Tài liệu Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc tổng công ty thương mại hà nội hapro

MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC SƠ ĐỒ DANH MỤC BẢNG BIỂU TÓM TẮT LUẬN VĂN LỜI NÓI ĐẦU............................................................................................................. CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI HÀ NỘI HAPRO....................................... 1.1 Đặc điểm của kinh doanh thương mại và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.................. 1.1.1 Doanh nghiệp thương mại trong nền kinh tế thị trường.................................. 1.1.2 Vai trò, vị trí của doanh nghiệp thương mại trong nền kế toán thị trường....... 1.1.3 Đặc điểm hoạt động bán hàng và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại................................................. 1.2 Nguyên tắc và yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng....... 1.2.1 Nguyên tắc tổ chức kế toán quá trình bán hàng............................................. 1.2.2 Yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng..................................... 1.3 Nội dung tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiêp thương mại................................................................................................... 1.3.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán quá trình bán hàng.................... 1.3.2 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại trên các góc độ kế toán tài chính................................................................... 1.3.3 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong doanh nghiệp thương mại trên góc độ kế toán quản trị.................................................................................. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................... CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG HÀ NỘI HAPRO............................................................. 2.1 Tổng quan về các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro................................................................ 2.1.1 Khái quát chung về Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro....................... 2.1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro........................................................................ 2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro............................ 2.2.1 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán tài chính....... 2.2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán quản trị........... 2.3 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro................ 2.3.1 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán tài chính................................................................................................. 2.3.2 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán quản trị.................................................................................................. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2........................................................................................... CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI HÀ NỘI HAPRO...................................................................................... 3.1 Chiến lược phát triển Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro và sự cần thiết phải hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng................ 3.1.1 Chiến lược phát triển của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.............. 3.1.2. Sự cần thiết của việc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng............. 3.2 Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro................................................ 3.2.1 Yêu cầu hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng................................ 3.2.2 Nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng........................... 3.3 Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro........................................................................................................... 3.3.1 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán tài chính..... 3.3.2 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán quản trị .................................................................................................................... 108 3.4 Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.............................................................................................117 3.4.1 Về phía Nhà nước.......................................................................................117 3.4.2 Về phía Tổng công ty..................................................................................122 3.4.3 Về phía doanh nghiệp..................................................................................123 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.........................................................................................126 KẾT LUẬN.............................................................................................................127 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DN : Doanh nghiệp DNTM : Doanh nghiệp thương mại GTGT : Giá trị gia tăng TDTM : Kinh doanh thương mại TK : Tài khoản TMDT : Thương mại điện tử TMDV : Thương mại dịch vụ TTKDHTD : Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 : Quy trình cơ bản mua bán hànghóa theo mô hình Thương mại điện tử ........................................................................................................... Sơ đồ 1.2 : Quy trình luân chuyển chứng từ kế toán quá trình bán hàng........... Sơ đồ 1.3 : Quá trình xử lý đơn đặt hàng trong TMĐT B2B và B2C................. Sơ đồ 1.4 : Trình tự kế toán quá trình bán hàng theo phương pháp KKTX........ Sơ đồ 1.5 : Trình tự kế toán quá trình bán hàng theo phương pháp kiểm kê định kỳ ........................................................................................................... Sơ đồ 1.6 : Quy trình kế toán quá trình bán hàng theo hình thức kế toán Nhật ký chung ........................................................................................................... Sơ đồ 1.7 : Trình tự ghi sổ kế toán quá trình bán hàng theo hình thức Nhật Ký- Sổ cái........................................................................................... Sơ đồ 1.8 : Quy trình ghi sổ theo hình thức chứng từ ghi sổ.............................. Sơ đồ 1.9 : Quy trình ghi sổ theo hình thức Nhật ký- Chứng từ......................... Sơ đồ 1.10 : Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính....... Sơ dồ 2.1 : Tổ chức bộ máy quản lý của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro..... Sơ đồ 2.2 : Sơ đồ tổ chức bộ máy của Công ty Thương mại dịch vụ Tràng Thi....... Sơ đồ 2.3 : Tổ chức bộ máy quản lý của Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng........ Sơ đồ 2.4 : Tổ chức bộ máy kế toán của TTKDHTD......................................... Sơ đồ 2.5 : Tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty TMDV Tràng Thi................... Sồ số 2.6 : Chu trình kinh doanh chủ yếu của TTKDHTD............................... Sơ đồ 2.7 : Quy trình ghi sổ kế toán quá trình bán hàng theo hình thức Nhật ký- Chứng từ...................................................................................... Sơ đồ 3.1 : Trình tự hạch toán kế toán hàng mua đang đi đường......................100 Sơ đồ 3.2 : Trình tự hạch toán chiết khấu thương mại......................................101 Sơ đồ 3.3 : Trình tự hạch toán hàng mua đang đi đường..................................103 Sơ đồ 3.4 : Trình tự hạch toán hàng hủy...........................................................104 DANH MỤC BẢNG, BIỂU Biểu số 2.1 : Một số chỉ tiêu kinh tế tài chính chủ yếu của Tổng Công ty Thương mại Hà Nội.......................................................................................... Biểu 3.1 : Phiếu bán hàng giao nhận thẳng....................................................... Biểu 3.2 : Sổ nhật ký bán hàng.......................................................................108 Biểu số 3.3 : Sổ chi tiết bán hàng........................................................................111 Biểu số 3.4 : Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh...........................................112 Biểu số 3.5 : Báo cáo bán hàng...........................................................................113 Biểu số 3.6 : Báo cáo tình hình biến động hàng hóa............................................114 Biểu 3.7 : Báo cáo tình hình nợ theo thời hạn nợ và khách hàng....................115 i CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI HAPRO 1.1 Đặc điểm của kinh doanh thương mại và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại. 1.1.1 Doanh nghiệp thương mại trong nền kinh tế thị trường Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta có những chuyển biến to lớn, đặc biệt là từ khi chuyển đổi nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần dưới sự quản lý của nhà nước. Và rõ nét hơn nữa từ khi Việt Nam ra nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO, đã mở ra một cơ hội mới nhưng cũng là những thách thức to lớn cho nền kinh tế nói chung và ngành thương mại nói riêng. Chưa lúc nào hoạt động thương mại lại diễn ra sôi động như lúc này, các doanh nghiệp thương mại không ngừng phấn đấu, cải thiện về chất lượng, giá cả, mẫu mã, đa dạng hóa các mặt hàng nhằm tạo sự cạnh tranh trên thị trường. Hiện nay trong xu thế phát triển đã hình thành những nhà phân phối, tập đoàn phân phối hàng hóa trong lĩnh vực thương mại theo cả hai hình thức bán buôn và bán lẻ, tùy vào đặc điểm hoạt động của các doanh nghiệp thương mại mà họ có thể tham gia trong lĩnh vực bán buôn hay phân phối trong lĩnh vực bán lẻ hoăc kết hợp cả hai. 1.1.2 Vai trò, vị trí của doanh nghiệp thương mại trong nền kế toán thị trường - Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế về tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ. - Phản ánh đầy đủ, kịp thời chi tiết sự biến động của hàng hoá - Phản ánh chính xác kịp thời doanh thu bán hàng. - Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện kết quả tiêu thụ, cung cấp số liệu, lập quyết toán đầy đủ, kịp thời - Xác định đúng thời điểm tiêu thụ để kịp thời lập báo cáo bán hàng và phản ánh doanh thu. - Tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự lưu chuyển chứng từ hợp lý. ii 1.1.3 Đặc điểm hoạt động bán hàng và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại Bán hàng là quá trình trao đổi thông qua các phương tiện và phương thức giao nhận, thanh toán để thực hiện giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá, dịch vụ. Trong quá trình đó doanh nghiệp chuyển hàng hoá cho khách hàng còn khách hàng phải trả cho doanh nghiệp khoản tiền tương ứng với giá bán của hàng hoá theo giá qui định hoặc giá thoả thuận Đặc điểm của quá trình bán hàng Về mặt hành vi: Có sự thoả thuận trao đổi diễn ra giữa người mua người bán. Về bản chất kinh tế: Bán hàng là quá trình thay đổi quyền sở hữu hàng hoá. Về nguyên tắc chỉ khi nào chuyển quyền sở hữu hàng hoá từ đơn vị bán sang khách hàng và khách hàng thanh toán tiền hoặc chấp nhận thanh toán thì hàng mới được coi là bán, lúc đó mới phản ánh doanh thu. Nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các DNTM - Thu nhập, xử lý các dữ liệu thu nhận được từ hoạt động bán vào các chứng từ kế toán. - Phân tích, kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng về chủng loại, số lượng, giá cả, chi phí bán hàng. - Phân tích thông tin, số liệu kế toán quá trình bán hàng từ đó đưa ra các quyết định trong bán hàng. 1.2 Nguyên tắc và yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng 1.2.1 Nguyên tắc tổ chức kế toán quá trình bán hàng - Nguyên tắc thống nhất - Nguyên tắc thích ứng - Nguyên tắc hiệu quả - Nguyên tắc tuân thủ - Nguyên tắc kế toán được chấp nhận rộng rãi trong xây dựng, ghi nhận thông tin kế toán thuộc nội dung quá trình bán hàng 1.2.2 Yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng - Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ. - Quản lý chất lượng, cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu sản phẩm . iii - Quản lý tốt công tác dự trữ đối với từng loại hàng hóa . - Quản lý theo dõi từng phương thức bán hàng, từng khách hàng - Quản lý mở rộng và phát triển các kênh phân phối hàng hóa hợp lý - Tổ chức tốt các hoạt động dịch vụ trong quá trình bán hàng của doanh nghiệp 1.3 Nội dung tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiêp thương mại. 1.3.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán quá trình bán hàng. * Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán Phương thức bán hàng - Phương thức bán buôn: Bán buôn qua kho và bán buôn vận chuyển thẳng - Phương thức bán lẻ: Bao gồm bán hàng thu tiền trực tiếp và bán hàng thu tiền tập trung. - Phương thức bán hàng qua đại lý: - Phương thức bán hàng qua mạng: Trên thế giới có rất nhiều mô hình Thương mại điện tử như: B2B, B2C,C2C, B2G…. Ngoài ra doanh nghiệp thương mại còn có thể bán hàng theo phương thức trả góp Phương thức thanh toán - Thanh toán trực tiếp - Thanh toán không trực tiếp * Doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu - Doanh thu: Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 “Doanh thu và thu nhập khác”. Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. - Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn. -Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hoá kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu. -Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán. iv - Các khoản thuế: Thuế GTGT nộp theo phương pháp trực tiếp, thuế tiêu thụ đặc biệt, và thuế xuất khẩu. - Giá vốn hàng bán là giá mua thực tế của hàng hóa bán ra. Trong kinh doanh giá vốn là một trong những điều kiện để xác định kết quả bán hàng và tính lợi nhuận - Các khoản phải thu khách hàng là khoản nợ của các cá nhân, các tổ chức phát sinh khi mua hàng hóa chưa thanh toán cho doanh nghiệp - Thuế giá trị gia tăng đầu ra phải nộp 1.3.2 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại trên các góc độ kế toán tài chính. Tổ chức kế toán là việc thiết lập mối quan hệ giữa đối tượng và phương pháp kế toán để ban hành chế độ và tổ chức vận dụng chế độ kế toán trong thực tế đơn vị hạch toán cơ sở, xây dựng hệ thống chỉ tiêu thông tin thông qua tổ chức hệ thống ghi chép của kế toán trên chứng từ, sổ tài khoản và báo cáo kế toán cho mục đích quản lý các đối tượng của kế toán tại đơn vị hạch toán cơ sở. Luận văn nêu cụ thể tổ chức kế toán quá trình bán hàng bao gồm -Tổ chức chứng từ kế toán -Tổ chức tài khoản kế toán -Tổ chức sổ kế toán và báo cáo kế toán 1.3.2 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong doanh nghiệp thương mại trên góc độ kế toán quản trị. Kế toán quản trị với vai trò cung cấp thông tin thỏa mãn nhu cầu của các nhà quản trị doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản trị có những thông tin kịp thời để đưa ra những quyết định có tầm chiến lược tạo đà cho sự phát triển của công ty. Đối với quá trình bán hàng thì kế toán quản trị có ý nghĩa hết sức quan trọng. Trong phần này luận văn đi vào chi tiết của tổ chức kế toán bán hàng dưới góc độ kế toán quản trị bao gồm: - Định giá bán sản phẩm - Về tổ chức chứng từ kế toán - Về tổ chức vận dụng tài khoản kế toán - Về tổ chức sổ kế toán - Báo cáo quản trị bán hàng v CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG HÀ NỘI HAPRO 2.1 Tổng quan về các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro 2.1.1 Khái quát chung về Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. Luận văn khái quát quá trình hình thành và phát triển, mô hình tổ chức quản lý, tổ chức bộ máy kế toán và hình thức kế toán áp dụng của các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. 2.1.2 Điểm hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. Luận văn nêu về đặc điểm hàng hóa và quản lý hàng hóa cũng như các phương thức tiêu thụ và thanh toán trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. 2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro 2.2.1 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán tài chính. Luận văn nêu rõ thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro dưới góc độ kế toán tài chính bao gồm thực trạng về tổ chức chứng từ kế toán, tổ chức tài khoản kế toán, tổ chức sổ kế toán và báo cáo kế toán tài chính. 2.2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán quản trị. Luận văn nêu thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh vi nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro trên phương diện kế toán quản trị với việc nêu rõ thực trạng về tổ chức chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, tổ chức sổ kế toán, báo cáo quản trị dưới góc độ của kế toán quản trị 2.3 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro 2.3.1 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán tài chính. Qua thời gian tìm hiểu ngắn và tiếp cận thực tế tại một số các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà Nội (Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng, Công ty TM&DV Tràng Thi,…..) đặc biệt đi sâu nghiên cứu về tổ chức kế toán quá trình bán hàng, tôi thấy có những ưu điểm cần được tích cực phát huy tuy nhiên bên cạnh đó là một số nhược điểm cần phải khắc phục. * Ưu điểm Kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro đã đạt được những ưu điểm cơ bản về các mặt như tổ chức tốt và đầy đủ chứng từ kế toán theo quy định, các tài khoản kế toán sử dụng phù hợp và chi tiết theo yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, tổ chức sổ kế toán đầy đủ, rõ ràng, bên cạnh các sổ tổng hợp là các sổ chi tiết theo từng tài khoản chi tiết, phương pháp tính giá vốn phù hợp với đặc trưng của ngành. * Tồn tại Bên cạnh những ưu điểm nêu trên các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro còn tồn tại một số những vấn đề cần phải hoàn thiện như: việc lập hóa đơn còn chưa kịp thời; Đối với hàng mua đang đi trên đường kế toán doanh nghiệp vẫn phản ánh lượng hàng này vào TK 156, hoặc khi phát sinh các khoản về chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại kế toán tại các doanh nghiệp không hạch toán vào các tài khoản riêng biệt TK 521 “chiết khấu thương mại”, Tk 531 “hàng bán bị trả lại”, TK 532 “Giảm giá hàng bán”. Bên cạnh do đặc tính của một số hàng thực phẩm khi bị quá đát, bị hư hỏng, không đạt tiêu chuẩn đặc biệt là mặt hàng tươi sống, mặt hàng thực phẩm (rau, củ, quả,..) rất dễ bị hỏng và quá đát những hàng hóa này sẽ được doanh nghiệp lập biên bản và vii hủy. Hiện nay việc hủy này vẫn tính vào chi phí bán hàng điều này dẫn đến một số điểm không hợp lý. Các sổ sách và báo cáo kế toán chưa mở được các sổ chi tiết theo dõi riêng cho từng mặt hàng, từng phương thức bán hàng. Theo đó các báo cáo kế toán chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu cung cấp thông tin của nhà quản lý doanh nghiệp. Tại một số doanh nghiệp có thực hiện bán lẻ tại các cửa hàng trực thuộc thì các báo cáo bán hàng cuối tháng mới được gửi lên, điều đó gây chậm chễ trong việc theo dõi và quản lý trong bán hàng. Ngoài ra việc hạch toán giá vốn hàng bán và chi phí thu mua phân bổ còn chưa thật sự hợp lý, phù hợp (toàn bộ chi phí thu mua hàng hóa phát sinh trong kỳ được kế toán doanh nghiệp tập hợp và phản ánh vào tài khoản 641 dẫn đên việc vừa phản ánh không chính xác trị giá vốn hàng bán trong kỳ, vừa lẫn lộn giữa chi phí mua hàng và chi phí bán hàng). 2.3.2 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán quản trị. Kế toán quản trị cung cấp thông tin thỏa mãn nhu cầu của các nhà quản trị doanh nghiệp, là những người mà quyết định của họ quyết định đến sự thành công hay thất bại của các doanh nghiệp. Nếu thông tin không đầy đủ, các nhà quản trị sẽ gặp khó khăn trong điều hành hoạt động của doanh nghiệp. * Ưu điểm Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu trong kế toán quản trị bán hàng như thiết lập được các chứng từ riêng theo yêu cầu của đơn vị, sổ chi tiết được chi tiết theo từng đối tượng theo dõi, các tài khoản được mở chi tiết cấp 3, 4 dựa trên tài khoản kế toán tổng * Nhược điểm Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro mặc dù đã đáp ứng được khá đầy đủ nhu cầu thông tin quản trị cho các nhà quản lý doanh nghiệp. Tuy nhiên vẫn còn một số các tồn tại chủ yếu như: Một số tài khoản chưa được thống nhất về cấp độ ví dụ như TK 632, việc lập các sổ chi tiết doanh thu cho từng bộ phận vẫn chưa được thiết kế hợp lý, khoa học, chưa gắn với đặc điểm hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà chỉ sử dụng trực tiếp theo mẫu của Bộ Tài chính; các báo cáo kế toán bán hàng tại một số doanh nghiệp vẫn chưa kịp thời, chưa thật sự giúp nhà quản lý nắm được chính xác, khoa học tình hình bán hàng viii của doanh nghiệp. Trong báo cáo bán hàng cũng không có sự so sánh giữa các doanh nghiệp, các bộ phận trong cùng một doanh nghiệp. Cũng như chưa có sự so sánh giữa các phương thức bán hàng với nhau. Do vậy , các báo cáo quản trị chưa thực sự giúp cho việc thúc đẩy bán hàng và quản lý bán hàng có hiệu quả. ix CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI HÀ NỘI HAPRO 3.1 Chiến lược phát triển Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro và sự cần thiết phải hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng Luận văn khái quát quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro, chiến lược phát triển của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro 3.2 Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro Luận văn đề cập đến sự cần thiết cũng như yêu cầu và nguyên tắc phải hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. 3.3 Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro. 3.3.1 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán tài chính Thứ nhất, hoàn thiện về chứng từ và luân chuyển chứng từ Kế toán tại một số doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro cần tuân thủ tính kịp thời khi phản ánh các nghiệp vụ kinh tế. Khi có nghiệp vụ phát sinh, dù là giữa nội bộ của bản thân doanh nghiệp không cần tính pháp lý chặt chẽ nhưng cũng phải tiến hành lập chứng từ thu, chi v.v. ngay tại thời điểm phát sinh theo thứ tự thời gian, tránh nhầm lẫn, bỏ sót. Điều này đảm bảo phục vụ cung cấp thông tin chính xác cho công tác quản trị. Mặt khác hiện nay các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro đã và đang phát triển phương thức bán hàng qua mạng. Điều này đòi hỏi việc x thiết lập được hệ thống chứng từ đáp ứng yêu cầu là điều rất cần thiết.Vì vậy điều quan trọng trong kế toán quá trình bán hàng trong điều kiện áp dụng thương mại điện tử là làm thế nào thiết kế bản chứng từ điện tử với các yêu tố phù hợp cho việc quản trị thông tin kế toán. Xuất phát từ yêu cầu đó đòi hỏi doanh nghiệp phải phát triển, ứng dụng và duy trì một mức bảo mật cần thiết để bảo đảm các tiêu chuẩn của bảo mật. Thứ hai, hoàn thiện tổ chức tài khoản kế toán sử dụng Khi phát sinh hàng mua đang đi đường doanh nghiệp không hạch toán vào TK 156 mà nên ghi nhận vào TK 151 “hàng mua đang đi đường”. - Đối với khoản chiết khấu thương mại: Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro nên có chính sách khuyến mại phù hợp với từng thời điểm, nên quy định rõ số tiền mua hàng tối thiểu được hưởng chiết khấu thương mại. Bên cạnh đó các doanh nghiệp có thể tạo thẻ khách hàng thân thiết đối với khách hàng là các cá nhân hoặc doanh nghiệp. Khi phát sinh khoản chiết khấu thương mại cho khách hàng thì kế toán không nên tính trực tiếp vào chi phí bán hàng TK 6418 mà nên theo dõi trên tài khoản 521 “chiết khấu thương mại ” - Đối với khoản giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại:Khi phát sinh các khoản giảm giá do hàng bán bị kém phẩm chất, không đúng quy cách, hoặc không đúng thời hạn….đã ghi trong hợp đồng thì cả doanh nghiệp và khách hàng cũng phải lập biên bản hoặc có thỏa thuận bằng văn bản . Để phản ánh khoản hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán, kế toán doanh nghiệp sử dụng TK 531 “Hàng bán bị trả lại” và TK 532 “giảm giá hàng bán Đối với hàng bán bị trả lại, cần nhập kho theo giá xuất và theo dõi trên một tài khoản kho riêng, sau đó có biện pháp xử lý để tránh trường hợp hàng kém phẩm chất lại được đem đi tiêu thụ, mất uy tín của Doanh nghiệp. Đối với các mặt hàng hủy do quá đát, bị hỏng, kém chất lượng không nên hạch toán vào tài khoản 641 “chi phí bán hàng mà khi có quyết định xử lý huỷ bỏ, sau khi bù đắp bằng nguồn dự phòng giảm giá hàng tồn kho, phần chênh lệch thiếu xi các doanh nghiệp phải hạch toán vào TK 632 của doanh nghiệp. Thứ ba, hoàn thiện hạch toán giá vốn hàng bán trong kỳ, bao gồm hoàn thiện về phương pháp tính trị giá vốn hàng xuất bán và hoàn thiện hạch toán chi phí mua hàng, phản ánh trị giá vốn hàng bán. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng nên mở chi tiết TK 156 thành các TK cấp hai: TK 1561 - Trị giá mua hàng hóa, TK 1562 - Chi phí thu mua hàng hóa, đảm bảo cho việc xác định trị giá vốn hàng bán chính xác. Thứ tư, hoàn thiện về hình thức kế toán áp dụng Hiện nay hình thức kế toán các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro đang áp dụng thống nhất là hình thức Nhật ký chứng từ. Tuy nhiên hình thức này khá phức tạp và khó đối chiếu. Đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Vì vậy, Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro cũng như các doanh nghiệp thuộc TCT nên chuyển sang sử dụng hình thức Nhật ký chung 3.3.2 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán quản trị Đây là một kênh thông tin phục vụ rất tốt trong quá trình thu thập và xử lý thông tin để đưa ra những thông tin hữu ích phục vụ cho yêu cầu quản lý Thứ nhất, hoàn thiện tổ chức hạch toán ban đầu Trong kế toán quá trình bán hàng các chứng từ sử dụng như: hóa đơn, bảng kê,...nên phân loại sắp xếp cho từng nhóm hàng, mặt hàng, từng bộ phận. Từ đó việc hạch toán kế toán quá trình bán hàng sẽ thuận lợi và dễ dàng hơn. Bên cạnh đó việc thiết kế và sử dụng các chứng từ hướng dẫn cho phù hợp với nhu cầu thông tin của doanh nghiệp.Thêm vào đó khi các doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử vì các dữ liệu được xử lý bởi hệ thông máy tính, nên mức độ ứng dụng tin học và chất lượng của hạ tầng thông tin cũng là các khía cạnh quan trọng của đảm bảo thông tin kế toán. Thứ hai, hoàn thiện tổ chức vận dụng tài khoản kế toán quản trị Bên cạnh việc mã hóa các mặt hàng, các doanh nghiệp nên tiến hành mã hóa xii các tài khoản kế toán liên quan theo mã hàng. Việc mã hóa các tài khoản kế toán quản trị cũng cần phải thống nhất về cấp độ. Ví dụ tại Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng: TK156113012- Ấm Inox Indonesia 012 TK63213012 - Giá vốn Ấm Inox Indonesia 012 TK511113012- Doanh thu Ấm Inox Indonesia 012 Thứ ba, hoàn thiện hệ thống sổ kế toán. Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro nên mở sổ chi tiết doanh thu cho từng loại hàng hóa. Thứ tư, hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị bán hàng Các doanh nghiệp nên mở thêm một số các báo cáo quản trị như: Báo cáo bán hàng, báo cáo kết quả bán hàng, báo cáo biến động hàng hóa, báo cáo tình hình nợ theo thời hạn nợ và thời gian thanh toán. Thứ năm, tổ chức bộ máy kế toán quản trị Căn cứ vào đặc điểm kinh doanh, quản lý và trình độ cán bộ của các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro, các doanh nghiệp có thể áp dụng hinh thức kế toán kết hợp giữa kế toán tài chính với kế toán quản trị theo từng phần hành kế toán, đồng thời kế toán quản trị doanh nghiệp cần bố trí người làm kế toán quản trị có đủ năng lực, trình độ trên cơ sở vận dụng các tiêu chuẩn, điều kiện của người làm kế toán quy định tại Luật Kế toán Bên cạnh đó kế toán nên Sử dụng một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sinh lời của hoạt độngnhư tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản. 3.4 Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng 3.4.1 Về phía nhà nước - Nhà nước cần tạo dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho công việc và nghề kế toán. - Tổ chức tốt việc kiểm tra, kiểm soát chất lượng công tác kế toán xiii - Quan tâm đến yếu tố con người - Nhà nước cần có những hưỡng dẫn cụ thể hơn về kế toán quản trị. -Hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi đối với các doanh nghiệp trong ứng dụng Thương mại điện tử. 3.4.2 Về phía Tổng công ty - Chú trọng đến xây dựng nguồn nhân lực - Xây dựng vững mạnh thương hiệu Hapro tạo điều kiện phát triền và nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp. - Cần đẩy mạnh các chính sách phù hợp nhằm khuyến khích các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro nâng cao hiệu quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp - Đẩy mạnh hơn nữa ứng dụng TMĐT nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh 3.4.3 Về phía doanh nghiệp - Cần nghiên cứu kỹ thị trường trong và ngoài nước, theo dõi xu hướng biến động về tình hình tiêu thụ của các mặt hàng trên thị trường trong nước. - Các doanh nghiệp nghiêm chỉnh chấp hành các chế độ, chính sách kế toán tài chính Nhà nước đã ban hành. Nắm bắt kịp thời những đối mới trong công tác kế toán đặc biệt là những chuẩn mực kế toán được ban hành là cơ sở và tiêu chuẩn đối với những hoạt động kế toán trong các doanh nghiệp hiện nay. - Các doanh nghiệp cần tiến hành tổ chức lại công tác kế toán cho phù hợp với các chuẩn mực kế toán và các văn bản hướng dẫn mà Bộ Tài chính đã ban hành - Các doanh nghiệp cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn cho các nhà quản lý, nhân viên kế toán. - Các doanh nghiệp phải nghiên cứu lập kế hoạch trang bị công nghệ và tổ chức ứng dụng công nghệ tin học vào công tác kế toán một cách đồng bộ. Sau quá trình nghiên cứu, hoàn thiện luận văn với đề tài: Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro” có thể đưa ra những đóng góp của luận văn như sau: Thứ nhất: Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại, đồng thời xem xét một số điểm