mçi mét ®èi t−îng vec-t¬ hãa b»ng c«ng cô cña Geovec ph¶i ®−îc ®Þnh nghÜa tr−íc c¸c th«ng sè ®å häa vÒ mµu s¾c, líp th«ng tin, khi ®ã ®èi t−îng nµy ®−îc gäi lµ mét Feature. Mçi mét feature cã mét tªn gäi vµ m∙ sè riªng biÖt. Trong qu¸ tr×nh vec-t¬ hãa c¸c ®èi t−îng b¶n ®å, Geovec ®−îc dïng nhiÒu trong viÖc vec-t¬ hãa c¸c ®èi t−îng d¹ng ®−êng. 4. MSFC. MSFC (MicroStation Feature Collection) lµ mét Modul cho phÐp ng−êi dïng khai b¸o vµ ®Æt c¸c ®Æc tÝnh ®å häa cho c¸c líp th«ng tin kh¸c nhau cña b¶n ®å phôc vô cho qu¸ tr×nh sè hãa, ®Æc biÖt lµ sè hãa trong Geovec. Ngoµi ra, MSFC cßn cung cÊp mét lo¹t c¸c c«ng cô sè hãa b¶n ®å trªn nÒn MicroStation. MSFC ®−îc tÝch hîp trong phÇn mÒm Geovec vµ ®−îc sö dông: §Ó t¹o b¶ng ph©n líp vµ ®Þnh nghÜa c¸c thuéc tÝnh ®å häa cho ®èi t−îng. Qu¶n lý c¸c ®èi t−îng cho qu¸ tr×nh sè hãa. Läc ®iÓm vµ lµm tr¬n ®−êng ®èi víi tõng ®èi t−îng ®−êng riªng lÎ. 5. MRFCLEAN. MRFClean ®−îc viÕt b»ng c«ng cô MDL (MicroStation Development Language) vµ ch¹y trªn nÒn cña MicroStation. MRFClean dïng ®Ó: KiÓm tra lçi tù ®éng, nhËn diÖn vµ ®¸nh dÊu vÞ trÝ c¸c ®iÓm cuèi tù do b»ng mét ký kiÖu (ch÷ D, hoÆc X, hoÆc S).
     15 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office Xo¸ nh÷ng ®−êng, nh÷ng ®iÓm trïng nhau. C¾t ®−êng: t¸ch mét ®−êng thµnh 2 ®−êng t¹i ®iÓm giao víi ®−êng kh¸c. Tù ®éng lo¹i c¸c ®o¹n thõa cã ®é dµi nhá h¬n Dangle_factor nh©n víi tolerance. 6. MRFFLAG. MRFFlag ®−îc thiÕt kÕ t−¬ng hîp víi MRFClean, dïng ®Ó tù ®éng hiÓn thÞ lªn mµn h×nh lÇn l−ît c¸c vÞ trÝ cã lçi mµ MRFClean ®∙ ®¸nh dÊu tr−íc ®ã vµ ng−êi dïng sÏ sö dông c¸c c«ng cô cña MicroStation ®Ó söa. 7. IPLOT. IPLOT gåm cã Iplot Client vµ Iplot Server lµ c¸c ch−¬ng tr×nh ®−îc thiÕt kÕ riªng cho viÖc in Ên c¸c tÖp tin *.dgn cña MicroStation. Iplot Client nhËn c¸c yªu cÇu in trùc tiÕp t¹i c¸c tr¹m lµm viÖc, cßn Iplot Server nhËn c¸c yªu cÇu in qua m¹ng. Do vËy trªn mét m¸y tÝnh Ýt nhÊt ph¶i cµi ®Æt Iplot Client. Iplot cho phÐp ®Æt c¸c th«ng sè in nh− lùc nÐt, thø tù in c¸c ®èi t−îng ... th«ng qua mét tÖp tin ®iÒu khiÓn lµ pen-table.
     16 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office Ch−¬ng 3: C¨n b¶n vÒ phÇn mÒm MicroStation Ch−¬ng nµy cung cÊp mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ file, cÊu tróc mét file d÷ liÖu trong MicroStation vµ h−íng dÉn thùc hµnh mét sè c¸c thao t¸c c¬ b¶n khi lµm viÖc víi MicroStation, bao gåm: • Lµm viÖc víi c¸c Design file. • CÊu tróc cña mét Design file. • §èi t−îng ®å häa. • Thao t¸c ®iÒu khiÓn mµn h×nh. • C¸ch sö dông c¸c phÝm chuét. • C¸c chÕ ®é b¾t ®iÓm (snap). • Sö dông c¸c c«ng cô trong MicroStation. C¸c thao t¸c khi lµm viÖc víi MicroStation sÏ ®−îc tr×nh bµy trªn c¬ së kh¸i qu¸t, mang tÝnh chÊt chØ dÉn, trao ®æi víi môc ®Ých võa gióp ng−êi thao t¸c lµm quen dÔ dµng, võa khuyÕn khÝch, ®ßi hái ng−êi thao t¸c tù t×m hiÓu thªm nh÷ng c¸ch, h−íng kh¸c nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò gÆp ph¶i, vµ tõ ®ã tÝch lòy nh÷ng kinh nghiÖm hoÆc ph¸t hiÖn ra con ®−êng tíi ®Ých ng¾n nhÊt. Lµm viÖc víi c¸c Design File. File d÷ liÖu cña MicroStation gäi lµ Design file. MicroStation chØ cho phÐp ng−êi sö dông më vµ lµm viÖc víi mét Design file t¹i mét thêi ®iÓm. File nµy gäi lµ Active Design File. NÕu tiÕn hµnh më mét Design file trong khi ®∙ cã mét Design file kh¸c ®ang më s½n, MicroStation sÏ tù ®éng ®ãng file ®Çu tiªn l¹i. Tuy nhiªn, cã mét chøc n¨ng kh¸c cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ xem (tham kh¶o) néi dung cña c¸c Design file kh¸c b»ng c¸ch më c¸c file DGN ®ã d−íi d¹ng c¸c file tham kh¶o (File/Reference /Attach). Mét Design file trong MicroStation ®−îc t¹o b»ng c¸ch copy mét file chuÈn gäi lµ Seed File. Chó ý: Lu«n lu«n quan s¸t trªn cöa sæ lÖnh cña MicroStation trong tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh thao t¸c, lµm viÖc víi hÖ thèng phÇn mÒm Mapping Office, bëi v× t¹i ®ã, phÇn mÒm lu«n ®−a ra c¸c lêi th«ng b¸o h−íng dÉn cho ng−êi sö dông hoµn thµnh thao t¸c. . C¸ch t¹o Design file 1. Khëi ®éng MicroStation Manager. → xuÊt hiÖn hép tho¹i MicroStation 2. Trong hép tho¹i nµy chän menu File → chän New (HoÆc cã thÓ bÊm tæ hîp phÝm Ctrl + N ) → xuÊt hiÖn tiÕp hép tho¹i Create Design File.
  . 17 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office 3. Chän æ ®Üa, th− môc sÏ chøa file Design míi t¹o ra b»ng c¸ch bÊm vµo phÝm Drives. 4. Gâ tªn file cÇn t¹o míi vµo cöa sæ Files : vÝ dô Study (ChØ cÇn gâ vµo phÇn tªn file, cßn phÇn më réng .dgn sÏ ®−îc t¹o ra theo mÆc ®Þnh) Hép tho¹i t¹o míi file design: 5. Chän Seed file b»ng c¸ch bÊm vµo nót Select... → xuÊt hiÖn hép tho¹i Select seed file .
  . 18 H−íng dÉn c¨n b¶n vÒ kü thuËt sè hãa vµ biªn tËp b¶n ®å víi bé phÇn mÒm MicroStation vµ Mapping Office 6. Chän æ ®Üa, th− môc chøa seed file b»ng c¸ch bÊm vµo phÝm Drives. Sau ®ã chän ®óng tªn seed file cho b¶n ®å cña m×nh. VÝ dô: file gauss108.dgn sÏ lµ seed file ®−îc chän lµm gèc ®Ó t¹o (copy) ra file Study.dgn. BÊm phÝm OK ®Ó tho¸t khái hép tho¹i Select seed file. 7. BÊm phÝm OK ®Ó tho¸t khái hép tho¹i Create Design File. Cßn mét sè c¸ch kh¸c ®Ó t¹o mét file design míi lµ: - Khi ®ang lµm viÖc víi mét Design file b»ng c¸ch tõ menu File cña MicroStation chän New → xuÊt hiÖn hép tho¹i Create Design File. TiÕp tôc lµm tõ b−íc 3 trë ®i. - Còng cã thÓ chän File → Save As ... - HoÆc còng cã thÓ dïng c¸c lÖnh copy cña DOS, Windows, Norton Command ®Ó copy Seed file sang mét file .DGN cã tªn míi nh− mong muèn. . C¸ch më mét Design file d−íi d¹ng Active design file. C¸ch 1: Chän æ ®Üa, th− môc chøa file vµ tªn file tõ hép MicroStation Manager → bÊm OK. tho¹i C¸ch 2: 1. Khi ®∙ më mét file design nµo ®ã råi, muèn më mét file design míi th× chän menu File cña MicroStation → chän Open → xuÊt hiÖn hép tho¹i Open Design File. 2. BÊm vµo phÝm bªn d−íi dßng List file of Type ®Ó chän c¸c file d¹ng (*.dgn) nÕu ch−a cã s½n. Khi ®ã tÊt c¶ c¸c file cã ®u«i (.dgn) sÏ xuÊt hiÖn trªn hép danh s¸ch tªn file. 3. BÊm vµo phÝm Drives ®Ó chän æ ®Üa, th− môc chøa file design cÇn më. 4. Khi ®∙ chän ®óng tªn file design th× bÊm phÝm OK.
  . 19