Tài liệu Hoàn thiện quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC do Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn APEC thực hiện

Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng em. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Sinh viên Phạm Thị Trang Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp MỤC LỤC MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC SƠ ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU...............................................................................................................1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH..................4 1.1 ĐẶC ĐIỂM CỦA DOANH THU VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN KIỂM TOÁN BCTC............................................................................................................. 4 1.1.1 Khái niệm và phân loại doanh thu 4 1.1.2 Các nguyên tắc ghi nhận doanh thu và yêu cầu quản lý đối với doanh thu 5 1.1.3 Chứng từ kế toán và tài khoản kế toán, quy trình hạch toán doanh thu tại các doanh nghiệp 7 1.1.4 Đặc điểm của doanh thu và ảnh hưởng của các đặc điểm đó đến kiểm toán Báo cáo tài chính 13 1.1.5 Quá trình kiểm soát nội bộ đối với doanh thu trong doanh nghiệp 14 1.2 QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC 15 1.2.1 Mục tiêu và căn cứ kiểm toán doanh thu 15 1.2.1.1 Mục tiêu kiểm toán doanh thu.............................................................15 1.2.1.2 Căn cứ kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC..........................16 1.2.2 Quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC 16 1.2.2.1 Lập kế hoạch kiểm toán........................................................................16 1.2.2.1.1 Lập kế hoạch chiến lược.................................................................17 1.2.2.1.2 Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể.....................................................17 1.2.2.1.3 Xây dựng chương trình kiểm toán...................................................18 1.2.2.2 Thực hiện kiểm toán.............................................................................19 1.2.2.2.1 Thực hiện các khảo sát kiểm soát....................................................19 1.2.2.2.2 Thực hiện các khảo sát cơ bản........................................................21 1.2.2.3 Tổng hợp kết quả kiểm toán doanh thu...............................................22 1.2.3 Một số điểm cần chú ý khi kiểm toán doanh thu. 23 1.3 MỘT SỐ GIAN LẬN SAI SÓT THƯỜNG GẶP KHI KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC......................................................24 Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU DO CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN APEC THỰC HIỆN....................26 2.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN APEC...26 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty 26 2.1.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty 27 2.1.3 Các dịch vụ mà công ty thực hiên 28 2.1.4 Khách hàng của công ty TNHH kiểm toán và tư vấn APEC 29 2.1.5 Quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính của công ty TNHH kiểm toán và tư vấn APEC 29 2.1.6 Đặc điểm quản lý cuộc kiểm toán 32 2.2 THỰC TRẠNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN APEC THỰC HIỆN..........................................................................................................................38 2.2.1 Tiếp cận khách hàng 38 2.2.2 Lập kế hoạch kiểm toán 42 2.2.2.1 Lập kế hoạch chiến lược......................................................................42 2.2.2.2 Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể.........................................................43 2.2.2.3 Xây dựng chương trình kiểm toán.......................................................51 2.2.3 Thực hiện kiểm toán 53 2.2.2.1 Thực hiện các khảo sát kiểm soát........................................................53 2.2.2.2 Thực hiện khảo sát cơ bản...................................................................55 2.2.4 Tổng hợp kết quả kiểm toán 70 2.3 NHẬN XÉT CHUNG VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN APEC THỰC HIỆN...........................................................................................................71 2.3.1 Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán 71 2.3.2 Giai đoạn thực hiện kiểm toán 74 2.3.3 Giai đoạn tổng hợp kết quả kiểm toán 74 CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT CHUNG VÀ MỘT SỐ Ý KIẾN GÓP PHẦN HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU DO CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN APEC THỰC HIỆN............................................................................76 3.1 SỰ CẦN THIẾT, YÊU CẦU VÀ NGUYÊN TẮC HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN APEC................................................................................................76 3.1.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán doanh thu trong kiểm toán Báo cáo tài chính 76 3.1.2 Những nguyên tắc và điều kiện để hoàn thiện kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC tại công ty THHH Kiểm toán và tư vấn APEC. 77 3.1.2.1 Nguyên tắc để hoàn thiện.....................................................................77 Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp 3.1.2.2 Yêu cầu để hoàn thiện..........................................................................77 3.2 NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN APEC THỰC HIỆN...................................................................................78 3.2.1 Giải pháp nhằm hoàn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán 78 3.2.2 Giải pháp nhằm hoàn thiện giai đoạn thực hiện kiểm toán 79 3.2.3 Giải pháp nhằm hoàn thiện giai đoạn tổng hợp kết quả kiểm toán 80 3.3 ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP.........................................80 3.3.1 Về phía các cơ quan nhà nước 80 3.3.2 Về phía công ty kiểm toán 81 3.3.3 Về phía kiểm toán viên 82 3.3.4 Về phía các cơ quan chức năng 82 3.3.5 Về phía khách hàng 83 KẾT LUẬN.................................................................................................................. 84 Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BCTC : Báo cáo tài chính BCĐKT : Bảng cân đối kế toán BCKQHĐKD : Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh KTV : Kiểm toán viên TNHH : Trách nhiệm hữu hạn KSNB : Kiểm soát nội bộ XK : Xuất khẩu TTĐB : Tiêu thụ đặc biệt GTGT : Giá trị gia tăng Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình kiểm toán báo cáo tài chính (Học viện tài chính) do THS. Đậu Ngọc Châu chủ biên và TS. Nguyễn Viết Lợi đồng chủ biên, NXB tài chính năm 2011. 2. Giáo trình lý thuyết kiểm toán (Học viện tài chính) do TS. Nguyễn Viết Lợi và THS. Đậu Ngọc Châu chủ biên, NXB tài chính năm 2009. 3. Giáo trình kế toán tài chính (Học viện tài chính) do GS.TS.NGND Ngô Thế Chi và TS Trương Thị Thủy chủ biên, NXB tài chính năm 2010. 4. Chuẩn mực kế toán và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam. 5. Chương trình kiểm toán mẫu của VACPA. 6. Các bài luận văn của Học viện tài chính. Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Các khảo sát kiểm soát đối với doanh thu Bảng 1.2: Các thủ tục kiểm tra chi tiết nghiệp vụ Bảng 2.1: Trích bảng câu hỏi chấp nhận, tái chấp nhận đối với công ty ABC Bảng 2.2: Tính độc lập của KTV và trợ lý KTV. Bảng 2.3: Trích bảng đánh giá mức độ nhạy cảm của công ty ABC Bảng 2.4: Trích dẫn bảng câu hỏi tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ Bảng 2.5: Mức trọng yếu áp dụng cho công ty ABC Bảng 2.6: Chương trình kiểm toán doanh thu cho khách hàng ABC Bảng 2.7: Bảng câu hỏi kiểm tra quá trình lập kế hoạch Bảng 2.8: Trích dẫn bảng câu hỏi khảo sát về hệ thống KSNB của công ty ABC Bảng 2.9: So sánh doanh thu và các khoản giảm trừ doanh thu năm 2010 so với năm 2009 Bảng 2.10: Phân tích tỷ lệ lãi gộp theo tháng Bảng 2.11: Tổng hợp số phát sinh các tài khoản kiểm tra tính cộng dồn Bảng 2.12: Tổng hợp doanh thu theo tháng kiểm tra tính cộng dồn Bảng 2.13: Tổng hợp doanh thu theo quan hệ đối ứng tài khoản Bảng 2.14: Tổng hợp doanh thu theo sản phẩm Bảng 2.15: Đối chiếu doanh thu trên tờ khai thuế và trên sổ kế toán Bảng 2.16: Kiểm tra sự phát sinh, đầy đủ, đúng kỳ của doanh thu Bảng 2.17: Tổng hợp doanh thu hoạt động tài chính kiểm tra các nghiệp vụ phát sinh Bảng 2.18: Tổng hợp nghiệp vụ phát sinh thu nhập khác Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Sơ đồ kế toán tổng hợp doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Sơ đồ 1.2: Sơ đồ kế toán doanh thu hoạt động tài chính Sơ đồ 1.3: Sơ đồ kế toán doanh thu bán hàng nội bộ Sơ đồ 1.4: Sơ đồ kế toán thu nhập khác Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại công ty APEC Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy quản lý của công ty ABC Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Nền kinh tế Việt Nam đã có những bước tiến khá dài trong những thập niên gần đây, hội nhập kinh tế thế giới và cố gắng vươn lên dần khẳng định mình trên trường quốc tế, Việt Nam đã đạt được những thành công và rút ra nhiều bài học cho bản thân mình. Trong xu hướng nền kinh tế ngày càng phát triển, lượng thông tin kinh tế càng nhiều và ngày càng phức tạp, chứa đựng nhiều rủi ro, sai lệch, thiếu tin cậy. Kiểm toán ra đời và phát triển là một tất yếu khách quan nhằm cung cấp thông tin trung thực, tin cậy cho mọi đối tượng quan tâm trên thị trường. Kiểm toán Việt Nam tuy mới ra đời nhưng đã dần khẳng định vai trò quan trọng của mình trong nền tài chính nói riêng và nền kinh tế đất nước nói chung. Kiểm toán Báo cáo tài chính (BCTC) chiếm một tỷ trọng lớn trong hoạt động kiểm toán. Tiến hành kiểm toán BCTC sẽ giúp cho kiểm toán viên (KTV) và công ty kiểm toán xem xét tính trung thực, hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu của BCTC để từ đó đưa ra một bản báo cáo kiểm toán thích hợp, mặt khác còn giúp cho đơn vị được kiểm toán nâng cao được chất lượng thông tin tài chính của mình. BCTC được cấu thành từ nhiều bộ phận thông tin kế toán chính, để kiểm toán BCTC ta phải tiến hành kiểm toán từng bộ phận cấu thành đó. Trong các chỉ tiêu tài chính, doanh thu được coi là một chỉ tiêu đặc biệt quan trọng, nó có ảnh hưởng trọng yếu tới các chỉ tiêu khác trên Bảng cân đối kế toán (BCĐKT) và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (BCKQHĐKD) như: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành... Doanh thu là nền tảng để các chủ doanh nghiệp, những người có lợi ích gắn liền với doanh nghiệp, những đối tượng quan tâm khác tập trung vào xem xét và đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi thực hiện kiểm toán BCTC, doanh thu luôn luôn được coi là một khoản mục trọng yếu. Xuất phát từ vai trò quan trọng của kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC, trong quá trình thực tập tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC em đã đi sâu Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp tìm hiểu và lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC do Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn APEC thực hiện” làm chuyên đề tốt nghiệp cho mình. 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Tìm hiểu rõ hơn quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán Báo cáo tài chính trong thực tế kiểm toán tại công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC. Đánh giá đúng thực trạng kiểm toán doanh thu, đồng thời phân tích làm rõ những tồn tại trong kiểm toán doanh thu khách hàng trong kiểm toán Báo cáo tài chính do công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC thực hiện. Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán BCTC do công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC thực hiện. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Phạm vi nghiên cứu: Quy trình kiểm toán doanh thu (bao gồm doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu tài chính và thu nhập khác) trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC. 4. Phương pháp nghiên cứu Nhằm đạt được mục đích nghiên cứu của mình, trong luận văn này em đã sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng, logic kết hợp với các phương pháp tổng hợp, phân tích, mô tả… để phân tích, đánh giá quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán Báo cáo tài chính do công ty APEC thực hiện so với cơ sở lý luận có những ưu điểm và tồn tại nào cần hoàn thiện. Trên cơ sở đối tượng, phạm vi, mục đích nghiên cứu nêu trên, kết cấu luận văn tốt nghiệp được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về quy trình kiểm toán doanh thu trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp Chương 2: Thực trạng về quy trình kiểm toán doanh thu tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC. Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán doanh thu do Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn APEC. Để có thể hoàn thành chuyên đề này em đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của toàn thể nhân viên và kiểm toán viên Công ty APEC. Hơn thế nữa là sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của cô giáo hướng dẫn trực tiếp ThS. Vũ Thị Phương Liên. Em xin chân thành cảm ơn. Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1 ĐẶC ĐIỂM CỦA DOANH THU VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN KIỂM TOÁN BCTC 1.1.1 Khái niệm và phân loại doanh thu Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14: “Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu”. Doanh thu gồm có: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ; Doanh thu hoạt động tài chính; Ngoài ra còn các khoản thu nhập khác. Doanh thu bán hàng: Là doanh thu phát sinh từ việc bán sản phẩm, hàng hoá do doanh nghiệp sản xuất ra, bán các sản phẩm, hàng hoá mua vào. Doanh thu cung cấp dịch vụ: Là doanh thu phát sinh từ việc thực hiện những công việc đã thoả thuận theo hợp đồng trong một hoặc nhiều kỳ kế toán, như việc cung cấp các dịch vụ vận tải, dịch vụ du lịch, cho thuê tài sản theo phương thức thuê hoạt động... Doanh thu hoạt động tài chính: Là doanh thu phát sinh từ các hoạt động tài chính hoặc kinh doanh về vốn trong kỳ kế toán, bao gồm: - Tiền lãi: Lãi tiền gửi ngân hàng, lãi cho vay, lãi trả góp, lãi đầu tư trái phiếu, tín phiếu, lãi do bán hàng trả chậm, trả góp. - Lãi do bán, chuyển nhượng công cụ tài chính, đầu tư liên doanh vào cơ sở liên doanh đồng kiểm soát, đầu tư liên kết, đầu tư vào công ty con. - Cổ tức, lợi nhuận được chia. - Chênh lệch lãi do mua bán ngoại tệ, khoản lãi chênh lệch tỷ giá ngoại tệ. - Chiết khấu thanh toán được hưởng do mua vật tư, hàng hoá, dịch vụ, TSCĐ. - Thu nhập khác liên quan đến hoạt động tài chính Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp Các khoản thu nhập khác: Là các khoản thu từ các hoạt động không thường xuyên, ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu, bao gồm: - Thu nhập từ nhượng bán và thanh lý tài sản; - Thu từ phạt khách hàng vi phạm hợp đồng kinh tế; - Thu tiền bảo hiểm được bồi thường; - Thu từ các khoản nợ khó đòi đã xử lý xoá sổ tính vào chi phí kỳ trước; - Các khoản thuế được miễn giảm trừ thuế thu nhập doanh nghiệp; - Các khoản tiền thưởng, quà biếu, quà tặng... 1.1.2 Các nguyên tắc ghi nhận doanh thu và yêu cầu quản lý đối với doanh thu + Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thoả mãn các điều kiện ghi nhận doanh thu: Đối với doanh thu bán hàng, doanh thu được ghi nhận khi thoả mãn 5 điều kiện: - Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua; - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá; - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; - Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; - Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. Đối với doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy. Trường hợp giao dịch về cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế toán của kỳ đó. Kết quả của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định khi thoả mãn tất cả 4 điều kiện sau: - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; - Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó; Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp - Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập BCĐKT; - Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao dịch cung cấp dịch vụ đó. Doanh thu tài chính được ghi nhận khi thoả mãn đồng thời 2 điều kiện sau: - Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó; - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; + Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch thì phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính. + Trường hợp hàng hoá, dịch vụ trao đổi lấy hàng hoá dịch vụ tương tự về bản chất thì không được ghi nhận là doanh thu. + Phải theo dõi chi tiết từng loại doanh thu, doanh thu từng mặt hàng, ngành hàng, từng sản phẩm... Theo dõi chi tiết từng khoản giảm trừ doanh thu, để xác định doanh thu thuần của từng loại doanh thu, chi tiết từng mặt hàng, từng sản phẩm... để phục vụ cho cung cấp thông tin kế toán, để quản trị doanh nghiệp và để lập BCTC. Doanh thu (kể cả doanh thu nội bộ) phải được theo dõi riêng biệt theo từng loại doanh thu: Doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia. Trong từng loại doanh thu lại được chi tiết theo từng khoản doanh thu như doanh thu bán hàng có thể được chi tiết thành doanh thu bán sản phẩm, hàng hoá… Nhằm phục vụ cho việc xác định đầy đủ, chính xác kết quả kinh doanh theo yêu cầu quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh và lập Báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu trong kỳ kế toán phát sinh các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ như: Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại thì phải hạch toán riêng biệt. Các khoản giảm trừ doanh thu được tính trừ vào doanh thu ghi nhận ban đầu để xác định doanh thu thuần làm căn cứ xác định kết quả kinh doanh của kỳ kế toán. Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp + Về nguyên tắc, cuối kỳ kế toán, doanh nghiệp phải xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Toàn bộ doanh thu thuần thực hiện trong kỳ kế toán được kết chuyển vào TK 911- Xác định kết quả kinh doanh. Các tài khoản thuộc loại tài khoản doanh thu không có số dư cuối kỳ. 1.1.3 Chứng từ kế toán và tài khoản kế toán, quy trình hạch toán doanh thu tại các doanh nghiệp Chứng từ kế toán được sử dụng để kế toán doanh thu và các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm: - Hoá đơn GTGT (mẫu 01- GTKT- 3LL). - Hoá đơn bán hàng thông thường (mẫu 02- GTTT- 3LL). - Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi (mẫu 01- BH). - Thẻ quầy hàng (mẫu 02- BH). - Các chứng từ thanh toán (Phiếu thu, séc chuyển khoản, séc thanh toán, uỷ nhiệm thu, giấy báo có ngân hàng, bảng sao kê ngân hàng...). - Chứng từ về giảm giá, hàng bán bị trả lại, chiết khấu thương mại… - Chứng từ liên quan khác như phiếu xuất kho, phiếu nhập kho hàng trả lại, chứng từ vận chuyển và cung cấp dịch vụ… Tài khoản kế toán sử dụng trong hạch toán doanh thu: TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. TK 512- Doanh thu nội bộ. TK 515- Doanh thu hoạt động tài chính. TK 711- Thu nhập khác. TK 521- Chiết khấu thương mại. TK 531- Hàng bán bị trả lại. TK 532- Giảm giá hàng bán. TK 3331- Thuế GTGT phải nộp. TK 3387- Doanh thu chưa thực hiện. Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Luận văn tốt nghiệp Và các tài khoản liên quan khác. Quy trình hạch toán doanh thu tại các doanh nghiệp: Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Sinh viên: Phạm Thị Trang Luận văn tốt nghiệp 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính Sinh viên: Phạm Thị Trang Luận văn tốt nghiệp 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính nghiệp Sinh viên: Phạm Thị Trang Luận văn tốt 12 Lớp: CQ46/22.03 Học viện tài chính nghiệp Luận văn tốt Sơ đồ 1.3: Sơ đồ kế toán doanh thu bán hàng nội bộ (chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ) 632 155,156 111, 11 2, 136 512 Giá vốn của hàng xuất cho Ghi doanh thu bán các đơn vị trực thuộc để bán hàng nội bộ ngay khi xuất giao hàng 155,156 333 (33311) K/c doanh thu thuần Sinh viên: Phạm Thị Trang 12 Lớp: CQ46/22.03