Tài liệu Hoàn thiện kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty tnhh kiểm toán và tư vấn a&c

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG KHOA KEÁ TOAÙN - TAØI CHÍNH
 ÑOÃ THÒ NHÖ HOA HOAØN THIEÄN KYÕ THUAÄT THU THAÄP BAÈNG CHÖÙNG KIEÅM TOAÙN TRONG KIEÅM TOAÙN BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY TNHH KIEÅM TOAÙN VAØ TÖ VAÁN A&C KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP ÑAÏI HOÏC CHUYEÂN NGAØNH: KEÁ TOAÙN KHAÙNH HOØA - 2014 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG KHOA KEÁ TOAÙN - TAØI CHÍNH
 ÑOÃ THÒ NHÖ HOA HOAØN THIEÄN KYÕ THUAÄT THU THAÄP BAÈNG CHÖÙNG KIEÅM TOAÙN TRONG KIEÅM TOAÙN BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY TNHH KIEÅM TOAÙN VAØ TÖ VAÁN A&C KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP ÑAÏI HOÏC CHUYEÂN NGAØNH: KEÁ TOAÙN Giaùo vieân höôùng daãn: ThS. TÖØ MAI HOAØNG PHI KHAÙNH HOØA - 2014 -i- NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Nha Trang, ngày……tháng……năm 2014 - ii - NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Nha Trang, ngày……tháng……năm 2014 - iii - LỜI CẢM ƠN Nhìn lại quá trình học tập vừa qua, em đã nhận được sự giúp đỡ hết sức quý báu từ gia đình, bạn bè và thầy cô trường Đại Học Nha Trang, gần gũi hơn là các thầy cô trong khoa Kế Toán – tài Chính. Đặc biệt trong thời gian thực tập, em xin được bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến Cô Từ Mai Hoàng Phi, thầy Nguyễn Văn Tuấn đã định hướng và tận tình chỉ dẫn em trong quá trình thực hiện đề tài cũng như hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Em xin chân thành cám ơn chị Hàng Quỳnh Hạnh – trưởng phòng kiểm toán 2, Chị Nguyễn Thị Kim Hồng phó phòng kiểm toán 2 cùng toàn thể các cô chú, anh chị trong công ty TNHH kiểm toán và tư vấn A&C đã chỉ bảo em tận tình trong thời gian thực tập tại công ty, hỗ trợ để em hoàn thành công việc được giao trong quá trình thực tập thực tế. Kính chúc quý công ty luôn phát triển vững chắc trong thời gian tới. Ngoài ra em cũng xin gửi lời cám ơn đến các anh chị trong phòng kế toán công ty Khách hàng của A&C, anh chị đã cho em hiểu thêm thực tế. Cuối cùng em xin bày tỏ long biết ơn chân thành đến những người thân trong gia đình, bạn bè, bạn đồng thực tập tại A&C đã hết long động viên, giúp đỡ em trong thời gian qua. Một lần nữa em xin chân thành cám ơn! Xin chúc quý thầy cô cùng các bạn sức khỏe, hạnh phúc và thành công trong cuộc sống cũng như trong công việc. Nha Trang, tháng 6 năm 2014 Sinh viên thực tập Đỗ Thị Như Hoa - iv - MỤC LỤC NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN............................................... i NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ................................................. ii LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. iii MỤC LỤC........................................................................................................ iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................viii DANH MỤC BẢNG........................................................................................ ix DANH MỤC HÌNH .......................................................................................... x LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. xi CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ............ 1 1.1. Bằng chứng kiểm toán ........................................................................... 1 1.1.1 Khái niệm bằng chứng kiểm toán.................................................... 1 1.1.2 Vai trò, yêu cầu của bằng chứng kiểm toán. ................................... 1 1.1.2.1 Vai trò ....................................................................................... 3 1.1.2.2 Yêu cầu của bằng chứng kiểm toán.......................................... 3 1.1.3 Phân loại .......................................................................................... 6 1.1.3.1 Theo nguồn gốc ........................................................................ 7 1.1.3.2 Theo loại hình ........................................................................... 7 1.2 Các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán......................................... 8 1.2.1. Kiểm tra vật chất (kiểm kê) ............................................................. 8 1.2.2. Xác minh tài liệu (kiểm tra tài liệu)................................................. 9 1.2.3. Lấy xác nhận.................................................................................. 11 1.2.4. Quan sát ......................................................................................... 13 1.2.5. Phỏng vấn ...................................................................................... 14 1.2.6. Tính toán ........................................................................................ 15 -v- 1.2.7. Thủ tục phân tích ........................................................................... 16 1.3. Một số bằng chứng kiểm toán đặc biệt cần thu thập............................ 19 1.4. Bằng chứng kiểm toán trong mối quan hệ với hồ sơ kiểm toán .......... 20 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN A&C............................................................................ 24 2.1. Tổng quan về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C................. 24 2.1.1. Khái quát về Công ty Kiểm toán và tư vẫn A&C.......................... 24 2.1.2. Lịch sử hình thành ......................................................................... 24 2.1.3. Nguyên tắc và mục tiêu hoạt động ................................................ 26 2.1.4. Tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh ........................................ 27 2.1.4.1. Hoạt động sản xuất kinh doanh của A&C .............................. 27 2.1.4.2. Đặc điểm bộ máy quản lý ....................................................... 31 2.1.4.3. Đặc điểm về quy trình kiểm toán ........................................... 31 2.1.5. Đánh giá khái quát hoạt động kinh doanh của công ty ................. 36 2.1.6. Phương hướng phát triển ............................................................... 37 2.2. Thực trạng chung về thu thập bằng chứng kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C.............................................................. 37 2.3. Qúa trình tiến hành thu thập BCKT qua các giai đoạn của A&C tại công ty A ................................................................................................. 42 2.3.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán cho Công ty A......................... 42 2.3.1.1. Chuẩn bị lập kế hoạch kiểm toán ........................................... 42 2.3.1.2. Thu thập thông tin chung về khách hàng................................ 43 2.3.1.3. Phân tích số liệu...................................................................... 47 2.3.1.4. Đánh giá trọng yếu và rủi ro................................................... 52 2.3.1.5. Đánh giá sơ bộ hệ thống kiểm soát nội bộ ............................. 53 2.3.1.6. Xây dựng kế hoạch kiểm toán và lập chương trình kiểm toán ..... 57 - vi - 2.3.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán....................................................... 57 2.3.2.1. Vấn đề chung giai đoạn thực hiện kiểm toán tại công ty A ... 57 2.3.2.2. Thu thập bằng chứng với khoản mục tiền .............................. 58 2.3.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán......................................................... 69 CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN A&C THỰC HIỆN ........... 74 3.1 Nhận xét về thực trạng vận dụng các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán BCTC do Công ty kiểm toán A&C thực hiện 74 3.1.1. Những ưu điểm .............................................................................. 74 3.1.2. Những tồn tại ................................................................................. 76 3.1.3. Tính tất yếu của việc hoàn thiện vận dụng kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán ............................................................................. 79 3.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán tại A&C ....................................................................................... 81 3.2.1. Hạn chế mang tính khách quan...................................................... 81 3.2.2. Hạn chế mang tính chủ quan ......................................................... 81 3.3. Định hướng chung về hoàn thiện thu thập bằng chứng kiểm toán tại A&C ........................................................................................................ 83 3.4. Giải pháp hoàn thiện việc vận dụng kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán...................................................................................................... 83 3.4.1. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua phỏng vấn, quan sát............................................................................................ 83 3.4.2. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua lấy xác nhận ....... 84 3.4.3. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua kiểm kê........ 85 3.4.4. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua việc kiểm tra tài liệu và tính toán lại........................................................................ 85 - vii - 3.4.5. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua phân tích...... 86 3.4.6. Thực hiện việc thu thập, cập nhật thông tin từ bên ngoài ............. 87 3.4.7. Đào tạo nhân viên .......................................................................... 87 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 90 - viii - DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Viết tắt Tên đầy đủ 1 BCKT Bằng chứng kiểm toán 2 BCTC Báo cáo tài chính 3 KTV Kiểm toán viên 4 KSNB Kiểm soát nội bộ 5 KTK Hàng tồn kho 6 TSCĐ Tài sản cố định 7 BCDKT Bảng cân đối kế toán 8 BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh - ix - DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Nguồn gốc bằng chứng với độ tin cậy.............................................. 4 Bảng 1.2: Các loại thông tin thường cần phải xác nhận ................................. 13 Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm................................... 36 Bảng 2.2: Đặc điểm vận dụng các kỹ thuật thu thập bằng chứng tại A&C.... 38 Bảng 2.3: Phân tích tình hình kinh doanh của công ty A ............................... 47 Bảng 2.4: Phân tích báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty cổ phần A .................................................................................................... 48 Bảng 2.5: Phân tích bảng Cân đối kế toán ...................................................... 49 Bảng 2.6: Phân tích tình hình tài chính........................................................... 51 Bảng 2.7: Bảng nhận xét của KTV trưởng nhóm ........................................... 51 Bảng 2.8: Các lý do cho việc chọn mức trọng yếu / Reasons for selecting the materiality level......................................................................................... 52 Bảng 2.9: Mô tả quy trình KSNB với khoản mục tiền tại Công ty A............. 54 Bảng 2.10: Bảng phân tích khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền ........ 61 Bảng 2.11: Biên bản Kiểm kê quỹ tiền mặt tại công ty A .............................. 63 Bảng 2.12: Báo cáo kiểm kê quỹ tiền mặt tại Công ty A ............................... 64 Bảng 2.13: Mẫu thư xác nhận số dư tiền gửi ngân hàng ................................ 67 Bảng 2.14: Bảng kiểm soát thư xác nhận tiền gửi ngân hàng 31/12/2013 ..... 68 -x- DANH MỤC HÌNH Sơ đồ 2.1 Sơ đồ bộ máy quản lý tại chi nhánh Nha Trang. ............................ 31 Sơ đồ 2.2 Mô hình kiểm soát chất lượng ........................................................ 35 - xi - LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của khóa luận. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, kiểm toán giữ vai trò quan trọng trong hệ thống công cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế và đóng vai trò tích cực đối với việc phát triển nền kinh tế xã hội. Với sự phát triển không ngừng của các doanh nghiệp về số lượng, hình thức và quy mô đồng thời trước sự đòi hỏi tính minh bạch, lành mạnh của báo cáo tài chính các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường, nền kinh tế hội nhập thì không thể thiếu vài trò của kiểm toán viên. Để đáp ứng nhu cầu ấy nhiều công ty kiểm toán cũng phát triển nhanh về cả số lượng và chất lượng. Với sự gia tăng số lượng các công ty kiểm toán đòi hỏi các công ty kiểm toán phải nâng cao chất lượng dịch vụ để phát triển và cạnh tranh, đồng thời phản ánh bức tranh thực trạng nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C là một trong những công ty kiểm toán độc lập hàng đầu ở Việt Nam. Với quá trình hoạt động và phát triển lâu dài cùng sự nỗ lực không ngừng của Ban giám đốc và toàn thể nhân viên trong công ty, A&C đã thực sự đóng góp một phần đáng kể đối với sự phát triển của ngành kế toán, kiểm toán nói riêng và sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam nói chung. Có thể nói, yếu tố quyết định nên sự thành công của một cuộc kiểm toán là bằng chứng kiểm toán. Bằng chứng kiểm toán là cơ sở để kiểm toán viên hình thành nên ý kiến của mình về BCTC được kiểm toán từ đó đưa ra quyết định kiểm toán. Xuất phát từ mục tiêu đó, để có được những bằng chứng xác thực, căn cứ chính xác cho kiểm toán viên đòi hỏi kiểm toán viên cần có kỹ thuật thu thập bằng chứng bằng cách đúc kết, khái quát hóa kinh nghiệm kiểm toán trên cở sở biện chứng, phương pháp khoa học cụ thể giải tích, xác xuất, quy hoạch. Đặc biệt trong bối cảnh kinh tế nước ta hiện nay việc thu thập được bằng chứng thích hợp, đầy đủ càng trở nên khó khăn đòi - xii - hỏi năng lực, kinh nghiệm vượt trội của kiểm toán viên để bắt kịp với những hành vi gian lận, tiểu xảo đa dạng. Chính vì vậy mà qua thời gian thực tập, đi thực hiện kiểm toán thực tế tại công ty kiểm toán A&C, cùng với mục đích giúp chất lượng cuộc kiểm toán được nâng cao giảm thiểu chi phí, và qua các kiến thức đã học tại trường đại học em đã lựa chọn đề tài “ Hoàn thiện các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn A&C”. 2. Mục đích nghiên cứu của khóa luận. Hệ thống hóa mặt lý luận về bản chất của BCKT, kỹ thuật thu thập bằng chứng và tìm hiểu thực tế việc vận dụng kỹ thuật thu thập bằng chứng vào kiểm toán BCTC các khách hàng của công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C dựa trên thời gian đi thực tế cùng các nhóm kiểm toán tới khách hàng để kiểm toán BCTC năm 2013. Nhận xét, đánh giá về quá trình thực hiện của kiểm toán viên và đồng thời đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao kỹ thuật thu thập bằng chứng. 3. Đối tượng nghiên cứu của khóa luận Qúa trình kiểm toán của KTV. Kỹ thuật kiểm tra vật chất, kỹ thuật kiểm tra tài liệu, kỹ thật quan sát, kỹ thuật điều tra phỏng vấn, kỹ thuật xác nhận, kỹ thuật tính toán, kỹ thuật phân tích. 4. Phạm vi nghiên cứu của khóa luận • Nội dung thực hiện: Dựa trên quá trình thực tập tại công ty nên nghiên cứu sử dụng kỹ thuật thu thập BCKT trong kiểm toán BCTC công ty A trên 2 khoản mục chính là khoản mục tiền của công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C. • Không gian: Tại chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C ở Nha Trang, tại văn phòng của Khách hàng A. • Thời gian: Số liệu thực hiện tại các công ty cho năm tài chính bắt đầu từ 1/1/2013 đến 31/12/2013. Thời gian thu thập bắt đầu từ ngày - xiii - 10/2/2014 đến ngày 15/3/2014. Thời gian nghiên cứu từ ngày 16/3/2014 đến ngày 15/6/2014 5. Phương pháp nghiên cứu khóa luận. • Phương pháp nghiên cứu lý thuyết • Phương pháp tiếp xúc và trao đổi ý kiến • Phương pháp thu thập số liệu • Phương pháp xử lý số liệu 6. Những đóng góp khoa học của khóa luận Đề tài đã làm rõ lý luận về BCKT, trình bày thực trạng thu thập BCKT trong kiểm toán BCTC tại công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C, cùng đánh giá rủi ro trong quá trình thu thập bằng chứng và đề xuất một số biện pháp nhằm hoàn thiện kỹ thuật thu thập bằng chứng tại công ty và nâng cao chất lượng cuộc kiểm toán báo cáo tài chính. 7. Nội dung và kết cấu của khóa luận Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn tốt nghiệp của em gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về các kỹ thuật thu thập BCKT trong kiểm toán BCTC Chương 2: Thực tế vận dụng kỹ thuật thu thập BCKT trong kiểm toán BCTC tại công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C. Chương3: Nhận xét và các giải pháp nhằm hoàn thiện kỹ thuật thu thập bằng chứng tại công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C. Em xin cám ơn thầy cô giáo, đặc biệt là cô Từ Mai Hoàng Phi cùng các anh chị trong công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn A&C đã tận tình chỉ bảo em trong thời gian em thực tập tại công ty và trong suốt quá trình nghiên cứu hoàn thành tốt Luận văn tốt nghiệp này. Sinh viên Đỗ Thị Như Hoa -1- CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1. Bằng chứng kiểm toán 1.1.1Khái niệm bằng chứng kiểm toán Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 500 thì: “ Bằng chứng kiểm toán là tất cả tài liệu thông tin kiểm toán viên thu được liên quan đến cuộc kiểm toán và dựa trên các thông tin này, KTV hình thành nên ý kiến của mình.BCKT bao gồm các tài liệu, chứng từ, sổ kế toán, báo cáo tài chính và các tài liệu thông tin từ các nguồn khác”. BCKT có một vai trò quan trọng, là cơ sở đưa ra ý kiến của KTV về BCTC của đơn vị được kiểm toán, là những minh chứng cụ thể cho kết luận kiểm toán. Bằng chứng không chỉ là cơ sở pháp lý cho ý kiến kiểm toán mà còn là cơ sở tạo niềm tin cho người quan tâm.Và theo định nghĩa trong VAS 500 thì bằng chứng có thể gồm nhiều loại khác nhau, đó không chỉ là chứng từ, sổ sách kế toán mà bao gồm nhiều thông tin khác do kiểm toán viên thu thập để làm cơ sở cho ý kiến của mình thông qua quan sát, xác nhận, phỏng vấn… Bằng chứng kiểm toán là cơ sở chứng minh cho Báo cáo kiểm toán, nên các chuẩn mực kiểm toán đều nhấn mạnh về tầm quan trọng của của bằng chứng kiểm toán và yêu cầu:” Kiểm toán viên và công ty kiểm toán phải thu thập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến của mình về báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán”. 1.1.2Vai trò, yêu cầu của bằng chứng kiểm toán. Theo VSA 500 đoạn 8:” Kiểm toán viên phải thu thập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán thích hợp cho mỗi loại ý kiến của mình. Sự “đầy đủ” và -2- “thích hợp” luôn đi liền với nhau và được áp dụng cho các bằng chứng kiểm toán thu thập từ các thủ tục thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản.  Thử nghiệm kiểm soát (kiểm tra hệ thống kiểm soát): Là việc kiểm tra để thu thập bằng chứng kiểm toán về sự thiết kế phù hợp và sự vận hành hữu hiệu của hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ.  Thử nghiệm cơ bản (kiểm tra cơ bản): Là việc kiểm tra để thu thập bằng chứng kiểm toán liên quan đến báo cáo tài chính nhằm phát hiện ra những sai sót trọng yếu làm ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. Thử nghiệm cơ bản gồm: a) Kiểm tra chi tiết các nghiệm vụ và số dư. b) Quy trình phân tích. • Ý nghĩa của thử nghiệm kiểm soát trong thu thập bằng chứng kiểm toán Thử nghiệm kiểm soát có vai trò quan trọng trong việc thu thập bằng chứng kiểm toán. Sau khi kiểm toán viên xác định được các mục tiêu kiểm toán cụ thể cho từng yếu tố cấu thành báo cáo tài chính của khách hàng, quá trình thu thập bằng chứng sẽ bắt đầu. Các bằng chứng thu được phải thỏa mãn đồng thời 2 yêu cầu: tính đầy đủ và tính hiệu lực, nghĩa là bằng chứng kiểm toán phải có giá trị và đủ để giúp kiểm toán viên đưa ra được ý kiến trung thực, hợp lý. Như vậy việc áp dụng thử nghiệm kiểm soát đóng vai trò quan trọng trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán tin cậy và đầy đủ, góp phần đảm bảo hiệu năng của cuộc kiểm toán.bên cạnh đó thử nghiệm kiểm soát còn có thể giúp kiểm toán viên nâng cao hiệu quả cuộc kiểm toán. • Ý nghĩa của thử nghiệm cơ bản trong thu thập bằng chứng kiểm toán. Các thử nghiệm cơ bản được thiết kế nhằm phát hiện ra các sai sót trọng yếu ở cấp độ cơ sở dẫn liệu. Thử nghiệm cơ bản bao gồm kiểm tra chi tiết và thủ tục phân tích cơ bản. Việc thiết kế các thử nghiệm cơ bản bao gồm -3- việc xác định các điều kiện dẫn đến sai sót trong cơ sở dẫn liệu và liên quan đến mục đích của thử nghiệm này. Ví dụ: Đối với khoản mục chi phí quản lý có sai sót phát hiện trong kỳ kiểm toán trước, kiểm toán viên phải thiết kế thủ tục thử nghiệm cơ bản ở mức độ cao nhằm đạt được mức độ đảm bảo chi tiết cao nhằm giảm thiểu rủi ro phát hiện đối với khoản mục này. 1.1.2.1 Vai trò Bằng chứng kiểm toán có vai trò quan trọng, là cơ sở hình thành kết luận kiểm toán. Các loại bằng chứng kiểm toán khác nhau sẽ có ảnh hưởng khác nhau đến việc hình thành ý kiến kiểm toán. Sự thành công của toàn bộ cuộc kiểm toán phụ thuộc vào việc thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán của kiểm toán viên. Nếu kiểm toán viên không thu thập đầy đủ và đánh giá đúng các bằng chứng kiểm toán thích hợp thì kiểm toán viên đó khó có thể đưa ra một nhận xét xác đáng về đối tượng kiểm toán. Đối với các doanh nghiệp kiểm toán độc lập hoặc cơ quan kiểm toán Nhà nước, cơ quan pháp lý, bằng chứng kiểm toán còn là cơ sở để giám sát đánh giá chất lượng hoạt động của kiểm toán viên trong quá trình kiểm toán. Báo cáo kiểm toán cần cung cấp những thông tin đáng tin cậy cho người sử dụng. Kiểm toán viên phải chịu trách nhiệm về tính trung thực và khách quan của báo cáo tài chính đưa ra. Do vậy, kiểm toán viên cần thu thập bằng chứng kiểm toán đảm bảo tính thích hợp và đầy đủ. 1.1.2.2 Yêu cầu của bằng chứng kiểm toán. Bằng chứng kiểm toán có vai trò quan trọng khi ra kêt luận kiểm toán nên một BCKT có giá trị khi và chỉ khi BCKT đạt những yêu cầu về chất lượng và số lượng hay nói cách khác thì một BCKT phải thể hiện tính thích hợp và tính đầy đủ. -4-  Tính thích hợp Sự thích hợp của BCKT liên quan đến độ tin cậy của bằng chứng. Để xem xét vấn đề này, kiểm toán viên cần chú ý đến các nhân tố: Nguồn gốc của bằng chứng kiểm toán. Bằng chứng có nguồn gốc càng độc lập với đơn vị sẽ càng có dộ tin cậy cao. Dưới đây là các loại bằng chứng được sắp xếp theo thứ tự của độ tin cậy giảm dần được thống kê trong bảng sau: Bảng 1.1 Nguồn gốc bằng chứng với độ tin cậy Nguồn gốc bằng chứng Bằng chứng Độ tin cậy Do bên ngoài cung cấp trực Văn bản xác nhận nợ của khách tiếp hàng, thư xác nhận của ngân hàng 1 Do bên ngoài lập nhưng lưu Hóa đơn nhà cung cấp, sổ phụ trữ đơn vị ngân hàng. 2 Do đơn vị phát hành và luân Các ủy nhiệm chi dã thanh toán. chuyển ra bên ngoài 3 Do đơn vị phát hành và luân Phiếu xuất vật tư, hóa đơn bán chuyển trong đơn vị hàng. 4 Dạng bằng chứng kiểm toán. Độ tin cây còn phụ thuộc vào dạng của bằng chứng kiểm toán, chẳng hạn như: Các bằng chứng vật chất (kiểm kê, chứng kiến kiểm kê) và hiểu biết trực tiếp của kiểm toán viên về bằng chứng kiểm toán.  Tính đầy đủ Yêu cầu này liên quan đến số lượng bằng chứng kiểm toán cần thiết, chủ yếu là cỡ mẫu và thời gian thực hiện các thủ tục kiểm toán. Một bằng chứng đạt yêu cầu thích hợp nhưng sẽ không sử dụng làm cơ sở cho ý kiến của kiểm toán viên nếu không đáp ứng yêu cầu về sự đầy đủ. Thí dụ để kết -5- luận nợ phải thu hiện hữu trong thực tế, thư xác nhận là bằng chứng thích hợp nhưng kiểm toán viên chỉ có thể đưa ra kết luận khi đạt được một cỡ mẫu cần thiết và thủ tục chỉ được thực thi tại một thời điểm phù hợp. Sự đầy đủ của bằng chứng kiểm toán là vấn đề thuộc về sự xét đoán nghề nghiệp của kiểm toán viên. Trong đó là sự ảnh hưởng của các nhân tố:  Tính trọng yếu Trong chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200 có định nghĩa: “Trọng yếu là thuật ngữ dung để chỉ tầm quan trọng của một thông tin hay một số liệu trong báo cáo tài chính. Thông tin được gọi là trọng yếu nếu thiếu thông tin đó và thiếu chính xác thông tin đó sẽ ảnh hưởng trọng yếu đến các quyết định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính”. Như vậy đối tượng cụ thể được kiểm toán càng trọng yếu thì số lượng vằng chứng kiểm toán cần thu thập càng nhiều để từ đó kiểm toán viên có thể đưa ra ý kiến xác đáng về đối tượng kiểm toán. Hơn thế nữa, mục tiêu cảu kiểm toán tài chính là khẳng định báo cáo tài chính được trình bày trung thực trên mọi khía cạnh trọng yếu. Do vậy, kiểm toán viên phải phát hiện mọi sai phạm có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính. Sai phạm được coi là trọng yếu thường có giá trị lớn. Tính trọng yếu mang tính tương đối gắn liền với quy mô khách hàng, vì vậy mình xác định đúng tính trọng yếu để đảm bảo tính đầy đủ của BCKT.  Mức dộ rủi ro: Trong chuẩn mực kiểm toán quốc tế IAS 25 có đưa ra khái niệm rủi ro kiểm toán: “Rủi ro kiểm toán là những rủi ro mà kiểm toán viên có thể mắc phải khi đưa ra những nhận xét không xác đáng về những thông tin tài chính và đó là các sai sót nghiêm trọng. Những đối tượng cụ thể (Khoản mục, bộ phận, nghiệp vụ…) được đánh giá là khả năng rủi ro lớn tìh lượng bằng chứng cần thu thập nhiều và ngược lại. Ví dụ, khi hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động kém hiệu quả thì khoản mục vốn bằng tiền là khoản mục có độ rủi ro cao. Sở dĩ như vậy là do đặc điểm của tiền là gọn nhẹ, dễ