tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Còng gièng nh bÊt cø lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo, môc ®Ých chÝnh cña
ng©n hµng lµ lîi nhuËn. Tuy nhiªn, ng©n hµng lµ tæ chøc ®Æc biÖt chuyªn kinh
doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi néi dung thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi
vµ sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cÊp tÝn dông vµ cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n.
ViÖc sö dông vèn chÝnh lµ qu¸ tr×nh t¹o ra c¸c tµi s¶n kh¸c nhau cña ng©n
hµng, trong ®ã cho vay vµ ®Çu t lµ hai lo¹i tµI s¶n quan träng.
Cho vay lµ viÖc ng©n hµng ®a tiÒn cho kh¸ch hµng víi cam kÕt kh¸ch
hµng ph¶I hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·I trong kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh. Cho vay lµ
ho¹t ®éng kinh doanh chñ chèt ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. Nãi chung, tiÒn cho vay lµ
lo¹i kÐm láng so víi tµI s¶n kh¸c bëi v× chóng kh«ng thÓ chuyÓn thµnh tiÒn
mÆt tríc khi c¸c kho¶n vay ®ã m·n h¹n. C¸c kho¶n tiÒn vay còng cã x¸c suÊt
vì nî cao h¬n so víi tµI s¶n kh¸c, hay nãi c¸ch kh¸c ®©y lµ kho¶n mang l¹i
thu nhËp lín nhÊt cho c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i nhng ph¶I ®èi ®Çu víi rñi
ro tÝn dông cao .
Sau h¬n 15 n¨m thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo
híng thÞ trêng víi ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa, Së giao dÞch I-Ng©n hµng
C«ng th¬ng ViÖt Nam ®· tËp trung vèn cho vay theo nh÷ng môc tiªu kinh tÕ
lín cña ®Êt níc gãp phÇn ®Èy lïi vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng trëng
kinh tÕ, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, ®êi sèng d©n chóng ®îc
c¶i thiÖn. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng
th¬ng ViÖt Nam hiÖn nay cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò víng m¾c, thªm vµo ®ã
m«i trêng kinh doanh ng©n hµng ngµy cµng n¨ng ®éng h¬n nhng rñi ro
còng lín h¬n lµm c¶n trë qu¸ tr×nh më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.
Tõ ®ã ®ßi hái ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p th¸o gì kh¶ thi trong ho¹t ®éng cho vay
míi cã thÓ ®¸p øng ®ù¬c nhu cÇu ®Çu t cña nÒn kinh tÕ trong t×nh h×nh míi.
V× vËy, em ®· chän ®Ò tµI ''Hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay cña Së giao
dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam'' ®Ó ph©n tÝch.
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§Ò tµi nghiªn cøu vÒ tæ chøc vµ thùc hiÖn nghiÖp vô cho vay trong hÖ
thèng ng©n hµng, ph¸t hiÖn nh÷ng kÕt qu¶, tån t¹i vµ nguyªn nh©n trong cÊp
tÝn dông t¹i Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam thêi gian qua tõ
®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay.
§èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµI lµ ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t
®éng nghiÖp vô cho vay cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt
Nam trong h¬n 15 n¨m ®æi míi võa qua.
Néi dung cña ®Ò tµi:
- HÖ thèng ho¸ vµ lµm râ c¸c kh¸i niÖm, nguyªn t¾c vµ c¸c nh©n tè ¶nh
hëng ®Õn nghiÖp vô cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
- §¸nh gi¸ tæng qu¸t vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô cho vay
t¹i Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam h¬n 15 n¨m qua, tõ ®ã
rót ra nh÷ng u ®iÓm vµ tån t¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô cho vay.
- §a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô cho vay
®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt, gãp phÇn vµo sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc.
KÕt cÊu cña ®Ò tµi:
- Tªn ®Ò tµI "Hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay cña Së giao dÞch I-Ng©n
hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam".
- Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµI gåm ba ch¬ng:
Ch¬ng thø nhÊt: NghiÖp vô cho vay cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng
th¬ng ViÖt Nam .
Ch¬ng thø hai: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng nghiÖp vô cho vay cña Së giao
dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Ch¬ng thø ba: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô cho vay cña Së giao dÞch
I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o.
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch¬ng thø nhÊt
Vai trß vµ néi dung nghiÖp vô cho vay
trong ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông
1.1- Kh¸i niÖm nghiÖp vô cho vay cña ng©n hµng.
C¸c chÕ ®é x· héi kh¸c nhau th× h×nh thµnh c¸c quan hÖ tÝn dông kh¸c
nhau vµ ngµy cµng trë lªn ®a d¹ng, phong phó. H×nh thøc tÝn dông ®Çu tiªn
trong lÞch sö lµ tÝn dông nÆng l·i, ra ®êi vµ tån t¹i trong suèt thêi kú chiÕm
h÷u n« lÖ vµ ph¸t triÓn trong chÕ ®é phong kiÕn. C¬ së tån t¹i cña tÝn dông
nÆng l¹i lµ nÒn s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu, ph©n t¸n, phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn thiªn
nhiªn, ®êi sèng bÊp bªnh, s¶n phÈm d thõa h¹n chÕ, trong khi ®ã nhu cÇu cÇn
®îc bæ sung l¹i rÊt phæ biÕn. Nh÷ng ngêi cã kh¶ n¨ng cho vay lµ nh÷ng
ngêi giµu cã nhiÒu quyÒn lùc: chñ n«, quý téc, quan l¹i, ®Þa chñ, nhµ thê vµ
nh÷ng ngêi chuyªn nghÒ cho vay nÆng l·i. Nh÷ng ngêi ®i vay, phÇn lín lµ
n«ng d©n, thî thñ c«ng vµ nh÷ng ngêi bu«n b¸n hµng ho¸ nhá cÇn tiÒn ®Ó
gi¶i quyÕt nhu cÇu cÊp b¸ch trong viÖc duy tr× cuéc sèng tèi thiÓu cÇn thiÕt.
Muèn ®îc vay hä ph¶i cÇm cè m¶nh ®Êt, tr©u bß, nhµ cöa nÕu kh«ng tr¶
®îc sÏ bÞ tíc ®o¹t hÕt nh÷ng tµi s¶n ®ã. Ngoµi ra vua chóa quý téc phong
kiÕn còng ®i vay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ¨n ch¬i xa xØ nh x©y dùng l©u ®µi, tæ
chøc lÔ h«i, mua ®å trang søc ... §Ó cã tiÒn tr¶ nî hä ra søc bãc lét n«ng d©n,
thî thñ c«ng b»ng su cao, thuÕ nÆng. Nh vËy ®Æc ®iÓm cña tÝn dông nÆng l·i
chÝnh lµ l·i suÊt cao. Cao v« h¹n ®é, nã kh«ng chØ lµ s¶n phÈm thÆng d mµ
cßn ¨n th©m vµo s¶n phÈm cÇn thiÕt cña ngêi lao ®éng. ChÝnh v× thÕ tÝn dông
nÆng l·i trë thµnh mét h×nh thøc tÝn dông tiªu dïng, thÓ hiÖn trong môc ®Ých
cña viÖc sö dông tiÒn vay ®èi víi c¶ ngêi nghÌo khæ vµ ngêi giÇu cã. Víi
tÝnh chÊt nÆng l·i, tÝn dông nÆng l·i ®· ph¸ huû sù giÇu cã cña x· héi, ®èi lËp
víi sù phÊt triÓn cña x· héi, nhng vÉn tån t¹i v× nhu cÇu vay th× lín trong khi
®ã kh¶ n¨ng cho vay l¹i h¹n chÕ. MÆt kh¸c, víi ngêi ®i vay lµ nh÷ng ngêi
nghÌo khæ, nã lµ nhu cÇu tèi thiÓu cÇn thiÕt kh«ng thÓ tr× ho·n ®îc. Cßn víi
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
nh÷ng ngêi giÇu cã th× nguån tr¶ nî lµ tõ viÖc n©ng cao su thuÕ nªn kh«ng
cÇn quan t©m ®Õn l·i suÊt.
Cho vay nÆng l·i víi h×nh thøc vËn ®éng cña vèn trong quan hÖ cho vay
biÓu hiÖn rÊt ®a d¹ng;
- Cho vay b»ng hiÖn vËt, thu nî b»ng hiÖn vËt (cho vay vµo thêi kú gi¸p
h¹t, khi ®Õn vô thu ho¹ch thu nî b»ng thãc) hoÆc thu nî b»ng tiÒn, b»ng ngµy
c«ng lao ®éng.
- Cho vay b»ng tiÒn, thu nî b»ng hiÖn vËt, b»ng ngµy c«ng lao ®éng hoÆc
b»ng tiÒn.
Tuú theo tõng h×nh thøc vËn ®éng cña vèn mµ tÝn dông nÆng l·i thÝch hîp
víi n«ng th«n hay thµnh thÞ. Nhng do tÝnh chÊt lµ tÝn dông nÆng l·i nªn nã
ph¸t huy t¸c dông hai mÆt. Mét mÆt nã tµn ph¸ søc s¶n xuÊt, k×m h·m sù ph¸t
triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, v× nã cè b¸m lÊy nÒn s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu, ph©n
t¸n lµ ®iÒu kiÖn cho nã tån t¹i. MÆt kh¸c nã gãp phÇn t¹o ra tiÒn ®Ò vËt chÊt
cho sù ra ®êi cña t b¶n chñ nghÜa, v× nã lµm cho cña c¶i x· héi tËp trung vµo
trong tay mét sè ngêi, trong khi ®ã nh÷ng ngê vay nÆng l·i kh«ng tr¶ ®îc,
bÞ mÊt hÕt tµi s¶n vµ trë thµnh ngêi lµm thuª vµ ®ã chÝnh lµ giai cÊp v« s¶n.
Tuy vËy tÝn dông nÆng l·i vÉn lµ vËt c¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña t b¶n c«ng
nghiÖp. Trong lÞch sö, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c nhµ t b¶n ®· ph¶i ®Êu tranh
l©u dµi hµng thÕ kû ®Ó buéc nh÷ng ngêi cho vay nÆng l·i h¹ møc l·i suÊt díi
møc lîi nhuËn b×nh qu©n. Nh÷ng cuéc ®Êu tranh nµy lóc ®Çu dùa trªn c¬ së
luËt ph¸p vµ t«n gi¸o nhng kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ hoÆc hiÖu qu¶ thÊp. ChØ cßn
c¸ch thñ tiªu vai trß ®éc quyÒn tÝn dông cña nh÷ng ngêi cho vay nÆng l·i, tøc
lµ lËp ra hÖ thèng tÝn dông cña giai cÊp t s¶n víi c¸c h×nh thøc ®a d¹ng phong
phó. Tuy vËy h×nh thøc tÝn dông t b¶n chñ nghÜa chØ cã t¸c dông h¹n chÕ, ®Èy
lïi mµ kh«ng xo¸ bá hoµn toµn tÝn dông nÆng l·i. Cho ®Õn ngµy nay tÝn dông
nÆng l·i cßn tån t¹i ë c¸c níc kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn do ¶nh hëng cña chÕ
®é phong kiÕn. Møc thu nhËp cña ngêi lao ®éng thÊp, hÖ thèng tÝn dông cha
ph¸t triÓn ®Õn c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói.
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
BÊt cø x· héi nµo cßn s¶n xuÊt hµng ho¸ th× vÉn cã sù tån t¹i cña tÝn dông
vµ sù ho¹t ®éng cña nã. Nguyªn nh©n kh¸ch quan cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
tÝn dông lµ ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vèn tiÒn tÖ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi
®· xuÊt hiÖn m©u thuÉn: trong lóc cã mét bé phËn vèn tiÒn tÖ nhµn rçi ®îc
gi¶i phãng khái qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n nµy th×
ë c¸c chñ thÓ kh¸c l¹i cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®îc bæ sung.
Vèn tiÒn tÖ nhµn rçi xuÊt hiÖn ë tõng doanh nghiÖp do tuÇn hoµn cña vèn
cè ®Þnh díi h×nh thøc vèn khÊu hao trong thêi gian cha sö dông ®Ó mua
m¸y mãc thiÕt bÞ míi hoÆc cha cã nhu cÇu söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh, trong
khi viÖc tÝnh khÊu hao ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn. TuÇn hoµn cña
vèn lu ®éng còng xuÊt hiÖn vèn tiÒn tÖ nhµn rçi t¹m thêi do chªnh lÖch vÒ sè
lîng, thêi gian gi÷a viÖc tiªu thô s¶n phÈm vµ mua nguyªn vËt liÖu (®· tiªu
thô s¶n phÈm nhng cha cã nhu mua nguyªn vËt liÖu hoÆc b¸n nhiÒu h¬n
mua). Do cã nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ nhng cha tr¶ (l¬ng ...) ph¶i nép nhng
cha nép (thuÕ ...) hoÆc nh÷ng kho¶n vèn tiÒn tÖ nhµn rçi h×nh thµnh trong
quan hÖ thanh to¸n víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nhau (nhËn tiÒn nhng
cha giao hµng hoÆc nhËn hµng nhng cha ph¶i tr¶ tiÒn).
Trong toµn x· héi còng xuÊt hiÖn mét bé phËn vèn tiÒn tÖ nhµn rçi do
chªnh lÖch vÒ sè lîng vµ thêi gian trong viÖc thu, chi cña c¸c c¬ quan ®oµn
thÓ, c¸c tæ chøc x· héi, kÓ c¶ ng©n s¸ch Nhµ níc. §Æc biÖt lµ bé phËn tiÒn
nhµn rçi díi h×nh thøc tiÒn ®Ó dµnh cña mäi tÇng líp d©n c trong x· héi.
Trong khi cã nh÷ng bé phËn vèn tiÒn tÖ nhµn rçi n»m r¶i r¸c ë c¸c chñ thÓ
kinh tÕ nµy th× ë c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c l¹i cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®îc bæ
sung. C¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn cè ®Þnh khi cÇn thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ
míi hoÆc cã nhu cÇu söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh mµ cha tÝnh ®ñ khÊu hao.
MÆt kh¸c, doanh nghiÖp l¹i cã nhu cÇu më réng ph¹m vi, quy m« s¶n xuÊt
kinh doanh, nhu cÇu c¶i tiÕn kü thuËt hîp lý ho¸ s¶n xuÊt hoÆc chuyÓn dÞch
vèn sang c¸c ngµnh kinh doanh kh¸c.Nhu cÇu vèn lu ®éng cÇn ®îc bæ sung
do cha tiªu thô ®îc s¶n phÈm hµng ho¸ mµ ®· cã nhu cÇu mua nguyªn vËt
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
liÖu hoÆc b¸n Ýt h¬n mua. §iÒu nµy ®Æc biÖt cÇn thiÕt víi nh÷ng doanh nghiÖp
ho¹t ®éng kinh doanh mang tÝnh chÊt thêi vô.
ThiÕu vèn cÇn ®îc bæ sung kh«ng chØ lµ nhu cÇu ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, lu th«ng mµ cßn lµ nhu cÇu bæ
sung thiÕu hôt t¹m thêi gi÷a thu vµ chi cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n kh¸c trong x·
héi, kÓ c¶ ng©n s¸ch nhµ níc. Nã còng kh«ng chØ lµ nhu cÇu ®Çu t cho lÜnh
vùc s¶n xuÊt, lu th«ng mµ cßn lµ nhu cÇu cÇn thiÕt cho tiªu dïng.
M©u thuÉn gi÷a hiÖn tîng thõa thiÕu vèn tiÒn tÖ trong x· héi ph¸t sinh
trong khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ cÇn ®îc duy tr× mét c¸ch ®Òu
®Æn thêng xuyªn ®ßi hái ph¶i cã tÝn dông ®Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã ®ång
thêi trë thµnh cÇu nèi gi÷a nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ ®Çu t b»ng c¸c h×nh thøc tÝn
dông thÝch hîp.
Trong khi cßn tån t¹i hai hÖ thèng kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ
nghÜa, vËn ®éng cña tÝn dông thÝch hîp víi tõng hÖ thèng. TÝn dông t b¶n chñ
nghÜa víi sù vËn ®éng cña t b¶n cho vay lµ h×nh thøc vËn ®éng cña vèn tÝn
dông TBCN. T b¶n cho vay lµ t b¶n tiÒn tÖ mµ ngêi së h÷u nã ®em cho
vay ®Ó thu lîi tøc trªn c¬ së bãc lét lao ®éng lµm thuª. Nguån h×nh thµnh t
b¶n cho vay chÝnh lµ t b¶n tiÒn tÖ nhµn rçi gi¶i phãng khái qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt x· héi; t b¶n tiÒn tÖ cña nh÷ng nhµ t b¶n chuyªn dïng vµo lÜnh vùc
kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông b»ng c¸ch cho vay trùc tiÕp hoÆc göi ng©n hµng ngoµi ra lµ tiÒn ®Ó dµnh cña c¸c tÇng líp d©n c trong x· héi ®· biÕn hµnh t
b¶n cho vay.
T b¶n cho vay víi nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ®· ®îc M¸c ph©n tÝch mét
c¸ch ®Çy ®ñ ®ã lµ t b¶n së h÷u ®èi lËp víi t b¶n chøc n¨ng nghÜa lµ t b¶n
së h÷u th× kh«ng sö dông cßn nguån sö dông l¹i kh«ng cã quyÒn së h÷u.
- T b¶n cho vay lµ t b¶n ®îc xem nh hµng ho¸ do cã nh÷ng ®Æc ®iÓm
gièng vµ kh¸c so víi hµng ho¸ th«ng thêng. T b¶n cho vay gièng hµng hãa
th«ng thêng v× ngêi ta ®Òu cÇn ®Õn gi¸ trÞ sö dông mµ gi¸ trÞ sö dông cña t
b¶n cho vay chÝnh lµ kh¶ n¨ng ®Çu t sinh lêi hoÆc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu mua
6
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
s¾m c¸c mÆt hµng tiªu dïng cÇn thiÕt. §ång thêi t b¶n cho vay còng cã gi¸
c¶ lµ lîi tøc tÝn dông ®îc tÝnh trªn c¬ së l·i suÊt tÝn dông mµ l·i suÊt còng
chÞu sù t¸c ®éng cña quan hÖ cung cÇu vÒ vèn tÝn dông trªn thÞ trêng. T b¶n
cho vay kh¸c hµng ho¸ th«ng v× khi b¸n hµng hãa th«ng thêng ngêi b¸n mÊt
c¶ quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông. Cßn trong quan hÖ tÝn dông ngêi cho vay
kh«ng mÊt ®i quyÒn së h÷u mµ chØ mÊt quyÒn sö dông nhng kh«ng ph¶i lµ
vÜnh viÔn mµ chØ mÊt quyÒn sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo thêi
gian cho vay. MÆt kh¸c gi¸ c¶ hµng ho¸ th«ng thêng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña gi¸ trÞ hµng ho¸ cßn lîi tøc tÝn dông ®éc lËp t¬ng ®èi so víi gi¸ trÞ hµng
ho¸, nã chØ lµ phÇn ngêi ®i vay tr¶ thªm cho ngêi cho vay cho viÖc sö dông
sè tiÒn ®· vay.
- T b¶n cho vay cã h×nh thøc chuyÓn nhîng vµ vËn ®éng ®Æc biÕt (theo
c«ng thøc vËn ®éng T - T')
C«ng thøc vËn ®éng cña t b¶n s¶n xuÊt:
TLSX
T-H
( ....... H' - T'
SL§
VËn ®éng cña t b¶n lu th«ng T- H - T'
VËn ®éng cña t b¶n cho vay
T - T'
Trong c«ng thøc vËn ®éng T - T' qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lu th«ng ®· bÞ che
lÊp vµ dÊu kÝn, ë ®©y tiÒn dêng nh ®· tù lín lªn mµ kh«ng hÒ cã sù tham gia
vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt lu th«ng. Nhng trªn thùc tÕ ngêi ®i vay ®· dïng tiÒn
vay ®Çu t vµo s¶n xuÊt lu th«ng ®Ó thu lîi nhuËn vµ ph©n chia cho nhµ t
b¶n cho vay mét phÇn. Nh vËy t b¶n cho vay lµ mét h×nh thøc tuú thuéc vµo
t b¶n s¶n xuÊt lu th«ng.
T b¶n cho vay lµ t b¶n ¨n b¸m nhÊt vµ ®îc sïng b¸i nhÊt v× nhµ t b¶n
cho vay kh«ng hÒ tham gia vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt lu th«ng còng kh«ng lµm
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c«ng t¸c qu¶n lý l·nh ®¹o nhng vÉn thu ®îc lîi tøc. §Æc biÖt c«ng thøc vËn
®éng T- T' ®· lµm cho t b¶n cho vay cã søc m¹nh huyÒn bÝ, kú diÖu vµ trë
thµnh mét h×nh thøc t b¶n ®îc sïng b¸i nhÊt. Cho ®Õn nay c¸c níc ®Òu
híng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng, ngêi ta chØ quan t©m ®Õn
tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ kh«ng ph©n biÖt tÝn dông t b¶n chñ
nghÜa vµ tÝn dông x· héi chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tÝn dông ngµy
cµng më réng, chñ thÓ tham gia trong quan hÖ tÝn dông bao gåm c¶ c¸c c¸
nh©n, doanh nghiÖp vµ c¶ nhµ níc trung ¬ng còng nh ®Þa ph¬ng. Quan hÖ
tÝn dông ®îc më réng c¶ ®èi tîng vµ quy m« thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau:
- C¸c tæ chøc tÝn dông Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông kh¸c
ph¸t triÓn m¹nh ë kh¾p mäi n¬i.
- C¸c doanh nghiÖp ®Òu sö dông vèn tÝn dông víi c¸c h×nh thøc kh¸c
nhau: vay Ng©n hµng, mua chÞu hµng ho¸, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu...
- Thu nhËp cña c¸c thµnh viªn trong x· héi cã kh¶ n¨ng ngµy cµng t¨ng
nªn cµng cã nhiÒu ngêi tham gia vµo quan hÖ tÝn dông. Víi t c¸ch lµ ngêi
cho vay, c¸c c¸ nh©n göi tiÒn vµo Ng©n hµng, quü tiÕt kiÖm, mua tr¸i phiÕu
doanh nghiÖp vµ tr¸i phiÕu Nhµ níc... Víi t c¸ch lµ ngêi ®i vay, ngµy cµng
cã nhiÒu ngêi vay vèn Ng©n hµng hoÆc vay trªn thÞ trêng vèn ®Ó phôc vô
nhu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt lu th«ng hoÆc ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng.
Cïng víi viÖc më réng c¸c quan hÖ tÝn dông, h×nh thøc tÝn dông ngµy
cµng trë nªn ®a d¹ng phong phó nh tÝn dông th¬ng m¹i, tÝn dông Ng©n
hµng, tÝn dông nhµ níc, tÝn dông hîp t¸c x·...
Cã thÓ kh¸i niÖm tÝn dông b»ng c¸c c¸ch kh¸c nhau. Theo c¸ch ®¬n gi¶n
nhÊt: TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ c¶ vèn lÉn l·i
gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay.
TÝn dông theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i lµ trªn c¬ së
lßng tin, nghÜa lµ ngêi cho vay tin tëng vµo ngêi ®i vay sÏ sö dông vèn cã
hiÖu qu¶ vµ hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶ vèn lÉn l·i.
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
MÆc dï cã nh÷ng kh¸i niÖm vÒ tÝn dông theo c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau
nhng cã thÓ nªu mét c¸ch tæng qu¸t: TÝn dông lµ mét quan hÖ kinh tÕ trong
®ã cã sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ (h×nh th¸i tiÒn tÖ hay hiÖn
vËt) tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông ®Ó sau mét thêi gian thu håi vÒ mét
lîng gi¸ trÞ lín h¬n lîng gi¸ trÞ ban ®Çu víi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ hai bªn
tho¶ thuËn víi nhau.
TÝn dông Ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông b»ng tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ
Ng©n hµng, mét tæ chøc chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi mét bªn lµ
tÊt c¶ c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong x· héi trong ®ã Ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ
ngêi ®i vay võa lµ ngêi cho vay.
Víi t c¸ch lµ ngêi ®i vay, Ng©n hµng huy ®éng mäi nguån vèn t¹m
thêi nhµn rçi trong x· héi b»ng h×nh thøc nhËn tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp ,
c¸c tæ chøc c¸ nh©n hoÆc ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng
vèn trong x· héi.
Víi t c¸ch lµ ngêi cho vay, Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cho c¸c
doanh nghiÖp , tæ chøc, c¸ nh©n khi cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®îc bæ sung
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng. Víi vai trß nµy tÝn dông
ng©n hµng ®· thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ ®Ó ®¸p øng yªu
cÇu t¸i s¶n xuÊt x· héi - c¬ së kh¸ch quan ®Ó h×nh thµnh chøc n¨ng ph©n phèi
l¹i vèn tiÒn tÖ cña tÝn dông ng©n hµng chÝnh lµ do ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vèn
trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi ®· thêng xuyªn xuÊt hiÖn hiÖn tîng t¹m
thêi thõa vèn ë c¸c tæ chøc c¸ nh©n nµy, trong khi ë nh÷ng tæ chøc c¸ nh©n
kh¸c l¹i cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®îc bæ sung. HiÖn tîng thõa thiÕu vèn
ph¸t sinh do cã sù chªnh lÖch vÒ thêi gian, sè lîng gi÷a c¸c kho¶n thu nhËp
vµ chi tiªu ë tÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong khi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®ßi hái
ph¶i ®îc tiÕn hµnh liªn tôc. TÝn dông th¬ng m¹i còng ®· gi¶i quyÕt quan hÖ
trùc tiÕp gi÷a nh÷ng doanh nghiÖp cÇn tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ víi nh÷ng
doanh nghiÖp cã nhu cÇu sö dông cho s¶n xuÊt lu th«ng mµ cha cã tiÒn.
Nhng do h¹n chÕ cña tÝn dông th¬ng m¹i ®· kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
tËp trung mäi nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
vay vèn víi khèi lîng thêi h¹n kh¸c nhau. ChØ cã ng©n hµng lµ tæ chøc
chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ míi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt m©u thuÉn
®ã khi ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ ngêi ®i vay võa lµ ngêi cho vay.
Như vậy, cho vay lµ mét h×nh thøc cña cÊp tÝn dông, theo ®ã tæ chøc tÝn
dông giao cho kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn ®Ó sö dông vµo môc ®Ých vµ thêi
gian nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i
l.2. Néi dung nghiÖp vô cho vay cña Ng©n hµng.
Theo kh¸i niÖm trªn ®©y th× néi dung cña nghiÖp vô cho vay cña ng©n
hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cã thÓ hiÓu nh sau:
l.2.1. §Æc ®iÓm cña tÝn dông ng©n hµng:
- TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a c¸c ng©n hµng víi c¸c
doanh nghiÖp vµ gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc
tiÒn tÖ.
TÝn dông ng©n hµng mang c¸c ®Æc trng c¬ b¶n sau ®©y:
- §èi tîng cho vay lµ vèn tiÒn tÖ. Sè vèn nµy kh«ng n»m trong qu¸ tr×nh
tuÇn hoµn cña chu kú s¶n xuÊt kinh doanh mµ lµ mét lo¹i vèn riªng biÖt: vèn
nhµn rçi dïng ®Ó cho vay.
- Chñ thÓ vay vèn chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp.Trong mét sè trêng hîp
c¸c ng©n hµng còng tiÕn hµnh ®i vay cña nhau. Chñ thÓ cho vay lµ c¸c ng©n
hµng vµ c«ng ty tµi chÝnh.
- TÝn dông ng©n hµng vËn ®éng kh«ng hoµn toµn thèng nhÊt víi sù vËn
®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thêi kú s¶n xuÊt ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ
vèn vay rÊt lín nhng kh¶ n¨ng cung cÊp vèn vay l¹i cã h¹n v× trong qu¸ tr×nh
c¹nh tranh ngêi ta ®Òu ®æ x« vµo viÖc ®Çu t s¶n xuÊt nªn cÇn nhiÒu vèn.
Ngîc l¹i sè ngêi cã tiÒn ®em göi l¹i rÊt Ýt.
Thêi kú khñng ho¶ng, tr× trÖ s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng cung cÊp vèn vay l¹i rÊt
lín v× nhiÒu ngêi kh«ng bá vµo s¶n xuÊt mµ ®em göi ng©n hµng. Trong khi
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®ã, nhu cÇu vÒ vèn vay l¹i gi¶m v× kh«ng cã lÜnh vùc nµo ®Çu t cã lîi , lóc
nµy chØ cã mét sè Ýt ngêi ®i vay ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n khái bÞ ph¸
s¶n.
- Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn mµ tÝn dông ng©n hµng ®· kh¾c phôc ®îc c¸c
h¹n chÕ cña tÝn dông th¬ng m¹i. TÝn dông ng©n hµng víi nguån vèn rÊt lín
vµ vèn b»ng tiÒn ®· gi¶i quyÕt linh ho¹t mäi nhu cÇu vèn ph¸t sinh vµ ngµy
cµng gi÷ vÞ trÝ quan träng.
1.2.2. NghiÖp vô cho vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông
®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau ®©y:
Mét: sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých ®Ó tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông
(cho vay cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch vµ cã hiÖu qu¶).
Cho vay cã kÕ ho¹ch, cã môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶. Tøc lµ, c¸c ®¬n vÞ cã
nhu cÇu vay vèn cña Ng©n hµng ®Òu ph¶i cã kÕ ho¹ch, ®¬n xin vay göi ng©n
hµng víi ®Çy ®ñ c¸c néi dung sau: Sè tiÒn vay, thêi h¹n sö dông vèn vay, môc
®Ých sö dông vèn vay vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña vèn vay ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã
ng©n hµng kiÓm tra xem xÐt, nÕu thÊy ®ång vèn vay ng©n hµng ®em l¹i hiÖu
qu¶ kinh tÕ vµ tr¶ nî ®óng h¹n th× míi quyÕt ®Þnh cho vay. MÆt kh¸c trªn c¬
së kÕ ho¹ch xin vay vèn cña ngêi xin vay, b¶n th©n ng©n hµng ph¶i x©y dùng
kÕ ho¹ch cho vay vèn cña m×nh ®Ó chñ ®éng trong viÖc ®Çu t tÝn dông.
Nguyªn t¾c ®¶m b¶o cho kh¸ch hµng vay vèn cã ®ñ vèn vµ vay vèn cã kÕ
ho¹ch. §ång thêi nguyªn t¾c nµy nh»m tiÕt kiÖm ®ång vèn, ®Çu t vèn cã
träng ®iÓm vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Ngoµi ra nã cßn t¨ng cêng sù gi¸m
®èc b»ng ®ång tiÒn cña ng©n hµng ®èi víi ®¬n vÞ vay vèn cña ng©n hµng.
Trêng hîp kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn ph¸t sinh ngoµi kÕ ho¹ch,
ng©n hµng xÐt thÊy cÇn thiÕt vµ hîp lý, c©n ®èi víi nguån vèn cña m×nh, cã
thÓ cho vay bæ sung cho ngêi vay. Vèn vay ph¶i sö dông ®óng cam kÕt vµ
môc ®Ých.
Hai: Ngêi vay vèn ph¶i hoµn tr¶ ®óng kú h¹n c¶ vèn vµ l·i. Bëi v×,
nguån vèn cho vay cña ng©n hµng chñ yÕu lµ nguån vèn tËp trung vµ huy
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®éng tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi. Do vËy, nh÷ng ngêi vay vèn cña
ng©n hµng sau mét kú h¹n nhÊt ®Þnh nµo ®ã ®Òu ph¶i hoµn tr¶ ®Çy ®ñ c¶ gèc
vµ l·i cho ng©n hµng. §¬n vÞ vay vèn sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ph¶i tr¶ cho
ng©n hµng mét kho¶n lîi tøc tho¶ thuËn, v× ®ã lµ mét trong nh÷ng nguån thu
chñ yÕu cña ng©n hµng vµ lµ mét c¬ së cho ng©n hµng tiÕn hµnh h¹ch to¸n
kinh doanh vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ níc, ®Õn thêi kú tr¶ nî
mµ ®¬n vÞ vay vèn kh«ng tr¶ cho ng©n hµng th× ng©n hµng sÏ chuyÓn sang nî
qu¸ h¹n vµ ®¬n vÞ ph¶i chÞu l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt th«ng thêng. §ång thêi
nã ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a vËn ®éng cña vËt t, hµng ho¸ vµ sù vËn ®éng
cña tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ , gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ æn ®Þnh gi¸ c¶. Víi
nguyªn t¾c nµy ng©n hµng b¶o toµn ®îc vèn , kÞp thêi ®a vèn vµo ho¹t ®éng
kinh doanh cña m×nh, cã thu ®Ó bï ®¾p chi vµ cã l·i nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn
ho¹t ®éng cña b¶n th©n ng©n hµng.
Ba: Cho vay cã gi¸ trÞ vËt t ®¶m b¶o. C¸c ®¬n vÞ muèn vay vèn cña
ng©n hµng ®Òu ph¶i xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ chøng tõ, ho¸ ®¬n, hîp ®ång mua b¸n
hµng ho¸. Trªn c¬ së ®ã c¸n bé ng©n hµng tiÕn hµnh xÐt cho vay t¬ng ®¬ng
víi gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸ ®· ®îc ghi trªn chøng tõ, ho¸ ®¬n hîp ®ång. §iÒu
nµy ¸p dông víi doanh nghiÖp Nhµ níc. Cßn c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh muèn vay vèn cña ng©n hµng ®Òu ph¶i thÕ chÊp b»ng tµi s¶n, ng©n hµng
xÐt cho vay th«ng thêng b»ng 60-70% gi¸ trÞ thÕ chÊp. ThÕ chÊp cã thÓ b»ng
hµng ho¸ th«ng thêng hoÆc c¸c chøng tõ cã gi¸ nh tÝn phiÕu , kú phiÕu, cæ
phiÕu, giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u bÊt ®éng s¶n. HoÆc cã thÓ vay vèn th«ng
qua sù b¶o l·nh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ , tæ chøc tÝn dông cã uy tÝn.
Trong suèt qu¸ tr×nh sö dông vèn vay, c¸c ®¬n vÞ vay vèn lu«n cã gi¸ trÞ
vËt t t¬ng ®¬ng lµm b¶o ®¶m. Nguyªn t¾c nµy gióp cho c¸c ®¬n vÞ sö dông
vèn vay mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Ng©n hµng cho vay vèn an toµn tr¸nh nh÷ng rñi
ro kh«ng ®¸ng cã trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Bªn c¹nh,
nguyªn t¾c nµy b¶o ®¶m quan hÖ c©n ®èi gi÷a tiÒn tÖ vµ hµng ho¸ trong lu
th«ng gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶.
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ba nguyªn t¾c c¬ b¶n nãi trªn cã quan hÖ mËt thiÕt, g¾n bã víi nhau
thµnh mét tæng thÓ thèng nhÊt, cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn quan hÖ tÝn dông gi÷a
ng©n hµng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , phßng ngõa ®îc c¸c yÕu tè rñi ro ®¶m
b¶o an toµn tÝn dông. Vµ còng lµ ®Ó "Võa t¹o tiÒn ®Ò, võa g©y søc Ðp buéc c¸c
®¬n vÞ kinh tÕ t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ" , ho¹t ®éng tÝn
dông ng©n hµng cÇn chuyÓn m¹nh vµ ®óng híng sang h¹ch to¸n kinh doanh
thùc sù, thóc ®Èy khÈn tr¬ng tæ chøc s¾p xÕp l¹i nÒn kinh tÕ - kh¸ch thÓ cña
tÝn dông ng©n hµng, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý ®iÒu tiÕt vÜ
m« cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §ång thêi viÖc ®æi míi
kh¸ch thÓ lµ tiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn chñ thÓ cña tÝn dông ng©n hµng lµm
cho nã ®ñ søc t¹o ®îc thÞ trêng "®Çu vµo" ®Ó t¨ng nhanh nguån vèn vµ më
réng thÞ trêng "®Çu ra" nghÜa lµ tÝn dông ng©n hµng ph¶i ®æi míi m¹nh mÏ,
sö dông gi¶i ph¸p "kh¬i trong , hót ngoµi" vµ liªn doanh liªn kÕt kinh tÕ nh»m
khai th¸c mäi nguån vèn nhµn rçi tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ thu hót vèn ®Çu
t cña c¸c chÝnh phñ còng nh t nh©n níc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÒn
kinh tÕ vµ x©y dùng ®Êt níc.
1.3- Vai trß nghiÖp vô cho vay trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng
nghiÖp vµ tæ chøc tÝn dông.
NghiÖp vô cho vay lµ nghiÖp vô sinh lîi chñ yÕu cña ng©n hµng th¬ng
m¹i vµ tæ chøc tÝn dông nÕu xÐt vÒ thêi h¹n th× nghiÖp vô cho vay chñ yÕu lµ
cho vay ng¾n h¹n. ChÝnh lo¹i cho vay nµy gióp cho tæ chøc tÝn dông gi÷ ®îc
kh¶ n¨ng thanh to¸n, v× nã thÝch øng víi kÕt cÊu bªn kho¶n môc bªn tµi s¶n
nî. Tuy nhiªn ®èi víi ng©n hµng kinh doanh ®a n¨ng vµ Ng©n hµng, tæ chøc
tÝn dông lín khi tû träng c¸c lo¹i tiÒn göi dµi h¹n t¨ng lªn th× hä còng më
réng c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Khèi lîng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông cho
c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp ®Ó thùc hiÖn c¸c kho¶n thanh
to¸n vµ dù tr÷ hµng ho¸. Ngoµi ra ng©n hµng th¬ng m¹i , tæ chøc tÝn dông
cßn cho vay ®Çu t ph¸t triÓn díi h×nh thøc tµi trî vay trung vµ dµi h¹n víi
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
mét tû träng hîp lý; cho vay lÜnh vùc n«ng nghiÖp, c¸ nh©n trong lÜnh vùc
n«ng nghiÖp vµ c¸ nh©n trong lÜnh vùc tiªu dïng...
C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i , tæ chøc tÝn dông lµm tèt nghiÖp vô cho vay
còng chÝnh lµ thùc hiÖn mét trong nh÷ng chøc n¨ng cña Ng©n hµng Th¬ng
m¹i, tæ chøc tÝn dông: chøc n¨ng tÝn dông ng©n hµng, nã sÏ ®a l¹i nh÷ng kÕt
qu¶ vµ thuËn lîi míi cho Ng©n hµng Th¬ng m¹i, tæ chøc tÝn dông vµ nÒn
kinh tÕ.
Tríc hÕt nã phôc vô viÖc ph©n phèi l¹i vèn gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c
nhau, gãp phÇn vµo viÖc b×nh qu©n ho¸ tû suÊt lîi nhuËn vµ gãp phÇn tÝch tô,
tËp trung vèn ®èi víi nÒn kinh tÕ.
Nguån vèn tÝn dông lµ nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ®îc gi¶i
phãng ra khái qu¸ tr×nh tuÇn hoµn cña t¸i s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n tiÒn göi, tiÒn
tiÕt kiÖm cña c¸c tÇng líp kh¸c nhau trong x· héi ®îc tËp trung vµo c¸c ng©n
hµng víi mét khèi lîng rÊt lín. Sè vèn nµy ®îc c¸c ng©n hµng cho c¸c nhµ
s¶n xuÊt vay bÊt kÓ hä s¶n xuÊt ë ngµnh nµo. Do vËy mµ tÝn dông phôc vô viÖc
ph©n phèi l¹i vèn gi÷a c¸c ngµnh.
MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh c¹nh tranh trong s¶n xuÊt ®· dÉn ®Õn c¸c nhµ s¶n
xuÊt tõ bá ngµnh nµo cã lîi nhuËn thÊp ®Ó chuyÓn sang s¶n xuÊt ë ngµnh kh¸c
cã lîi nhuËn cao h¬n. Do vËy mµ cã sù dÞch chuyÓn vèn tõ ngµnh nµy sang
ngµnh kh¸c. Sù dÞch chuyÓn vèn nµy gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nh c¬ së vËt
chÊt, nhµ xëng, m¸y mãc.... §ßi hái ph¶i cã mét sè lîng vèn lín míi ®¸p
øng ®îc yªu cÇu. §Ó gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n nµy, c¸c nhµ s¶n xuÊt ®· dùa
vµo quan hÖ tÝn dông. Tøc lµ hä xin vay vèn t¹i c¸c ng©n hµng ®Ó ®Çu t vµo
ngµnh s¶n xuÊt cã lîi nhuËn cao. Khi cã sù tham gia cña tÝn dông, sù dÞch
chuyÓn vèn gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®îc gi¶i quyÕt nhanh chãng ®· kÝch thÝch
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, t¨ng søc c¹nh tranh lµm thay ®æi lîi nhuËn c¸
biÖt vèn cã cña c¸c ngµnh t¹o nªn tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña toµn bé nÒn
kinh tÕ.
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Còng tõ viÖc ph©n phèi l¹i vèn mµ tÝn dông ®îc ®Çu t vµo c¸c doanh
nghiÖp lín lµm cho hä ®øng v÷ng trong c¹nh tranh vµ th«n tÝnh ®îc c¸c
doanh nghiÖp nhá. Bëi vËy c¸c doanh nghiÖp nhá muèn tån t¹i ph¶i tËp trung
vèn l¹i víi nhau b»ng c¸ch hîp nhÊt l¹i thµnh c¸c doanh nghiÖp lín. Do vËy
c¸c c«ng ty cæ phÇn lÇn lît ra ®êi. TÝn dông cµng ph¸t triÓn, cµng ®Èy nhanh
viÖc tËp trung vèn vµo c«ng ty cæ phÇn.
Ngoµi ra, tÝn dông gãp phÇn gia t¨ng tèc ®é tÝch luü vèn. Tõng doanh
nghiÖp muèn tÝch luü vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt ph¶i tr¶i qua mét thêi gian
dµi. Nhê cã tÝn dông mµ c¸c kho¶n vèn nhµn rçi ®îc tËp trung l¹i vµo c¸c
ng©n hµng vµ c¸c ng©n hµng ®· cho c¸c doanh nghiÖp vay kÞp thêi lµm cho s¶n
xuÊt ph¸t triÓn m¹nh, nhanh chãng t¨ng cêng tÝch luü vèn cho tõng doanh
nghiÖp .
Tãm l¹i lµm tèt nghiÖp vô cho vay Ng©n hµng Th¬ng m¹i - Tæ chøc tÝn dông
thùc hiÖn chøc n¨ng tÝn dông ng©n hµng t¹o cho tæ chøc tÝn dông cã vai trß næi
bËt trªn c¸c mÆt sau ®©y:
Mét lµ, th«ng qua chøc n¨ng ph©n phèi l¹i vèn, tÝn dông gãp phÇn thóc
®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¨ng trëng kinh tÕ.
Cô thÓ: TÝn dông lµm cho quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng më réng, thu lîi
nhuËn tèi ®a cho nh÷ng nhµ s¶n xuÊt lín; tÝn dông thóc ®Èy qu¸ tr×nh c¹nh
tranh t¹o ra søc bËt cho nÒn kinh tÕ.
Hai lµ; tÝn dông ®îc coi nh mét c«ng cô trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc
gia ®Ó thùc hiÖn ®iÒu hoµ lu th«ng tiÒn lµm cho tiÒn tÖ æn ®Þnh. Th«ng qua tÝn
dông, Ng©n hµng Trung ¬ng tiÕn hµnh viÖc ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo lu
th«ng hoÆc bít tiÒn ra khái lu th«ng tuú theo yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh
vËy, yªu cÇu quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ ®îc t«n träng.
Ba lµ, tÝn dông lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn.
Nhê cã tÝn dông cÊp vèn mµ nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ, nhiÒu ngµnh kinh tÕ ®·
phôc håi vµ ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh. MÆt kh¸c, tÝn dông gãp phÇn t¸c ®éng ®Ó
t¨ng cêng chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp.
Bèn lµ, tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ víi níc
ngoµi. TÝn dông lµ ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ trong níc víi kinh tÕ níc
ngoµi.
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch¬ng thø hai
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng nghiÖp vô cho vay cña Së giao
dÞch I- Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam
2.1. Tæng quan vÒ hÖ thèng tæ chøc bé m¸y cña Së giao dÞch I-Ng©n hµng
C«ng th¬ng ViÖt Nam.
2.1.1. Bé m¸y tæ chøc cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Tríc n¨m 1988, ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam lµ mét bé phËn cña
ng©n hµng Nhµ níc cã chøc n¨ng thùc hiÖn nhiÖm vô tÝn dông víi c¸c ®¬n vÞ
kinh doanh c«ng th¬ng nghiÖp. Sau n¨m 1988, hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt nam
chuyÓn tõ mét cÊp sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp, t¸ch b¹ch chøc n¨ng
qu¶n lý & kinh doanh vµ theo nghÞ ®Þnh 59/ CP n¨m 1988, bé phËn nµy trë
thµnh mét ng©n hµng quèc doanh ®éc lËp ho¹t ®éng nh mét ng©n hµng
th¬ng m¹i mang tªn Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam.
Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam ®îc chÝnh thøc thµnh lËp theo
QuyÕt ®Þnh sè 402/ CT ngµy 14/11/1990 cña Chñ tÞch héi ®ång bé trëng (nay
lµ thñ tíng chÝnh phñ) vµ ®îc Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc ký quyÕt
®Þnh sè 285/Q§ - NH5 ngµy 21/9/1996 thµnh lËp l¹i theo m« h×nh Tæng c«ng
ty Nhµ níc, theo uû quyÒn cña Thñ tíng chÝnh phñ, t¹i QuyÕt ®Þnh sè
90/Ttg ngµy 7/3/1994 nh»m t¨ng cêng tËp trung , ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸
vµ hîp t¸c kinh doanh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ níc giao, n©ng cao kh¶
n¨ng vµ hiÖu qu¶ cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ toµn hÖ thèng ng©n hµng c«ng
th¬ng ViÖt Nam ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ. Tªn giao dÞch quèc tÕ cña
c«ng ty lµ INDUSTRIAL AND COMMERCIAL BANK OF VIET NAM (gäi
t¾t lµ INCOMBANK)
Lµ mét trong bèn ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh lín nh¾t t¹i ViÖt
Nam, Incombank cã tæng tµI s¶n chiÕm h¬n 20% thÞ phÇn trong toµn bé hÖ
thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Nguån vèn cña Incombank lu«n t¨ng trëng qua
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¸c n¨m, t¨ng m¹nh kÓ tö n¨m 1996, ®¹t b×nh qu©n h¬n 20%/1n¨m, ®Æc biÖt
cã n¨m t¨ng 35% so víi n¨m tríc. Cã m¹ng líi kinh doanh tr¶I réng toµn
quèc víi 2 Së giao dÞch,114 chi nh¸nh vµ 500 ®iÓm giao dÞch. Cã 3 c«ng ty
h¹ch to¸n ®éc lËp lµ C«ng ty Cho thuª TµI chÝnh, C«ng ty TNHH Chøng
kho¸n, C«ng ty Qu¶n lý Nî vµ Khai th¸c TµI s¶n vµ 2 ®¬nvÞ sù nghiÖp lµ
Trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin vµ Trung t©m ®µo t¹o §· ký 8 HiÖp ®Þnh TÝn
dông khung víi c¸c quèc gia BØ, §øc, Hµn quèc, Thuþ sÜ vµ cã m¹ng líi 733
Ng©n hµng ®¹i lý trªn kh¾p thÕ giíi. Lµ ng©n hµng tiªn phong trong viÖc øng
dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ th¬ng m¹i ®iÖn tö t¹i ViÖt Nam. N¨m 2003, theo
chØ ®Þnh cña ChÝnh phñ ViÖt Nam, lµ Ng©n hµng duy nhÊt cña ViÖt Nam trë
thµnh héi viªn “ HiÖp héi c¸c Ng©n hµng cho vay Doanh nghiÖp võa vµ nhá
trong Khèi APEC”.
HiÖn nay, Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam cã trô së chÝnh t¹i 108 TrÇn
Hng §¹o, Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam chia hÖ thèng c¸c chi nh¸nh
thµnh chi nh¸nh lo¹i 1 vµ chi nh¸nh lo¹i 2. Chi nh¸nh lo¹i 1 thêng cã nguån
vèn lín, hiÖu suÊt sö dông vèn cao ë nh÷ng ®Þa bµn träng ®iÓm, tiªu biÓu lµ së
giao dÞch sè 1 cña Ng©n hµng C«ng th¬ng.
Tªn giao dÞch quèc tÕ cña së giao dÞch sè 1 lµ industrial and commercial bank
of ViÖt Nam transaction office No.1.
Së giao dÞch sè I mét mÆt cã chøc n¨ng nh mét chi nh¸nh cña Ng©n
hµng C«ng th¬ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng th¬ng
m¹i. MÆt kh¸c, nã thÓ hiÖn lµ mét ng©n hµng trung t©m cña Ng©n hµng C«ng
th¬ng, n¬i nhËn quyÕt ®Þnh, chØ thÞ ®Çu tiªn ; thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¸c chñ
tr¬ng, chÝnh s¸ch chÝnh cña Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam ; ®ång thêi
®iÒu vèn cho c¸c chi nh¸nh kh¸c trong hÖ thèng Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt
Nam. §©y lµ n¬i ®îc Ng©n hµng C«ng th¬ng uû quyÒn lµm ®Çu mèi cho c¸c
chi nh¸nh phÝa B¾c trong viÖc thu chi ngo¹i tÖ mÆt, sÐc du lÞch, visacard,
mastercard
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Së giao dÞch sè I lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc cña Ng©n hµng c«ng
th¬ng ViÖt Nam cã quyÒn tù chñ kinh doanh cã con dÊu riªng vµ më tµi
kho¶n t¹i Ng©n hµng Nhµ níc vµ c¸c ng©n hµng kh¸c.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, Së giao dÞch sè 1 lu«n t×m mäi
c¸ch ®Ó n©ng cao chÊt lîng kinh doanh vµ dÞch vô Ng©n hµng, ®æi míi phong
c¸ch lµm viÖc, x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng víi ph¬ng ch©m : “ V× sù
thµnh ®¹t cña mäi ngêi, mäi nhµ vµ mäi doanh nghiÖp”.
Theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ Ng©n hµng c«ng th¬ng, Së
giao dÞch I- Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam cã nh÷ng nghÜa vô vµ quyÒn
h¹n sau :
NghÜa vô:
+ Sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn, ph¸t triÓn vèn vµ c¸c nguån lùc cña
NHCTVN.
+ Tæ chøc thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh, ®¶m b¶o an toµn, hiÖu qu¶
phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.
+ Thùc hiÖn nghÜa vô vÒ tµi chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ cña
Nhµ níc.
QuyÒn h¹n:
+ NhËn tiÒn göi tµi kho¶n vµ tiÒn göi bót to¸n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ
d©n c trong níc vµ quèc tÕ b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ.
+ Ph¸t hµnh c¸c lo¹i chøng chØ tiÒn göi, kú phiÕu, tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu
Ng©n hµng vµ c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng vèn kh¸c phôc vô yªu cÇu ph¸t triÓn
kinh tÕ vµ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng.
+ Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ ®èi víi
c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo c¬ chÕ
chung cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ qui ®Þnh cña Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt
Nam.
+ Thùc hiÖn chiÕt khÊu th¬ng phiÕu, kú phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c giÊy tê
cã gi¸ theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ Ng©n hµng C«ng th¬ng
ViÖt Nam.
18
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
+ Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ nh thanh to¸n nhê thu,
thanh to¸n tÝn dông chøng tõ (thanh to¸n b»ng L/C), th«ng b¸o L/C xuÊt khÈu,
b¶o l·nh thanh to¸n, kinh doanh ngo¹i tÖ theo qui ®Þnh cña NHCTVN vµ theo
møc uû quyÒn.
+ Thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng nh : Thanh to¸n, chuyÓn tiÒn trong
vµ ngoµi níc, chi tr¶ kiÒu hèi, thanh to¸n sÐc vµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng
kh¸c
+ Thùc hiÖn chÕ ®é an toµn kho quü, b¶o qu¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu
thanh to¸n vµ c¸c Ên chØ quan träng . §¶m b¶o chi tr¶ ng©n phiÕu, tiÒn mÆt,
kú phiÕu chÝnh x¸c, kÞp thêi.
+ Thùc hiÖn c¸c dÞch vô t vÊn vÒ tiÒn tÖ, qu¶n lý tiÒn vèn, c¸c dù ¸n
®Çu t, ph¸t triÓn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.
Tõ nghÜa vô vµ quyÒn h¹n còng nh theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng C«ng
th¬ng ViÖt Nam th× Së giao dÞch I ®îc phÐp thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng
kinh doanh chÝnh sau :
+ Huy ®éng vèn vµ cho vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n b»ng VN§ vµ
ngo¹i tÖ.
+ Thanh to¸n quèc tÕ trùc tiÕp víi ng©n hµng níc ngoµi, dÞch vô kiÒu
hèi, nghiÖp vô hèi ®o¸i vµ giao ngay, kú h¹n, ho¸n ®æi.
+ ChuyÓn tiÒn nhanh trong níc vµ níc ngoµi.
+ Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh vay vèn trong níc, b¶o l·nh dù
thÇu, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, b¶o l·nh chÊt lîng s¶n phÈm, b¶o l·nh
thanh to¸n
+ DÞch vô thu, chi tiÒn mÆt, qu¶n lý vµ gi÷ hé tµi s¶n quý hiÕm, chi tr¶
tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng t¹i ®¬n vÞ nhanh chãng, chÝnh x¸c, hiÖu qu¶.
+ DÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh WESTION UNION, dÞch vô thanh to¸n
thÎ VISA CARD , MASTER CARD.
+ DÞch vô thÎ ATM rót tiÒn tù ®éng trong toµn quèc nh t¹i c¸c Chi
nh¸nh kh¸c cña NHCTVN.
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
+ T vÊn vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng
kh¸c.
C¬ cÊu tæ chøc cña mét doanh nghiÖp nãi chung vµ cña Ng©n hµng nãi
riªng lµ chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh qui m« ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp,
ng©n hµng ®ã. Còng nh vËy, dùa vµo c¬ cÊu tæ chøc, Së giao dÞch I lµ mét
ng©n hµng th¬ng m¹i lín vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ ng©n hµng lo¹i 1 trong hÖ
thèng Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. NÕu dùa vµo mÆt chøc n¨ng th× Së
giao dÞch I gåm 9 phßng ban chøc n¨ng, ho¹t ®éng theo nhiÖm vô, chøc n¨ng
riªng ®· ®îc ph©n c«ng díi sù chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña Ban gi¸m ®èc. Ban
gi¸m ®èc gåm 1 gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc.
Ban gi¸m ®èc thùc hiÖn chøc n¨ng nh c¸c ban gi¸m ®èc cña Ng©n hµng
C«ng th¬ng ViÖt nam nãi chung tøc lµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Së
giao dÞch I theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ theo kÕ ho¹ch cña Ng©n hµng c«ng
th¬ng còng nh theo kÕ ho¹ch riªng ®Æt ra cña Së giao dÞch I. Gi¸m ®èc cña
Së giao dÞch I còng ®ång thêi lµ phã tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng C«ng th¬n
ViÖt Nam lµ ngêi ®iÒu hµnh cao nhÊt t¹i Së, ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc Héi ®ång qu¶n trÞ, ban gi¸m ®èc Ng©n hµng C«ng th¬ng
ViÖt Nam vÒ mäi ho¹t ®éng cña Së giao dÞch I. Cßn c¸c phã gi¸m ®èc lµ
ngêi phô tr¸ch tõng m¶ng ho¹t ®éng riªng ®îc ph©n theo chøc n¨ng cña
tõng ngêi
20
- Xem thêm -
.PDF 
82 
401 
61 
