Tài liệu Hoàn thiện nguyên vật liệu tại trung tâm chế bản , in -công ty thiết bị

de tai hoµn thiÖn nguyªn vËt liÖu t¹i trung t©m chÕ b¶n , in -c«ng ty thiÕt bÞ gi¸o dôc 1 lêi më ®Çu &&& KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ mét phÇn quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doang. NhiÖm vô cña ho¹ch to¸n vËt liÖu lµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ vËt liÖu t¨ng, gi¶m, tån kho theo tõng lo¹i, tõng thø, gãp phÇn tÝnh ®îc gi¸ thµnh thµnh phÈm, cung cÊp nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh cho c¸c nhµ qu¶n lý. NÒn kinh tÕ thÞ trêng cµng ph¸t triÓn ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n còng ph¶i b¾t kÞp víi sù tiÕn triÓn cña thêi ®¹i. Tõ ®ã kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tuy chØ lµ mét phÇn cña c«ng t¸c kÕ to¸n còng cÇn ph¶i ®îc nhËn thøc râ c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. Trong thùc tÕ, nguyªn vËt liÖu hÇu nh chØ ®îc ph©n tÝch ¶nh hëng bëi mét nh©n tè lµ thµnh phÈm, cha thËt sù ®îc ®Ó ý ®Õn c¸c nh©n tè kh¸c nh ; tiªu hao( c¶ tiªu hao ®Þnh møc vµ tiªu hao ngoµi ®Þnh møc) , phÈm chÊt... H¬n n÷a, con ngêi ngµy cµng cã nh÷ng yªu cÇu cao h¬n trong cuéc sèng, b¾t buéc c¸c nhµ kinh tÕ ph¶i t×m c¸ch n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm mµ kh«ng n©ng cao gi¸ thµnh, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ nguyªn vËt liÖu ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu tiªn kiÕm vµ hoµn thiÖn. Khi t«i nghÜ ®Õn nh÷ng ®iÒu nµy, t«i thÊy ho¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu cã nh÷ng ®iÒu thu hót, l«i cuèn t«i t×m hiÓu nªn t«i ®· chän chuyªn ®Ò " Hoµn thiÖn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu". Trong chuyªn ®Ò nµy, t«i ®· nguyªn cøu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë trung t©m chÕ b¶n - in, C«ng ty thiÕt bÞ gi¸o dôc I , bé gi¸o dôc. Chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn. PhÇn 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu trong nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu t¹i Trung t©m chÕ b¶n -in C«ng ty thiÕt bÞ gi¸o dôc I. PhÇn 3: NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë Trung t©m chÕ b¶n - in. 1 phÇn mét Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1. Kh¸i niÖn, vai trß, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1.1.Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vËt liÖu. VËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸, chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, díi t¸c ®éng cña lao ®éng, vËt liÖu ®îc tiªu hao toµn bé hoÆc bÞ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. 1.1.2.Vai trß. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu - ®èi tîng lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Carx Marx ®· chØ ra r»ng thø nguyªn vËt liÖu nµo còng lµ ®èi tîng lao ®éng nhng kh«ng ph¶i bÊt cø ®èi tîng lao ®éng nµo còng lµ nguyªn vËt liÖu. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, nã bÞ tiªu hao toµn bé vµ chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt 2 trong kú. ChÝnh ®Æc ®iÓm nµy lµm nguyªn vËt liÖu ®îc xÕp vµo lo¹i tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt thuéc tµi s¶n lu ®éng. ViÖc ph©n chia nguyªn vËt liÖu thµnh nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô kh«ng dùa vµo ®Æc tÝnh lý ho¸ hay khèi lîng tiªu hao mµ dùa vµo sù tham gia cña chóng vµo cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy, viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c kÕ to¸n ®¶m b¶o sö dông tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ nguyªn vËt liÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1.1.3.Yªu cÇu cña qu¶n lý nguyªn vËt liÖu §Ó lµm tèt qu¶n lý nguyªn vËt liÖu nh»m sö dông nã mét c¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp cÇn tæ chøc qu¶n lý tõ kh©u thu mua tíi kh©u b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷. ë kh©u thu mua ®ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi lîng, chÊt lîng, quy c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua, chi phÝ mua còng nh kÕ ho¹ch mua phï hîp víi tiÕn ®é s¶n xuÊt doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong viÖc lùa chän nguån cung cÊp, ®Þa ®iÓm, thêi h¹n giao hµng,Ph¬ng tiÖn...vµ cÇn ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp khi gi¸ c¶ trªn thÞ trêng biÕn ®éng. ë kh©u dù tr÷, doanh nghiÖp cÇn tæ chøc tèt kho tµng, bÕn b·i, trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng tiÖn c©n - ®o, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n víi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu, tr¸nh x¶y ra h háng, mÊt m¸t, hao hôt. Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a,tèi thiÓu ®Ó lËp kÕ ho¹ch thu mua nguyªn vËt liÖu ®¶m b¸o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc, tr¸nh sù gi¸n ®o¹n do cung øng nguyªn vËt liÖu kh«ng kÞp thêi hoÆc ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu. Trong kh©u sö dông, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn viÖc sö dông hîp lý tiÕt kiÖm trªn c¬ së ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n øng t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §ång thêi ®Þnh kú cho doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm vµ ph¸t huy thÕ m¹nh s½n cã. 1.1.4.Vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: a. Vai trß cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. 3 KÕ to¸n lµ n¬i thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh thu mua, dù tr÷ vµ xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu. C¸c th«ng tin nµy cã chÝnh x¸c th× c¸c nhµ qu¶n lý míi cã thÓ n¾m b¾t tèt t×nh h×nh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, chÊt lîng cña ho¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. V× thÕ, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu chÝnh x¸c, khoa häc lµ kh©u ®Çu tiªn ®Ó ®¶m b¶o h¹ch to¸n gi¸ thµnh. b. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, tõ vai trß cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ®îc thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: * Thùc hiÖn viÖc ®øng gi¸, ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c, yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. * Tæ chøc sö dông chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp sè liÖu, t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Tham gia viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qua ®ã, doanh nghiÖp biÕt ®îc t×nh h×nh sö dông vèn lu ®éng vµ cã biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, t¨ng nhanh vßng quay vèn lu ®éng. 1.2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu 1.2.1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu cã néi dung kinh tÕ, c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu phôc vô nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chóng theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp,nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i: Nguyªn vËt liÖu chÝnh ( bao gåm c¶ nöa thµnh phÇn mua ngoµi ) lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu, cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm ( VÝ dô: s¾t, thÐp trong doanh nghiÖp chÕ t¹o c¬ khÝ, b«ng trong c¸c doanh nghiÖp v¶i , sîi...).§èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm còng ®îc coi lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh. ( VÝ dô: Sîi mua ngoµi cña doanh nghiÖp dÖt.v.v.). 4 -VËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®îc tiÕn hµnh b×nh thêng hoÆc cã thÓ kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh lµm thay ®æi mÇu s¾c, mïi vÞ cña s¶n phÈm, lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm hoÆc cßn dïng ®Ó b¶o qu¶n, phôc vô ho¹t ®éng cña c¸c t liÖu lao ®éng hay phôc vô cho lao ®éng cña C«ng Nh©n Viªn Chøc ( d©ï nhên, hå keo, thuèc nhuém, thuèc tÈy, thuèc chèng rØ , h¬ng liÖu, xµ phßng, giÎ lau.v.v.) - Nhiªn liÖu gåm c¸c lo¹i ë thÓ láng, khÝ, r¾n cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt lîng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( VÝ dô: x¨ng dÇu, than, khÝ ®èt .v.v.). - Phô tïng thay thÕ: Gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay thÕ, s÷a ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i. -ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn ®îc sö dông cho c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n. -VËt liÖu kh¸c: gåm thÕ liÖu thu håi do thanh lý, háng hãc * C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng cô cña vËt liÖu còng nh néi dung quy ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n, vËt liÖu ®îc chia thµnh: - Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. - Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c phôc vô qu¶n lý ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt, phôc vô b¸n hµng hoÆc qu¶n lý doanh nghiÖp. * C¨n cø vµo nguån nhËp, nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh: vËt liÖu mua ngoµi, vËt liÖu tù ra c«ng chÕ biÕn, nhËp vèn gãp liªn doanh.v.v. 1.2.2. TÝnh * §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ viÖc biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, khi ®¸nh gi¸ vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c gi¸ phÝ ( gi¸ vèn thùc tÕ ) . Ngoµi ra, ®Ó ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp, tÝnh to¸n vµ ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý, doanh nghiÖp cã thÓ ®¸nh gi¸ theo h¹ch to¸n. a. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ: * X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho: - §èi víi vËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ nhËp kho = Gi¸ mua + Chi phÝ mua + ThuÕ nhËp khÈu - C¸c kho¶n gi¶m gi¸, chiÕt khÊu ®îc hëng. Trong ®ã: + Gi¸ mua c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc sö dông vµo viÖc s¶n xuÊt, kinh doanh c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Gi¸ mua lµ gi¸ trÞ vËt liÖu cha cã thuÕ VAT. 5 + §èi víi c¸c lo¹i vËt liÖu mua vÒ sö dông vµo viÖc s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: Gi¸ mua lµ gi¸ ho¸ ®¬n cã thuÕ. - §èi víi vËt liÖu do doanh nghiÖp tù ra c«ng, chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ cña Chi phÝ Gi¸ thùc tÕ nhËp kho = vËt liÖu xuÊt + gia c«ng gia c«ng, chÕ biÕn chÕ biÕn - §èi víi vËt liÖu do thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu Chi phÝ vËn chuyÓn Gi¸ thùc tÕ nhËp kho = xuÊt thuª ra c«ng + bèc dì tríc vµ sau khi chÕ biÕn thuª gia c«ng, chÕ biÕn - §èi víi vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh: TrÞ gi¸ vèn gãp Chi phÝ Gi¸ thùc tÕ nhËp kho = do héi ®ång + vËn chuyÓn bèc dì liªn doanh x¸c ®Þnh ( nÕu cã ) - §èi víi vËt liÖu nhËp kho do ®îc biÕu tÆng: gi¸ thùc tÕ nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thÞ trêng hoÆc gi¸ trÞ bªn phiÕu tÆng ghi trong biªn b¶n nhËn. - §èi víi phÕ liÖu nhËp kho: gi¸ thùc tÕ nhËp kho thêng ph¶n ¸nh theo gi¸ íc tÝnh dùa trªn c¬ së gi¸ thÞ trêng. * X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña vËt liÖu xuÊt kho: TrÞ gi¸ vèn cña vËt liÖu xuÊt kho tÝnh theo gi¸ mua cã thÓ ®îc sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p: + Ph¬ng ph¸p 1: TÝnh theo gi¸ thùc tÕ tån kho ®Çu kú: TrÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho * §¬n gi¸ tån kho ®Çu kú. Trong ®ã: §¬n gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ tån kho ®Çu kú. = ---------------------------------------Sè lîng vËt liÖu tån kho ®Çu kú. + Ph¬ng ph¸p 2: TÝnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho * §¬n gi¸ b×nh qu©n xuÊt kho. Trong ®ã: §¬n gi¸ b×nh Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú + Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp trong kú = -----------------------------------------------------------qu©n xuÊt kho Sè lîng vËt liÖu tån kho ®Çu kú + Sè lîng vËt liÖu nhËp trong kú 6 + Ph¬ng ph¸p 3: Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO ) Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt ta ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp vµ lÊy nã lµm c¬ së tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho dùa trªn gi¶ thiÕt: sè vËt liÖu nµo nhËp kho tríc, khi xuÊt ph¶i lÊy tríc. + Ph¬ng ¸n 4 : ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc ( LIFO). Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt ta còng ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp vµ lÊy nã lµm c¬ së tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho dùa trªn gi¶ thiÕt: sè vËt liÖu sè vËt liÖu nµo nhËp kho sau, khi xuÊt ph¶i lÊy tríc. + Ph¬ng ¸n 5: TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. Theo ph¬ng ph¸p nµy, khi xuÊt kho vËt liÖu cña l« hµng nµo c¨n cø vµo sè lîng xuÊt vµ ®¬n gi¸ mua thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Ph¬ ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý vËt liÖu theo tõng l« hµng. b. §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n: §èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, khèi lîng, nh÷ng lo¹i vËt liÖu nhiÒu vµ t×nh h×nh nhËp - xuÊt diÔn ra hµng ngµy. §Ó tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ trong kh©u x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thèng nhÊt trong thêi gian dµi. Cuèi kú, doanh nghiÖp ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n, c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp. ViÖc ®iÒu chØnh ®îc tiÕn hµnh nh sau: - X¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ ( H) : TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú + TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp trong kú H = -----------------------------------------------------------------------------------Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu tån kho ®Çu kú + Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu nhËp trong kú - TÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho: Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho * HÖ sè gi¸ (H) HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt liÖu hoÆc cã thÓ tÝnh riªng cho nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô... * Mçi mét ph¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ xuÊt kho, trÞ gi¸ thùc tÕ nhËp kho vËt liÖu cã néi dung, u, nhîc ®iÓm kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n, yªu cÇu qu¶n lý vµ ®iÒu kiÖn trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt cña tõng doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p phï hîp.v.v. 1.3. KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. 1.3.1. Sæ kÕ to¸n sö dông: Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu mµ doanh nghiÖp ¸p dông c¸c sæ ( thÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt sau: 7 - Sæ ( thÎ ) kho. - Sæ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. - Sæ ®èi chiÕu lu«n chuyÓn. - Sæ sè d. 1.3.2. C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu: a. Ph¬ng ph¸p thÎ song song: * Néi dung: + ë kho: Thñ kho tiÕn hµnh ghi chÐp t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån vËt liÖu hµng ngµy trªn thÎ kho vµ chØ ghi sè lîng . Khi nhËn c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt vËt liÖu, thñ kho ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ råi ghi chÐp sè thùc xuÊt, thùc nhËp vµo chøng tõ vµ thÎ kho. Cuèi ngµy, thÎ kho tÝnh sè tån vµ ghi vµo thÎ kho. §Þnh kú, thñ kho göi c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt ®· ®îc ph©n lo¹i theo tõng thø vËt liÖu cho phßng kÕ to¸n. + ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt- tån theo chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. (KÕt cÊu c¶u sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu vÒ c¬ b¶n gièng thÎ kho nhng cã thªm c¸c cét ®Ó ghi chØ tiªu gi¸ trÞ). Cuèi th¸ng, kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt vËt liÖu vµ ®èi chiÕu víi thÎ kho. §Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu, kiÓm tra víi kÕ to¸n tæng hîp c¸c sè liÖu tõ sæ chi tiÕt vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt - tån theo tõng lo¹i, nhãm nguyªn vËt liÖu. Tr×nh tù, néi dung ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: 8 KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph ¬ng ph¸p thÎ song song. Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra ThÎ kho Chøng tõ nhËp (1) (1) Chøng tõ xuÊt (2) Sæ kÕ to¸n chi tiÕt (2) B¶ng kª tæng hîp N- X- T * ¦u, nhîc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông: + ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu. + Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n bÞ trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng. ViÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n. + Ph¹m vi ¸p dông: ThÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt liÖu, khèi lîng c¸c nghiÖp vô nhËp - xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®é c¸n bé chuyªn m«n cßn h¹n chÕ. b. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: * Néi dung: + ë kho: ViÖc ghi chÐp cña c¸c thñ kho ®îc thùc hiÖn gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song. + ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp - xuÊt- tån cña tõng sè vËt liÖu ë tõng kho cho c¶ n¨m nhng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ 9 to¸n ph¶i nhËp c¸c b¶ng kª nhËp, xuÊt trªn c¸c c¬ së chøng tõ nhËp, xuÊt ®Þnh kú tõ thñ kho göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®îc theo dâi c¶ mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra, ®èi chiÕu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: KÕ to¸n chi tiÕt vËt lÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn (1) (4) Chøng tõ nhËp (2) B¶ng kª nhËp (1) ThÎ kho (3) Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Chøng tõ xuÊt (3) (2) B¶ng kª xuÊt * ¦u, nhîc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông: + ¦u ®iÓm: Gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n. + Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi vÉn trïng lÆp gi÷a kÕ to¸n vµ kho vÒ mÆt hiÖn vËt. ViÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dông kiÓm tra. + Ph¹m vi ¸p dông: Phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã kh«ng nhiÒu nghiÖp vô nhËp - xuÊt, kh«ng bè trÝ nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt hµng ngµy. c. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: *Néi dung: + ë kho: Thñ kho dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån nhng cuèi th¸ng ph¶i ghi sæ tån kho ®· tÝnh trªn thÎ kho sang sæ sè d vµo cét. + ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ sè d theo tõng kho chung cho c¶ n¨m. Tõ c¸c b¶ng kª, nhËp, xuÊt, kÕ to¸n lËp b¶ng luü kÕ nhËp xuÊt, tõ ®ã nhËp b¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt- tån theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu díi h×nh thøc gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng, khi nhËn ®îc sæ sè d do thñ kho göi lªn, c¨n cø vµo sè tån trªn sæ vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n, kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tån kho vµ ghi vµo cét sè tiÒn trªn 10 sæ sè d, b¶ng kª tæng hîp nhËp - xuÊt - tån vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo tõng ph¬ng ph¸p nµy, ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d. (1) ThÎ kho Chøng tõ nhËp (5) Sæ sè d (2) (1) Chøng tõ xuÊt (2) B¶ng kª nhËp B¶ng kª xuÊt (6) (3) (3) (4) B¶ng kª tæng (4) hîp * ¦u, nhîcB¶ng ®iÓmluü vµ kÕ ph¹m vi ¸p dông: nhËp B¶ng luü kÕ xuÊt N- X- T + ¦u ®iÓm: Khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m bít, c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng, tr¸nh ®îc sù trïng lÆp gi÷a kho vµ kÕ to¸n. + Nhîc ®iÓm: V× kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ nªn muèn cã th«ng tin vÒ t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån ph¶i c¨n cø vµo sæ liÖu trªn thÎ kho. ViÖc kiÓm tra, ph¸t hiÖn sai sãt, nhÇm lÉn gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n rÊt khã kh¨n. + Ph¹m vi ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp vô nhËp, xuÊt nhiÒu, thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ víi ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp ¸p dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ph¶n ¸nh nhËp - xuÊt vËt liÖu, doanh nghiÖp ®· x©y dùng hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n v÷ng vµng. 1.4. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu: 1.4.1. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông: * C¸c chøng tõ b¾t buéc: - PhiÕu nhËp kho. - PhiÕu xuÊt kho. - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé. - Ho¸ ®¬n Gi¸ trÞ gia t¨ng. - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸. - Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn. 11 * Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c chøng tõ mang tÝnh chÊt híng dÉn nh: PhiÕu xuÊt vËt liÖu theo h¹n møc, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt liÖu, phiÕu b¸o c¸o vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú.v.v. 1.4.2. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. * Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån c¸c lo¹i vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt - kho vËt liÖu. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: + TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu. + TK 151: Hµng mua ®ang ®i ®êng. + C¸c tµi kho¶n cã liªn quan kh¸c: TK 111, TK 112, TK 133,TK 331, TK 141, TK 521, TK 627.v.v. 1.4.2.1. Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp t¨ng vËt liÖu: a1. T¨ng vËt liÖu do mua ngoµi: - Trêng hîp hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ trong mét kú, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Nî TK 133 : ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ ( nÕu cã ) Cã TK 111: TiÒn mÆt. Cã TK 113: TiÒn göi ng©n hµng. Cã TK 331: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n. Cã TK 141: T¹m øng. - Trêng hîp hµng ®ang ®i ®êng: trong kú kÕ to¸n chØ nhËn ®îc ho¸ ®¬n mua hµng, cha nhËn ®îc phiÕu nhËp kho. Cuèi kú, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i ®êng: Nî TK 151 Nî TK 133 Cã TK 111 Cã TK 112 Cã TK 331 Sang kú sau, khi vËt liÖu vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ghi: Nî 152 : TrÞ gi¸ hµng mua theo ho¸ ®¬n. Nî 621, 627: XuÊt cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng. Cã 151: Hµng ®i ®êng kú tríc ®· vÒ. 12 - Trêng hîp hµng vÒ cha cã ho¸ ®¬n, kÕ to¸n chØ nhËn ®îc phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh: Nî TK 152 Cã TK 111, TK 112,TK 331.v.v. Kú sau, khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n, kÕ to¸n ®èi chiÕu gi¸ ho¸ ®¬n víi gi¸ t¹m tÝnh. * NÕu gi¸ t¹m tÝnh < gi¸ ho¸ ®¬n : KÕ to¸n ghi bæ xung. * NÕu gi¸ t¹m tÝnh > gi¸ ho¸ ®¬n: KÕ to¸n ghi ©m ®Ó ®iÒu chØnh. - Trêng hîp nhËp khÈu vËt liÖu kÕ to¸n ghi: Nî 152: Cã TK 111, TK 112, TK 331.v.v. Cã TK 333 ( 333 ) : ThuÕ vµ c¸c tµi kho¶n ph¶i nép Nhµ níc ( ThuÕ xuÊt nhËp khÈu). Cã TK 333 ( 33312) : ( ThuÕ VAT hµng nhËp khÈu kh«ng ®îc khÊu trõ) - NÕu thuÕ VAT hµng nhËp khÈu ®îc khÊu trõ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 133 Cã TK 333 ( 33312) : ThuÕ VAT cña hµng nhËp khÈu. - Ph¶n ¸nh chi phÝ mua vËt liÖu: Nî TK 152 Nî TK 133: ThuÕ VAT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ ( nÕu cã) Cã TK 111, TK 112, TK 331 .v.v. - Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, kÕ to¸n ghi gi¶m vËt liÖu: Nî TK 111, TK 112, TK 331.v.v. Cã TK 152 Cã TK 133: Sè thuÕ VAT ®Çu vµo t¬ng øng. - Khi thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n, nÕu ®îc hëng chiÕt khÊu th¬ng m¹i, kÕ to¸n ghi gi¶m gi¸ hµng mua: Nî TK 331 Cã TK 111, TK 112 Cã TK 711: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. b1. T¨ng vËt liÖu do tù gia c«ng, chÕ biÕn hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo trÞ gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 152 Cã TK 154: VËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng Cã TK 512: VËt liÖu tù s¶n xuÊt. c1. T¨ng vËt liÖu do nhËp vèn gãp liªn doanh, ®îc cÊp ph¸t, biÕu tÆng. Nî TK 152 13 Cã TK 411:Nguån vèn kinh doanh. d1. NhËp kho vËt liÖu do nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh: Nî TK 152 Cã TK 128 : §Çu t ng¾n h¹n kh¸c. Cã TK 222: Gãp vèn liªn doanh dµi h¹n. e1. NhËp kho phÕ liÖu thu håi: Nî TK 152 Cã TK 721: Thu nhËp bÊt thêng ( NÕu do thanh lý TSC§). Cã TK 142: Chi phÝ tr¶ tríc ( NÕu do c«ng cô, dông cô háng). Cã TK 154: ( NÕu s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc ) Cã TK : 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Cã TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Cã TK 641: Chi phÝ b¸n hµng. Cã TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. f1. NhËp kho vËt liÖu kh«ng sö dông hÕt, ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Nî TK 152 Cã TK 621, TK 627, TK 641, TK 642. g1. Trêng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa: VÒ nguyªn t¾c, khi ph¸t hiÖn thõa, ph¶i lµm v¨n b¶n b¸o cho c¸c bªn liªn quan biÕt ®Ó cïng sö lý. VÒ mÆt kÕ to¸n ghi nh sau:  NÕu nhËp toµn bé: Nî TK 152 ( chi tiÕt vËt liÖu) Nî TK 133: ThuÕ VAT tÝnh theo sè ho¸ ®¬n. Cã TK 331: TrÞ gi¸ thanh to¸n theo ho¸ ®¬n. Cã TK 3381: TrÞ gi¸ sè hµng thõa cha cã thuÕ VAT. C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh sö lý ghi: - NÕu tr¶ l¹i cho ngêi b¸n: Nî TK 3381: TrÞ gi¸ hµng thõa ®· xö lý Cã TK 152: Tr¶ l¹i sè thõa - NÕu ®ång ý mua tiÕp sè thõa: Nî TK 3381: TrÞ gi¸ hµng thõa Nî TK 133: ThuÕ VAT cña sè hµng thõa Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n sè hµng thõa - NÕu thõa kh«ng râ nguyªn nh©n, ghi t¨ng thu nhËp Nî TK 3381: TrÞ gi¸ hµng thõa 14 Cã TK 721: Sè thõa kh«ng râ nguyªn nh©n.  NÕu nhËp theo sè ho¸ ®¬n, ghi nhËn sè nhËp nh b×nh thêng Sè thõa coi nh gi÷ hé ngêi b¸n vµ ghi: Nî TK 002 Khi sö lý sè thõa, ghi: Cã TK 002 §ång thêi, c¨n cø c¸ch sö lý cô thÓ h¹ch to¸n nh sau: - NÕu ®ång ý mua tiÕp sè thõa: Nî TK 152: TrÞ gi¸ hµng thõa Nî TK 1331: ThuÕ VAT Cã TK 331: Tæng gi¸ thanh to¸n sè hµng thõa - NÕu thõa kh«ng râ nguyªn nh©n, ghi t¨ng thu nhËp: Nî TK 152: TrÞ gi¸ hµng thõa ( gi¸ cha cã thuÕ VAT) Cã TK 721: Sè thõa kh«ng râ nguyªn nh©n. h1. Trêng hîp hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n: KÕ to¸n chØ ph¶n ¸nh sè hµng thùc nhËn, sè thiÕu c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm nhËn, th«ng b¸o cho bªn b¸n biÕt hoÆc ghi sè nh sau:  Khi nhËp: Nî TK 152: TrÞ gi¸ sè thùc vËt liÖu nhËp kho. Nî TK 1381: TrÞ gi¸ sè thiÕu. Nî TK 1331: ThuÕ VAT theo ho¸ ®¬n. Cã TK 331: TrÞ gi¸ thanh to¸n theo ho¸ ®¬n.  Khi xö lý: - NÕu ngêi b¸n giao tiÕp sè hµng cßn thiÕu: Nî TK 152 Cã TK 1381: xö lý sè thiÕu. - NÕu ngêi b¸n kh«ng cßn hµng: Nî TK 331: Ghi gi¶m sè tiÒn ph¶i tr¶ ngêi b¸n. Cã TK 1381: Xö lý sè thiÕu Cã TK 1331: ThuÕ VAT kh«ng ®îc khÊu trõ ( cña sè hµng thiÕu). - NÕu c¸ nh©n lµm mÊt ph¶i båi thêng: Nî TK 1388, 334 : C¸ nh©n ph¶i båi thêng Cã TK 1331: ThuÕ VAT kh«ng ®îc khÊu trõ Cã TK 1381: Xö lý sè thiÕu - NÕu thiÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n: Nî TK 821: Sè thiÕu kh«ng râ nguyªn nh©n 15 Cã TK 1381: Xö lý sè thiÕu i1. Trêng hîp hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch, kh«ng ®¶m b¶o nh hîp ®ång: Sè hµng nµy cã thÓ ®îc gi¶m gi¸ hoÆc tr¶ l¹i cho ngêi b¸n. Khi xuÊt kho giao l¹i hoÆc sè ®îc gi¶m gi¸ ghi: Nî TK 331, 112, 111. Cã TK 152 Cã TK 1331 k1. NÕu ®¸nh gi¸ l¹i lµm t¨ng gi¸ trÞ vËt liÖu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152 Cã TK 412: Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n. 1.4.2.2. KÕ to¸n tæng hîp gi¶m vËt liÖu: a2. XuÊt vËt liÖu cho s¶n xuÊt, kinh doanh: Nî TK 621: XuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Nî TK 627: XuÊt dïng chung cho ph©n xëng s¶n xuÊt. Nî TK 641: XuÊt phôc vô cho b¸n hµng Nî TK 642: XuÊt kho nhu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 241: XuÊt cho XDCB hoÆc söa ch÷a TSGD. Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng. b2. XuÊt gãp vèn liªn doanh: Nî TK 222: Gi¸ trÞ gãp vèn liªn doanh dµi h¹n Nî TK 128 : Gi¸ trÞ gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n Nî ( hoÆc cã ) TK 412: PhÇn chªnh lÖch Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt c2. XuÊt vËt liÖu tr¶ l¹i vèn gãp liªn doanh: Nî TK 411 Cã TK 152 d2. XuÊt vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn: Nî TK 154 Cã TK 152 e2. XuÊt kho vËt liÖu cho vay mîn t¹m thêi hoÆc ®Ó b¸n: Nî TK 632 Nî TK 138 Cã TK 152 f2. VËt liÖu thiÕu hôt khi kiÓm kª:  NÕu vËt liÖu thiÕu ®· râ nguyªn nh©n, tuú tõng trêng hîp ®Ó ghi sæ: 16 Nî TK 138: NÕu b¾t båi thêng Nî TK 621, 627, 641, 642: NÕu tÝnh vµo chi phÝ Nî TK 821: TÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng Cã TK 152  NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n: Nî TK 1381: Tµi s¶n thiÕu chê xö lý Cã TK 152 g2. NÕu ®¸nh gi¸ l¹i lµm gi¶m gi¸ trÞ vËt liÖu: Nî TK 421 Cã TK 152 S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. TK 111, 112, 141, 331 621, 627, 641, 642 TK 152 TK TK 151 TK 154 TK 333 ( 3333) TK 128, 222 TK 154 TK 411 TK 411 TK 138, 632 TK 128, 222 TK 138 ( 1381) TK 142, 154, 621, 627, 721... TK 412 17 TK 621, 627, 641, 642... TK 338 ( 3381) TK 412 1.4.3. KÕ to¸n tæng hîp theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: *Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p mµ kÕ to¸n kh«ng theo dâi, ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc, t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt liÖu trªn tµi kho¶n ph¶n ¸nh hµng tån kho. TrÞ gi¸ vËt liÖu mua vµo, nhËp kho trong thêi kú ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 611: “ Mua hµng” * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: TK 611: Mua hµng. *Tr×nh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: 1. §Çu kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn trÞ gi¸ c¸c lo¹i vËt liÖu hiÖn cßn cuèi kú tríc: Nî TK 611 Cã TK 151 : Hµng mua ®ang ®i ®êng. Cã TK 152. 2. C¨n cø vµo trÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu mua vµo, nhËp kho trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 611. Nî TK 133: ThuÕ VAT ®îc khÊu hôt ( nÕu cã ) Cã TK 111, TK 112, TK 3331... 3. C¨n cø vµo trÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho trong c¸c trêng hîp kh¸c nhËn vèn gãp, nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh). 4. Sè chiÕt khÊu mua hµng, gi¶m gi¸ hµng mua, vµ hµng mua tr¶ l¹i trong kú: Nî TK 331, 111, 112: Sè chiÕt khÊu mua hµng, gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i. Cã TK 133: ThuÕ VAT kh«ng ®îc khÊu trõ. Cã TK 611: TrÞ gi¸ thùc tÕ 5. Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu cßn: Nî TK 151 Nî TK 152 Cã TK 611 6. Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt liÖu thiÕu hôt, mÊt m¸t: 18 Nî TK 152: Nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú. Nî TK 151: VËt liÖu ®i ®êng cuèi kú. Nî TK 138, 334: Sè c¸ nh©n ph¶i båi thêng. Nî TK 1381: Sè thiÕu hôt chê xö lý. Nî TK 642: Sè thiÕu trong ®Þnh møc Cã TK 611: TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú vµ thiÕu hôt. Nî TK 138 ( 1381 ): Ph¶i thu kh¸c ( tµi s¶n thiÕu chê xö lý) Cã TK 611 *NÕu ®· x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n vµ b¾t båi thêng: Nî TK 138 ( 1388): Ph¶i thu kh¸c Cã TK 611. 7. Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ c¸c lo¹i vËt liÖu ®· sö dông trong kú: Nî TK 621, Tk 627, TK 641, TK 642. Cã TK 611 8. Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt b¸n: Nî TK 632. Cã TK 611 19 s¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK 151, 152 TK 611 TK 151, 152 TK 111, 112, 331 TK 138 TK 333 ( 3333) TK 621, 627, 641 TK 411, 128, 222 TK 632 1.5. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ øng dông nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp. 1.5.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh cung cÊp tæng khèi lîng nguyªn vËt liÖu ( Tvt). Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt thùc chÊt lµ nguyªn cøu mét trong c¸c yÕu tè chñ yÕu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nguyªn vËt liÖu ®îc nhËp vÒ doanh nghiÖp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, mçi nguån nhËp l¹i cã gi¸ trÞ kh¸c nhau. V× vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh cung cÊp tæng lîng nguyªn vËt liÖu kh«ng thÓ dùa vµo gi¸ thùc tÕ mµ ph¶i dùa trªn gi¸ kÕ ho¹ch. Khi ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn dùa vµo tû lÖ hoµn thµnh kÕ ho¹ch cung cÊp tæng khèi lîng nguyªn vËt liÖu. C«ng thøc tÝnh: n Tvt  V 1i * gki i 1 n *100% Vkin * gki i 1 V1i: Sè lîng thùc tÕ cung cÊp cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu. Vki: Sè lîng kÕ ho¹ch cung cÊp cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu. gki: §¬n gi¸ kÕ ho¹ch cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu.  NÕu Tvt > 100% : Doanh nghiÖp hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch. 20