Tài liệu Hoàn thiện kiểm toán chu trình hàng tồn kho trong kiểm toán báo cáo tài chính do công ty kiểm toán và tư vấn tài chính acagroup thực hiện

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 LỜI MỞ ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ, cùng với sự tham gia thị trường của rất nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt với sự ra đời của thị trường chứng khoán và sự gia nhập WTO - Tổ chức Thương mại Quốc tế - thì nhu cầu kiểm toán đang phát triển rất nhanh. Hiện nay, nhu cầu kiểm toán chủ yếu của các doanh nghiệp là kiểm toán BCTC. Và trên BCTC của bất kỳ doanh nghiệp nào, đặc biệt trong các doanh nghiệp thương mại và doanh nghiệp sản xuất, hàng tồn kho luôn chiếm tỷ trọng lớn và nếu có sai phạm xảy ra đối với khoản mục này thì thường ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC của doanh nghiệp. Chính vì vậy, trong kiểm toán BCTC thì kiểm toán khoản mục HTK luôn đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu. Nhận thức được tầm quan trọng của việc kiểm toán khoản mục HTK, nên em đã quyết định viết báo cáo thực tập của mình với đề tài “Hoàn thiện kiểm toán chu trình hàng tồn kho trong kiểm toán Báo cáo Tài chính do Công ty Kiểm toán và Tƣ vấn Tài chính ACAGroup thực hiện”. Sau thời gian nghiên cứu, học tập tài trường và kỳ thực tập tại Công ty ACAGroup, với nỗ lực của bản thân và sự giúp đỡ tận tình của cô giáo hướng dẫn – Th.S. Tạ Thu Trang – và các anh, chị trong Công ty, em đã hoàn thành báo cáo thực tập. Nội dung báo cáo gồm Báo cáo tài chính phần chính sau: Chương 1 - Tổng quan về Công ty ACAGroup Chương 2 - Thực trạng kiểm toán hàng tồn kho trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính ACAGroup thực hiện Chương 3 - Nhận xét và giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty ACAGroup thực hiện Mặc dù đã cố gắng tìm hiểu, song do hạn chế về kiến thức cũng như về thời gian thực tập ngắn nên báo cáo của em không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo và các anh chị Công ty ACAGroup để báo cáo của em được hoàn thiện hơn nữa. Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Để hoàn thiện báo cáo này, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Th.S. Tạ Thu Trang và các thầy cô giáo trong khoa kế toán cũng như các anh chị trong Công ty kiểm toán ACAGroup. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 13 tháng 4 năm 2008. Sinh viên thực hiện Đào Thị Nhung Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN TÀI CHÍNH ACAGROUP 1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty ACAGroup Ngày 24 tháng 08 năm 2001, được sự đồng ý của Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội theo Giấy phép đăng ký kinh doanh số 0102003347, Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính lần đầu tiên ra đời và đi vào hoạt động. Lĩnh vực Công ty kinh doanh là kiểm toán, tu vấn tài chính và thuế. Sau đây là vài nét chính về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Tài chính (ACAGroup): - Tên giao dịch đầy đủ và hợp pháp của Công ty: Công tyTNHH Kiểm toán và Tư vấn Tài chính. - Tên giao dịch bằng tiếng Anh: Auditing and Financial Consulting Company & Associates. - Tên viết tắt: ACAGroup. - Trụ sở chính: Phòng 504 - Tầng 5 - Toà nhà 17T7 Trung Hoà, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội. Điện thoại : (844) 2811488/489 Fax : (844) 2811499 E-mail : [email protected] hoặc [email protected] Website : www.acagroup.com.vn Ngoài trụ sở ở Hà Nội, Công ty mở 3 văn phòng đại diện tại Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hạ Long và tại Australia. ACAGroup hoạt động theo mô hình Công ty TNHH hai thành viên trở lên. Khi mới thành lập, vốn điều lệ của Công ty là 500.000.000 VNĐ (Năm trăm triệu Việt Nam đồng). Hiện nay, vốn góp của Công ty đã lên tới 3.000.000.000 VNĐ (Ba tỷ Việt Nam đồng). Công ty hoạt động theo Luật Doanh Nghiệp và các qui định hiện hành khác của nước CHXHCN Việt Nam. Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chủ sở hữu Công ty là các thành viên góp vốn. Công ty hoạt động trên nguyên tắc độc lập, khách quan, chịu trách nhiệm vật chất và giữ bí mật cho khách hàng, coi trọng chất lượng dịch vụ và uy tín nghề nghiệp với mục tiêu giúp khách hàng và nhân viên thành công. Do yêu cầu hoạt động, từ năm 2001 đến nay, Công ty đã trải qua 5 lần thay đổi: Lần thứ nhất, do nhu cầu mở rộng văn phòng, Công ty chuyển trụ sở về số 105, phố Nghi Tàm, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội theo Quyết định số 86/TB ngày 19 tháng 3 năm 2002 của Ban Giám đốc Công ty. Lần thứ hai, theo Quyết định số 216/TB ngày 20/7/2002, Công ty có sự thay đổi về số thành viên góp vốn. Lần thứ ba vào tháng 1/2003, Công ty đổi trụ sở về số 2 - E11, tập thể Quỳnh Mai, phường Quỳnh Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Lần thứ tư, năm 2005, theo Quyết định số 08/ACCA/HĐTV ngày 26/11/2005 tên giao dịch quốc tế của Công ty đổi thành Auditing and Financial Consulting Company & Associates) và tên viết tắt là ACCA hay ACCAGroup. Trụ sở của Công ty chuyển về số 14, Ngõ 14, Phố Yên Lạc, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Công ty được Sở Kế hoạch & Đầu tư Thành phố Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngày 30/11/2005 theo số 0102003347. Lần thứ năm, với mục tiêu không ngừng hoàn thiện để phục vụ khách hàng một cách tốt nhất, từ ngày 1/8/2006, Công ty thay đổi Logo ACCAGroup thành ACAGroup và trụ sở của Công ty chuyển về: Phòng 504, Tầng 5, Toà nhà 17T7, Trung Hoà, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội. Trong quá trình hoạt động, mọi thành viên của Công ty luôn không ngừng nỗ lực, hoàn thành tốt công việc của mình. Sự cố gắng đó cuối cùng đã được đền đáp. Ngày 14 tháng 11 năm 2006, Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính (ACAGroup) chính thức trở thành thành viên của hãng kiểm toán quốc tế Kreston International một trong những hãng kiểm toán danh tiếng hàng đầu trên thế giới. Sự kiện này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Một mặt, từ nay Công ty được quyền áp dụng các kĩ thuật tiên tiến nhất trên thế giới trong lĩnh vực kiểm toán – tài chính. Mặt khác, đó Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cũng là niềm tự hào và là động lực thúc đẩy ACAGroup không ngừng hoàn thiện, phát triển. Hiện tại, Công ty cung cấp các dịch vụ kiểm toán và đảm bảo, kế toán, tư vấn tài chính và kinh doanh, tư vấn thuế cho các khách hàng là công ty đầu tư trực tiếp nước ngoài, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty nhà nước và các dự án quốc tế tại Việt Nam. 1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty ACAGroup 1.2.1. Các loại hình dịch vụ Công ty ACAGroup cung cấp Là một trong những công ty đã được tín nhiệm tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ kế toán, kiểm toán, tài chính, thuế đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính (ACA) với các phòng kiểm toán chuyên nghiệp, ACA-Audit đã và đang cung cấp dịch vụ cho nhiều khách hàng lớn Tại Việt Nam. Các dịch vụ Công ty cung cấp bao gồm: - Kiểm toán Báo cáo tài chính; - Kiểm toán cho mục đích thuế; - Kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư; - Kiểm toán Báo cáo quyết toán dự án; - Kiểm toán các thông tin tài chính; - Tư vấn tài chính; - Dịch vụ tư vấn kế toán; - Tư vấn thuế; - Tư vấn đầu tư; - Định giá tài sản, định giá giá trị doanh nghiệp; - Dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng; - Dịch vụ huấn luyện, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức; - Các dịch vụ liên quan khác về tài chính, kế toán, thuế theo quy định của pháp luật. 1.2.2. Thị trường hoạt động của ACAGroup Là một trong những Công ty đã được tín nhiệm tại Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ kế toán, kiểm toán, tài chính, thuế đáp ứng các tiêu Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chuẩn quốc tế, Công ty Kiểm toán và Tư vấn tài chính, với các phòng kiểm toán chuyên nghiệp, đang dần mở rộng thị trường hoạt động của mình. Đặc điểm về khách hàng của ACAGroup Hiện nay, Công ty đang cung cấp dịch vụ cho các công ty thuộc Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam (Bưu điện Hà Nội, Bưu điện Vũng Tàu, Bưu điện Hà Tây,…), các công ty thuộc Tổng công ty điện lực Việt Nam, Công ty may Thăng Long, công ty môi giới bảo hiểm Quốc Việt, các công ty thuộc Tổng công ty than Việt Nam..., và các dự án lớn như: dự án cải tạo và phát triển lưới điện 3 thành phố Hà Nội - Hải Phòng - Nam Định của Ngân hàng ADB, Dự án cải tạo và phát triển lưới điện thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn I của WB… Bên cạnh những khách hàng cũ, hàng năm Công ty còn có thêm các khách hàng mới đầy tiềm năng như: công ty đầu tư và XNK cà phê Tây Nguyên, Công ty Soeg Woo, công ty Phượng Hồng… Trong tương lai, những khách hàng của Công ty không chỉ dừng lại ở những lĩnh vực này mà sẽ phát triển hơn ở nhiều lĩnh vực khác. Đặc điểm về đối thủ cạnh tranh của ACAGroup Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các công ty kiểm toán không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng, do đó các đối thủ cạnh tranh của Công ty ACAGroup cũng không ngừng thay đổi theo. Hiện nay, các công ty đang cạnh tranh với ACAGroup bao gồm: Công ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Kế toán (AFC), Công ty Kiểm toán và kế toán (AAC), Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Kế toán HP, Công ty TNHH Kế toán Kiểm toán Tư vấn Việt Nam (AACC)… Chính vì sự cạnh tranh gay gắt này, Công ty ACAGroup đã và đang không ngừng nâng cao chất lượng kiểm toán cũng như chất lượng của các dịch vụ khác mà Công ty đang cung cấp. 1.2.3. Phương hướng phát triển của Công ty ACAGroup Trong thời gian tới, Công ty tiếp tục mở rộng địa bàn khai thác, thu hút khách hàng thuộc các ngành như ngân hàng, các công ty than miền Bắc… Đồng thời, Công ty chú trọng hoàn thiện các dịch vụ cung cấp cho các khách hàng tiềm Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 năng như Công ty đầu tư và XNK cà phê Tây Nguyên, Công ty Soeg Woo, Công ty Phượng Hồng, Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Công trình Viễn thông, …và đầu tư hơn nữa vào các dịch vụ chiến lược là dịch vụ tư vấn Tài chính Doanh nghiệp, dịch vụ Tư vấn Thuế. Bên cạnh đó, Công ty tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác với các công ty kiểm toán quốc tế hàng đầu để tiếp cận với các công cụ, kiến thức, phương phát và nguồn nhân lực nhằm tào nên chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp cho mỗi cuộc kiểm toán. 1.2.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong những năm qua Nhờ có đường lối, chiến lược đúng đắn, Công ty đã đạt được những thành tựu lớn như trở thành thành viên của hãng Kiểm toán Quốc tế Kreston International vào ngày 14 tháng 11 năm 2006 và trở thành một trong 12 công ty được phép kiểm toán cho các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết hoặc tổ chức kinh doanh chứng khoán theo Quyết định số 359/QĐ-UBCK ngày 11 tháng 06 năm 2007. Những thành tựu đó được thể hiện một phần ở kết quả kinh doanh trong những năm qua. Cụ thể: Bảng 1.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của ACAGroup qua các năm (Đơn vị: Triệu đồng) Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 113 338 160 85 175 190 301 Tư vấn 7 190 20 100 70 140 312 Kiểm toán BCTC - 72 120 165 240 320 510 120 600 300 350 480 650 1123 Dịch vụ Kiểm toán ĐT và XDCB Tổng 1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ACAGroup Do số lượng nhân viên chưa nhiều nên bộ máy tổ chức của Công ty khá đơn giản, được thể hiện theo sơ đồ 1.1. Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Sơ đồ 1.1. Bộ máy tổ chức quản lý của Công ty ACAGroup Giám đốc Phòng hành chính Phòng kiểm toán Phòng kiểm toán đầu tư tổng hợp Báo cáo tài chính và xây dựng cơ bản Nhằm thống nhất nhiệm vụ của mỗi phòng ban và các thành viên trong Công ty, ngày 01/08/2006, Công ty đã ban hành Quy chế nhân viên trong đó quy định chi tiết chức năng, nhiệm vụ của mỗi bộ phận. * Chức năng, nhiệm vụ của từng phòng ban - Ban Giám đốc: BGĐ gồm 1 Giám đốc và 3 Phó Giám đốc. Giám đốc Công ty là người đại diện cho Công ty chịu trách nhiệm trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Công ty. Theo quy chế, Giám đốc có các quyền và nhiệm vụ sau: tổ chức điều hành mọi hoạt động của công ty theo pháp luật, quyết định thành lập các phòng ban chức năng, phòng nghiệp vụ của công ty, quy định nhiệm vụ cũng như quyền hạn của từng phòng… Trong quá trình hoạt động kinh doanh, BGĐ thực hiện phân tích nhanh thị trường và chiến lược, quản lý và giám sát hệ thống kiểm soát nội bộ, phát triển kinh doanh và xây dựng danh tiếng thương hiệu. - Phòng hành chính - tổng hợp: Phòng hành chính - tổng hợp chịu trách nhiệm về quản lý nhân sự, công tác kế toán và các vấn đề mang tính hành chính tổng hợp. - Phòng kiểm toán báo cáo tài chính: Phòng kiểm toán báo cáo tài chính thực hiện việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, kế toán và thuế. - Phòng kiểm toán đầu tư và xây dựng cơ bản: Phòng kiểm toán đầu tư & xây dựng cơ bản thực hiện kiểm toán các dự án xây dựng cơ bản và những dự án đầu tư được tài trợ bằng nguồn của các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), ngân hàng Châu Á (ADB)… Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tuy mỗi phòng có nhiệm vụ riêng, song giữa các phòng luôn có sự phối hợp giúp đỡ lẫn nhau để hoàn thành tốt công việc và tạo sự gắn bó, thống nhất trong toàn Công ty. 1.4. Cơ cấu tổ chức hoạt động kinh doanh tại Công ty Để phục vụ cho việc quản lý nhân viên cũng như việc phân công công việc trong quá trình hoạt động kinh doanh, Công ty kiểm toán và tư vấn tài chính (ACAGroup) tiến hành phân chia nhân viên nghiệp vụ theo cấp bậc. Các cấp bậc trong Công ty ACAGroup được phân thành 4 cấp theo mức độ giảm dần như sau: Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức hoạt động kinh doanh tại Công ty ACAGroup Nhóm cấp bậc GIÁM ĐỐC KIỂM TOÁN CHỦ NHIỆM KIỂM TOÁN Cấp bậc Giám đốc kiểm toán Chủ nhiệm kiểm toán cấp 2 (Senior 2) Chủ nhiệm kiểm toán cấp 1 (Senior 1) Kiểm toán viên cấp 3 (Staff 3) KIỂM TOÁN VIÊN Kiểm toán viên cấp 2 (Staff 2) Kiểm toán viên cấp 1 (Staff 1) Trợ lý kiểm toán cấp 3 TRỢ LÝ KIỂM TOÁN Trợ lý kiểm toán cấp 2 Trợ lý kiểm toán cấp 1 Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Một cuộc kiểm toán sẽ do một nhóm kiểm toán thực hiện. Mỗi nhóm được tổ chức theo chiều dọc từ cấp trên xuống cấp dưới. Trong một nhóm kiểm toán luôn có sự đảm bảo tính thống nhất cao về công việc của các thành viên trong nhóm cũng như sự tuân thủ hướng dẫn nghiệp vụ của cấp dưới với cấp trên. Việc phân chia thành cấp bậc như vậy sẽ đem lại nhiều thuận lợi trong việc phân công công việc đúng trình độ chuyên môn. Giám đốc kiểm toán là người có chuyên môn cao nhất, là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng cuộc kiểm toán. Mọi cuộc kiểm toán đều phải được đặt dưới sự điều hành và giám sát bởi ít nhất một Giám đốc kiểm toán. Giám đốc kiểm toán là người có trách nhiệm xem xét các vấn đề tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, các vấn đề về tính độc lập của nhóm kiểm toán và các quy định khác… Giám đốc kiểm toán còn là người soát xét cuối cùng nhằm đảm bảo cuộc kiểm toán đã tuân thủ theo đúng phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty ACAGroup . Chủ nhiệm kiểm toán cũng là người chịu trách nhiệm đảm bảo cuộc kiểm toán tuân thủ theo đúng phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty bằng cách trực tiếp hướng dẫn nhóm kiểm toán, soát xét và thảo luận các vấn đề phát sinh trong cuộc kiểm toán; chịu trách nhiệm trong việc xử lý các vấn đề trọng yếu và phức tạp về kỹ thuật kiểm toán; chịu trách nhiệm soát xét Báo cáo tài chính được lập bởi cấp dưới. Kiểm toán viên là người thực hiện các công việc chính của cuộc kiểm toán từ giai đoạn lập kế hoạch đến giai đoạn lập báo cáo. Kiểm toán viên thường là trưởng nhóm kiểm toán, phụ trách nhóm kiểm toán thực hiện các công việc tại khách hàng. Trưởng nhóm kiểm toán phải tiến hành phân công công việc cho các trợ lý kiểm toán viên theo đúng kinh nghiệm và năng lực của các trợ lý. Kiểm toán viên phải chịu trách nhiệm hướng dẫn, soát xét công việc kiểm tra chi tiết của các trợ lý trong suốt quá trình thực hiện kiểm toán. Trợ lý kiểm toán viên là các nhân viên có từ một đến ba năm kinh nghiệm. Thông thường trợ lý kiểm toán viên là người thực hiện các công việc kiểm tra chi tiết theo kế hoạch kiểm toán được lập bởi trưởng nhóm kiểm toán. Trong cuộc kiểm toán, trợ lý kiểm toán viên có thể thực hiện một hoặc một vài phần hành cụ thể theo sự phân công của trưởng nhóm. 1.5. Thực trạng tổ chức kiểm toán tại Công ty ACAGroup Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.5.1. Tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty ACAGroup Từ khi mới thành lập, Công ty ACAGroup đã xây dựng cho mình một quy trình kiểm toán phù hợp với quy định, chuẩn mực Việt Nam cũng như các chuẩn mực Quốc tế. Theo đó, quy trình chung của một cuộc Kiểm toán Báo cáo tài chính Công ty áp dụng gồm các bước được thể hiện ở sơ đồ dưới đây: Sơ đồ 1.3. Quy trình chung của một cuộc Kiểm toán Báo cáo tài chính áp dụng tại Công ty ACAGroup Quản lý cuộc kiểm toán Công việc thực hiện trước kiểm toán Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát Xây dựng kế hoạch kiểm toán Đánh giá, kiểm soát, xử lý rủi ro kiểm toán Thiết lập các điều khoản của hợp đồng Lựa chọn nhóm kiểm toán Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng Tìm hiểu môi trường kiểm soát Tìm hiểu công tác kế toán Thực hiện các bước phân tích tổng quát Xác định mức độ trọng yếu Xây dựng kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng Đánh giá rủi ro tiềm tàng trong các khoản mục Rủi ro chi tiết xác định được Rủi ro chi tiết không xác định được Tin cậy vào hệ thống kiểm soát Tin cậy vào hệ thống kiểm soát Không tin cậy Đào Thị Nhung Tin cậy Tin cậy Không tin cậy Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thực hiện các điều khoản trong hợp đồng Tập trung vào kiểm tra chi tiết Xác định các bước kiểm soát có thể làm giảm rủi ro Kiểm tra các bước kiểm soát để chứng minh độ tin cậy của hệ thống theo kế hoạch quay vòng. Thực hiện kiểm tra chi tiết Tập trung kiểm tra chi tiết Tổng hợp và liên kết với kế hoạch kiểm toán chi tiết Thực hiện kế hoạch kiểm toán Thực hiện các bước kiểm tra hệ thống và đánh giá Thực hiện các bước kiểm tra chi tiết và đánh giá kết quả kiểm tra Thực hiện việc soát xét báo cáo tài chính Kết luận về cuộc kiểm toán và lập báo cáo Soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày lập báo cáo Thu thập thư giải trình của ban giám đốc khách hàng Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán Lập báo cáo kiểm toán Các hoạt động sau kiểm toán Đánh giá chất lượng và kết quả cuộc kiểm toán Soát xét, kiểm tra giấy tờ làm việc Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Đánh giá và quản lý rủi ro Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Bước 1: Khảo sát, đánh giá khách hàng và ký hợp đồng kiểm toán Bước đầu tiên Công ty luôn tiến hành khảo sát, đánh giá để chấp nhận cung cấp dịch vụ cho khách hàng hoặc từ chối cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Sau khi khảo sát, đánh giá về khách hàng đưa đến quyết định chấp nhận khách hàng, Công ty thực hiện ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng trong đó nêu rõ mục tiêu, phạm vi kiểm toán, quyền và trách nhiệm của mỗi bên, hình thức báo cáo kiểm toán, thời gian thực hiện và các điều khoản về phí, về xử lý khi tranh chấp hợp đồng. Bước 2: Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát và xây dựng chương trình kiểm toán Dựa vào các thông tin, tài liệu đã thu thập được, nhà quản lý tiến hành lập kế hoạch tổng quát bao gồm các công việc sau: Tìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng: Để đảm bảo tính thận trọng nghề nghiệp đúng mức, khi thực hiện kiểm toán, kiểm toán viên (KTV) luốn tìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng. Tìm hiểu môi trường kiểm soát: Khi tìm hiểu về môi trường kiểm soát, KTV thường xem xét về các khía cạnh như: các đặc thù về quản lý của khách hàng, chính sách nhân sự, công tác kế hoạch… từ đó có thể đánh giá về quá trình thiết kế, vận hành và xử lý dữ liệu của hệ thống kiểm toán nội bộ của khách hàng, trong đó nhân tố chủ yếu là nhận thức về hoạt động kiểm tra kiểm soát và điều hành hoạt động của các nhà quản lý doanh nghiệp. Tìm hiểu công tác kế toán: Tìm hiểu công tác kế toán của khách hàng nhằm giúp KTV có những hiểu biết tổng quát về hệ thống chứng từ kế toán, hệ thống sổ sách kế toán, hệ thống tài khoản kế toán mà khách hàng sử dụng và hệ thống bảng tổng hợp, cấn đối kế toán tại công ty khách hàng có đúng với chuẩn mực, quy định hay không. Thực hiện các bước phân tích tổng quát: Đây là quá trình đánh giá các thông tin tài chính được thực hiện thông qua việc nghiên cứu các mối quan hệ đáng tin cậy giữa các dữ liệu tài chính và dữ liệu phi tài chính. Sau khi đã thu thập được các thông tin cơ sở, KTV tiến hành thực hiện các thủ tục phân tích đối với các thông tin đã thu thập để hỗ trợ cho việc lập kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng. Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Xác định mức độ trọng yếu: Kỹ thuật đánh giá mức độ trọng yếu mà Công ty tiến hành bao gồm các bước: Ước tính ban đầu về tính trọng yếu: Việc ước lượng ban đầu về tính trọng yếu là một việc mang tính xét đoán nghề nghiệp của KTV. Do đó, ước lượng ban đầu về tính trọng yếu không cố định mà có thể thay đổi trong suốt cuộc kiểm toán nếu KTV thấy rằng mức ước lượng ban đầu là quá cao hoặc quá thấp hoặc một trong các nhân tố dùng để xác định mức ước lượng ban đầu về tính trọng yếu bị thay đổi. Phân bổ ước lượng ban đầu về tính trọng yếu cho các khoản mục: Sau khi KTV đã có được ước lượng ban đầu về tính trọng yếu cho toàn bộ BCTC, KTV tiến hành phân bổ mức ước lượng này cho từng khoản mục trên BCTC nhằm xác định số lượng bằng chứng kiểm toán thích hợp cần phải thu thập đối với từng khoản mục ở mức chi phí thấp nhất có thể mà vẫn đảm bảo tổng hợp các sai sót trên BCTC không vượt quá mức ước lượng ban đầu về tính trọng yếu. Xây dựng kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng: Trong giai đoạn này, KTV xây dựng chi tiết kế hoạch giao dịch với khách hàng và phục vụ khách hàng bao gồm các công việc thực hiện trong quá trình kiểm toán, những tài liệu khách hàng cần cung cấp cho KTV và thời gian cung cấp tài liệu, thời gian họp với khách hàng để đưa ra ý kiến tổng hợp… Đánh giá rủi ro tiềm tàng trong các khoản mục: Trên cơ sở mức trọng yếu được xác định cho toàn bộ BCTC và phân bổ cho từng khoản mục, KTV tiến hành đánh giá rủi ro tiềm tàng đối với từng khoản mục. Khi đánh giá rủi ro kiểm toán, KTV đánh giá ba loại rủi ro là rủi ro cố hữu, rủi ro kiểm soát và rủi ro phát hiện. Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết: Việc quan trọng trong giai đoạn này là các KTV cần thực hiện các thủ tục nhằm tìm hiểu và đánh giá quá trình xử lý dữ liệu kế toán, phân loại mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình quản lý và xử lý dữ liệu, tìm hiểu và đánh giá quy trình và các thủ tục thực hiện các chu trình kinh doanh quan trọng của khách hàng. Sau đó KTV tiến hành lập kế hoạch kiểm toán theo từng tài khoản. Việc lập kế hoạch kiểm toán theo từng tài khoản trước hết được Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thực hiện đối với các rủi ro cụ thể có thể xác định được. Thông thường, đây là các thủ tục kiểm toán đặc thù do Kiểm toán viên có kinh nghiệm lập ra để áp dụng trong từng trường hợp cụ thể. Bước 3: Thực hiện kiểm toán Với chương trình kiểm toán đã lập một cách khoa học và thích hợp cho mỗi khách hàng, KTV tiến hành công việc kiểm toán theo các kế hoạch chi tiết đã lập. Thực hiện các bước kiểm tra hệ thống và đánh giá Thủ tục kiểm soát được triển khai nhằm thu thập các bằng chứng kiểm toán về thiết kế và về hoạt động của hệ thống KSNB như hệ thống chứng từ sổ sách, quy trình luân chuyển chứng từ, quá tình phân công phân nhiệm, sự phê chuẩn, cách ly trách nhiệm giữa các vị trí có thể xảy ra hành vi gian lận…Các bằng chứng có thể thu thập bằng các cách thức cụ thể như: điều tra, phỏng vấn, thực hiện lại, kiểm tra từ đầu đến cuối. Tuy nhiên tại công ty ACAGroup, các KTV thường kết hợp các thủ tục như phỏng vấn, điều tra, so sánh, tính toán... Thực hiện các thủ tục phân tích: Công ty sử dụng ba kĩ thuật phân tích chủ yếu là dự đoán, so sánh, đánh giá.Kỹ thuật phân tích được sử dụng gồm ba loại: kiểm tra tính hợp lý, phân tích xu hướng và phân tích tỉ suất. Thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết Tại Công ty ACAGroup, các thủ tục kiểm tra chi tiết được thực hiện bằng cách: Sử dụng các trắc nghiệm công việc và trắc nghiệm trực tiếp số dư để kiểm tra từng khoản mục hay nghiệp vụ tạo nên số dư trên khoản mục, đối chiếu sổ sách, kiểm tra tính có thật của các thông tin ghi chép trên sổ sách. Đánh giá kết quả chi tiết: Xem xét sai sót về các khoản mục về các khoản mục và hoạt động của hệ thông kiểm soát nội bộ, hệ thống thông tin, tính khách quan của Ban giám đốc cũng như năng lực của nhân viên. Khi phát hiện thấy chênh lệch, kiểm toán viên cần xem xét, xử lý các chênh lệch, tìm hiểu nguyên nhân và thực hiện các thủ tục kiểm toán bổ sung nếu thấy cần thiết. Những chênh lệch mà không được điều chỉnh thì kiểm toán viên lập vào môt bảng để xem xét tính trọng Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 yếu của tổng hợp những khoản mục này, từ đó phục vụ cho việc ra kết luận kiểm toán sau này. Bước 4: Kết thúc kiểm toán Đây là giai đoạn cuối cùng của cuộc kiểm toán. Trong giai đoạn này, KTV tiến hành các công việc sau: - Soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày lập báo cáo; - Thu thập thư giải trình của Ban Giám đốc Công ty khách hàng; - Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán; - Lập báo cáo kiểm toán. Trong các cuộc kiểm toán, tuỳ thuộc vào quy mô của doanh nghiệp cũng như lĩnh vực hoạt động, ngành nghề kinh doanh mà Công ty sẽ có sự điều chỉnh. Nhưng nhìn chung, Công ty tiến hành kiểm toán theo quy trình trên. 1.5.2. Tổ chức hồ sơ kiểm toán tại Công ty ACAGroup Tại Công ty ACAGroup, hồ sơ kiểm toán sắp xếp tuỳ theo từng khách hàng. Đối với khách hàng lâu năm, các thông tin, tài liệu kiểm toán trong nhiều năm sẽ được tập hơp theo từng khách hàng (Hồ sơ kiểm toán chung), còn với các khách hàng khác, hồ sơ kiểm toán được sắp xếp theo hồ sơ kiểm toán năm. Cách sắp xếp này tạo điều kiệm thuận lợi cho việc tìm kiếm, sử dụng, tra cứu. Hệ thống hồ sơ kiểm toán của Công ty ACAGroup được trình bày một cách hệ thống và khoa học, thuận lợi cho việc kiểm tra, đối chiếu. Hệ thống chỉ mục trong hồ sơ kiểm toán của Công ty bao gồm: A Lập kế hoạch A010 Danh sách kiểm tra tính hợp lý A100 Kế hoạch liên lạc và dịch vụ khách hàng A200 Định giá hợp đồng, môi trường kiểm soát và rủi ro, thiết lập các điều khoản hợp đồng A300 Báo cáo chi tiết các khoản mục của hợp đồng A400 Tìm hiểu về công việc kinh doanh của khách hàng A500 Tìm hiểu về hệ thống kế toán của khách hàng Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 A600 Thực hiện thủ tục phân tích ban đầu A700 Xác định mức trọng yếu dự kiến A800 Tóm tắt định mức rủi ro và kế hoạch kiểm toán B Lập báo cáo B100 Báo cáo thông tin và dịch vụ khách hàng B200 Các bảng khai tài chính B300 Bản tóm tắt quá trình kiểm toán B400 Báo cáo khác C Quản lý quá trình kiểm toán C100 Cam kết phục vụ khách hàng - thực hiện và định giá C200 Thời gian biểu và quy trình kiểm toán C300 Các cuộc gặp khách hàng C400 Liên lạc và gửi thư cho khách hàng khác D Kiểm soát D100 Kết luận dựa trên các thử nghiệm kiểm soát nội bộ D200 Kiểm soát D300 Kiểm soát chu kỳ kinh doanh D400 Kiểm soát hệ thống máy tính E Thử nghiệm cơ bản – tài sản E100 Tiền E200 Các khoản đầu tư E300 Các khoản phải thu E400 Hàng tồn kho E500 Chi phí trả trước E600 Tài sản hữu hình E700 Tài sản vô hình và các tài sản khác F Thử nghiệm cơ bản - nợ phải trả F100 Các khoản phải trả F200 Chi phí chưa ghi sổ Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 F300 Nợ dài hạn F400 Thuế trực thu F500 Thuế hoãn lại G Thử nghiệm cơ bản - Nguồn vốn G100 Nguồn vốn H Thử nghiệm cơ bản – Báo cáo kết quả kinh doanh H100 Doanh thu H200 Giá vốn hàng bán H300 Chi phí hoạt động H400 Tiền lương H500 Thu nhập khác H600 Chi phí khác H700 Thuế thu nhập doanh nghiệp. 1.5.3. Tổ chức kiểm soát chất lượng kiểm toán tại Công ty ACAGroup Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 220: “Chất lượng hoạt động kiểm toán là mức độ thoả mãn của các đối tượng sử dụng kết quả kiểm toán về tính khách quan và độ tin cậy vào ý kiến kiểm toán của KTV, đồng thời thoả mãn mong muốn của đơn vị được kiểm toán về những ý kiến đóng góp của KTV nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong thời gian định trước với giá phí hợp lý”. Do đó, để không ngừng nâng cao chất lượng của các cuộc kiểm toán, Công ty đã xây dựng và thực hiện các chính sách và thủ tục kiểm toán chất lượng. Các chính sách này quy định về việc tuân thủ nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp; kỹ năng và năng lực chuyên môn của từng cán bộ, nhân viên trong Công ty; việc duy trì và chấp nhận khách hàng… Với mỗi chính sách, Công ty đưa ra từng thủ tục cụ thể để hướng dẫn việc thực hiện và phục vụ cho việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách đó. Các chính sách và thủ tục kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán của Công ty được phổ biến tới tất cả cán bộ, nhân viên của Công ty và được áp dụng cho từng hợp đồng kiểm toán một cách thích hợp. Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN TÀI CHÍNH ACAGROUP THỰC HIỆN 2.1. Áp dụng chƣơng trình kiểm toán hàng tồn kho do Công ty ACAGroup thực hiện tại Công ty ABC 2.1.1. Khảo sát, đánh giá khách hàng và ký hợp đồng kiểm toán Công ty ABC là khách hàng thường xuyên của Công ty ACAGroup nên Công ty đã nắm bắt được các thông tin về hoạt động của khách hàng. Việc khảo sát, đánh giá khách hàng đã được KTV thực hiện từ những năm trước. Do đó, KTV chỉ cần nghiên cứu Hồ sơ kiểm toán chung để tìm hiểu thêm các thông tin về khách hàng cũng như những thay đổi quan trọng có thể ảnh hưởng tới cuộc kiểm toán. Thực hiện kiểm toán cho Công ty ABC năm nay bao gồm bốn KTV trong đó có trưởng nhóm kiểm toán đã thực hiện kiểm toán cho năm ngoái. Vì chu trình hàng tồn kho là chu trình phức tạp nên trưởng nhóm kiểm toán chịu trách nhiệm cho chu trình này. Chủ nhiệm kiểm toán chịu trách nhiệm lập kế hoạch, xây dựng chương trình kiểm toán, hướng dẫn, rà soát công việc của các KTV khác. Sau khi có được những thông tin tổng quát cũng như những đánh giá chung về khách hàng, Công ty ACAGroup và Công ty ABC tiến hành kí kết hợp đồng với các điều khoản được quy định cụ thể trong Hợp đồng kiểm toán (Phụ lục số 01). 2.1.2. Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát và xây dựng chương trình kiểm toán 2.1.2.1. Tìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng Hình thức sở hữu vốn: Công ty ABC là doanh nghiệp cổ phần được thành lập từ việc cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước theo Quyết định số 155/2003/QĐ-BCN ngày 01 tháng 10 năm 2003 của Bộ Công nghiệp. Ngày 20 tháng 11 năm 2003, Công ty đăng ký trở thành một Công ty cổ phần hoạt động theo luật doanh nghiệp Việt Nam; giấy phép Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 đăng ký kinh doanh số 4103001932 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp. Tổng số vốn điều lệ của Công ty được đăng ký theo giấy phép kinh doanh là 159,000,000,000 đồng. Trong đó, phần vốn Nhà nước góp là 79,520,000,000 đồng (chiếm 50.01%), vốn do các nhà đầu tư trong nước góp là 16,740,000,000 đồng (chiếm 10.53%), vốn góp của các nhà đầu tư nước ngoài là 62,740,000,000 đồng (chiếm 39.46%). Trong năm 2007, phần vốn Nhà nước có tỷ lệ là 50.01% do Bộ Công nghiệp nắm giữ đã được chuyển cho cổ động đại diện Nhà nước là Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước. Ngành nghề kinh doanh và hoạt động chính: - Sản xuất và kinh doanh bánh, sữa đậu nành, sữa tươi, nước giải khát, sữa hộp, sữa bột, bột dinh dưỡng và các sản phẩm từ sữa khác; - Kinh doanh thực phẩm công nghệ, thiết bị phụ tùng, vật tư, nguyên liệu; - Sản xuất và mua bán bao bì, in trên bao bì. 2.1.2.2. Tìm hiểu môi trường kiểm soát - Triết lý kinh doanh: mong muốn sản phẩm của minh được yêu thích nhất ở mọi khu vực, lãnh thổ nên Công ty ABC luôn xem chất lượng và sáng tạo là bạn đồng hành của Công ty, xem khách hàng là trung tâm và cam kết đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Qua tìm hiểu và kết hợp với những thông tin đã thu thập được từ cuộc kiểm toán năm trước, KTV đánh giá việc lập và thực hiện kế hoạch sản xuất, dự toán ngân sách và lợi nhuận được thực hiện khá chặt chẽ. - Cơ cấu tổ chức, quản lý: Cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty bao gồm Đại hội đồng Cổ đông, Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc và Ban kiểm soát. - Tổ chức bộ máy quản lý: Công ty ban hành một hệ thống quản lý mà theo đó bộ máy quản lý sẽ chịu trách nhiệm và nằm dưới sự lãnh đạo của Hội dồng quản trị. Công ty có một Tổng Giám đốc, năm Phó Tổng Giám đốc và một Kế toán trưởng do Hội đồng quản trị bổ nhiệm. Tổng Giám đốc và các Phó Tổng Giám đốc Đào Thị Nhung Lớp kiểm toán 46B