Tài liệu Hoàn thiện công tác tuyển dụng tại ngân hàng tmcp kỹ thương việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu N¨m 1986 trë vÒ tríc nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt nhá, mang tÝnh tù cung tù cÊp vËn hµnh theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. MÆt kh¸c do nh÷ng sai lÇm trong nhËn thøc vÒ m« h×nh kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. NÒn kinh tÕ níc ta ngµy cµng tôt hËu, khñng ho¶ng trÇm träng kÐo dµi, møc sèng nh©n d©n thÊp. §øng tríc bèi c¶nh ®ã con ®êng ®óng ®¾n duy nhÊt ®Ó ®æi míi ®Êt níc lµ ®æi míi kinh tÕ. Tõ 1986 , vËn dông quan ®iÓm toµn diÖn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng M¸c Lªnin vµ nhËn thøc râ vÒ thùc tr¹ng ®Êt níc §¶ng ta ®· cã nh÷ng chñ ch¬ng ®óng ®¾n thÓ hiÖn trong c¸c v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng tõ ®¹i héi §¶ng VI ®Õn ®¹i héi §¶ng IX lµm kim chØ nam cho sù nghiÖp gi¶i phãng x· héi, ph¸t triÓn con ngêi x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi trªn ®Êt níc ta. §êng lèi ®ã ®îc thùc hiÖn mêi s¸u n¨m ®æi míi ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ chøng tá ®êng lèi l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ hoµn toµn ®óng ®¾n. Nhng phÝa sau nh÷ng thµnh tùu ®ã cßn kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n næi cém. Do ®ã cÇn nghiªn cøu, bæ sung vµ hoµn thiÖn nh÷ng quan ®iÓm, biÖn ph¸p ®Ó nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ gi÷ v÷ng ®Þnh híng ®ã. V× vËy em chän ®Ò tµi: VËn dông quan ®iÓm toµn diÖn trong vÊn ®Ò thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay. Lµm tiÓu luËn triÕt häc cho m×nh. Ch¬ng I ph©n tÝch c¬ së lý luËn vµ yªu cÇu cña quan ®iÓm toµn diÖn I. ph©n tÝch c¬ së lý luËn vµ yªu cÇu cña quan ®iÓm toµn diÖn 1.1 ThÕ giíi vËt chÊt ®îc t¹o thµnh tõ nh÷ng sù vËt, nh÷ng hiÖn tîng, nh÷ng qu¸ tr×nh kh¸c nhau. VËy gi÷a chóng cã mèi liªn hÖ qua l¹i víi nhau, 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ¶nh hëng lÉn nhau hay chóng tån t¹i biÖt lËp t¸ch rêi nhau? NÕu chóng tån t¹i trong sù liªn hÖ qua l¹i, th× nh©n tè g× quy ®Þnh sù liªn hÖ ®ã? Nh÷ng ngêi theo quan ®iÓm siªu h×nh cho r»ng c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng tån t¹i t¸ch rêi nhau, c¸i nµy bªn c¹nh c¸i kia; gi÷a chóng kh«ng cã sù phô thuéc, kh«ng cã sù rµng buéc lÉn nhau; cã ch¨ng chØ lµ nh÷ng liªn hÖ hêi hît bªn ngoµi, mang tÝnh ngÉu nhiªn. Trong sè nh÷ng ngêi theo quan ®iÓm siªu h×nh còng cã ngêi thõa nhËn sù liªn hÖ vµ tÝnh ®a d¹ng cña nã nhng l¹i phñ nhËn kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a chóng. Ngîc l¹i nh÷ng ngêi theo quan ®iÓm biÖn chøng coi thÕ giíi nh mét chØnh thÓ thèng nhÊt. C¸c sù vËt, hiÖn tîng vµ qu¸ tr×nh cÊu thµnh thÕ giíi ®ã võa t¸ch biÖt nhau, võa cã mèi liªn hÖ h÷u c¬ víi nhau. Liªn hÖ theo quan ®iÓm biÖn chøng lµ sù phô thuéc, rµng buéc, quy ®Þnh lÉn nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. PhÐp biÖn chøng nãi chung ®Òu thõa nhËn mèi liªn hÖ phæ biÕn cña nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng, qu¸ tr×nh cÊu thµnh thÕ giíi. Tuy vËy, khi nãi vÒ c¬ së cña sù liªn hÖ phæ biÕn, phÐp biÖn chøng duy t©m coi c¬ së cña sù liªn hÖ lµ ë c¶m gi¸c( duy t©m chñ quan) hay ë ý niÖm tuyÖt ®èi( duy t©m kh¸ch quan).§ã lµ nh÷ng c¸ch gi¶i thÝch mét c¸ch chñ quan, thÇn bÝ, kh«ng khoa häc. §øng trªn quan ®iÓm duy vËt khoa häc, phÐp biÖn chøng duy vËt kh¼ng ®Þnh r»ng c¬ së cña sù liªn hÖ lµ ë tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi. Theo quan ®iÓm nµy, c¸c sù vËt, c¸c hiÖn tîng trªn thÕ giíi dï cã ®a d¹ng, kh¸c nhau nh thÕ nµo ch¨ng n÷a th× chóng chØ lµ nh÷ng d¹ng tån t¹i kh¸c nhau cña mét thÕ giíi duy nhÊt lµ thÕ giíi vËt chÊt. Ngay c¶ t tëng, ý thøc cña con ngêi vèn lµ nh÷ng c¸i phi vËt chÊt, còng chØ lµ thuéc tÝnh cña mét d¹ng vËt chÊt cã tæ chøc cao lµ bé ãc con ngêi, néi dung cña chóng còng chØ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¸nh cña c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt kh¸ch quan. Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng kh«ng chØ kh¼ng ®Þnh tÝnh phæ biÕn, tÝnh kh¸ch quan cña sù liªn hÖ mµ cßn chØ ra tÝnh ®a d¹ng cña nã. Cã mèi liªn hÖ bªn trong, cã mèi liªn hÖ bªn ngoµi, cã mèi liªn hÖ b¶n chÊt vµ liªn hÖ kh«ng b¶n chÊt, liªn hÖ tÊt yÕu vµ liªn hÖ ngÉu nhiªn. Cã mèi liªn hÖ chñ yÕu, cã mèi liªn hÖ thø yÕu. Cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp, cã mèi liªn hÖ gi¸n tiÕp . Cã mèi liªn hÖ chung bao qu¸t toµn bé thª giãi, cã mèi liªn hÖ bao qu¸t mét sè lÜnh vùc hoÆc mét lÜnh vùc nµo ®ã cña thÕ giíi. Cã mèi liªn hÖ vÒ thêi 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 gian trong qu¸ tr×nh lÞch sö cña sù vËt, hiÖn tîng…TÝnh ®a d¹ng cña sù liªn hÖ do tÝnh ®a d¹ng trong sù tån t¹i, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña chÝnh sù vËt vµ hiÖn tîng quy ®Þnh. C¸c lo¹i liªn hÖ kh¸c nhau cã vai trß kh¸c nhau ®èi víi sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn tîng. Ch¼ng h¹n: sù vËt, hiÖn tîng nµo còng cã mèi liªn hÖ bªn trong vµ mèi liªn hÖ bªn ngoµi, nhng vai trß cña chóng ®èi víi sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt hiÖn tîng lµ kh¸c nhau. Mèi liªn hÖ bªn trong bao giê còng gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh, cßn mèi liªn hÖ bªn ngoµi kh«ng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, v¶ l¹i nã ph¶i th«ng qua mèi liªn hÖ bªn trong mµ ph¸t huy t¸c dông ®èi víi sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn tîng. DÜ nhiªn sù ph©n lo¹i c¸c mèi liªn hÖ chØ cã ý nghÜa t¬ng ®èi. C¸c lo¹i liªn hÖ kh¸c nhau cã thÓ chuyÓn ho¸ lÉn nhau. Sù chuyÓn ho¸ nh vËy cã thÓ diÔn ra hoÆc do thay ®æi ph¹m vi bao qu¸t qua xem xÐt, hoÆc do kÕt qu¶ vËn ®éng kh¸ch quan cña chÝnh sù vËt, hiÖn tîng. Ch¼ng h¹n c¸i lµ ngÉu nhiªn khi xem xÐt trong mèi quan hÖ nµy nhng l¹i lµ tÊt nhiªn khi xem xÐt trong mèi quan hÖ kh¸c; v¶ l¹i trong qu¸ tr×nh vËn ®éng, mèi liªn hÖ ngÉu nhiªn cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh tÊt nhiªn vµ ngîc l¹i. Nh vËy sù t¸c ®éng qua l¹i, liªn hÖ cña sù vËt, hiÖn tîng trªn thÕ giíi kh«ng nh÷ng lµ v« cïng, v« tËn mµ cßn rÊt phong phó ®a d¹ng vµ phøc t¹p. §Æc biÖt trong lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, tÝnh phøc t¹p cña sù liªn hÖ ®îc nhËn lªn do sù ®an xen, chång chÐo, ch»ng chÞt cña v« vµn c¸c ho¹t ®éng cã môc ®Ých, cã ý thøc cña con ngêi. ChÝnh v× vËy mµ qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ ph©n lo¹i s¸t, ®óng c¸c mèi liªn hÖ trong x· héi trë nªn khã kh¨n h¬n nhiÒu so víi trong tù nhiªn. Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ bݪn lµ mét trong nh÷ng c¬ së, nÒn t¶ng cña phÐp biÖn chøng duy vËt. §ång thêi, nã còng lµ c¬ së lý luËn cña quan ®iÓm toµn diÖn mét quan ®iÓm mang tÝnh ph¬ng ph¸p luËn khoa häc trong nhËn thøc vµ thùc tiÔn. Víi t c¸ch lµ mét nguyªn t¾c ph¬ng ph¸p luËn trong viÖc nhËn thøc c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng, quan ®iÓm toµn diÖn thÓ hiÖn ë mét sè yªu cÇu c¬ b¶n sau ®©y: 1.1.1: Ph¶i xem xÐt sù vËt, hiÖn tîng trong mèi liªn hÖ phæ biÕn, mèi liªn hÖ vèn cã cña nã. Sù vËt, hiÖn tîng, b¶n chÊt cña sù vËt, hiÖn tîng ®îc h×nh thµnh, bݪn ®æi vµ béc lé th«ng qua mèi liªn hÖ gi÷a chóng víi c¸c sù vËt 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hiÖn tîng kh¸c. V× vËy ®Ó nhËn thøc ®óng ®¾n sù vËt, hiÖn tîng kh«ng chØ xem xÐt b¶n th©n nã mµ cßn ph¶i xem xÐt mèi liªn hÖ gi÷a nã víi c¸c sù vËt hiÖn tîng kh¸c.Kh¼ng ®Þnh yªu cÇu nµy, Lªnin viÕt: “Muèn thùc sù hiÓu ®îc sù vËt, cÇn ph¶i nh×n bao qu¸t vµ nghiªn cøu tÊt c¶ c¸c mÆt, tÊt c¶ c¸c mèi liªn hÖ vµ quan hÖ gi¸n tiÕp cña sù vËt ®ã”. Ch¼ng h¹n kinh tÕ vµ chÝnh trÞ tån t¹i trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Xem xÐt vÊn ®Ò chÝnh trÞ mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, hoÆc ngîc l¹i sÏ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm cùc ®oan. DÜ nhiªn, nh nguyªn lý mèi liªn hÖ phæ biÕn ®· chØ ra sù vËt, hiÖn tîng tån t¹i trong v« vµn mèi liªn hÖ, do ®ã trong mçi ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh con ngêi kh«ng thÓ nhËn thøc ®îc tÊt c¶ c¸c mèi liªn hÖ. Bëi vËy, tri thøc ®¹t ®îc vÒ sù vËt còng chØ lµ t¬ng ®èi, kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng trän vÑn.ý thøc ®îc ®iÒu ®ã chóng ta sÏ tr¸nh ®îc viÖc tuyÖt ®èi ho¸ nh÷ng tri thøc ®· cã vÒ sù vËt, coi nh÷ng tri thøc ®ã lµ nh÷ng ch©n lý bÊt biÕn, tuyÖt ®èi, kh«ng thÓ söa ®æi, bæ xung vµ ph¸t triÓn. Bëi vËy, trong cuéc sèng ®ßi hái sù cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt tÊt c¶ mäi mÆt sÏ ®Ò phßng cho chóng ta khái ph¹m sai lÇm vµ sù cøng nh¾c. 1.1.2: Xem xÐt toµn diÖn c¸c mèi liªn hÖ cña sù vËt ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ, vai trß cña chóng, tr¸nh xem xÐt mét c¸ch dµn tr¶i, b×nh qu©n. Sù vËt tån t¹i trong mèi liªn hÖ phæ biÕn, nhng vÞ trÝ, vai trß c¸c mèi liªn hÖ kh«ng ngang b»ng nhau. V× vËy, cã x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ, vai trß cña c¸c mèi liªn hÖ míi nhËn thøc ®îc b¶n chÊt cña sù vËt, míi thÊy ®îc khuynh híng vËn ®éng ph¸t triÓn cña nã. Ch¼ng h¹n x· héi häc tríc khi triÕt häc M¸c xuÊt hiÖn míi chØ dõng l¹i ë sù m« t¶ c¸c mèi liªn hÖ ®a d¹ng, phong phó mµ cha x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ, vai trß cña chóng hoÆc ®¸nh gi¸ sai vÞ trÝ vai trß cña chóng nªn cha thÓ ®îc coi lµ mét khoa häc. Trong cuéc sèng thùc tiÔn chóng ta ph¶i t×m nguyªn nh©n mét hiÖn tîng, mét vô viÖc nµo ®ã, NÕu chØ dõng l¹i ë viÖc liÖt kª mét lo¹t c¸c nguyªn nh©n mµ cha ph©n lo¹i ®îc, cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n nµo lµ c¬ b¶n, chñ yÕu, bªn trong, bªm ngoµi, kh¸ch quan, chñ quan… th× nhËn thøc cßn rÊt h¹n chÕ vµ thùc tiÔn sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. 1.1.3: Ph¶i nhËn thøc sù vËt trong tÝnh chØnh thÓ cña nã, trong tÝnh nhiÒu mÆt vµ sù t¸c ®éng qua l¹i quy ®Þnh lÉn nhau, chi phèi lÉn nhau cña chóng.Sù vËt trong thùc tÕ tån t¹i víi t c¸ch nh mét chØnh thÓ. Nã kh«ng 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ph¶i lµ tæng sè ®¬n gi¶n c¸c mèi liªn hÖ ( mèi liªn hÖ gi÷a sù vËt ®ã víi c¸c sù vËt kh¸c, mèi liªn hÖ gi÷a c¸c mÆt cña sù vËt, c¸c yÕu tè cÊu thµnh sù vËt), mµ lµ tæng sè c¸c mèi quan hÖ h÷u c¬, cã sù t¸c ®éng qua l¹i, quy ®Þnh, chi phèi lÉn nhau. Cã nhËn thøc sù vËt trong tÝnh chØnh thÓ thØ míi nhËn thøc ®îc b¶n chÊt cña sù vËt. Quan ®iÓm toµn diÖn ®èi lËp víi quan ®iÓm phiÕn diÖn, chñ nghÜa chiÕt trung vµ thuËt ngôy biÖn. ¶nh hëng lèi t duy cña ngêi s¶n xuÊt nhá, chóng ta hay m¾c ph¶i bÖnh phiÕn diÖn trong nhËn thøc vµ thùc tiÔn: chØ thÊy mÆt nµy, mèi liªn hÖ nµy mµ kh«ng thÊy mÆt kh¸c, mèi liªn hÖ kh¸c; lµm viÖc nä, bá viÖc kia; nhËn thøc sù vËt trong tr¹ng th¸i c« lËp, gi¶i quyÕt c«ng viÖc kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé. Mét biÓu hiÖn cña bÖnh phiÕn diÖn n÷a lµ xem xÐt vµ gi¶i quyÕt c«ng viÖc mét c¸ch dµn ®Òu, b×nh qu©n, kh«ng thÊy ®îc vÞ trÝ, vai trß kh¸c nhau cña c¸c mèi liªn hÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®îc träng t©m, träng ®iÓm trong ho¹t ®éng. Quan ®iÓm toµn diÖn còng hoµn toµn xa l¹ víi chñ nghÜa chiÕt trung vµ thuËt nguþ bÞªn. Thùc chÊt cña chñ nghÜa chiÕt trung lµ kÕt hîp mét c¸ch v« nguyªn t¾c, chñ quan nh÷ng mèi liªn hÖ víi nhau, coi nh÷ng mèi liªn hÖ lµ ngang b»ng nhau hoÆc kÕt hîp nh÷ng c¸i mµ vÒ kh¸ch quan kh«ng thÓ kÕt hîp ®îc víi nhau. §i ®«i víi chñ nghÜa chiÕt trung lµ thuËt ngôy biÖn. ThuËt ngôy biÖn lµ lèi t duy ®¸nh tr¸o mét c¸ch cã chñ ®Ých vÞ trÝ, vai trß cña c¸c mèi liªn hÖ, coi c¸i kh«ng c¬ b¶n lµ c¸i c¬ b¶n, c¸i kh«ng b¶n chÊt lµ c¸i b¶n chÊt… Víi t c¸ch lµ nguyªn t¾c ph¬ng ph¸p luËn trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái c¶i t¹o sù vËt ph¶i tÝnh ®Õn mèi liªn hÖ phæ biÕn cña nã, ph¶i sö dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p, nhiÒu ph¬ng tiÖn kh¸c nhau ®Ó t¸c ®éng nh»m thay ®æi nh÷ng mèi liªn hÖ t¬ng øng. Ch¬ng II 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 VËn dông quan ®iÓm toµn diÖn trong vÊn ®Ò thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam II. VËn dông quan ®iÓm toµn diÖn trong vÊn ®Ò thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam 2.1 : Quan ®iÓm nµy cña §¶ng nhµ níc ta vÒ CNH-H§H: Tríc khi nãi vÒ qu¶n ®iÓm cña §¶ng ta hiÖn nay vÒ CNH-H§H chóng ta cÇn biÕt r»ng,ë níc ta CNH-H§H ®· ®îc tiÕn hµnh tõ nh÷ng n¨m 60 ®Çu thÕ kØ XX.T¹I §¹i Héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· th«ng qua ®êng lèi tiÕn hµnh “c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa” theo híng “u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng mét c¸ch hîp lý, ®ång thêi ra søc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ céng nghiÖp nhÑ... nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kÜ thuËt cao cho CNXH” ®· ®îc §¶ng ta x¸c ®Þnh lµ nhiÖm vô trung t©m trong suèt thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH.Víi ®êng lèi nµy , mÆc chóng ta ®· ®Ò ra chñ tr¬ng tró träng ph¸t triÓn céng nghiÖp nhÑ vµ n«ng nghiÖp , nhng trªn thùc tÕ , c«ng nghiÖp nÆng mµ träng t©m lµ ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o , lu«n ®îc coi lµ tiÒn ®Ò thiÕt yÕu nhÊt cña “ c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa”.H¬n mét phÇn t thÕ kØ thùc hiÖn “c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa” chóng ta ®· m¾c nhng sai lÇm c¶ vÒ néi dung vµ c¸ch tøc tiÕn hµnh . Chóng ta ®· kh«ng xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm , thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc vµ bèi c¶nh quèc tÕ . KÕt qu¶ lµ : hiÖu qu¶ cña c«ng nghiÖp ho¸ rÊt thÊp vµ trªn nhiÒu lÜnh vùc thËm chÝ kh«ng cã hiÖu qu¶ ; cïng t×nh h×nh ®ã , n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp nhÑ hÇu nh kh«ng cã sù ph¸t triÓn , nhu cÇu hµng tiªu dïng thiÕt yÕu cña nh©n d©n kh«ng ®¸p øng , ®êi sèng ngêi lao ®éng qu¸ khã kh¨n. Nghiªm träng h¬n , nÒn kinh tÕ níc ta ®· l©m vµo t×nh tr¹ng thiÕu hôt mÊt c©n ®èi mét c¸ch c¨n b¶n , chóng ta hÇu nh kh«ng cã tÝch lòy vµ r¬i vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi kÐo dµi. Cã thÓ nãi chóng ta ®· ph¶i tr¶ mét gi¸ ®¾t cho “c«ng nghiÖp ho¸ XHCN” kiÓu ®ã.ViÖc giê d©u cña chóng ta lµ ph¶i tõ bá mét quan niÖm kh«ng ®óng , thËm chÝ cã thÓ nãi lµ sai lÇm , vÒ CNH vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh CNH theo lèi cò , kÐm hiÖu qu¶ hoµn toµn kh«ng cã nghÜa lµ phñ nhËn tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña c«ng nghiÖp ho¸ . 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 C¶ lý luËn vµ thùc tiÔn dÒu chØ ra r»ng tiÕn tr×nh ph¸t triÓn ®Çy khã kh¨n,thö th¸ch tõ t×nh tr¹ng kinh tÕ l¹c hËu sang tr¹ng th¸i kinh tÕ hiÖn ®¹i kh«ng thÓ kh«ng tiÕn hµnh CNH vµ cïng víi CNH lµ H§H.CNH ph¶i g»n liÒn víi H§H.CNH-H§H thêi ®¹i ngµy nay ph¶i lÊy gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ lµm nÒn t¶ng vµ ®éng lùc . H¬n mét tr¨m n¨m tríc ®©y , C.M¸c ®· tõng nãi: “ Theo ®µ ph¸t triÓn cña ®¹i c«ng nghiÖp , viÖc t¹o ra cña c¶i thùc sù trë nªn Ýt phô thuéc vµo thêi gian lao ®éng vµ vµo sè lîng lao ®éng vµ vµo sè lîng lao ®éng ®· hao phÝ h¬n lµ nh÷ng t¸c nh©n ®îc ®a vµo vËn ®éng trong suèt thêi gian lao ®éng vµ b¶n th©n nh÷ng t¸c nh©n ®Õn lît m×nh (hiÖu suÊt to lín cña chóng) , l¹i tuyÖt ®èi kh«ng t¬ng øng víi thêi gian lao ®éng trùc tiÕp cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra chóng mµ nãi ®óng h¬n , chóng phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc vµ vµo bíc tiÕn bé cña khoa häc , hay lµ vµo viÖc sö dông khoa häc Êy vµo s¶n xuÊt...§Õn mét tr×nh ®é nµo ®ã , tri thøc x· héi phæ biÕn biÕn thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp”. NhËn ®Þnh dã cña M¸c ngµy cµng dîc thùc tiÔn ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ x¸c nhËn lµ ®óng . NhËn thøc râ sù g¾n kÕt gi÷a CNH-H§H , t¹i héi nghÞ lÇn thø b¶y Ban chÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VII §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh : CNH-H§H lµ “ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt , kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi cïng víi c«ng nghÖ ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn , hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ , t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao”. Còng cã thÓ nãi ,c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ lµ qua tr×nh x©y dùng mét x· héi v¨n minh , c¶i biÕn c¨n b¶n c¸c ngµnh kinh tÕ , c¸c ho¹t ®éng x· héi theo phong c¸ch cña nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i , t¹o ra sù t¨ng trëng bÒn v÷ng , kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ngêi lao ®éng . Nã kh«ng chØ thÓ hiÖn ra ë chØ sè khoa häc - kÜ thuËt - c«ng nghÖ hay kinh tÕ-kÜ thuËt , mµ quan träng h¬n lµ ®¶m b¶o cho x· héi ph¸t triÓn nh mét chØnh thÓ toµn vÑn (Kinh tÕ - x· héi , vËt chÊt - tinh thÇn ) , tªn c¬ së gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc , v× tiÕn bé x· héi vµ ph¸t triÓn con ngêi toµn diÖn . C«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ nguyªn lµ hai qu¸ tr×nh nèi tiÕp , ®an xen nhau.Cã thÓ hiÓu hiÖn ®¹i ho¸ nh qu¸ tr×nh chèng l¹i sù tôt hËu tríc sù 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 bïng næ cña c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang diÔn ra trªn thÕ giíi . Nh vËy xÐt vÒ mÆt lÞch sö th× qua tr×nh CNH diÔn ra tríc qu¸ tr×nh H§H . Tuy nhiªn sù ph©n chia nay chØ mang tÝnh t¬ng ®èi , trªn thùc tÕ lu«n cã sù gèi ®Çu , ®an xen , t¸c ®éng qua l¹i gi÷a hai qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. 2.2 Néi dung CNH-H§H cña níc ta hiÖn nay 2.2.1: .Bèi c¶nh triÓn khai CNH-H§H cña n¬c ta hiÖn nay. Trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc hiÖn thêi , CNH g¾n liÒn víi H§H ®· më ra con ®êng t¾t rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn so víi c¸c níc tiªn tiÕn.§ã chÝnh lµ ®Æc ®iÓm míi cña CNH-H§H .Thùc tÕ lÞch sö cho thÊy r»ng , rÊt nhiÒu níc vµ vïng l·nh thæ ë khu vùc ch©u ¸ nh Xingapo , §µi Loan , Hµn Quèc ....chØ trong thêi gian rÊt ng¾n ®· tõ mét níc kÐm ph¸t triÓn trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp míi (NIC) . §ã lµ nh÷ng tÊm g¬ng mµ níc ta cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm khi tiÕn hµnh CNH-H§H ®Êt níc. ViÖt Nam ta sau h¬n 15 n¨m ®æi míi , nh÷ng thµnh tùu thu ®îc trong linh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ®Òu cã sù gãp phÇn quan träng cña CNHH§H , tuy so víi c¸c níc trong khu vùc th× nÒn c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®ang ë tr×nh ®é thÊp . Song, nh×n chung CNH-H§H ®· ®· dÉn ®Õn chç ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn , tr×nh ®é d©n trÝ vµ møc hëng thô cña nh©n d©n t¨ng . Sù nghiÖp gi¸o dôc,ch¨m sãc søc khoÎ,c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ thÓ thao,nghÖ thuËt,ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ nhiÒu ho¹t ®éng x· héi kh¸c,nh b¶o vÖ m«i trêng,phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi, chñ tr¬ng ®Òn ¬n ®¸p nghÜa ®îc më réng . Tõ ®ã lßng tin cña nh©n d©n víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ chÕ ®é XHCN ngµy cµng ®îc cñng cè v÷ng ch¾c thªm. §¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®· tæng kÕt 15 n¨m tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi , ®¸nh gi¸ nh÷ng viÖc ta ®· lµm ®îc cïng víi nhmg viÖc ta cha lµm ®îc , rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®Ó tõ ®ã ®Ò ra môc tiªu, ph¬ng híng cïng víi nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt níc ®Õn nh÷ng n¨m 2010 vµ 2020 . §¹i héi ®¸nh gi¸ trong nh÷nh n¨m qua , sù nghiÖp CNHH§H ®· lµm thay ®æi bé mÆt cña ®Êt níc vµ cña nh©n d©n , cñng cè v÷ng ch¾c ®éc lËp d©n téc vµ chÕ ®é XHCN , n©ng cao vÞ thÕ vµ uy tÝn cña níc ta trªn trêng quèc tÕ ; song nÒn kinh tÕ níc ta vÉn cha cã sù ph¸t triÓn v÷ng 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ch¾c , hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh thÊp , mét sè vÊn ®Ò v¨n ho¸-x· héi bøc xóc, chÝnh s¸ch kh«ng ®ång bé vµ cha t¹o ®éng m¹nh ®Ó ph¸t triÓn...Trªn c¬ së d¸nh gi¸ ®ã , §¶ng ta kh¼ng ®Þnh tiÕp tôc ®êng lèi ®Èy m¹nh CNH-H§H , x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®Ó nhanh chãng ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i. NhËn ®Þnh xu thÕ ph¸t triÓn cña t×nh h×nh thÕ giíi trong thÕ kØ XXI . NghÞ quyÕt ®¹i héi IX ®· chØ râ : “ThÕ kØ XXI sÏ tiÕp tôc cã nhiÒu biÕn ®æi. Khoa häc c«ng nghÖ sÏ cã bíc tiÕn nh¶y vät . Kinh tÕ tri thøc cã vai trß ngµy cµng næi bËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt .Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan ... chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn , võa cã mÆt tÝch cùc võa cã mÆt tiªu cùc , võa cã hîp t¸c võa cã ®Êu tranh...Nh÷ng nÐt míi Êy trong tinh h×nh thÕ giíi vµ khu vùc t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn t×nh h×nh níc ta . Tríc m¾t nh©n d©n ta cã c¶ c¬ héi lín vµ th¸ch thøc lín”. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh níc ta tiÕn hµnh ®Èy m¹nh CNH-H§H cã c¶ “ThuËn vµ khã kh¨n , thêi c¬ vµ nguy c¬ ®an xen lÉn nhau . Chóng ph¶i chñ ®éng n¾m thêi c¬ , v¬n lªn ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c , t¹o ra thÕ vµ lùc míi ; ®ång thêi lu«n tØnh t¸o kiªn quyÕt ®Èy lïi vµ kh¾c phôc c¸c nguy c¬ , kÓ c¶ nguy c¬ míi n¶y sinh , b¶o ®¶m ph¸t triÓn ®óng híng” .ViÖc “N¾m b¾t c¬ héi , vît qua thö th¸ch , ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thêi k× míi , ®ã lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi §¶ng vµ nh©n d©n ta”. Nh vËy cã thÓ nãi , sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc ®ang ®îc triÓn khai ë ViÖt Nam ta trong mét bèi c¶nh mµ thuËn lîi vµ thêi c¬ lµ lín , song còng kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p , thËm chÝ cã c¶ nh÷ng nguy c¬ , th¸ch thøc ë møc ®é gay g¾t . Mét sè thuËn lîi vµ thêi c¬ lín ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau : - Chóng ta tiÕn hµnh CNH-H§H trong bèi c¶nh c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ tiÕp tôc ph¸t triÓn víi tr×nh ®é ngµy cµng cao . - Xu thÕ chung cña hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi lµ hoµ b×nh æn ®Þnh vµ hîp t¸c ®Ó cïng nhau ph¸t triÓn . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y , nhiÒu quèc - gia u tiªn ph¸t triÓn kinh tÕ , vµ do vËy , ngµy cµng tham gia nhiÒu vµo qu¸ tr×nh liªn doanh , liªn kÕt , hîp t¸c song ph¬ng , ®a ph¬ng , khu 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vùc vµ quèc tÕ...§©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn ®Ó c¸c d©n téc xÝch l¹i gÇn nhau , trao ®æi , häc tËp vµ gióp ®ì lÉn nhau ... - 15 n¨m ®æi míi ®· lµm thay ®æi bé mÆt ®Êt níc vµ cuéc sèng cña nh©n d©n , nÒn ®éc lËp d©n téc vµ chÕ x· héi chñ nghÜa ®îc cñng cè v÷ng ch¾c , vÞ thÕ vµ uy tÝn cña níc ta trªn trêng quèc tÕ ®îc n©ng cao .§ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Æc biÖt quan träng ®Ó níc ta chuyÓn sang thêi kú ph¸t triÓn míi - thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc . - Chóng ta ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN . Cïng víi ®ã chóng ta thùc hiÖn chÝnh s¸ch “chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc , n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ , b¶o ®¶m d©n téc tù chñ vµ ®Þnh híng XHCN , b¶o vÖ lîi Ých d©n téc , an ninh quèc gia , gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc , b¶o vÖ m«i trêng”.ChÝnh ®iÒu nµy ®· vµ ®ang kh¬i dËy, thu hót nh÷ng nguån lùc lín cho sù ph¸t triÓn . - Níc ta cã nguån ®Êt ®ai , tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó , ®Æc biÖt chóng ta cã lùc lîng lao ®éng dåi dµo víi c¬ cÊu kh¸ trÎ . H¬n n÷a chóng ta ®îc thõa kÕ ®îc nh÷ng kinh nghiÖm CNH-H§H cña nh÷ng níc ®i tríc , cïng víi kinh nghiÖm ®æi míi ®Êt níc ta. Tuy nhiªn sù nghiÖp CNH-H§H ë níc ta hiÖn nay kh«ng chØ cã nh÷ng thuËn lîi vµ thêi c¬ lín mµ cßn cã c¶ nh÷nh khã kh¨n , phøc t¹p vµ nh÷ng nguy c¬ th¸ch thøc gay g¾t. Nh÷ng khã kh¨n , phøc t¹p , nh÷ng nguy c¬, th¸ch thøc nµy ®îc thÓ hiÖn tËp trung trong nh÷ng vÊn ®Ò sau : - Níc ta võa tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi , nhng mét sè mÆt cßn cha v÷ng ch¾c . Cho ®Õn nay níc ta vÉn lµ mét trong nh÷ng níc nghÌo nhÊt trªn thÕ giíi , tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ , n¨ng suÊt lao ®éng ,hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp , c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cßn l¹c hËu .... - Nh÷ng hËu qu¶ cña c¬ chÕ qu¶n lý theo lèi mÖnh lÖnh , tËp trung bao cÊp cßn r¬i rít (quan liªu , cöa quyÒn , thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ ...)l¹i cïng víi nh÷ng tiªu cùc míi ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng (sïng b¸i lîi Ých c¸ nh©n , sïng b¸i ®ång tiÒn ,tham nhòng ,c¸c tÖ n¹n x· héi...). - Cßn nhiÒu thÕ lùc sö dông nh÷ng chiªu bµi “d©n chñ” “nh©n quyÒn” ... 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Ó mu toan thùc hiÖn “diÔn biÕn hoµ b×nh” nh»m xo¸ bá nh÷ng thµnh qu¶ c¸ch m¹ng cña §¶ng vµ d©n téc ta. Tr×nh ®é v¨n ho¸ chung , tr×nh ®é tri thøc vÒ khoa häcvµ céng nghÖ ,vÒ chÝnh trÞ vµ x· héi , luËt ph¸p , tæ chøc qu¶n lý ...cña ®a sè c¸n bé , §¶ng viªn vµ nh©n d©n ta cßn kh¸ thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc vµ cßn xa míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Nh vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp ®Èy m¹nh CNH-H§H ë níc ta hiÖn nay ®îc triÓn khai trong bèi c¶nh kh¸ phøc t¹p : thuËn lîi vµ khã kh¨n, thêi c¬ vµ nguy c¬ ®an xen lÉn nhau .Do vËy , cïng víi viÖc kh¼ng ®Þnh tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña CNH-H§H viÖc nhËn râ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ,thêi c¬ vµ nh÷ng khã kh¨n phøc t¹p , ®Æc biÖt lµ nh÷ng nguy c¬ th¸ch thøc cã ý nghÜa lý luËn vµ ph¬ng ph¸p luËn ®Æc biÖt quan träng kh«ng chØ trong viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc , môc tiªu , néi dung vµ ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh sù nghiÖp ®Èy m¹nh CNH-H§H mµ cã t¸c dông thiÕt thùc trong viÖc x©y dùng , ph¸t triÓn nguån nh©n lùc , cñng cè quyÕt t©m chñ ®éng n¾m thêi c¬ ,v¬n lªn ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c , t¹o thÕ vµ lùc míi , ®ång thêi lu«n tØnh t¸o kiªn quyÕt ®Èy lïi kh¾c phôc c¸c nguy c¬ , kÓ c¶ nh÷nh nguy c¬ míi n¶y sinh , ®¶m b¶o ph¸t triÓn ®óng ®Þnh híng XHCN. 2.3. Néi dung cña CNH-H§H ë ViÖt Nam hiÖn nay . 2.3.1 C«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ : kÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , tranh thñ ®i nhanh vµo hiÖn ®¹i ho¸ ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh. Trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn nhanh chãng vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ kinh tÕ hiÖn nay , c«ng nghiÖp ho¸ nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ .Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ lµ kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn ,qu¸ tr×nh nµy khi thùc hiÖn ë níc ta sÏ gÆp ph¶i mét nghÞch lý . Mét mÆt , nÕu kh«ng kÞp thêi sö dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ th× nguy c¬ tôt hËu xa h¬n sÏ t¨ng lªn . MÆt kh¸c , nÕu dån tÊt c¶ mäi sù ®Çu t cho viÖc trang bÞ kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i th× l¹i cã nguy c¬ kh«ng phï hîp ®iÒu kiÖn hiÖn cã , l·ng phÝ nhiÒu tiÒm n¨ng vµ n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc .§Ó kh¾c phôc nghÞch lý nµy , trong qu¸ tr×nh CNH-H§H chóng ta cÇn ¸p dông nhiÒu tr×nh 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®é kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ mµ c¸c níc ®i tríc ®· thùc hiÖn ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau .ChØ nh vËy , chóng ta míi cã thÓ tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ , võa khai th¸c ®îc c¸c nguån lùc ®Êt níc . Níc ta hiÖn nay thiÕu vèn , d thõa lao ®éng vµ mÆt hµng cã chÊt lîng lao ®éng cßn thÊp th× chóng ta kh«ng thÓ ®i ngay vµo tr×nh ®é cao nhÊt cña kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ trªn quy m« toµn x· héi . Nhng ®èi víi c¸c ngµnh mòi nhän , nh÷ng lÜnh vùc cÇn u tiªn ph¸t triÓn , nh÷ng c«ng ®o¹n quan träng mµ ®iÒu kiÖn cho phÐp th× cÇn ¸p dông ngay tr×nh ®é hiÖn ®¹i , thùc hiÖn “®i t¾t ®ãn ®Çu” ®Ó t¹o bíc nh¶y vät trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt .Nãi cô thÓ h¬n , con ®êng CNH-H§H nÒn kinh tÕ ph¶i kÕt hîp gi÷a nh¶y vät tõ thñ c«ng lªn hiÖn ®¹i , víi bíc ®i tuÇn tù thñ c«ng , nöa c¬ khÝ , c¬ khÝ , tù ®éng ho¸ .v.v..§ång thêi ph¸t huy ®Èy ®ñ tÝnh u viÖt cña c«ng nghÖ truyÒn thèng , gi÷ v÷ng b¶n s¾c d©n téc . Trong qu¸ trinh lùa chän céng nghÖ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ , chóng ta ph¶i xem xÐt toµn diÖn c¸c yªu cÇu , kh«ng chØ vÒ tÝnh hiÖn ®¹i vÒ c«ng nghÖ , mµ cßn hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi vµ yÕu tè sinh th¸i cña nã. 2.3.2 CNH-H§H ®îc thùc hiÖn trong bèi c¶nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN , lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n. HiÖn nay , CNH-H§H ®îc tiÕn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶ lý cña Nhµ níc . CNH-H§H trong bèi c¶nh ®ã tríc hÕt ph¶i tu©n thñ c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng , nh gi¸ trÞ , cung cÇu , c¹nh tranh . KÕ ho¹ch chØ mang tÝnh ®Þnh híng : thÞ trêng lµ n¬i ph¶n ¸nh nhu cÇu x· héi , cã tiÕng nãi quyÕt ®Þnh trong viÖc ph©n bæ c¸c nguån lùc cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh .C¬ chÕ thÞ trêng cã t¸c dông lµm cho chñ thÓ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ n¨ng ®éng , biÕt tÝnh to¸n , cã ý thøc tiÕt kiÖm vµ lu«n ®Ò cao tÝnh hiÖu qu¶ .Tuy nhiªn , c¬ chÕ thÞ trêng còng cã nh÷ng h¹n chÕ vµ khuyÕt tËt cña nã , mµ nÕu kh«ng chñ ®éng kh¾c phôc , ®iÒu tiÕt th× qu¸ tr×nh CNH-H§H sÏ kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu æn ®Þnh x· héi , an ninh quèc gia vµ sù bÒn v÷ng cña m«i trêng . V× sù lîi nhuËn ngêi ta s½n sµng bÊt chÊp nh÷ng yªu cÇu b¶o ®¶m vÒ mÆt x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn cña sù ph¸t triÓn . Thùc tÕ kh¸ch quan ®ßi hái ph¶i cã sù qu¶n lý kh¸ch quan cña nhµ níc , mét bé phËn kh«ng thÕ thiÕu cña c¬ chÕ qu¶n lý qu¸ tr×nh CNHH§H .Nhµ níc thùc hiÖn qu¶n lý qu¸ tr×nh CNH-H§H . Nhµ níc thùc hiÖn qu¶n lý cña m×nh th«ng qua c¸c c«ng cô chñ yÕu nh ®Þnh híng kÕ ho¹ch ph¸t 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 triÓn , hÖ thèng ph¸p luËt , c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi , c¸c quü quèc gia ®Ó ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh CNH-H§H. CNH-H§H trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN ph¶i híng vµo viÖc u tiªn thóc ®Èy s t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc , c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , c¸c vïng l·nh thæ , c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®em l¹i tÝch luü nhanh , tÝch luü lín vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®Ó ®¹t môc tiªu d©n giµu , níc m¹nh . MÆt kh¸c , CNH-H§H cßn ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu x· héi c«ng b»ng , d©n chñ , v¨n minh , b¶o ®¶m an ninh quèc gia vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng .Khi hiÖu qu¶ kinh tÕ ®· ®¹i dîc sÏ cho phÐp thùc hiÖn hiÖu qu¶ x· héi , ngîc l¹i hiÖu qu¶ x· héi ®îc b¶o ®¶m l¹i gãp phÇn t¹o nªn ®éng lùc thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn hiÖu qu¶ kinh tÕ . Khi ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch , lùa chän ph¬ng hãng ph¸t triÓn, ph¬ng ¸n ®Çu t vµ trang bÞ céng nghÖ cho qu¸ tr×nh CNH-H§H toµn bé nÒn KTQD , còng nh tõng ngµnh , tõng thµnh phÇn kinh tÕ , tõng vïng vµ tõng doanh nghiÖp th× ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ -x· héi lµm thíc ®o chñ yÕu quyÕt ®Þnh . 2.4 CNH-H§H lµ sù nghiÖp cña toµn d©n , cña tÊt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o . Trong v¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø b¶y ban chÊp hµnh trung ¬ng kho¸ VII cã viÕt : “ CNH-H§H lµ mét cuéc c¸ch m¹nh toµn diÖn vµ s©u s¾c trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi , ®ßi hái ph¶i ®Çu t rÊt nhiÒu trÝ tuÖ , søc ngêi , søc cña .ChØ cã huy ®éng søc m¹nh vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o to lín cña toµn d©n , díi sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng , sù qu¶n lý cã hiÖu lùc vµ cã hiÖu qu¶ cña nhµ níc th× míi ®¶m b¶o th¾ng lîi .” Quan ®iÓm CNH-H§H lµ sù nghiÖp cña toµn d©n thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau  CNH-H§H xuÊt ph¸t tõ lîi Ých , nguyÖn väng cña nh©n d©n , ®ã lµ thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu níc m¹nh , x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh .  CNH-H§H do nh©n d©n thùc hiÖn b»ng søc lao ®éng , tµi n¨ng , n¨ng lùc s¸ng t¹o , tiÒn vèn tµi s¶n cña toµn d©n , ph¸t huy søc m¹nh vµ lîi thÕ so s¸nh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o , dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368  CNH-H§H chØ thùc sù lµ sù nghiÖp cña nh©n d©n vµ do nh©n d©n khi ®îc x©y dùng vµ thùc hiÖn tè c¬ chÕ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n , t¹o diÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n tham gia , gãp phÇn x©y dùng ®êng lèi CNH-H§H vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®êng lèi ®ã . Nh vËy , viÖc ph¸t huy mäi nguån lùc trong nh©n d©n vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi lµ biÖn ph¸p quan träng b¶o ®¶m sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt níc . 2.5 CNH - H§H g¾n liÒn víi viÖc “x©y dng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi sù héi nhËp kinh tÕ.” Tõ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII , §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh : “ gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ , ®a ph¬ng ho¸ , ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i . Dùa vµo nguån lùc träng níc lµ chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi . X©y dùng mét nÒn kinh tÕ më héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi ...”. TiÕp tôc quan ®iÓm nµy , t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX mét lÇn n÷a , §¶ng ta kh¼ng ®Þnh : CNH-H§H ®Êt níc nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®i ®«i vèi chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ “ tríc hÕt lµ ®éc lËp tù chñ vÒ dêng lèi chÝnh s¸ch” , CNH-H§H ph¶i thóc ®Èy x©y dùng nÒn kinh tÕ më . §ã lµ nÒn kinh tÕ dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn cã quan hÖ hîp t¸c ®a ph¬ng , ®a h×nh thøc , híng m¹nh vµo xuÊt khÈu vµ thay thÕ hµng nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ , nh»m t¹o nguån vèn cho CNH-H§H. §èi vèi nh÷ng níc nghÌo nh nh níc ta th× trong giai ®o¹n ®Çu cña CNH-H§H th× viÖc thu hót vèn níc ngoµi gi÷ mét vai trß quan träng . Nã hç trî ®¾c lùc cho viÖc ®æi míi c«ng nghÖ , nhê ®ã n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm , t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu . 2.5 Khoa hoc vµ c«ng nghÖ ®îc x¸c ®Þnh lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ . §¶ng ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt quan träng vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ . §Æc biÖt , Héi nghÞ lÇn b¶y Ban chÊp hµnh trung ¬ng kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh : “ Khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng cña c«ng nghiÖp h¸o hiÖn ®¹i ho¸ . Héi nghÞ lÇn thø hai ban chÊp hµnh trung ¬ng kho¸ VIII mét lÇn n÷a nhÊn 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 m¹nh : “cïng víi gi¸o dôc-®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu , lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi , lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi÷ võng ®éc lËp d©n téc vµ x©y dùng thµnh c«ng x· héi chñ nghÜa , CNH-H§H ®Êt níc ph¶i b»ng vµ dùa vµ khoa häc c«ng nghÖ ” .Vµ t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX quan ®iÓm coi khoa häc-c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu , lµ nÒn t¶ng ®éng lùc ®Èy m¹nh CNH-H§H ®· ®îc §¶ng ta nhÊn m¹nh mét lÇn n÷a . Kinh nghiÖm 15 n¨m ®æi míi ®· chøng tá viÖc chóng ta ¸p dông khoa häc - c«ng nghÖ lµ yÕu tè hÕt søc quan träng lµm thay ®æi bé mÆt ®Êt níc vµ cuéc sèng nh©n d©n . §Ó ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng tæng s¶n phÈm trong níc ( GDP ) liªn tôc ®¹t kho¶ng 8% nh÷ng n¨m qua , ngoµi yÕu tè chuyÓn ®æi c¬ chÕ , më cöa ,chñ ®éng héi nhËp víi thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi th× yÕu tè t¨ng lùc lîng s¶n xuÊt qua vèn lao ®éng vµ c«ng nghÖ lµ rÊt quan träng . Träng ho¹t ®éng s¶n xuÊt , kinh doanh thêng thÊy næi lªn vÊn ®Ò vèn, nhng ph©n tÝch kÜ th× thùc ra vèn phÇn lín dïng ®Ó ®æi míi vµ tiÕp thu c«ng nghÖ . §Ó khoa häc vµ c«ng nghÖ thùc sù lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña CNHH§H ph¶i g¾n ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ víi thùc tiÔn , víi qu¸ tr×nh CNH-H§H , ph¶i t¨ng cêng ®Çu t cho ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ theo ®óng víi nghÜa “quèc s¸ch hµng ®Çu” . §ång thêi ph¶i t×m ra ®éng lùc cho b¶n th©n sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ : ®éng lùc nµy n»m ë lîi Ých cña nh÷ng ngêi nghiªn cøu , ph¸t minh vµ øng dông cã hiÖu qu¶ khoa häc vµ c«ng nghÖ .Nh vËy ph¶i ®Æc biÖt quan t©m x©y dùng vµ ph¸t huy tèt lùc lîng nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ . 2.6 CNH-H§H ph¶i lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng êi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng; CNH-H§H ph¶i g¾n liÒn víi môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng . Trong bµi ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ lÇn thø t ban ChÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VII , Tæng BÝ th §ç Mêi ®· kh¼ng ®Þnh : “ Ch¨m sãc , båi dìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ngêi v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh , x· héi v¨n minh”. Vµ chØ râ viÖc ®¸nh gi¸ tiÕn bé kinh tÕ-x· héi cña mét ®Êt níc kh«ng ph¶i chØ ë tæng s¶n phÈm quèc d©n nh tríc , mµ cßn dùa trªn c¬ së cña nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n : thu nhËp , tr×nh ®é gi¸o dôc vµ tuæi thä cña ngêi d©n . Trong bèi c¶nh hiÖn nay , sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang lµm thay ®æi c¨n b¶n nÒn s¶n xuÊt x· héi .NÕu nh tríc 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®©y qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ tËp trung khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn th× giê ®©y qu¸ tr×nh CNH-H§H l¹i híng vµo viÖc khai th¸c con ngêi , ®Æc biÖt lµ tµi n¨ng trÝ tuÖ cña con ngêi . MÆt kh¸c CNH-H§H kh«ng chØ ®¬n thuÇn nh»m vµo môc tiªu t¨ng trëng mµ quan träng h¬n lµ ph¶i ®¹t dîc môc tiªu ph¸t triÓn nhanh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng . §ã kh«ng chØ lµ sù gia t¨ng vÒ lîng tríc hÕt lµ tæng s¶n phÈn quèc néi (GDP) mµ cßn vÒ chÊt , tríc hÕt lµ phóc lîi nh©n d©n . Trong toµn bé qu¸ tr×nh CNH-H§H ph¶i g¾n t¨ng trëng kinh tÕ víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi , víi b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng , v× lîi Ých kh«ng chØ vÒ thÕ hÖ h«m nay mµ cßn cña thÕ hÖ t¬ng lai . Do ®ã qu¸ tr×nh CNH-H§H ngµy nay ®ßi hái ph¶i biÕt nu«i dìng , ph¸t triÓn vµ khai th¸c hîp lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc con ngêi :CNH-H§H v× con ngêi vµ do con ngêi . Nh vËy ®èi víi níc ta hiÖn nay ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ®êng lèi CNHH§H “ rót ng¾n thêi gian ,võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù võa cã nh÷ng bíc nh¶y vät ” ®ßi hái chóng ta ph¶i nç lùc ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ vèn cã cña ®Êt níc tËn dông tèi ®a mäi c¬ héi , mäi kh¶ n¨ng cã thÓ cã, ®Ó nhanh chãng ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn : tranh thñ øng dông ngµy cµng nhiÒu h¬n , ë møc cao h¬n vµ phæ biÕn h¬n nh÷ng thanh tùu míi vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ “tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ trÝ thøc ” . Cïng víi ®ã chóng ta ph¶i ra søc ph¸t huy nguån trÝ thÖ vµ søc m¹nh tinh thÇn cña con ngêi ViÖt Nam lÊy ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o khoa häc vµ c«ng nghÖ lµm nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù nghiÖp CNH-H§H . 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 KÕt luËn Víi tinh thÇn ®æi míi t duy, ®æi míi nhng kh«ng lµm thay ®æi môc tiªu x· héi chñ nghÜa mµ tr¸i l¹i lµm cho môc tiªu ®ã thùc hiÖn mét c¸ch cã kÕt qu¶ h¬n trªn c¬ së nhËn thøc ®óng quan ®iÓm vÒ chñ nghÜa x· héi ®Ó ra nh÷ng h×nh thøc vµ bíc ®i thÝch hîp thÊm nhuÇn quan ®iÓm toµn diÖn kÕt hîp víi quan ®iÓm lÞch sö cô thÓ vµ ph¸t triÓn, chóng ta cÇn chñ ®éng kh¾c phôc nh÷ng c¸ch hiÓu sai, c¸ch nghÜ, c¸ch lµm gi¶n ®¬n, siªu h×nh, gi¸o ®iÒu duy ý chÝ, tr¸i quy luËt. Nh vËy , vai trß cña CNH-H§H ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng CNXH ®· dîc kh¼ng ®Þnh lµ hÕt søc quan träng . CNH-H§H lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë níc ta , nã t¹o tiÒn ®Ò c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi . NhiÖm vô ®Æt ra cho chóng ta hiÖn nay lµ ph¶i ra søc lao ®éng , tËp trung nhiÒu søc ngêi søc cña ®Ó hoµn thµnh con ®êng CNH - H§H mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· chän . Con ®êng CNH -H§H cña níc ta hiÖn nay ®îc x¸c ®Þnh lµ ph¶i “rót ng¾n thêi gian , võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù , võa cã nh÷ng bíc nh¶y nh¶y vät ” ®ßi hái chóng ta ph¶i ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ vèn cã cña ®Êt níc , tËn dông tèi ®a mäi c¬ héi, mäi kh¶ n¨ng cã thÓ cã, ®Ó nhanh chãng ®¹t ®îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn , tranh thñ øng dông ngµy mét nhiÒu h¬n , ë møc cao h¬n vµ phæ biÕn h¬n nh÷ng thµnh tùu míi vÒ khoa häc c«ng nghÖ , “tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ trÝ thøc”. X©y dùng chñ nghÜa x· héi ë níc ta trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh mµ lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ mét trong nh÷ng lý luËn nÒn t¶ng, lµ sù nghiÖp cao c¶ v× môc ®Ých gi¶i phãng con ngêi, gi¶i phãng x· héi, mang l¹i cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc cho nh©n d©n. §ã còng lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, nã ®ßi hái ph¶i ph¸t huy cao ®é søc m¹nh cña khèi ®oµn kÕt toµn d©n díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. GS. NguyÔn §øc B×nh (2003): VÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001): V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø IX- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 3. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1986): V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VI- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 4. Khoa TriÕt häc- Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh (2004): Gi¸o tr×nh chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia. 5. Khoa TriÕt häc- Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n (2002): Gi¸o tr×nh TriÕt häc- Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 6. D¬ng Xu©n Ngäc (2003): NhËn thøc míi cña §¶ng ta vÒ con ®êng ®i lªn chu nghÜa x· h«i- T¹p chÝ TriÕt häc Sè 2, th¸ng 22003. 7. TS. §oµn Quang Thä (2003): Lý luËn h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi cña C. M¸c vµ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta T¹p chÝ TriÕt häc Sè 3, th¸ng 3-2003. 18